موفقیت و تلاش – تفکر و سبک زندگی پایه هشتم



عنوان درس پژوهی :
موفقیت و تلاش – تفکر و سبک زندگی پایه هشتم

پژوهشگران
استاد راهنما:
نام آموزشگاه :
سال تحصیلی :

تقدیم به:
روح مطهر همه شهدا آنانی که با ایثار خون خود، امنیت را به کشور عزیزمان ایران، اهدا کردند و همچنان تبلور حضورشان و عطر شمیم ایثارشان در فضای کشور طنین انداز است.
تقدیر و سپاس
سپاس خدای را که سخنوران، در ستودن او بمانند و شمارندگان، شمردن نعمت های او را ندانند و کوشندگان، حق او را گزاردن نتوانند و سلام و درود بر محمد و خاندان پاک او، طاهران معصوم، آنان که وجودمان وامدار وجودشان است. بر خود لازم می دانیم از اساتید صبور و همراه که زحمت مشاوره این درس پژوهی را در حالی متقبل شدند که بدون مساعدت ایشان، این پژوهش درسی به نتیجه مطلوب نمی رسید تشکر کنیم. همچنین وظیفه خود می دانیم که از زحمت همه کسانی که راهنمای ما در اجرای طرح تدریس بودند، کمال تشکر را داشته باشیم. در پایان از همکاران، دوستان و دانش آموزان مهربان و خوش اندیشه که همراه همیشگی معلمان خود می باشند و بدون همراهی آن ها، این پژوهش قابل اجرا نبود، متشکریم.

فهرست مطالب
مقدمه 5
بیان مسئله 5
انتخاب موضوع
بیان ضرورت و اهمیت پرداختن به موضوع از طریق درس پژوهی 7
گروه بندی بدون تعیین سرگروه و با توجه به سبک های شناختی Error! Bookmark not defined.
بیان دلیل راهکار انتخابی Error! Bookmark not defined.
بهره گیری از ارزشیابی به عنوان تدریس Error! Bookmark not defined.
تعیین فعالیت های متناسب با راه کار Error! Bookmark not defined.
بهره گیری از ارزشیابی به عنوان تدریس Error! Bookmark not defined.
ایجاد احساس تعهد در دانش آموزان به قواعد بنیادی کلاس Error! Bookmark not defined.
تعیین هدف 8
طراحی واحد یادگیری Error! Bookmark not defined.
استخراج ایده کلیدی Error! Bookmark not defined.
تنظیم سطوح ملاک ها Error! Bookmark not defined.
طرح درس شماره 1 9
ملزومات اجرای تدریس شماره 1 16
نمونه کاربرگ مشاهده گر بر تطبیق طرح درس و اجرای مدرس 18
طرح درس شماره 2 21
ملزومات اجرای تدریس شماره 2 29
تقسیم کار و تعیین نقش اعضای تیم درس پژوهی در تدریس شماره 2 Error! Bookmark not defined.
نقد و ارزیابی اجرای تدریس شماره 2 30
خلاصه نکات کلیدی 31
پیشنهادات 34
جمع بندی پایانی و نتیجه گیری 34
محدودیت ها: 35
منابع 36

چکیده
یکی از روش هایی که امروزه اکثر نظام های آموزشی دنیا برآن متمرکز شده اند، فرآیند درس پژوهی است که موجب پرورش حرفه ای معلم میشود. لذا در این پژوهش سعی شده است مشارکت وعلاقه دانش آموزان کلاس هشتم در درس تفکر و سبک زندگی با استفاده از فرآیند درس پژوهی مورد بررسی قرار گیرد که در ابتدا با همکاری گروه درس پژوه به بررسی مسئله مورد نظر پرداخته و سپس سوالات پژوهشی در کلاس درس را تبیین نموده و پس از تشکیل جلسات متعدد گروه درس پژوه، نقشه ی ذهنی محتوا تهیه گردید و پس از آن طرحی برای اجرای پژوهش مشارکتی در آموزش تفکر و سبک زندگی مبحث موفقیت و تلاش زندگی به دانش آموزان پیشنهاد شد.پس از بررسی طرح پیشنهادی و رفع اشکالات احتمالی، آن را به اجرا گذاشته و درنهایت به ارزیابی وبازبینی فرآیند عمل پرداخته شد. پژوهش حاضر از نوع درس پژوهی می باشد ویک پژوهش کیفی است. موضوع درس پژوهی مبحث موفقیت و تلاش در کتاب تفکر و سبک زندگی پایه هشتم می باشد. این پژوهش باهدف افزایش یادگیری دانش آموزان در این موضوع درسی و توسعه حرفه ای افراد شرکت کننده در پژوهش صورت گرفته است. نتایج به دست آمده پس از انجام فرایند درس پژوهی نشان داد که انجام این فرایند باعث افزایش فعالیت دانش آموزان در کلاس درس شده است و دراجرای مجدد آگاهی دانش آموزان در مبحث موفقیت و تلاش زندگی در کتاب تفکر و سبک زندگی پایه هشتم نسبت به اجرای شماره 1 افزایش داشته است وهمچنین این فرایند منجر به توسعه دانش حرفه ای معلمان شرکت کننده در تیم درس پژوهی شده است.
کلمات کلیدی: درس پژوهی، تدریس مشارکتی، اقدام پژوهی

1- مقدمه و بیان مسئله
براساس یافته های پژوهشی محمدرضا سرکارآرانی (1390) درس پژوهی موجب گسترش فرهنگ یادگیری درمدارس و ارتقاء مهارتهای حرفه ای معلمان وبهبود کیفیت یادگیری دانش آموزان می شود.فرآیند درس پژوهی در بیشتر مدارس کشور قابلیت اجرایی دارد و معلمان یک رشته درسی میتوانند در سال یک یا دو بار آن را اجرا کنند. همه ی معلمان هم می توانند از این فرآیند در تدریس استفاده نمایند و در نهایت مدرسه به سازمانی یادگیرنده تبدیل شود و محلی باشد که مدیر، معاون، آموزگار، دبیر، مشاور، دانش آموز و والدین درآن رشد کنند.معلمان با اجرای فرآیند درس پژوهی از یکدیگر مطالب و روش های جدید یاد می گیرند، در تجارب آموزشی هم سهیم می شوند، ودر رفتارهای آموزشی خود بازنگری و بازاندیشی می کنند، راه های بهتری برای یاددادن و یادگرفتن می آموزند و به تولید دانش حرفه ای کمک می کنند، آنها فرهنگ مشارکتی را تقویت می کنند، به بهسازی کلاس درس کمک می کنند، معلمان با سابقه و تازه کار کنار هم قرار می گیرند، فضای صمیمی و دوستانه در مدرسه شکل می گیرد، معلمان ایده های نو را از هم می آموزند، پژوهش در مدرسه توسعه می یابدوروابط انسانی بین کارکنان تقویت می شود (حوری زاد1389). تدریس یکی ابزارهای مهم یادگیری است که با به کارگیری روش های نوین تدریس می توان یادگیری را تسهیل نمود. البته هیچ یک از روش های تدریس فی نفسه خوب یابد نیستند، بلکه نحوه و شرایط استفاده از آنهاست که باعث قوت یا ضعفشان می شود. درس پژوهی در واقع روش پژوهشی مشارکتی معلمان در کلاس درس است که از آن به عنوان سودمند ترین، کاربردی ترین و موثرترین برنامه پرورش حرفه ای معلمان در مدارس ژاپن یاد شده است. درس پژوهی و فرآیند پژوهش و فرآیند پژوهش مشارکتی مثل اقدام پژوهی معلمان در طراحی، اجرا و ارزیابی فرصت می یابند تا بایکدیگر همکاری، همیاری و مشارکت کنند و مسائل درون مدرسه و کلاس را بکاوند، جوابی بیابند و آنرا در عمل بکار ببندند و در پایان ارزیابی گروهی از عمل آموزشی یکدیگر داشته باشند.
درس پژوهی یک رویکرد توسعه ی حرفه ای است که در آن معلمان با یکدیگر در تدوین طرح درس، طراحی آموزشی، اجرا و عملیاتی کردن کلیه ی عناصر تدریس و در مشاهده ی نتایج مشارکت دارند. معلمان در این مسیر با جمع آوری کلیه اطّلاعات و نحوه ی رسیدن دانش آموزان به یادگیری با یکدیگر بحث و تبادل نظر می کنند تا نسبت به رفع اصلاح بین روش ها و تدریس ناکارآمد به یک نتیجه واحد رسیده و زمینه پیشرفت تحصیلی دانش آموزان را فراهم آورند. در واقع درس پژوهی ترکیبی از اقدامات یک معلم پژوهنده ( اقدام پژوهی ) و جشنواره های الگوهای تدریس تلقی می شود. با این تفاوت که شناسایی تدریس و مشکل آموزشی در اقدام پژوهی، به صورت فردی صورت می‏گرفت و نتایج آن قابل تعمیم نبود و به عنوان یک تجربه موفق آموزشی تلقی می شد اما در الگوهای تدریس، شناسایی نیز موضوع تدریس و مشکل، ازمافوق صورت می گرفت، در صورتی که در درس پژوهی، معلم و گروه محور شناسایی مشکل و موضوع تدریس می باشد. درس پژوهی رویکرد دیگری برای توسعه دانش حرفه ای معلمان است، که از درون مدارس ابتدایی ژاپن مطرح و توسعه یافته است.
در تدریس تفکر و سبک زندگی رعایت شود و همچنین شرایط و عواملی که فراگیری این درس را آسان می سازد و با توجه به مشاهده کلاسهای مختلف، نحوه تدریس همکاران، نظرات معلمان و دانش آموزان و بررسی برگه های آزمون های تفکر و سبک زندگی به این نتیجه رسیدیم که مهمترین علل ضعف دانش آموزان در یادگیری درس تفکر و سبک زندگی ، از جمله مبحث موفقیت و تلاش زندگی به شرح ذیل می باشد:
* عدم استفاده از وسایل آموزشی مناسب
* عدم مشارکت دانش آموزان در فرایند تدریس وعدم فعال بودن آنها
* ضعف در استفاده از جنبه های کاربردی محیط در کتابهای درسی وتدریس معلمان
* عدم توجه به پیش نیاز های مفهوم مورد نظر
* عدم توجه به تفاوت های فردی
* عدم انجام ارزشیابی های صحیح
* بنابراین با توجه به موارد ذکر شده فعالیت گروه درس پژوهی آموزشگاه بر روی مبحث موفقیت و تلاش زندگی در کتاب تفکر و سبک زندگی پایه هشتم قرار گرفت.
3- ضرورت و اهمیت درس پژوهی
انسان موجودی جامعه پذیر است و لازمه زندگی در جامعه یاد دادن و یادگیری فهماندن و فهمیدن تعلیم و تعلم است. برای یادگیری و تعلیم هر علم و فنی و به عبارت کلی تر برای رسیدن به هر هدفی قواعد و فنونی لازم است. درس تفکر و سبک زندگی هم مانند هر علم و فنی برای آموزش به روش های خاصی نیاز دارد. در هر کلاسی می بایست به عنوان راهنما و مشاور دانش آموزان را در رسیدن به هدف یاری دهد. با توجه به معضلات و مشکلات در نظام آموزشی کشور ما و بعضی از شرایط سخت محیطی مثل کمبود جمعیت دانش آموزان، کمبود نیروی انسانی و فضای آموزشی، مهاجرت طبیعی یا اجباری از عواملی هستند که امکان تشکیل واحدهای آموزشی را محدود می سازند، ما باید همواره به یادداشت برداری از عمل های خود ادامه دهیم. از این روست که گروه درس پژوهی با توجه به مشکلات مربوط به مدیریت زمان کلاس و اهمیت یادگیری موفقیت و تلاش در پایه هشتم و اهمیتی که در گرایش دانش آموزان به درس تفکر و سبک زندگی دارد سعی در بررسی این موضوع پژوهشی با بهره گیری از الگوی درس پژوهی را دارد.
درس پژوهی ممکن است با استفاده از تجربه های قبلی پژوهش و آموزش در مدرسه آغاز شود،برای اثربخشی بیشتر لازم است به یادگیری و همکاران در فعالیت های مربوط به آموزش ، به یادگیری از یکدیگر پرداخت.مهارت گفت و گو با خود و دیگران، و البته گفت و گو با محتوا و موقعیت- که به قول "شون" به معنی طراحی- اساس تدریس پژوهی هستند.برخی از معلمان فکر می کنند که باید تمامی جزییات درس پژوهی را عیناً و به صورت مکانیکی اجرا کنند، اما اینکه فرصتی برای مشارکت معلمان در مدرسه برای بهبود آموزش فراهم شود مهم تر است. در جریان درس پژوهی ، همه ی معلمان مشارکت فعال دارند و در تجربه های یکدیگر سهیم می شوند .تعلیم و تربیت دانش آموزان رسالتی خطیر و بزرگ است که نظام آموزشی کشور در غالب کلاس های تخصصی به انجام این امر می پردازد. به سبب شرایط محیطی، پایین بودن آمار دانش آموزی، کمبود معلم، فضای آموزشی، وضعیت فیزیکی مدارس، کلاس ها، و عدم آگاهی والدین از روشهای نوین تدریس وهمچنین پایین بودن سطح سواد والدین در کمک نمودن به فرزندانشان یک ضرورت به نظر می رسد. با توجه به این موضوع ،شیوه های اداره ی کلاس نوین و متفاوت گروهی را می طلبد به طوری که در شیوه ی گروهی نیز تدریس درس و یا موضوع واحد در یک جلسه درس به کلیه پایه های حاضر در کلاس درس انجام می گیرد.
با توجه به توضیحات فوق خاطر نشان می شود که در درس پژوهی حاضر جامعه دانش آموزی هدف در این پژوهش تدریس موفقیت و تلاش در پایه هشتم است.
با کار گروهی دانش آموزان از یکدیگر یاد می گیرند و از همه جالب تر و جذاب تر این که کار شما کم می شود. برخی تصور می کنند کار گروهی خیلی وقت گیر است. معمولاً افرادی این حرف را می زنند که تدریس را تمام کردن یک فصل کتاب می دانند. یعنی همین که در طی یک ساعت، مثلاً یک صفحه از کتاب را تدریس کنند بدون اینکه به کیفیت کارشان بیندیشند، اما به تجربه ی اعضای گروه ثابت شده است که اگر کار گروهی را به صورت حرفه ای انجام دهید سرعت یادگیری حداقل 2 برابر خواهد شد.
4- تعیین هدف
با توجه به آنچه در بحث و بررسی پیرامون چالش های موجود مشاهده کرده بودیم زنگ تفکر و سبک زندگی چیزی جز سخنرانی و کسالت برای دانش آموزان کلاس هشتم نبود.به همین سبب ما اعضای گروه برآن شدیم تا درسی را از کتاب تفکر و سبک زندگی انتخاب کنیم که بتوانیم در آن فعالیت های متنوعی انجام دهیم و از مشارکت همه ی دانش آموزان بهره بریم تا کلاس درس از این وضعیت کسالت آور رها شده و به کلاسی پویا و پر جنب وجوش تبدیل شود. درنهایت با مشورت دوستان تصمیم گرفتیم مبحث موفقیت و تلاش را انتخاب کنیم که بتوانیم آن را با روش های جذاب اجرا کنیم و دانش آموزان را بیش از قبل با اهداف این مبحث آگاه کنیم.
1. با درک ارزش واهمیت اهداف مورد نظر مبحث موفقیت و تلاش در تفکر و سبک زندگی پایه هشتم در این زمینه را مورد مطالعه قرار دهند. و در همین راستا در زنده نگه داشتن هدف تلاش کنند .
2. محتوای مبحث موفقیت و تلاش در تفکر و سبک زندگی پایه هشتم را تحلیل و درک کنند.
3. در تحلیل های خود از تفکر سیستمی استفاده کنند.
4. با محتوا و اهداف مبحث موفقیت و تلاش در تفکر و سبک زندگی پایه هشتم به شکل نقادانه روبرو شوند.
5. در تحلیل مبحث موفقیت و تلاش در تفکر و سبک زندگی پایه هشتم و نقد آرای دیگران استقلال و انصاف فکری را رعایت کنند
6. از زبان صحیح و دقیق برای ارائه افکار ، نظرات و تصمیم های خود استفاده کنند.
7. آداب گفتگوهای جمعی را رعایت کنند.
8. با دیگران همفکری و برای رسیدن به توافق تلاش کنند.
9. اراو نظرات خود و دیگران را ارزیابی ، نقد و بررسی کنند.
برای اینکه متوجه شویم دانش آموزان به اهداف مبحث موفقیت و تلاش در تفکر و سبک زندگی پایه هشتم رسیده اند و شایستگی را کسب کرده اند ملاک ها و تکالیف عملکردی را مشخص می کنیم. با توجه به شایستگی های تعیین شده یک ملاک انتخاب گردید که در سه سطح تعیین شده بررسی شدند. بحث و گفت و گوهایی که در این باره در گروه شکل گرفت مارا نسبت به تعیین ملاک برای هر محتوایی توانمند کرد.
1. سطح A(حداقل):با توجه به آموزه های مختلف فعالیت هایی را برای تقویت اهداف مورد نظر مبحث موفقیت و تلاش در تفکر و سبک زندگی پایه هشتم است انجام و آن ها را بیان کنند .
2. سطح B(متوسط): نمونه هایی از تجربیاتی که نمودی از رسیدن به اهداف مورد نظر مبحث موفقیت و تلاش در تفکر و سبک زندگی پایه هشتم در آن ها وجود دارد را گزارش دهند.
3. سطح C (بالاترین) : راهکار هایی را برای تقویت اهداف مورد نظر مبحث موفقیت و تلاش در تفکر و سبک زندگی پایه هشتم در سطوح بالا ،ارائه کرده وآن ها را گزارش کنند .
طرح درس شماره 1
طرح درس روزانه بر اساس برنامه درس ملی
درس موفقیت و تلاش کتاب تفکر و سبک زندگی پایه هشتم
عنوان درس : درس موفقیت و تلاش
تاریخ اجرا : 15 آذر 1401
طرح درس شماره :1
مشخصات کلی

مدت تدریس : 45 دقیقه
تعداد دانش آموزان : 37

آموزشگاه : فطرت

اهداف بر اساس تلفیقی از هدف نویسی برنامه درسی ملی و طبقه بندی جدید بلوم
فعالیت های قبل از تدریس
سطح هدف :
وجود تعامل بین معلم و دانش آموزان در فراگیری درس موفقیت و تلاش
فعالیت بر اساس اهداف معین واز پیش تعیین شده در کتاب تفکر و سبک زندگی پایه هشتم
طراحی منظم با توجه به موقعیت و امکانات درس موفقیت و تلاش
ایجاد فرصت و تسهیل یادگیری در فراگیری درس موفقیت و تلاش

هدف کلی جلسه :
دانش آموزان باید مفاهیم درس موفقیت و تلاش را در کتاب تفکر و سبک زندگی پایه هشتم به طور کامل فرا بگیرند.

اهداف جزیی و رفتاری :
درس موفقیت و تلاش را به صورت خلاصه توضیح دهند. ( درک و فهم )
تکالیف مربوط به درس موفقیت و تلاش را با دقت انجام دهند . ( روانی حرکتی – عادی )
دانش آموز آنچه را از درس موفقیت و تلاش یاد می گیرد با دوستانش به اشتراک بگذارد.
دانش آموز با توجه به ملاک های عقلانی بتواند درس موفقیت و تلاش را به صورت کاربردی فرا بگیرد.

عرصه ها
(وظایف دانش آموز در قبال)
رئوس مطالب :
آشنا شدن با نقش و کاربرد درس موفقیت و تلاش تفکر و سبک زندگی پایه هشتم در زندگی روزمره-خوب گوش دادن و خوب صحبت کردن – آشنایی کامل دانش آموزان با مفهوم درس و ایجاد تفکر و خلاقیت در فرایند یاد دهی – یادگیری
فعالیت های قبل از تدریس
مدل و ساختار کلاس U شکل بوده و همه دانش آموزان در جلو و اطراف میز می باشند . در حالیکه به وایت برد نیز اشراف داشته باشند. ابتدا با نام خدا و بیان یک شعر زیبا به دانش آموزان خوش آمد می گوید. احادیث موضوعی برای دانش آموزان خوانده می شود. معلم کلاس را آماده کرده و دانش آموزان را به چند گروه تقسیم می کند که بهتر بتواند با دانش آموزان ارتباط برقرار کرده و درس را تدریس نماید.
گروه بندی، مدل و ساختار کلاسی

از درس قبلی و درس جدید سوالاتی مطرح می شود تا آمادگی دانش آموزان برای درس موفقیت و تلاش ارزیابی شود و انتظار می رود دانش آموزان قادر به پاسخگویی سوالات باشند.
بررسی تکالیف فردی و گروهی و دادن بازخورد به آن هاتلفیقی از پرسش و پاسخ ، بارش فکری ، نمایش اسلاید و نمایش پاورپوینت، استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات است.
پیش بینی روش تدریس

استفاده از نرم افزار ها- کتاب گویای(ورق زن)-کتاب راهنمای معلم -کتاب درسی- کمک آموزشی -استفاده از تخته هوشمند- لپتاپ، فلش
وسایل آموزشی

زمان
وسایل آموزشی
روش تدریس
فعالیت دانش آموز(اندیشه ورزی ، دست ورزی ، خلاقیت توام با خودباوری ، خودیابی و خود ارزیابی)
فعالیت معلم (ایجاد موقعیت یادگیری)
فعالیتهای یادگیری
فعالیت های حین تدریس
***
کتاب
***
مطالعه کتاب ، ساخت دست سازه
مطالعه کتاب، تهیه پاورپوینت ، تدارک تکالیف ، تولید محتوای الکترونیکی
فعالیت های مقدماتی

5 دقیقه
کتاب، لپتاپ، فلش
***
مطالعه درس قبلی
سلام و احوالپرسی، حضور و غیاب، بررسی حالات روحی و فیزیکی دانش آموزان و بررسی کلی وضعیت کلاس،ارتباط عاطفی ، ارتباط دانش آموزان با کلاس و محتوا از طریق توجه به کتاب، پاورپوینت موجود در کلاس – توجه نسبت به حالات روحی و فیزیکی دانش آموزان- بررسی وضعیت کلاس به صورت کلی . دانش آموزان کارت های گروه بندی خود را که نام گروهشان در آن نوشته شده است را با آهن رباهای گروه بندی چسباندند.
هر دانش آموز، حضور خود را با کلمه انگیزشی که دوست دارد اعلام می کند.
پیش بینی رفتار ورودی
و ایجاد ارتباط

10 دقیقه
برگه و لوازم نوشتاری
***
پاسخ به سوالات تدارک دیده شده توسط دانش آموزان
به منظور ارزشیابی تشخیصی با استفاده از پاورپوینت آموزشی ،تصاویر نشان داده می شوند با طراحی سوالاتی پیرامون درس موفقیت و تلاش، با جلب توجه به تصاویر موجود درمتن ، با استفاده از پرسش ها زمینه ی مناسب برای شروع تدریس فراهم می گردد .
تهیه چند سوال از مباحث قبل
با طراحی سوالات خلاقانه در مقدمه آموزش درس موفقیت و تلاش دانش آموزان به برقراری ارتباط در راستای جرئت ورزی و مهارت سخن گفتن تشویق می شوند. معلم باید آموخته ها و توانایی های دانش آموزان را قبل از شروع درس جدید معین کند تا به تناسب آموخته های پیشین آنها طرح درس موفقیت و تلاش را بریزد. با طراحی سوالات خلاقانه در مقدمه آموزش درس موفقیت و تلاش دانش آموزان را به برقراری ارتباط در راستای جرئت ورزی و مهارت سخن گفتن تشویق می کنیم.
ارزشیابی تشخیصی یا سنجش آغازین

15 دقیقه
فعالیت های معلم- دانش آموز: این فعالیت ها به صورت تلفیقی مطرح می شود و تفکیک آن به معنای مجزا بودن فعالیت های معلم و دانش آموز است و منطقی به نظر نمی رسد و به همین خاطر از خط چین استفاده شده است.
فعالیت های معلم
فعالیت های دانش آموزان
وارد شدن به کلاس با روی گشاده و سلام کردن
سلام و احوال پرسی و ارئه فیلم آموزشی و شرح و توضیح درس و از بین بردن نکات مهم درس موفقیت و تلاش زندگی
دانش آموزان هر کدام به بیان نظر خویش در این باره می پردازند .
دانش آموزان کاملا به درس گوش می دهند.
به صحبت های معلم گوش می دهند. به اهمیتی که درس موفقیت و تلاش در زندگی دارد واکنش نشان می دهند.
_ نشان دادن عکس العمل مناسب هنگام دیدن ویدیوی نمایشی
_ مطرح کردن نظرات خود بعد از دیدن تصاویر
_ پاسخ دادن به سوالات مطرح شده با مشارکت و همراهی کردن گروه
_ مطرح کردن سوالاتی که در ذهنشان جرقه زده است.
پاسخ دهی با رعایت نوبت و احترام و خوب صحبت کردن ومرتبط با موضوع بیان کردن نظرات دیده می شود.
گسترش دانش و اطلاعات در زندگی بصورت واقع بینانه و بیان مصادیق و بحث و گفتگو در دانش آموزان صورت می گیرد.
از دانش آموزان خواسته می شود در یک فعالیت گروهی بصورت دسته جمعی سوالات مورد نظر را پاسخ دهند.
_ همفکری و مشورت با اعضای گروه
_ یافتن پاسخ های مناسب و صحیح

نکات کلیدی و ضروری توسط معلم مرتب تکرار و بیان می شود .
معلم تدریس درس موفقیت و تلاش را به کمک برد هوشمند و محتوا سازی تکمیل می کند.
دانش آموزان با اشتیاق مراحل تدریس را دنبال می کنند.
_ پاسخ دهی به سوالا ت با رعایت
نوبت و احترام به حقوق دیگران
معلم پا به پای دانش آموزان در سوال و جواب شرکت می کند و گاهی اوقات برای جلب توجه کل دانش آموزان سوالات خاصی را مطرح می کند که نیاز به فکر بیشتری دارد.
دانش آموز به دقت هنگام تدریس همکاری می کند.
_ حل تمرین
– خلاصه کردن درس توسط دانش آموزان
ارائه پرسش های تحلیلی
به هر گروه براساس میزان مشارکت و ارزیابی بهتر امتیاز داده می شود.
دانش آموزان از تدریس حاضر راضی می شوند و به دقت گوش می دهند.
-درک مطالب گفته شده

ارائه درس جدید لحاظ کردن ارزشیابی فرآیندی

زمان
فعالیت دانش آموز
فعالیت معلم

فعالیت های بعد از تدریس
5 دقیقه
توجه به معلم و یادداشت نکات اصلی درس موفقیت و تلاش زندگی
– تهیه نقشه مفهومی
– هر کدام از گروههای مختلف می توانند رئوس مطالب را مرور کرده و خلاصه ای از آن را در کلاس برای معلم و بقیه دانش آموزان بیان می کنند و در این میان سوالاتی نیز از دانش آموزان پرسیده می شود.
ارائه خلاصه درس موفقیت و تلاش زندگی و جمع بندی درس توسط معلم و بیان نکات اصلی درس و بررسی سوالات از طریق پاورپوینت های تهیه شده .
پس از آموزش درس موفقیت و تلاش زندگی به صورت کلامی، از دانش آموزان خواسته می شود فعالیت ها را به صورت نمایش انجام دهند.
– بعد از بررسی فعالیت های انجام شده توسط دانش آموزان از آنها خواسته می شود سوالات کار در کلاس هم به صورت گروهی انجام دهند.
فعالیت تکمیلی خلاقانه دانش آموزان و جمع بندی

10 دقیقه
الف: تکوینی (در جریان تدریس)
ارزشیابی پایانی به صورت شفاهی و طرح مسئله در پای تابلو یا انجام کار فردی یا گروهی عملی
1- بتواند رئوس مطالب درس را شرح دهند .
2- مفهوم و مضمون اصلی درس چیست؟
3- پاسخ درست به فعالیت ها
4- انجام فعالیت پژوهش و سایر پژوهشهای پیشنهادی از جانب معلم.
5- ارزشیابی از این درس متناسب با هدفها و انتظارات یادگیری برای مجموعه ای از فعالیتهای داخل و خارج از کلاس دانش آموزان از طریق ابزارهای زیر انجام می شود:
ــ فهرست مشاهدات معلم از انجام فعالیتهای فردی وگروهی
ــ برگه همتاسنجی که توسط برخی از دانش آموزان درباره مهارتهای گفتگو تکمیل میشود.
ــ پاسخ های شفاهی دانش آموزان
پس از نظارت بر کار دانش آموزان از گروه ها خواسته می شود که با مشورت هم گروهی های خود پاسخ به سوالات در خلال تدریس درس موفقیت و تلاش زندگی ، توجه به فعالیت های انجام شده را با راهنمایی سرگروه انجام دهند.- انجام چه کارهایی باعث یادگیری بهتر درس موفقیت و تلاش می شود.
– سوال درباره هدف های رفتاری و عملی درس موفقیت و تلاش از کتاب
ارزشیابی
فعالیت های بعد از تدریس
5 دقیقه

پاسخ به سوالات مربوط به درس موفقیت و تلاش
برداشت خود را از نتایج حاصله از موفقیت و تلاش بیان کنید:
در محیط منزل عناوین مطرح شده در موفقیت و تلاش به بحث بگذارید
همچنین :
– دادن تکالیف تمرینی – تکمیلی- خلاق
– آوردن تحقیق بصورت فردی و گروهی
– پاسخ به سوالات مطرح شده برای جلسه بعد
تعیین تکلیف و فعالیتهای خارج از کلاس (اقدامات بعدی )

ملزومات اجرای تدریس شماره 1
وسایل کمک آموزشی در اجرای تدریس شماره 1 درس ر تفکر و سبک زندگی پایه هشتم توسط خود همکاران تیم تهیه و مورد استفاده مدرس قرار میگیرد به شرح زیر میباشد.
1. کتاب درس تفکر و سبک زندگی هشتم
2. لپ تاپ
3. فیلم آموزشی
4. نمون برگ گزارش قبل از تدریس
5. نمون برگ تکلیف بعد از تدریس
6. احادیث موضوعی
7. تخته
8. دفتر کلاس
9. لوح تصویر کتاب
10. میز نمایش
تقسیم کار و تعیین نقش اعضای تیم درس پژوهی در تدریس شماره 1
 تلاش می شود تا در یک گروه تیم درس پژوهی از حضور افرادی با تجربیات، درجات علمی و آموزشی پایههای متفاوت تشکیل شود تا همگی در سایه ی دانش و اطلاعات و تجربیات خود اهداف گروه را محقق سازند.
مسئولیت پذیری و احترام به دیدگاه دیگر اعضای تیم درس پژوهی و ارتباط با گروه و تقسیم درست مسئولیت ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
نقد و ارزیابی اجرای تدریس شماره 1 (بازاندیشی)
 پس از اجرای تدریس شماره 1، نشستی به منظور نقد و ارزیابی تدریس و با حضور اعضای تیم درس پژوهشی در دفتر مدیر آموزشگاه تشکیل گردید.
ابتدا رابط گروه ضمن تشکر و سپاس از همراهی اعضای تیم و مجری تدریس خواسته شد تا نظرات خود را بیان کنند و منشی جلسه گزارش ها را مکتوب و مستنداتی تنظیم نمودند.
الف) خود ارزیابی مجری
نظر به اینکه تدریس شماره 1 را در کلاس هشتم اجرا نمودیم و آشنایی با فراگیران نداشتم اما مشارکت و همکاری خوبی در حین تدریس داشته و رضایت بخش بود.
خلاصه نکات کلیدی
موارد مثبت
1-مشارکت گروهی فراگیران در حد انتظار بود.
٢- مراحل تدریس بر اساس بودجه بندی پیش بینی شده انجام شد.
٣- وسایل کمک آموزشی به خوبی طراحی شده بود.
موارد منفی
1-چیدمان صندلی و عدم تسلط فراگیرانی که پشت به مدرس بودند.
۲- چسبندگی آهن رباهای گروه بندی باعث کند شدن کار گروهی شد.
۳- شتاب زدگی برای مدیریت زمان داشتم .
ثبت مشاهدات و نظرات اعضای تیم درس پژوهی و نقد و اظهار نظر بر اساس نقشی که در تدریس شماره 1 به عهده داشتند توسط منشی جلسه مکتوب گردید.
ب) مشاهده گر فعالیت و واکنش های مدرس
مدرسبهاره صادقیان پیشکسوت به عنوان مهمان در جمع تیم حضور داشتند و نظرات خود را به شرح ذیل بیان کردند.
موارد مثبت
1-از کارت هایی برای گروه بندی و فعالیت بعدی استفاده شده بود که صرفه جویی بود.
2- سرکشی و نظارت به کار گروه ها و تماس چشمی با فراگیران خوب بود
موارد منفی
1-مدرس به اشتباه خواندن بعضی از کلمات و کتاب توجه نکرد .
۲- برای پاسخ به سوالات در حین درس باید از چند فراگیرم ختلف انتخاب می شد.
٣- تشویق ها برای گروه ها یکسان نبود.
نمونه کاربرگ مشاهده گر بر تطبیق طرح درس و اجرای مدرس
نام و نام خانوادگی مشاهدهگر: تدریس شماره 1( تدریس شماره 2(
موارد مورد بررسی توسط مشاهدهگر
ثبت مشاهدات
1-به نظر شما نحوه گروه بندی فراگیران به چه صورت است؟
گروهبندی به نحو عالی انجام شد
2-به نظر شما اجرای فعالیت قبل از تدریس به چه نحوی صورت گرفت؟
تمام مراحل قبل از تدریس صورت گرفت.
3- به نظر شما رابطهی عاطفی مدرس با فراگیران چگونه است؟
با بیان شیوا و روانمدرس ارتباط عاطفی برقرار گردید
4-آیا توانایی مدرس در ایجاد انگیزه خوب و اثربخش بوده است؟
ایجاد انگیزه خوب و موثر بود
5- به نظر شما مدرس برای رویارو کردن فراگیران با چالشهای یادگیری از پرسشهای مناسب استفاده میکند؟
پرسشهای او رضایتبخش بود
6-آیا بیانات مدرس در ضمن تدریس برای فراگیران قابل فهم بوده است؟
با بیان شیرین بیان میکرد
7-به نظر شما در حین تدریس صدای مدرس رسا و واضح است؟
بیان رسایی داشت
8-به نظر شما نظارت مدرس بر تمامی فراگیران یکسان است؟
به تمام گروه ها سرکشی میگرد
9-به نظر شما آگاهی مدرس از سبکهای یادگیری چگونه است و آیا در تدریس به کار می گیرد؟
از سبک کلامی، تصویری و دستورزی استفاده کرد
10-به نظر شما مدرس در استفاده از پرده های نمایش مهارت و توانایی کافی را دارد؟
مهارت استفاده از پرده نمایش را داشتند
11-به نظر شما میزان توانایی و نحوه ی استفاده از وسایل کمک آموزشی مدرس چگونه است؟
از تمام وسایل کمک آموزشی که تهیه شده بود استفاده کرد.
12- به نظر شما تدریس طبق مراحل تدوین شده پیش رفته است؟
مراحل تدریس را مطابق طرح درس شماره 1یه پیش برد.
13-به نظر شما میزان تسلط مدرس بر موضوع درس چگونه است؟
روی درس به طور کامل مسلط بود
14-به نظر شما آیا مدرس برای رفع خستگی فراگیران راهکارهایی را در نظر گرفته است؟
با تشویقهای متفاوت و بازی باعث رفع خستگی آنها شد.
15- به نظر شما چینش گروه ها و گزینش آنها مناسب است؟
به صورت تصادفی جالب اینجا بود که فراگیران از قوی به ضعیف بودند
16-به نظر شما آیا به تفاوتهای فردی فراگیران توجه می شود؟
نظارت به تفاوت های فردی داشت
17-به نظر شما مدرس با روحیه شاد و مذهبی کلاس را آغاز کرده است؟
بله با نام خدا و با شعر زیبا کلاس شروع شد.
18- به نظر شما مدرس برای پرورش خلاقیت فراگیران زمینه سازی کرده است؟
بله با دادن تکلیف به حالت گزارش و در پایان کلاس
19- به نظر شما زمان مناسب برای هر بخش تدریس اختصاصی داده شده است؟
زمان مناسب اختصاص داده شده بود
20-به نظر شما مدرس فضایی را برای رشد تفکر در فراگیران به وجود آورده است؟
فضا مناسب تدریس بود
21-به نظر شما نحوه جمعبندی چگونه است؟
جمعبندی به نحوهی خوبی صورت گرفت .
22-به نظر شما انواع ارزشیابی (تشخیصی-تکوینی-پایانی) در تدریس گنجانده شده است؟
تمام سه مرحله ارزشیابی صورت گرفت.
23-آیا به نظر شما در تدریس از ساختهای شش گانه تحول بنیادین آموزش و پرورش بهره گرفته شده است؟
ساختهای شش گانه تحول بنیادین در تدریس او نمود داشت.
24- به نظر شما تدریس به صورت تکلیف محور اجرا شده است؟
بله قطعا مهارت محور بود .
نکات مثبت:
نمایش فیلم برای فراگیران جذاب بود.
نکات منفی:
از دفتر کلاس استفاده نشد.
ملاحظات: بهتر است که در تدریس بعد تمام فراگیران به صورت یکسان تشویق شوند و گروهی بدون تشویق نباشد.
تاریخ و امضای مشاهده گر

طرح درس شماره 2
زمان تدریس:
طرح فرآیند یاد دهی یادگیری بر اساس الگوی ام ام اس MMS
مدرس :
موضوع درس: موفقیت و تلاش
کتاب : تفکر و سبک زندگی
پایه تحصیلی : هشتم
فعالیت های ارزشیابی
فعالیت های طرح آموزشی
مراحل
-آیا اهداف مناسبی انتخاب کردم؟
-آیا اهدافم را بر اساس رویکردهای کتاب تفکر و سبک زندگی پایه هشتم و برنامه درسی ملی انتخاب کردم؟
-آیا به حیطه های یادگیری مختلف کتاب تفکر و سبک زندگی پایه هشتم توجه کرده ام؟
-آیا اهداف متناسب با علایق و توانایی های دانش آموزان بوده است؟
-آیا به پرورش مهارت ها و نگرش ها توجه کرده ام؟
هدف از ارائه درس امروز آشنایی دانش آموزان چگونگی فراگیری اهداف درس موفقیت و تلاش است.
انتظار دارم دانش آموز بتواند در پایان درس :
1) با توجه به ملاک های عقلانی بتواند درس موفقیت و تلاش را به صورت کاربردی فرا بگیرد..
2) آنچه را از درس موفقیت و تلاش یاد می گیرد با دوستانش به اشتراک بگذارد.
3) اهداف رفتاری درس موفقیت و تلاش را رعایت کند.
تحلیل و تعیین اهداف و پیامد های یادگیری
-آیا محیط تدریسم را به درستی تحلیل کرده ام؟
-آیا تکالیف آماده سازی جلسه قبل به عنوان پیش زمینه درس موفقیت و تلاش از کتاب تفکر و سبک زندگی در پایه هشتم ، برای ایجاد انگیزه و ورود به درس جدید مناسب است؟
-آیا شاگردان خود را به درستی شناسایی کرده ام؟
-آیا مدل گروه بندی من با فضای کلاس و تدریس درس موفقیت و تلاش از کتاب تفکر و سبک زندگی در پایه هشتم مناسب است؟
-آیا تعداد دانش آموزان در گروه برای یادگیری و هم فکری در گروه برای آموزش درس موفقیت و تلاش از کتاب تفکر و سبک زندگی در پایه هشتم مناسب است؟
مخاطبان من در این کلاس دانش آموزانم در پایه هشتم هستند که از لحاظ سطح علمی و مشارکت کلاسی در حد متوسط به بالا می باشند از لحاظ ویژگی های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در طبقه ی متوسط جامعه قرار دارند. همه ی دانش آموزان این کلاس از لحاظ جسمانی سالم اند. تعدادی از دانش آموزان این کلاس از لحاظ استعداد ذهنی و یادگیری در رتبه ی بالایی قرار دارند.
مهارت های ورودی:این دانش آموزان درس های قبل را به خوبی فراگرفته اند و همیشه در امر تدریس و فعالیت های یاددهی و یادگیری مخصوصا تفکر و سبک زندگی پایه هشتم مشارکت بالایی دارند. با توجه به علاقه آنها به کتاب تفکر و سبک زندگی پایه هشتم اکنون آمادگی لازم برای ورود به درس جدید را دارند و هم چنین از آنها خواستم نکاتی را از قبل پیرامون اهداف درس موفقیت و تلاش از کتاب تفکر و سبک زندگی در پایه هشتم فهرست کنند و روی یک مقوا به دیوار بچسبانند. محیط تدریس من کلاسی با صندلی های تک نفره که این مزیتی است تا بتوانم در میان آنها به راحتی رفت و آمد کنم. و در مرحله ی شروع درس جدید در گروه های مختلف قرار دهم.
خصوصیت ذهنی:
استعداد ذهنی عمومی در افراد بهنجار و عادی از تولد تا پنچ یا شش سالگی افزایش می یابد از شش تا چهارده یا پانزده کندتر صورت می گیرد.
· در ابتدا فرد به علت خود مداری خویشتن را محور جهان دانسته و قضاوت و داوریهای او در مورد اشخاص و اشیا اکثرا صورت و جنبه هیجانی پیدا کرده و استدلال و تفکر او درباره همه چیز بر پایه ملاکهایی انجام میشود که بر حالات هیجانی او استوارند.
· نظر پیاژه : مرحله حسی حرکتی از تولد تا دو سالگی مرحله پیش عملیاتی دو تا هفت سالگی مرحله عملیات محسوس واقع گرا و سازگار اما مرحله تفکر عبوری آرمانگراو غالبا ناسازگارند .
خصوصیت عاطفی:
یکی از اساسی ترین بحثهای روانشناسی مبحث هیجانها وعواطف میباشد و قضاوت درباره رفتارهای پیچیده نوجوانان بدون آن امکانپذیر نمی باشد.
ویژگی های عاطفی و هیجانی
1. افسردگی
2. سرعت
3. شدت
4. عدم کنترل
5. مظنون بودن
6. ناپایداری
7. ناشیگری (کرباسی و دیگران،
خصوصیات اخلاقی:
توانایی های فزاینده دانش اموزان بیشتر آنان را متوجه مسائل و ارزش های اخلاقی می کند و راه های پیچیده تری را برای کنار آمدن با آن می یابند. در عین حال، آنچه جامعه از وی می خواهد به سرعت در حال تغییر است و همین مستلزم ارزیابی مجدّد و مداوم ارزش ها و اعتقادات اخلاقی است.

تحلیل یادگیرنده و محیط
-آیا با توجه به موضوع درس موفقیت و تلاش از کتاب تفکر و سبک زندگی در پایه هشتم روش نمایشی، بحث گروهی، بارش مغزی و پرسش و پاسخ گزینه ی مناسبی می باشد؟
-آیا روش من می تواند بخشی از مغز را که مربوط به خلاقیت است را فعال تر می کند؟
-آیا روش من باعث افزایش فرصت یادگیری از طریق مشارکت با والدین و همسالان می شود؟
دیدگاه من در این درس سازنده گرایی است. از روش تدریس نمایشی، بحث گروهی، پرسش و پاسخ و بارش مغزی استفاده می کنم.
با روش بارش مغزی دانش آموزان با دادن ایده ها و نظرات و هم چنین با بیان رعایت بعضی از نکات، موفقیت و تلاش از کتاب تفکر و سبک زندگی در پایه هشتم را به امورات زندگی خود ربط می دهند.
دانش آموزان را به بحث و گفتگو در گروه دعوت می کنم. و با پرسش و پاسخ از دانش آموزان می خواهم نظرات خود را در رابطه با درس موفقیت و تلاش از کتاب تفکر و سبک زندگی در پایه هشتم بگویند.
با گروه بندی که انجام دادم و با آوردن شکلک ها به کلاس درس انگیزه ی دانش آموزان را بالا بردم.

راهبرد آموزشی
-آیا از ابزار های مناسبی جهت آموزش درس موفقیت و تلاش از کتاب تفکر و سبک زندگی استفاده کرده ام؟
-آیا ابزارها و رسانه هایم برای یادگیرندگان متفاوت در کلاس مناسب است؟
-آیا از ابزارها و رسانه های مناسب برای ایجاد نوآوری و خلاقیت، انگیزه، اعتماد به نفس و نتیجه گیری در دانش آموزان استفاده کرده ام؟
آیا ابزار ها و رسانه هایم می تواند یادگیری درس موفقیت و تلاش از کتاب تفکر و سبک زندگی را تثبیت کند؟
رسانه من خود دانش آموزان با آموخته ها و تجربیات و اطلاعات آنان از درس قبل و بحث گروهی آنان و معلم می باشد.
همچنین از ابزارهایی چون: انواع اسلاید ها، لپ تاپ و پروژکتور، مداد و کاغذ، ماژیک و تخته، شکلک های گروه بندی، انیمیشن آموزشی بودند.
انتخاب ابزار و رسانه های آموسی
-آیا ساختار محیط یادگیری متناسب با اهداف من و درس موفقیت و تلاش طراحی شده است؟
-آیا مدل انتخابی من برای گروه بندی و استفاده از عکس ها و تابلو ها باعث افزایش مشارکت، ایجاد انگیزه، علاقه به یادگیری و تثبیت آموخته ها در دانش آموزانم می شود؟

در طراحی این کلاس می توانم با چینش مناسب نیمکت ها را از شکل یو شکل تغییر می دهم . به طوری که دانش آموزان خیلی بهتر به همه چیز تسلط داشته باشند و روبروی من باشند. به طوری که دانش آموزان در گروه ها با همدیگر ارتباط موثر برقرار می کنند. می توانند به تخته و رایانه نگاه کرده و به سخنان من نیز گوش فرا دهند.
طراحی و توسعه ی محیط یادگیری
-آیا نوع ارزشیابی من با توجه به اهداف درس صورت گرفته است؟

-آیا ارزشیابی من باعث کشف مشکلات یادگیری دانش آموزان در درس جدید می شود؟
-آیا ارزشیابی های من با سطح یادگیری آنان متناسب است؟
-آیا ارزشیابی من شرایط بومی و محلی دانش آموزان را در نظر گرفته است؟
-آیا ارزشیابی من مهارت خود ارزیابی را در دانش آموزانم ایجاد کرده است؟

در ارزشیابی ورودی سوالاتی را از درس قبل به عنوان پیش زمینه ای برای درس موفقیت و تلاش از کتاب تفکر و سبک زندگی ( با توجه به توانایی های فردی دانش آموزان ) می پرسم.
و از دانش آموزان می خواهم درباره ی تکالیف انجام داده ی خود و دوستان خود نظر بدهند و اشکالات خود را رفع کنند. "
از دانش آموزان می خواهم بصورت گروه فکر کرده و به پرسش پاسخ بدهند.(بارش مغزی)
در ارزشیابی تکوینی:
– انجام چه کارهایی باعث یادگیری بهتر درس موفقیت و تلاش می شود.
– سوال درباره هدف های رفتاری و عملی درس موفقیت و تلاش از کتاب تفکر و سبک زندگی در پایه هشتم
در سنجش پایانی( پس آزمون) از دانش آموزان می خواهم آنچه را که از درس موفقیت و تلاش را بصورت فهرست وار بنویسند و به کلاس گزارش دهند. از دانش آموزان می خواهم آزمونی را بصورت گروهی انجام دهند و در کلاس درس بعد از فکر کردن هر گروه پاسخ های خود را ارائه دهند( به عنوان آزمون عملکردی)
تهیه ی طرح ارزیابی( سنجش آغازین، سنجش تکوینی، سنجش پایانی)
-دانش آموزان حین ورود به کلاس سلام داده، با آنها احوال پرسی کردم.
– گروه بندی انجام شد.
در ابتدای کلاس با ورود دانش آموزان سلام و احوال پرسی کرده و با استفاده از روش دوستی و دست هم را گرفتن حضور و غیاب دانش آموزان را می پرسم.
با بودن شکلک های گروه بندی در کلاس و نیز غیبت یکی از دانش آموزان و رفتن به منزل آنها و موفقیت و تلاش از وی ایجاد انگیزه کردم. بطوری که برای دانش آموز سوال پیش آمد که این شکلک ها برای انجام چه کاری است. سوالاتی از درس گذشته می پرسم و تکالیف جلسه ی قبل را بررسی می کنم. ودرس قبلی را مرور می کنم.برای اطمینان از یادگیری دانس آموزان، سوالاتی از درس قبل می پرسم.
برای گروه بندی و شروع درس جدید، ابتدا از دانش آموزان می خواهم هر کدام بیایند و از شکلک ها را بردارند. .سپس دانش آموزان هر کدام با توجه به شکلک های خنده، غمگین، تعجب و ناراحت به 4 گروه تقسیم شدند.
فعالیت های قبل از تدریس( اجرای فرآیند یاددهی-یادگیری مبتنی بر رویکرد سازنده گرایی)

10 دقیقه
-دانش آموزان به سوالات پاسخ داده و از نظرات همدیگر طرفداری کرده و از تجربیات یکدیگر استفاده می کنند.
-به سوالات پیش آزمون توجه می کنند و پاسخ های خود را می دهند.
-به فیلم پخش شده در کلاس توجه می کنند.
– نظرات خود را درباره فیلمی که دیده اند را می دهند.
آرام آرام وارد مبحث جدید می شوم عنوان درس را روی تابلو می نویسم با استفاده از پاورپوینت درس جدید را شروع می کنم. نکات مهم درس موفقیت و تلاش از کتاب تفکر و سبک زندگی در پایه هشتم را روی تابلو می نویسم. سپس از آنها می خواهم در گروه با یکدیگر راجع به این مواردی که روی تابلو نوشته شده همفکری کنند. بعد از چند دقیقه از هر یک از گروه ها می خواهم که درست را غلط بودن نوشته های تابلو را با در دست داشتن شکلک ها نشان دهند. سپس با استفاده از اسلاید ها این قسمت را برای دانش آموزان توضیح می دهم.
درباره درس موفقیت و تلاش انیمیشنی را پخش می کنم و توجه دانش آموزان را به آن جلب می کنم. و در پایان فیلم از آنها می خواهم هر آنچه در فیلم را دیده اند را توضیح دهند و هم چنین نتیجه گیری کنند. و نظرات چند تن از دانش آموزان را می پرسم.
فعالیت های حین تدریس

10 دقیقه
-همدیگر و گروه های خود را تشویق می کنند.
-به سخنان معلم گوش داده و به سوال مطرح شده ی معلم با دقت پاسخ می دهند.

برای تثبیت یادگیری درس جدید سوالات مختلفی در حین تدریس از دانش آموزان پرسیدم. کاربرگ ها را به دانش آموزان دادم و از آنها خواستم به سوالات داده شده پاسخ دهند. از دانش آموزان خواستم پاسخ های خود بلند بخوانند تا دانش آموزان دیگر هم اشکالات خود را رفع کند.
فعایت های پس از تدریس

10 دقیقه

-از دانش اموزان می خواهم آنچه را که از درس موفقیت و تلاش از کتاب تفکر و سبک زندگی در پایه هشتم فرا گرفته اند بصورت فهرست وار بنویسند.
فعالیت های تکمیلی
10 دقیقه

لوح فشرده حاوی تدریس، نرم افزار پاور پوینت، ابلاغ مجری.
ضمایم و پیوست ها
ملزومات اجرای تدریس شماره 2
وسایل کمک آموزشی در اجرای تدریس شماره 2 توسط خود همکاران تیم تهیه و مورد استفاده مدرس قرار میگیرد به شرح زیر میباشد.
1. کتاب درس تفکر و سبک زندگی هشتم
2. لپ تاپ
3. کارت شناسایی فراگیران
4. کارت مشاهده گران با توجه به شرح وظایف
5. نمون برگ گزارش قبل از تدریس
6. نمون برگ تکلیف بعد از تدریس
7. احادیث موضوعی
8. گچ تخته پاک کن
9. دفتر کلاس
10. لوح تصویر کتاب
11. میز نمایش
12. شکلک های گروه بندی
13. انیمیشن آموزشی
نقد و ارزیابی اجرای تدریس شماره 2
 پس از اجرای تدریس شماره 2، نشستی به منظور نقد و ارزیابی تدریس شماره 2 و با حضور اعضای تیم درس پژوهشی در دفتر مدیر آموزشگاه تشکیل گردید.
ابتدا رابط گروه ضمن تشکر و سپاس از همراهی اعضای تیم و مجری تدریس خواسته شد تا نظرات خود را بیان کنند و منشی جلسه گزارش ها را مکتوب و مستنداتی تنظیم نمودند.

آموزشگاه
مجری تدریس
کلاس
تاریخ تدریس شماره 2
ساعت

هشتم

سال تحصیلی
پایه
موضوع
…….
هشتم
موفقیت و تلاش

خلاصه نکات کلیدی
 موارد مثبت
1-جمع آوری تکالیف (گزارش قبل از تدریس) توسط خود مدرس و دادن بازخورد کلامی
۲- جابه جایی صندلی فراگیران با چرخاندن آن و تسلط به مدرس و تخته کلاس
3-تغییر میز نمایش برای مشاهده ی همه ی گروهها
4-جلب توجه دانش آموزان در گفتن سوالات ، گروه بندی ، تکالیف
۵- تلاش شد تا حرکات مدرس کمتر و تکیه کلام کنترل شود.
6-جلب توجه نمودن فراگیران به پاورپوینت برای ایجاد انگیزه
۷- مدیریت زمان برای اجرای تدریس در زمان مقدر

پیشنهاد می گردد جهت ارائه تدریس بهتر تغییرات ذیل اعمال گردد:
(مشارکت بیشتر فراگیران در بحث های گروهی
(تشویق فراگیران به صورت های غیر کلامی
ثبت مشاهدات و نظرات اعضای تیم درس پژوهی و نقد و اظهار نظر بر اساس نقشی که در تدریس شماره 2 به عهده داشتند توسط منشی جلسه مکتوب گردید.

نمونه کاربرگ مشاهده گر بر تطبیق طرح درس و اجرای مدرس
نام آموزشگاه: تاریخ :
نام و نام خانوادگی مشاهدهگر: تدریس شماره 1( تدریس شماره 2(
موارد مورد بررسی توسط مشاهدهگر
ثبت مشاهدات
1-به نظر شما نحوه گروه بندی فراگیران به چه صورت است؟
گروهبندی به نحو عالی انجام شد
2-به نظر شما اجرای فعالیت قبل از تدریس به چه نحوی صورت گرفت؟
تمام مراحل قبل از تدریس صورت گرفت.
3- به نظر شما رابطهی عاطفی مدرس با فراگیران چگونه است؟
با بیان شیوا و روان مدرس ارتباط عاطفی برقرار گردید
4-آیا توانایی مدرس در ایجاد انگیزه خوب و اثربخش بوده است؟
ایجاد انگیزه خوب و موثر بود
5- به نظر شما مدرس برای رویارو کردن فراگیران با چالشهای یادگیری از پرسشهای مناسب استفاده میکند؟
پرسشهای او رضایتبخش بود
6-آیا بیانات مدرس در ضمن تدریس برای فراگیران قابل فهم بوده است؟
با بیان شیرین بیان میکرد
7-به نظر شما در حین تدریس صدای مدرس رسا و واضح است؟
بیان رسایی داشت
8-به نظر شما نظارت مدرس بر تمامی فراگیران یکسان است؟
به تمام گروه ها سرکشی میگرد
9-به نظر شما آگاهی مدرس از سبکهای یادگیری چگونه است و آیا در تدریس به کار می گیرد؟
از سبک کلامی، تصویری و دستورزی استفاده کرد
10-به نظر شما مدرس در استفاده از پرده های نمایش مهارت و توانایی کافی را دارد؟
مهارت استفاده از پرده نمایش را داشتند
11-به نظر شما میزان توانایی و نحوه ی استفاده از وسایل کمک آموزشی مدرس چگونه است؟
از تمام وسایل کمک آموزشی که تهیه شده بود استفاده کرد.
12- به نظر شما تدریس طبق مراحل تدوین شده پیش رفته است؟
مراحل تدریس را مطابق طرح درس شماره 1یه پیش برد.
13-به نظر شما میزان تسلط مدرس بر موضوع درس چگونه است؟
روی درس به طور کامل مسلط بود
14-به نظر شما آیا مدرس برای رفع خستگی فراگیران راهکارهایی را در نظر گرفته است؟
با تشویقهای متفاوت و بازی باعث رفع خستگی آنها شد.
15- به نظر شما چینش گروه ها و گزینش آنها مناسب است؟
به صورت تصادفی جالب اینجا بود که فراگیران از قوی به ضعیف بودند
16-به نظر شما آیا به تفاوتهای فردی فراگیران توجه می شود؟
نظارت به تفاوت های فردی داشت
17-به نظر شما مدرس با روحیه شاد و مذهبی کلاس را آغاز کرده است؟
بله با نام خدا و با شعر زیبا کلاس شروع شد.
18- به نظر شما مدرس برای پرورش خلاقیت فراگیران زمینه سازی کرده است؟
بله با دادن تکلیف به حالت گزارش و در پایان کلاس
19- به نظر شما زمان مناسب برای هر بخش تدریس اختصاصی داده شده است؟
زمان مناسب اختصاص داده شده بود
20-به نظر شما مدرس فضایی را برای رشد تفکر در فراگیران به وجود آورده است؟
فضا مناسب تدریس بود
21-به نظر شما نحوه جمعبندی چگونه است؟
جمعبندی به نحوهی خوبی صورت گرفت.
22-به نظر شما انواع ارزشیابی (تشخیصی-تکوینی-پایانی) در تدریس گنجانده شده است؟
تمام سه مرحله ارزشیابی صورت گرفت.
23-آیا به نظر شما در تدریس از ساختهای شش گانه تحول بنیادین آموزش و پرورش بهره گرفته شده است؟
ساختهای شش گانه تحول بنیادین در تدریس او نمود داشت.
24- به نظر شما تدریس به صورت تکلیف محور اجرا شده است؟
بله به شکل مهارت محور انجام شد.
نکات مثبت:
نمایش فیلم برای فراگیران جذاب بود.
در پرسش های کلاسی تقسیم بندی درست صورت گرفت.
نکات منفی:
ملاحظات: گروهها به صورت یکسان تشویق شدند.
تاریخ و امضای مشاهده گر
میزان تحقق اهداف
پس انجام تدریس باتوجه به اجرای طرح درس وبازبینی فیلم وتدریس ارئه شده وبررسی فیلم توسط همکاران محترم با خود اندیشیدیم که در طول این پژوهش :
چه تغییری در عملکرد دانش آموزان وتوسعه حرفه ای حاصل شد .؟
یادگیری دانش آموزان تا چه اندازه محقق شد .
حس مسئولیت پذیری وروحیه همکاری در تدریس گروهی تا چه اندازه توسعه یافت ؟
مشکلات مربوط به مدیریت زمان تا چه اندازه رفع شد ؟
جهت پاسخ به سوالات مطروحه بعد از چند جلسه آزمونی که از دانش آموزان هدف گرفته شد وارزشیابی های مستمری که انجام گرفت متوجه شدیم که درصد زیادی از دانش آموزان به اهداف مورد نظر رسیده اند و پروژه درس پژوهی با موفقیت به انجام رسیده است .
پیشنهادات
1-پیشنهاد می شود که در انجام تدریس از روشهای نوین استفاده شود
2-پیشنهاد می شود که گروه بندی در کلاسها صورت بگیرد
3-پیشنهاد می شود قبل از تدریس مطالب جدید به مطالب گذشته ربط داده شود .
4-پیشنهاد می شود از دست سازه ها و وسایل کمک آموزشی در دسترس بیشتر استفاده شود .
5-پیشنهاد می شود به تفاوتهای فردی دانش آموزان توجه شود.
جمع بندی پایانی و نتیجه گیری
مشاهده ی تدریس توسط ناظران همکار، و بیان نقاط ضعف مجری توسط اعضا، و بررسی مطالب گقته شده، نشان داد که دانش آموزان با استفاده از این روش و البته انس و الفت بین معلم و دانش آموز و ایجاد ارتباط قوی عاطفی، پس از پرسشهای مختلف هدفدار و بیان نظرات توسط دانش آموز و هدایت نظرات به سمت اهداف از پیش تعیین شده، معلم توجه دانش آموز را به خود جلب مینماید و اهمیت درس را که تا وقتی هست حتی متوجه وجود آن نمی شویم.
ما معلمان نیز فرصت پیدا کردیم تا از تجربیات خود بیاموزیم و نسبت به رفتار آموزشی خود بازاندیشی کنیم و این فعالیت سبب توانمند سازی در داشتن نگرش حرفه ای به مبحث مورد نظر شد.
چالش اصلی گروه ما بکارگیری درس پژوهی برای بهسازی آموزش، ترویج فرهنگ گفتگو و مشارکت مسئولانه در طرح درس ها و خلق گفتمان های معطوف به مبحث مورد نظر در آموزشگاه و کلاس درس بود.
در پایان نیز تعیین تکلیف منزل که همان ادامهی بحثها و گفتگوهای کلاسی میباشد، تکمیل کننده ی اهداف پژوهش بوده و نتیجه ی دلخواه به دست آمد. با توجه به این نتیجه این گونه هدف گذاری ها می بایست در عملکرد روزانه ی دانش آموزان ظهور و بروز پیدا کند .
محدودیت ها:
* وسعت و محتوی کتاب و محدودیت زمان، خلاقیت را از معلم و دانش آموز می گیرد. و معلم نمی تواند فرصت کافی برای فکر کردن، به دانش آموز بدهد. زمان 30 دقیقه شاید زمان لازم برای همفکری و پاسخ به سوالات مورد نظر برای دانش آموزان باشد که متاسفانه به کل تدریس اختصاص داده می شود.
* زحمات معلمین نادیده انگاشته می شود و شوق ادامه ی کار در وجودشان از بین می رود.
* جلسات توجیهی که برای درس پژوهی برگزار می شود کارآمد و موثر نیست. و نیاز معلمان پژوهنده را برطرف نمی نماید.
* فرصت کافی برای برای بحث و بررسی معلمان نیست.
* اعضای تیم اطلاعات کافی در مورد اهداف درس پژوهی نداشتند.

منابع
1- کتاب درسی پایه هشتم تفکر و سبک زندگی
2- کتاب معلم

پیوست ها

تعامل با والدین دانش آموزان
در راستای اجرای بهینه درس پژوهی از والدین دانش آموزان پایه هشتم دعوت شد که در جلسه ای که به پیشنهاد مدیریت آموزشکاه ترتیب داده شد شرکت نمایند در این جلسه ضمن تعامل با والدین دانش آموزان وصحبت با والدین در خصوص لزوم اجرای طرح راهکارها ونقطه نظرات آنان دریافت ومورد بررسی قرار گرفت واز آنان همکاری لازم را در اجرای طرح اعلام نمودند ودر پایان جلسه از والدین دانش آموزان انتخاب شده جهت اجرای پروژه درس پژوهی رضایت نامه ای مبنی بر رضایت ایشان جهت فیلمبرداری وپخش احتمالی فیلم فرزندانشان اخذ گردید.
امضاء ولی دانش آموزان

باسمه تعالی
نمون برگ مشاهده گر معلم
نام و نام خانوادگی مشاهده گر محترم:………………….. تاریخ:……………….. ساعت:…………………
ردیف
موارد مورد بررسی
شرح و توصیف
1
رابطه عاطفی مدرس با فراگیران

2
پوشش معلم

3
چگونگی اجرای فعالیتهای قبل از تدریس

4
نحوه گروه بندی دانش آموزان

5
میزان توانایی معلم در ایجاد انگیزه

6
قابل فهم بودن بیانات معلم

7
رسا و واضح بودن صدای معلم

8
نگاه یکسان معلم به فراگیران

9
حرکات معلم در کلاس درس

10
میزان توجه معلم به هوشهای یادگیری و کاربرد آن در تدریس

11
استفاده از پرسشها و چالشهای یادگیری

12
میزان و نحوه استفاده از وسایل کمک آموزشی

13
میزان تسلط معلم بر موضوع درس

14
پیشبرد تدریس طبق مراحل تعیین شده

15
میزان توانایی معلم از برد هوشمند

16
نظارت یکسان بر فعالیتهای فراگیران

17
ارائه راهکارهایی برای رفع خستگی و شادی بخشی در فراگیران

18
نحوه جمع بندی و نتیجه گیری

19
مشارکت از فراگیران در تدریس

20
استفاده مناسب و به جا از انواع ارزشیابی ها

نمونه برگ ناظر بر فعالیت دانش آموزان در اجرای تدریس یک
موارد بررسی توسط ناظران
شرح و توصیف
1- اثرات ایجاد انگیزه در علاقمندان به درس
با سوال در مورد درس و پاسخ گویی دانش آموزان انگیزه یادگیری در دانش آموزان بالا برده شد و علاقمند و آماده یادگیری بودند.
2- میزان استفاده ی فراگیر از دانسته های قبلی خود
مفاهیم دروس قبل را می دانستند. و در انجام تکلیف و در پاسخ به سوالات معلم به کارمی بردند.
3- میزان تاثیر تشویق روی دانش آموزان در ادامه ی فعالیت های یادگیری
باعث افزایش انگیزه دانش آموزان جهت یادگیری مباحث جدید گردید.
4- تمرکز حواس هنگام تدریس معلم
با وجود دوربین و همکاران ناظر دانش آموزان تمرکز کمتری داشتند. و سرو صدای بیرون از کلاس باعث مزاحمت در فرایند تدریس می شد.
5- نحوه ی تفکر دانش آموزان و نمود آن در بیان و عملکرد آن ها
سعی می کردند به درستی به سوالات پاسخ دهند. و از اعتماد به نفس بالایی در پاسخ دادن برخوردار بودند.
6- عکس العمل فراگیران در برخورد با مشکل
در صورت داشتن مشکل از معلم سوال می پرسیدند.
7- استفاده ی درست از وسایل
به موقع و طبق خواسته معلم از وسایل استفاده می کردند.
8- نظم و ترتیب در کارها
سعی می کردند به ترتیب سوالات و فعالیت های خواسته شده به آن ها پاسخ دهند.
9- اهمیت به نظرات یکدیگر در گروه
در گروه خود فعال بودند.
10- سازگاری در گروه
با صبر و حوصله و سازگاری خوبی فعالیت ها را انجام می دادند.
11- همکاری دانش آموزان با گروه
دانش آموزان در گروه همکاری خوبی داشتند. و بسیار فعال بودند.
توضیحات:
پیشنهادات:
نمونه برگ ناظر بر فعالیت معلم در اجرای تدریس یک
موارد مورد بررسی توسط ناظر
تکمیلی
پیشرفته
متوسط
مقدماتی
نحوه ی گروه بندی فراگیران

چگونگی اجرای فعالیت قبل از تدریس

میزان توانایی معلم در ایجاد انگیزه

رویارو کردن دانش آموزان با چالش های یادگیری با استفاده از پرسش های مناسب

قابل فهم بودن بیانات معلم

رسا و واضح بودن صدای معلم

نگاه یکسان معلم به دانش آموزان

میزان آگاهی معلم از سبک های یادگیری و کاربرد آن در تدریس

میزان و نحوه ی استفاده از وسایل کمک آموزشی

پیشبرد تدریس طبق مراحل تدوین شده

میزان تسلط مدرس بر موضوع درس

راه کارهای پیش بینی شده برای رفع خستگی دانش آموزان

نحوه جمع بندی

استفاده ی مناسب و به جا از انواع ارزشیابی( تشخیصی، تکوینی، پایانی)

توضیحات:
پیشنهادات:

نمونه برگ ناظر بر فعالیت دانش آموزان در اجرای تدریس دو
موارد بررسی توسط ناظران
شرح و توصیف
1- اثرات ایجاد انگیزه در علاقمندان به درس
انگیزه یادگیری در دانش آموزان خیلی خوب بود.
2- میزان استفاده ی فراگیر از دانسته های قبلی خود
مفاهیم دروس قبل را می دانستند.
3- میزان تاثیر تشویق روی دانش آموزان در ادامه ی فعالیت های یادگیری
باعث افزایش انگیزه دانش آموزان جهت یادگیری مباحث جدید گردید.
4- تمرکز حواس هنگام تدریس معلم
با وجود دوربین و حضور همکاران ناظر دانش آموزان از تمرکز لازم برخوردار بودند.
5- نحوه ی تفکر دانش آموزان و نمود آن در بیان و عملکرد آن ها
سعی می کردند به درستی به سوالات پاسخ
دهند.
6- عکس العمل فراگیران در برخورد با مشکل
در صورت داشتن مشکل از معلم سوال می پرسیدند. و معلم در حین انجام تکلیف و یا پرسش و پاسخ اشکالات دانش آموزان را رفع می کرد.
7-استفاده ی درست از وسایل
به موقع و طبق خواسته معلم از وسایل استفاده می کردند.
8- نظم و ترتیب در کارها
سعی می کردند به ترتیب سوالات و فعالیت های خواسته شده به آن ها پاسخ دهند.
9- اهمیت به نظرات یکدیگر در گروه
به نظرات هم در گروه اهمیت می دادند.
10- سازگاری در گروه
با صبر و حوصله و سازگاری خوبی فعالیت ها را انجام می دادند.
11- همکاری دانش آموزان با گروه
دانش آموزان در گروه همکاری خوبی داشتند. و بسیار فعال بودند.
توضیحات:
پیشنهادات:

نمونه برگ ناظر بر فعالیت معلم در اجرای تدریس دو
موارد مورد بررسی توسط ناظر
تکمیلی
پیشرفته
متوسط
مقدماتی
نحوه ی گروه بندی فراگیران

چگونگی اجرای فعالیت قبل از تدریس

میزان توانایی معلم در ایجاد انگیزه

رویارو کردن دانش آموزان با چالش های یادگیری با استفاده از پرسش های مناسب

قابل فهم بودن بیانات معلم

رسا و واضح بودن صدای معلم

نگاه یکسان معلم به دانش آموزان

میزان آگاهی معلم از سبک های یادگیری و کاربرد آن در تدریس

میزان و نحوه ی استفاده از وسایل کمک آموزشی

پیشبرد تدریس طبق مراحل تدوین شده

میزان تسلط مدرس بر موضوع درس

راه کارهای پیش بینی شده برای رفع خستگی دانش آموزان

نحوه جمع بندی

استفاده ی مناسب و به جا از انواع ارزشیابی( تشخیصی، تکوینی، پایانی)

توضیحات:

نمونه برگ خودارزیابی اعضای گروه درس پژوهی

ردیف

شواهد
مقیاس

100 0

تکمیلی
پیشرفته
متوسط
مقدماتی
1
درنگ و تامل روی صحبت دیگران

2
بیان کردن نظرات به تفسیر

3
مثبت اندیشی

4
ابراز عقیده و ایده به صورت علمی

5
انتقال تجربیات آموزشی و پرورشی به دیگران

6
بهبود دانش و مهارت های آموزشی و پرورشی معلم

7
تقویت مهارت تدوین طرح درس با در نظر گرفتن پیشبینی های لازم

8
تقویت مهارت مشاهدهگری

9
ایجاد انگیزش حرفه ای

10
تقویت مهارت ثبت و جمعبندی مطالب

11
بکارگیری روشهای تدریس متناسب با اهداف

6