مقاله:
آشنایی با اردبیل و آداب و رسوم محلی
فهرست:
معرفی شهرستان اردبیل
مکان های دیدنی و تاریخی
صنایع و معادن
کشاورزی و دام داری
مشخصات جغرافیایی
بررسی مهم ترین ویژگی های آداب و رسومی مردم اردبیل
آداب و رسوم مردم اردبیل در ماه رمضان
آداب و رسوم مردم اردبیل در بلندترین شب سال؛ شب یلدا
تمدن و آداب و رسوم اردبیل مکتوب می شود
منبع
منابع:
www.gardeshgary.com
www.ardabilblogfa.com
معرفی شهرستان اردبیل
شهرستان اردبیل یکی از شهرستانهای استان اردبیل ایران است. مرکز این شهرستان شهر اردبیل است. این شهرستان از ۳ بخش و ۱۱ دهستان تشکیل شده است.
* بخش سرعین
دهستان ها: سبلان ـ آبگرم
* بخش مرکزی
دهستان ها: شرقی ـ کلخوران ـ سردابه ـ بالغلو ـ ارشق شرقی ـ غربی
* بخش هیر
دهستان ها: فولادلوی شمالی ـ فولادلوی جنوبی ـ هیر
نقاط شهری استان:
* سرعین
* اردبیل
* هیر
واژه اردبیل واژه ای اوستایی است که از دو کلمه آرتا ( مقدس ) و ویل ( شهر ) به معنی شهر مقدس ترکیب شده است. وسعت این شهرستان 3810 کیلومتر مربع است و چهره عمومی شهرستان اردبیل متاثر از ارتفاعات کوهستان های سبلان، طالش و بزغوش است که این عوامل طبیعی سبب محصور شدن آن شده اند. شهرستان اردبیل از شهرستان های با اهمیت ایران به شمار می آید که دارای آثار تاریخی و جاذبه های طبیعی بسیار زیادی است. عشایر استان اردبیل که در دامنه های سبلان پراکنده اند، جشن های متعدد مذهبی و سنتی ایرانیان که با آداب و رسوم مختلف در مناطق گوناگون این استان اجرا می شوند، انواع غذاها و خوراکی هایی که یکی از شهرت های اساسی منطقه به شمار می آیند و هم چنین آداب حاکم بر مراسم های مختلف مذهبی و خصوصی از جمله مهم ترین جاذبه های اجتماعی اردبیل به شمار می آیند که در کنار دیگر جاذبه های این منطقه تصویر زیبایی در ذهن گردشگران به جای می گذاردند.
برخی از خوراکی ها و غذاهای تهیه شده در این استان؛ فقط خاص منطقه است که بسیار خوشمزه بوده و از جمله جاذبه های گردشگری این خطه به شمار می آیند. آش دوغ معروف ترین غذای محلی اردبیل است که با ماست، سبزی، سیر، کوفته ریزه و برنج تهیه می شود و طعم بسیار خوبی دارد. در بلندی های اردبیل که سرمای زیادی وجود دارد خوردن آش داغ محلی اردبیل خوشمزه ترین قسمت خاطرات گردشگران را تشکیل می دهد. عسل سبلان شهرت ملی دارد و در تمام ایران معروف است و لذا صبحانه های منطقه اردبیل با عسل، نان تازه و کره محلی نیز از جذابیت های خاص خود برخوردار است. صنایع دستی اردبیل یکی از جاذبه های فرهنگی این منطقه است که زینت بخش کانون های فرهنگی و مسکونی بسیاری از کشورهای جهان است. بیش ترین و معروف ترین صنایع دستی اردبیل را زیراندازها و بافته های رنگارنگی تشکیل می دهند که از ویژگی های منحصر به فردی برخوردار بوده و مخصوص خود منطقه است.
مکان های دیدنی و تاریخی
شهرستان اردبیل از شهرستان های با اهمیت ایران به شمار می آید که دارای آثار تاریخی و جاذبه های طبیعی بسیار زیادی است.کوهستان پرشکوه سبلان با قله آتشفشانی سبلان و چشمه های آب گرم و دریاچه های طبیعی پرشمار، مهم ترین جاذبه طبیعی شهرستان اردبیل محسوب می شود. در سبلان بهار به بهار می توان نظاره گر گرایل بود که برای نفس کشیدن و برای دست ساییدن به خاک سبلان و برای دویدن در پی گله های گوسفندان و برای شنیدن هیاهوی بی تاب زنبوران عسل و برای استشمام عطر گل های رنگارنگ وحشی و برای سلام دادن به سبلان می آیند. شهرستان اردبیل همچنین دارای بناهای تاریخی و مکان های دیدنی زیادی است که برخی از آن ها هم چون بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی شامل بناهای متعدد از دوره های مختلف می شود و با رفتن به یک مکان دیدنی می توان چندین اثر تاریخی و قدیمی را مشاهده کرد. مساجد تاریخی، تپه های باستانی، حمام های قدیمی،عمارت های بزرگ،گورستان های مشاهیر و بقعه های مقدس و تاریخی از دیگر دیدنی های شهرستان اردبیل هستند.
صنایع و معادن
صنایع اردبیل در دو گروه صنایع دستی و صنایع ماشینی قابل بررسی است. صنایع دستی اردبیل بیش تر توسط عشایر و ساکنان شهرها و روستاهای کوچک منطقه صورت می گیرد. قالی بافی، گلیم بافی و جاجیم بافی از کهن ترین صنایع دستی شهرستان اردبیل است که دارای شهرت فراوان و اهمیت ویژه ای هستند. گلیم بافی در این میان از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بوده و فرش اردبیل در مجموعه فرش های نفیس آذربایجان به شمار می آید. نقشه شکسته و اسلیمی، زمینه فرش های تولیدی فرش بافان اردبیلی را تشکیل می دهد. از مهم ترین طرح های این نقشه ها می توان به طرح قیچی، تک گل، ستاره، ریزماهی، وان، هریس، زیرخاکی، کله قوچ، زرین قلم، طرح قره باغ، لچک ترنج و مانند این ها اشاره کرد. بر اساس آمار موجود 80 درصد فرش تولیدی شهرستان اردبیل، به خارج از کشور و بیش تر به کشورهای آلمان، ایتالیا، فرانسه و ژاپن صادر می شود. از دیگر صنایع دستی شهرستان اردبیل می توان شال بافی، جوراب های پشمی، پشتی، قلاب دوزی، خورجین بافی، نقره کاری، قلمزنی، خاتم کاری، صنایع چوبی و فلزی و سفال گری را نام برد.
اردبیل در صنایع ماشینی نیز دارای اهمیت است. این شهرستان در تولید فولاد خام، لاستیک و سیمان طی سال های اخیر با راه اندازی کارخانه های متعدد به رشد خوبی دست یافته است و 40 هزار تن از کل لاستیک تولیدی کشور در اردبیل تولید می شود و سهم استان اردبیل از میانگین تولید 32 میلیون تن سیمان در سطح کشور حدود 3 درصد است.
کشاورزی و دام داری
آب و هوای مناسب و خاک مرغوب سبب شده که کشاورزی اصلی ترین منبع درآمد شهرستان اردبیل باشد. معاش غالب مردم اردبیل از فعالیت های کشاورزی و خدمات تامین می گردد و عمده محصولات کشاورزی این شهرستان، گندم، سیب زمینی، جو، ذرت دانه ای، چغندرقند، و انواع حبوبات و میوه است. پرورش زنبور عسل و تولید عسل مرغوب در اردبیل بسیار رونق دارد، به طوری که عسل این شهرستان شهرت ملی یافته است. پرورش نوعی ماهی قزل آلا نیز در این شهرستان صورت می گیرد که از نظر مزه و کیفیت غذایی از بهترین ماهی های جهان است. هم چنین شهرستان اردبیل در عرضه گوشت و محصولات لبنی نیز بسیار فعال است و از 5 میلیون واحد دامی استان نقش شهرستان اردبیل بسیار پر رنگ است.
وجه تسمیه و پیشینه تاریخی
واژه اردبیل واژه ای اوستایی است که از دو کلمه آرتا ( مقدس ) و ویل ( شهر ) به معنی شهر مقدس ترکیب شده است. به روایت اوستا زرتشت پیامبر ایرانی در کنار رود دائی یتا که امروزه ارس نامیده می شود به دنیا آمد و کتاب خود را در سبلان نوشت و برای ترویج دین خود، روی به شهر بازان پیروز آورد. عده ای به او گرویدند و در این ناحیه جنگی میان زرتشتیان و بت پرستان روی داد که در این جنگ زرتشتیان بر همه روستاها و قصبه های اطراف اردبیل دست یافتند و به افتخار این پیروزی آتشکده ای در اردبیل بنا کردند که امروزه آثار آن در سه فرسنگی این شهر در دهکده ای به نام آتشگاه باقی مانده است. اردبیل در دوره اشکانیان و در میان شهرهای آذربایجان جایگاه ویژه ای داشت. نوشته اند که قهرمانان آذربایجان به نام دهام که از پهلوانان و از نژاد کیان بوده اند، در این دوره از اردبیل برخاسته اند. به این ترتیب، بنای شهر اردبیل را بسیار کهن تر از زمان ساسانی باید دانست. برخی نام قبلی این شهر را آذر بهمن نیز دانسته اند. اردبیل در سده های 4 تا 6 میلادی از سوی هون ها که هر چند گاه یکبار به ایران می تاختند، آسیب ها دید. از آنجا که پیروز ساسانی خرابی های اردبیل را که بر اثر خشکسالی و حملات هون ها ایجاد شده بود ترمیم کرد و ظاهرا دیواری به دور شهر کشیده، بنای آن را به او نسبت داده اند. پیش از دوره اسلامی آذربایجان دارای دو مرکز اصلی بود: یکی از این دو مرکز گنجک( به ارمنی گنزک ) بود که همان تخت سلیمان امروزی است، اما نام مرکز دیگر در جغرافیای استرابن از قلم افتاده است. در دوره اسلامی این دو مرکز را شیز و اردبیل خوانده اند. می گویند اردبیل بدون شک مرکز تابستانی آذربایجان بوده است. از اواسط تا اواخر دوره ساسانی، اردبیل به تنهایی مرکز آذربایجان به شمار می رفت و سکه های دوره پارتی و ساسانی در این منطقه با علامت اربارات ضرب می شده است. اردبیل به هنگام فتح آذربایجان به دست مسلمانان همچنان پایتخت این منطقه و مقر مرزبان آن بود. در دوره ایلخانان گرچه تبریز، به عنوان شهر مهم آذربایجان رو به رشد بود و از لحاظ سیاسی جایگزین اردبیل به شمار می آمد اما اردبیل نیز به عنوان دارالارشاد هنوز از جایگاهی خاص برخوردار بود. اردبیل در دوره صفوی از لحاظ سیاسی و اقتصادی سرآمد شهرهای ایران بود. شاه اسماعیل صفوی قیام خود را از اردبیل آغاز کرد. این شهر در مسیر شاه راه تجاری ایران و اروپا قرار داشت و ابریشم وارده از گیلان، از طریق اردبیل به اروپا صادر می شد. این امر در پیشرفت اقتصادی و افزایش درآمد مردم تاثیری مهم داشت. اردبیل دردوره قاجاریه رونق و شکوه گذشته را باز نیافت و وسعت آن به حدود یک سوم وسعت شیراز می رسید.
مشخصات جغرافیایی
شهر اردبیل مرکز شهرستان، در 48 درجه و 18 دقیقه طول جغرافیایی و 38 درجه و 15 دقیقه عرض جغرافیایی و در ارتفاع 1311 متری از سطح دریا قرار گرفته است. وسعت این شهرستان 3810 کیلومتر مربع است و چهره عمومی شهرستان اردبیل متاثر از ارتفاعات کوهستان های سبلان، طالش و بزغوش است که این عوامل طبیعی سبب محصور شدن آن شده اند. این شهرستان به عنوان یکی از مناطق سردسیر ایران بین پنج تا هشت ماه از سال سرد است. اردبیل ازشمال به شهرستان نمین از جنوب به گیوی از غرب به مشکین شهر و از شرق به استان گیلان محدود است. مسیرهای دسترسی به این استان عبارت اند از:
– مسیر راه اردبیل – آستارا به درازای 67 کیلومتر
– مسیر اصلی اردبیل — خلخال به درازای 114 کیلومتر
– مسیر اصلی اردیبل – گرمی – بیله سوار
– مسیر اصلی اردبیل – سراب به درازای 85 کیلومتر
شهرستان اردبیل هم چنین دارای فرودگاه است.
بررسی مهم ترین ویژگی های آداب و رسومی مردم اردبیل
مهمترین ویژگی فرهنگ مردم شهرستان اردبیل علاقمندی و توجه خاص آنان به کسب علم و دانش و تحصیلات عالیه از قدیم الایام بوده و به همین دلیل نمین بعنوان "شهر فرهنگی" از دیرباز در بین عام و خاص معروفیت داشته است.بطوریکه مدارس دخترانه و پسرانه به سبک نوین آموزشی "به استناد کتاب تاریخ و فرهنگ آذربایجان آقای حسین امید"در شهر اردبیل بسال 1299 هجری شمسی دایر بوده است.
از جمله امکانات موجود فرهنگی در شهرستان اردبیل می توان به وجود کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان،کتابخانه،فرهنگسرا و ….اشاره کرد که نیازمند توجه خاص بمنظور جبران نیازمندیهای ضروری فرهنگی شهرستان عنایتاً به آسیب پذیری این منطقه ناشی از همسایگی با کشورهای جمهوری آذربایجان و پیامدهای منفی و معضل اجتماعی و فرهنگی در اثر قاچاق کالا و ترددهای غیرمجاز و …. می باشد.
آداب و رسوم اهالی این شهرستان نیز همانند آداب و رسوم سایر اهالی استان می باشد و موردی که از حیث موضوع مذکور این شهرستان را متمایز از سایر شهرستانهای استان نماید وجود ندارد اگر چه در برخی موارد تفاوت نه چندان قابل توجه وجود دارد ولی در کل رعایت حقوق مدنی،احترام به یکدیگر،احترام به باورهای دینی،مهمان نوازی،اعتقادات مرسوم در جامعه،اجرای مراسم مذهبی در ایام ماه محرم،عید قربان،نوروز،هفته خوانی در منازل،تکایا و….از جمله آداب و رسوم اهالی این منطقه را تشکیل می دهد.
از نظر قومیت بطوریکه قبلاً نیز اشاره گردیده 78 درصد بافت جمعیت شهرستان شیعی مذهب و 22 درصد آن از اهل تسنن می باشد.مردمان اهل تسنن در مرکز شهرستان و نیز 11 روستای تابعه بخشهای عنبران و ویلکیج سکونت داشته که بخش عنبران از اکثریت از اکثریت مطلق سنی نشین برخوردار است.
زبان مردم شهرستان ترکی آذری و طالشی می باشد،طالش زبانها بیشتر در بخش عنبران و مناطق مرزی و تعدادی نیز در بخش ویلکیج سکونت دارند.مناطق معروف به پیله رود هم لهجه خاصی متمایز از لهجه شهرستان دارند.
آداب و رسوم مردم اردبیل در ماه رمضان
خبرگزاری آریا : رمضان ، ماه قرآن است ، ماهی که در یکی از شب های آن قرآن بر افتخار آفرینش حضرت محمد (ص) نازل شده است . این حرفها و جملات را بارها شنیده ایم . همه ما از دوران کودکی تا کنون ، هر سال به مدت یک ماه شاهد تلاوت قرآن در خانه هایمان بوده ایم . زمانی که پدر خسته از کار روزانه و با زبان روزه ، قرآن را بر می داشت و ساعاتی مانده به افطار ، با خواندن آیات قرآن ، روح خسته خود را با کلام الهی نوازش می داد هر کدام از ما کودکان ، ذوق و شوق بزرگ شدن را داشتیم تا در ضیافت الهی ، ما نیز همچون پدران و مادرانمان شرکت کنیم .آن روزها جزو ماندگارترین خاطرات ایام زندگی مان است . خاطراتی که با عطر و بوی فرینی و مربای گل در هم آمیخته است .
رمضان در اردبیل به دلیل جایگاه و ارجی که در میان مردم دارد ، آداب و رسوم خاص خود را نیز دارد . تمهیدات ویژه ماه مبارک رمضان از چند روز مانده به فرا رسیدن این ماه آغاز می شود . در خانه ها هیجان و شور و شوق عجیبی برپا می شود و مقداری از مایحتاج مربوط به این ماه مبارک ، تهیه و یا پخته می شود .
در ایام مانده به رمضان ، عده ای بنابر نذر یا تکلیف ادای روزه را به جای می آورند ، چون در روایت متعدد آمده است که روزه گرفتن در ماه شعبان ، صوابی مانند ماه رمضان دارد . ریش سفیدان محلات هم چند روز مانده به ماه مبارک رمضان ، مساجد را برای عبادت آماده می کنند ، نظافت عمومی مساجد ، غبارروبی و عطر افشانی مساجد با کمک جوانان محل از جمله این کارها است .
در ایام رمضان هم ، روزه داران اغلب برای قرآن خوانی و ادای نماز جماعت در مسجد محلات جمع می شوند و در کنار این امور ، کلاس های درس و قرائت قرآن هم توسط هیات امنای مسجد دایر میشود .
در منازل ، ساعاتی مانده به افطار ، مادر خانه مقدمات افطاری را فراهم می کند . در اغلب خانه ها ، فرینی و مربای گل ، جزو لاینفک سفره ها را تشکیل می دهد .
افطاری دادن و افطاری رفتن هم آداب خاص خود را دارد که بر حسب نذر و یا مناسبت های دیگر انجام شده و از امور پسندیده ونیکوی ویژه این ماه مبارک است.در افطاری دادن ها ، چند چیز همیشه مورد توجه و دقت خانواده ها است.
وسع وتوان مالی خانواده ، مهمانان که اغلب خویشان ، نزدیکان و همسایه ها هستند و مستمندان محل.
ماه رمضان ، تاثیرات خوبی نیز در رفتار و کردار شهروندان اردبیلی می گذارد ، به نحوی که تمام رفتارهای اجتماعی و شخصی افراد تحت الشعاع شعایر این ماه قرار می گیرد . در بین مردم ، غیبت کردن ، دوری از انواع و اقسام گناهان ریز و درشت و از همه مهمتر حس دستگیری و کمک به هم نوع روزه دار در این ماه به حد اعلای خود می رسد .
در تحقیقی که در کل کشور انجام گرفته است ، مشخص شده که آمار جرایم در این ماه به حد قابل ملاحظه ای کاهش می یابد . تاثیرات اجتماعی و فرهنگی رمضان موضوعی است که کمتر به آن پرداخته شده است .
کمک به مستمندان ، دستگیری افراد نیازمند و تامین بخشی از مایحتاج روزمره روزه داران بی بضاعت در همه محلات و شهرهای استان انجام می گیرد ، ولی آنچه در این امر ، ضروری به نظر می رسد ، حفظ حرمت و کرامت انسانی نیازمندان و مستمندان است که از سوی بزرگان دینی توصیه شده و بر آن تاکید گردیده است.
در ماه مبارک رمضان ، سحری هم مراسم ویژه خود را از قدیم الایام داشته و با گذشت زمان ، تغییر و تحولاتی در آن پدید آمده است .
در زمان های نه چندان دور که تلفن در منازل همه گیر نشده بود ، در حدود دو ساعت مانده به اذان صبح ، قرآن خوانان و شب بیداران رمضان ، با صدای خاص بیداری ، مردم را برای سحری بیدار می کردند . حتی در مواردی از شلیک توپ هم برای این امر استفاده می شده است.
تعدادی از مردم محلات هم ، به محض این که خود بیدار می شدند ، به در خانه خویشان و همسایگان نزدیک خود رفته ، با دق الباب ، آن ها را برای سحری بیدار می کردند . این رسم نیکو هنوز هم در برخی محلات و روستاهای استان پاس داشته شده و به آن عمل می شود.
ورود واستفاده از فناوری اجرای برخی مناسبات فرهنگی و دینی را هم عوض کرده است امروز استفاده از ساعت ، رادیو ، تلویزیون های کوکی و استفاده از تلفن برای بیدار شدن و بیدار کردن خویشان و آشنایان ، در کنار تسهیلات و مزایایی که برای آرامش و راحتی بوجود آورده است ، باعث کاهش ارتباطات انسانی رو در رو و چهره به چهره شده و ما را دچار غفلت از همنوع خود کرده است . این در حالی است که مهمترین بعد اجتماعی و فردی روزه داری ، گسترش روابط انسانی و توجه به همنوع و درک عمیق شرایط زندگی همکیشان مستمند است .
کسب و کارو خرید و فروش مردم اردبیل نیز تحت تاثیر ماه مبارک رمضان است . از روزی که رمضان شروع می شود ، حساسیت نسبت به منشا روزی و کسب حلال در بین مردم دو چندان می شود . مردم اردبیل خرید روزانه خود را در ساعات عصر و نزدیک افطار انجام می دهند ولی چیزی که در کمتر شهر و استانی مشاهده شده است ، ازدحام و تردد مردم در سطح شهر در ساعات پس از افطار است . در تمام شهرهای استان اردبیل ، مردم و اغلب افراد جوان ، پس از صرف افطاری و شام ، به خیابان ها آمده و در ساعات شب که اغلب مغازه ها ، باز است ، به گشت و گذار و خرید می پردازند.
تردد شبانه و پس از افطار شهروندان در خیابان های شهر در ایام ماه رمضان ، حتی در برخی موارد از آمار روزانه هم بیشتر بوده و تا موقع سحر ادامه می یابد . جوانتر ها با همسالان و دوستان خود به تفریح اغلب جوانان که قدم زدن مابین میادین و چهار راه های شهر است ، می پردازند وآنها که سنی ازشان گذشته است ، در مساجد ، کافه ها و … جمع شده و اوقات می گذرانند .
شاهنامه خوانی و نقل خاطرات و دور هم جمع شدن و شب نشینی های خویشان و بزرگان فامیل هم در این ماه رونق خاصی دارد . و چه نیکوست که از این فرصت به دست آمده که هر سال یک ماه اتفاق می افتد ، بهره کافی را با برنامه نویسی منسجم و منظم ببریم .
آداب و رسوم مردم اردبیل در بلندترین شب سال؛ شب یلدا
مهر – در گذشته های دور اردبیل ، آیین هایی در شب یلدا برگزار می شد که یکی از آنها جشن شبانه و بیداری تا بامداد و تماشای طلوع خورشید زمستانی بود. جشنی که از لازمه های آن ، حضور کهنسالان و بزرگان خانواده ، به نماد کهنسالی خورشید در پایان پاییز بوده است و همچنین خوراکی های فراوان برای بیداری دراز مدت که همچون انار و هندوانه و سنجد ، به رنگ سرخ خورشید باشند.
دیر زمانی است که ایرانی ها و حتی برخی دیگر از جوامع ، در آغاز فصل زمستان مراسمی بر پا می کنند که در میان اقوام مختلف ، نام ها و انگیزه های متفاوتی دارد. در ایران و سرزمین های هم فرهنگ مجاور ، از شب آغاز زمستان با نام "شب چله" یا همان "شب یلدا" نام برده می شود که همزمان با شب انقلاب زمستانی است.
مردم اردبیل با دیوان حافظ در شب یلدا…
مردم اردبیل دیوان اشعار لسان الغیب را با نیت بهروزی و شادکامی می گشایند و فال دل خویش را از او طلب می کنند. همچنین در بین مردم این شهرستان شاهنامه خوانی رواج دارد. نقل خاطرات و قصه گویی پدر بزرگ ها و مادر بزرگ ها نیز یکی از مواردی است که یلدا را برای مردم اردبیل دلپذیرتر می کند اما همه این ها ترفندهایی است تا خانواده ها دور هم جمع شوند و بلندترین شب سال را با شادی و صفا سحر کنند.
در اردبیل هنداونه خوری از قلم نمی افتد…
در سراسر ایران زمین ، جایی را نمی یابید که خوردن هندوانه در شب یلدا جزو آداب و رسوم آن نباشد. در شهرستان اردبیل نیز ، انواع تنقلات و خوراکی ها به تبع محیط و سبک زندگی مردم منطقه مصرف می شود اما هندوانه میوه ای است که هیچ گاه از قلم نمی افتد ، زیرا عده زیادی اعتقاد دارند که اگر مقداری هندوانه در شب چله بخورند در سراسر چله بزرگ و کوچک یعنی زمستانی که در پیش دارند سرما و بیماری بر آنها غلبه نخواهد کرد.
مردم اردبیل در شب یلدا به شب زنده داری می پردازند و بعضی نیز بسیاری از دوستان و بستگان خود را دعوت می کنند.
آنها در این شب سفره ای می گسترانند که بی شباهت به سفره هفت سین نوروز نیست. انواع و اقسام آجیل و تنقلاتی چون نخودچی ، کشمش ، حلوا شکری ، رنگینک ، خرما و میوه هایی چون انار ، به و به خصوص هندوانه خوراکی های این شب را تشکیل می دهند.در آذربایجان مردم هندوانه چله (چیله قارپوزی) می خورند و باور دارند که با خوردن هندوانه لرز و سوز و سرما به تن آنان تاثیری ندارد.
در اردبیل رسم است که مردم چله بزرگ را قسم می دهند که زیاد سخت نگیرد و معمولا گندم برشته (قورقا) و هندوانه و سبزه و مغز گردو و نخودچی و کشمش می خورند.مردم این شهرستان هندوانه را حتما فراهم می کنند و معتقدند که هر کس در شب چله هندوانه بخورد در تابستان احساس تشنگی نمی کند و در زمستان سرما را حس نخواهد کرد.
تمدن و آداب و رسوم اردبیل مکتوب می شود
"تمدن و آداب و رسوم اردبیل" عنوان کتابی است که توسط پژوهشگران و محققان مناطق مختلف اردبیل تدوین خواهد شد.
جلیل پورکهن مدیر انتشارات "آذرکهن" با بیان این مطلب به خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) گفت: این دو جلد کتاب حاوی مطالب و اطلاعاتی است درباره تاریخ، جغرافیا، اوضاع اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی شهرستان "اردبیل" که سیمای تاریخی این شهرستان از کهن ترین ایام تا عصر حاضر را ترسیم خواهد کرد.
وی افزود: وصف اوضاع اجتماعی و اوضاع و ویژگی های اقتصادی نیز از دیگر عناوین بخش های کتاب است که به جنبه های مختلف فرهنگی اردبیل اشاره خواهد شد.
مدیر انتشارات آذرکهن خاطرنشان کرد: در بخش بعدی کتاب به آثار باستانی و بناهای تاریخی اردبیل اشاره شده و مخاطبان و علاقه مندان می توانند با مراکز توریستی و دیدنی و آب های معدنی منطقه آشنا شوند.
پورکهن یادآور شد: در این دو جلد کتاب، به لهجه ها، اصالت ها، قوم ها، اسطوره ها، آداب و سنن و تشیع در صفویه اشاره می شود.
مدیر انتشارات آذرکهن خاطرنشان کرد: حرکت هایی که مردم اردبیل در انقلاب اسلامی و بعد از آن انجام داده اند نیز از عناوین دیگر این کتاب خواهد بود.
تمدن و آداب و رسوم اردبیل در دو جلد، شامل مطالب مختلف و متنوع از سوی انتشارات آذرکهن منتشر خواهد شد.
21