استراتژی توسعه
کسب و کار خانگی
دیباچه
تعاریف و مفاهیم کسب و کار خانگی
* فعالیت اقتصادی خانگی (Home Business): به آن گروه از فعالیتهای اقتصادی اطلاق می گردد که امرار معاش خانواده از طریق یکسری فعالیتهای اقتصادی در فضای موجود زندگی تامین گردد.
* تجارت خانگی( Home – based Business): هر گونه جابجایی و تحویل کالا و خدمات به دست مصرف کننده و تا درب منازل متقاضیان بدون توجه به محل تولید کالا یا خدمات، تجارت خانگی نامیده می شود. از مهمترین محاسن تجارت خانگی، کاهش هزینه های خرید همچون ترافیک و صرفه جویی در وقت و انرژی جسمی و روحی، حذف واسطه های غیر ضروری و در نتیجه تقسیم ارزش افزوده کالاها بین تولید کننده اصلی، مصرف کننده اصلی و شبکه توزیع است.
* کارآفرینی خانگی( Home – based Entrepreneurship ):
تبدیل یک ایده به فعالیت اقتصادی با استفاده از سرمایه انسانی (HC)1، امکانات فیزیکی و فضای کاری موجود در خانه، کارآفرینی خانگی نامیده می شود. با توجه به اینکه زمان و هزینه های تبدیل ایده به محصول در فضای خانه با استفاده از منابع موجود به حداقل کاهش می یابد، ضریب ریسک پذیری و شکست فعالیتهای کارآفرینانه در منازل کاهش یافته و بسترسازی مناسبی برای فعالیتهای بعدی فراهم می گردد.
* کارگاههای خانوادگی (Family Workshop):
وقتی میزان گردش مالی و نقدینگی یک کسب وکار خانگی به علت موفقیت در فعالیتهای اولیه اقتصادی در منزل از حد ظرفیت و کشش فضای خانگی فراتر رود، فضای فعالیتهای اقتصادی از منزل به کارگاههای کوچک در شهرکهای صنعتی یا سایر جاها منتقل می گردد. چنین کارگاههایی که تمامی کارکنان آن اعضاء خانواده و بستگان درجه 1 فامیل محسوب می شوند، کارگاههای خانوادگی نامیده میشوند.
* کسب و کار مجازی(Virtual Business):
هر گونه قراردادی که در رابطه با گرفتن سفارش تولید کالا یا ارائه خدمات تجاری از طریق اینترنت(Internet) منعقد گردد، به آن کسب و کار مجازی گویند. در عصر فناوری اطلاعات، کسب و کارهای مجازی گروه عمده ای از مشاغل خانگی را به خود اختصاص داده اند.
* کسب وکار روستایی (Business Rural): کسب و کارهای روستایی نیز امروزه به عنوان یکی از فعالیتهای محوری در راستای توسعه متوازن مناطق روستایی، کاهش نرخ بیکاری در مناطق غیر شهری و معکوس سازی جریان مهاجرت داخلی از کلان شهرها به شهرهای کوچک و مناطق روستایی در کانون توجه سیاستهای کلان اقتصادی دولتها هم در کشورهای توسعه یافته و هم در کشورهای درحال توسعه قرار گرفته است.
مروری بر مشاغل خانگی در برخی از کشورها:
هر چند که در عصر اقتصاد صنعتی کسب و کارهای خانگی در سایه هیبت تولیدات صنعتی کم کم رو به افول گذاشت، لیکن در عصر اتوماسیون و تکنولوژی ICT به دلیل رشد حیرت انگیز تکنولوژی اطلاعات، کسب و کارهای خانگی با رویکردی جدید و مدرن مجددا رو به گسترش نهاد.
* آمارهای گروه کشورهای OECD حاکی از آن است که هم اکنون بین 25 تا 40 درصد نیروی کار تحصیلکرده به کسب و کارهای خانگی اشتغال دارند، در حالی که این رقم در ایران اسلامی حدود 11 درصد است. براساس پژوهش انجام گرفته در 37 کشور جهان توسط 2GEM "سازمان دیده بان جهانی کارآفرینی" در سال 2002، بین توسعه کسب و کارهای خرد و متوسط(SMES)3 با کاهش نرخ بیکاری ارتباط بسیار معنی داری وجود دارد که سهم مشاغل خانگی در این نوع کسب و کارها 30 درصد است. همچنین پژوهش انجام گرفته توسط ویلیام بایگریو و مارک کاولین در سال 2002 نشان می دهد که بین متغیرهای نرخ بیکاری و توسعه اقتصادی از یکطرف و توسعه کسب و کارهای خرد خانگی به لحاظ نرخ های آماری ارتباط معنی داری وجود دارد. در واقع می توان گفت که توسعه کسب و کارهای کوچک خانگی همزمان به رشد اقتصادی، افزایش تولید ناخالص داخلی آنها و کاهش متوازن نرخ بیکاری کشورها کمک چشمگیری می کند.
* فوکو یاما در کتاب "اعتماد" می گوید: دروازه ورود کشورهایی همچون چین، تایوان، هنگ کنگ، ایتالیا و اسپانیا به عرصه رشد و توسعه یافتگی، مشاغل خرد و کسب و کارهای خانگی بوده است.
* کشور ایتالیا طی دو دهه گذشته توانسته است نرخ بیکاری جنوب این کشور(استان سیسیل) را که به دلیل حضور فعال شبکه مافیا منطقه ناامنی برای سرمایه گذاری صنعتی محسوب می شود از طریق توسعه صنایع کوچک و کسب و کارهای خانگی از 22 درصد به حدود 12 درصد کاهش دهد. کنفدراسیون صنایع کوچک ایتالیا از طریق ترغیب شرکتهای بزرگ صنعتی به توسعه همکاری و انعقاد قرارداد با صنایع کوچک، کارگاههای خانوادگی و کسب وکارهای خانگی، زمینه های ارزشمندی را در حفظ، پایدارسازی و توسعه مشاغل کوچک و خانگی این کشور فراهم ساخته است. براساس آمار منتشر شده از طرف مرکز آمار ایتالیا، امروزه بیش از 80 درصد واحدهای صنعتی کشور ایتالیا را صنایع کوچک و متوسط (SMES) و کسب و کارهای خانگی تشکیل میدهند، بطوریکه 87 درصد از اشتغال بخش صنعت و 61 درصد از اشتغال بخش خدمات در این کشور توسط واحدهای کوچک و کسب و کارهای خانگی تامین می گردد.
در ایالات متحده آمریکا نهادی تحت عنوان " اداره کسب و کار کوچک4 SBA" وجود دارد که ضمن تامین تسهیلات مالی و اعتباری برای کسب و کارهای کوچک و مشاغل خانگی، وظایف اطلاع رسانی بازارکالا و خدمات را نیز در داخل و خارج کشور عهده دار است.
در آمریکا هم اکنون بیش از 43 میلیون نفر به صورت پاره وقت و حدود 13 میلیون نفر به صورت تمام وقت از طریق کسب و کارهای خانگی امرار معاش می کنند که رویهمرفته حدود 20 درصد کل شاغلین این کشور را تشکیل می دهند. بسیاری از کارفرمایان آمریکایی بعد از انتقال کار خود به خانه در 2 دهه اخیر، موفقیت های بیشتری را کسب کرده اند. یکی از کارفرمایان آمریکایی به نام پاول هاوکینسون 5Paul Hawkinsonمی گوید: " من یک مجموعه 40 نفری را در یک ساختمان دو طبقه اداری اجاره کرده بودم، حساب هایمان عالی بود، یک روز حسابدار شرکت به من گفت که همه افراد مجموعه شما غیر از من دنبال درآمدزایی هستند. تمامی نیروها را اخراج و شرکت را تعطیل نموده و کسب و کارم را به خانه منتقل کردم. فشار خونم پائین آمد، خوشبختی زیادی را احساس کردم و در آخر توانستم پولی دربیاورم و در جیبم بگذارم."
کشور پهناور چین با هدف تصرف بازار تجارت جهانی مدل کسب و کارهای خانگی را که از جمله موفق ترین مدلهای تولیدی برای کاهش هزینه های تولید و سایر هزینه های سربار به شمار میرود، سرلوحه برنامه توسعه اقتصادی کشور قرار داده است. تایوان با بهره گیری از شیوه های نوین آموزشهای مهارتی خصوصا آموزشهای از راه دور6 ، همچنین اتخاذ سیاستهای حمایتی و تشویقی در رابطه با توسعه کسب و کارهای خانگی، توانسته است گامهای بسیار ارزشمندی در این زمینه بردارد. تایوان با اصلاح سیاستهای مالیاتی، تعرفه های گمرکی، قوانین حقوقی، رفع محدودیتهای بازرگانی و صادراتی توانسته است بسترهای لازم را در ارتباط با ایجاد و توسعه کسب و کارهای خانگی در یک دهه اخیر فراهم سازد. این کشور با ایجاد پایگاههای اطلاع رسانی و تبلیغات گسترده در سطح بین المللی، موقعیت ممتازی را در ارتباط با بازارهای خارجی و بازارشناسی برای شاغلین کسب و کارهای خانگی فراهم نموده است. در کشور آلمان سابقه کسب و کارهای خانگی از طریق همکاری افراد واسطه با کارفرمایان تولیدی به قرن چهاردهم میلادی بر میگردد. در ایران دلائل عمده و قویتری برای توسعه کسب و کار خانگی به شرح زیر وجود دارد که باید در کانون سیاستهای دولت قرار گیرد:
1- تحصیلات بالای نیروی کار و نرخ بیکاری 6/15 درصدی فارغ التحصیلان دانشگاهی
2- نرخ بالای بیکاری جوانان(28% در ابتدای برنامه چهارم)
3- نرخ بالای بیکاری زنان (8/19 درصدی در سال ابتدای برنامه چهارم)
4- نرخ بالای بیکاری مناطق روستایی (3/14 درصدی در سال ابتدای برنامه چهارم)
5- ضرورت جلوگیری از به هدر رفتن سرمایه انسانی و استعدادهای خانمها در راستای کمک به افزایش چشمگیر تولید ناخالص داخلی (GDP)
6- هزینه های بسیار سنگین اجاره یا خرید مراکز کسب وکار خصوصا در کلان شهرها
7- توجه و علاقه خاص زنان ایرانی به مسائل تربیتی و فرهنگی فرزندان
8- علاقه ویژه خانمها برای بروز خلاقیتهای خود در عرصه خدمت به جامعه از طریق انجام کسب و کارهای اقتصادی
9- علاقه کم رنگ مردان به کارکردن همسرانشان در فضای بیرون از منزل
10-علاقه مندی زنان به کسب استقلال مالی و اقتصادی
11-کاهش چشمگیر هزینه های تولید و سربار در فعالیتهای اقتصادی مرتبط با کسب و کارهای خانگی
ساختارهای کسب و کار خانگی (Home – based Business Structures )
عمده ترین ساختارهای کسب وکارهای خانگی که امروزه توسط کشورهای مختلف بکار گرفته می شود و با بومی سازی آنها می توان مدلهای بهینه ای را در توسعه مشاغل خانگی و روستایی در سراسر کشور بکار گرفت به شرح زیر می باشد:
1- ساختار متمرکز
2- ساختار خطی
3- ساختار مرکب
4- ساختار مجموعه ای
5- ساختار منظومه ای
1- ساختار متمرکز:(( Focussed Structure)
امروزه این نوع فعالیت خانگی بسیار متداول است. ویژگیها و نمودار ساختار متمرکز که حجم وسیعی از فعالیتهای اقتصادی در زمینه کسب و کارهای خانگی را در اکثر کشورها به خود اختصاص داده به شرح زیر می باشد:
1- تمامی فرآیند تولید محصول یا ارائه خدمت در یک واحد انجام میگیرد.
2- آموزش مورد نیاز بستر تجربی و مهارتی فرد شاغل است
3- نظام مدیریتی در خود واحد متمرکز است
4- تهیه کننده مواد اولیه و توزیع کننده محصول تولیدی به عهده مدیریت کسب وکار خانگی است
5- نظارت و کنترل کیفیت محصول تولیدی از طریق مشتری اعمال می شود.
"نمودار کسب وکارهای خانگی با ساختار متمرکز"
2- ساختار خطی :
در این ساختار فرآیند تولید به این شکل است که هر گروه متشکل از تعداد زیادی واحدهای همیار مشاغل خانگی کارخاصی بر روی مواد اولیه محصول اصلی انجام داده و با ایجاد ارزش افزوده جزئی، محصول ناتمام را به گروه همیار بعدی می سپارند. نمودار و ویژگیهای ساختار خطی در کسب و کارهای خانگی به شرح زیر می باشد:
قسمت های هاشور خورده نمایانگر کار و ارزش افزوده ای است که هر گروه از شاغلین خانگی فعالیتهای مشابه روی مواد اولیه انجام داده و کالای نیمه تمام را به گروه همیار بعدی سپرده اند.
"نمودار کسب و کارهای خانگی با ساختار خطی"
ویژگیهای ساختار خطی:
1- محصول کامل از زنجیره ارزش افزوده گروههای همیار بر روی مواد اولیه ایجاد و تکمیل می گردد
2- در این ساختار هر واحد مشتری واحد قبل خود و فروشنده واحد بعدی می باشد.
3- هیچ یک از گروه های همیار شاغلین خانگی مستقیما در تامین مواد اولیه و توزیع کالاهای نهایی درگیر نیستند
4- نظارت بر کیفیت محصول تولیدی هر واحد توسط واحد بعدی انجام میگیرد.
5- نهاد دولتی بر کیفیت مواد اولیه و استاندارد کالای نهایی نظارت دارد.(کنترل ابتداء و انتهای زنجیره تولید)
6- مهارتهای حرفه ای و تخصصی مورد نیاز شاغلین گروههای مختلف همیار حسب سطح تکنولوژی و استاندارد کالای تولیدی از طریق سیستم آموزشهای مهارتی رسمی و غیر رسمی تامین می گردد.
7- قیمت و هزینه های پرداختی به صورت معکوس یعنی از واحد بعدی به واحد قبلی پرداخت می گردد
8- سفارش کار نیز بصورت معکوس یعنی از واحد بعدی به واحد قبلی انجام می گیرد.
3- ساختار مرکب(Compound – based Structure)
در این ساختار فرآیند تولید به این شکل است که محصول کامل ترکیبی از محصولات جزئی دیگر است که هر کدام نیازمند مواد اولیه متفاوت بوده و میتوانند در چارچوب ساختارهای خطی و یا متمرکز تولید شوند.
"نمودار فعالیت کسب و کار خانگی با ساختار مرکب"
ویژگیهای ساختار مرکب :
1. در این ساختار مجموعه ای از واحدها با ساختار خطی و متمرکز محصول کامل را تولید می کنند.
2. یک واحد مستقل ، مسئول هماهنگی و کنترل کیفیت می باشد.
3. واحد ها به طور مستقیم درگیر تهیه مواد اولیه و توزیع کالای تولیدی نیستند
4. سیستم نظارت و کنترل دولتی فقط ابتداء و انتهای زنجیره تولید را نظارت می کند.
5. مهارتهای مورد نیاز مجموعه حسب تکنولوژی توسط سیستم آموزشهای رسمی و غیر رسمی ارائه می گردد.
6. سیستم مالی – حقوقی و مدیریت مالی مجموعه توسط کارفرمای اصلی اعمال می گردد.
7. سفارشات و ارجاع کارها طبق قراردادهای کتبی انجام می گیرد.
4- ساختارهای مجموعه ای (Collection – based Structure )
در این ساختار ، فرآیند فعالیت اقتصادی کسب و کارهای خانگی به این شکل است که در مجموعه چندین محصول تولیدی مختلف توسط واحدهای مستقل تولید و به بازار مصرف عرضه می گردد.
"نمودار ساختار مجموعه ای کسب و کار خانگی"
ویژگیهای ساختار مجموعه ای
1- در مجموعه چندین نوع محصول خاص تولید می شود
2- هر فعالیت خاص توسط متخصصین خاص خود کنترل و نظارت میگردد.
3- هر نوع کالا یا محصول توسط واحد خاصی جمع آوری می گردد.
4- محصولات با قابلیت تبدیل یا به صنایع تبدیلی ارسال می گردد یا مستقیما وارد بازار مصرف میشود.
ساختارهای منظومه ای( Solar – based Structure)
چنانچه یک بنگاه اقتصادی یا تولید مستقل به دلائل مختلف قسمتی از فرآیند تولید خود را به صورت کارمزدی و در چارچوب انعقاد قرارداد به واحدهای کسب وکار خانگی برون سپاری کند، به این گونه واحدهای کسب و کار خانگی، اصطلاحا واحدهای با ساختار منظومه ای نامیده می شود. در این ساختار به هر واحد خانگی وظیفه خاصی سپرده میشود و سایر وظایف را بنگاه اصلی عهده دار خواهد بود.
"نمودار کسب و کارهای خانگی با ساختار منظومه ای"
ویژگیهای ساختار منظومه ای :
1- واحدهای کسب و کار به صورت اقماری وظایف خاص خانگی را عهده دار هستند
2- واحدهای کسب و کار بصورت کارمزدی (قطعه مزدی) و در چارچوب انعقاد قرارداد با بنگاه تولیدی اصلی کار می کند.
3- هر گونه اختلالی در فعالیت بنگاه تولیدی اصلی بر فعالیت واحدهای کسب و کار خانگی تاثیر گذار خواهد بود.
4- مواد اولیه یا قطعه خام توسط بنگاه تولیدی اصلی در اختیار واحدهای کسب و کار اقماری گذاشته می شود.
5- واحدهای کسب و کار خانگی در این ساختار جزء کارکنان بنگاه تولیدی اصلی به شمار نمی آیند.
طبقه بندی کلی مشاغل خانگی و کارگاههای خانوادگی
1- مشاغل پژوهشی
* شناسایی و تحقیق پیرامون مشاغل جدیدخانگی(بررسی تطبیقی)
* شناسایی و تحقیق پیرامون ماشین آلات کوچک و تکنولوژیهای مناسب مشاغل خانگی
* شناسایی و تحقیق پیرامون انرژیهای تجدید پذیر مورد استفاده در تولید مشاغل خانگی
* ایده سازی
* ویراستاری
* اطلاع رسانی بازار کالا و خدمات
* معرفی بازار های خارجی
* تحقیقات اجرایی (Executive ReSearch)
* خدمات ارجاع تخصصی (Eepert Referal Services)
2- مشاغل آموزشی
* تدوین استانداردهای ویژه مشاغل خانگی
* اجرای برنامه های آموزشی
* شناسایی و معرفی مشاغل جدید خانگی
* صدور گواهی مهارت
* تدریس خصوصی
* متخصص آموزش
* متخصص روابط عمومی
* خدمات کارورزی
* خدمات دفتر داری(Book Keeping Services)
3- مشاغل حقوقی و قراردادها
* ارائه مشاوره به شرکتها و اشخاص حقیقی و حقوقی
* تهیه متون حقوقی
* انجام امور وکالت
* تهیه متن قراردادها
* مشاغل حسابداری
* مشاغل حسابرسی
* خدمات چکیده نویسی متون حقوقی
* خدمات آماده سازی اظهار نامه های مالیاتی
4- گروه مشاغل IT
* شناسایی مشاغل IT
* تهیه نرم افزارهای مهندسی مورد نیاز مشاغل خانگی
* کار از راه دور Tele working
* آموزشهای مهارتی از راه دور TeleTraining
* مشاوره رایانه
* برنامه نویسی یارانه
* تعمیر رایانه
* نشر رایانه ای (Desk Publishing)
* طراحی وب سایت
* متصدی شبکه
* طراحی با کامپیوتر
* سایر کسب و کار های مجازی
* بازیهای رایانه ای
5- گروه مشاغل مونتاژ(سفارش گرفتن از کارخانجات بزرگ صنعتی)
* سفارش گیری از کارخانجات بزرگ داخلی و خارجی
* مونتاژ پوشاک
* مونتاژ پای افزار
* مونتاژ قطعات خودرو
* مونتاژ قطعات دوچرخه
* مونتاز قطعات موتورسیکلت
* مونتاژ قطعات ساعت
* مونتاژ ابزارهای دقیق
* مونتاژ قطعات چینی آلات
6- گروه مشاغل تعمیراتی
* تعمیرات لوازم خانگی
* تعمیرات لوازم برقی
* تعمیرات ابزار دقیق
* رفوگری
* خدمات ترمیم
7- گروه مشاغل صنایع خرد و دستی
* اسباب بازی
* تولید عروسک
* محصولات صدفی
* قالیچه های تزئینی
* محصولات حصیری
* تولید گلهای مصنوعی
* محصولات چوبی
* کار روی چرم
* محصولات معرق کاری
* محصولات منبت کاری
* لوازم تزئینی مسی
* کار روی شیشه
* محصولات پیچ و مهره ای
* تابلوهای فرش
* گیوه بافی
* سفالگری
* کفش دوزی
* حریر بافی
* فرشبافی
* گبه بافی
* جاجیم بافی
* قلم زنی
* صحافی
* خیاطی
* قلاب بافی
* حصیربافی
* کنده کاری
* برجسته کاری
* توربافی
* تولید کالاهای سیمی(حیوانات، پرندگان و ….)
8- گروه مشاغل پزشکی و بهداشتی
* پزشک محله
* پرستار
* تزریقات
* لوزام آرایشی
* ماساژور صورت و متخصص زیبایی
* خدمات آمبولانس تجاری
* خدمات فیزیو تراپی
* خدمات ماساژ درمانی
* خدمات گفتار درمانی
* گیاه درمانی
* طب سوزنی
9- گروه مشاغل کشاورزی ، صنایع روستایی و صنایع تبدیلی خرد
* تولید محصولات دامی
* فرش، گبه، جاجیم
* تعمیرات ادوات کشاورزی
* محصولات کشاورزی
* صنایع تبدیلی خرد
* شیلات
* تولید گیاهان دارویی
* تولید گلهای زینتی
* زراعت خرد
* پرورش ماکیان
10- گروه مشاغل معدنی
* تراش سنگ های قیمتی
* تهیه و تولید مجسمه های سنگی با استفاده از ضایعات معادن سنگ
* تهیه لوازم خانگی سنگی با استفاده از ضایعات معادن سنگ
11- گروه پوشاک و منسوجات
* کار روی پوست
* کار روی چرم
* ابریشم بافی
* ملیله دوزی
* کشباف
* جوراب بافی
* تولید لباس زیر
* انواع کلاه و عرقچین
* سیسمونی نوزاد
* نخ ریسی
* پشم ریسی
* انواع پوشاک
* سایر
12- گروه مشاغل خدماتی
* آرایشگری
* آرایشگری تلویزیونی(چهره آرایی، گریم)
* خدمات بازاریابی
* خدمات توزیع
* فیلمبرداری
* عکاسی
* مستندسازی
* خدمات عروسی
* خدمات عزاداری
* خدمات همایشها
* کارگزاری اطلاعات
* سفارشات پستی/ تجارت شبکه ای
* خدمات مراقبت از کودک در منزل
* خدمات سالمندان
* خدمات نظافت
* مربی سلامت جسمانی
* مشاور مالی
* مامور صادرات
* مامور ترخیص کالا
* خدمات حمل و نقل
* خدمات امور خیریه
* خدمات پادویی
* سفره آرایی
13- گروه مشاغل بازیافت
* بازیافت فلزات رنگین (مس ، آلومینیم و…..)
* بازیافت البسه گرانقیمت
* بازیافت سایر مواد
14- گروه مشاغل خدمات الکترونیک
* مشاوره (علمی، حقوقی، قراردادی)
* اخذ ویزا و گذرنامه
* ثبت تولد و فوت
* پرواز کسب و جواز کار
* پرداخت قبوض جریمه، مالیات
* امور حسابداری و حسابرسی
* تهیه طرح کسب وکار(Business Plan)
15- گروه مشاغل فرهنگی
* ترجمه متون علمی و حقوقی
* ویراستاری
* آموزش در منازل
* خدمات تلخیص( Abstracting Services)
* خدمات تبلیغات( Advertising Services )
* نویسنده فنی
* مترجم کتبی
* مترجم شفاهی
* انتشار خبرنامه
* نگارگری
* سایر خدمات فرهنگی
16- گروه مشاغل گردشگری و میراث فرهنگی
* مترجم شفاهی ویژه گردشگری
* اطلاع رسانی ویژه گردشگران
* آرایشگری ویژه
* مهمانپذیر با اتاق (صبحانه، ناهار و شام)
* متصدی تور
* مشاور سیاحتی
* نقاشی در فضای آزاد ویژه مناطق گردشگری
* راننده ویژه گردشگران
* طالع بینی
17- مواد غذایی
* تهیه انواع شیرینی های خانگی ویژه هر استان و منطقه
* پاک کردن (انواع سبزیجات و حبوبات)
* جداسازی و بسته بندی
* خرد کردن(سبزیجات و مواد غذایی)
* طبخ و آماده سازی مواد غذایی
* تهیه ترشیجات
* تهیه مرباجات
* ارائه غذاهای سنتی در پارکها
قابلیتهای پیاده سازی کسب و کارهای خانگی :
ظرفیتهای پیاده سازی کسب و کارهای خانگی به 5 عامل بستگی دارد:
1- مقیاس تولید
2- وضعیت و ساختار تکنولوژی مورد نیاز
3- سطح تخصصی مورد نیاز
4- تهیه مواد اولیه مورد نیاز
5- بازارشناسی و بازاریابی
عمده ترین مزیتهای نسبی کسب و کار خانگی :
1- صرفه جویی ناشی از حذف هزینه خرید یا اجاره محل کار
2- صرفه جویی ناشی از حذف هزینه های رفت و آمد به محل کار
3- صرف جویی ناشی از حذف هزینه های اضافی انرژی و نیروی کار
4- صرفه جویی ناشی از حذف هزینه های انبارداری
5- صرفه جویی ناشی از حذف و یا کاهش چشمگیر هزینه های مالیاتی
6- صرفه جویی ناشی از کاهش چشمگیر هزینه های سربار
7- انعطاف پذیری و شناور بودن زمان کار
8- صرفه جوئیهای ارزشمند در وقت
9- کاهش چشمگیر قیمت تمام شده محصول خانگی
10-تبدیل شاغلین مزدبگیر به خویش کارفرمایان جدید
11-مشارکت فعال و موثر زنان در افزایش تولید ناخالص داخلی (GDP)
12- ساختار ساده و زودبازده کسب و کارهای خانگی
13- بهره وری بالای نیروی کار و سرمایه در کسب و کارهای خانگی
14- سرمایه ثابت مورد نیاز بسیار کم
کاهش چشمگیر قیمت خرید، فروش و اجاره واحدهای اداری و تجاری
استفاده بهینه از انرژی
استفاده بهینه از وقت
افزایش بهره وری نیروی کار و سرمایه
افزایش کیفیت محصولات تولیدی
ارتقاء رقابت پذیری بازار کالا
کاهش ریسک سرمایه گذاری
محاسبه درآمد مشاغل خانگی و زنان خانه دار در تولید ناخالص داخلی
توسعه صادرات
افزایش چشمگیر تولید ناخالص داخلی GDP
کاهش متوازن نرخ بیکاری عمومی در مناطق شهری و روستایی
معکوس سازی جریان مهاجرت داخلی
تبدیل فعالیتهای قاچاق و غیر قانونی به فعالیتهای رسمی
کاهش هزینه های مبادله و سربار
کاهش جرم، بزه و اعتیاد
افزایش رضایت شغلی
بهبود زندگی کاری
توسعه سرمایه اجتماعی
ارتقاء ضریب خود باوری و فرهنگ کار
کاهش شکاف فقر و ثروت
افزایش ضریب امنیت ملی
تحکیم پیوندهای خانوادگی و کاهش آمار طلاق
استفاده بهینه از سرمایه
کاهش ریسک پذیری سرمایه گذاری
انعطاف پذیری نوع فعالیت خصوصا در رابطه با معلولین و افراد با توانائیهای جسمی پائین
آئین نامه اجرایی پیشنهادی ایجاد و توسعه مشاغل خانگی و کارگاههای خانوادگی
ماده 1- شورای سیاست گذاری استانی مشاغل خانگی و کارگاههای خانوادگی
* ریاست شورا به عهده استانداران می باشد
* اعضاء شورا متشکل از : 1- رئیس سازمان کار و آموزشهای فنی و حرفه ای 2- مدیر کل وزارت اقتصاد و دارایی 3- مدیر کل وزارت صنایع و معادن، مدیر کل وزارت جهاد کشاورزی، مدیر کل وزارت بازرگانی، شهردار مرکز استان، مدیر کل سازمان گردشگری و میراث فرهنگی، مدیر کل وزارت رفاه ، مدیر امور کارآفرینی و اشتغال جهاد دانشگاهی استان، ریاست سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان و نماینده سازمان ملی جوانان
* دوره زمانی مسئولیت اعضای شورای سیاست گذاری مشاغل خانگی 4 سال خواهد بود که متناسب با انتخابات ریاست جمهوری و دوره تصدی دولت قابل بازنگری و تغییر خواهد بود.
* تغییرات اعضاء شورا توسط استانداران فقط با اجازه وزیر هر دستگاه امکانپذیر خواهد بود.
* استانداران موظف هستند هر 3 ماه یکبار نشستی با حضور تمامی اعضاء به منظور بررسی اهم سیاستهای ذیل تشکیل دهند.
1- بررسی و ارائه راهکارهای سیاستی در زمینه توسعه مشاغل خانگی در سطح شهر و روستا
2- بررسی مشکلات، موانع و محدودیتهای مشاغل خانگی و ارائه سیاستهای موثر برای رفع آنها
3- ارائه راهبردهای سیاستی در زمینه آموزشهای روزآمد و کوتاه مدت در زمینه مشاغل خانگی از طریق شرکتهای تخصصی توسعه مشاغل خانگی
4- ارائه راهبردهای سیاستی در زمینه استانداردسازی کالاها و خدمات مشاغل خانگی با کمک موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی از طریق بخش خصوصی
5- ارائه راهبردهای سیاستی از طریق طراحی فرآیندهای تخصصی و موثر در رابطه با حذف دلالان و واسطه ها در مسیر دسترسی شاغلین خانگی به مواد اولیه مورد نیاز
6- ارائه راهبردهای سیاستی در طراحی نظام جامع اطلاع رسانی از داخل و خارج کشور در زمینه مشاغل خانگی از طریق بخش خصوصی
7- ارائه راهبردهای سیاستی در مینه بازاریابی، فروش و صادرات محصولات مشاغل خانگی و کارگاههای خانوادگی
8- ارائه راهبردهای سیاستی در تقویت انگیزش شهروندان برای روی آوردن به مشاغل خانوادگی از طریق حذف کامل مقررات کار و تامین اجتماعی، کاهش هزینه های مالیاتی ، تعرفه ای ، گمرکی و خدمات انرژی و اعمال تخفیف های ویژه خاص مناطق روستایی و عشایری
9- طراحی یک فرآیند جامع زمان بندی شده در سوق دادن اقتصاد غیر رسمی به سمت بازارهای رسمی
10-تصمیم سازیها در زمینه موضوعات تخصصی قبلا باید توسط کمیته کارشناسان ذیربط مورد بررسی و نتایج آن جهت اجرایی شدن به شورا ارائه گردد.
11-تمامی سیاستهای مورد تصویب حتما باید به تایید و تصویب حداقل آراء شرکت کنندگان حاضر در جلسه شورا رسیده باشد.
ماده 2- دبیرخانه شورا
* دبیرخانه شورا در محل استانداری مستقر خواهد شد
* کارکنان دبیرخانه توسط استاندار انتخاب و منصوب خواهند شد.
* اهم وظایف دبیرخانه : 1- ابلاغ سیاستهای مصوب شورا به کمیته ها و دستگاههای اجرایی 2- برنامه ریزی و برگزاری جلسات شورا 3- اطلاع رسانی به اعضای شورا
ماده 3- صدور مجوز برای متقاضیان مشاغل خانگی
* سازمان آموزش فنی و حرفه ای درتهران و مراکز آن در استانها، شهرستانها و روستاها موظف هستند حداکثر ظرف یک هفته از زمان دریافت درخواست متقاضی نسبت به انجام آزمون مهارتی در رابطه با شغل مورد تقاضا اقدام نموده و پروانه مهارت رتبه بندی شده صادر و اعطاء نمایند
* گواهی آزمون مهارت متقاضی معتبرترین جواز برای اشتغال به کسب بوده و شهرداری هر شهر و منطقه موظف است بر اساس درخواست کتبی متقاضی به انضمام کپی گواهی مهارت مشروط بر آنکه شغل مورد تقاضا عاری از هر گونه آلودگیهای زیست محیطی و صوتی باشد، حداکثر ظرف یک هفته پروانه کسب صادر نمایند.
* تمامی وظایف شهرداران در رابطه با صدور پروانه کار برای متقاضیان مشاغل روستایی به عهده دهداران خواهد بود.
* در صورتیکه شهرداری به لحاظ تخصصی قادر به تشخیص آلودگیهای زیست محیطی و صوتی شغل مورد درخواست نباشد، سازمان حفاظت محیط زیست موظف است حسب تقاضای شهرداری مورد را پیگیری کارشناسی نموده و تاییدیه یا عدم تایید آنرا ظرف 10 روز کتبا به شهرداری منطقه اعلام نماید .
* چنانچه مهارت مورد تقاضا از نوع مشاغل جدید و آزمون مهارت آن توسط سازمان آموزش فنی و حرفه ای امکانپذیر نباشد، سازمان موظف است حداکثر ظرف یکماه نسبت به شناسایی کارشناس مجرب و آزموده از داخل و یا خارج کشور برای طراحی و پیاده سازی فرآیندهای آموزشی شغل جدید اقدام نموده و از طریق صدور مجوز برای آموزشگاههای حرفه ای بخش خصوصی آموزش های جدید را توسعه دهد.
* گواهینامه های مهارت در جه 1 و 2 صادره توسط سازمان آموزش فنی و حرفه ای برای کسب پروانه اشتغال از طرف شهرداریها حکم یکسانی را دارد.
* قیمت گذاری محصولات خانگی براساس عرضه و تقاضای بازار کالا و توافق کتبی خریدار و فروشنده تنظیم می گردد.
* اتحادیه های صنفی به هیچ وجه حق دخالت در صدور پروانه کسب و کار، قیمت گذاری کالاو سایر موارد را در زمینه مشاغل خانگی ندارند.
* پروانه کار صادر شده توسط شهرداری هر منطقه در شهرها و پروانه کار صادر شده توسط دهداری هر دهستان از زمان صدور به مدت 5 سال دارای اعتبار خواهد بود.
ماده 4- مشاغل غیر قانونی
* وزارت بهداشت موظف است حداکثر ظرف 1 ماه لیست کامل آن گروه از مشاغل خانگی را که اشتغال آنها نیازمند تخصص های خاص علمی و دانشگاهی است در اختیار شهرداریها و دهداریها قرار دهد.
* وزارت کار و امور اجتماعی موظف است حداکثر ظرف یک ماه لیست کامل آن گروه از مشاغل خانگی را که اشتغال آنها به لحاظ بهداشت و ایمنی شغلی نیازمند طی دوره های خاص آموزشی است در اختیار شهرداریها و دهداریها قرار دهد.
* سازمان حفاظت محیط زیست موظف است حداکثر ظرف مدت 2 ماه لیست کامل آن گروه از مشاغل خانگی را که اشتغال به آنها موجب آلودگیهای زیست محیطی و صوتی میگردد، در اختیار شهرداری ها و دهداریها قرار دهد.
* اشتغال به هر گونه شغل غیر قانونی و قاچاق در منازل حسب تعریف قوانین موجود و با سوء استفاده از گواهی کار مشاغل خانگی جرم محسوب گردیده و مرتکبین توسط مراجع ذیربط تحت پیگرد قرار خواهند گرفت.
* حسب شکایت همسایگان و بنا به تشخیص و تایید کارشناس شهرداری محل، یا دهداری دهستان چنانچه شغل خانگی مخل نظم و آسایش ساکنین گردد، شهرداران و یا دهداران اختیار دارند نسبت به ابطال پروانه کار شخص خاطی اقدام نمایند.
* ابطال پروانه کار در یک محل برای مشاغل خانگی با صدور پروانه کار مجدد برای همان فرد در محل یا منطقه دیگر هیچگونه منع قانونی نخواهد داشت.
ماده 5- تجهیزات و ماشین آلات خارجی مورد نیاز مشاغل خانگی
وزارتین امور خارجه (سفارتخانه ها) و بازرگانی (وابستگان بازرگانی) موظف هستند حسب درخواست شوراهای سیاست گذاری استانی مشاغل خانگی نسبت به اهم موارد زیر اقدام و گزارش جامعی از اقدامات انجام شده را هر 6 ماه یکبار به دولت ارائه نمایند:
1- شناسایی مشاغل جدید در صنایع خرد و خانگی در کشورهای مختلف
2- شناسایی آن گروه از ماشین آلات کوچک با انرژی بری کم که فرآیند کامل تولید یک کالا یا محصول تماما توسط آن دستگاه انجام پذیر باشد
3- تهیه بسته های آموزشی و مهارتی مشاغل جدید و خانگی از کشورهای مختلف
4- شناسایی مشاغل جدید و خرد خانگی و کارگاههای خانوادگی در مناطق روستایی کشورهای پیشگام در مشاغل خانگی
5- شناسایی تکنولوژیهای مناسب با محیط(انرژی خورشیدی، آب، باد و …) در کشورهای مختلف به منظور توسعه روستایی و عشایری
ماده 6
1-وزارت بازرگانی موظف است حسب درخواست شوراهای سیاست گذاری استانی مشاغل خانگی نسبت به تهیه مواد اولیه و تجهیزات داخلی مورد نیاز مشاغل خانگی از طریق شرکتهای معتبر بازرگانی و ابسته و بدون دخالت واسطه ها اقدام نماید.
2- وزارت بازرگانی موظف است نسبت به برنامه ریزی فروش محصولات مشاغل خانگی از طریق شرکت تعاونیهای شهر و روستا، فروشگاههای زنجیره ای و شرکتهای خصوصی در داخل و خارج کشور اقدام نماید.
ماده 7- تشکیل خوشه های مشاغل خانگی
1- وزارت صنایع و معادن موظف است تا از طریق سازمان صنایع کوچک و مذاکره با شرکتها و کارخانجات بزرگ صنعتی، آن بخش از تولیدات این قبیل کارخانجات را که انجام آنها در منازل امکانپذیراست با تشکیل خوشه های مشاغل خانگی در مناطق شهری و روستایی عملیاتی نماید.
2- شوراهای سیاستگذاری استانی مشاغل خانگی موظف هستند آموزشهای مهارتی مورد نیاز کارهای برون سپاری شده شرکتهای بزرگ را در حد استاندارد قابل قبول برنامه ریزی و بصورت گروهی در سطح شاغلین درگیر در پروژه های مورد قرارداد توسط شرکتهای خصوصی دارای صلاحیت اجرا نمایند.
3- وزارت صنایع و معادن موظف است تا به کمک وزارت کار و امور اجتماعی نسبت به شناسایی و برنامه ریزی خرید تکنولوژیها و ماشین آلات کوچک مشاغل خانگی خصوصا در عرصه کاربری مناطق روستایی در کشورهای پیشگام نظیر چین، هنگ کنگ، تایوان، هندوستان، ایتالیا، اسپانیا، آمریکا ، کره جنوبی و برخی از کشورهای مهم دیگر از طریق بخش اقتصادی سفارتخانه ها و وابستگان بازرگانی مستقر در نمایندگیهای سیاسی خارج کشور اقدام نماید.
4- وزارت بازرگانی با همکاری سفارتخانه ها و وابستگان بازرگانی مستقر در خارج کشور موظف است حسب درخواست شوراهای استانی مشاغل خانگی همه ساله یکبار نسبت به برپایی نمایشگاه صنایع خانگی در کشورهای هدف با حق فروش برای گروههای همیار شرکت کننده اقدام نماید.
5- هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران موظف است در رابطه با شرکت گروههای همیار مشاغل خانگی در نمایشگاههای بین المللی تخفیف ویژه ای معادل 50% در مورد خرید بلیط مسافر و حمل بار منظور نماید.
ماده 8- تسهیلات خرد مورد نیاز متقاضیان مشاغل خانگی
1- بانکهای عامل موظف هستند حداکثر ظرف یکماه نسبت به تامین اعتبارات خرد مورد نیاز مشاغل خانگی حسب تقاضای کتبی شاغلین و معرفی شهرداران در سطح شهرها بدون اخذ وثیقه و با نرخ بهره حداکثر 12 درصد اقدام نمایند.
2- صندوق مهر رضا(ع) موظف است با مشارکت وزارت رفاه، سازمان بهزیستی، کمیته امداد امام خمینی و جذب پس اندازهای خرد روستائیان و عشایر حداکثر ظرف 3 ماه نسبت به تاسیس صندوقهای مشاغل خانگی در سطح دهستانها اقدام نماید.
3- کف و سقف وامهای مشاغل خانگی در سطح شهرها بین 30 الی 50 میلیون ریال می باشد.
4- صندوقهای مشاغل خانگی مستقر در دهستانها موظف هستند حداکثر ظرف یک هفته نسبت به پرداخت وام متقاضیان با معرفی نامه کتبی دهداران اقدام نمایند.
5- نرخ بهره وام های پرداختی توسط صندوقهای مشاغل خانگی در مناطق روستایی و عشایری 4 درصد پایین تر از مناطق شهری و حداکثر 8 درصد میباشد.
6- کف و سقف وامهای خرد مشاغل خانگی در مناطق روستایی و عشایری بین 10 الی0 2 میلیون ریال میباشد.
7- وثیقه وامهای اعطایی توسط صندوق مشاغل خانگی درمناطق روستایی و عشایری به صورت پشت نویسی زنجیره ای گروههای همیار و از طریق اخذ سفته انجام می گیرد.
8- وزارت رفاه موظف است حداکثر ظرف 6 ماه برای روستائیان دارای پروانه کسب مشاغل خانگی بدون دریافت هیچگونه هزینه ای دفترچه خدمات درمانی و تامین اجتماعی صادر نماید.
9- وزارت رفاه موظف است حداکثر ظرف مدت 6 ماه راهکارهای اساسی و مدلهای پیشنهادی را با بهره گیری از پژوهشهای تطبیقی در ارتباط با بازنشستگی و یا از کار افتادگی شاغلین مشاغل خانگی در مناطق روستایی و عشایری را تهیه و برای تصویب به دولت ارائه نماید.
ماده 9- نحوه تامین خدمات تخصصی
1- شوراهای استانی مشاغل خانگی به منظور تسریع در پیاده سازی طرح جامع مشاغل خانگی در سطح شهر و روستا و حسب مورد می توانند از خدمات شرکتهای تخصصی توسعه مشاغل خانگی در بخش خصوصی در رابطه با اجرای پروژه های هدف، تامین مواد اولیه، خرید و تجهیز ماشین آلات، ارائه و توسعه مهارتهای خاص، ارائه خدمات خاص تخصصی، بازاریابی، فروش و صادرات محصولات تولیدی در عرصه مشاغل خانگی بهره گیرند.
2- هزینه شرکتهای توسعه مشاغل خانگی حسب شرح خدمات ارائه شده بصورت مشارکتی توسط وزارت رفاه، سازمان بهزیستی، سازمان ملی جوانان و کمیته امداد امام خمینی به نسبتهای 15،50، 20 و 15 درصد تامین و از طریق شورای استانی مشاغل خانگی قابل پرداخت خواهد بود.
ظرفیتهای قابل پیش بینی توسعه مشاغل خانگی تا پایان برنامه چهارم (1388)
1- استانهای با ظرفیت بالا تا 50 هزار فرصت شغلی خانگی
2- استانهای با ظرفیت متوسط تا 30 هزار فرصت شغلی خانگی
3- استانهای با ظرفیت کم تا 20 هزار فرصت شغلی خانگی
بنابراین انتظار می رود، برنامه ریزی شوراهای استانی توسعه مشاغل خانگی تا پایان برنامه چهارم (1388) حداقل به ایجاد یک میلیون فرصت شغلی خانگی منجر گردد.
نمودار ساختار تشکیلاتی "شورای استانی توسعه مشاغل خانگی"
عمده ترین سیاستهای قابل پیگیری توسط شوراهای استانی کسب وکار خانگی :
1- شناسایی و برطرف نمودن تمامی موانع قانونی موجود بر سر راه توسعه کسب و کارهای خانگی در مناطق شهری ، روستایی و عشایری
2- بازنگری و اصلاح سیاستهای مالیاتی، تعرفه ای ، بازرگانی، صادراتی، قانون کار، قانون تامین اجتماعی وسایر قوانین حقوقی در ارتباط با کسب و کارهای خانگی
3- اتخاذ سیاستهای تشویقی و حمایتی در امر ایجاد، حفظ و توسعه کسب و کارهای خانگی
4- توسعه توانمندیهای مهارتی و تکنولوژیک کسب و کارهای خانگی
5- بکارگیری شیوه های نوین آموزشی و آمو زش از راه دور (Tele Training) به منظور ارتقاء مهارتهای تخصصی شاغلین خانگی
6- تامین اعتبارات خرد و تسهیلات مالی برای کسب و کارهای خانگی
7- اطلاع رسانی جامع و گسترده و تبلیغات در سطوح ملی و بین المللی
8- اتخاذ راهبردهای استراتژیک در رابطه با توسعه صادرات محصولات خانگی
9- تشویق کارآفرینان کسب و کارهای خانگی به ارتقاء کیفیت و استانداردسازی محصولات خانگی
10-اتخاذ سیاستهای حمایتی موثر و کارآمد در امر بازاریابی خارجی و بازارشناسی در ارتباط با کالاهای خانگی
11-بسترسازی برای حضور موثر کارآفرینان مشاغل خانگی به منظور شرکت در نمایشگاههای کشورهای هدف با حق فروش
12-سوق دادن پس اندازهای خرد مردمی به سوی کسب و کارهای خانگی
13- اتخاذ سیاستهای راهبردی در کوتاه نمودن زمان بازگشت سرمایه در ارتباط با مشاغل خانگی
14- شناسایی طرحهای کسب و کار ویژه مشاغل خانگی (Business Plan)
15- توسعه کسب و کارهای خانگی براساس مزیتهای منطقه ای
16- سیاستهای ایجاد شبکه ارتباطی بین مشاغل خانگی با بنگاههای اقتصادی و تولیدی بزرگ، تعاونیهای تولید و خوشه های صنعتی
17- اتخاذ سیاستهای اصولی در سوق دادن اقتصاد غیر رسمی به رسمی با بهره گیری از اهرم کسب و کارهای خانگی
تصویب نامه
در اجرای مفاد قانون برنامه چهارم برای دستیابی به نرخ رشد اقتصادی 8 درصدی و هدایت اقتصاد
غیر رسمی به سمت بازارهای رسمی و نیز دستیابی به تعادلهای هدف گذاری شده بازار کار (مطابق جدول پیوست) در پایان برنامه(1388)، هیئت دولت با توجه به نقش کلیدی و ظرفیتهای قابل توجه مشاغل خانگی و کارگاههای خانوادگی در تعادل بخشی به اهداف کمی برنامه چهارم در زمینه اشتغال در جوامع شهری، روستایی و عشایری، در جلسه مورخ موارد ذیل را تصویب نمود:
1- شورای سیاست گذاری استانی مشاغل خانگی و کارگاههای خانوادگی به منظور بررسی و برطرف نمودن تمامی موانع قانونی، حقوقی و زیرساختی مشاغل خانگی و کارگاههای خانوادگی، ایجاد هماهنگیهای بین بخشی و فرابخشی، اتخاذ سیاستهای استراتژیک در راستای شناسایی و هدایت
پس اندازهای خرد مردمی، پیش بینی سایر منابع مالی، تهیه مواد اولیه از منابع اصلی و حذف واسطه های غیر ضروری و کمک به توسعه بازارهای فروش در داخل و خارج تشکیل می گردد. وظایف اساسی، اختیارات، ترکیب اعضاء، شیوه تشکیل جلسات و سایر مقررات حاکم بر این شورا، حداکثر ظرف مدت 2 ماه از تاریخ ابلاغ این مصوبه، به پیشنهاد وزارت کار و امور اجتماعی و تایید سازمان مدیریت و
برنامه ریزی کشور تعیین و جهت تصویب به هیئت دولت ارائه خواهد شد.
2- در راستای عملیاتی نمودن سیاستهای شورای مذکور، کارگروه تخصصی توسعه مشاغل خانگی و کارگاههای خانوادگی در شورای برنامه ریزی و توسعه استانها به ریاست استاندار و دبیری ریاست سازمان کار و آموزشهای فنی و حرفه ای هر استان ایجاد می گردد. وزارت کار و امور اجتماعی مکلف است حداکثر ظرف یکماه آئین نامه اجرایی طرح مشاغل خانگی و کارگاههای خانوادگی را به منظور تحقق این امر تهیه و جهت تصویب به دولت ارائه نمایند.
3- وزارتخانه های بهداشت، کار و امور اجتماعی ، وزارت صنایع(سازمان صنایع کوچک)، سازمان حفاظت محیط زیست، شهرداریها و شورای شهر موظفند آئین نامه مربوط به آلودگیهای صوتی، زیست محیطی، امنیتی ، الگوهای مصرف انرژی و صدور مجوزها را در ارتباط با مشاغل خانگی و کارگاههای خانوادگی حداکثر ظرف 2 ماه از تاریخ ابلاغ این مصوبه تهیه و جهت تصویب به هیئت دولت ارائه نمایند.
4- وزارت کار و امور اجتماعی و صندوق مهر رضا(ع) در راستای هدایت پس اندازهای خرد مردمی و تامین منابع مالی مورد نیاز به منظور توسعه و ایجاد مشاغل خانگی و کارگاههای خانوادگی مکلف هستند حداکثر ظرف مدت 2 ماه از تاریخ ابلاغ این مصوبه، اقدامات لازم را به عمل آورده و مدل پیشنهادی را جهت تصویب به هیئت دولت ارائه نمایند .
5- وزارتخانه های بازرگانی و صنایع مکلفند اقدامات و برنامه های لازم را با هدف دسترسی آسان و بدون واسطه به بازارهای مواد اولیه مورد نیاز برای مشاغل خانگی و کارگاههای خانوادگی حداکثر ظرف مدت 2 ماه از تاریخ ابلاغ این مصوبه تهیه و جهت تصویب به دولت ارائه نمایند.
6- وزارتخانه های بازرگانی و امور خارجه موظفند اقدامات لازم و برنامه های عملیاتی را با هدف شناسایی و معرفی بازارهای هدف، نظام جامع اطلاع رسانی از بازارهای کالای خارجی و بازاریابیهای گسترده در ارتباط با فروش محصولات خانگی و کارگاههای خانوادگی را حداکثر ظرف مدت 3 ماه از تاریخ ابلاغ این مصوبه تهیه و برای تصویب به هیئت دولت ارائه نمایند.
7- وزارتخانه های اقتصاد و دارایی، کار و امور اجتماعی، سازمان ملی جوانان، شهرداریها و شورای عالی استانها مکلف هستند پیشنهادات و آئین نامه لازم را در خصوص معافیتهای مالیاتی ، معافیتهای عوارض شهرداری، معافیتهای حقوقی و تعرفه های گمرکی و رفع سایر موانع قانونی و حقوقی را در ارتباط با ایجاد و توسعه مشاغل خانگی حداکثر ظرف مدت 2 ماه از تاریخ این مصوبه تهیه و به هیئت دولت ارائه نمایند.
8- وزارت جهاد کشاورزی موظف است تا به کمک "شورای عالی توسعه روستایی و عشایری" حداکثر ظرف 3 ماه و بر اساس مدل پیشنهادی وزارت کار و امور اجتماعی، طرح مشاغل خانگی و کارگاههای خانوادگی مناطق روستایی و عشایری متناسب با ظرفیتهای خاص مناطق در زمینه کشاورزی، صنایع غذایی، صنایع تبدیلی، صنایع دستی و سایر صنایع و حرفه های خاص هر منطقه به انضمام تمامی موانع موجود و ارائه راهکارها در چارچوب طرحهای ویژه استانی همراه با فرآیندهای اجرایی و عملیاتی را تهیه و برای تصویب به دولت ارائه نمایند.
9- وزارت کار و امور اجتماعی(سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور) موظف است به منظور تامین نیازهای مهارتی مشاغل خانگی در راستای استاندارد سازی محصولات تولیدی آنها، برنامه ریزی لازم را به منظور ایجاد و توسعه دوره های آموزشی مورد نیاز متقاضیان را براساس سیاستهای شورای استانی مشاغل خانگی از طریق آموزشگاههای خصوصی تهیه و ارائه نماید.
10- وزارت رفاه و تامین اجتماعی موظف است در چارچوب رسالتها و مسوولیتهای خود حداکثر ظرف 2 ماه از تاریخ ابلاغ این مصوبه، آئین نامه نحوه حمایت از نیروهای فعال در مشاغل خانگی را جهت ارائه به هیئت دولت تهیه و تنظیم نماید.
11- به منظور بازنگری و انجام اصلاحات ضروری در برنامه ها و سیاستهای اتخاذ شده ، ارتقاء اثر بخشی فرآیندهای اجرایی و تحقق سیاستهای برنامه ریزی شده در ارتباط با اهداف مشاغل خانگی، تمامی دستگاههای مسئول مکلف هستند نسبت به تهیه و ارائه گزارشهای دوره ای از عملکرد دستگاه تحت مسئولیت در این رابطه به وزارت کار و امور اجتماعی اقدام نمایند . وزارت کار و امور اجتماعی موظف است پس از بررسی گزارشهای دریافتی ، نسبت به جمع بندی و ارائه پیشنهادات اصلاحی به دولت اقدام نماید.
اهداف کمی برنامه چهارم توسعه
ردیف
اهداف کمی
نرخهای ابتدای برنامه چهارم 1383(به درصد)
نرخهای هدف در پایان برنامه چهارم (1388) به درصد
1
نرخ مشارکت
39
43
2
نرخ بیکاری عمومی
85/13
4/8
3
نرخ بیکاری زنان
8/19
3/9
4
نرخ بیکاری جوانان
28
6/12
5
نرخ بیکاری فارغ التحصیلان
6/15
4/8
6
نرخ بیکاری مناطق روستایی
3/14
4/8
7
فاصله نرخ بیکاری استانی
1/16
5
8
نرخ رشد اقتصادی
4/5%
7/7%
9
بهره وری نیروی کار
2%
میانگین رشد سالانه در طول برنامه سوم
5/3%
10
بهره وری سرمایه
1/0
میانگین رشد سالانه در طول برنامه سوم
1%
11
بهره وری کل عوامل تولید
8/0
میانگین رشد سالانه در طول برنامه سوم
5/2
1- Human Capital
سازمان دیده بان جهانی کارآفرینی – GEM: Global Entrepreneurship Monitoring1
– Small & Medium Size Enterprises2
– Small Business Administration Paul Sarah Edwards1
به نقل از کتاب کسب و کار خانگی ترجمه دکتر احمد پورداریانی-5
– Tele Training 1
—————
————————————————————
—————
————————————————————
2