مقاله آشنایی با نگهداری و تعمیرات خودرو



مقاله:
آشنایی با نگهداری وتعمیرات خودرو

فهرست:
تعمیر و نگهداری وسیله نقلیه
تعمیرات باطری خودرو
مواردی که در هنگام تعمیر و نگهداری خودرو باید از آن جدا خودداری کرد
تعمیرات مخزن روغن ترمز خودرو
میزان کشش تسمه های خودرو (تنظیم تسمه)
نکاتی در مورد یخ و ضد جوش
وایر شمع خودرو
سطح روغن در موتور خودرو
مایع شستشوی شیشیه خودرو
برف پاکن و شستشو دهنده شیشه
تایر (لاستیک) خودرو
فهرست قطعات خودرو
نکات نگهداری و تعمیر خودرو بطور کلی
آشنایی با عوامل موثر در آتش سوزی خودرو و نکات ایمنی برای خاموش کردن آتش
نگهداری سیستم روغنکاری موتور
نکاتی جهت نگهداری و تعمیرتایر خودرو
توربواستریمر و افزایش بازده موتور خودرو
انواع سوخت گازهای طبیعی
تکنولوژی ساخت موتورهای گازسوز
استفاده از کاربراتور برای مخلوط کردن هوا و گاز
تصاویر گیربکس های اتوماتیکی
منبع
تعمیر و نگهداری وسیله نقلیه
چگونه خودرو خودر خود را سالم نگهداریم:
*- از رانندگی با سرعت زیاد در جاده های ناهموار یا دارای سنگ ریزه خودداری کنید.
*- بدنه خودرو خودر را همیشه تمییز نگه دارید و از آلوده شدن به مواد روغنی ،جلوگیری نمایید.
*- از پارک کردن خودرو در فضاهای آلوده، محیط های صنعتی ،کارگاههای ساختمانی،زیر درختان ،انبارهای دارای رطوبت و زیر نور شدید آفتاب خودداری کنید.درصورتضرورت حتما از چادر خودرو استفاده کنید.بهترین مکان پارک (توقف)خودرو فضاهای سرپوشیده با جریان هوای آزاد است.
*- لکه های احتمالی، رنگهای مزاحم، قیر و ….. را قبل از شست و شوی ، با حلالهای مناسب که به رنگ اصلی خودرو،آسیبی وارد نمیکنند پاک کنید.
*- نقاطی از خودرو که قابل رویت نیستند مثل زیر گلگیرها را همیشه از رسوبات تمییز کنید تا باعث پوسیدگی بدنه خودرو نشوند.
*- بعد از انجام رانندگی بعلت وجود نمک و سنگ ریزه در گل ولای و برف ،خودرو را بشوئید
*- در صورت نشت آب به صندوق عقب و قسمتهای داخلی ،خودرو آن را حتما خشک کنید.
*- اگر قسمتهای مختلف متصل به خودرو،در هنگام رانندگی شل شده و باعث ایجاد لرزش و سر و صدا میشود آنهارا محکم کنید.
*-تنظیم مداوم درهاو راحت باز و بسته شدن آنها باعث سالم ماندن ستونهای خودرو میشود.
*- روغن کاری لولای مختلف خودرو قفل در پوش موتورو صندوق عقب رابطور مرتب انجام دهید.
*- از محکم بودن اتصالات موتور بر روی شاسی خودرو (دسته موتور)اطمینان حاصل کنید.
*- از حمل و نقل اجسام فلزی حجیم مثل کپسول گاز ، در صندوق عقب بدون اطمینان از ثابت ماندن آن و همچنین از حمل سوخت اضافی،در خارج از باک جدا خودداری نمائید.
*- از حمل بارهای حجیم که مانع بسته شدن در صندوق عقب خودرو میشوند جدا خودداری نمائید.
انجام موارد زیر برای مراعات مقررات ایمنی ضرورت دارد.
*- یک دستگاه اطفاء حریق و جعبه کمکهای اولیه پزشکی را در دسترس داشته باشید.
*- باطریها محتوی مایع اسید سولفوریک هستند که در صورت تماس آن با پوست بدن و یا چشمهاباعث ایجاد صدمات جدی میشود .در چنین مواردی نقاط آغشته به اسید را با آب کاملا بشوئید و یا در صورت لزوم برای پیشگیری از ضایعات به پزشک مراجعه نمائید.
*- برای کار در زیر خودرو از پایه های مطمئن و با ایمنی کامل استفاده نمائید.جکها فقط برای بالا بردن خودرو مورد استفاده قرار میگیرند.برای مراعات موارد ایمنی در هنگام کار در زیر خودرو آنرا در روی پایه های مطمئن قرار دهید.قبل از بالا بردن خودرو توسط جک ،ترمز دستی را بکشید و جلوی چرخ هایی را که در روی زمین قرار خواهند داشت با موانعی مسدود نمائید.
*- در هنگام استفاده از روغن ترمز ضدیخ،رنگها و حلالها به دستورات کارخانجات سازنده جهت طریقه استفاده صحیح از آنها با ایمنی لازم توجه نمائید.مایعات مذکور سمی و خطرمرگ را بهمراه دارند.همیشه پس از استفاده،در پوش ظرف محتوی آنها را کاملا بسته،آب بندی کنیدوآنها را در جای امن و دور از دسترس کودکان نگهداری نمائید.
*- از ابزارها بطور مناسب استفاده کرده و نگهداری و مراقبتهای لازم را در مورد آنها بعمل آورید. لقی دسته چکش ،عدم اتصال بدنه در مدارهای الکتریکی، خوردگی بیش از حد در سنبه ها ،دم باریک و پیچ گوشتیها،سائیدگی و ترک در آچار بکس هاو نیز آچارهای معمولی ،خرابی دسته جغجغه و اتصال غلط در مدارهای الکتریکی میتواند بنوبه خود خطر آفرین باشد.
*- در هنگام استفاده از آچار قابل تنظیم(انبرقفلی)،فکهای آن کاملا باید با مهره یا سر پیچ در گیر شوندونیروی وارد بر آن در هنگام محکم کردن باید بر روی فک ثابت اعمال گردد.
از آچار بکس و آچارهای دو سر با اندازه مناسب با سر پیچ یا مهره استفاده نمائید.آچارها در هنگام استفاده برای باز و بستن پیچ و مهره ها باید کاملا بطور صحیح در روی آنها قرارداده شوند.
در بعضی موارد برای درگیر نمودن آچار با پیچ و مهره ،میتوان از ضربات آرام چکش که در جهت عمود بر آنها نواخته میشود استفاده نمود.
*- قبل از شروع بکار بر روی موتور روشن ،ترمز دستی را بکشیدو جلوی چرخها ی محرک خودرو را با موانعی مسدود نمائید.
مواردی که در هنگام تعمیر و نگهداری خودرو باید از آن جدا خودداری کرد:
موتور خودرو را در محلهایی که فاقد تهویه مناسب است به حالت در جا نگذارید زیرا تنفس گازهای خروجی از لوله اگزوز مانند گاز منواکسید کربن برای سلامتی افراد بسیار مضر میباشد.این گاز سمی پس از ورود به ریه در مجاری تنفسی رسوب و در اثر ادامه تنفس در هوای آلوده به چنین گازی بتدرج مسمومیت های شدیدی در بدن ایجاد مینمایند. برای جلو گیری از این پیامد در محیطهای سربسته و گاراژها باید از تهویه مناسب استفاده شود.
*-در هنگام کار با وسایل و قطعات متحرک ،از لباس کار گشاد استفاده نموده و از بستن کراوات جدا خودداری نمائید. ضمنا لباس کارهای آستین کوتاه ایمنی بیشتری دارند.برای محافظت انگشتان پا از صدمات احتمالی و جلوگیری از لغزیدن در سطوح لغزان محیطهای کار ،از کفشهای ایمنی مناسب استفاده نمائید. ساعتهای مچی ،دستبندفسگک های تزئینی کمربند،زنجیر گردن و وسایلی از این قبیل نیز میتواند در هنگام کار باعث صدمات و ضایعات زیادی شوند. موهای بلند سر را مهار کردهو یا آنها را در زیر کلاه جمع کنید.
*- از جیبهای لباس کار خود بعنوان جعبه ابزار استفاده نکنید. احتمال فرورفتن ابزارهایی مانند پیچ گوشتی به بدن در اثر وارد آمدن ضربه یا لغزیدن و افتادن برروی زمین وجود دارد. حتی یک دستمال آویزان از جیب لباس کار میتواند در بین قسمتهای محرک خودرو درگیر شده و خطراتی ایجاد نماید.
*- از استعمال دخانیات در هنگام کار در محیطهایی که مایعات قابل اشتعال وجود دارد،جدا خودداری نمائید.
*- از استعمال دخانیات در هنگام کار با باطری جدا خودداری نمائید.زیرا در هنگام شارژباطری گاز هیدروژن از آن متصاعد شده که در اثر بی احتیاطی میتواند باعث انفجار باطری گردد.
*-دستهای خود را با بنزین تمیز نکنید.برای این کار از صابون و مایعات پاک کننده مناسب استفاده نمائیدسرب موجود در بنزین میتواند از طریق بریدگیهای دست وارد بدن شده و باعث ایجاد امراض گوناگون میگردد.بنزین همچنین چربی های طبیعی پوست دست را از بین برده و پوست را برای جذب روغن و گریس آماده مینماید.
تعمیرات باطری خودرو
*-بررسی ارتفاع سطح مایع (باستثنای باتریهایی که نیاز به سرویس و نگهداری ندارند)حداقل یکبار در ماه و در مناطق گرمسیر با فواصل زمانی کوتاهتر از یک ماه بررسی نمائید.
در باتریهایی که دارای پوسته نیمه شفاف هستند .سطح آب باتری را میتوان ازبیرون مورد بررسی قرار داد.در سایر باتری ها برای این کار باید درپوش خانه های باتری را از روی آن باز نموده و سطح آب باطری در هر یک از خانه ها باید تا ارتفاع پائین حلقه شکاف دار داخلی یا ارتفاع علامت بر روی پوسته باتری در نظر گرفته شود را مورد بررسی قرار داد. در صورت پایین بودن سطح مایع ،فقط آب مقطر به آن اضافه نمائید.
*- خانه های باطری کاملا جدا از هم ساخته شده اند ،لذا بررسی ارتفاع سطح آب باتری در هر یک از آنها باید بطور جداگانه صورت گیرد .در هنگام برودت زیاد هوا بهتر است ÷س از اضافه نمودن آب مقطر به باطری ،مسافت مناسبی را با خودرو طی کرد تا بدین وسیله آب با آب باطری مخلوط شده و از انجماد آن جلوگیری شود.
تعمیرات مخزن روغن ترمز خودرو
نکته : هر روز یکبار باید سطح روغن در مخزن روغن ترمز بازدید گردد.
*- خودرو را در روی یک سطح صاف پارک نمائید.
*- در پوش منبع روغن ترمز را قبل از باز کردن آن تمیز کنید.بعضی از درپوشها به وسیله پیچ درجای خود بسته میشوند.در بعضی از مدلهای جدید مخزن روغن ترمز از مواد پلاستیکی ساخته شده و دارای در پوش پیچی میباشد.در پوش را باز کنید.در انجام این کار دقت نمائید باعث افتادن و یا پاره شدن لاستیک دیافراگم زیر آن نشود.از ریختن و یا تماس روغن ترمز با قسمت های رنگ شده بدنه خودرو نیز جلوگیری کنید،زیرا این روغن باعث خوردگی رنگ میشود.
*- ارتفاع سطح روغن ترمز در سیلندر اصلی باید در حدود 6 میلی متر پائین تر از لبه بالای آن باشد.
*- در صورت نیاز به افزودن روغن ،فقط از روغن ترمزهای مرغوب استفاده نمائید.روغن ترمز باید تازه باشد. زیرا روغن ترمز فاسد و کهنه باعث خوردگی و تخریب سیستم مدار ترمز میگردد.
*- اطمینان از صحت قرار گرفتن درپوش سیلندر ترمز و لاستیک دیافراگم ،در محل مناسب خود .در صورت پائین رفتن ارتفاع سطح روغن در سیلندر ترمز ،باید سیستم ترمز را از نظر نشتی مورد بررسی قرار داد. لازم به ذکر است که پائین رفتن سطح روغن در سیلندر ترمز در نتیجه سائیده شدن تدریجی لنت های ترمز میباشد . نزول سطح روغن به مقدار 3 میلی متر پس از طی حدود 1700 کیلومتر قابل پیش بینی میباشد.
نکته: روغن ترمز میتواند رطوبت هوا را جذب نماید. در اثر این کار میزان کیفیت و کارایی آن کاهش یافته و باعث زنگ زدگی سیلندر ترمز در مدار داخلی سیستم ترمز میگردد.برای جلوگیری از این کار در پوش سیلندر اصلی ترمز را بلافاصله پس از بررسی های لازم در جای خود قرار دهید.
میزان کشش تسمه های خودرو (تنظیم تسمه)
*- هر ماه یکبار و یا پس از طی 2000 کیلومتر ، باید کشش تسمه های پمپ آب ، دینام (مولد برق خودرو)،پمپ فرمان هیدرولیکی ، پمپ هوا و کمپرسور دستگاه تهویه مطبوع و نیز شرایط آنها بررسی نمود. در صورت سایش و یا نخ نما شدن ،حتما آنها را تعویض نمائید.
*- کشش تسمه بوسیله ابزار مخصوص که به همین منظور در نظر گرفته شده بررسی میگردد.در صورت مهیا نبودن چنین ابزاری ،این کار را میتوان با فشار دادن انگشت شست در نقطه ای از وسط تسمه انجام داد.در صورتی که طول تسمه در بین دو فولی کمتر از30 سانتی متر باشد مقدار خلاصی آن باید بین 3 تا 6 میلیمتر و طویلتر از 30 سانتی متر بین 3 تا 10 میلی متر باشد.
نکاتی در مورد یخ و ضد جوش
تاپنجاه سال پیش از آب به عنوان مایع خنک کننده خودروها ، باموفقیت استفاده میشد اما آب در عین حال که از لحاظ خواص انتقال حرارت بسیار خوب است از برخی لحاظ آب دارای نقایص زیادی میباشد بویژه در سیستمهای خنک کننده موتورهای جدید که در شرایط سخت تری باید کار کنند لذا سازندگان خودرو، مخلوطی از آب و ضد یخ به نسبت 50 به 50 راتوصیه میکننددلایل چنین توصیه ای هم این است که:
آب به تنهایی نقطه جوش پائینی داردیعنی در دمای بالای کارکرد موتور به نقطه جوش میرسد.
*- نقطه انجماد بالایی دارد یعنی در سرما زود یخ میبندد.از همه مهمتر باعث پوسیدگی و زنگ زدگی قطعات رادیاتور و بدنه موتور میشود.
ضد یخهای مرغوب، حاوی اتیلن گلیکول و مواد افزودنی ضد یخ در سیستم خنک کننده مصرف میشود نقطه جوش مایع ،بالاتر از آب خالص خواهد بود و نقطه انجماد مایع کاهش میابد همچنین قطعات سیستم خنک کننده از زنگ زدگی و پوسیدگی مصون میمانند.
وایر شمع خودرو
*- با وجودی که علائم خرابی در وایر شمع ها معمولا قابل رویت نمیباشند ولی باید آنها را هر بار هنگام تنظیم موتور مورد بررسی قرار داده و پس از 8000 کیلومتر تعویض گردند.
*- ترک و بریدن در وایرها قابل رویت میباشد ولی بعضی از آنها دارای عایق سیلیکونی میباشند که وجود عیوب یاد شده در آنها را نمیتوان روئیت نمود.
*- همه وایر شمع ها باید یکجا تعویض گرددو وایرهای تعویضی بهتر است از همان جنس قبلی انتخاب شوند.
سطح روغن در موتور خودرو
*- ارتفاع سطح روغن موتور باید بطور مرتب هر هفته یک بار و یا در هر توقف برای شوخت گیری بررسی گردد . این کار بهتر است در هنگامی که درجه حرارت موتور در حد عادی میباشد انجام گیرد.
*-بررسی ارتفاع سطح روغن در موتور بلافاصله پس از خاموش کردن آن ، مقدار حقیقی روغن داخل آنرا مشخص نمیکنند چون هنوز همه روغنها از قسمت های مختلف به داخل مخزن برگشت داده نشده اند.برای تشخیص ارتفاع صحیح روغن خودرو را در سطحی تراز پارک نمائید:
1 – میله عمق سنج را از جای خود خارج نموده وپس از تمییز کردن،مجدداآنرا در جای خودقرار دهید.
2- میله عمق سنج (گیج)رامجددا از جای خود خارج نمائید و با جلوگیری از ریزش روغن آنرا به حالت افقی نگهدارید.سطح روغن باید بین علائم add (اضافه) و یا full (پر) برروی میله عمق سنج باشد.
3- در صورت پایین تر بودن ارتفاع روغن از علامت سطح پائین میبایست مقدار کافی روغن در موتور بریزید تا ارتفاع آن برابر با علامت با علامت بالائی میله عمق سنج گردد . فواصل علائم روی میله در حدی است که با ریختن کمتر از یک لیتر روغن به داخل موتور ارتفاع سطح آن از علامت add به علامت fullصعود خواهد کرد. روغن از مجرای در پوش دار واقع در روی درب سوپاپ ها به داخل موتور ریخته میشود . فقط از روغن های مرغوب توصیه شده از طرف کارخانه سازنده خودرو استفاده نمائید.
4_از ریختن روغن اضافی در داخل موتور خودداری شود.زیرا این کار باعث نشت از شمعها و نیز خرابی کاسه نمد میگردد.
مایع شستشوی شیشه خودرو
سطح آب مخزن شستشو شیشه خودرو باید هرهفته مورد بازدید قرار گیرد.
برای شستشوی بهتر ،مایع داخل مخزن را میتوان به نسبت 50 – 50 با مواد تمییزکننده مخلوط نمود. هرگز از محلول ضد یخ استفاده نکنید.زیرا این محلول به رنگ خودرو صدمه میرساند.
برف پاکن و شستشو دهنده شیشه
برای استفاده مفید و موثر و نیز دوام عمر برف پاک کن و تیغه های آن باید آنها را تمییز نگهدارید.شیره های گیاهی گزدوخاک و گل و لای جاده ها در صورت باقی ماندن در روی شیشه باعث خرابی تیغه برف پاک کن میشود.
توصیه میگردد که شیشه جلو را حداقل هر هفته یکبار با مواد پاک کننده شیشه به دقت شستشو نموده و لاستیک تیغه برف پاکن را با پارچه مرطوب و تمییز خشک کنید.در صورت ترک یا بریدگی در لاستیک و نیز مشاهده خرابی در تیغه ها آنها را تعویض نمائید.
تایر (لاستیک) خودرو
فشار هوای داخلی لاستیکها باید یکبار در هفته بازدید گردد.در این رابطه ممکن است جدولی جهت توصیه فشار مناسب هوای داخل لاستیکها ارائه شده باشد.تنظیم دقیق فشار هوای داخل لاستیکها ،تنظیم سوخت و نیز دوام عمر لاستیک را به همراه خواهد داشت.معمولا فشار هوای لاستیک زاپاس به مراتب بیشتر از بقیه آنها در نظر گرفته میشور.
همزمان با تنظیم فشار،آج لاستیک را از نظر بریدگی ،سائیدگی و سایر صدمات احتمالی بررسی نمائید.سروالف (روزنه ورودی باد لاستیکها )را از نظر نشتی آزمایش شده.
لاستیکها را همچنین از نظر سایش غیر یکنواخت بررسی نمائیدو در صورت لزوم زوایای چرخهای جلو راتنظیم نموده و یا لاستیکها را مطابق با جهت و دستورالعمل داده شده از طرف کارخانه سازنده جابجا نمائید.
قبل از خرید لاستیک به خصوص از نظر نوع،اندازه و کیفیت و موارد زیر مورد توجه قرار دهید:
1- کیفیت و ظاهر هر چهار لاستیک باید مانند هم باشد.
2- ابعاد لاستیکها باید متناسب با رینگ چرخها باشد.در این رابطه فروشندگان لاستیک جداول راهنمائی را در اختیار دارند،عدم تناسب اندازه های لاستیکبا رینگ چرخ باعث فرسایش سریع آن میگردد.
3- قطر خارجی بزرگتر از اندازه معمول رینگ و لاستیک باعث از بین رفتن دقت سرعت سنج ،برهم خوردن تناسب ساعت دورانی موتور نسبت به سرعت خودرو،بالا رفتن مصرف سوخت و کم شدن شتاب اولیه خودرو میگردد.سازندگان لاستیک کلیه ابعاد آنها را برای جلوگیری از موارد ذکر شده دقیقا مورد بررسی قرار میدهند.
4- لاستیک یدک (زاپاس) خودرو باید برای استفاده د رمسافتهای کوتاه و همراه با سرعت متوسط خودرو باشد.
5- لاستیکها نباید د رهنگام دور زدن خودرو یا عبور از موانع و نیز در هنگام اعمال بار با بدنه قسمتهای اطراف خود(گلگیر) تماس پیدا نماید.
جابجایی لاستیکها:
برای سایش یکنواخت کلیه لاستیکها باید آنها را ÷س از طی (حدود 10000 کیلو متر) جابجا نمود.
و تایرهای کم باد در خودرو پنچر شدن در واقع خروج هوای داخل لاستیکها میباشد که این امر میتواند در اثر وارد شدن میخ یا یک شی تیز به داخل تایر ،اتفاق بیفتدحتی اگر تایر نو باشد. لاستیکهایی که دارای بافت فولادی هستند در مقابل عوامل موجود درراه باعث بروز پنچری میشوند،مقاومت بیشتری از خود نشان خواهند داد.
اکثر مواقع پنچر شدن باعث کاهش فشار هوای داخل تایرها شده و آنها را از رینگ جدا می کند. میانگین عمر لاستیکها معمولا 96000 کیلومتر است ،ولی تحت شرایط زیر کاهش میابد،ترمزهای شدید،رانندگی در هوای گرم، رانندگی با سرعتهای زیاد،باشتاب زیاد شروع به حرکت کردن،رانندگی در راههای با شرایط بد.
هرگز زمان تعویض تایر را تا موقعی که کاملا سائیده و سطح آنها صاف شده و یا رویه آنها ترک خورده باشد به تعویق نیندازید.همواره با کنترل فشار هوای داخل لاستیکها، بالانس کردن لاستیکها و میزان کردن فرمان میتوان عمر لاستیکها را افزایش داده و از پنچر شدن آنها جلوگیری کرد.
برای تعویض لاستیک از روش زیر استفاده کنید:
1- اگر خودروی شما دنده اتوماتیک است،دنده را در حالت پارک قرار دهید و اگر سیستم دنده دستی است،آنرا در وضعیت دنده عقب قرار دهید.فلاشر های عقب را روشن کرده و ترمز دستی رانیز بکشید.مطمئن شوید که همه سرنشینان از خودرو پیاده شده اندپس از آن در پست خودرو مثلث خطر و یااشیاء منعکس کننده نور قررار دهید بطوری که حداقل از 45 متری قابل روئیت باشد.
برای آنکه مطمئن شوید که ماشین سر نخورده یا از روی جک نخواهد غلطید،یک تکه آجر سنگ یا چوب یا چوب چرخ به عنوان مانع در جلو یا عقب تایر ماشین بصورت مورب قرار دهید.گذاشتن مانع برای جلوگیری از حرکت در شیب است.در سطح صاف تفاوتی ندارد ولی بهتر است اگر چرخ عقب نیاز به تعویض دارد زیر چرخ جلو و اگر چرخ جلو نیاز به تعویض دارد زیر چرخ عقب گذاشته شود.
3- جک را در محل مناسب خود که در راهنما خودرو مشخص کرده ، در زیر ماشین قرار دهید.به آرامی جک بزنید تا ماشین بلند شود. مطمئن شوید که جک به خوبی با ماشین در گیر شده است . جک زدن را تا جایی ادامه دهید که ماشین به اندازه کافی از زمین بلند شود و بتوان پیچهای لاستیکرا که در تماس با زمین است را باز کرد مراقب باشید در چنین وضعیتی هیچ قسمتی از بدن شما زیر خودرو قرار نگیرد.
اگر رینگ دارای قالپاق میباشد برای دسترسی به پیچها آنرا بردارید.همه ی پیچها را شل کنیدولی بطور کامل در نیاورید.اگر پیچها مدت زیادی است که باز نشده اند ممکن است باز نمودن آنها مشکل باشد.اگر روغن ترمز همراه خود دارید کمی از آنرا در روی پیچها (محل رزوه)بریزید و چند دقیقه صبر کنید.حتی اگر لازم باشد میتوان از فشار بدن و پاها نیز برای باز کردن پیچها و یا لوله ای به اندازه نیم متر که بتوان آنرا در داخل دسته آچار چرخ وارد نمود و استفاده کرد.پیچها را به صورت متقاطع و دایرهای باز کنید.
5- جک زدن را ادامه دهید تا چرخ بطور کامل از روی زمین بلند شود. مهره ها را از روی پیچها باز کنید . لاستیک را بطوز کامل از محل خود در آورید و در محل امنی قرار دهید که در صورت در رفتن جک آسیبی به ماشین نرسد. سوراخهای رینگ زاپاس را در امتداد پیچها قرار داده و با کمی فشار و بهآرامی لاستیک را جا بزنید. پس از جا زدن لاستیکها مهره ها را ابتدا چند رزوه با دست ببندید که این کار باعث جلوگیری از هرز شدن رزوها میشود را با همان روش در جای خود قرار داده و بصورت یکی در میان و ضربدری با استفاده از آچار سفت کنید.
6- برای سفت نمودن مهره ها ،اهرم جک را در جهت مخالف پیچانده و خودرو را پائئی بیاورید . مطمئن شوید که خودرو بطور کامل روی زمین قرار گرفته است.لاستیک پنچر را در پوشش زاپاس قرار دهید. پس از اتمام کار اشیائی را که محض اطمینان در جلویا عقب خودرو قرار داده اید بردارید.
*- اکثر لاستیکها ی زاپاس برای حداکثر سرعت 80 کیلومتر در ساعت طراحی شدهاند و حرکت با سرعتی بیش از آن میتواند خطر آفرین باشد و به هیچ عنوان توصیه نمیشود.
فهرست قطعات خودرو
* آبگرمکن شیشه و رافع بخار
* اتاق خودرو
* آژیر – چراغ گردان
* استارت
* استرات
* آسیابک
* آفتابگیر
* اگزوز
* انباره های اگزوز
* آنتن برقی و غیربرقی
* انواع قفل خودرو، قفل مرکزی
* انواع لامپ چراغ خودرو ها
* اهرم ترمز دستی
* اهرم دنده
* اهرم هزارخار
* آیینه عقب بین
* بادامک
* باربند
* بازویی
* باطری
* باک
* بخاری
* برف پاک کن و تیغه برف پاک کن
* بست موج گیر
* بلبرینگ
* بلندگوی خودرو
* بلوک سیلندر
* بوستر ترمز
* بوش
* بوق
* پدال (گاز-ترمز-کلاچ)
* پلاک خودرو
* پلوس
* پمپ آب (واترپمپ)
* پمپ بنزین
* پمپ ترمز
* پمپ فرمان
* پمپ کلاچ
* پوسته گیربکس
* پوسته کلاچ
* پوسته کیلومترشمار
* پوشش سقف
* پوشش صندلی
* پولک موج گیر
* پیچ تنظیم خلاصی
* پیچ و مهره
* پینیون
* تابلو برق
* تاج خروسی
* تایر
* ترمز
* ترمز دستی
* ترموستات
* تسمه
* توپی اکسل
* توپی چرخ
* تیوب
* جعبه دنده
* جعبه فرمان
* جلوپنجره
* جک و دسته جک
* چراغ راهنما
* چراغ سقف
* چراغ شارژ دینام
* چراغ مطالعه
* چراغ های اخطار
* چرخ ها
* چرخ زاپاس
* چهارشاخ فرمان
* داشبورد
* در های خودرو
* درپوش استرات
* دزدگیر
* دستگیره های در
* دسته [برف پاک کن]
* دسته راهنما
* دسته سیم
* دسته موتور
* دلکو
* دنده
* دنده پلوس
* دورسنج
* دورسنج موتور
* دیاق
* دیسک ترمز
* دیسک کلاچ
* دیفرانسیل
* دینام
* رادیاتور
* رادیوپخش خودرو و سی دی چنجر
* رام گیربکس
* رودری
* رینگ (چرخ)
* زاپاس بند
* زه
* ساسات
* سپر
* سرپلوس
* سرسیلندر
* سرکمک
* سقف
* سگدست
* سوئیچ
* سوپاپ
* سیبک های نمدی فرمان
* سیفون بنزین
* سیلندر
* سیم ترمز
* سیم گاز
* سیم کلاچ
* سیم کیلومتر
* شاتون
* شاسی
* شافت
* شغال دست
* شلنگ ترمز
* شلنگ های ترمز
* شمع
* شیشه بالابر دستی و برقی
* شیطانک
* صفحه دلکو
* صفحه کلاچ
* صندلی
* صندوق عقب
* طبق جلو و عقب
* غربیلک فرمان
* فرمان
* فلانچ
* فلایویل
* فلکه فرمان
* فندک و جاسیگاری
* فنر
* فول
* فیلتر بنزین
* فیلتر روغن
* فیلتر هوا
* فیوز و جعبه فیوز
* قاب پنجره
* قالپاق
* قفل فرمان
* کاپوت خودرو
* کاربراتور
* کارتر
* کاسه نمد
* کرانویل
* کشویی صندلی
* کش و نوار صندلی
* کف پوش (لاستیکی)
* کلاچ
* کمک فنرهای جلو و عقب
* کنس سگدست
* کوئل
* کولر- سیستم تهویه
* کیلومترشمار (جلوآمپر)
* گردگیر
* گلگیر
* لنت ترمز
* لنت کلاچ
* لوله اگزوز
* محور اکسل
* محورهای محرک و غیرمحرک
* مخروطی دنده
* مشمع تودوزی
* مکنده پمپ هوا
* منیفولد (مهندسی خودرو)
* موتور خودرو
* میل تایپیت
* میل تعادل
* میل رابط
* میل سوپاپ
* میل فرمان
* میل گاردان
* میل محرک
* میل موج گیر
* میل لنگ
* نعلبکی فنر
* نوار در
* نوار دور شیشه
* واشرآلات
هزارخار فرمان پرویز احمدیان
*
* هلالی بغل شاسی
* هواکش
* یاتاقان
Cam Shaft housing
محفظه میل بادامک
Cam Shaft gear wheel
چرخ دنده میل بادامک
Cam Shaft gear locknut
مهره قفلی میل بادامک
Cam Shaft Chain
زنجیر میل بادامک
Cam Shaft Casing
محفظه میل بادامک
Bushing
بوش
Bushing inter mediate gear
بوش دنده تایمینگ
Big end bearing
یاتاقان میل لنگ
Belt tightener
تسمه سفت کن
Belt
تسمه
Belt driven pulley
پولی محرک تسمه- قرقره تسمه ران
Bell housing
پوسته فلایویل
Bearing seat
جای یاتاقان- نشیمنگاه یاتاقان
Bearing Journal
محور یاتاقان
Bearing Housing
محفظه یاتاقان
Air relief valve
شیر هواگیر
Push rod
میله فشاردهنده- میله بالابر اسبک
Combustion Chamber
محفظه احتراق- محفظه ای که پس از بالا آمدن پیستون در بالای پیستون وجود داشته و احتراق در آن صورت می گیرد
Combustion
احتراق- در موتورهای بنزینی عموماً احتراق در اثر جرقه شمع و در موتورهای دیزلی احتراق در اثر حرارت ناشی از تراکم بالا و خودبه خود به وجود می آید
Connecting rod bearing
یاتاقان شاتون
Cone belt
تسمه با مقطع مخروطی
Compression ring
رینگ کمپرس
Counter balance
وزنه تعادل بر روی میل لنگ
Crankcase
کارتر – مخزن روغن موتور
Crankcase breather
هواکش محفظه میل لنگ – مجرای تهویه کارتر
Crankcase bottom
ته مخزن روغن – ته کارتر
Crank shaft
میل لنگ
Crank shaft bearing
یاتاقان ثابت میل لنگ
Crank shaft bushing
بوش یاتاقان ثابت
Crank shaft timing gear
دنده تایمینگ میل لنگ
Cover cylinder head
قالپاق در سوپاپ
Cylinder barrel
بدنه داخلی سیلندر
Cylinder base
پایه سیلندر
Cylinder block
بلوک سیلندر – بدنه سیلندر یا بدنه موتور
Piston gudgeon
گژن پین- خار پیستون- انگشتی پیستون
Piston pin lock
قفل تثبیت انگشتی پیستون
Piston ring spreader
سوراخ یا افشانک رینگ پیستون
Rocker arm
اسبک- چکش سوپاپ
Tappet adjusting screw
پیچ تنظیم بالابر سوپاپ
Tappet guide
راهنمای بالابر سوپاپ
Tappet stem
میله بالابر سوپاپ
Timing gear
چرخ دنده تنظیم میل سوپاپ و میل لنگ، دنده تنظیم
Timing shaft
میل بادامک- میل سوپاپ
Valve
سوپاپ- شیر- دریچه
Valve Guide
راهنمای سوپاپ
Valve lifter
بالابر سوپاپ- زیر سوپاپی
Valve push rod= Tappet stem
میله بالابر سوپاپ
Valve Retainer
نگهدارنده سوپاپ
Valve seat
نشمین گاه سوپاپ
Valve spring
فنر سوپاپ
Valve Spring cap
پولک فنر سوپاپ
Water jacket
مجاری گردش آب در سیلندر و سرسیلندر موتور
Cylinder head
سرسیلندر

نکات نگهداری و تعمیر خودرو بطور کلی
تنها راه تشخیص یک لاستیک تازه تولید شده با لاستیک انباری
از دغدغه ها ونگرانی ها رانندگان در زمان خرید لاستیک ،خرید یک لاستیک تازه تولید شده است.
متاسفانه در کشور ما لاستیکهای خارجی بیشماری وجود دارد که بیش از پنج سال از تاریخ ساخت انها گذشته است.این مورد برای لاستیکهای ساخت داخل کمتر وجود دارد.
خطرات این لاستیکها با توجه به شرایط اب و هوائی گرم و جاده های پر دست انداز،رعایت نکردن سرعت مطمئنه و خانواده های پر جمعیت و تکمیل ظرفیت کامل خودرو توسط افراد خانواده ، … باعث ناامنی استفاده از این لاستیکها در جاده های کشور به خصوص در زمان مسافرت و استفاده از خودرو در مدت زمان و ساعت بیشتر می گردد.
ااز دغدغه ها ونگرانی ها رانندگان در زمان خرید لاستیک ،خرید یک لاستیک تازه تولید شده است.
متاسفانه در کشور ما لاستیکهای خارجی بیشماری وجود دارد که بیش از پنج سال از تاریخ ساخت انها گذشته است.این مورد برای لاستیکهای ساخت داخل کمتر وجود دارد.
خطرات این لاستیکها با توجه به شرایط اب و هوائی گرم و جاده های پر دست انداز،رعایت نکردن سرعت مطمئنه و خانواده های پر جمعیت و تکمیل ظرفیت کامل خودرو توسط افراد خانواده ، … باعث ناامنی استفاده از این لاستیکها در جاده های کشور به خصوص در زمان مسافرت و استفاده از خودرو در مدت زمان و ساعت بیشتر می گردد.
این لاستیکها که در بازار به اصطلاح لاستیک انباری شناخته می شونند.به دلایل مختلفی نظیر توقیف محموله های قاچاق ،عدم فروش در یک کشور به دلایل مختلف و انتقال انها به یک کشور ثالث ویالاستیکهائی که در یک سری ساخت در کارخانه مشکل فنی داشته که توسط تولید کنندگان به کشورهای جهان سوم قاچاق می گردنند.و دلایل بسیار دیگر که فقط سازندگان از ان باخبر هستند.
این لاستیکهای انباری توسط فروشندگان جزئی با قیمتی در حدود ده الی بیست هزار تومان کمتر از لاستیکهای تازه تولید شده از عمده فروشان لاستیک خریداری می گردد.در زمان خرید فروشندگان از وضیعت انباری بودن ان اطلاع می یابند.متاسفانه این صداقت در زمان فروش به مشتریان وجود ندارد و بدون اطلاع به مشتری و با همان قیمت لاستیک تازه تولید شده به مشتری از همه جا بیخبر فروخته می شود.
این لاستیکهای انباری هیچ تفاوت ظاهری با یک لاستیک تازه تولید شده ندارند. وازنظر شکل ظاهری نمی توان تشخیص انباری بودن ان را داد.
سازندگان خودرو جهت مشخص نمودن زمان تولید لاستیک ملزم به ثبت تاریخ ساخت هستند.متاسفانه این تاریخ به گونه ائی برلاستیک درج شده که توسط مصرف کننده به راحتی قابل تشخیص نیست.با مطالعه مطلب ذیل به راحتی میتوانید زمان تولید لاستیک را متوجه شوید.
در جداره بیرونی لاستیکها یک عدد چهار رقمی درج شده است که مشخص کننده زمان تولید ان است.این عدد بر اساس سال تولید و تعداد هفته است.دو رقم اول تعداد هفته و دو رقم اخر سال تولید را نشان می دهد.
فرضا درج عدد 2106بر روی یک لاستیک یعنی این لاستیک در بیست و یکمین هفته سال 2006 تولید شده است.اگر این عددسه رقمی باشد به معنای تولید قبل از سال 2000 می باشد.
تعویض تسمه تایمینگ موتور
یکی از قطعات موتور که میباید در زمان معین خود یعنی 60000کیلومتر تعویض گردد تسمه تایمینگ موتور است.
دراکثرخودروهای امروزی(بجز پژو2000)درموتور انها تاج پیستون صاف بوده و در صورت خرابی تسمه و از تایم افتادن موتور بلافاصله سوپاپها با سطح پیستون برخورد می نمایند.
که علاوه بر خرابی پیستون وکج شدن سوپاپها باعث صدمه جدی به سیلندر و سرسیلندر خواهد شدکه هزینه تعمیراتی بیش از 500000تومان را به دنبال خواهد داشت.در این حالت موتور خاموش شده و تحت هیچ شرایطی روشن نمی گردد و می باید با یک جرثقیل و یا بکسل کردن ان را به تعمیرگاه منتقل نمایید.
لذا پیشنهاد میگردد حتما این تسمه را در زمان اعلام شده از طرف سازنده خودرو;تعویض نمایید تا از این خسارت جدی و خطرناک جلوگیری گردد.
علیرغم اینکه تسمه تایمینگی که من برای خودروی خود در این کیلومتر تعویض نمودم کوچکترین خرابی نداشت ولی به به دلیل اینکه هزینه تعویض تسمه پایین تر است و ریسک توقف موتور نیز پایین می اید این تعمیر پیشگیرانه را انجام دادم. (قیمت تسمه در حدود 15000تومان ;دستمزد 15000تومان وصرف حداکثر یک ساعت زمان برای این تعویض)
توصیه میگردد از مرغوبترین تسمه تایم در بازار استفاده گردد.چون استفاده از یک تسمه نامرغوب باعث جداشدن دندانه های تسمه خواهد شد .و موتور بلافاصله از تایم خارج خواهد شد و اتفاق فوق به وجود خواهد امد.
دلایل از تایم خارج شدن موتور
1-پارگی تسمه تایمینگ به دلیل استهلاک بالا و تنش های زیاد وارده به ان
2-جدا شدن دندانه های تسمه
3-شل بودن زیاد تسمه تایمینگ که بیشتر به دلیل خرابی تسمه سفت کن اتفاق می افتد.
جهت تست شل ویا سفت بودن تسمه با فشار انگشت دست تسمه باید بین 2 الی 3 میلیمتر انعطاف داشته باشد.
عواملی که باعث پارگی تسمه و یا کنده شدن دندانه های ان میگردد:
1-استفاده زیاد از دورهای بالای موتور بخصوص در دورهای بیش از 4000دور در دقیقه که باعث استهلاک سریع قطعات می گردد.
2-عدم استفاده از دنده مناسب بخصوص در سربالائی ها و یا عبور از روی سرعت گیرها ;که باعث فشار خیلی زیاد روی موتور و به عبارتی روی این تسمه میگردد.که در سربالائی حتما از دنده سنگین باید استفاده گردد.
3-خرابی تسمه سفت کن که در صورت گیرپاژ کردن ان باعث کشیدگی و پارگی تسمه تایم خواهد شد.
4-زیاد سفت کردن تسمه که در ابتدا باعث خرابی تسمه سفت کن و در نهایت خرابی تسمه خواهد شد.
5-تسمه های نامرغوب در بازار به وفور یافت می شود که توان تحمل بارهای زیاد را ندارند و به سرعت مستهلک میگردند. لازم است جهت خرید یک تسمه مناسب با یک تعمیر کار مجرب مشورت نمایید.
6-در صورت خرید تسمه تایم با یک بازدید چشمی از عدم شکستگی در سطح تسمه مطمئن گردید و از تا زدن ویا از قراردان در جای نامناسب (مثل قرار دادن درجعبه ابزار و یا گذاشتن وسایل روی ان)خودداری نمائید.وظاهر کلیه دندانه های تسمه بازدید گردد و در صورت رویت سیم هائی نازک شبیه نایلون از ان استفاده نگردد.
7- رانندگی بدون تنش بر موتور شرط اصلی جهت جلوگیری از استهلاک کلیه قطعات خواهد شدمانند take off
گرم کردن شدید موتور و راههای کاهش صدمات به موتور در صورت اتفاق ان
خودروی سمندی را دیدم که به دلیل گرم کردن شدید موتور در جاده متوقف وتقاضای اب می کرد.
موضوع را که جویا شدم; به دلیل پرتاب سنگ از عقب یک کمپرسی شن کش و برخورد ان با رادیاتور باعث سوراخ شدن و نشتی اب از رادیاتور شده بود. راننده می گفت که از عقب کمپرسی سنگ زیادی خارج می شد و چند تائی از انها با بدنه وشیشه ماشین برخورد کردند.در ابتدا دما روی حالت نرمال و90درجه سانتیگراد بود ولی دیدم که به ارامی دمای موتور در حال افزایش است.توجهی نکردم تا اینکه دما به بالای 120درجه رسید.
خودرو را متوقف کردم و با بالازدن کاپوت و بازدید از موتور متوجه شدم که رادیاتور نشت پیدا کرده است. وبرای خنک کردن ان بلافاصله موتور را خاموش ومقداری که اب همراه داشتم به موتور پاشیدم تا زودتر خنک شود.
متاسفانه این اقدام نه تنها سودی ندارد بلکه باعث صدمه شدید به موتور خواهد شدو در واقع باعث گیرپاژ موتور خواهدشد.
در گرمای بالا به دلیل اینکه قطعات در بیشترین انبساط خود هستند سرد کردن سریع نه تنها سودی ندارد بلکه انقباض سریع انها باعث چسبیدن رینگها به پیستون شده و ادامه حرکت باعث خراشهای زیادی بر روی بلوکه موتور خواهد شد.از طرفی سرد وگرم شدید پیستون نیز باعث ترک خوردگی بر روی سطح پیستون خواهد شد.تاب برداشتن سرسیلندر و ایجاد ترک در بلوکه نیز به ان اضافه میگردد.یعنی یک تعمیر موتور اساسی با هزینه ائی بیش از پانصد هزار تومان.
پیشنهاد:
در مواقعی که موتور خیلی گرم شده و هیچ اب خنک کننده ای نیز همراه ندارید بلافاصله خودرو را دریک موقیعت مناسب متوقف نموده و کاپوت را بالا زده و هر سی ثانیه موتور را چند ثانیه روشن کنید و بعد خاموش نمائید. این کار را چندین مرتبه ادامه دهید تا موتور به دمای محیط اطراف خود برسد.در این حالت از چسبیدن رینگها و صدمات دیگر که ذکر شد جلوگیری خواهد شد. البته باید به فکر تعویض یک واشر سر سیلندر به دلیل بالابودن دمای زیاد موتور که اولین خسارت ان واشر سرسیلندر است باشید البته د ر صورت وارد شده اب به روغن موتور و یا بالعکس ورود روغن به اب رادیاتور این کار باید انجام شود.
در صورتیکه اب همراه دارید وقصد اضافه کردن به رادیاتور را دارید باید دقت بسیار زیادی انجام شود.لازم است خودرو را روشن کرده تا حرکت و پمپاژ واتر پمپ اب را به سمت بلوکه موتور هدایت کرده و از ایجاد فشار زیادی در رادیاتور خودداری نماید.برای باز کردن درب رادیاتور میباید دقت لازم صورت پذیرد.پیشنهاد میگرددبا یک لوله و یا هر وسیله دیگر باز کردن ان را به ارامی و از فاصله حداقل یک متری انجام دهید تا در صورت وجود فشار زیاد در رادیاتور اب بسیارگرم ان به سر وصورت شما نپاشد که بسیار خطرناک است.پس از بازکردن در رادیاتور به ارامی اب را در چند مرحله به ان اضافه می کنیم و دور موتور را بالا برده تا اب سریعا گردش پیداکرده و دمای موتور را پایین بیاورد. وپس از خنک شدن موتور ان را خاموش کرده و به فکر سایر اقدامات بعدی نطیر انتقال به تعمیرگاه مجاز و رفع نشتی باشید.در خودروهای امروزی به دلیل مدار بسته بودن انها لازم است هواگیری از سیستم خنک کاری انجام پذیرد. در غیر این صورت موتور با گرم کردن مجدد مواجه خواهد شد.

چند نکته:
1. توصیه میگردد در مواقعی که قصد کارواش خودروی خود را دارید حتما به موتور اجازه دهید به دمای نرمال خود رسیده و سپس نسبت به شستشوی خودرو اقدام نمائید.
2. همیشه بالا رفتن غیر عادی امپر حرارت موتور را جدی بگیرید.
3. بالا رفتن خیلی سریع امپر درجه حرات می تواند به دلیل گیرکردن ترموسات; خرابی واتر پمپ و یا تخلیه خیلی سریع اب رادیاتور به دلیل باز شدن جنتهای رادیاتور و یا نشتی شدید از رادیاتورباشد.
4. بالا رفتن ارام اما مدام امپر درجه حرارت نیز به دلیل کمبود اب رادیاتور ;نشتی کم اب از رادیاتور و یا جنتها و مسیرهای هدایت اب رادیاتور است.
5. از سالم بودن درب رادیاتور مطمئن باشید چون خرابی ان باعث خروج اب در مواقعی که اب به دمای بالا می رسد میشود و مرتبا سیستم نیاز به رفع کسری اب خواهد داشت.که در دراز مدت باعث ایجاد رسوبات در جداره رادیاتور و بلوکه موتور می شود که باعث گرم کردن دائمی موتور خواهد شد و تنها راه باقیمانده ان تعویض رادیاتور و یا بازکردن ترموسات است. که باعث ایجاد مشکلات بعدی خواهد شد.البته شویندهائی در بازار وجود دارد که کار شستشو را انجام می دهندکه متاسفانه باعث مشکلات دیگری می شوند که سعی خواهد شد در یک پست جداگانه به ان پرداخته شود.
رعایت یک نکته ایمنی در باز و بسته کردن بستهای باطری
برای بازوبسته کردن بستهای باطری می باید به طریقی انجام گیرد که تماس ابزار با بدنه باعث تولید جرقه نشود چراکه اتفاق ان می تواند در صورت دستپاچه شدن فرد استفاده کننده باعث حتی ترکیدن باطری گردد. رعایت نکته زیر به راحتی مانع این حادثه می گردد و به راحتی وبدون هیچ نگرانی می توان باطری خودرو خود را باز و یا ببندید.
فقط لازم است در زمان بازکردن بست باطری در ابتدا بست قطب منفی(اتصال بدنه) از روی باطری به طور کامل باز نمائید.این کار باعث خواهد شدجریان برق از کل بدنه عبور ننمائیدو اگر احتمالا در هنگام باز کردن بست قطب مثبت آچار به جداره خودرو برخورد کند جرقه ائی تولید نگردد.
در زمان بستن باطری نیز برای جلوگیری از این حادثه باید در ابتدا بست قطب مثبت بسته شود و در نهایت بست قطب منفی نصب گردد.
برای باز کردن تحت هیچ شرایطی از ضربه برای جداکردن بست از قطب باطری استفاده نکنید.چراکه باعث قطع اتصالات داخل خانه های باطری و هم چنین ریزش خانه های ان می گردد.برای جدا کردن تا حد امکان پیچ بست را کاملا باز کرده و سپس با حرکت ارام ;بست را به سمت چپ ویا راست بچرخانید تا ازاد گردد.
برای جلوگیری از سولفاته شدن می توان روی بست را با گریس و یا مایع ظرف شوئی بپوشانید.
فواید داشتن یک گیج باد شخصی
چند روز قبل برای تنظیم باد به یک مغازه اپاراتی مراجعه کردم. علیرغم اینکه همیشه از گیج باد شخصی خود برای تنظیم باد چرخها استفاده میکردم متاسفانه به دلیل همراه نداشتن گیج باد از وسیله مغازه اپاراتی استفاده کردم.از کارگر مغازه خواستم که فشار باد چرخها را روی PSI 31تنظیم کند . شخصا با توجه اهمیتی که تنظیم باد دارد نظارت دقیقی بر روی کارکرد کارگر مربوطه داشتم .پس از پرداخت 200تومان و حرکت با خودرو احساس کردم که خودرو خیلی نرمتر شده است. صدای خودرو پس از حرکت بر روی موانع و دست اندازها نیز با گذشته وقبل از تنظیم باد تفاوت کرده بود.در اولین فرصت و پش از خنک شدن چرخها فشار باد چرخها را به وسیله گیج باد اندازه گرفتم.فشار کلیه چرخها در حدود PSI 19 بود.برای اطمینان بیشتر به یک مغازه دیگر مراجعه کردم و مجددا باد چرخها را اندازه گرفتم.در حدود PSI 21 بود. مطمئن شدم که گیج باد کارگاه قبلی خراب بوده و فشار باد را اشتباه نشان می داده است.به صاحب مغازه در خصوص مشکل به وجود امده تذکر دادم متاسفانه اهمیتی نداد وبا این گفته که گیج باد من و مغازه بعد از ایشان مشکل دارد به کار خود مشغول شد. و تنها کاری که توانستم بکنم به مشتری که مشغول تنظیم باد چرخ ماشین خود بود تذکر لازم را دادم.
مطمئنا رانندگی با خودروئی با این فشار باد چرخها در یک مسافت طولانی و سرعت بالا بسیار خطرناک واحتمال ترکیدن لاستیک بسیار زیاد است.فرسودگی لاستیکها;سنگین بودن خودرو و دست انداز های زیاد جاده این احتمال را نیز بیشتر می کند.
داشتن یک گیج باد اصل و با کیفیت و استفاده از ان درموارد تنطیم باد چرخها مطمئنا جلوی خطر ترکیدگی لاستیک و خفیف تر از ان فرسودگی سریع لاستیک را خواهد گرفت.باید توجه داشت گیج باد تقلبی نیز متاسفانه در بازار زیاد وجود دارد که نیاز به دقت و پرداخت پول بیشتری است.
روش عیب یابی کمک فنر خودرو
متاسفانه بیشتر رانندگان به کمک فنرها که یکی از اساسی ترین قسمت ایمنی خودرو است; اهمیتی به نقایص ان نمی دهند وبیشتر توجه انان به ترمزها ;لاستیکها;کمربند ایمنی چرخها; فرمان و اخرین قسمت کمک فنر را مورد بازدید قرار می دهند.در صورتیکه کمک فنر نقش بسیار ارزنده ائی در ایمنی خودرو دارد.
جالب است بدانیم در صورت خرابی کمک فنرها ضریب فرسودگی سایر قطعات خودرو نیز افزایش می یابد. این قطعات شامل:1-فنر تعلیق 2-جعبه فرمان 3-دیفرانسیل 4-لاستیک چرخها 5-بلبرینگ چرخها 6-بوشهای لاستیکی سیستم تعلیق 7-گیربکس 8-سیستم تعلیق 9-مجموعه سیبکهای فرمان
لذا به منظور ایمنی بیشتر اطلاعات ذیل میتواند دید بهتری در خصوص شناخت وتشخیص خرابی های کمک فنر ارائه نماید.
۱-اگر کمک فنر نشتی دارد حتما باید کمک فنر تعویض گردد.

۲-بالا و پایین رفتن خودرو به خصوص اگر جاده ناهموار باشد و یا شیرجه رفتن خودرو در حین ترمزهای شدید ممکن است به دلیل خرابی کمک فنرها باشد.
۳-اگر در سر پیچ; خودرو بیش از حد بپیچد به نحوی که راننده برای کنترل ان باید تلاش بیشتری کند این روند می تواند از خرابی کمک فنر باشد.
۴-اگر چرخها روی جاده برقصند و یا بالا و پایین روند ممکن است از فرسودگی فنرها و کمک ها باشد.
۵-اگر خودرو روی جاده حالت بی ثباتی پیدا کند ممکن است از فرسودگی از کمک فنرها باشد. .و این امر ایمنی اتومبیل را شدیدا تهدید می کند.
۶-اگر بوشهای محل نصب کمک فنر ترک خوردگی و یا تغییر شکل داده اند باعث سرو صدا در سیستم تعلیق به خصوص در موقع شتاب گرفتن; ترمز کردن ویا عبور از ناهمواریهای سطح جاده می شود. بنابراین هرچه زودتر نسبت به تعویض بوشها اقدام شود.در غیر این صورت ایمنی خودروبه شدت کاهش پیدا می کند.
7.بارکردن خودرو بیش از ظرفیت ان عامل مهمی در ضیعف شدن سیستم تعلیق منجمله کمک فنرها می شود.به خصوص زمانی که حرکت اتومبیل در ناهمواریهای جاده قرار بگیرد. واگر سرعت متناسب با جاده و بار نباشد باعث شکسته شدن اتصالات می شود. در نتیجه ناامن بودن خودرو و سرنشینان حتمی است.
۸-اگر اتومبیل شما به یک سمت کشیده می شود سیستم تعلیق را که شامل تایرها; فنرهاو کمک فنرهاست توسط افراد مجرب مورد بازدید قرار دهید تا نسبت به تعمیر و تنظیم هندسه چرخها با دستگاه الکترونیک اقدام شود.
۹-تایرهای فرسوده و جویده شده نشانگر عیب در سیستم تعلیق به خصوص در کمک فنرهاست که پس از ازمایشات نسبت به تعمیر و یا تعویض انها اقدام شود.
مناسب ترین زمان تعویض روغن موتور
شاید بارها شنیده باشید که فلان روغن موتور را در 5000کیلومتر ویا 10000 کیلومتر باید تعویض کرد.ملاک این زمان کارکرد چیست؟وبه چه دلیل این زمان برای روغنهای مختلف متفاوت است .این نوشته به شما کمک خواهد کردضمن کسب اطلاعات لازم در خصوص موارد تاثیر گذار در تعویض روغن; زمانی که روغن موتور دستگاه باید تعویض شود مشخص می گردد.
چرا روغن موتور باید تعویض گردد:
روغن از زمان شروع کار موتور در معرض اکسیده شدن و تجزیه حرارتی و اب و سوخت خام قرار دارد.لدا روغن پایه ان شروع به الوده شدن و از دست دادن کیفیت خود می نمائید.و از طرفی مواد افزودنی ان نیز رفته رفته مصرف می شوند.مثلا مواد افزودنی پاک کننده ظرفیت معینی برای جذب و معلق نگه داشتن ذرات دارد.جالب است بدانید به ازای مصرف یک لیتر بنرین ;یک لیتر اب تولید می شود که مقداری از ان به صورت بخار از اگزوز خارج می شودو مقداری از ان نیز به روغن اضافه می شود.
ایا سیاه شدن روغن نشاندهنده رمان مناسب برای تعویض روغن است؟
بسیاری تصور میکنند که سیاه شدن روغن دلیل خراب شدن ان است.در صورتیکه عکس ان صادق است.یعنی اگر در یک دستگاه سالم روغن پس از مدتی استفاده سیاه نشدمی باید ان را تعویض نمود. در یک موتور سالم زود سیاه شدن روغن بعلت خاصیت پاکنندگی روغن موتور است;یعنی ماده افزودنی پاک کننده در روغن موتور ;دوده حاصل از احتراق را در خود بصورت معلق نگه می دارد و طبعا سیاه می شود.اگر روغن موتور شما دیر سیاه شده باید نگران شد.بدین معنی که روغن قدرت جدب و معلق نگه داشتن دوده ها و مواد زائد را ندارد. واین دوده ها و الودگی ها روی قطعات موتور و لابلای انها ته نشین شده و باعث عدم انتقال حرارت -سائیدگی -رینگ چسباندن و روغن سوزی بیش از اندازه و کاهش تراکم گاز و کشش موتور خواهد شد.
عوامل موثر در مدت کارکرد تعویض روغن موتور :
1-شرایط کار دستگاه و موتور ان
2-کیفیت مکانیکی موتور به ویژه سیستم سوخت رسانی و انژکتورها و نیز وضیعت برق ان
3-کیفیت روغن موتور و سوخت مصرفی
4-کیفیت فیلترهای هوا و روغن
5-نوع و مدل و سال ساخت موتور و خودرو
6-مدت زمانی که روغن در کارتر می ماند
منظور از شرایط کار موتور و خودرو چیست؟
1-سرعت خیلی زیادخودرو(تخته گاز رانندگی کردن)
2-رانندگی با بارزیاد ودر سر بالائیها و یدک کشیدن ها
3-زیاد در جا کارکردن موتور (مثل ترافیک سنگین)
4-رانندگی در سرما ;قبل از اینکه موتور کمی گرم شده باشد
5-به طور مستمر مسافتهای کوتاه را طی کردنوخودرو را خاموش و روشن کردن به ویژ در سرما
6-رانندگی در هوائی که خیلی مرطوب و یا خیلی گرد وغبار داشته باشد
لذا در این شرایط توصیه می گردد که روغن موتور زودتر تعویض گردد . با توجه به تجربیات موجود رعایت این نکته برای طول عمر موتور توصیه می گردد
نوع و کیفیت سوخت چه نقشی در تعویض روغن دارد؟
سرب موجود در بنزین که برای بهسوری بهتر به بنزین اضافه می شد پس از ورود به روغن باعث اکسید شدن سریعتر روغن می گردید.در حال حاض این ماده از بنزین موجود در کشور حذف گردیده است.بنزین با اکتان پایین نیز به دلیل عدم یک احتراق کامل باعث اضافه کردن دوده بیشتر به روغن می گردد.استفاده از بنزینهای سوپر نیز این مورد را تاحدودی کاهش می دهد.
ایا نوع روغن نقش مهمی در مدت زمان تعویض خواهد داشت؟
عموما با بالا رفتن مدل خودروها شرایط موتور نیز ار لحاظسرعت و راندمان حجمی و در نتیجه فشار وارده و درجه حرارت ایجاد شده بالاتر می رود.سازندگان سعی نموده اند علاوه بر ساخت روغن های متنایب با مدل های جدید روغن هائی نیز بسازند که مدت زمتن تعویض ان نیز بیشتر باشد.لذا معتبرترین مرجع برای تعویض روغن سازنده موتور است.سازندگان موتور معمولا موتور را برای حالت عادی (با شدت کار منوسط)ذکر می کنند.بدیهی است اگر شرایط کار موتور سخت تر شود باید زمان تعویض روغن را کاهش داد.
میزان کارکرد
نوع و کیفیت روغن موتور
۳۰۰۰کیلومتر
CC/SC
۴۰۰۰کیلومتر
CC/SD
۵۰۰۰کیلومتر
SE/CC
بیش از ۱۰۰۰۰کیلومتر
SG
**این حروف مشخص کننده سطح کیفیت بر روی ظرف حاوی روغن درج شده است
توجه:اگر خودرو مدت قابل ملاحضه ائی در یک طوفان خاک یا شن (مثل حرکت در نقاط کویری)کار کند;وضعش از حالت عادی متفاوت است و روغن را باید در اولین فرصت تعویض کرد چون مقدار قابل ملاحضه ائی خاک وماسه وارد روغن شده و انرا به گرد سمباده معلق در روغن تبدیل نموده است که اگر تعویض نشود به سرعت سائیدگی و فرسودگی ایجاد خواهدشد.
نکته جالب و مهم دیگر اینکه در سالهای اخیر با وجود معرفی استانداردهای بسیار بالا برای کیفیت روغن موتورها توصیه زمان تعویض توسط سازندگان خودروها برای این روغن ها افزایش نیافته است وحتی کاهش یافته است.مثلا اکثر خودروسازان یک روغن API SJ را برای حدود 10000کیلومتر کارکرد توصیه می کننددر صورتیکه با توجه به کیفیت بالای این روغن ها انتظار 20000کیلومتر وبیشتر می رفت.علت اینست در موتورهای امروزی میزان روغن سوزی به دلیل مسائل زیست محیطی;بسیار محدود شده و لذا سر ریز روغن جدید روی روغنی که داخل موتور است;کاهش یافته و روغن داخل موتور بدون انکه توسط سرریز روغن جدید تقویت شود باید بار شدید کار در موتور را تحمل کندکه مسلما میزان این تحمل محدود خواهد شد.
لذا با توجه به اینکه در بازار کشور روغن برای موتور ها در هر درجه ائی یافت می شود توصیه می گردد با رجوع به دستور العمل کارخانه سازنده نسبت به استفاده از روغن توصیه شده اقدام گردد و فقط در خصوص زمان تعویض; مسائل ذکر شده رعایت گردد.
زوزه پمپ بنزین سمند-پژو405و پژویارس و دلایل ان
یکی از مواردی که مالکان خودروهای سمند-پژو405وپژوپارس رانگران نموده وجود یک صدای زوزه ناهنجاردرزیر باک بنزین است.بطوریکه بعضی رانندگان جهت خلاصی از این صدا به رادیوپخش خودرو خود پناه می برند. این صدا از پمپ بنزین زیر باک است.
با توجه به تجربه سه بار تعویض پمپ بنزین در خودروی شخصی ام اصلا نگران خرابی پمپ به دلیل این مشکل نباشید فقط چند مورد ذکر می گردد که لازم است رعایت گردد.
در اخرین تجربه تعویض این قطعه به دلیل ترس از احتمال توقف خودرو به دلیل زوزه پمپ;این قطعه را در مرداد 85به دلیل صدای ان تعویض کردم. البته اگر خودرو گارانتی نبود می باید 90000تومان پرداخت می کردم.
متاسفانه دو روز بعد پس از طی 100کیلومتر مجددا زوزه پمپ شروع شد.چون باک بنزین و صافی بنزین وشناور ان را به دلیل فراخوان ایران خودرو با توجه به اتش سوزیهای های اخیر خودروهای 405و سمند تعویض کرده بودم و از طرفی به دلیل اینکه فقط از بنزین سوپر استفاده می کردم مطمئن شدم که زوزه به وجود امده به دلیل قطعات فوق الذکر نبوده است.
لذا علیرغم وجود زوزه در پمپ مسافت 10000کیلومتر را با خودرو در یک زمان دوهفته ائی طی کردم وخوشبختانه کوچکترین تاثیری بر روی عملکرد خودرو نداشت.و پس از گذشت سه ماه از تعویض پمپ تاکنون مشکلی نداشته است. و حتی با توجه به خنکی هوا صدای ان کم شده است. که نشاندهنده اینست گرمی هوا بیشترین تاثیر رادر به وجود امدن صدای ان دارد.
لذا با توجه به تجربیات موجود نگران خرابی پمپ به دلیل مورد ذکر شده نباشیدو باید یه جوری فقط با صدای ان کنار بیایید.فقط از ایران خودرو باید پرسید علیرغم فواید بیشتر پمپ درون باک چرا این پمپ را داخل باک قرار نداده است .با توجه به اینکه در حال حاضر کلیه خودروهای امروزی از پمپ درون باک با توجه به مزایای ان استفاده می کنند.
مطالب ذیل تکمیل کننده مطلب خواهند بود.
انواع پمپ بنزین:
1-پمپ بنزین درونی:این پمپ درون باک فرار میگیردو بنزین را از داخل باک مکش و به طرف انژکتورها می فرستد.چون خنک کاری ان توسط بنزین انجام می شودگرم شدن و تولید صدا ندارد. واز طرفی ایمنی بیشتری نسبت به پمپ های بیرونی دارد. پمپ در بنزین غوطه ور است و چون اکسیژنی وجود ندارد مخلوط قابل احتراقی تشکیل نمی شود.و خطر وجود انفجار و اتش سوزی وجود ندارد. فقط احتمال دارد زمانی که سطح بنزین به انتهای خود برسد خطر ساز شود لذا لازم است همیشه سطح بنزین از نصف بیشتر پر گردد.
2-پمپ بنزین بیرونی:دارای سه نمونه است. یک مدل ان مربوط به مدلهای کاربراتوری است که پمپ حرکت خود را از میل بادامک موتورگرفته و مکش بنزین را انجام می دهد که دارای مشکلات خاص خود است. نمونه ان وانت نیسان ساخت سایپا است.
نوع دوم ان مدل برقی است که در خودروهائی نظیر پاژن دوکابین ساخت شرکت مرتب و یا مزدا2000موجود در بازار بکار رفته است. که بیشتر در خودروهای مدل دهه نود دیده می شود.این پمپ یه وسیله یک اهنربا دیافراگم ان جلو وعقب رفته و عمل مکش پمپ بنزین را انجام میدهد.
نوع سوم پمپ بنزینی است که در بعضی خودروهای موجود در بازار مانند سمند و یا بعضی مدل های 405 و یا پارس نصب است و تولید صدای زیادی میکند که پمپ بنزین دمشی نامیده میشود.
این پمپ ها دقیقا شبیه پمپهای داخل باک هستندو بنزین پس از عبور از یک صافی وارد پمپ شده و توسط این پمپ بنزین به سمت انژکتورها فرستاده می شود. چون پمپ دمشی(نه مکشی)است نیاز است که همیشه سطح بنزین مسلط بر پمپ باشد.این پمپ ها دارای سر وصدای زیادی هستند.این سرو صدا جزو ویژگی انهاست.
این پمپها دارای یک سوپاپ مانع برگشت سوخت هستند.که فشار سیستم را لحظاتی پس از خاموش شدن و در جهت جلوگیری از تشکیل شدن حبابهای بخار ثابت نگه میدارد.
چند پیشنهاد:
1-باک بنزین را همیشه پر نگه دارید تا از تشکیل بخار اب و اضافه شدن اب به بنزین که ورود ان به سیستم سوخت رسانی باعث صدمات جدی به ان خواهدشد جلوگیری شود.
2-فیلتر بنزین را حداقل هر 10000کیلومتر تعویض نمائید.وسعی کنید از مارکهای معتبر استفاده شود.حداکثر قیمت ان 8000تومان است در صورتیکه قیمت یک پمپ بنزین 90000تومان است
3-در نواحی گرمسیری روکش پمپ را باز کنید.و در ایام بارندگی مجددا برای جلوگیری از ورود رطوبت نسبت به نصب ان اقدام نمائید.هرچند این روکش یک محافظ برای پمپ برای جلوگیری از ضربات احتمالی نیز است.
مزایا ومعایب استفاده از گاز طبیعی CNG
1- گاز طبیعی سوختی با احتراق بهینه،پاکیزه وتمیز است که سبب افزایش عمر موتوروکاهش تعمیرات
آن می گردد. تعویض شمع در موتورهای بنزینی تا 32000 کیلومتر و در گاز سوز تا 120000 کیلومتر دوام دارد.
2- این سوخت قابل انتقال ومکش از مخزن اتومبیل نمی باشد واحتمال سرقت سوخت کاهش می یابد.کما اینکه در صورت بالارفتن قیمت سوخت معضل سرقت سوخت نیز اضافه می گردد.
3- زمان سوخت گیری سریع بین 5 تا 6 دقیقه و آهسته آن 5 تا 8 ساعت زمان می برد.
4- در صورت احتراق گاز طبیعی (CNG) ،گاز منو اکسید کربن در حدود 70درصد و مواد آلاینده گازی غیر متانی 89 درصد واکسید نیتروژن 87 درصد کمتر است.
5- از نظر ایمنی،گاز طبیعی ایمن تر است.زیرا گاز طبیعی برخلاف بنزین در زمان وقوع حوادث وتصادفات در هوا نشر وپراکنده می گردد.اما حوضچه های بنزین بر روی زمین ایجاد خطر آتش سوزی می کنند.
از طرفی کپسولهای ذخیره گاز مورد استفاده بسیارمستحکمتراز تانکهای سوخت بنزینی می باشند.
طراحی این کپسولها منوط به اجرای شدیدترین آزمونهای ایمنی نظیر حرارت وفشارهای بسیار زیاد،تیر اندازی وبرخوردهای شدید است.
CNG درمقایسه با بنزین چقدر انرژی آزاد می کند؟
میزان انرژی گاز طبیعی در حدود 47 مگاژول برکیلوگرم ویا 40مگاژول بر متر مکعب است.که این مقایسه برای بنزین 60مگاژول بر کیلوگرم یا 46 مگاژول بر متر مکعب است.به عبارتی یک کیلوگرم گاز معادل33/1 لیتر بنزین یا 22/1 لیتر گازوئیل است.
رانندگی در ارتفاعات بلند : در ارتفاعات ،هوا رقیق تر شده وموتور با ترکیب سوخت غنی تری(نسبت بیشتری از سوخت به هوا) کار می کند. از رو قدرت موتور به دلیل کاهش تنفس موتور و تامین اکسیژن کمتر ونیز جریان غنی تر وشدیدتر سوخت افت می کند. دراین حالت، چون موتور گاز سوز بعلت اینکه گاز در حدود 12 درصد حجم ورودی را تشکیل داده وبا کاهش چگالی هوا براثر رقیق تر شدن آن ، حجم سوخت نیز پایین می آید و توان موتور نیز 12 تا14 درصد افت می کند. لذا در صورت دوگانه سوز بودن وسیله نقلیه بهتر است در ارتفاعات از سوخت بنزین استفاده گردد.

عوامل موثر بر بازده سوخت CNG: مقادیر ارزش حرارتی خالص بنزین،گازوئیل ،LPG و CNG به ترتیب 44،45،43،46 است.
بنابراین تفاوت زیادی وجود ندارد و لیکن مقادیر ارزش حرارتی نیز به میزان زیادی بستگی به ترکیب سوخت دارد مخصوص برای LPG و CNG.
راندمان موتور،تابعی از عوامل موتور است که مهمترین آن ضریب تراکم موتور است. سوخت دیزل(گازوئیل)در یک موتور احتراقی تراکمی دارای ضریب تراکم 14 به 1 است. ودارای بالاترین راندمان 40 درصد به عنوان حد بالائی بازده است.
بالاترین بازده بعدی برای سوخت CNG است که با ضریب تراکم 12 به 1 دارای راندمان حدود 35 درصد است .
موتورهای بنزینی وسوخت LPG دارای ضریب تراکم بیشینه 9 به 1 دارای راندمانی در حدود 30 درصد هستند . مقادیر راندمان های مذکور حدود بالائی آنها بوده در بار کامل می باشند.
در بسیاری از کشورها CNG دارای بهترین ارزش و آنگاه گازوئیل و بعد LNG و در نهایت بنزین است. چنانچه یک موتور
بنزینی به سوخت CNG تبدیل شده باشد به بالاترین بازده فوق الذکر دست نخواهد یافت. زیرا ضریب تراکم در سطح مورد نیاز برای سوخت بنزین ثابت باقی می ماند.
بنابراین دستیابی به بالاترین راندمان فقط درخودروهای OEM (خودروهای با موتورهای اصلی سوخت CNG) امکان پذیر است.
مسائل ایمنی در خصوص سوخت های گازی
عموماً خطر آتش سوزی در شرایط عادی کارکرد در واقع بسیار کم است. گاز CNG از هواسبکتر است و در فضا پراکنده می شود. بخار LPG از هوا سنگین تر است و به تشکیل حوضچه در نزدیکی زمین تمایل دارد.

عملکرد و کارائی وسائل نقلیه دو گانه سوزبنزین و گاز طبیعی چگونه است ؟
بر حسب قدرت وسائل نقلیه دوگانه سوز( CNG ) در حدود 10 تا 12 درصد قدرت خود را بعلت اینکه گاز طبیعی جای اکسیژن در محفظه احتراق موتور را می گیرد،از دست می دهند.
آیا یک موتور گازسوز داغ تر از یک موتور بنزینی است(
موتورهای گاز سوز که از عملکرد بنزینی تبدیل به موتورگاز سوز شده اند دارای اگزوزهائی با درجه حرارت بیشتر می باشند. (موتور آنها داغ تر از موتورهای یگانه سوز بنزینی است) .
دلایل : در موتورهای بنزینی ، تاخیر بنزین تاثیر خنک کننده ای در سیستم مکش سوخت و سیلندرها دارد.این امر در مورد گاز اتفاق نمی افتد.از طرفی یک مخلوط گازی تمایل به احتراق آهسته تری نسبت به بنزین دارد وممکن است به هنگام عبور و خروج از سوپاپها باز هم در حال سوختن باشد.
علل کوبش موتور :
دلایل : نخستین علت کارکرد موتور در شرایط جوی با درجه حرارت بالا می باشد. علل دیگر عبارتند از : زمان بندی نادرست احتراق، تغییرات آنالیز وترکیب شیمیائی گاز ، لذا در خودروهای گاز سوز که گاز طبیعی با درصد بالای متان مقاومت بسیار خوبی در مقابل کوبش موتور دارد .
علت اتش گرفتن خودروهای 405
با اعلام خبری در خصوص کشته شدن 104 نفر به دلیل اتش سوزی های مکرر خودرو 405 دوباره بحث و جدل ها در این خصوص اغاز شد.
جهت اطلاع دوستان; علت اصلی اتش سوزی خودروهای 405و سمند به دلیل استفاده از یک بست فلزی غیر استاندارد و غیر قابل تنظیم در خودروهای ساخت نیمه دوم 83است.
این بست وظیفه نگه داشتن شیلنگ خروجی از باک بنزین به سمت انژکتورها را دارد. در صورت سردو گرم شدن مکرر محفظه موتور; این بست فابلیت ارتجاعی خود را از دست داده و پس از مدتی عکس العملی در خصوص انبساط و انقباظ موجودنمی دهد و دیگر توان نگه داشتن شیلنگ بنزین که یک فشار 5/2barدر ان وجود دارد را ندارد و نشت بنزین از محل اتصال انها شروع می گردد که دقیقا بالای انژکتور سیلندر شماره 4 است . نشت بنزین حتی به صورت قطره محفظه شمع 4 را از بنزین پر کرده و باعث رسیدن بنزین به محل اتصال کلاهک وایر شماره 4 با شمع می گردد و در صورت وجود جرقه در این محل; باعث اتش سوزی می گردد .وادامه نشت بنزین باعث حرکت این اتش سوزی به زیر باک می شودو باقی ماجرا
این بست به دلیل اینکه قابلیت تنظیم شدن رانداشت و یک بار مصرف بود حتما می باید تعویض گردد. در صورتیکه تاکنون حتی اگر خودرو شما دچار مشکل نشده پیشگیری حکم میکند که نسبت به تعویض ان در تعمیرگاههای مجاز اقدام نمائید.
ایران خودرو میتوانست با اموزشهای تصویری از طریق تبلیغات حداقل مشتریان خود را از علت اصلی خبردار مینمود وسپس نسبت به اجرای طرح فراخوان اقدام می نمود .
این شرکت در ابتدا منکر ایراد به وجود امده بود ولی با اتش گرفتن دهها دستگاه و عکس العمل به موقع صدا وسیما; مسولیت را پذیرفت. البته همچنان با اکراه عکس العمل کندی نمایندگی های این شرکت داشتند حتی علیرغم اینکه علت دقیق حادثه مشخص شده بود نمایندگی های ایران خودرو خرید این بستهای 50تومانی را به عهده مشتریان خود که ساعتها در صف های طویلی بودند واگذار می کردندو باز باعث ایراد دیگری می شد چون بستهای خریداری شده و موجود در بازار همچنان از کیفیت مناسبی برخوردار نبودند.
انتظار بود از شرکتی که داعیه جهانی شدن دارد در خصوص موارد اینچنینی که باز هم امکان تکرار دارد جسارت پذیرفتن مشکل دستگاههای خود را بپذیرد و به جای توجیه نسبت به رفع مشکل در کوتاهترین زمان ممکن اقدام نمائید.

دیسک ترمز(فلنج چرخ) ودلایل خرابی ان
شاید تا کنون برای شما در حالتی که ترمز می گیرید اتفاق افتاده که خودرو دچار لرزشهای شدید گردد.این حالت که همراه با صدای زوزه است عمدتا به دلیل خرابی دیسک ترمز است وبیشتر هم برای چرخهای جلو اتفاق می افتد.
این لرزشها به دلیل تاب داشتن دیسک چرخ اتفاق می افتد.در مواقعی که راننده به طور مرتب از ترمز استفاده می کند این گرم شدن تا حد سرخ شدن دیسک ادامه می یابد .در این حالت در صورت سرد شدن سریع دیسک ترمز این قطعه تاب برداشته و ترمز کارائی خود را از دست داده و علاوه بر سر و صدای زیاد ;لرزش شدیدی در حین ترمز گرفتن به وجود می اید.
در این حالت عملکرد پدال ترمز شبیه حالتی است که ترمز هوا داشته باشد و مرتبا پدال زیر پا نوسان داشته و تکانهای شدیدی را باعث می شود و ترمز گیری به سختی انجام می شود.
چند پیشنهاد:
1-در صورتیکه از ترمز زیاد استفاده می کنید در صورت مشاهده اب در سطح جاده از حرکت از روی اب خودداری نمائید و ناچارا با حداقل سرعت حرکت کنید که کمترین برخورد اب با سطح دیسک به وجود بیاید چرا که به دلیل گرم بودن زیاد دیسک چرخ و برخورد آب با ان باعث اتفاق مورد فوق خواهد شد و با توجه تجربه موجود اصلی ترین دلیل ان نیز این مورد می باشد.
در صورتی که از خودرو زیاد استفاده کرده و در فصل گرم سال نیز هستید و قصد شستشو دارید چند دقیقه به دیسک چرخ اجازه دهید که خنک گردد
از لنت ترمز استاندارد استفاده نمائید چرا که لنت های تقلبی و با کیفیت پایین باعث گرم شدن سریع دیسک چرخ شده و مورد فوق را تسریع می دهند. بهترین جنس برای خودروهای ایرانی مدل فرانسوی مانند سمند-پژو405-206-زانتیالنت ترمزی با مارک تجاری والئو است که دارای قیمتی در حدود 25000تومان است
مدل ایرانی با ساخت ایساکو با قیمت 8000 تومان دارای جنس خوبی نیستند. در ضمن مارکهای چینی نیز با قیمتهای 12000 تا 18000تومان نیز در بازار وجود دارد.
لاستیک تیوبلس وایمنی آن :
موردی که برای خودرو شخصی اینجانب در خصوص مزیت های لاستیکهای تیوبلس در مقایسه با لاستیکهای تیوپ دار اتفاق افتاد باعث انعکاس این تجربه به سایر دوستان شد.
چند ماه قبل با خودرو شخصی خود در حرکت بودم. احساس اینکه یکی از چرخها کم باد است باعث توقف خودرو گردید.یکی از چرخهای جلو به شدت کم باد شده بود بطوریکه گیج باد فشار را 15PSI نشان می داد.چرخ مذکور به دلیل اینکه قبلاٌ به دلیل پنچری از دیواره جانبی لاستیک دیگر امکان پنچری تیوبلس آن نبود مجبور به استفاده از تیوپ با توجه به نوبودن لاستیک شده بودم. عدم موقعیت مناسب پارک برای تعویض چرخ واصرار همراهان باعث شد تا یک مسافت 3کیلومتری را حداکثر با سرعت 50کیلومتربر ساعت به منظور ایمنی بیشتر وحفاظت از لاستیک طی نمایم.
پس از رسیدن به مغازه پنچرگیری متاسفانه لاستیک به حدی گرم شده بود که به راحتی گرمای آن از نیم متری همراه با بوی سوختگی احساس می شد.گرمای لاستیک به حدی بود که تماس دست با سطح لاستیک بیش از چند ثانیه امکان پذیر نبود.پس از جدا کردن لاستیک از رینگ،تیوپ از 20نقطه حالت گزیدگی از طرف لاستیک پیدا کرده بود و دیگر امکان استفاده از آن امکان پذیر نبود.شکی نبود علیرغم اینکه با سرعت پایینی حرکت کرده بودم طی مسافت بیشتر باعث ترکیدگی تیوپ ولاستیک می گردید.لذا اهمیت تنظیم باد وعدم استفاده حدالامکان ازتیوپ مشخص می گردد .لذادر صورت شرایط خاص واضطراری درصورت استفاده از تیوپ; چرخ مذکوررابرای زاپاس قرار دهید.
امروزه از دلایل اصلی خودروسازان برای استفاده از چرخهای تیوبلس; ایمنی خودرو وجلوگیری ار ترکیدن لاستیک است.در خودروهای امروزی به دلیل استفاده رانندگان از سرعت های بالا(بیش از 100کیلومتردر ساعت) علاوه بر تیوبلس شدن چرخها;ارتفاع دیواره جانبی لاستیکها نیز کاهش یافته است.علت آن برای جلوگیری ازانعطاف زیاد لاستیک وگرم شدن آن است.در صورتیکه ارتفاع لاستیک زیاد باشد حرکت لایه ها ی لاستیک باعث گرم شدن لاستیک می گردد.
چند پیشنهاد
1. تنظیم باد چرخها علاوه بر مزیت های اقتصادی آن نظیر بالارفتن طول عمرلاستیک،کاهش مصرف سوخت و… باعث بالارفتن ایمنی رانندگی می گردد.
2. با توجه به اینکه کاهش وافزایش چند PSI فشار تاثیرات منفی دارد واکثر گیج های باد آپاراتی ها،از تنظیم افتاده ونیاز به کالیبره شدن دارند،حتماٌ نسبت به تهیه یک گیج باد استاندارد برای تنظیم باد چرخهای خودروی خود اقدام نمائید.
3. از تیوپ دار کردن چرخها خودداری کنید.مگردر شرایطی که لاستیک نو بوده وامکان پنچری به صورت تیوبلس نباشد که لازم است بعنوان چرخ زاپاس استفاده گردد.
4. در سفرهای طولانی فشار باد لاستیک بین 2تا3 psi بیش تر از حالت عادی در شرایط رانندگی در شهر باشد.
5. لاستیک ها را مرتباٌ زیر وسیله نقلیه جابجا کنید(سواری هر 3000کیلومتر وباری هر 5000کیلومتر)
6. تعویض لاستیک زمانی است که عمق آج به 6/1 میلیمتر رسیده باشد.
7. توصیه می گردد روی هر خودرواز یک نوع لاستیک استفاده گردد. در صورتیکه مجبور به استفاده از انواع لاستیک هستید،لاستیکهای رادیال را در محورهای عقب استفاده نمائید.
8. حرکات غیر عادی لاستیک از قبیل کشیدن به یک جهت ویا لرزش وغیره را جدی بگیرید.

دانستنیهای روغن موتور
انتخاب و مصرف صحیح روغن موتور نقش به سزائی در افزایش عمر خودرو و موتور دارد.به همین دلیل داشتن حداقل اطلاعات پایه در این مورد برای استفاده کننده لازم وضروری است.
روغن موتور سنتتیک:
روغن پایه مورد استفاده در عمده روغن موتورها ;پایه نفتی دارد.یعنی از پالایش نفت خام بدست می اید.که دارای چند اشکال عمده هستند:1-عمر انها پایین است. 2-برای سرما وگرمای شدید مناسب نیستند.
برای رفع این مشکلات به روش شیمیائی (در پتروشیمی)روغن هائی ساخته میشود که چون مستقیما از نفت خام بدست نمی ایندو به روش مصنوعی (سنتزی)ساخته می شوندبه انها روغنهای مصنوعی ویا سنتتیک(synthetic) گفته می شود.با اضافه کردن مواد افزودنی به روغن های پایه; روغن موتورهای سنتتیک به دست می اید.که دارای ویژگی های زیر هستند:
1-برای مدت زمان بسیار طولانی کارکرد مثبت دارند.
2-عمر خودرو فوق العاده بیشتر می شود.
3-سایش قطعات موتور کاهش می یابد.
4-مصرف سوخت کاهش می یابد.
5-الودگی هوا و محیط زیست کاهش می یابد.
6-سازگاری با مبدل های کاتالیزوری اگزوزها (در خودروهای جدید)بهینه می گردد.
لذا با توجه به شرایط خاص (سرما و گرما شدید)در کشور توصیه اکید می گرددحتما از روغن های با پایه نیمه سنتتیک ویا سنتتیک مانند روغنهای توتال ;کاسترول;بهران سوپر پیشتاز و سایر مارکهای معتبر که سنتتیک هستند استفاده گردد

منظور از شرایط سخت کاری برای یک روغن موتورکه می باید روغن موتور زودتر تعویض گردد چیست؟
1-سرعت خیلی زیادخودرو(تخته گاز رانندگی کردن)
2-رانندگی با بارزیاد ودر سر بالائیها و یدک کشیدن ها
3-زیاد در جا کارکردن موتور (مثل ترافیک سنگین)
4-رانندگی در سرما ;قبل از اینکه موتور کمی گرم شده باشد
5-به طور مستمر مسافتهای کوتاه را طی کردنوخودرو را خاموش و روشن کردن به ویژ در سرما
6-رانندگی در هوائی که خیلی مرطوب و یا خیلی گرد وغبار داشته باشد
لذا در این شرایط توصیه می گردد که روغن موتور زودتر تعویض گردد . با توجه به تجربیات موجود رعایت این نکته برای طول عمر موتور توصیه می گردد.
استپر موتور
یکی از قطعات موتورهای پژو وسمند که در صورت تعویض دیگر قطعه اصلی را جهت جایگزینی پیدا نخواهید کرد استپر موتور است.رد پای قطعات چینی در خصوص این قطعه نیز یافت می شود.از نظر ظاهر تفاوتی با قطعه اصلی نداردو در صورت مقایسه قطعه اصلی با نمونه چینی; تنها تفاوتی که با اندکی دقت قابل مشاهده است موقیعت نوشته های جنس اصلی; دو میلیمتر پایین تر از نمونه چینی است .البته اندک تفاوتی نیز در فونت نوشته ها نیز وجود دارد.
استپر موتور تقریبا کارکردی شبیه ساسات در موتورهای کاربراتوری دارد.البته وظایف دیگری نیز دارد.که علاوه بر وظیفه گفته شده می باید توازنی بین گشتاور و بار موتور به وجود بیاورد تا سرعتی ثابت را در دور ارام به وجود اید.البته می باید قطعات دیگری نظیر سنسور دور ارام وجود داشته باشد.
عمده خرابی این قطعه در هنگام عملکرد موتور در دور ارام نمایان می گردد.خرابی ان باعث نوسان دور موتور در دور ارام خواهد شد.معولا اولین کار مکانیک جهت رفع ایراد تمیز کردن استپر و محوظه ان خواهد بود.که تا حدودی مشکل بر طرف خواهد شد.
در صورت عدم رفع مشکل در مرتبه بعد چک کردن نشتی هوا از اطراف محوطه استپر موتور است .که معمولا اورینگ ان تعویض خواهد شد.این نشتی هوا در سیستم ورودی هوا نیز می تواند وجود داشته باشد.در مراحل بعد در صورتیکه موتور در موارد ذیل دچار ایراد نباشد می باید نسبت به تعویض استپر موتور اقدام نمود.
1-خرابی سیستم سنسور موقیعت دریچه گاز
2-نشتی هوا در سیستم ورودی هوا
3-پاشش نا منظم سوخت از انژکتورها
4-معوب بودن سیستم جرقه
دلایل سوختن ECU
عامل اصلی در سوختن قطعات حساسی نظیر ecu نوسانات ولتاژ و وارد شدن شوک های متعدد به این قطعات است.در خودروهای قدیمی که این قطعات وجود نداشتند تعمیرکاران از روش هائی سنتی جهت تست قطعات برقی استفاده میکردنند که راهگشا نیز بود ولی این روشها در خودروهای امروزی با وجود قطعات حساس الکترونیکی نه تنها راهگشا نیست بلکه باعث صدمات جدی به این قطعات نیز می گردد.
تست قطعات برقی حساس خودروهای امروزی میبایست به وسیله دستگاههای عیب یاب کامپیوتری انجام گیرد. ولی متاسفانه به دلیل قیمت بالای این دستگاهها و پایین بودن سطح معلومات بعضی از تعمیرکاران و عدم اطلاع و اموزش های کافی متاسفانه از همان از روشهای قدیمی استفاده میکنند که به دلیل عدم اطلاع راننده جهت جلوگیری از این روشها متاسفانه باعث خرابی این قطعات حساس میگردنند.

روشهای نادرست جهت تست قطعات برقی خودرو
۱-در زمان روشن بودن موتور هیچکدام از بستهای باطری نباید از روی قطب باطری جدا گردنند.متاسفانه برقکارهای خودرو جهت تست اولیه خرابی دینام از این روش استفاده می کنند.
۲-جدا کردن وایر شمع ها در زمان روشن بودن خودرو جهت تست سیستم جرقه زنی نیز باعث ایجاد نوسان ولتاژ شده و صدمه ذکر شده را به دنبال خواهد داشت.
۳-خرابی و ضعیف بودن باطری به خصوص در زمان استارت زدن خودرو ولتاژ زیادی را از باطری کشیده و سایر قطعات الکترونیکی با نوسان ولتاژ شدیدی مواجه می گردنند.
آشنایی با عوامل موثر در آتش سوزی خودرو و نکات ایمنی برای خاموش کردن آتش
گروه ناجـــا- در آتش سوزی خودرو عوامل موثری دخیل هستند که پس از شناخت آن، می توان از بروز آتش سوزی جلوگیری کرد. نکات ایمنی که در زیر آمده به شما کمک می کند تا هنگام مواجهه با این حادثه چه کنید.پایگاه اطلاع رسانی پلیس _ آتش سوزی اتومبیل به علل زیادی رخ می دهد که همگی قابل پیش بینی و پیشگیری است و به سادگی می توان با کمی دقت از خسارات آتش سوزی یا صدمات جانی احتمالی آن جلوگیری کرد.
اما برای آشنایی با علل موثر در آتش سوزی خودرو به نکات ایمنی زیر توجه کنید:
– نشست بنزین از کاربراتور روی لوله اگزوز به علت گاز اضافی دادن یا نقص موتور.
– پاره شدن یا سوراخ شدن لوله های حامل بنزین به علت فرسودگی یا ترکیب شدن گوگرد بنزین با فلز لوله.
– سوراخ شدن باک بنزین به علت پوسیدگی یا برخورد با مانع.
– جوشکاری روی بدنه مخزن (چنانچه قبلاً گاززدائی نشده و از آب پر نشده باشد) و جوشکاری در داخل یا زیر موتور.
– پرتاب جرقه از اگزوز در جایگاه های توزیع بنزین.
– نگهداری ظرف بنزین یا الکل در اتومبیل.
– اتصالی سیمهای برق به علت فرسودگی یا ناقص بودن و خشک شدن تدریجی عایق ها که بخصوص در جاده های ناصاف و مواج رخ می دهد.
– حرارت بیش از حد به علت نقص سیستم آب یا موتور.
کشیدن سیگار هنگام تعمیر موتور یا مخزن سوخت یا لوله های سوخت.
مجاورت با صحنه آتش سوزی به علت سرایت آتش یا انتقال امواج حرارتی.
اما هنگام مواجهه با آتش سوزی خودرو چه کنیم؟
– پبیش بینی عاقلانه حکم می کند که همیشه یک دستگاه آتش نشانی پودر و گاز در اتومبیل خود داشته باشیم.
– اگر موتور اتومبیل آتش گرفته است و بلافاصله متوجه شده اید موتور را خاموش کنید، کاپوت را با احتیاط بالا بزنید و به کمک دستگاه آتش نشانی آتش را خاموش سازید.
– اگر کاپوت داغ شده و از آتش سوزی حتی چند ثانیه گذشته است کاپوت را بالا نزنید. ممکن است دچار سوختگی سر و صورت بشوید از زیر موتور آتش را هدف قرار دهید و اگر موفق نشدید و آتش سوزی ادامه داشت اتومبیل را به حال خود رها کنید و خود را به خطر نیندازید.
– در حوادث اتومبیل که ممکن است بنزین به خارج از اتومبیل ریخته باشد سیگار نکشید و فوری از اتومبیل دور شوید.
– هنگامی که صندلی اتومبیل آتش گرفت برای خاموش کردن از آب یا برف استفاده کنید.
– سیم کشی اگر آتش گرفته است سر باطری را بردارید و به کمک کهنه یا لباس، آتش را بکوبید تا خاموش شود.
نگهداری سیستم روغنکاری موتور
بازدید روغن موتور:
1ـ دقت کنید که خودرو روی سطح صاف و مسطحی پارک شده باشد .
2ـ موتور را روشن کرده وتادرجه حرارت متوسط آن را گرم کنید.
3ـ موتور را خاموش کرده وبه مدت پنج دقیقه صبر کنید تا روغن کاملا به کارتر روغن بر گردد
4ـ گیج روغن را بیرون کشیده وآن را تمیز کرده سپس مجددا در جای خود قرار دهید .
5ـ گیج روغن را بیرون کشیده در صورتیکه مقدار روغن بین دو علامت باشد میزان آن در حد قابل قبول می باشد.

اگر مقدار آن نزدیک به (L)یا کم باشد به مقدار کافی روغن اضافه نماییدتا به سطح (F)یا پر برسد .توجه داشته باشید که مقدار روغن از (F)تجاوز نکند.زیرا موجب خواهد شد تا مقداری از روغن اضافی کارتر به سر شمع ها نفوذ کرده باعث ،دود کردن موتور ودود گرفتن سر شمع ها و سر پیستونها واتاق احتراق شود .
6ـ سطح روغن موتور بایستی بطور مرتب هر هفته یکبار ویا در هر توقف برای سوختگیری بازدیدشود.
ب )باید توجه داشت که هیچ وقت فشار روغن از حد تعیین شده پایین تر نیاید چنانچه درحین رانندگی فشارروغن دچار افت شده باشد بایستی بلافاصله موتور را خاموش کرده وبه تعمیرگاه مجاز جهت رفع اشکال ونقص فنی مراجعه کرد.
ج)روغن موتور باید در کلیومتر قید شده در کارت سرویس (بازدید )خودرو تعویض شود.کارت سرویس (بازدید)کارتی است که تاریخ و کیلومترتعویض روغن وبازدید سایر قسمتها در آن قید شده و باتوجه به نوع روغن کیلومتر بعدی تعویض مجدد روغن نیز در آن ثبت شده است و در محل مناسبی در جلو داشبورد ودر معرض دید راننده قرار می گیرد.
د)درفصول مختلف سال باید روغن مناسب همان فصل به کار برده شود.
ه)گردوخاک وآب و بنزین باعث کثیف شدن روغن می گردد برای جلوگیری از آن باید صافی هوای کاربراتور و کارتر تمیز باشد.
و)در هنگام گردش روغن وعبور از صافی (فیلتر)روغن اجرام در فیلتر باقی مانده وروغن پس از تصفیه شدن نسبی از ذرات صافی ، به صورت یک مایع روان وتمیز و روان کننده وارد کانالهای روغن شده ومشغول روغنکاری قطعات می گردد .لذا اهمیت تعویص به موقع فیلتر روغن به خوبی مشخص است،ضرورت دارد به ازای هر دو الی سه نوبت تعویض روغن (بستگی به نوع فیلتر)نسبت به عوض کردن فیلتر روغن نیز اقدام شود.

روغن سوزی و علائم آن :
نفوذ روغن به پیستون یا محفظه احتراق عامل اصلی روغن سوزی در موتورها است . در این صورت روغن همراه با سوخت می سوزد و دود آبی رنگ از اگزوز اتومبیل خارج می شود یا به عبارت دیگر هرگاه روغن به دلایل مختلف به بالای پیستون (محفظه احتراق)نفوذ کند همراه با گازهای متراکم می سوزد.
علائم عمده:
1- خروج دود آبی از لوله اگزوز
2- روغن زدن سرشمعها
انواع روغن مصرفی در خودرو و محل مصرف آنها :
1- روغن موتور: محل مصرف داخل موتور
2- واسکازین: محل مصرف در داخل جعبه دنده(گیربکس) و دیفرانسیل
3- روغن ترمز: محل مصرف در داخل ترمز وکلاچ
4- گریس: محل مصرف در داخل کلیه گریس خورها (لولای در،چرخ)
5- والوالین: محل مصرف در داخل توپی چرخها
۶- هیدرولیک: محل مصرف در داخل مخزن روغن در صورت داشتن فرمان هیدرولیک
نکاتی جهت نگهداری و تعمیرتایر خودرو
تقریباً کلیه تایر هایی که امروزه برای خودروهای شخصی ساخته می شوند، لاستیک های رادیال (شعاعی) هستند که در آنها لایه های سازنده بدنه لاستیک به صورت شعاعی از یک طوقه به سمت طوقه دیگر کشیده و نصب می شوند. این لایه ها با تسمه های فولادی در جای خود مستحکم شدهاند.
امروزه سازندگان تایر، گستره وسیعی از لاستیک ها را برای خودروهای گوناگون تولید می کنند که از لحاظ اندازه، آج، جنس، ساختمان و کاربری انواع مختلفی دارند. همچنین برای شرایط آب و هوایی و جاده های متفاوت، انواع ویژه ای از آنها ساخته می شود. جالب است بدانیم ترکیبات به کار رفته در تایر خودروهای شخصی و وانت ها، به ۲۰۰ مورد می رسد. هر چند برای نیازهای متنوع رانندگان، تایرهای مختلفی تولید میشود اما کار اصلی هر لاستیک این است که همراه رینگ چرخ، اتاقکی از هوا می ‍ سازد که وزن خودرو روی آن قرار می گیرد. شاید متعجب شوید اگر بدانید بیش از ۹۵ درصد وزن وسیله نقلیه را فشار باد درون تایر متحمل می شود و خود لاستیک، تنها ۵ درصد را تحمل می کند.
نکته جالب دیگر آن است که محل برخورد تایر با جاده، کمی کوچکتر از یک کارت پستال معمولی است و چرخش، شتاب و توقف خودرو، تنها از طریق همین سطح کوچک انجام می شود. تایر همچنین برای خنثی کردن ضربات و تکان های ناشی از حرکت در جاده، به سیستم تعلیق خودرو کمک می کند.
در این مقاله، به چگونگی ساخت، اجزای ساختمانی و یا انواع تایر (تایر بدون تیوب) پرداخته نشده، بلکه سعی بر آن است که نکات کاربردی درباره لاستیک ها ارائه شود و اینکه چگونه با به کاربردن چند توصیه ساده به عمر لاستیک بیفزاییم و از مصرف سوخت بکاهیم.
● ساختمان لاستیک
تقریباً کلیه تایر هایی که امروزه برای خودروهای شخصی ساخته می شوند، لاستیک های رادیال (شعاعی) هستند که در آنها لایه های سازنده بدنه لاستیک به صورت شعاعی از یک طوقه به سمت طوقه دیگر کشیده و نصب می شوند. این لایه ها با تسمه های فولادی در جای خود مستحکم شدهاند. طوقه ها روی رینگ چرخ بهخوبی محکم میشوند و از خروج باد جلوگیری میکنند. لایه آستری، همانند تیوب در تایرهای قدیمی عمل می کند و هوا را درون تایر نگه میدارد.
● مشخصات لاستیک خودرو
روی دیواره بیرونی هر تایر، اعداد و کدهای درج شده است که در حقیقت شناسنامه لاستیک خودرو هستند. در شکل ۲ مفهوم این علائم بیان شده است. در ادامه به شرح برخی از مهمترین آنها میپردازیم.
الف) اندازه تایر
اندازه لاستیک خودرو با علائمی همچون P۱۶۵/۶۵R۱۳ (برای مثال، اعداد روی تایر پراید) نشان داده می شود. معنی آن چنین زیر است:
P = تایر خودروی شخصی
۱۶۵= پهنای تایر (برحسب میلیمتر)
۶۵= نسبت ارتفاع دیواره لاستیک به پهنای آن (برحسب میلیمتر)
R= رادیال
۱۳= قطر رینگ (بر حسب اینچ)
ب)حد بارگذاری
این عدد نماینده حداکثر وزنی است که تایر می تواند تحمل کند، هنگامی که حداکثر مقدار مجاز فشار را داشته باشد و بین صفر تا ۲۷۹ متغیر است (شکل۲). برای خودروهای شخصی، عدد حد بارگذاری بین ۷۵ تا ۱۰۵ است. در جدول ۱ ارتباط بین این دو عدد و حداکثر تحمل تایر دیده میشود. برای مثال، حد بارگذاری برای خودروی پراید ۷۶ و معادل ۴۰۰ کیلوگرم بار است، یعنی این تایر هنگامی که حداکثر فشار باد مجاز را دارد (بخش "و" را ببینید)، حداکثر ۴ درصد کیلوگرم را می تواند حمل کند. توجه داشته باشید هرگز لاستیکی را که حد بارگذاری آن کمتر از میزان توصیهشده از سوی سازنده خودروست، روی رینگ نصب نکنید.
ج) علامت حداکثر سرعت قابلتحمل
حداکثر سرعتی که لاستیک می تواند تحمل کند، با یک حرف از A تا Z بیان می شود. عدد سرعت معادل این حروف در جدول ۲ آمده است. برای مثال روی جداره تایر خودروی پراید، نماد H برای سرعت درج شده که نشان میدهد هنگامی که تایر دارای فشار بار و بارگذاری مناسب است، حداکثر توان حرکت ۳۲۰ کیلومتر در ساعت را داراست. واضح است اگر تایری تحت تاثیر حداکثر سرعت واقع شود اما فشار باد آن تنظیم نباشد و یا اضافه بار روی آن را اعمال شود، آسیب میبیند و یا ممکن است بترکد.
د) تاریخ ساخت لاستیک
کلیه لاستیک ها دارای تاریخ ساخت روی جداره خود هستند که با چهار رقم نشان داده میشود. دو عدد اول نشاندهنده هفته ساخت و دو رقم بعد سال ساخت لاستیک هستند. برای مثال عدد "۱۶۰۷" نشان می دهد این لاستیک در هفته شانزدهم سال ۲۰۰۷ میلادی تولید شده است.
امروزه همراه لاستیک های نو خارجی، یک کارت دریافت می کنند که پس از وارد کردن مشخصات باید به آدرس شرکت سازنده پست شود یا لاستیک را از طریق اینترنت، ثبت میکنند تا هرگونه کارکرد نامناسب بعداً قابل پیگیری باشد.
ه) ترکیبات سازنده تایر
این بخش، مواد سازنده لاستیک را توضیح می دهد. مثال:
TREAD PLIES=۱-PLY POLYESTER+۲ STEEL
یعنی رویه تایر مرکب از یک رویه پلی استری همراه دو لایه سیم فولادی است.
و) حداکثر فشار باد و بار تحمیلی به تایر
عددی که در مقابل عبارت "حداکثر فشار باد" روی تایر درج میشود، مربوط به فشار بادی است که باید لاستیک داشته باشد، وقتی شما می خواهید حداکثر بار قابل تحمل را روی آن تحمیل کنید. این عدد، مقدار فشار باد توصیه شده برای استفاده نرمال نیست. مقدار توصیه شده فشار باد تایرها روی یک پلاک که معمولاً در لبه داخلی یکی از دو درجلو نصب می شود، نوشته شده است. اگر آن را نیافتید، به دفترچه راهنمای خودرو مراجعه کنید.
● برطول عمر تایر خودرویتان بیفزایید
با بهکارگیری چند توصیه ساده می توانید بر عمر تایر خودرویتان بیفزایید که این موضوع، علاوه بر صرفه اقتصادی، کمک خوبی نیز به حفظ محیط زیست می کند زیرا تولید هر تایر، با آلودگی محیطی معادل سوختن ۲۶ لیتر بنزین همراه است، ضمن آن که دفع لاستیک های فرسوده نیز به محیط زیست صدمه وارد می آورد. همچنین در صورت تنظیم های نامناسب (مانند بالانس چرخها، تنظیم فرمان و فشار باد)، مصرف سوخت بالاتر می رود که ضمن ضرر اقتصادی، باعث آلودگی هرچه بیشتر هوا می شود.
به عنوان نمونه، در سال ۲۰۰۳ میلادی انجمن لاستیک کانادا ضمن یک تحقیق دریافت که بزرگترین عامل سایش تایر خودرو در این کشور، تنظیم نشدن باد لاستیک هاست، به طوری که تقریباً ۷۰ درصد خودروها حداقل یک تایر داشتند که فشار باد آن ۱۰ درصد بالاتر بود و ۵۶ درصد دارای لاستیکی با باد ۱۰ درصد کمتر از حد توصیه شده توسط سازندگان تایر بودند.
الف) اثرات کم باد بودن تایر
مهمترین خطر کم باد بودن لاستیک، ایمن نبودن رانندگی با چنین تایری است زیرا در این حالت، جداره لاستیک داغ می شود و احتمال ترکیدگی آن افزایش مییابد. بهعلاوه عاملی که سبب می شود طوقه محکم روی رینگ برجا بماند، فشار باد درون لاستیک است. اگر لاستیک خیلی کم باد شود، در سرعت های بالا و سرپیچ (بهخصوص در هوای گرم) ممکن است از روی رینگ جدا شود. بالا رفتن مصرف بنزین هم یکی دیگر از اثرات کم باد بودن تایر است زیرا سطح تماس تایر با جاده زیاد می شود. در جدول ۳ اثر کم باد بودن لاستیک بر سرعت افزایش فرسودگی تایر و نیز افزایش مصرف سوخت نشان داده شده است. به طوری که ملاحظه می شود به ازای هر ۵ درصد کم باد بودن تقریباً ۱ درصد بر مصرف سوخت اضافه می شود، یعنی اگر برای مثال به جای ۳۲ PSI توصیه شده از سوی سازنده، فشار بر لاستیک ۲۶ PSI باشد، ضمن آن که مصرف سوخت ۳ درصد افزایش می یابد، عمر لاستیک خودروی شما نیز ۱۰ هزار کیلومتر کم می شود.
ب) اثرات زیاد باد کردن تایر
لاستیکی که از حد توصیه شده بیشتر باد شود، تنها روی قسمت وسط رویه آجدار حرکت می کند، لذا سایش زودهنگام در آن بخش تایر پدید می آید، ضمن آن که هنگام ترمز و دورزدن، کنترل خودرو مشکل می شود. با توجه به سهمیه بندی بنزین، ممکن است برخی رانندگان تصور کنند زیاد باد کردن لاستیک، مصرف سوخت را کاهش می دهد. این موضوع از نظر کاهش اصطکاک با جاده صحیح به نظر می رسد لیکن مقرون به صرفه اقتصادی نیست زیرا کمتر شدن عمر لاستیک، رانندگی توام با خطرات بیشتر و فرسودگی سیستم فرمان و تعلیق خودرو را به همراه خواهد داشت.
ج) فاکتورهای دیگری که باعث فرسودگی تایر می شوند
همانگونه که در منحنی شکل۳ بهخوبی مشاهده می شود، رانندگی در سرعت بالا کاهش عمر تایر خودرو را به همراه دارد. برای مثال اگر به جای ۸۰، متوسط سرعت خودرو ۱۱۰ کیلومتر در ساعت باشد عمر لاستیک ۳۵ درصد کاهش می یابد.
عوامل موثر دیگر در کاهش عمر لاستیک، نحوه رانندگی (ترمزهای شدید، بکسواد و غیره) و نوع جاده ای است که در آن تردد می کنید. تنظیم نشدن فرمان، در یک راستا و بالانس نبودن چرخها نیز فرسودگی لاستیک را به دنبال دارند.
● چگونه عمر لاستیک را زیادتر کنیم؟
۱) بازدیدهای ماهانه
تنها بخش خودرو که با جاده در تماس است، تایرهای آن است، پس ایمنی شما هنگام رانندگی به اطمینان داشتن از صحت لاستیک ها بستگی دارد. بازدیدهای زیر به صورت حداقل ماهی یکبار در این خصوص به شما اطمینان می بخشد:
▪ باد چرخ ها را وقتی سرد هستند تنظیم کنید. توجه داشته باشید تغییر دما باعث می شود فشار باد لاستیک عوض شود، هر ۵ درجه تغییر در درمای هوا، ۱psi در فشار باد تایر تغییر ایجاد میکند، یعنی کاهش دما به مقدار ۱۵ درجه سانتیگراد ۱۰درصد کمبادی را بهدنبال خواهد داشت. خود لاستیک ها نیز بهمرور کم باد می شوند. مثلاً هرماه بهطور متوسط، لاستیک خودرو۲psi از فشار باد خود را ازدست می دهد که در هوای گرم این کاهش فشار با سرعت بیشتری صورت می پذیرد.
در خصوص تنظیم باد تایرها مهم است بدانیم که هیچ کس با نگاه کردن به تایر (بهخصوص تایر رادیال) نمی تواند بگوید لاستیک کم باد است یا خیر زیرا از لحاظ ظاهری حتی ۵۰ درصد کم باد بودن هم قابلتشخیص نیست. همچنین خودروهای گرانقیمتی که به سیستم هشدار دهنده باد لاستیک مجهز هستند، تنها زمانی راننده را باخبر میکنندکه فشار باد تایرها از حد بسیار بحرانی گذشته باشد.
برای اطمینان از تنظیم بودن فشار باد باید یک درجه باد مرغوب خریداری کنید. معمولاً درجه های باد که آپاراتی ها به کار می برند دقیق نیستند زیرا بهطوردائم در معرض ضربهاند و به طرز صحیحی نگهداری نمی شوند. ضمن آنکه فشار باد باید در حالت "سرد" اندازه گرفته شود یعنی خودرو حداقل سه ساعت متوقف بوده و یا کمتر از ۲ کیلومتر طی مسیر کرده باشد. معمولاً در حالت نرمال رانندگی دمای لاستیک تا ۳۵ درجه سانتیگراد افزایش می یابد. پس اگر شما تا آپاراتی برانید، درعمل آنجا فشار باد بهصورت دقیق اندازه گرفته نخواهد شد، پس بهتر است با درجه باد خانگی خود آن را امتحان کنید.
▪ تایرها را از لحاظ فرسایش غیرمتقارن بازدید کنید. هرگونه ساییدگی غیرمعمول می تواند نشانی از بروز اشکال در سیستم فرمان و تعلیق باشد.
▪ اگر خورده شیشه، شن و سایر اجسام خارجی لابهلای آج گیر کرده باشد، آن را خارج کنید. این اجسام می توانند بهتدریج در لاستیک فروروند و سبب بروز نشتی باد از آن شوند.
۲) تنظیم بودن چرخ ها
تنظیم بودن چرخ ها به معنی آن است که همه چرخ های خودرو نسبت به محور اصلی آن کاملاً عمود و در یک راستا باشند، در غیر این صورت لاستیک نمی تواند بهخوبی به گردش درآید و مقداری از انرژی صرف کشیده شدن آن می شود که ضمن افزایش سوخت، عمر لاستیک را کم می کند. برای اطمینان از تنظیم بودن چرخ ها خودرو را در محل مسطحی مانند یک پارکینگ خلوت به حرکت در آورید، به آرامی فرمان را رها کنید، نباید فرمان به هیچ سمتی بکشد. تنظیم فرمان و چرخ ها باید حداقل هر ۲۵ هزار کیلومتر یا سالی یکبار انجام شود.
۳) بالانس تایرها
بهطور معمول تایر و متعلقات چرخ روی هم حدود ۲۰ کیلوگرم وزن دارند. اگر این وزن به طور همگن روی چرخ توزیع نشده باشد بهاصطلاح گفته می شود چرخ بالانس نیست. تغییری ناچیز بهاندازه۱۴ گرم در این ۲۰ کیلو سبب می شود خودرو هنگام حرکت مرتعش شود. اگر در فرمان لرزش احساس می کنید احتمالاً چرخ های جلو بالانس نیستند و اگر در صندلی لرزش می بینید چرخ های عقب از بالانس خارج شده اند.
لازم است با مراجعه به آپاراتی هر ۲۰ هزار کیلومتر از بالانس بودن چرخ ها اطمینان پیدا کنید. فراموش نکنید در یک شاهراه که با سرعت ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت در حال حرکت هستید، هر تایر حداقل ۱۴ بار در ثانیه در حال چرخیدن است. بالانس نبودن سبب خرابی جلوبندی و سیستم تعلیق خودروی شما نیز خواهد شد.
۴) جابهجا کردن چرخ ها )
بهتر است هر ۸ تا ۱۰ هزار کیلومتر، جای لاستیک ها را با یکدیگر عوض کنید، به این دلیل که تایرهای جلو سریعتر ساییده میشوند زیرا وظیفه چرخش خودرو در پیچ ها را نیز انجام می دهند، بهخصوص اگر خودروی شما اکسل جلوست، سایش سریعتر رخ می دهد. نحوه تعویض لاستیک ها با یکدیگر در دفترچه راهنمای خودرو درج می شود
۵) نگهداری لاستیک )
لاستیک را باید در محیط تمیز به صورت عمودی انبار کنید، جایی که از نور مستقیم آفتاب یا نورهای مصنوعی شدید، حرارت، موتورهای الکتریکی (بهدلیل ایجاد اوزون) و هیدروکربن ها (برش های نفتی) دور باشد. اگر لاستیک را روی رینگ نگه میدارید، باد آن را روی ۱۵psi تنظیم کنید تا از ترک برداشتن جلوگیری شود.
● چه زمانی به لاستیک نو نیاز داریم؟
هنگامی که آج رویه به ۶/۱ میلیمتر کاهش یابد باید لاستیک را عوض کرد. اطلاع از ارتفاع آج اغلب با درجه مخصوص عمق سنج آج انجام می شود. در صورتی که این وسیله را در اختیار ندارید با یک آزمایش ساده می توانید زمان مناسب تعویض تایر را دریابید. یک سکه ده ریالی را درون شیارهای آج طوری فرو برید که عدد ۱۰ به سمت درون آج لاستیک و به سوی شما باشد (شکل ۴) اگر عبارت "جمهوری اسلامی ایران" به طور کامل قابل رویت بود، آماده خرید یک تایر نو باشید.
توربواستریمر و افزایش بازده موتور خودرو
فناوری فوق، انرژی موجود در گازهای خروجی از موتور برای به راه انداختن یک موتور بخار استفاده می شود و موتور بخار نیز بخشی از انرژی مورد نیاز سیستم محرکه ی خودرو را تامین می کند. به این ترتیب بازده سیستم محرکه ی خودور حدود پانزده درصد افزایش می یابد. نکته ی جالب این است که این فناوری به نحوی طراحی شده است که قابل نصب بر روی خودروهای کنونی شرکت بی-ام-و نیز می باشد. ترکیب طرح فوق با سیستم محرکه ی قبلی یک خودروی چهار سیلندر باعث تولید ده کیلووات توان و نیز بیست نیوتن متر گشتاور اضافی می شود. توربواستریمر بر همان اصل موتور بخار استوار می باشد. به این صورت که به یک مایع گرما داده می شود تا به بخار تبدیل شود و سپس از بخار تولیدی در موتور بخار استفاده می شود. انرژی حرارتی عمدتاً توسط مبدل های حرارتی که از گازهای خروجی به عنوان منبع حرارتی استفاده می کند، تامین می شود. بدین ترتیب، بیش از هشتاد درصد انرژی حرارتی موجود در گازهای خروجی اگزوز مجدداً بازیافت می شود. سپس بخار به درون یک محفظه ی انبساط که مستقیماً به میل لنگ وصل شده است منتقل شده و در آن جا منبسط شده و باقیمانده انرژی حرارتی رابه سیستم خنک کننده ی موتور می دهد. اجزای سیستم توربواستریمر به نحوی طراحی شده اند که بر روی مدل های کنونی خودروهای بی-ام-و نظیر سری سه قابل نصب باشند. هدف بعدی محققین کوچک تر کردن اجزای این سیستم و رساندن آن به تولید انبوه می باشد.
انواع سوخت های گاز طبیعی
گاز طبیعی فشرده
CNG) گاز طبیعی فشرده (Compress Natural Gas) به عنوان یکی از سوختهای جایگزین مورداستفاده قرار می گیرد. ترکیب عمده گاز طبیعی، متان (CH4) می باشد، معمولا گاز طبیعی شامل 85 الی 95 درصد متان و باقی آن دی اکسیدکربن،نیتروژن و مقدار کمی اتان،پروپان و بوتان است. در هنگام سوختگیری، سوخت توسط توزیع کننده ها به مخازن نصب شده بر روی خودرو متصل می گردد و سوخت تحت فشار 200bar تزریق می گردد.
از مزایای استفاده از گاز طبیعی در مقایسه با بنزین می توان به آلایندگی کمتر، عدد اکتان بالا (130)، افزایش راندمان 15 درصدی و فراوانی و قیمت مناسب نام برد. در مقابل، هزینه احداث ایستگاههای سوختگیری، وجود محدودیت فضا در نصب مخازن سوختگیری بر روی خودرو، کاهش پیمایش خودرو و نیاز به طراحی و تقویت بخشهای متعددی از خودرو نظیر شاسی، اکسل (بدلیل افزایش وزن)، سیستم خنک کاری و غیره در خوروهای تبدیلی، از معایب استفاده از این سوخت می باشد.
گاز طبیعی مایع (LNG)
(Liquid natural Gas) یا LNG یا گاز طبیعی مایع به عنوان یکی دیگر از سوخت های جایگزین می باشد.جهت تولید LNG، گاز طبیعی را تا دمای تقریبی 2/327- درجه فارنهایت یا 164- در جه سیلسیوس سرد کرده و سپس به مایع تبدیل می کنند.
آب، دی اکسید کربن، نیتروژن،اکسیژن و ترکیبات سولفور از جمله اجزای تشکیل دهنده گاز طبیعی هستند که طی مراحل تبدیل گاز به مایع، اکسیژن، دی اکسید کربن، آب و ترکیبات سولفور از آن جدا شده و مقدار متان موجود در LNG تقریباً به بیش از 98% می رسد که در آن مقادیر کمی اتان، پروپان و سایر هیدرو کربن های سنگین تر نیز وجود دارد.
در حالت گازی، انرژی گاز طبیعی فشرده (CNG) در حدود 200 برابر گاز طبیعی غیر فشرده است ولی در حالت مایع، انرژی گاز مایع طبیعی (LNG) در حدود 600 برابر گاز طبیعی غیر فشرده می باشد، که بدلیل هزینه های تبدیل گاز طبیعی به مایع و شرایط نگهداری آن، استفاده از گاز مذکور اقتصادی نمی باشد.
تکنولوژی ساخت موتورهای گازسوز
موتورهای پایه گازسوز (OEM)
موتورهای گازسوز کارخانه ای اصطلاحاً به موتورهایی گفته می شود که بصورت اولیه و پایه گازسوز در کارخانه تولید می شود و کلیه قطعات موتور جهت این نوع سوخت طراحی شده است، به این معنی که تغییراتی مانند، تغییر نسبت تراکم، مقاوم سازی بلوک سیلندر، سرسیلندر، تغییر در ساختار سیستم سوخت رسانی، سیستم جرقه، میل بادامک، سیستم خنک کاری، روغن کاری، جانمایی موتور، مخازن، کیت گازسوز و … به صورت اولیه و اصلی در هنگام تولید درکارخانه طراحی گردیده است. در این نوع موتورها به دلیل تولید اولیه به صورت گازسوز مشکلات، افت توان، گشتاور، آلایندگی بالا، مشکل خنک کاری موتور و … تا حدود بسیار زیادی مرتفع گشته است.
موتورهای گازسوز تبدیلی
موتورهای تبدیلی به موتورهایی گفته می شود که سیستم از حالت اولیه و اصلی دیزل و یا اتو به سیستم گازسوز تبدیل می گردد. در این موتورها بدلیل طراحی اولیه بر اساس سیکل دیزل و یا اتو، نمی توان از سوخت گاز طبیعی استفاده نمود. لذا بدین منظور می بایست تغییراتی در ساختار سیستم سوخت، سیستم خنک کاری و … ایجاد گردد.
با وجود تغییرات ایجاد شده در موتور و سایر قسمت های خودرو، بدلیل اینکه ساختار اصلی و طراحی موتور همانند حالت اولیه می باشد لذا کارایی سیستم گازسوز تا حدی کاهش یافته، بطوریکه توان و گشتاور خودرو دچار افت 15 تا 20 درصدی گشته و آلاینده های خودرو به حد مطلوب نمی رسد و در اثر افزایش وزن خودرو به دلیل اضافه شدن تجهیزات کیت گازسوز، مصرف سوخت خودرو در حالت بنزینی نیز افزایش می یابد.
موتورهای دوگانه سوز (Bi Fuel)
موتورهای دوگانه سوز دارای دو سیستم جداگانه سوخت رسانی بنزینی و گاز طبیعی می باشد که بصورت اختیاری
امکان استفاده از یک سوخت را دارا می باشند. بدین شکل که راننده در صورت تمایل به استفاده از هر یک از سوخت ها با فشار کلید انتخابگر (Fuel select switch)، نوع سوخت مورد نظر خود را انتخاب کرده و موتور به کمک تجهیزات کیت گازسوز با سوخت مورد نظر کار خواهد کرد.
در حال حاضر خودروهای دو گانه سوز موجود در کشور از نوع تبدیلی می باشد.در این قبیل خودروها طراحی اولیه خودرو برای استفاده از بنزین صورت گرفته است در نتیجه امکان بهره گیری از عدد اکتان و ضریب تراکم بالای گاز مقدور نمی باشد و غالباً موتور این خودروها با کاهش 15% توان مواجه می گردند. مصرف گاز معادل بنزین خودروهای گازسوز در هر کیلومتر مسافت، تقریباً معادل سوخت این خودروها در حالت بنزین سوز بوده و مسافت پیمایش خودرو بستگی به مشخصات خودرو، تعداد، حجم و نوع مخازن مورد استفاده دارد.
موتورهای دو سوخته دیزل و گاز طبیعی (Dual-Fuel)
در این موتورها سوخت خودرو بصورت ترکیبی از گاز طبیعی و گازوئیل می باشد و جهت تزریق گاز طبیعی به درون سیلندر دو روش وجود دارد :
تزریق مستقیم گاز
در این روش همزمان با تزریق سوخت دیزل، سوخت گاز نیز توسط شیرهای برقی سرعت بالا به داخل سیلندر تزریق می گردد. در این روش گاز تامین کننده بیشتر انرژی مورد نیاز موتور بوده و گازوئیل به عنوان سوخت آتش زا بکار می رود.
استفاده از کاربراتور برای مخلوط کردن هوا و گاز
در این روش با استفاده از از میکسر، همزمان با ورود هوا به داخل سیلندر، گاز نیز وارد شده و در سیلندر یک مخلوط همگن از گاز و هوا وجود خواهد داشت.سپس در انتهای مرحله تراکم گازوئیل به عنوان سوخت آتش زا به درون سیلندر تزریق می گردد. در این روش با تغییر بار موتور نسبت ترکیب دو سوخت تغییر می کند.
موتورهای تک سوخته گازسوز (Dedicated)
این موتورها با یک سوخت کار کرده و بدلیل عملکرد موتور به لحاظ بازده، شتاب و صدای آرام موتور در مقایسه با نوع دوگانه سوز تبدیلی، بیشتر مورد توجه قرار گرفته اند. بطور کلی موتورهایی که با گاز طبیعی طراحی شده اند، بازده بیشتری نسبت به انواع بنزینی و دیزلی مشابه خود دارند. موتورهای تک سوخته CNG نسبت تراکم بالاتری در مقایسه با انواع مشابه بنزینی داشته که در عمل باعث کاهش مصرف سوخت و افزایش عملکرد خودرو می گردد.
آشنایی با سیستمهای سوخت رسانی کاربراتوری و انژکتوری
آشنایی با سیستمهای سوخت رسانی کاربراتوری و انژکتوری و مزایای استفاده از تکنولوژی های جدید سوخت رسانی در خودرو
Electronic Fuel Injection

سیستم سوخت رسانی برای خودرو به مانند دستگاه گوارش و دستگاه تنفسی برای بدن انسان ضروری و بسیار حساس است که بایستی انرژی لازم برای استفاده و کار خودرو را فراهم سازد . اما این سیستم های سوخت رسانی چگونه چنین کاری را انجام میدهند ؟ بر چند نوع هستند ؟ مزایا و معایب این نوع سیستم ها چیست ؟ چه نوع سیستمی برای خودرو اقتصادی تر و مناسب تر است ؟ و . . . ده ها سئوال دیگر که ممکن است برای همه ی کسانی که به نوعی با خودرو سر و کار دارند پیش آید . از سال 1383 ساخت خودرو های سواری کاربراتوری تقریبا به حالت تعلیق در آمده است و شرکت ها تنها مجازند از سیستم های انژکتوری برای محصولات خود استفاده کنند . حال آنکه تعدادی از رانندگان قدیمی خودرو همچنان بر استفاده از خودروهای کاربراتوری اصرار می ورزند . اصلا کاربراتور و انژکتور چه تفاوتی با هم دارند ؟ چه کاری انجام می دهند ؟ و کدامیک بر دیگری ارجحیت دارد ؟ و . . . سئوالات مشابه دیگر . در این نوشتار سعی داریم به صورت اختصار با هر دو نوع سیستم سوخت رسانی آشنا شویم و در نهایت با مزایا و معایب هر دو آشنایی پیدا کرده تا بتوانیم به درستی در خصوص استفاده از این سیستم ها در خودرو تصمیم گیری نماییم .
کاربراتور چیست ؟
کاربراتور مهمترین قطعه در سیستم های سوخت رسانی کاربراتوری است . وظیفه ی اصلی کاربراتور تهیه مخلوط مناسبی از هوا و سوخت برای شرایط مختلف کار موتور می باشد . یک کاربراتور بایستی خواسته های زیر را برآورده سازد :
1 . تهیه مخلوط صحیح هوا و سوخت برای شرایط مختلف کار موتور در زمانی بسیارکوتاه
2 . مصرف کم سوخت در وضعیت کار عادی موتور
3 . امکان تامین حداکثر قدرت در حالت بار کامل
4 . روشن شدن موتور در هر درجه حرارت و کارکرد منظم آن در حالت دور آرام
5 . پایداری تنظیم های انجام یافته بر روی کاربراتور برای یک مدت طولانی و امکان تنظیم ها با توجه به شرایط کاری موتور
6 . سادگی ، قابلیت اطمینان و دوام
7 . سهولت تعمیر و نگهداری
کاربراتور چگونه کار می کند ؟
عامل اصلی کار کاربراتور ایجاد مکش ( خلاء ) در روی مجرای خروج سوخت ( ژیگلور ) می باشد .این کار توسط قسمتی از بدنه کاربراتور به نام ونتوری یا گلوگاه انجام می گیرد . ونتوری در حقیقت مقطع کاهش بدنه کاربراتور می باشد . با باز شدن صفحه گاز هوا توسط سیلندر موتور مکیده شده و به داخل کاربراتور جریان می یابد . در هنگام عبور از ونتوری به علت کاهش مقطع عبور ، سرعت هوا افزایش یافته و فشار محفظه ونتوری کاهش می یابد و مکشی ایجاد می نماید که به مراتب از سایر مقاطع کاربراتور بیشتر است . بنابراین چنانچه مجرای سوخت به این قیمت متصل شود ، سوخت مکیده شده و پس از مخلوط شدن با هوا به داخل سیلندر وارد می شود .
انواع کاربراتور : کاربراتور ها از نظر جریان هوا به سه دسته تقسیم می شوند :
1 . کاربراتور با جریان هوا از بالا به پایین : در این کاربراتور نیروی جاذبه به جریان مخلوط سوخت و هوا به داخل موتور کمک می کند و در نتیجه تغذیه موتور بهتر انجام میشود . علاوه بر آن دسترسی به کاربراتور از نظر فضای تعمیراتی نیز بهتر می باشد . به همین دلیل این نوع کاربراتور برروی اکثر خودروها به کار می رود که می توانند شامل کاربراتورهای یک مرحله ای یا دو مرحله ای باشند . کاربراتور خودروهای نیسان ، پراید ، پژو از این نوع می باشند .
2 . کاربراتور با جریان هوا از پایین به بالا : این نوع کاربراتور بیشتر در گذشته به کار گرفته می شده است و علت آن جلوگیری از ورود سوخت به صورت مایع به موتور بود . در حال حاضر با توجه به اینکه این کاربراتور از نظر فضای تعمیراتی از قابلیت دسترسی خوبی برخوردار نیست و علاوه برآن روشن شدن موتور در هوای سرد نیز به خوبی انجام نمی شود ، کاربردی ندارد . کاربراتور خودروهای قدیمی دهه ی 60 19 معمولا از این نوع می باشد .
3 . کاربراتور با جریان هوای افقی : مزیت اصلی این نوع کاربراتور ارتفاع کمی است که درزیر درپوش موتوراشغال می کند . این نوع کاربراتور می تواند دارای ونتوری ثابت یا متغیر باشد . کاربراتور خودرو پیکان از نوع کاربراتور با جریان هوای افقی و با ونتوری متغیر می باشد .
کاربراتورها عموما از قسمت های زیر تشکیل شده اند :
محفظه ی گاز – محفظه ی ساسات – بدنه – محفظه راه انداز – پمپ شتابدهنده که ونتوری در کاربراتورهای یک مرحله ای یا ونتوری ها در انواع دو مرحله ای در بدنه اصلی جای می گیرند . صفحه گاز در محفظه ی گاز و صفحه ی ساسات در محفظه ی ساسات قرار دارند . محفظه ی راه انداز و پمپ شتابدهنده نیز در کاربراتورهای پیشرفته برای جبران بعضی کاستی های کاربراتور های اولیه طراحی و استفاده می شوند .
تا دهه 1960 کاربراتور در بسیاری از سیستم های سوخت رسانی استاندارد مورد استفاده قرار می گرفت . در دهه 1970 در طی تحقیقات و نوآوری هایی سیستم EFI که در آن سوخت توسط انژکتورها با کنترل الکترونیکی به مجرای مکش تزریق می گردید به جای کاربراتور در نظر گرفته شد .
باید بدانیم که وجود چه معایبی از سیستم های کاربراتوری موجب شده تا با کنار گذاشتن آن سیستم انژکتوری را جایگزین آن نماییم . دو جزء اساسی سیستم های کاربراتوری کاربراتور و دلکو می باشند .
کاربراتور ها دو وظیفه اصلی به عهده دارند :
1 . مخلوط کردن سوخت و هوا به نسبت ترکیبی مشخص که در هر کاربراتور به عنوان یک پارامتر اساسی تعیین می شود .
2 . توزیع سوخت پودر شده به میزان برابر بین سیلندرها .
دلکو نیز دو وظیفه اصلی به عهده دارد :
1 . تولید برق مبتنی بر مکانیزم کارکرد پلاتین و فیوز ( خازن ) دلکو .
2 . توزیع برق در روی سر شمع ها در زمان لازم .
معایب عمده و ذاتی کاربراتور :
با دقت در انجام کار کاربراتور می توان دید علی رغم تمام محاسنی که کاربراتور برای خودرو دارد چند عیب ذاتی بزرگ دارد که چشم پوشی از آنها امکان پذیر نیست از جمله
1 . عدم تناسب میزان مخلوط شدن هوا و سوخت : این میزان ثابت نبوده و به دلیل چگالی نامتناسب این دو ماده که یکی گازی و دیگری مایع است تنها در یک زاویه خاص از دریچه کاربراتور این نسبت رعایت شده و در بقیه موارد این تناسب به هم می خورد .
2 . کاربراتور شدیدا وابسته به شرایط محیط است : وابستگی شدید کاربراتور به شرایط محیط به خصوص دما و فشار باعث می شود که به جرات بتوان گفت هیچ خودرو کاربراتوری در حالت تنظیم کامل کار نمی کند .زمانی که یک خودرو کاربراتوری را تنظیم می کنید نا خودآگاه این تنظیم را بگونه ای انجام خواهید داد که فقط و فقط خودرو در همان ساعت و همان مکان تنظیم باشد و به محض تغییر محل یا تغییر ساعت ، خودرو از تنظیم خارج می شود . احتمالا شما در هنگام رانندگی از شهری مانند تهران به شهری دیگر مانند رشت این تغییر رفتار محسوس کاربراتور و بد روشن شدن و تنظیم نبودن خودرو را یا به طور کلی بد روشن شدن خودروهای کاربراتوری در هنگام زمستان و یا صبح زود تجربه کرده اید .
3 . عدم توزیع یکسان سوخت به سیلندرها : از آنجایی که کاربراتور وظیفه انتقال یک سیال را به سیلندرها به عهده دارد و این انتقال بدون هیچ دخالتی انجام می شود طبیعی است که به سیلندرهایی که به کاربراتور نزدیکترند سوخت بیشتری منتقل شده و بازده آنها بیش از سیلندرهای دورتر به کاربراتور می باشد . این موضوع باعث ایجاد یک نوع عدم بالانسینگ موتور می شود که در صورت استفاده از کاربراتور اجتناب ناپذیر است.
4 . خفه کردن کاربراتور : این مشکل در کلیه کاربراتورهایی که واحد پمپ شتابدهنده دارند دیده می شود که در زمان خاموشی موتور با چند بار فشردن پدال مقداری سوخت وارد سیلندر می شود و کاربراتور فلوت می کند . در حالی که این موضوع در خودروهای انژکتوری اصلا مصداق ندارد .
5 . پدیده قفل گازی : این پدیده پس از خاموش کردن موتور رخ می دهد . وقتی که موتور و متعاقب آن پمپ بنزین خاموش می شود بنزینی که در لوله ها و کاربراتور موجود است بر اثر از دست دادن حرکت خود و نیز همنشینی با گرمای موتور بخار شده و باعث دیر روشن شدن خودروهای کاربراتوری پس از چند لحظه خاموش شدن می شوند .این پدیده در خودروهای انژکتوری نیز اتفاق می افتد اما بلافاصله پس از باز کردن سوئیچ با کارکرد پمپ بنزین قبل از روشن شدن موتور این موضوع منتفی می شود .
6 . وابسته بودن به نوع بنزین : اصولا یکی از پارامترهای کیفی بنزین عدد اکتان است . این عدد بدون واحد در واقع معیاری است که به نوعی می تواند به ما نشان دهد که تا چه حد می توانیم بنزین را تحت فشار قرار دهیم بدون آنکه بنزین دچار خودسوزی و انفجار شود .هر چه عدد مزبور به عدد 100 نزدیکتر باشد کیفیت بنزین مصرفی به اصطلاح بهتر خواهد بود .طبیعتا در لحظه تنظیم موتور این کار با استفاده از بنزین مشخصی صورت می گیرد . حال اگر نوع بنزین و در نتیجه عدد اکتان آن تغییر کند نیازمند تنظیم جدیدی خواهیم بود .اکثر کسانی که از بنزین معمولی در خودرو کاربراتوری خود استفاده می کنند پس از استفاده از بنزین سوپر شاهد این تفاوت کارکرد موتور می شوند .
7 . تنظیمات زیاد و پیچیدگی زیاد مکانیکی : موجب می شود که تعمیر کاران اغلب به دلیل عدم آگاهی از تنظیمات دقیق و یا عدم استفاده از ابزار مخصوص های لازم نسبت به تنظیم همه جانبه آن غفلت ورزیده و این خود مزید بر علت می شود علاوه بر این باعث خرابی های زودرس نیز خواهد بود .
معایب عمده ذاتی دلکو :
1 . شدت جرقه به دور موتور وابسته است : تولید برق در خودرو به دلیل مکانیزم خاص عملکردی پلاتین و خازن دلکوست . در یک کویل ساده در زمانی که پلاتین بسته است جریان از مسیر کویل اولیه و پلاتین عبور کرده و به بدنه می رسد . این عمل موجب شارژ شدن جریانی سیم پیچ اولیه می شود . اصولا سیم پیچ ها دارای خاصیت مشابهی با خازن ها هستند با این تفاوت که خازن ها با تغییرات ولتاژ مخالفت کرده و در زمان افت ولتاژ شبکه با دادن ولتاژخود باعث ثابت ماندن آن در سیتم شده اما سیم پیچ ها دارای این ویژگی هستند که سعی دارند با دادن جریان اضافی مقدار جریان عبوری از خود را ثابت نگه دارند .
تا زمانی که پلاتین بسته است هیچ اتفاقی نمی افتد . به محض باز شدن پلاتین سیم پیچ که سعی دارد جریان خود را ثابت نگه دارد به اجبار جریان خود را به خازن هدایت می کند . خازن وقتی در این حالت قرار می گیرد ولتاژ روی آن به شدت افزایش یافته و حتی به بالای 300 ولت نیز میرسد . این شدت موجب می شود که جریان تغییر مسیر داده و به سیم پیچ برگردد . این تغییر جریان تا شارژ مجدد سیم پیچ ادامه داشته و دوباره جهت جریان بین سیم پیچ و خازن تغییر می کند . تا زمانی که پلاتین باز است این نوسان بارها انجام شده که نتیجه آن تغییر شار مغناطیسی و تحریک سیم پیچ ثانویه و ایجاد جرقه برروی شمع ها است . در هر بار باز شدن پلاتین این عمل تکرار می شود .در این حالت موتور در دور آرام هیچ مشکلی عملکردی ندارد اما با افزایش دور موتور زمان بسته شدن پلاتین ناخودآگاه کوتاه شده و عمل شارژ و دشارژ کویل خارج از بازه زمانی باز و بسته شدن پلاتین قرار می گیرد . اینجاست که عیب بزرگ سیستم جرقه زنی دلکو ظاهر می شود . کویل به دنبال پلاتین چون زمان کافی برای شارژ و دشارژ سیم پیچ اولیه ندارد نمی تواند شار لازم برای تحریک کامل سیم پیچ ثانویه را به دست آورد و لذا شدت جرقه در دورهای بالاتر به طور محسوسی کاهش یافته و خودرو در دور بالا دچار لرزش زیاد کاهش راندمان موتور و افزایش مصرف بنزین به صورت تصاعدی می شود .
2 . شدت توزیع جرقه بر روی سر شمع ها یکسان نیست : مسئله وجود وایر شمع ها و مشکلات آن همیشه یک معضل بوده است . اما مشکل عمده آن مسئله نا هماهنگ بودن طول وایرهاست که موجب نا موزونی شدت جرقه در سر شمع ها می شود .
3 . عدم تناسب آوانس های دینامیکی و استاتیکی :
الف ) آوانس استاتیکی که با حرکت دادن موضعی دلکو ایجاد شده و توسط فرد تنظیم می شود .
ب ) آوانس دینامیکی که شامل آوانس های خلائی و وزنه ای هستند که به طور اتوماتیک توسط دلکو تنظیم می شوند . آوانس استاتیکی با توجه به دخالت دست همیشه دقیق تنظیم نمی شود و از طرفی به آوانس خلایی نیز نمی توان اطمینان داشت زیرا با هر بار فشردن و یا رها کردن گاز خلاء منیفولد کم و زیاد شده و آوانس خودرو به هم میریزد و از جانب دیگر آوانس وزنه ای نیز با توجه به اتکا بر نیروی گریز از مر کز و خاصیت غیر خطی فنر وزنه ها معمولا مقدار مناسبی را به دست نمی دهد . تمامی این عوامل دست به دست هم می دهند تا آوانس دلکو هرگز تنظیم قابل قبولی ارائه ندهد .
4 . تنظیمات زیاد و پیچیدگی زیاد مکانیکی : موجب می شود که تعمیر کاران اغلب به دلیل عدم آگاهی از تنظیمات دقیق و یا عدم داشتن ابزار مخصوص های لازم نسبت به تنظیم های همه جانبه آن غفلت ورزیده و این خود مزید بر علت می شود علاوه بر این باعث خرابی های زودرس نیز خواهد بود .
سیستم تزریق سوخت الکترونیکی EFI چیست ؟
اتومبیل ها یکی از دو سیستم کاربراتوری یا انژکتوری را برای تحویل مخلوط سوخت و هوا با نسبت صحیح به سیلندرها در تمام دامنه های سرعت دورانی موتور مورد استفاده قرار می دهند . هر یک از این دو سیستم حجم هوای مکش را اندازه گیری می کند . حجم هوای مکش بر اساس زاویه دریچه گاز و سرعت موتور تغییر می کند و هر دو سیستم نسبت سوخت و هوای صحیح را برای تمام سیلندرها بر اساس حجم هوای مکش تامین می کنند .
به دلیل اینکه ساخت کاربراتور نسبتا ساده است ونیازی به قطعات با تکنولوژی بالا ندارد در سطح وسیعی از موتورهای بنزینی مورد استفاده قرار گرفته است . در پاسخ به نیاز های فعلی برای کاهش آلودگی دود خروجی از اگزوز ‏، مصرف سوخت اقتصادی ، سوخت رسانی بهینه و سایر موارد دیگر ، کاربراتورهای امروزی باید به وسیله جبران سازهای مختلف مجهز گردند که باعث به وجود آمدن کاربراتور با سیستم پیچیده تر می گردد . برای اطمینان از نسبت سوخت و هوای صحیح در موتور سیستم EFI بر اساس شرایط رانندگی مختلف به جای کاربراتور مورد استفاده قرار گرفت .
سیستم کنترل EFI در دو نوع آنالوگ و دیجیتال برای سوخت رسانی به کار می رود . در سیستم کنترل از نوع آنالوگ حجم سوخت تزریق شده بر اساس زمان مورد نیاز برای شارژ و دشارژ کردن خازن کنترل می شود و لیکن در سیستم کامپیوتری حجم سوخت تزریق شده بر اساس داده های ذخیره شده در حافظه مشخص می گردد علاوه بر کنترل زمان مقدار سوخت تزریق شده آوانس جرقه کنترل سرعت هرزگرد موتور کارکرد نادرست موتور و سایر موارد نیز می تواند بوسیله ی سیستم کامپیوتری کنترل گردد .
تفاوت عمده سیستم های انژکتوری در موتورهای بنزینی و گازوئیلی :
در سیستم های انژکتوری موتورهای گازوئیل سوز از سیستم جرقه زنی و شمع خبری نیست و در حقیقت احتراق درون محفظه ی سیلندر به روش احتراق خود به خودی یا Self Ignition انجام می شود بدین صورت که ابتدا هوا در مرحله تنفس وارد محفظه ی سیلندر شده و در مرحله تراکم تا میزان حتی 1 به 25 متراکم می شود در این حالت دمای هوا تا حدود 700 درجه سانتی گراد افزایش می یابد . سپس در بالاترین نقطه و در زمان مناسب گازوئیل توسط انژکتورها به درون سیلندر پاشش می شود که در حضور هوای داغ باعث انفجار می گردد و منجر به حرکت در آوردن پیستون و در نهایت حرکت موتور می شود .
اما در موتورهای بنزین سوز در مرحله تنفس مخلوط سوخت و هوا وارد سیلندر می شود و همچنان انفجار سوخت در محفظه ی احتراق به کمک جرقه حاصل از فرمان رسیده به شمع ها صورت می گیرد و این نسبت تراکم تا حداکثر حدود 1 به 11 امکان پذیر می باشد و در صورت انفجار بی موقع سوخت درون سیلندر پدیده Knocking یا Detonation روی داده و باعث وارد آمدن آسیب جدی به موتور خودرو می شود . که این امر توسط ECU کنترل می گردد .
وظیفه ای را که کاربراتور در سیستم سوخت رسانی کاربراتوری به عهده دارد در سیستم های انژکتوری به عهده 2 سیستم سوخت رسانی و سیستم هوارسانی گذاشته شده است که بوسیله واحد کنترل الکترونیکی Electronic Control Unit هدایت می شوند .
سیستم سوخت رسانی شامل : باک بنزین -Fuel Tank پمپ بنزین Fuel Pump – لوله ای انتقال سوخت Fuel Pipe – فیلتر بنزین Fuel Filter – رگولاتور فشار Pressure Regulator – ریل توزیع کننده سوخت Delivery Pipe Fuel Rail – انژکتورهای مستقر بروی ریل سوخت Injectors و تعدیل کننده جریان ( دامپر ) Damper می باشد .
سیستم هوارسانی نیز شامل : فیلتر هوا Air Filter – اندازه گیر جریان هوا Air Flow Meter – دریچه هوا ‏Throttle Body – سیلندر Cylan. – منیفولد هوا I.Manifold – مخزن آرامش Surge Tank می باشد .
در حقیقت سیستم سوخت رسانی وظیفه ای تهیه سوخت مورد نیاز در زمان مشخص و مقدار مناسب برای محفظه احتراق ( سیلندر ) و سیستم هوارسانی نیز وظیفه ای تهیه هوای مورد نیاز در زمان مشخص و مقدار و دمای مناسب برای محفظه احتراق ( سیلندر ) را به عهده دارند که به کمک سنسور های مختلف موجود در مسیر شرایط لحظه به لحظه کارکرد موتور خودرو را اندازه گیری کرده و پس از انتقال به ECU فرمان مناسب را گرفته و به کمک فرمانبر های مختلف بهینه ترین سوخت را برای کارکرد موتور تدارک می بینند . فرمان زمان جرقه زنی شمع ها نیز توسط ECU صادر می شود .
اگر سیستم سوخت رسانی را به بدن انسان تشبیه کنیم ECU یه عنوان مغز سیستم ، Sensorsسنسورها به عنوان حواس انسان ( بینایی و . . . ) و Actuators یا عملگرها مانند دست و پای انسان عمل می کنند .
بعضی از سنسورهای اصلی سیستم های EFI عبارتند از :
سنسور اندازه گیری دبی هوا AFM ( میزان دبی هوا از نظر جرمی و میزان دبی هوا از نظر حجمی ) – سنسور اندازه گیری میزان خلاء ورودی MAP – سنسور اندازه گیری میزان دمای هوا ATS – سنسور اندازه گیری دمای آب موتور CTS – سنسور اندازه گیری دور موتور RPM یا Crankshaft Sen. – سنسور موقعیت دریچه گاز TPS – سنسور l – سنسور اندازه گیری دمای سوخت FTS – سنسور اندازه گیری فشار سوخت FPS – سنسور کنترل وضعیت احتراق درون سیلندرها Knock Sen. – سنسور وضعیت سیلندرها Camshaft Sen. – سنسور اندازه گیری CO و HC CO-Potentiometer Sen.
عملگرها Actuators عمده سیستم نیز شامل شیر موتوری Stepper Motor – انژکتورها Injectors – گرمکن هوا PTC – شمع ها و . . . می باشند .
سیستم های انژکتوری در طول زمان تغییرات متنوعی کرده اند که در ابتدای دهه 1970 میلادی ابداع شده از سیستم های مکانیکی انژکتوری آغاز و سپس سیستم های الکترونیکی طراحی شدند . نیز از سیستم های تک انژکتوری شروع شده و هم اینک از سیستم های پاشش سوخت مستقیم استفاده می شود .
انواع سیستم های سوخت رسانی انژکتوری به ترتیب ابداع :
1 . K – JETRONIC ابزار الکترونیکی وارد کار شد .
2 . KE – JETRONIC واحد کنترل الکترونیکی اضافه شد .
3 . L – JETRONIC
4 . LH – JETRONIC
5 . MONO JETRONIC – SPFI
6 . MULTI JETORONIC – MPFI
7 . GDI
در اینجا سه مورد آخر که معمولترین سیستم های سوخت رسانی انژکتوری را شامل می شوند معرفی می کنیم سیستم های پاشش سوخت تکی یا Single Point Fuel Injection :
در این سیستم ها از یک انژکتور برای تغذیه چهار سیلندر استفاده می شود که این انژکتور سوخت مورد نیاز را در ابتدای منیفولد سوخت می پاشد .از نظر انتقال سوخت نظیر سیستم های کاربراتوری می باشد اما به کمک واحد کنترل الکترونیکی شرایط مناسب تری و مطلوب تری را برای محفظه ی احتراق فراهم میکند .
سیستم های پاشش سوخت چند گانه یا Multi Point Fuel Injection :
که به تعداد سیلندر های خودرو از انژکتور استفاده می شود که این انژکتورها برروی ریل سوخت نصب شده و سوخت مورد نیاز را مستقیم در پشت سوپاپ های سوخت تزریق می کنند .نسبت به سیستم هایSPFI میزان تغییرات سوخت در آنها پس از پاشش تا زمان احتراق بسیار کمتر است در نتیجه سوخت با شرایط بهتری وارد سیلندر می شود و معمولترین نوع این سیستم ها در حال حاضر به شمار می روند .
سیستم های پاشش مستقیم سوخت یا Gasoline Direct Injection :
در این روش برای اینکه حداقل تغییر در شرایط سوخت ورودی به سیلندر روی دهد انژکتورها سوخت مورد نیاز برای احتراق را مستقیم درون محفظه سیلندر تزریق می کنند . که به جز تعدادی خودرو ساز هم اکنون آنچنان مورد استفاده عمومی قرار نگرفته است .
سیستم مورد استفاده در خودروهای داخلی عمدتا از نوعMPFI می باشد که شامل منیفولد ؛ ریل سوخت و انژکتورها و رگولاتور فشار نصب شده بروی آن ؛ دریچه هوا و قطعات نصب شده بروی آن ؛ سیستم الکتریکی تعیین زمان احتراق و غیره . . . و واحد کنترل الکترونیکی ECU می باشد .که از این میان تنها انژکتورها ؛ رگولاتور فشار ؛ تعدادی از قطعات دریچه هوا ، ECU ، سنسورها و قطعات بسیار حساس به دلیل استفاده از تکنولوژی های ویژه از اقلام وارداتی بوده و بصورت انحصاری تنها توسط چند شرکت در جهان طراحی و تولید می شوند و تقریبا بقیه قطعات در داخل کشور ساخته می شوند .
آشنایی با سیستم های CLOSE LOOP و OPEN LOOP :
اصولا در هر سیستمی تعدادی ورودی و خروجی وجود دارد . موتور خودرو نیز سیستمی است که بنزین و هوا و . . . ورودی های آن و دود اگزوز و . . . خروجی آن می باشد . اگر با این دید به یک خودرو کاربراتوری نگاه کنیم موتور خودرو دارای یک سیستم باز است یعنی یک سری ورودی به خودرو داده شده و سیستم نیز بدون هیچ گونه بازنگری از طرف ما یک خروجی ارایه می دهد . این سیستم ها را مدار – باز یا OPEN LOOP می گویند .
اما در بعضی از خودرو های جدید از خروجی موتور خودرو ( دود اگزوز ) نمونه ( فید بک منفی ) گرفته شده و با کار موتور مقایسه می شود . اگر موتور در استفاده از ورودی های اطلاعاتی خود که همان سنسورها هستند دچار خطایی شده باشد ( خواه از طرف ECU خواه از طرف سنسورها و خواه خطای ناشی از عملکرد نادرست فرمانبر ها به هر دلیل باشد ) سعی می کند تا با تصحیح عملکرد خود بهترین بازده را در خروجی خود به دست دهد . به این سیستم ها مدار – بسته یا CLOSE LOOP می گویند .فایده عمده سیستم های مدار – بسته در این است که علاوه بر تنظیمی که ECU به صورت دائم بر کارکرد موتور خودرو دارد در هر لحظه این تنظیم نیز تحت نظارت دوباره بوده و اگر خطای کوچکی نیز اتفاق بیفتد بلافاصله تصحیح می شود .
در موتورهایی که از بنزین سرب دار استفاده می شود سیستم سوخت رسانی از نوع مدار باز یا OPEN LOOP استفاده می شود و در موتورهایی که از بنزین بدون سرب استفاده می شود عموما سیستم سوخت رسانی از نوع مدار بسته یا CLOSE LOOP می باشد .
مزایای استفاده از سیستم های انژکتوری نسبت به سیستم های کاربراتوری :
1 . افزایش راندمان حجمی و حرارتی موتور بدلیل یکنواختی و ترکیب صحیح نسبت هوا و سوخت در حالتهای مختلف کاری موتور
2 . افزایش راندمان حجمی باعث افزایش گشتاور و توان خروجی موتور تا 15 درصد می شود .
3 . نسبت هوا ی ورودی به هر سیلندر بدلیل استفاده تمام سیلندرها از یک حجم ثابت تقریبا برابر است .
4 . بدلیل استفاده از سیتم های اندازه گیری دقیق الکترونیکی برای اندازه گیری دبی هوای ورودی سوخت متناسب با آن تامین شده و در نتیجه مصرف سوخت کاهش می یابد .
5 . در این سیستم ها به علت حذف کاربراتور و پیاله بنزین بخارات حاصل از تیخیر سوخت در پیاله از بین می رود .
6 . کنترل موتور در شرایط مختلف کاری کارکرد موتور مناسب تر و بهتر شده و موتور در هوای سرد سریعتر روشن شده و نیازی بوجود ساسات نمی باشد .
7 . بدلیل یکنواختی ترکیب سوخت و هوا احتراق مناسب تر صورت گرفته و بدلیل افزایش راندمان احتراق موتور نرم تر و بی صدا ترکار می کند .
8 . بدلیل امتزاج مناسب سوخت و هوا راندمان احتراق افزایش یافته و در نتیجه می توان ضریب تراکم حجمی موتور را افزایش داد .
9 . در سیستم های انژکتوری بدلیل اینکه نیازی به گرم کردن منیفولد ورودی نمی باشد در نتیجه دانسیته هوای ورودی بیشتر شده و راندمان حجمی را افزایش می دهد و در نهایتا قدرت خروجی موتور افزایش می یابد .
10 . با افزایش راندمان احتراق و کنترل پدیده Knock یا Detonation باعث افزایش عمر موتور خودرو می شود .
11 . مهمترین علت ساخت سیستمهای انژکتوری و مزیت اصلی آن نسبت به موتورهای کاربراتوری کاهش آلودگی ناشی از موتور خودرو می باشد تا قابلیت پوشش دادن استانداردهای عدم آلایندگی را داشته باشند .
معایب سیستم های سوخت رسانی انژکتوری نسبت به کاربراتوری :
1 . گران بودن موتور بدلیل گران بودن قطعات سیستم های انژکتوری
2 . احتیاج بیشتر به تعمیر و نگهداری و خدمات پس از فروش
3 . نیاز به صافی بنزین دقیق تر و بنزین با کیفیت بالاتر
مطابق آنچه در این نوشتار به صورت ساده و مختصر بیان شد می توان گفت. که هر چه سیستم سوخت رسانی دقیق تر میزان ورودی ها و خروجی های خود را اندازه گیری نماید و در نتیجه بهتر توانایی کارکرد و تطبیق پذیری با شرایط گوناگون را داشته باشد منجر به بهبود عملکرد و کارایی خودرو می شود . که این موارد در سیستم های تزریق سوخت الکترونیکی بیشتر و بهتر مشهود می باشد .و در دیگراینکه رسیدن به هوای پاک و کاهش آلودگی که امروزه از دغدغه های عمده ی پیش رو در کلان شهر ها است و نیز کاهش مصرف سوخت و در حقیقت استفاده بهینه از منابع محدود انرژی بدون استفاده از این سیستم های جدید سوخت رسانی ( EFI ) تقریبا غیر ممکن است .
تصاویر گیربکس های اتوماتیکی

در شکل های زیر شماتیک گیربکس های اتوماتیکی راکه در این فایل شرح داده شده را می توانید ببینید. تمام مشخصات حتی نسبت دور دنده ها را در شکل مشاهده می کنید.
توسعه و پیشرفت سیستم های انتقال قدرت باعث می شود که یک طرح جدید گیربکس اتوماتیک شش دنده برای تولید انبوه اماده شود. ساختار این گیربکس ها طوری هستند که به اسانی می توانند به گیربکس های هفت تا نه دنده توسعه یابند. این گیربکس ها می توانند مراحل زیادی از نسبت دنده ها را مدیریت کنند و با استفاده از میدل گشتاور به جای کلاچ به خوبی حرکت کنند. یک موتور الکتریکی بر روی مبدل گشتاور عملیات حرکت و ایستادن را بهبود می بخشد در واقع این موتور در هنگام ایستادن با مقابل با مبدل گشتاور انرژی ان را به صورت الکتریکی ذخیره کرده و در موقع حرکت این انرژی به موتور بازگردانده میشود این موتورمانند یک سیستم انتقال قدرت متغییرcvt است به منظور بهبود عملکرد موتور.

منابع:

www.mechanic.com

www.mohandesinemekanik.com

www.akhbarmohandesi.com

www.newsafcare.com