مقایسه اضطراب میان دانشجویان دختر و پسر رشته مشاوره دانشگاه ابهر



دانشگاه آزاد اسلامى واحد ابهر

" پایان نامه جهت اخذ درجه کارشناسی رشته مشاوره "

موضوع :
مقایسه اضطراب میان دانشجویان دختر و پسر رشته مشاوره دانشگاه ابهر

استاد :
جناب آقای دکتر شقاقی

تهیه کننده :
مریم روشنی

تابستان 86

استاد محترم
جناب آقای دکتر شقاقی
افتخار این را داشتم که پروژه نهایی اتمام تحصیلاتم را با شما استاد محترم بگذرانم و چهار سال از بهترین لحظات زندگیم را در خدمت شما و دیگر اساتید ارجمند طی کنم و کمال استفاده را از تجربیات و معلومات شما ببرم.
از خداوند منان بهترین لحظات و موفقیتها را در تمام مراحل زندگی برایتان خواستارم.
مریم روشنی
تابستان 86

تقدیم به یگانه عنصر هستی و زندگانیم ، تقدیم به پدری مهربان و فداکار که همیشه دست حمایتگرش همراه من می باشد .
ای فدای تو هم دل وهم جان وی نثار رهت هم این و هم آن
دل فدای تو چون تویی دلبر جان نثار تو تو چون تویی جانان
تقدیم به مادری مهربان و دلسوز ، مادری که شمع فروزان وجودش روشنگر جاده زندگیم می باشد .
نشد یک لحظه از یادت جدا دل زهی دل ، آفرین دل ، مرحبا دل
ز دستش یکدم آسایش ندارم نمی دانم چه باید کرد با دل

فهرست
عنوان صفحه
فصل اول: بیان موضوع تحقیق 7
مقدمه 8
بیان مسئله 10
فرضیه 11
اهداف تحقیق 12
فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق 14
تعریف اضطراب 16
تشخیص بالینی اضطراب 18
توصیف اختلالهای اضطرابی 22
جدول 1-7 نشانه های وحشت زدگی درد ( DSM-IV) 24
جدول 2-7 خلاصه سنجشی اختلال وحشت زدگی 26
گذر هراسی 27
جدول 3-7 خلاصه سنجش گذر هراسی 28
جدول 4-7 ملاکهای تشخیص هراس اجتماعی براساس ( DSM-IV) 29
اختلال اضطراب فراگیر 31
مشکل ترسهای مقاوم و اضطراب فراگیر 33
باز آموزی تنفس 34
مشکلات مرتبط بارم ناکافی 35
مهار کردن اضطراب کنترل و پیش بینی پذیری 37
تفکیک ترس از اضطراب 39
مولفه های رفتاری اضطراب 40
اهداف بلند مدت 41
ملاحظه های درمانی 42
اختلال اضطرابی ناشی از مواد 43
اختلال اضطراب – افسردگی مختلط 44
درمان دارویی 46
فصل سوم: روش اجرایی پژوهش 47
تعیین و تعریف جامعه 48
ابزار اندازگیری در تحقیق 49
دستور اجرای پرسشنامه 50
طرح پژوهش 51
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل نتایج 54
آمار بدست آمده از آزمون کتل دانشجویان پسر 55
جدول 4-1 نمرات خام آزمونهای دو گروه پسران 57
جدول 2-3 مقایسه اضطراب در بین دختران و پسران 59
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری 60
نتیجه گیری 61
محدودیت ها 62
پیشنهادات 62
ضمائم 63
منابع 64
پاسخگویی 65

فصل اول
بیان موضوع تحقیق

مقدمه :
اضطراب یکی از شایعترین اختلالات انسان است و به قول Avden قرن 20 قرن اضطراب می باشد.
اگر چه اضطراب و دلهره از زمان های گذشته به عنوان یکی از اختلالات عمده شناخته شده است. با این وجود تنها چند دهه اخیر به عنوان یک مسئله جدی مورد توجه روان پزشکان و روان شناسان و دیگر دست اندر کاران بیمارهای روانی قرار گرفته است .
اضطراب بهایی است که بشر کنونی برای تمدن می پردازد به نظر می رسد که در این عصر به اصطلاح تمدن مشکلات انسان همواره روبه تزاید بوده اسن. جنگها ، زندگی شخصی و خانوادگی بشر را به مخاطره انداخته اورا در ادوه و نا آرامی اجتماعی رها ساخته است. جزر و مدهای اقتصادی و تغییرات تکنولوژیایی تاثیرات خود را به صورت بیکاری ، از دست دادن موقعیت های شغلی و فقر و تنگدستی برای میلیونها تن از افراد بشر نمایان ساخته است. انفجار جمعیت ، مسائل و تنشهای اجتماعی خاصی را به همراه داشته است.
آلودگی هوا و محیط زندگی و اجتماعی به طرز خطرناک کوجبات اضمحلال ، فساد و فرسودگی بشر را فراهم ساخته امنیت روانی آنان را به مخاطره انداخته است. جامعه شهری با تحرک زیاد و نامشخص خود ، نبود روابط خانوادگی نزدیک و وسیع ، فشار روانی فزاینده ای را برافراد تحمیل نموده است. ازداوج های ناموفق و ناخشنود کننده ازهم گستگی خانوادگی ، طلاق و داغ های هیجانی که بروالدین و کودکان باقی می گذارند، ناراحتی های بشر کنونی را افزایش داده اند . توجه به معنویات جای خود را به رقابت های افراطی و جلوه های خیره کننده زندگی صنعتی بخشیده و اضطراب بشر کنونی را عمیق تر ساخته است.
اضطراب پدیده روانی و مفهومی نظری روانشناسی است که در آن شناخت و عاطفه دخالت اساسی دارد.
اضطراب وقتی بروز می کند که فرد نتواند فشار ئ تهدید حاصله را دفع یا با طریقی مناسب با آن کنار بیاید .
تشدید شرایط اضطراب و یا استمرار آن موجب بروز علائم گوناگونی چون خستگی – افسردگی ، گناه ، سردرد ، مشکلات جنسی ، احساسات کهتری و بی کفایتی می شود . در چنین شرایطی یا خود شخص تصمیم می گیرد به روانکاو یا به وی توصیه می شود که به روانشناس مراجعه کند. سید احمدجمالی ( سال 1378 ص 45)
شاید اغراق نباشد که اگر اضطراب به عنوان یک حالت مستقل همراه با اختلالات روحی دیگر به خصوص افسردگی را شایعترین بیماری قرن حاضر به حساب می آوریم . احساس نگرانی مخصوصا در مورد آینده ، ناراحتی عمده بیمار به حساب می آید در این رابطه شاید بی تناسب نباشد اگر اضطراب ها را التهاب آینده معرفی کنیم . این اصطلاح در لغت نامه معروف عمید آشفتگی ، لزیدن ، بی قراری معرفی شده است.
بیان مسئله :
مهمترین عاملی که براساس نظریه تحلیل عاملی روانی محسوب می شود ، اضطراب است . مفهوم اضطراب در مکتب تحلیل روانی نقش برجسته دارد یعنی به همان صورت که اگر بدن دچار زخم به التهاب و بیماری گردد، اولین نشانه آن به صورت تب ظاهر می شود . اگر فرد از نظر روانی دچار مسئله و مشکل شود ، اولین نشانه آن به صورت اضطراب جلوه گر می شود . اضطراب هم علت محسوب می شود و هم معلول یعنی علت بسیاری از ناراحتیهای روانی اضطراب است. همچنین اگر هرگاه با یک مسئله و مشکل روانی مواجهه گردد، موجب به هم خوردن تعادل روانی می شود.
در این تحقیق به بررسی اضطراب در بین دختران و پسران پرداخته که آیا اضطراب و دلهرگی در بین دخران به علت ضعیف تر بودن آن تفاوت دارد که این میاله مورد توجه قرار می گیرد . که دختران به علت توانایی کمتر وبرخورد با مشکلات دچار ترس و تشویش می شود یانه ؟
سوال مسئله :
آیا بین میزان اضطراب امتحان دختران رشته روانشناسی با پسران رشته روانشناسی تفاوت معنی داری وجوددارد؟
آیا بین میزان اضطراب دختران رشته روانشناسی بیشتر است یا در پسران رشته رواشناسی ؟
آیا بین میزان اضطراب دانشجویان دختر وپسر رشته روانشناسی با دانشجویان سایررشته ها تفاوت وجوددارد .
فرضیه:
میزان اضطراب در دانشجویان دختر روانشناسی بیشتر از دانشجویان پسر رشته رونشناسی است.
میزان اضطراب در دانشجویان پسر رشته روان روانشناسی کمتر از دانشجویان دختر روان شناسی است.
اضطراب دختران به طور کلی بیشتر از پسران می باشد.
اضطراب در دختران مجرد بیشتر از دختران متاهل می باشد.
متغیرهای تحقیق :
اضطراب متغیر وابسته
در گروه دختران و پیران رشته روانشناسی متغیر مستقل در دو گروه مستقل
تعریف نظری و عملیاتی :
اضطراب : تپش قلب ، مشکلات تفسی – لرزه – احساس سستیدرپاها و پاره ای موارد میل به ادرار کردن می تواند به این بحران پایان بخشد.
تعریف عملیاتی :
عبارت است از نمره ای که آزمدنی ها از تست اضطراب سنج کتل به دست آمده اند.
اهداف تحقیق :
هدف کلی تحقیق حاضر تحقیق مقایسه اضطراب بین دختران و پسران رشته روان شناسی دانشجو است این به معنی آنست که آیا دختران نسبت به پسران دارای اضطراب بالایی هستند یانه ؟ پسران از دختران اضطرابشان بالاتر است ؟ و یا تفاوتی وجود ندارد؟ و آیا اضطراب بالا باعث مشکلاتی می شودیانه ؟
اهمیت و ضرورت تحقیق :
اضطراب هایی است بشر کنونی برای تمدن می پردازد وبه نظر می رسد که در این عصر به اصطلاح تمدن مشکلات انسان همواره روبه تزاید بوده است. جنگل ها زندگی شخصی و خانوادگی بشر را به مخاطره انداخته واو را در اندوه ونا آرامی احتماعی رها ساخته و خزر ومدهای اقتصادی و تغییرات تکنولوژیایی برای میلیونها تن از افراد بشر نمایان ساخته است و این مشکلات ممکن است که در دختران و پسران به کونه ای متفاوت دچار استرس و اضطراب بکند که طی تحقیقات انجام شده باید راه حلهای مناسبی را جهت اضطراب جوانان به کار برد که باعث مشکلات بعدی نشود.

فصل دوم
ادبیات وپیشنه تحقیق

( مروری برتحقیقات انجام شده تحقیقات پیشین در ارتباط با موضوع )
در سال 1381 پژوهشی توسط خانم مژگان لایقی فر تحت عنوان مقایسه اضطراب میان دانشجویان دختر و پسر رشته مشاور دانشگاه آزاد ابهر صورت گرفته است ونتایج اوحاکی از این است که ازلحاظ آماری بین هردو دانشجواضطراب وجود دارد. طبق پژوهش های انجام شده اودر تعبیر و تفسیر حالات عاطفی واز آن جمله اضطراب به سادگی نمی توان حکم کرد زیر عوامل متعددی در این قفیه دخالت دارد طبعا این دشواری در مقایسه اضطراب دو جنس نیز به چشم می خورد وحتی می توان گفت به علل و عوامل چند آن را تشدید می کند قرار دادی بودن واژههای بهنجار و ناهنجار که معمولا با حالات عاطفی همراه است میزان تحمل انسان در مقابله با مشکلات وحوادث اشتغال ذهنی انسان به انواع اندیشه ، وجنسی فرهنگ عمومی جامعه وخرده فرهنگهایی که در جامع ای تفلیر ایران تجلیات آن را به تعداد فراوان می توان مشاهده کرد توانایی اشخاص نوجونان در شناخت اوضاع و احوال روابط خانوادگی انجم از ارتباط والدین با یکدیگر با وسایل ارتباط دهی به ویژه تلویزیون ، همسلان ، محیط مادی و معتوی دهها عامل دیگر می تواند در هیجانهای انسان اثرات منفی یا مثبت داشته باشد . بی شک اگر اثر این تاثیر واقعا مثبت باشد نه تنها زمانی متوجه صاحب آن نیست بلکه از جهات مختلف می تواند مدد کار و راهنمایی او باشد اما منفی باشد. عواتب ناخوشایندی به بارمی آورد که گاه جبران آن مشکل به نظر می رسد . و پیشنهاد او اگر فرزندان ها راهنمایی خوبی داشته باشند دچار اضطراب نمی شوند وبه مادران و پدران و معلمان توصیه می کنم که بیشتر مراقب فرزندان خود و جامعه باشند .در سال 138 پژوهشی دیگر توسط خانم صغری آزادی در دانشگاه آزاد اسلامشهر تحت عنوان مقایسه اضطراب میان دانشجویان دختر و پسر رشته مشاوره صورت گرفت اسن و نتایج اوحاکی از این است که از لحاظ آماری بین هردو دانشجو اضطراب وجود دارد.در سال 1379 در دانشگاه اهواز پژوهشی تحت عنوان مقایسه اضطراب میان دانشجویان دختر و پسر رشته روانشناسی صورت گرفته است و نتایج اوحاکی از این است که از لحاظ آماری بین هردو دانشجواضطراب وجود دارد.
پیشینه :
تعریف اضطراب :
مشکلات زیادی در رسیدن به تعریف دقیقی از اضطلب وجود دارد. اکثر نظریه پردازان با لانگ ( 1968) توافق نظر دارند که اضطراب یک مفهوم فرضی است. این مفهوم همچنین ذهنی است که وجود خارجی ندارد اما ممکن است در توضیح پدیده های قابل مشاهده مفید باشد .
لانگ ( 1969 ) یک الگوی سه نظامی 2 از اضطراب پیشنهاد کرده است که درشناخت تعاریف بالقوه مختلف اضطراب کمک زیادی نموده است. اضطراب ممکن است برحسب تفکر به عنوان مثال " من نرسیده ام " احساسات جسمی یا احساساتی مانند افزایش ضربان قلب ، عرق کردن ، تنش یا بر حسب رفتار نظیر اجتناب از یک موقعیت یا فرار کردن تعبیر و تفسیر شود . نمیرخ اضطراب در اشخاص مختلف بر حسب این که کدام نظام بیشتر متاثر است متفاوت خواهد بود . این سه نظام باهم پیوستگی دارند و تاثیر مستقیمی بر همدیگر می گذارند. از اضطراب در کلی ترین معنایی که می توان از آن به دست داد به عنوان مجموعه ای پاسخهای جسمی ، شناختی و رفتاری به استرس یاد می شود.

Lang-1
Threesystems-2

تشخیص بالینی اضطراب :
از دو نظام بندی تست تشخیصی که به طور گسترده ای از آن استفاده می شود می توان نام برد .
اول : طبقه بندی بین المللی سازمان بهداشت جهانی از بیماری ا ( ICD) است که در آینده ای نزدیک نسخه تجدید نظر شده هم در آن با جزییات کامل منتشر خواهد شد. ( سارتاریوس و همکاران 1988) اما در حال حاضر نهمین چاپ آن و…. ICD ( 1975) وجود دارد.
دوم : راهنمایی تشخیص و آماری اختلالهای روانی انجمن رونپزشکی آمریکاست که برای سومین بار در سال 1980 ( DSMIII) و مجددا در سال 1987 ( DSM-III-R) مورد تجدید نظر قرار گرفته است . متاسفانه این دو نظام طبقه بندی بکسان نیستند و بنابراین مشکلاتی در زمینه مقایسه بین المللی بین گروههای تشخیص وجود دارد با این وجود این در پیش نویسهای ICD-10 اظهار شده است که نظامهای طبقه بندی به طور فزاینده ای به همدیگر شباهت پیدا می کنند.
در این دو نظام طبقه بندی عمدتا بر مبانی فرضهای ( الگوی طبی1 )، نابهنجاری روانی استوار هستند در این دو نظام طبقه بندی گفته می شود که

Medical moder1
رفتار ناهنجار مشکلی از بیماری است و انواع خاص رفتارعلایمی هستند که در ترکیب با هم سندرومهای بیماری روانی را تشکیل می دهند . درطبقه بندیهای مزبور تشخیص اولیه تاکید می شود. آنگاه براساس این تشخیص سبب شناسی با منشاء معینی برای بیماری مشخص می شود. در مرحله بعد معمولا با استفاده از دارو و یا با شیوه روان درمانی برای معالجه بیماری تلاش می شود. پس یک پیش آگاهی یا سیری پیش بینی شده برای بیماری و پیامدهای آن در نظر گرفته می شود با این حال در سومین تجدید نظر DSM سعی شده است تا اندازه ای این روش کنار گذاشته شود و مکانهای مشخص تری برای هریک از طبقات تشخیص تعیین شود. همین طور در پیش نویسهای اولیه 10- ICD به دلایل یاد شده تغییرات مشابهی صورت گرفته است.
از جمله تعاریف اساسا توصیفی است از فرضهای نظری اجتناب شده است و سبب شناسی تنها تعامل مواردی است که به وضوع قابل اثبات باشد( گلدر1 – گات 2- ومایو3 1983) هر دو نظام – DSM-III-ICD در رابطه با اضطراب و استرس ارائه شده است. ترس ها و اضطراب ممکن است فقط به دلیل شدت آنها ناراحت کننده باشند . همچنین اشتغال فکر پیوسته با ترسهای ویژه مانند ترس از خطرهایی ک در اختلالهای وحشت زدگی سلامت فرد را تهدید می کنند ممکن است موجب دشواری تحمل ترس شود. علاوه براین ترس ها و وحشت زدگی ممکن است با افزایش خطر خودکشی رابطه داشته باشند.

Geldr-2
Gath-3
Mayou-4
مارکس 1 ( 1987) . و یا با بیماری های وخیم قلبی – رگی مربوط باشند . ( هانیس 2 و همکاران 1987) با وجود این مکانیسم های علت و معلولی ، این رابط ها چندان مشخص نبستند. آنچه آشکار است ، ترس و اضطراب مزمن ممکن است بر روابط اجتماعی ، شغلی و تفریحی آسیب وارد سازد . اشخاص که در محل کار خود بسیار مضطرب می شوند ، گزارش می دهند که خودشان بر این بتورند که ناراحتی آنان بسیار آشکار است واگر کسی با آنان صبحت کند معلوم خواهد شد که آدمهای نامطمئن و نادانی هستند . ( گلاس 3 و همکاران 1982، هالفورد و فادی 4 1982)
نمونه گیری از گزارش های خود سنجی ترس واضطراب
پیشنهاد شده است که متخصص بالینی در سنجش ترس هردو مورد تجربه درمان جوو انتظارهایش از ترس را ثبت کند. هرگاه درمان جو سرگرم رویا رویی با یک موقعیت ، چه در تخلیل ویا واقعیت باشد به دو پرسش باید پاسخ دهد.
1- در حاضر آرمودنی تا چه اندازه مضطراب است؟ ( آزرمودنی مقیاس درجه بندی را تکمیل می کند)

Marks-1
Haines-2
Glass-3
Halfordgfody-4
2- آزمودنی انتظار دارد تا چه اندازه مضطرب می شود و یا او فکر می کند با موقعیت مورد نظر با چه اندازه از کارایی کنار خواهد آمد؟ ( آزمودنی مقیاس درجه بندی را تکمیل میکند)
علاوه براین در مورد ترس های ویژه درمان جو باید افکار منفی خود را در موقعیت هایی که دچار بیشترین میزان ترس می شود . روی یادداشت های روزانه ثبت کند.
توصیف اختلالهای اضطرابی رایج
مصاحبه های تشخیص سازمان یافته ای در دست است که با مکانهای DSM-III-R همخوانی دارند ( دی ناردو 1 و همکاران 1985). بحث زیر طرح کلی ویژگیهای اختلالهای اضطرابی عمده را ترسیم می کند.
اختلال وحشت زدگی
نشانه هایی که به طور معمول با وحشت زدگی همراه هستند ( DSM-IV . انجمن روان پزشکی آمریکا 1994) در جدول 1-7 ارائه شده است چگومگیسنجش اختلال وحشت زدگی در جدول 2-7 خلاصه شده است که دست کم با 4 مورد از 13 نشانه جسمانی یا شناختی جدول شماره 1-7 همراه است این حمله آغازی ناگهانی دارد وبه سرعت ( معمولا در 10 دقیقه یا کمتر )

Dinard-1
به اوج خود می رسد و اغلب با احساس خطر یا سرنوشت شوم قریب الوقوع و تمایل شدید به فرار همراه است . سه نوع حمله وحشت زدگی اختصاصی با روابط متفاوت میان آغاز حمله وجود یا عدم وجود عوامل راه اندازموقعیتی 1 وجوددارند.
1- حمله های وحشت زدگی غیر منتظره یا بدون نشانه که در آنها آغاز حمله وحشت زدگی به یک عامل راه انداز موقعیتی مربوط نمی شود ( یعنی به طور خود به خود و غافلگیرانه روی دهند)
2- حمله های وحشت زدگی وابسته به موقعیت یا با نشانه که در آنها حمله وحشت زدگی تقریبا همیشه بلافاصله با قرار گرفتن در معرض یک نشانه یا عامل راه انداز موقعیتی ، یا با پیش بینی آن روی می دهند . ( مانند دیدن یک مار یا سگ که همیشه بلافاصله موجب جمله وحشت زدگی می شود)
3- حمله های وحشت زدگی با زمینه موقعیتی که بیشتر احتمال دارد با قرار گرفتن در معرض نشانه یا عامل راه انداز موقعیتی روی دهند. اما همیشه با علامت همراه نبوده و لزوما بلافاصله پس از قرارگرفتن علامت موقعیتی ظاهر نمی شود.
برای مثال ، در حال رانندگی ، اما گاهی اوقات حمله حدود نیم ساعت پس از رانندگی ظاهر می شود.
Situationalmggers-1
جدول 1-7 : نشانه های وحشت زدگی در ( DSM-IV)
1- تپش قلب ، تسریع یا افزایش ضربان قلب
2- تعریق
3- لرز یا رعشه
4- احساس تنگی نفس یا خنتگی
5- احساس بسته شدن راه گلو
6- احساس درد یا ناراحتی در قفسه سینه
7- تهوع یا ناراحتی شکمی
8- احساس سر گیجه بی ثباتی ، گیجی یا ضعف
9- مسخ واقعیت یا مسخ شخصیت
10- ترس از دیوانه شدن یا از دست دادن کنترل
11- ترس از مرگ
12- نابهنجاریهای بساوشی ( بی حسی یا احساس سوزش )
13- تب ولرز یا برافروختگی
ویژگی اصلی وحشت زدگی وجود حمله های وحشت زدگی برگشت کننده و غیر منتظره است که در پی آنها به مدت دست کم یک ماه در شخص نگران رخداد حمله های دیگر بوده است ویا درباره تلویحات یا پیامدهای احتمالی حمله های وحشت زدگی یا تغییر رفتاری عمده مدتبط با این حمله های نگرانی داشته باشد.
ملاک الف : حمله های وحشت زدگی ناشی از اثرات فیزیولوژیایی مستقیم مواد ( مانند مسمومیت با کوکائین ) یا یک بیماری جسملانی ( مانند پرکاری تیروئید ) نیستند.
( ملاک ج ) حمله های وحشت زدگی بر حسب یک احتمال روانی دیگر ( مانند هراس شخصی یا اجتماعی ، اختلال وسواس فکری علمی ، اختلال فشار روانی پس آسیبی ، یا اختلال اضطراب جدایی ) توجیه بهتری ندارد.
( ملاک د) فقدان گذر هراسی

جدل 2-7 خلاصه سنجش اختلال وحشت زدگی
1- یادداشت برداری : ثبت روزانه رخداد یا عدم رخداد وحشت زدگی ها ، درجه بندی شدت از ( 1تا 910 و مدت همچنین ثبت ساعت های روز ، شرایط و پیامدها
2- توصبف احتمال وحشت زدگی و تشخیص آن بر حسب ملاک های ( DSMIV) قبل از ؟آغاز درمان در صورت لزوم : تکمیل پرسشنامه حمله وحشت زدگی ( نورتون و همکاران 1985)
3- سنجش عوانل موثر در وحشت زدگی ها ، قبل و بعد از درمان : تکمیل شاخص حساسیت به اضطراب ( رایس و همکاران 1986) و پرسشنامه شناخت های وحشت زدگی ( لکام و همکاران 1990)
4- قبل و بعد از درمان : تکمیل پرسشنامه نشانه های وحشت زدگی ( لکام و همکاران 1990)
5- برای ایجاد نشانه های مثابه وحشت زدگی . اجری آزمون تحرسیک قبل و بعد از درمان : برای مثال تنفس زیاد ( یعنی بیش از 30 نفس عمیق در هر دقیقه به مدت 3 دقیقه ) یا آموزش ورزش
6- ثبت روزانه شناخت های ویژه و شرایط آنها و تلاش برای نمونه گیری از حمله های وحشت زدگی
گذر هراسی 1 :
افراد مبتلا به گذر هراسی : یعنی ترس یا اجتناب از تنها بودن در مکانهای عمومی ( DSM-III) اغلب احساس های جسمانی شبیه بیماران مبتلا به اختلال وحشت زدگی دارند، مانند: تنش، احساس مبهم یا غیر واقعی بودن ، لرزش ، خشک شدن دهان ( آریندل 2 ، 1980) این نشانه ها ممکن است از نظر شدت افزایش یابند وبه افزوده شدن به سایر نشانه ها مانند دردهای قفسه سینه ، ناگهان به حمله های وحشت زدگی تبدیل شوند.

جدول 3-7 خلاصه سنجش گذر هراسی

1- یادداشت برداری : ثبت روزانه رخداد وحشتزدگی ( براساس تعریفی که با بیماران توافق شده است ) درجه بندی شدت ( از 1تا 10) و مدت هر مورد از وحشت زدگی ها همچنین ثبت ساعت های روز ، شرایط و پیامدها .
یادداشت برداری : ثبت روزانه فعالیت هایی که انجام شده ، مکانهایی که مشخص رفته و مشخص کردن این که چه کسی همراه او بوده است .
3- اندازه گیری و اجتناب گذر هراسی قبل و پس از درمان با مقیاس گذر هراسی ( آرست 1990 )
4- تکمیل شاخص حساسیت به اضطراب ( رایس و همکاران 1986) و پرسشنامه شنلاختهای گذر هراسی ( چمبلس و همکاران 1984 ) به عنوان مکانهایی برایتعیین تاثیر برگذر هراسی قبل و بعد از درمان
5- حالت اضطراب قبل از جریان هر آزمون رفتاری باید ثبت شود ( به وسیله مقیاس و درجه بندی ویژه با انتخاب موادی از پرسشنامه حالت – صفت اضطراب ) ( اسپیل برگر 1983)

Aagoraphobia-1
ARRindall-2
ترسند که مورد تمسخر قرار گیرند. یا در شرایطی که گفتگو را مشکل می دانند از آنان خواسته شود تا توضیحاتی بدهند، علاوه براین چنین افرادی ممکن است نگران این باشند که حمله های وحشت زدگی به عمکرد شان در حضور دیگران آسیب بیشتری وارد کند .
4-7 ملاکهای تشخیص هراس اجتماعی براساس ( DSM-IV)
الف : ترس آشکار و مستمر از یک یا چند موقعیت اجتماعی یا عملکردی که شخص در معرفی دید اشخاص نا آشنا یا احتمالا در معرض نوجه دیگران قرار می گیرد. فرد از این می ترسد که کاری انجام داد ( نشانه های اضطراب ظاهر خواهد کرد ) که موجب تحقیر یا شرمندگی او خواهد شد.
تذکر: در کودکان باید شواهدی از توانایی برقراری روابط اجتماعی مناسب سن با افراد آشنا وجود داشته باشد واضطراب باید در محیط های همراه با همسالان این که تنها در روابط با بزرگسان روی دهد.
ب) قرار گرفتن در معرض موقعیت های اجتماعی ترس آور تقریبا همیشه به اضطراب منجر میشود که ممکن است به مشکل حمله وحشت زدگی وابسته به موقعیت یا باززمینه موقعیتی ظاهر شود.
تذکر : در کودکان اضطراب ممکن است به شکل گریه مردن ، قشقرق بازی ، سخت کردن اندامها یا کناره گیری و بیزاری از موقعیت های اجتماعی که افراد نا آشنا در آنها حضور دارند ابراز شود.
ج : شخص میداند که ترسش مفرط یا غیر منطقی است . تذکر : در کودکان این ممکن است وجود مداشته باشد
د: شخص از موقعیت های اجتماعی یا عملکرد ترس آور اجتناب یا آنها را با اضطراب یا پریشانیب شدید تحمل می کند.
و: اجتناب : اضطراب انتظاری یا پریشانی در موقعیت ( یا موقعیت ای ) اجتماعی یا عملکردی یا به طور قابل ملاحظه ای با فعالیت های عادی کارکرد شغلی ( تحصیلی ) یا فعالیت ها یا دوارط اجتماعی تداخل می کند یا پریشانی آشکاری درباره ابتلا به هراس وجود دارد.
ه: در افراد زیر 18 سال طول مدت نشانه ها دست کم 6 ماه است .
ز: اگر در یک بیماری اختلال جسمانی یا یک اختلال روانی دیگر وجود دارد ، ترس موجود در ملاک تشخیص الف نرتبط با آن نیست برای نمونه این ترس ناشی از لکنت زبان ، رعشه در بیماری پارکینسون ، یا رفتار غذا خوردن غیر عادی در بی اشتهایی عصبی یا پرخوری نیست.

اختلال اضطراب فراگیر :
متاسفانه در زمینه بررسی اختصاصی اختلال اضطاب فراگیر ، با کمبود پژوهش روبرو هستیم ( رپی 1991) مقیاسهای چند ماده ای که توسط درمان جو تکمیل می شود ، برای اندازه گیری اضطراب و ترس گذرا طراحی شده اند. از جمله فهرست صفات عاطفی چندگانه 1 ( زوکرمن و لابین 2 1965 ) و پرسشنامه اضطراب بک 3 ( 1990 درباره پرسشنامه بک ) برای دامنه گسترده ای از اختلالهای اضطرابی گونا گون داده های هنجاری وجود دارد. پرسشنامه نگرانی پن 4 ( مایر و همکاران 1990 ) این امکان را به آزمودنی ها می دهد که باورهای خود را درباره گرایش به نگرانس توصیف کنند .
برای اندازه گیری اضطراب ، بدون توجه به منبع آن ، مصاحبه های ساخت دار و مقیاس های درجه بندی مناسبی ابداع شده اند که مشهورترین آنها مقیاس اضطراب همیلتون 1 است

MUltipleAFFectadjective-1
zuckermahgLubn-2
BeekAhxietylnrentory-3
Pennworryonestionaire-4
( همیلتون 1959 ) نسخه کوتاهتری از این مقیاس به نام مقیاس اضطراب بالینی 2 طراحی شده است که برای نمره گذاری دستور العملهای ساده ای دارد ( اسنیت 3 و همکاران 1982)
داده های هنجاری در دست است که نیاز به درمان را مشخص می کنند ( اسنیت و همکاران ، 1986 ) . ولی درباره همسانی درونی یا پایایی میانارزیابها اطلاعات چندانی در دست نیست . سنجش و شناسایی فرایندی که بیماران مضطراب ممکن است توسط آن رکباری از نگرانی را طی یک مصاحبه ظاهر کنند و بدین ترتیب به سرعت اضطراب خود را تشدید نمایند ، دشوار است . شاید فقط متغیرهای روانی – فیزیولوژیایی بتوانند این کار را انجام دهند ( لدرو ماتیوز ، 1970 ) که آن نیز به بررسی بیشتری نیاز دارد.

HamiltonAhxiety-1
Climicalahxiety-2
Shaith-3
مشکل ترسهای مقاوم و اضطراب فراگیر :
گرچه شواهد بسیاری در دست است مبنی براینکه روش رویارویی بربهبود پایدار ترسها تاثیر ( بعنوان مثال مانبی و جانتسون 1 1980 ) بسیار مطلوب دارد. ولی بسیاری به طور کامل بهبود پیدا نمی کند ( امیل کمپ وندن هات و1983) جاکوبسون و همکاران 1988 ، مالکسیون و مارکیون 2 1991)
برای این مشکل و برای اضطراب گسترده تر تعدادی از پژوهشگران همچنین توصیه کرده – اند که به درمان جویان مهارتهای کنار آمدن سازگارانه تر ، آرامش عضلانی کنترل شده به وسیله نشانه ، حساسیت زدایی خود گردان ، آموزش منترل اضطراب ، مصونیت در برابر استرس ، تغییر دادن شیوه گفتگوی درونی با خویشتن ( با ریوس و شگیتومی 3 1979) و آرامش کاربردی ( آست 1987) آموزش داده می شود.
در مواردی که ترتیب دادن آموزش دویارویی دشوار باشد ، مانند ترس از پرواز ، درمانهای پزشکی و توفان تندری ، یا اضطراب فراگیر ؟، این روشها ممکن است مناسب باشند.

MunbygJohnston-1
MichelsongMarchione-2
Barriososhigetomi-3
باز آموزی تنفس :
برای اجرا رفتار درمانی در مورد اختلالهایاضطرابی ، به ویژه آنهایی که با حمله های وحشت زدگی رابطه دارند ، باز آموزی تنفس به طور گسترده توصیه شده است. ( فرانکلین 1989بون ودر دهه1 1984).
باز آموزی تنفس ممکن است در بعضی از بیماران نشانه های تنفس سریع یا هپیدونتیلاسیون را موجب شود ( فراید 2 19879 ) اگر تنفس سریع در گذشته و حمله های وحشت زدگی آنان دخالت نداشته است این موضوع ممکن است پرسش برانگیزه باشد برای مشکلات متفاوت روش های گوناگونی از تمرین تنفسی به شرح زیر مورد استفاده قرار می گیرند. با وجود این برای تایید آنها لازم است تا پژوهشهایی انجام شوند و بدین منظور تک موردی جهت آزمون اثرات روش های گوناگون پرسشنامه هایی که بای مثال : در پرسش نامه نشانه های وحشت زدگی مطرح شده است مناسب باشد.
برای ضربان تند : یعنی بیش از 95 تپش در هر دقیقه در حالت استراحت : بازدم طولانی انجام می شود. ( مدت دم 3 ثانیه و بازدم به مدت 6 ثانیه در هر بار تنفس { کاپور وهولمز 1984 } با این کار بازتابی برای کاهش ضربان قلب ایجاد می شود که فقط در جریان بازدم عمل می کند ( نشریه پزشکی بریتانیا 1978).
GreenwoodgBenson-1
Frled-2
مشکلات مرتبط بادم ناکافی :
دم طولانی در مقاسه با بازدم ، به ویژه اگر دم با تورم دیافراگم همراه باشد ممکن مفید واقع شود . این حالت را زمانی که آزمودنی دراز کشیده و یک دستش روی نیمه بالایی شکم قرار داد، می توان مشاهده کرد انبساط دیافراگم ممکن است علت ورود بیش از 50 در صد حجم هوا به درون ریه ها در زمان دم باشد ( کیل 1 و همکاران 1982 )
برای تنفس سطحی سریع : یعنی بیش از 22 بار تنفس در هر دقیقه : تنفس به کمک دیافراگم و کاهش به میزان 18 بار در دقیقه ممکن است مناسب باشد
منترل یامهار اضطراب :
آموزشس کنترل اضطراب ( سوین و ریچاردسن 2 1971) بیشتر به آموزش آرمیدگی متکی است وشامل تجسم موقعیت های اضطراب اور و آرام بخش به مدت یک ساعت در هر جلسه است. جلسه پایانی مستلزم آن است که آزمودنی موقعیت خای برانگیزنده تنفس را تصور نماید و با آرام گرفتن دوباره ، جلسه پایان می یابد برتری اصلی این روش درمان در این است که درمانجو یاد می گیرد احساسهای مربوط به اضطراب را شناسایی کندو ظهور تصویر ذهنی تنش انگیز را کنترل نماید ، چنین تصویر ذهنی را فرا بخواند . آن را نادیده گیرد و آرمیدگی را که فرض می شود مغایر با تنش و اضطراب است تمرین کند.

Keele-1
Suinngrichardson-2
مهار کردن اضطراب کنترل و پیش بینی پذیری :
برخی از موقعیت ها بویژه در آنهایی که ترتیب دادن تمرین علمی دشوار است . دریافت اطلاعات دقیق درباره ماهیت و احتمال رویدادهای ناخوشایند تهدید آمیز ممکن است سودمند باشد منابع گوناگون شواهد ( میلر 1979 ، تامپون 1981) حاکی از آن است که اگر بیمارانی که قرار است تحت عمل جراحی یا درمانپزشکی قرار گیرند اطلاعات دقیق درباره روش کار توسط پزشک یا پرستاران ارائه گردد ممکن است آنها پیش از درمان و حتی در جریان آن ناراحتی کمتری احساس کنند . ارائه اطلاعات درباره حمله های وحشت زدگی و نشانه های اضطراب ، احتمالا نقش مهمی در درمان اضطراب دارد. بسیاری از بیماران باورهای نادرستی درباره فیزیولوژی دارند.
برای مثال : بسیاری از آنان عقیده دارند که دردهای سمت چپ بدن از نظر بیماری قلبی اهمیت ویژه ای دارند. وانگهی ، پراکندگی دردهای بیماری قلبی – رگی واقعی بیشتر مواقع در بخش میانی قفسه سینه واغلب در دست راست است ( بوندمن و دویویس 1 1990)
اضطراب طبیعی :
اضطرابرا در واقع همه انسانها تجربه می کنند . اضطراب یک احساس منتشر ، بسیار ناخوشایند و اغلب مبعم ولواپس است که اغلب با علائم دستگاه انونوم همراه می گردد. مثل تنگی نفس – تپش قلب ، تعریق ، سردرد ؟، تاراحتی مختصر معده و بیقراری که با عدم توانایی برای نشستن یا ایستادن مشخص می شود مجمع علائمی که هنگام اضطراب وجود دارد، بین افراد متفاوت است ..

BeundermangDuyris-1
تفکیک ترس از اضطراب :
اضطراب یک علامت هشدار دهنده است . تفکیک بین ترس و اضطراب به طور اتفاقی صورت گرفت مترجمین اولیه آثار فروید کلمه Angst آلمانی را که به معنی ترس است به عنوان اضطراب ترجمه کردند . فروید خود معمولا این تفکیک را که اضطراب با موضوعی سرکوب شده و ناخود آگاه و ترس با موضوعی معلوم و خارجی مربوط نادیده گرفته است. ترس نیز ممکن است به موضوعی نا خودآگاه سرکوب شده درونی مربوط باشد که به شیئی در دنیای خارج انتقال یافت باشد. هیجانی که شخص موقع عبور از عرض خیابان با نزدیک شدن سریع یک اتومبیل احساس می کند با ناراحتی مبهمی که از ملاقات افراد نا آشنا در موقعیتی غیر معمول به شخص دست می دهد ، متفاوت است . تفاوت عمده بین دو واکنش هیجانی در حاد بودن ترس و بی سروصدا بودن اضطراب است.
داروین عقیده داشت که کلمه ( ترس ) از آنچه ناگهانی و خرناک است مشتق شده است. طول مدت در پدیده های عصبی – فیزیولوژی و اضطراب بسیار مهم به نظر می رسد.
چارلز داروین در سال 1896 توصیف روانی فیزیولوزیک در مورد ترس که به وحشت مبدل می گردد به عمل آورده است.
درمان گروهی برای افراد مضطرب و اضطراب :
مولفه های رفتاری اضطراب :
1- اضطراب و نگرانی بیش از حد به طورروزانه بدون پایه و اساس منطقی و واقعی در مورد شرایط متعدد زندگی
2- پرکاری سیستم اتونوم ( سمپاتیک و پارا سمپاتیک ) از قبیل تپش قلب ، تنفس کوتاه ، سرگیجه ، خشکی دان ، مشکل در بلع ، تهوع ، اسهال )
3- علایم خشکی حرکتی از قبیل بی قراری ، خستگی ، لرزش ، انقباض عضلانی
4- علایم تحریک پذیری از قبیل احساس عصبانیت مداوم ، مشکل در تمرکز که فرد به سادگی و سریعا می ترسد و به سختی این احساس ترس در وی رفع شده و آرام می شود و به طور کلی فرد تحریک پذیر می شود .
5- شیوع ابراز بیانات منفی و اضطراب آور در مورد خود
6- درجه بالایی از حساسیت نسبت به افراد درگیر واحساساتشان
7- تمایل بیش از حدبه کسب رضایت دیگران حتی بیشتر از نیازها و امیال خود
8- تمایل به کمال گرایی

اهداف بلند مدت:
1- کاهش میزان سطح ، تکرار و شدت اضطراب به طوری که عملکرد روزانه فرد مختل نشود.
2- تثبیت سطح اضطراب به طوری که موجب افزایش تواناییهایی در عملکرد روزانه فردشود.
3- جایگزینی نگرش ودید خود تاییدی وواقع گرایانه به جای دید اضطراب آور
4- افزایش احساس عزت نفس به همراه کاهش احساس عدم صلاحیت و اطمینان به خود با توجه به پذیرش فرد از جانب دیگران
اهداف کوتاه مدت :
1- هرفرد نشانه خای اضطراب خود را که منجر به شرکت وی در گروه افراد مضطراب گشته است بیان نماید.
2- تاریخچه احساس اضطراب و تاثیر آن برزندگی روزمره را شرح دهید.
3-انواع اصلی انحراف شناختی رابیان کنید.
4- مهارتهای حل مشکل را برای افراد نشان دهید.
5- انجام روزانه رفتارهای خودسازی را افزایش دهید.
6- مشغولیت اجتماعی روزانه افراد را افزایش دهید.
7- مصرف کافئین و شکر تصفیه شده را کاهش دهید و به تغذیه خوب و مناسب دقت کنید
8- با توجه به نیازافراد به دارو و برای کاهش اضطراب تصمیم مناسب بگیرید
9- تعهدی را برای پیشگیری از عود برنامه ا بیان نمایید
10- عقاید اشتباهی را که دید و شناخت استرس زارا تشدید می کند نمایید .
مداخله های درمانی :
1- تز هریک از اعضا بخواهید که نشانه های اضطراب خود را تشریح نمایند وقایعی که موجب تسریع پیوستن ایشان به گروه افراد مضطراب شده است را بیان نماید
2- اعضا باید تاریچه اضطراب خود را از جمله تاثیرات منفی عملکرد اجتماعی و تفریحی خود را شرح دهند.
3- به اعضاء گروه تنفس شکمی و تکنیک های پیش رونده آرامش بخش عضلانی را آموزش دهید.
4- به اعضا گروه کمک کنید تا علائم احساسات سرکوب شده را که هر ی تجربه کرده اند تشریح نمایند ( مثلا افسردگی ، اضطراب مواج ، علائم جسمی – روانی از قبیل سردرد ، زخم معده ، انقباضات عضلانی )

سایر اختلالات اضطرابی :
اختلال اضطرابی تاشی از اختلال طبی عمومی :
بسیاری از اختلالات طبی با اضطراب همراه هستند . هلائم آن ممکن است به صورت حملات هراس ، اضطراب منتشر ، اعمال و افکار وسواسی و سایر نشانه های ناراحتی ظاهر شود. در تمام موارد علائم و نشانه ها به اثرات فیزیولوژیک مستقیم اختلال طبی مربوط است.
اختلال اضطرابی ناشی از مواد:
ایناختلال نتیجه مستقیم یک ماده سمی نظیر داروهای غیرمجازو نسخه شده سموم ، الکل و نظایر آنهاست.
اختلال اضطرابی که به گونه ای دیگر مشخص شده است:
بعضی از بیماران علائمی از اختلالات اضطرابی دارند که واجد ملاکهای هیچ یک از اختلالات اضطرابی خاص DSM-IV-TR یا اختلال انطباق همراه با اضطراب یا خلق افسرده و مضطرب مختلط نمی باشند . چنین بیمارانی مناسب تر است که مبتلا به اختلال اضطرابی که به گونه ای دیگر مشخص شده است " NOS" طبقه بندی شوند -DSM – IV-TR چهار نمونه از این اختلالات که برای تشخیص مناسب هستند آورده است. که یکی از این نمونهها اختلال اضطراب افسردگی مختلط است.
اختلال اضطراب – افسردگی مختلط :
این طبقه بیمارانی را دربر می گیرد که هم علائم اضطرابی دارند وهم افسردگی و مشمول ملاک های تشخیصی برای یک اختلال اضطرابی یا اختلال خلقی نمی گردند. ترکیب علائم اضطرابی و افسردگی موجب اختلال کارکرد قابل ملاحظه در شخص مبتلا می گردد. این اختلال مخصوصا ممکن است در کار مراقبت اولیه و کلینیک سرپایی بهداشت روانی بیشتر مشاهده شود. مخالفین معتقدند که وجود این تشخیص سبب می شود که پزشکان از صرفوقت برای تفکیک اختلالات افسردگی واقعی از اختلالات اضطرابی واقعی خوداری کنند. در اروپا مخصوصا در چین بسیاری این بیماران تشخیص نور آستنی دریافت می کنند.

ملاک های پژوهشی DSM-IV-TR برای اختلال اضطراب افسردگی مختلط
A خلق ملالت بار مستمر یا عود کننده که حداقل یک ماه طول می کشد
B خلق ملالت بار حداقل به مدت یک ماه با چهار تا ( یا بیشتر ) از علائم زیر همراه است
1- اشکال در تمرکز یا خالی شدن مغز 2- خستگی یا نیروی کم
3- نگرانی 4- تحریک پذیری
5- زود به گریه افتادن 6- یاس ( بدبینی فاقد در مورد آینده )
7- ترصدبیش از حد 8- در انتظار بدترین بودن
C علائم ناراحتی قابل ملاحظه بالینی یا اختلال در کارکرد اجتماعی ، شغلی یا سایر زمینه ها به وجود می آورد .
Eتمام موارد زیر:
1- ملاکهای اختلال افسردگی اساسی ، اختلال افسرده خویی ، اختلال هراس ، یا اختلال اضطراب منتشر هرگز وجود نداشته است.
2- در حال حاضر ملاک های یک اختلال اضطرابی یا خلقی دیگر ( از جمله یک اختلال اضطرابی یا خلقی در بهبود نسبی ) وجود ندارد
3- علائم توجیه بهتری بذای هرنوع احتلال روانی دیگر نیستند

درمان دارویی :
گاهی درمان جویان در اثر تجربه اضطراب به ویژه حمله های وحشت زدگی به اندازه ای پریشان حال می شوند که همکاری در درمان روانشناختی را دشوار می یابند . برای این افراد اقدام به کنترل تضطذاب به وسیله دارو ممکن است مزایایی داشته باشد.
آلپرازولام که نوعی بنزودیازپین است و همچنین داروهای ضدافسردگی معین به ویژه ایمنی پرامین و کومی پرامین ، حمله های وحشت زدگی و کنترل می کنند .
( کلوسکو وهمکاران 1990 ، مارکس 1987 ، مایکلسون و مرکیونی ،1991 ) ولی اگر مصرف این داروها قطع شود خطر بازگشت حمله های وحشت زدگی وجود دارد.
( مایکلسون و مارکیونی 1991 ) ، بعضی از این بیماران را اگر متوجه شوند که بدون آنکه داروی خود را خورده باشند ، خانه را ترک کرده اند ممکن است دچار حمله های وحشت زدگی شوند. در هر حال آلپرازولام را فقط باید برای دوره ای کوتاه تجویز کرد. زیرا خطرشکل گیری تحمل و اعتیاد وجود دارد( انجمن پزشکی بریتانیا 1993).
Alprazolam-1
Klosko-2

فصل سوم

روش اجرایی پژوهش

در هر پژوهش ،؛ پژوهشگر از روش های مختلفی استفاده می کند اما معمولا یکی از روشها همخوانی بیشتری با پژوهش دارد. . بدین ترتیب پژوهش حاضر از نوع زمینه یابی است. در زمینه یابی که بعنوان شکلی از تحقیق ترتیبی می باشد واز روش های جمع آوری اصلاعات در این پژوهش از پرسشنامه استفاده می شود.
تعیین و تعریف جامعه :
جامعه مجموعه اعضای حقیقی یا فرضی است که نتایج پژوهش به آن انتقال داده می شود. چون امکان پژوهش کلیه اعضای جامعه وجود ندارد. از نمونه گیری استفاده می کنیم ( 1375) جامعه این پژوهش شامل دانشجویان رشته روان شناسی دانشگاه آزاد ابهر در سال 1385 می باشد که شامل دختر و پسر می شود.
نمونه و روش نمونه گیری :
در پژوهش حاضر از آزمون استاندارد شده ای استفاده می شود که از طریق فرمول تعیین حجم نمونه " حجم نمونه " را بدست می آوریم .
که از تعدادکل جامعه به روش نمونه گیری تصادفی عمل می کنیم و نمونه را از میان کل دانشجویان دختر و پسر رشته روان شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر به صورت تصادفی انتخاب می کنیم .
نمونه آماری در این پژوهش مشتمل بر100 آزمودنی براساس شیوه نمونه گیری تصادفی انتخاب شد.
از دانشجویان دختر و پسر رشته ی روانشناسی دانشگاه آزاد ابهر در سال 85 می باشد.
تصادفی از این جهت کاه از بین کلیه دانشجویان دختر و پسر فقط تعداد 100 نفر آنان را بصورت تصادفی انتخاب شد.
ابزار اندازه گیری در تحقیق :
پرشسنامه اضطراب منبع کتل که شامل 40 سوال سه گزینه ای است .
پرسشنامه اضطراب سنجش کتل :
کتل در پژوهشی درباره ماهیت اضطراب نشان داده است که درجه توافق دو روان پزشک بدلیل مهارتشان در تشخیص برگزیده شده اند. لی رغم پذیرفتن تعریف مشابهی از اضطراب درجه ضریب هستی 12 یا 13 بوده است.
مقیاس اضطرابی که عرضه شده براساس پژوهش های گسترده ای فراهم شده واحتمالا موثرترین ابزاری است که بصورت یک پرسشنامه کوتاه فراهم آورده است.
پرسشنامه ای که میتوان مکمل تشخیص بالینی باشد و نتیجه ای عینی با هدف های پژوهشی بدست می دهد.
نمره اصلی یا کلی به صورت یک نمره تر از شده " اضطراب کلی است " که موضوع بیمار را در پهنه یک مقیاس یازده پارکی مربوط به گروهی که آزمودنی به آن تعلق دارد نشان می دهد.
اما نمره های دیگری که می توان بدست آورد.
1- نقش ساخت های شخصیت و مشارکت آنها را در ایجاد اضطراب مشخص می کند
2- بین اضطراب آشکار نشانه دار و پنهان که هشیارانه به کار نمی افتد تمایز ایجاد می کند .
دستور اجرای پرسشنامه :
الف : دستور اجرای تست : در این ورقه 40 پرسش درباره مشکلاتی که غالبا افراد گاه به گاه در زندگی خود احساس می کنند خواهند یافت برای آنکه بتوانند به فهم ودرک مشکلات خود نایل شوند ، بهتر است که پاسخ خود را به هر سوال با علامت زدن روی کلمه ( بله ( نه) و جزء آن صراحتا مشخص کنید . با توصیف مسایلی که شما می توانید داشته باشید میسر شود وهر سوال در واقع به صورت یک جمله مطرح شده است و آزمودنی باید دور پاسی که انتخاب کرده یک دایره بکشد تا به این ترتیب نشان دهید که آن جمله تاچه اندازه فرد صدق می کند .
ب) مدت آزمون و نمره گذاری :
مدت آزمون به این صورت است که آزمودنی می تواند در حدود 10 دقیقه به این پرسشنامه پاسخ دهد که تقریبا مدت زمان و طبیعی است. ولی حداکثر وقت لازم در اجرای این تست حدود 30 الی 20 دقیقه می باشد وروش نمره گذاری در این تحقیق بر اساس کلیدی است که تعیین شده که در کلید سوالهایی که باید به جواب بله پاسخ داده شود 2 نمره و به سوال هایی که به جواب نه پاسخ دهند 2 نمره و بین این دو 1 نمره ودر آخر نمرات جمع و کل آن به عنوان نمره خام در دست آزمونگر قرار می گیرد .
طرح پژوهش :
طرح پژوهش در حقیقت به روشی اطلاق می گردد که گروهای پژوهش به کمک آن تعیین طرح پژوهشی از نوع زمینه یابی می باشند.
اعتبار و پایانی پرسشنامه از طریق اجرای آزمایشی بر روی یک نمونه 100 نفری انجام شده است.
تعریف روش تصادفی :
تعیین اینکه نمونه ای تصادفی است یا خیر از طریق نگاه کردن به آن میسر نمی شود . معیار تصادفی بویک نمونه تنها از طریق فرآیند نمونه گیری آن مشخص می شود. یک نمونه تصادفی می تواند به عنوا ن نمونه ای که با استفاده از روش نمونه گیری بدست آمده است تعریف شود. از چنین نمونه ای نتیجه ای بدست می آید که تقریبا برابر مقدار واقعی جامعه است و مقدار یا ارزش آن با افزایش اندازه نمونه به پارامتر جامع " ویژگی که پژوهشگر قصد بر آوردن آن رادارد" نزدیکتر می شود.
عوامل عمده تمام روشهای نمونه گیری را تحت تاثیر قرار داده است ابتدا احتراز از سوگیری در فرایند انتخاب ، سپس افزایش دقت در کلیه مراحل . سوگیری در نونه گیری به صورت های زیر حاصل می شود.
1- نمونه گیری با یک روش غیر تصادفی انجام می شود. به این معنا که روش به کاربرده شده به صورت آگاهانه – غیر آگاهانه تحت تاثیر انسان قرار گرفته است.
2- چارچوب انتخاب " لیست یا سوابق مربوط به جامعه " که به عنوان وسیله ای برای انتخاب اعضای نمونه به کار گرفته می شود . شامل کلیه اعضای جامعه نباشدد.
3- مواقعی که دسترسی به بعضی از اعضای جامعه غی ممکن بوده یا برخی از اعضا علاقه مند به همکاری نباشند. هر کدام از عوامل فوق موجب بالا رفتن خطای معیار برآورده شده و نمی توان تاثیر آنها را با کاهش حجم نمونه افزایش داد یا حذف کرد.
چنانچه نمونه گیری از لیستی ناقص صورت گیرد وهیچ اقزایشی در حجم نمونه قادر نیست عدم معرف بودن نمونه را اصلاح کند یا سدگیری ناشی از این عدم کفایت را حذف کند.
نمونه گیری تصادفی ساده روشی است که در آن برای عریک از اعضای جامعه " واحد نمونه گیری " امکان مساوی برای انتخاب شدن ، فراهم شود، با این روش برای انتخاب واحدهایی از کل جامعه اشاره می کند به طوریکه هر واحد دارای احتمال مساوی " غیر صفر برای بودن به عنوان عضوی از اعضای نمونه باشد. به صورت دقیقتر در روش نمونه گیری تصادفی ساده هریک از اعضای جامعه شانس دارای مساوی و مستقل برای انتخاب شدن هستند .

فصل چهارم
تجزیه و تحلیل نتایج

آمار بدست آمده از آزمون کتل دانشجویان پسر
تعداد
جمع کل نمرات
خصوصیت
نمره طرازاول
1
26
درجه متوسط اضطراب
4
2
18
آرام بلغمی ، پابرجا ، راحت ، تنش زدوده
2
3
47
به منظور اصلاح موقعیت خود وخواه به منظور مشورت با روان درمان گربه کمک نیاز دارد

9
4
18
آرام ، بلغمی ، پابرجا ، راحت ، تنش زودوده
2
5
29
درجه متوسط اضطراب
5
6
38
روان آزرده مضطراب
7
7
18
آرام، بلغمی ، پابرجا ، راحت ، تنش زدوده
2
8
18
آرام بلغمی ، پابرجا ، راحت ، تنش زدوده
2
9
14
آرام بلغمی ، پابرجا ، راحت ؟، تنش زدوده
1
10
34
درجه متوسط اضطراب
6
11
36
درجه متوسط اضطراب
6
12
28
درجه متوسط اضطراب
5
13
19
آرام ، بلغمی ، پابرجا ، راحت ، تنش زودوده
2
14
47
به منظور اصلاح موقعیت خودخواه به منظور با روان درمانگر به کمک نیاز دارد
9
15
31
درجه متوسط
اضطراب

آمار بدست آمده از آزمون کتل دانشجویان دختر

تعداد
جمع کل نمرات
خصوصیت
نمره طرازاول
1
34
درجه متوسط اضطراب
5
2
41
روان آزرده مضطرب
7
3
55
موقعیت اصلاح خود به کمک نیاز دارد
10
4
20
آرام ، بلغمی ، پابرجا، راحت ، تنش زودوده است
2
5
39
درجه متوسط اضطراب
6
6
44
روان آزرده مضطراب
7
7
29
درجه متوسط اضطراب
2
8
47
روان آزرده مضطرب
8
9
39
درجه متوسط اضطراب
6
10
35
درجه متوسط اضطراب
5
11
24
آرام ، بلغمی ، پابرجا ، راحت ، تنش زودوده
2
12
30
درجه متوسط اضطراب
4
13
31
درجه متوسط اضطراب
4
14
12
آرام ،بلغمی ، پابرجه ، راحت ، تنش زودوده است
0
15
44
روان آزروه مضطرب
7

همانطور که ملاحظه می گردد جهت آزمون فرضیه تحیق که مقایسه اضطراب در بین دختران و پسران رشته روانشانسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر بود از روش آماری t متغیر مستقل استفاده گردیده که نتایج آن در جدول 2-4 آورده شد است .
جدول 2-4 مقایسه اضطراب در بین دختران و پسران
تعداد
میانگین
آزمودنیها
t بدست آمده
t جدول
df
سطح معنی داری
15
6/43
دختران
378/3
676/2
28
5%
15
06/28
پسران

همانطور که ملاحظه شد چون t بدست آمده برابر378/3 با درجه آزادی 28 از t جدول 676/2 بزرگتر است می توان گفت که فرضیه تحقیق مورد تایید قرار گرفته و سطح معنی داری آن برابر 5% p است و نتیجه اینکه بین دختران و پیران از لحاظ اضطراب تفاوت معنی داری وجود دارد به این صورت که اضطراب در دختران به مراتب بیشتر از پسران است .

فصل پنجم
بحث و نتیجه گیری

نتیجه گیری :
در تغییر و تفسیر حالات عاطفی واز آن جمله اضطراب به سادگی نمی توان حکم کرد ، زیرا عوامل متعددی در این قضیه دخالت دارد.
صبعا این دشواری در مقایسه اضطراب دو جنس نیز به چشم می خورد و حتی می توان گفت به علل و عوامل چندی آن را تشدید می کند . قرار دادی بودن واژه های بهنجار و نابهنجار که معمولا با حالات عاطفی همراه است میزان تحمل انسان در مقابله با مشکلات و حوادث ، اشتغال ذهنی انسان به انواع اندیشه ، سن و جنس و فرهنگ عمومی جامعه و خرده فرهنگ هایی که در جامعه ای نظیر ایران تجلیات آن را به تعداد فراوان می توان مشاهده کرد. توانایی اشخاص نوجوانان در شناخت اوضاع و احوال ، روابط خانوادگی اعم از ارتباط والدین با یکدیگر با وسایل ارتباط دهی به ویژه تلویزیون ، همسالان ، محیط زندگی اعم از مادی و معنوی و دهها عامل دیگر می تواند در هیجانهای انسان اثرات منفی یا مثبت داشته باشد. بیشک اگر اثر تاثیر واقعا مثبت باشد نه تنها زیانی متوجه صاحب آن نیست بلکه از جهات مختلف میتواند مدد کار و راهنمای او باشد . اما اگر منفی باشد ، عواقب ناخوشایندی به بار می آورد . که گاه جبران آن مشکل به نظر می رسد . در واقع نتایج حاکی از آن است که دانشجویان دختر مضطرب تر هستند و بیشتر زمینه های اضطراب آنها هم به دلیل احساس عدم امنیت ، شک داشتن به آینده و نیز گرایش به گنهکاری است.
البته تحقیق هولمز وراهه ( 1967) هم به عوامل مختلفی مثل ازدواج ، حاملگی ، اضطراب امتحان ؟، نگرانی از آینده اشاره کرده است.
محدودیت ها :
1- عدم همکاری بعضی از دانشجویان روانشناسی به خصوص دانشجویان پسر " رشته روانشناسی " در تحویل برگه ها و یا کامل کردن آنها
2- ضعف دانشجویان رواانشناسی در درک بعضی از سوالات
پیشنهادات :
1- انجام تحقیقاتی در مورد علل اضطراب در بین دانشجویان که میتواند بسیار راه گشا باشد .
2- اگر فرزندان ، راهنمای خوبی داشته باشند دچار اضطراب نمی شوند و به خانواده ها توصیه می کنم که بیشتر مراقب خود و جامعه باشند.

ضمائم

منابع :
1- ترور. ج. انرایت 1376. کنترل اضطراب و استرس و " روش های مقابله با اضطراب و استرس " ( مترجمان : احسن توزنده جانی – نسرسن کمال پور ) نشر : مرندیر
2- کلاپلان – سادوک . 1382. خلاصه روانپزشکی ( علوم رفتاری – روانپزشکی ) ( ترجمه : دکتر نصرت الله پور افکاری ) نشر : آینده سازان – شهر آب
3- کیم پالگ – آرتور جاسنگی . 1381 . راهنمای کاربردی روان درمانی گروهی ( ترجمه : زینب رزوان – نرگس جانزاده ) ناشر : موسسه انتشاراتی تیمورزاده . نشر طبیب .
4- اس . جی ئی . لیتدزی . جی . ئی . پاول . 1379. تشخیص ودرمان اختلالهای روانی بزرگسالان در روان شناسی بالینی ( ترجمه . دکتر محمد رضا نیکخو و هامایاک آوادیس یانس ) نشر شابک
5- دلاور . علی (1376) روش تحقیق در روان شناسی و علوم تربیتی . تهران نشر ویرایش
6- شریفی . حسن پاشا و نجفی زند ( جعفر 1375) روش های آماری در علوم رفتاری ، تهران نشر دانا
7- آزاد ، حسین – آسیب شناسی روانی 2، 1377 ، تهران انتشارات بعثت
پرسشنامه :
پاسخگوی محترم لطفا :
الف ) هیچ سوالی را بدوم پاسخ نگذاریدو به هریک از سوالات فقط یک جواب بدهید . پاسخ های شما کاملا محرمانه خواند ماند .
ب) وقت خود را با تردید در انتخاب هدر ندهید ، به هر سوال بلافاصله ، بر حسب آنچه در همان لحظه فکر می کنید ( نه هفته گذشته یا معمولا ) پاسخ دهید . ممکن است که قبلا به سوالاتی مشابه پاسخ داده یاشید اما اینک پاسخ شما باید مبین احساس کنونی شما باشد.
ج) در پاسخنامه فقط جوابها براساس پاسخهای راست ، .چپ تنظیم شده ، لطفا دقت نمایید . توجه من نسبت به اشخاص یا سرگرمی ها تقریبا به سرعت تغییر می کند
درست بین این دو غلط
1- اگر اشخاص نظر خوبی به من ندارند این امر مانع آرامش کامل فکری من نمی شود.
درست بین این دو غلط
2- قبل از این که عقیده خود را ابراز کنم ، دوست دارم نیبت به صحت آنچه می خواهم بگویم کاملا مطمئن باشم .
بله بین این دو نه
3- تمایل دارم که خود را به دست احساسات حسادت آمیز بسپارم .
گاهی به ندرت هرگز
4- اگر قرار باشد زندگیم را دوباره شروع کنم : الف ) آن را به گونه ای متفاوت سازمان خواهم داد .
ب ) دلم می خواهد همان طور باشد که قبلا بوده است.
الف بین این دو ب
5- والدینم را درمورد همه مسائل تحسین می کنم .
بله بین این دو نه
6- اگر پاسخ ( نه ) بشنوم ناراحت می شوم حتی وقتی بدانم ، آن چیزی که میخواهم منطقی است .
درست بین این دو غلط
7- وقتی با من رفتاری دوستانه تر از آن دارند که انتظار داشته ام در مورد درست کاری فرد تردید می کنم .
درست بین این دو غلط
8- والدینم ( یا کسانی که مرا بزرگ کرده اند ) وقتی دستوراتی می دادند یا اطلاعات مرا خوستار می شدند
الف ) همواره بسیار معقول بوده اند ب ) غالبا نا نعقول بوده اند
به ندرت گاهی غالبا
9- نیاز من به دوستانم بیشتر از نیاز آنها به من است .
به ندرت گاهی غالبا
10- من یقین دارم که می توانم نیرو هایم را بیسج کنم تا با یک مشکل ناگهانی مقابله نمایم.
همیشه گاهی به ندرت
11- وقتی بچه بودم از تاریکی می ترسیدم .
غالبا گاهی هرگز
12- دیگران گاهی به من می گویند که به آسانی هیجانم را در صدایم و رفتارم نشان می دهم .
الف بین این دو نه
13- اگر اشخاص از ملاطفت من به طور ناشایسته استفاده کنند : الف ) جریحه دار می شوم و کینه به دل می گیرم . ب) به زودی فراموش می کنم و می بخشم .
الف بین این دو نه
14- انتقادات بسیاری از اشخاص مرا ناراحت می کند به جای آنکه به من کمک کند.
غالبا گاهی هرگز
15- برایم غالبا اتفاق می افتد که خیلی زود علیه اشخاص خشمگین می شوم.
درست بین این دو غلط
16- احساس اضطراب می کنم مثل این که چیزی می خواهم بدن آنکه بدانم چیست .
به ندرت گاهی غالبا
17- گاهی از خود می پرسم که آیا اشخاصی که با آنها صبحت می کنم نیبت به آنچه می گویم واقعا علاقه مند هستند .
درست بین این دو غلط
18- من هرگز احساس مبهم ناراحتی هایی مانند دردهای نامعین ، اختلالات هاضمه ، لحساس ضربان قلب و غیره را نداشته ام .
درست مردد غلط
19- در موقع صبحت با بعضی اشخاص آنقدر ناراحت می شوم که به سختی جرات حرف زدن دارم.
گاهی به ندرت هرگز
20- به هنگام انجام هر کاری ، من بیشتر از اغلب اشخاص ، نیرو مصرف می کنم ، چون آن را با تمام قوا انجام می دهم.
درست مردد غلط
21- همواره به خود می گویم که هواس پرت نباشم و جزئیات را فراموش نکینم .
درست مردد غلط
22- هر اندازه موانع ، مشکل و ناخوشایند باشند من اسیتادگی می کنم و هدفهای نخستین خود را حفظ می کنم .
بله بین این دو نه
23- من در موقعیتهای مشکل هیجان زده و سردرگم می شوم.
بله بین این دو نه
24- من گاهی خوابهای می بینم که خوابم را مختل می کنند.
بله بین این دو نه
25- وقتی در مقابل مشکلات قرار می گیرم همواره به اندازه کافی نیرو دارم .
بله بین این دو نه
26- گاهی خود را مجبور می بینم که چیزها بدون دلیل موجه ، بشمارم .
درست مردد غلط
27-الب اشخاص تا حدی روحیه ای حجیب دارند هر چند مایل به پذیرش آن نیستند.
درست مردد غلط
28- وقتی در مقاب دیگران مرتکب اشتباهی می شوم می توانم آن را سریعا فراموش کنم .
بله بین این دو نه
29- من احساس بد خلقی می کنم و نمی خواهم کسی را بینم . الف ) گاهی ب) تقریبا همیشه
الف بین این دو ب
30- در مقابل بد بیاری ها ، تقریبا گریه می افتم .
هرگز بسیار به ندرت گاهی
31- حتی در میان جمع گاهی احساس تنهایی و بی ارزشی برمن چیره می شود .
بله بین این دو نه
32- به هنگام شب بیدار می شوم ، بدلیل اشتغالات فکری به سختی می توانم بخوابم .
غالبا گاهی هرگز
33- حتی اگر مشکلی برایم پیش بیاید ، معمولا حالم خوب نیست .
بله بین این دو نه
34- گاهی برای چیزهای بسیار کوچک احساس گناه یا پشیمانی می کنم .
بله بین این دو نه
25- اعصابم آنقدر تحریک شده است که بعضی صداها مثل صدای درب ، به نظرم غیر قابل تحمل می آیند و مرتعشم می کند.
غالبا گاهی هرگز
36- اگر چیزی به شدت ناراحتم کند معمولا آرامشم را خیلی زود به دست ما آورم.
بله بین این دو نه
37- تمایل به لرزیدن و یا عرق کردن دارم وقتی به کار مشکلی فکر می کنم که باید انجام دهم .
بله بین این دو نه
38- معمولا وقتی به رختخواب می روم ، به سرعت خوابم می برد.
بله بین این دو نه
39- گاهی دچار حالت تنش یا نا آرامی می شوم وقتی به چیزهایی فکر می کنم که اندکی پیش ، فکرم را مشغول کرده و توجهم را به خود جلب کرده بودند.
درست مردد غلط

10