مبانی نظری ورزش کودکان و پیشرفت تحصیلی

مبانی نظری وپیشینه تحقیق ورزش کودکان وپیشرفت تحصیلی

فصل دوم : پیشینه تحقیق
زمینه نظری مساله مورد پژوهش
نظرات اسلام واندیشمندان اسلامی
اهداف تربیت بدنی
ورزش به عنوان یک درس اصلی دردبستان
آثار جسمانی تربیت بدنی برکودکان
فیزیولوژی ورزش
آثار تربیتی تربیت بدنی در کودکان
حب ذات
نشاط آفرینی
گسترش جهان بینی
روان شناسی آمادگی جسمانی
شخصیت وآمادگی جسمانی
تقویت خود مفهومی
کاهش اضطراب
اثر آرام کننده
کاهش فشارهای عصبی
نقش ورزش و ارتقای توانمندیهای روحی و
جسمی دانش آموزان ابتدایی
الف ـ نقش ورزش در جلوگیری از بیماریها وسلامت جسم
ب ـ نقش ورزش درایجاد نشاط
ج ـ نقش ورزش در ایجاد ارتباط با دیگران و تقویت روحیه گروهی
د ـ نقش ورزش در رشد عقلانی و فکری دانش آموزان وپیشرفت تحصیلی
مطالعات انجام شده در خارج از کشور
تحقیقات انجام شده در داخل کشور

زمینه نظری مساله مورد پژوهش :
تئوری های مربوط به ارتباط ذهن و بدن وتاثیرات متقابل این دو بر روی یکدیگر از ویژگی خاصی برخوردار است . هر کدام از این تئوریها بر پایه یافته های تجربی نظریه پردازان و با توجه به تجربیات روانشناسی و تربیتی مایه گرفته است وهر کدام به صورتی بیان کننده ارتباط قوای ذهنی و هوشی با رفتارهای حرکتی و جسمانی در نزد انسان است .
بعضی از این تئوریها از طریق تجربیات علمی و پژوهشهای گوناگون پایه علمی پیدا کرده اند ولی بعضی دیگر در حد تئوری و نظریه علمی مانده اند 1.
مفهوم (رشد یکپارچه ) یعنی : ( توجه به رابطه متقابل جنبه های ذهنی و غیر ذهنی پایه و اساس بسیاری از تئوریهای رشد و تکامل کودکان را تشکیل می دهد 2.
در ذیل چند نظریه درباره ارتباط ذهن و بدن و تئوریهای مربوط به تاثیر پذیری قوای ذهنی ( هوش، حافظه و یادگیری ) از فعالیت بدنی و ورزشی آورده می شود :
تئوری سن ارگانیکی اولسون 3 می گوید که اجراهای حرکتی یک کودک با عوامل متعددی مانند پیشرفت حرکتی ،انگیزش اجتماعی و ذهنی در ارتباط است و از روی سن ارگانیکی فرد می توان موقعیت و استعداد ذهنی فرد را برآورده و پیش بینی کرد.
روانشناسان پیرو مکتب گشتالت که برسایر روانشناسان کارشناسان تعلیم وتربیت نفوذ دارند، بر این نکته تاکید می کنند که هر فردی در محیط خود به صورت کل عمل می کند وبنابراین رفتاری هماهنگ با محیط خود دارد.
هال ـ لیندسی 1 احساس روانشناسان پیرو مکتب گشتالت را به خوبی بیان می کند. اندام انسان همیشه به صورت یک کل واحد عمل می کنند نه به صورت یک سری بخشهای جدا از هم . ذهن و بدن از هم جدا نیستند. نه ذهن از عناصر استعدادهای مستقل تشکیل شده است ونه بدن از اندامها و بخشهای متفاوت به وجود آمده. اندام انسان واحدی یکپارچه است وهر بخش آن می تواند بر کل اندام اثر بگذارد 2.
اصل اساسی نظریه ادراکی ـ حرکتی کپارت3 2 براین است که رشد بهنجار ادراکی ـ حرکتی به کودک کمک می کند تا مفهوم باثبات وقابل اعتمادی از جهانی که در آن به سر می برد بدست آورد. به اعتقاد وی اولین یادگیری، یادگیری حرکتی است یعنی واکنشهای عضلانی و حرکتی کودک در خلال رفتار حرکتی در کنش متقابل با جهان است. و دست به تجربیاتی درباره آن می زند. به نظر کپارت مشکل یادگیری ممکن است درهمین مرحله آغاز شود به این دلیل که پاسخهای حرکتی کودک در قالب الگوهای مربوط به آن قرار نمی گیرد. کپارت چهار تعمیم را که در پیشرفت آموزش مهم هستند به این شرح ارائه داده است :
توازن و نگهداری وضع تن، تماس، حرکت و جابجایی، گردش و رانش کودک از طریق این چهار تعمیم اطلاعاتی درباره فضا ومکان وجهانی که در آن بسر می برد بدست می دهد به موازات اطلاعاتی که کودک از راه تعمیم های حرکتی کسب می کند، توجه خود را به اطلاعات ادراکی نیز معطوف می نماید. از آن جایی که کودک نمی تواند تمامی امور را در شکل حرکتی آنها دریابد سعی می کند ارزیابی آنها را از راه ادراک فرا گیرد. داده های ادراکی زمانی مفهوم می یابند که با اطلاعات حرکتی پیش آموخته نیز پیوند خورده وهمبسته شوند 1.
دلاکاتووکفارت 2 با عنوان و معرفی حرکات درمانی به این نتیجه رسیدند که به منظور اینکه دانش آموزان بتوانند به سطح پیشرفته ای در خواندن و نوشتن و ریاضیات برسند باید مشکلات هماهنگی حرکت از قبیل تقارن یا جهت یابی را به وسیله تمرین روی حرکتهای مختلف عصبی ـ عضلانی و تمرینات هماهنگی برطرف کنند3.
کارل دلاکاتو در جریان کار خود تئوری تشکیل نظام عصبی را تکمیل و ارائه کرد .اساس کاراین تئوری معیار قراردادن مراحل رشد کودکی است که دارای کارکرد مغزی سالم است و این کارکرد در اصطلاح آنان نظام عصبی کامل نامیده شده است. در این تئوری فرض بر این است که تکامل ارگانیسم انسان ( از نظر تاریخی ) او را به یاد می آورد یا یک فرد در فراگرد بلوغ جنسی خود از مراحل ثطور مشابهی همانند بشر نخستین که دوره تکامل را طی نموده گذر می کند و از این رهگذر تکامل نظام عصبی براساس یک روند منظم تشریحی در نظام اعصاب مرکزی است وانسان مرحله به مرحله به سطوح بالاتری از نظام عصبی می رسد. توالی این مراحل عبارتند از :
1 ـ نخاع شوکی ،بص النخاع .
2 ـ برجستگی های حلقوی
3 ـ مغز میانی
4 ـقشر مخ
5 ـ نظام عصبی کامل یا تثبیت غلبه یکی از نیمکره های مغز.
عدم توفیق در مرحله معینی از رشد درگذر از مراحل متوالی نشان دهنده نقص نظام عصبی بوده ومنتج به مشکلاتی در امر تحرک یا ارتباط خواهد شد1.
در واقع فعالیتهای حرکتی موجب تقویت دستگاه عصبی وباروری ذهن می شود زیرا حرکات بدنی موجب تسریع حرکات قلب می گردد و به طور محسوس مقدار اکسیژون وارده به بدن را افزایش می دهد .در نتیجه تمام اعضای بدن از جمله مغز از اکسیژن کافی استفاده می نماید وتمام علائم ناراحتی و خستگی وبیماری از بدن می روند ومغز برای کارهای فکر ی بصری آمادگی بیشتری پیدا می کند. این دیدگاه فیزیولوژیکی همچنان تاکید دارد تربیت بدنی و تمرین، نرونها رافعال هدایت عصبی را از یاد و رابطه بین نرونها را آسان می نماید .حتی هوش با تمرین و فعالیت بیشتر نرونها ،زیادتر می شود.
کپارت ،گتمن، 1 برچ معتقدند که یادگیری حرکتی مبدا یادگیری است و فرآیندهای ذهن پس از رشد مناسب سیستم حرکتی وسیستم ادراکی و همچنین پیوندهای ارتباطی میان یادگیری حرکتی و ادراکی بوجود می آید .دکتر کپارت عقیده دارد که یادگیری حرکتی بر هوش تحصیلات تاثیر دارد2 .
کن راید 3 وینسنت نظریه ای را در باره مفهوم رشد همه جانبه بدن عرضه کرده اند. تئوری آنها بدین صورت است که یک فرد از بسیاری از بخشهای مختلف که برروی هم بدن را مشخص می سازد تشکیل شده است.
هوش با تندرستی بدن در ارتباط است. بهداشت جسمی به طور قطع تحت تاثیر احساسات و هیجانها قراردارد. احساسات تحت تاثیر موقعیتهای درسی قرار دارد وموفقیت درسی تحت تاثیر بهداشت جسمی، هوش و استعداد ذهنی قرار دارد و بالاخره، رشد بدنی، رشد اجتماعی و رشد عضلانی تحت تاثیر وراثت و خانواده ومحیط تربیتی است.
بیاژه وهب هردو به این عقیده دارند که در طول دوره حسی ـ حرکتی تعداد محرکات دریافت شده بر کیفیت محرکات برتری دارد. با وجود این توجه به جنبه های کیفی محرکات حداقل در سن 4 سالگی اهمیت پیدا می کند واز سن 4 سالگی به بعد برای اینکه یک محرک از سودمندی بیشتری برخوردار شود باید مستقیماً به رفتاری که فرد علاقمند به ایجاد تغییر در آن رفتار می باشد مربوط باشد .این دو محقق به وجود یک همبستگی مستقیم بین تجارب حرکتی درسالهای اولیه زندگی ورشد ذهنی کودک معتقد هستند 1.
نظریه استراحت ورفع خستگی که لازاروش 2مطرح کرده ، براین باور است که بازی، به عنوان فرصتی جهت اعاده و آرامش قوای ذهنی است .فرد زمانی که خسته است ،بازی می کند تا تجدید قوا کند.
پست لوزی معلم بزرگ سوئیسی بدون تردید یکی از شخصیتهایی است که در توجه به تربیت بدنی در برنامه های آموزشی سوئیس تاثیر بسیار داشته است ولی معتقد بود که تربیت بدنی برنامه های ورزشی بایستی از ارزش و اهمیت و توجهی یکسان وبرابر با سایر برنامه های درسی و آموزشی مدرسه برخوردار باشد3.
می گوید : مربیان دریافته اند که کودک باقوای ذهنی محدود و معین به دنیا می آید ولی با غرایز گوناگون وسوابق نامعین ونامحدود. این غرایز و سوابق فرزند، فقط وفقط در حین فعالیتهای عملی به کار می افتد و رشد و نمو می کنند وبازی از بهترین نوع فعالیتهای کودک است برای چنان رشد و نموی و بنابراین اهمیت تربیتی زیادی دارد .
ژان ژاک روسو می گفت : اگر می خواهید هوش و ذکاوت فرزند را بپرورید ،ابتدا قوائی را که مربوط به هوش وذکاوت اواست پرورش دهید .او را وابدارید که مستمراً ورزش کند. طفل را به کارهای مختلف وادار نمائید .طفل را تا 5 سالگی بوسیله فعالیتهای جسمانی پرتاب و توان سازید وبدانید که با این روش کودک زندگی را مستقیماً مورد آزمایش قرار خواهد داد و آزموده خواهد شد1.
گالن2 که یکی از فلاسفه و پزشکان معروف یونانی الاصل رومی است معتقد بود که بهترین ورزشها و فعالیتهای بدنی و ورزشی است که علاوه بر تقویت جسم موجب لذت و شادی و تقویت روح هم باشد.
سقراط در دفاع از ضرورت توجه به برنامه های تربیت بدنی در برنامه آموزشی جوانان نقش اساسی واجتناب ناپذیر بدن در انجام همه فعالیتهای انسان اشاره می کند و لزوم سلامت وتوانایی و شایستگی بدن را توصیه می نماید .
افلاطون شاگرد سقراط تربیت بدنی را وسیله تهذیب اخلاق می داند .
ارسطو منکر اهمیت تربیت بدنی نمی شود ولی اهمیت آن را پس از ادبیات و موسیقی اعلام می کند وسلامت عقل را مرتبط با شرایط بدن وجسم می داند و معتقد است معیارهای اخلاقی جوانان را می توان از طریق تربیت بدنی پیشرفت داد و اصلاح نمود .ارسطو ورزشهای قهرمانی راتائید نمی کند اما سلامت، زیبایی، قدرت و چالاکی را به عنوان هدف ورزش می پذیرد .
سرتامس ایلیوت ( سال 153 میلادی ) می نویسد : شخصیت هر فرد منوط به میزان توجهی است که برای "ورزش " مصروف می نماید. " ورزش " بدن را قوی می دارد و ورزشکار را زرنگ و با استقامت تربیت می نماید.
دیوئی می گوید : اگر درس مدرسه با بازی و فعالیتهای عملی آمیخته شود، ملال " آموزش " هم از میان می رود. " سینکو " می گوید : پس از اجرای فعالیتهای فکری خوب است آدمی برای مقابله باتغییرات جوی ، و برای قوت جسم و آمادگی فکر گاهگاه پیاده روی کند و وزنه برداری نماید.
به عقیده "افلاطون " بهترین طریقه تعلیم وتربیت آمیختن ورزش تحصیل است ، که این روش روحیات راقوی تر و فکر را روشن تر می دارد .
زالجمان می گفت : قوای بدنی وفکر ی و اخلاقی شاگردان را باید با ورزشهای بدنی کامل نمود.
یکی از اندیشمندان و علمای معاصر ایران ، آقای شریعتمداری است، ایشان معقتد است برای اینکه بتوانیم در زمینه های عقلانی، عاطفی و اجتماعی رشد کنیم باید از بدنی سالم برخوردار باشیم یعنی وجود یک بدن سالم شرط عمده برای فعالیتهایی از قبیل ادراک وتخیل وتفکر وقضاوت وهمکاری وسازگاری جمعی و کنترل و ابزار عواطف است .
وی در مورد درس تربیت بدنی معتقد است در این درس هدف ،سالم سازی جسم وتقویت روان از طریق حرکت است.
غزالی به اثرات روانی جسمی بازی توجه داشته واز کسالتی که ممکن است درکودک بر اثرعدم تحرک ایجاد گردد اشاره نموده است، همچنین برای جلوگیری از سستی و تنبلی عضلانی و پایین آمدن کیفیت ها، بازی را سفارش می کند و حتی مقدار آن را و محتوی آن را نیز بیان می کند لذا نظرشان دراین باره چنین است :" هر روز یک ساعت وی را از بازی باز ندارد تا فرهیخته شود ( یعنی تربیت گردد وادب آموزد) و تنگدل نشود که از آن بدخوی گردد و کوردل1 .
" غزالی " تاکید می کرد که ورزش کردن، تنبلی را از جان فرزند بدور می سازد واو را آماده تحصیل و کار می کن " بازی " هوش و ذکاوت او را بر می انگیزد ودر کار می دارد.
خواجه نصیر طوسی، ورزش و بازی را برای رفع خستگی از تحصیل علم می داند، مشروط به آن که خود بازی درد و رنج نداشته باشد2 .
در گذشته عقایدی وجود داشت که به طور کلی فعالیت جسمانی را از کارهای فکری و روحی جدا می پنداشتند .بر اساس این طرز تفکر، جسم فاسد و هرز تصور می شد و لذا، هرگونه کوشش وتلاش در جهت پیشرفت توانائیهای جسمی به وسیله ورزش و بازی کارشیطان وبایستی اجتناب می گردید. بعداً انسان در عقاید و نظریه های گذشته خود تجدید نظر به عمل آورده و نظریه منصفانه تری عرضه کرده و نقش فعالیت جسمانی و یادگیری محیطاطراف را پذیرفت در حالیکه برخی برای تربیت بدنی بواسطه ارزشهای ظاهریش مکانی در برنامه مدارس قائل می شدند، دیگران شیوه واقع بینانه تری در تعلیم وتربیت کودک پذیرفته و فعالیت جسمانی را به صورت جزئی از برنامه های آموزشی و پرورش ضروری می دانستند .
بسیاری از علمای تعلیم وتربیت معاصر، نظریه های پیشرفته تری ابراز کرده وعقیده دارند که فعالیت بدنی بایستی به عنوان یکی از شروط یادگیری به منظور تامین نیازهای اساسی فیزیولوژیکی روانی، اجتماعی، و مثبت به هدفهای تربیتی کودک بشمار آورد.
در ده سال اخیر بعضی از متخصصین آزمایشگاهی با استفاده از حرکات بدنی به معالجه کودکانی که دچار عقب ماندگی شدید عصبی بودند پرداخته و در مقاله هایی که به همین مناسبت انتشار داده اند " ضریب همبستگی " بسیار خوبی بین فعالیتهای جسمانی وهوش این قبیل کودکان گزارش داده اند .
این چنین ادعا شده است که در اثر حرکات انتقالی امکان داردکارآئی سیستم عصبی کودکان معمولی را افزایش داد و اگر برخی حرکات ساده حرکتی تمرین داده شده می توان پیشرفتهایی در مهارت های دیدن، شنیدن و فکر کردن کودکان مشاهده کنیم 1.
در سالهای 1930 1940 کورتز و فریمن اعلام کردند اگر میزان تنش عضلانی را در افراد افزایش دهیم، مثلاً آنها را وادار کنیم که 50 درصد از حداکثر فشار را در مچ دست تحمل کنند بهتر می توانند لیستی از کلمات و مهارت های شناختی ـ کلامی مشابه را به خاطر بسپارند، تنشی که حاصل کار عضلانی ساده می باشد فعالیت افراد را به سطح مطلوب مورد نیاز اجزاء مهارت های فکری، افزایش می دهد .
از بررسی نتیجه مطالعات پژوهشگران معاصر استنباط می شود که تنش اضافی موقعی که در اثر شرکت در فعالیتهای طولانی پائین آورده شود می تواند عملکرد عالی فعالیتهای مختلف هوشی را سبب گردد گاتین1 و همکارانش در کالج شهر نیویورک 2 عملکرد ذهنی بسیار خوبی در حل مسائل ریاضی که به دنبال شرکت درتمرین ملایم روی دورگرد انجام گرفت، بدست آوردند. ولی این پژوهشگران بهترین عملکرد توانائی ذهنی را فقط در افراد با آمادگی خوب جسمانی بعد از شرکت در تمرین ملایم گزارش کردند .افرادی که فاقد آمادگی جسمانی بودند و مدت طولانی به تمرین فعالیتهای بدنی پرداختند و همچنین افرادی که از آمادگی جسمانی بسیار خوبی برخوردار بودند ولی دردویدن تا سرحد از حال رفتن افراط کرده بودند عملکردهای خوبی در حل مسائل ریاضی نشان ندادند بنابراین شرکت در تمرینهای سبک، کاهش مطلوب درتنش های اضافی را بوجود می آورد که خودسبب افزایش فعالیتهای ذهنی می شود.
ایده دیگری که به تربیت بدنی و یادگیر ادراکی حرکتی مربوط می شود اکتشاف حرکت است. اساس اکتشاف حرکت زبادبر. برنامه ادراکی حرکتی متفاوت نیست. ایده این است که محیط حرکتی غنی و متنوع برای دانش آموزان فراهم گردد تا به پیشرفت آنان در مراحل مختلف کمک شود اگر چه اهداف اکتشاف حرکت با اهداف تربیت بدنی چون کسب مهارتها، آمادگی بدنی ودانشها یکی است نحوه عمل به گونه سنتی نیست.
دسترسی به اهداف در این روش از طریق جویایی خلاق صورت می گیرد. به طوری که هر دانش آموز در گروه به طور مستقل عمل می کند ولی فعالیتها همه آنها در جهت حل یک مسئله حرکتی است .با این نحوه برخورد خلاق با حرکت ، دانش آموزان وادار به تفکر و خلق مهارتها در پاسخ به مسئله می شوند .
هنگامی که این مرحله انجام شده رفتار حرکتی لازم کسب شد و فرد می تواند به انجام فعالیتهای پیچیده تر در بازیها وورزشها بپردازد. از آنجا که همه کودکان از حرکت لذت می برند و از آن جا که اکتشاف حرکت و شادابی و کنجکاوی و ماجراجوئی در یک جو خلاق همراه است شرکت در فعالیتهای همواره زمان اشتیاق و جاذبه برای کودکان محسوب می شود و به دنبال آن، کسب موفقیت باعث افزایش جاذبه و اشتیاق کودکان خواهد شد .اکتشاف حرکت در واقع بایی از تائید اجتماعی بر روی کودکان بازی می کند زیرا همه موفق می شوند و هیچکس کاملاً شکست نمی خورد وموفقیت باعث بهتر شدن کار در کلاس می گردد1.

نظرات اسلام واندیشمندان اسلامی :
حرکت ازجمله عوامل موثر در حیات انسان است که اسلام و علمای بزرگ مسلمان آن را پذیرفته اند وبرآن صحه گذشته اند. نظام تربیتی اسلام به تربیت بدنی به عنوان یکی از جنبه های مهم تربیت مجموعی انسانی نظر دارد.
برای انسان سه گونه تربیت قائل است :
1- تربیت خلاق 2-تربیت عقلانی 3- تربیت جسمانی
که از نظر اسلام این جنبه ها در عمل انفکاک ناپذیر و فقط درذهن قابل تخکیک می باشند و هر کدام در موضع خویش دارای ارزش شایانی هستند که به طور یکپارچه تربیت انسان را تشکیل می دهند.
اخبار واحادیث و روایات بسیاری در کتب معتبر اسلامی آمده است که توجه و عنایت خاص اسلام را به سلامت جسم مسلمانان نشان می دهند .
پیامبر اکرم (ص) که تندرستی را با ارزش ترین نعمتها اعلام فرموده است وبرای تشویق مسلمانان به پرورش تن می فرماید : " مومن نیرومند بهتر و محبوبتر از مومن ناتوان است " و برای جلب توجه مسلمانان ،بدن را شخصیتی مستقل و صاحب حق قرار داده و فرموده است " بدن توبر تو حقی دارد که باید آن را ادا کنی.
علی (ع) سرآمد نیرومندان و دلاوران وجوانمردان تاریخ را فرموده هایی است که توجه آن حضرت را به ضرورت تندرستی وپرورش و تربیت تن و کسب نیروی جسمی نشان می دهد .
مولای متقیان هنگام رازو نیاز با پروردگار از خدای خویش می خواهد تااعضای وی را ما برای خدمتگزاری نیرومند گرداند و برای نشان دادن اهمیت نیرومندی بدن در جای دیگر می فرماید : " غفلت حاسدان از سلامت جسم ها مایه شگفتی است "
در مکتب اسلام آنقدر گسترش بینش وسعه صدر وجود دارد که همین توجه به پرورش جسم را، ما نه تنها درابعاد عبادی، سیاسی، نظامی و اقتصادی ملاحظه می کنیم بلکه حتی به صورت دعا و نیایش وجود چنین حالتی را از خالق یکتا می طلبیم. چنآنچه در دعای روز چهارشنبه، امام زین العابدین (ع)می فرماید : " خداوندا نیروی مرا در اطلاعت و نشاطم را درعبادت خود قرار بده "
و در جای دیگراز حضرت امام حسین ( ع ) نقل است که می فرماید : " در طول عمر برای کسب تندرستی و سلامتی تلاش کنید ". مردی که برای رهبری و حکومت برقوم بنی اسرائیل برگزیده شده بود امتیازش این بود که قرآن درباره اش می گوید "خداوند نیروی علمی و جسمی او را گسترش داد "
امام جعفر صادق (ع) نیز فرموده اند : " فرزند خود را آزاد بگذار تا سن هفت سالگی بازی کند "
از میان علمای متاخر امام خمینی (ره ) در بیان اهمیت تربیت جسم وسلامت جسمانی و رابطه اش با سلامت عقلانی می فرماید :" ورزشکار هاهمیشه این طور بوده اند که روحی سالم داشتند از باب اینکه توجه به شهوات نداشتند. " ایشان بر این نکته که عقل سالم در بدن سالم صحه گذاشتند و آن را مورد تاکید قرار دادند.
استاد مطهری این اندیشمند بزرگ اسلام این رابطه را در جمله ای شیوا و جامع چنین می آورند : " بدن سالم مقدمه سلامت روح است وروح سالم بدون جسم سالم وقوی متصور نیست " .
استاد دانشمند مصباح یزدی اعتقاد دارد آن دسته از تکالیف شرعی که جنبه فکری و روانی دارد نیز از آن جهت که بین روح و بدن روابط و پیوندهای محکمی وجود دارد وسلامتی و نیرومندی بدن و در بهتر انجام دادن فعالیتهای ذهنی و تحصیل حالات مطلوب روانی موثر است نیازمند به ورزش می باشد1 .
استاد شهید مطهری درباره ضرورت پرورش جسم چنین می گوید : " تضعیف جسم در روشهای غیر اسلامی یعنی همان روش معروف هندی که می گوید جسم و قوای جسمانی را باید ضعیف نگهداشت، این چنین طرز تفکری در اسلام نیست. از نظر اسلام انسان وقتی جسم سالم و قوای جسمانی را باید ضعیف نگهداشت این چنین طرز تفکری در اسلام نیست. از نظر اسلام انسان وقتی جسم سالم وقوی نداشته باشد آن وقت روح سالم هم نخواهد داشت، اما داشتن جسم سالم هم تنها شرط و زمینه است نه هدف و غایت "2 .
به قول ملافیض کاشانی : " بدن مرکب و نوکری برای نفس و جان است، نقش وجان نیز خادم ونوکری برای علم و دانش می باشد، علم و دانشی که باید برای تعالی روح و پیوستن به خدا از آن یاری گرفت.
احادیث و روایاتی که به عنوان نمونه آورده شد، دیدگاه اسلام وبزرگان دین را درمورد ضرورت اعتنا وتوجه به سلامت و نیرومندی بدن روشن می سازد و وظیفه مسلمان مومن را در حفظ سلامت وتقویت بنیه جسمانی وایجاد تعادل در جسم و روح به منظور رسیدن به مرحله کمال معین می کند .در اصول فقه آمده است که : مقدمه امر واجب، واجب است. به بیان دیگر : یک فرد مسلمان برای انجام فرایض دینی وامور واجب مانند روزه، نماز، جهاد، مبارزه با ستمگران وقدرتهای شیطانی به طور مطلوب باید از توان ، قدرت و بنیه جسمانی مناسب برخوردار باشد. بنابراین، حفظ سلامت بدن ودستیابی به آمادگی ، قدرت وتوان استقامت جسمانی که مقدمه ای برای انجام امور واجب است ،خود امری واجب تلقی می شود .پس هیچ مسلمانی نباید در حفظ سلامت وتقویت قوای جسمانی خود کوتاهی واهمال کند. هر فرد مسلمان باید در دستیابی به بهترین موقعیت آمادگی جسمانی وحفظ سلامت خود ،متناسب با موقعیت سنی که دارد ، کوشا باشد این، مرز ورزش عبادی است .

اهداف تربیت بدنی :
یکی از ابعاد اساسی تربیت بدنی در انسان پرورش بعد عقلائی است که همواره با برنامه تربیت بدنی با انجام حرکات بازیهای و یادگیری مهارتها ، می توان به پرورش آن همت گماشت به طور مثال پیاده کردن روشهای اجرایی و هماهنگی حرکات، تاکتیکها و تکنیکها ،احتیاج به خلاقیت فکری وقوه دراکه دارد که در برنامه درس ورزش و تربیت بدنی می توان در تطبیق وظایف اعضاء با قوای فکری در کسب مهارتها ،در تکوین ورشد این جنبه انسانی کمک قابل توجهی نمود.
کودکی که در حین انجام حرکات و فراگیری مهارتهای ضروری و اجتماعی به مشکلات خاص همان حرکت و مهارت بر می خورد، در رفع آن به تعقل وتفکر و تدبیر می پردازد و در پی یادگیری این حرکات جنبه عقلانی خود را به کار و فعالیت وا می دارد وآن را تقویت می نماید واز این نظر تربیت بدنی نقش حساسی را در رابطه با رشد عقلانی ایفا می نماید.
پرورش عقلانی به دو نوع مستقیم وغیر مستقیم تقسیم می گردد :
پرورش مستقیم عقلانی به ازدیاد سطح اطلاعات ،تیز بینی، پیش بینی، تدبیر ، نقشه کشی .موارد ایمنی، استفاده درست از وسایل و تسهیلات موجود و موارد مشابه دیگر ذهنی بستگی دارد. در نوع غیر مستقیم همانطور که گفته اند وشنیده ایم عقل سالم در بدن سالم است. به عبارت دیگر جسمی که دارای مشکلات بوده و از سلامت کامل برخودار نباشد. ناراحتیهای آن، اثرات نامطلوب در رشد وپرورش عقل دارد. بنابراین با پرورش جسم سالم، تربیت بدنی و ورزش در آراسته نمودن و مناسب ساختن اقامتگاه عقل و تسهیل رشد فکری ابزار مفیدی به شمار می رود .
اصولاً یادگیری مهارتهای بدنی احتیاج به هوش و ذکاوت دارد. موفقیت در انجام یک مهارت ورزشی بستگی به توجه ،درک و تجزیه و تحلیل تصویر سازی ذهنی و انتقال تصویر حرکتی به الگوی حرکتی دارد .فعالیت بدون تفکر در تربیت بدنی خیلی کم می باشد وتفاوت محسوس برنامه های تربیت بدنی وورزش در آموزش جدی با آموزشهای گذشته وسنتی در بکار بردن ذهن هنگام حرکت وجود دارد1. هدف از تکامل شناخت، توسعه ومعرفت و بالا بردن فهم و ادراک است .تربیت بدنی به طرق مختلف دراین روند تکاملی موثر است .این راهها عبارتند از :

1ـ تربیت بدنی در موفقیت تحصیلی و فرهنگی موثر است :
تحقیقات بیانگر این مطلب است که تربیت بدنی گاهی اوقات موجب موفقیت تحصیلی است. یافته های تحقیقاتی حاکی از ارتباط مثبت و معنی دار تربیت بدنی با توسعه و تکامل عقلی، جسمی و هیجانی است هورمون شناسی تغییرات ذهنی به تبع از تغییرات شیمیایی بدن را ثابت کرده است .زیست شناسی بین سلول و تجارب یادگیری رابطه برقرار کرده، و روان شناسی به این حقیقت اشاره می کند که یادگیریهای اولیه کودک واقعی اند واز طریق حس حرکتی صورت می گیرد .
2 ـ فعالیت حرکتی با جریان فکری پویا و متعادل در ارتباط است :
ژان پیاژه (1) دانشمند و فیزیولوژیست سوئیسی یادیگری اولیه کودک را یادگیری حرکتی می داند که زیر بنای یادگیریهای بعدی هستند. مطالعات تحقیق زیادی، یادگیریهای نخستین کودک را در اثر تقابل جسمی او با محیط اجتماعی می دانند.

3 ـ تربیت بدنی موجب شناخت تمرین وورزش، تندرستی و بیماری است :
فرد آموزش دیده شناخت صحیحی از حقایق تمرین تندرستی، بیماری خواهد داشت. تا حدود زیادی موفقیت فردی در گرو سلامتی است . میزان تندرستی و آمادگی جسمانی تعیین کننده میزان موفقیت در فعلیت بخشیدن به استعداد های خود است.

4 ـ تربیت بدنی موجب شناخت بدن انسان است :
تربیت بدنی موجب آگاهی از سیستمهای مختلف ارگانیکی ،اعمال وشیوه بهینه محافظت از این سیستمها می گردد، همچنین در تربیت بدنی شناخت نتایج بلند مدت و کوتاه مدت فعالیتها و ارتباط جسمانی با ساختار و عملکرد بدن مورد توجه است، چنین آگاهی و معرفتی، باروری فرایندهای عقلانی را در پی دارد ودر تربیت عمومی افراد نقش موثری دارد .
5 ـ تربیت بدنی روشنگر نقش فعالیت جسمانی و ورزش در فرهنگ ملل است :
تربیت بدنی وورزش در فرهنگ جامعه و ملل جهان جایگاهی خاص دارد. سیاست کشورها، سیستمهای حکومتی، اقتصادو فرایندهای تربیتی از این مقوله تاثیر می پذیرند. این قلمرو در روزنامه ها، مجلات ،رادیو وتلویزیون به شدت مورد توجه است.

6 ـ تربیت بدنی و ورزش به مصرف معقول واستفاده مطلوب از خدمات وتسهیلات کمک میکند
فرد تربیت شده کالا وخدمات را با روشن بینی خریداری می کند از ارزش و مزایای آنها با خبر است و درهدایت هزینه ها ازاستانداردهای مورد نظر پیروی کرده در ارضای علایق شخصی شیوه های معقول ومقتضی را دنبال می کند .1

ورزش به عنوان یک درس اصلی دردبستان :
امروزه مدارس ما موظفند برنامه های آموزشی و پرورشی را هماهنگ و همگام با اصول ومراحل رشد کودک و نوجوان و تامین اصول صحیح بهداشت " سلامت روان " دنبال کنند.
شرایط جسمانی کودک و رفع و تسکین نیازهای او به فعالیتهای سالم و سازنده بر موفقیت درسی، رشد شخصیت سلامت روان کودک تاثیر مستقیم غیر مستقیم دارد .
آگاهی از وضع وماهیت جسمانی کودک در یک محیط باز، مثل ساعت ورزش، در شناخت رفتار کودک در خانه و مدرسه کمک بسیار موثری می کند .کودک خسته، بی قرار و تحریک پذیر است .کودکی که دچار سوتغذیه است، احتمالاً فاقد انرژی لازم برای انجام تکالیف مدرسه است و طبیعتاً در ساعت ورزش بی حال و بی انرژی است.
کودکان پرخاشگر درخلال بازی و فعالیتهای بدنی ،تعادل و آرامش نسبی را باز می یابند، که بر کیفیت سازگاری آنان می افزاید. کودکان کم انرژی به هر علت معمولاً کمرو، گوشه گیر ،خوددار، افسرده و غیر اجتماعی هستند .
یکی از ویژگیهای مهم کودک دبستانی، پرجنب و جوشی و فعالیتهای جسمی مداوم در اوست .مدارس باید برای این فعالیتهای جسمانی یعنی رشد، کنترل سیستم عصبی ، عضلانی ومهارتهای حرکتی ونیل به قدرت ونیرومندی و بالا بردن میزان تحمل و بردباری که برای یک زندگی سالم وهنجار ضروری است، با فعالیتهای سازمان داده ورزشی ، تسهیلاتی فراهم کند، فعالیتهائی که با مراحل رشد جسمانی کودک و رشد شخصیتی او هماهنگ باشد .بدیهی است اینگونه فعالیتهای ورزشی به علت ماهیت هدفدار بودن و معنی دار بودن به عنوان یک درس اصلی در رشد اجتماعی، عاطفی، ذهنی کودک تاثیر می گذارد .

آثار جسمانی تربیت بدنی برکودکان :
بازیها وحرکات ورزشی آثار مثبت بر دستگاههای داخلی به ویژه دستگاه گردش خون ودستگاه تنفسی واعصاب دارند می دانیم که بسیاری از ضعفهای عضلانی از راه بازی و فعالیتهای مختلف بدنی از بین می روند وبدن بازسازی وتقویت می شود. به این سبب ضعفهای یک عضله نباید از چشم مربی پوشیده بماند زیرا که بدن اعضای تفکیک شده ای نیست و تمام اعضاء و دستگاههای داخلی بدن یکپارچه وهماهنگ عمل می کنند وضعف و نارسائی یک قسمت غالباً به ضعف و نارسائی اعضای دیگر بدن می انجامد به عنوان مثال بد ایستادن سبب انحراف ستون فقرات ،کمردرد و ضعف دستگاههای تنفسی، ضعف دستگاه گردش خون در نتیجه ضعف عمومی بدن می شود.
بنابراین روشن است که برای توجه به سلامت جسمانی وروانی کودک باید به نیازهای حرکتی او به طور منظم پاسخ گفت زیرا همان گونه که امیرالمومنین ( ع ) می فرماید : " روح در جسد آدمی همانند معنی در لفظ است "
برای توجه بیشتر به سلامت بدن کودک لازم است معلمان تربیت بدنی هگام طرح برنامه درسی تربیت بدنی به این مورد مهم توجه داشته باشند که بازی باید از حرکات آسان و نشاط انگیز شروع شود و با حرکات مشکل ادامه یابد ودوباره به حرکات آسان و نشاط آور ختم شود آگاهی از موارد زیر لازم وضروری است :
1 ـ آگاهی از آثار ویژه بازی ونوع حرکات بر دستگاههای داخلی بدن وعضلات مختلف .
2 ـ آشنایی با آزمونهای مختلف برای شناسایی عضلات ضعیف.
3 ـ انتخاب بهترین و مناسب ترین بازی برای فعالیت داشتن عضلات ضعفیف .
4 ـ در نظر گرفتن بازی و حرکات متنوع برای جلوگیری از عوارض سوء حرکات.

آمادگی های جسمانی وآزمون های مربوط به آنها :
آمادگی های جسمانی عبارت است از توانائی انجام کارهای روزانه با قدرت و چابکی بدون احساس خستگی مفرط وداشتن انرژی ذخیره کافی برای پرداختن به کارهای تفریحی دراوقات فراغت ورویارویی با اتفاقات غیر منتظره میزان توانایی و کارآیی بدن بستگی به میزان رشد ماهیچه و آمادگی قلب و عروق خونی و ریه دارد .علاوه بر این موارد، شکل بدن و کیفیت مواد غذایی مورد مصرف، سلامت عمومی بدن ( عدم ابتلاء به بیماری )، خواب واستراحت و فراغت از فشارهای عصبی و روحی نیز از آمادگی جسمانی نقش به سزایی دارد.
به تعریف دیگر، آمادگی جسمانی حالت ووضعیتی است که بدن بتواند کارهای شخصی ووظایف روزمره را بدون احساس خستگی انجام داده و انرژی اضافی برای تفریح وسایر فعالیتها وموقعیتهای ویژه داشته باشد.
بسیاری از مردم آمادگی جسمانی را حفظ شکل ظاهری بدن می دانند . عده ای هم قدرت جسمانی را پایه واساس آمادگی جسمانی می دانند و گروهی هم کیفیت و کارآیی بدن را برای انجام کارهای سخت شدید آمادگی جسمانی می دانند.
به طور کلی آمادگی جسمانی را به 8 جزء تقسیم می کنند :
1 ـ قدرت 2 ـ استقامت
3 ـ سرعت 4 ـ چابکی
5 ـ هماهنگی 6 ـ انعطاف پذیری
7 ـ تعادل 8 ـ توان
1 ـ قدرت :
قدرت عبارتست از حداکثر نیرویی که یک یا گروهی ازعضلات برای مقابله با یک مقاومت مشخص و تنها برای یک مرتبه ایجاد کند. واحد اندازه گیری قدرت کیلوگرم است ، قدرت عضلانی در ایجاد سلامتی عمومی و اجرای مهارتهای ورزشی نقش دارد .
قدرت عضلانی به سه دسته تقسیم می شود :
الف ) قدرت عضلانی ایستا یا ساکن : عبارت است از حداکثر نیرویی که بر یک جسم ثابت بتوان وارد آورد. به عبارت دیگر مفصل تغییر شکل نمی دهد ووزنه یاچیزی جابه جا نمی شود.
ب ) قدرت عضلانی پویا یا قدرت عضلانی حرکتی یا دینامیک : عبارتست از حداکثر نیرویی که بتواند یک وزنه را فقط برای یک مرتبه به حرکت درآورد که همراه با تغییر در زاویه مفصل باشد.
ج ) قدرت عضلانی انفجاری : قدرت انفجاری تحت عنوان نیروی عضلانی و یا توان نیز معرفی شده است وعبارت است از توانایی وارد آوردن حداکثر نیرو برای یک حرکت انفجاری است. به عبارت دیگر حداکثر نیرویی که یک عضله یا گروهی از عضلات می تواند بر یک مانع فقط برای یک مرتبه وارد کنند تا آن مانع را در کوتاهترین زمان با بیشرین سرعت به حداکثر ارتفاع و یا فاصله حرکت دهد. نیروی عضلانی بیشتر در حرکات انفجاری مطرح می شود همانند پرش ها مثل پرش جفت بدون دورخیز و پرش عمودی در جا.
2 ـ استقامت :
استقامت یعنی توانایی بدن یا عضوی از اعضای بدن برای انجام دادن کاری در مدت طولانی و بر دو نوع است :
الف ) استقامت عضلانی : قابلیت تکرار انقباض یاادامه فعالیت طولانی یک یا گروهی از عضلات را استقامت عضلانی گویند .استقامت عضلانی به مقدار زیاد به قدرت شخص بستگی دارد یکی از روشهای اندازه گیری استقامت عضلانی اجرای آزمون کشش بارفیکس می باشد.
ب ) استقامت دستگاه گردش خون : یعنی توانائی سیستم گردش خون در تدارک و رساندن اکسیژن به سلولها به منظور تولید انرژی وانتقال مواد زائد می باشد یا به عبارت دیگر توانایی انجام کار طولانی بدون ایجاد خستگی. یکی ازروشهای اندازه گیری استقامت قلبی و تنفسی اجرای آزمون دوی 540 متر می باشد1 .

3 ـ سرعت :
عبارت است از حداقل فاصله زمانی که شخص بتواند بدن یا قسمتی از آن را یک یا چند مرتبه در فضا به حرکت درآورد. سرعت بر دو نوع تقسیم می شود :
الف ) سرعت حرکتی : عبارت است از سرعتی که شخص در جابجایی بدن و یا قسمتی از بدن خود بکار می برد مانند دوی صد متر و یا سرعت پرتاب مشت. تستها و یا آزمونهایی که این کیفیت را اندازه گیری می کنند عموماً دوی سرعت هستند واساس اندازه گیری آن ها بر واحدزمان است .
ب ) سرعت عکس العمل : همان پاسخ حرکتی به محرک است. معمولاً در آزمایشگاهها اندازه گیری و واحد آن زمان است.

4 ـ چابکی :
عبارت است از حداقل زمانی که فرد بتواند اعضای بدن خود را تغییر شکل دهد ویا اینکه در مسیر حرکت خود تغییر بوجود آورد. چابکی بر سه نوع تقسیم می شود :
الف ) چابکی در تغییر شکل بدن : در این کیفیت، فرد باید بتواند با سرعت هر چه تمامتر اشکال مختلفی به بدن خود بدهد .
ب ) چابکی در تغییر مسیر حرکت : بازیهای دبستانی را که دستمالها را جابجا می کردیم به خاطر بیاورید هر دویدن رفت برگشت یک تغییر مسیر است این نوع چابکی را می توان با واحد زمان اندازه گیری کرد.
ج ) چابکی در تغییر شکل بدن و تغییر مسیر حرکت، می توان به نسبت نیاز تستهای نوع اول و دوم را در یک مسیر متنوع ادغام کرد و این مسیر را از شروع تا خط پایان با کرنومتر برای هر فرد اندازه گیری کرد1 .

5 ـ هماهنگی :
همکاری اعصاب و عضلات وارگانهای حسی ( چشم وگوش ) را هماهنگی گویند در ورزش به قابلیتی که ورزشکاران بتوانند فعالیتهای ورزشی را با حرکت نرم وروان و متعادل اجرا نمایند هماهنگی گفته می شود. یکی از روشهای اندازه گیری چابکی وتعادل ،آزمون دوی رفت و برگشت 9*4 متری می باشد.

6 ـ انعطاف پذیری :
انعطاف پذیری عبارتست از ایجاد وسعت دامنه حرکتی بیشتر حول مفصل از طریق کشیدن عضلات که با سلامتی مفصل و ساختمان آن، انعطاف پذیری و بافتهای نرم ارتباط دارد .

7 ـ تعادل :
عبارت است از حفظ و نگهداری بدن به طور ارادی در یک حالت دلخواه ودر وضعیتهای مختلف که به دو صورت وجود دارد .
الف ) تعادل پویا یا حرکتی : عبارت است از نگهداری و حفظ بدن در حرکات مختلف و مهارت های ورزشی
ب ) تعادل ایستا یاساکن : عبارت است از نگهداری بدن دریک حالت ثابت.
تعادل زمانی خوب انجام می شود که هر دو نوع تعادل با هماهنگی انجام پذیرد .

8 ـ توان :
توان یعنی ترکیب دو عامل قدرت وسرعت که غالباً آن را قدرت انفجاری یا قدرت کششی می نامند .مثلاً از طریق اجرای کشش بارفیکس می توان عضلات کمربند شانه ای را اندازه گیری نمود 1.

فیزیولوژی ورزش :
انسان برای اینکه بتواند نقش خود را به طور موثر ایفا کند از آمادگی جسمانی مطلوبی باید برخوردار باشد باید به طور مداوم انرژی لازم را در اختیار داشته باشد تا بتواند وظایف خود را به نحو احسن انجام دهد و میزان توانایی و کارگیری بدن بستگی به میزان رشد ماهیچه ها وآمادگی آنها دارد. تمرینات منظم ومداوم باعث رشد عضلات می شود وآمادگی جسمانی به عوامل مختلفی بستگی دارد مهم ترین این عوامل عبارتند از : شکل بدن، کیفیت مواد غذایی مورد مصرف، سلامت عمومی بدن، خواب استراحت و فراغ بودن از فشارهای عصبی و روحی زندگی.
اگر رشد عضلات وقدرت بدنی انسان در حدی باشد که بتواند به طور موثر و مفید به فعالیت بپردازد می توان گفت که او فردی سالم و از آمادگی جسمانی لازم برخوردار است .
چهارعامل بیشتر از عوامل دیگر در آمادگی جسمانی بدن نقش بسیار مهم دارند این عوامل عبارتند از : قدرت عضلانی، استقامت عضلانی، انعطاف پذیری و استقامت قلبی وریوی1 .

آثار تربیتی تربیت بدنی و نقش مربی :
یکی از دلایلی که سبب می شود بازیهای کودکان به عنوان یک عامل تربیتی موثر مورد توجه قرار گیرد فعالیتهایی است که برخلاف درس آموزشی خشک و یکنواخت اجرا نمی شود.
این فعالیتها در مورد همه کودکان به یک شکل نیست، زیرا تربیت بدنی میدان وسیعی است که کودک می تواند از روی میل ورغبت و تفریح وتنوع به کوششهای دسته جمعی بپردازد وبه لذت ونشاط دست یابد کودکان خیلی زود در بازیها به نتایج مطلوب می رسند آنها هر بار شکست و پیروزی را تمرین وتجربه می کنند تا سرانجام به پیروزی نهایی و غلبه بر ضعف و ناتوانی برسند .
پیشوای گرامی اسلام امام علی ( ع ) می فرماید : " پیروزی و غلبه در پرتو احتیاط است و احتیاط به آزمودگی وکسب تجربه بستگی دارد. "
کودک پس از هر شکست یا پیروزی تجارب گذشته خود را مرور می کند وبه تلاش وتمرین مجدد می پردازد در نتیجه انگیزه تلاش و تمرین مجدد او شکوفا می شود پذیرفتن شکست عادلانه واجتناب از مسابقه های غیر انسانی و پیروزی در آنها متضمن زیر پا گذاشتن حقوق انسانی دیگران می شود .در پرتو تربیت بدنی و هدایت مربیان متعهد بدست می آید.
آثار تربیتی تربیت بدنی در کودکان :
حب ذات :
بعضی از خصوصیات وتظاهرا ت منفی کودکان به دلیل تربیت ناصحیح نیست و از عدم تکامل جسمی وروانی آنها ناشی می شود یکی از خصوصیات که از جمله گرایشهای فطری انسان است حب ذات است که در سنین اولیه دبستان به دلیل محدودیتها، ناتوانیهای جسمانی و روانی کودک و عدم آگاهی و شناخت کافی نسبت به محدودیتهای خود وابستگیهای محیطی به صورت خودگیرایی، خودپسندی و تظاهرات منفی جلوه گر می شود1.

نشاط آفرینی :
از جنبه های دیگر بازی می توان ایجاد نشاط درکودکان را نام برد کودکان ذاتاً دارای انرژی سرشار هستند واین انرژی وسیله ای است تا جسم وروان آنها مرحله رشد و بلوغ را به خوبی طی کنند بنابراین نباید از کودک ونوجوان انتظار داشت که چون انسانهای بالغ ساعتها ،ساکت وآرام پشت نیمکت کلاس یا در گوشه ای از خانه بنشینند وبدون شیطنت و بازی به کارهایی که از نظر افراد بالغ مفید است بپردازد .
صرف انرژی به کودک نشاط می بخشد و بازی یکی از پرنشاط ترین فعالیتهای زندگی و در حقیقت متن اصلی زندگی آنها است.

گسترش جهان بینی :
جهان بینی کودک به مقیاس محیطی که در آن به سر می برد رشد می کند کودک به نسبتی که رشد می کند با مفاهیم مختلف آشنا می شود .بسیاری از کلمات ایفا شخصیتها و موقعیتها در بازی برای کودک مفهوم و معنی پیدا می کند.
کودک از علم سیاست و فرهنگ و ادب اطلاع چندانی ندارد و نیازی هم برای درک اینگونه مسائل در خود سراغ ندارد .اما اگراین مفاهیم قادر باشند خود را به جهان درونی کودک یعنی جهان بازی او وارد سازد کودک بسیار مایل است در مسائل وجریانات اجتماعی وسیاسی وفرهنگی قرار بگیرد خشم و کینه خود را به دشمنان دین و ملت و آئین فرهنگی ابراز کند ومحبت خود را به الگوهای صحیح نشان دهند.

روان شناسی آمادگی جسمانی :
به طور کلی سلامتی روانی ممکن است این طور بیان شود : " داشتن احساس خوب نسبت به خود وزندگی " جواب کلی به این سئوال که " چرا ورزش و یا تمرین بدنی می کنید ؟ " ممکن است این باشد که از این کار لذت به انسان دست می دهد. البته درباره ورزشهای سنگین می تواند این احساس نباشد ولی تنها تمرین منظم و متوسط است که به انسان لذت می دهد. بعضی از دلایل فیزیولوژیکی و روانشناسی را که چرا باید این طور باشد ارائه می دهیم :

شخصیت وآمادگی جسمانی :
" کاتل " 1 پیشنهاد می دهد که شخصیت انسان به هنگامی است که وقتی درمحیطی و یا در حالتی قرار می گیرد آنچه که از او در آن محیط سر می زند نمایانگر شخصیت او می باشد .
مطالعات شخصیتی که با استفاده از یک سری سئوالات کاتل در دانشگاه پردو 2 وانجام شد، نشان داد که آزمایش شونده هایی که امتیاز آمادگی جسمانی دارند، افرادی هستند که : به مسایل عرضی بی توجه نیستند ، بسیار خونسرد ،مطمئن، آسان گیرند ؛ از نظر احساسات بسیار استوار و ماجراجو هستند ؛از نظر هوش نسبت به آزمایش شنونده هایی که آمادگی جسمانی پایین تری دارند، در سطح بسیار بالایی هستند. اختلافهای شخصیتی عمده این دو گروه، مربوط به استواری دراحساسات و اطمینان به خود بود.
تقویت خود مفهومی :
تغییر در آمادگی جسمانی و خود شخص، به نظر می آید که در شخصیت فرد نیز اثر می گذارد . بر اثر پیشرفت معنی دار آمادگی جسمانی ،تغییراتی در اجزای خود مفهومی دیده می شود .
البته برای رسیدن به این پیشرفت باید سالها وقت صرف کرد. بیشترین ومحسوس ترین تغییر، همان گونه که انتظار می رود ، در خود جسم یا تصویر از بدن دیده می شود .وقتی شما وزن اضافی خود را از دست میدهید و به جای آن، تقویت عضلانی، تقویت استقامت، تقویت آمادگی هوازی می کنید، از بدن خود احساس بهتری بدست می آورید. این اعتماد تازه در علایم شخصیت شما و یا دیگر جنبه های خود مفهومی اثر می گذارد .

کاهش اضطراب :
فرد مضطرب از اتفاق هایی که ممکن است بیفتد، مضطرب، نگران و ناراحت است. اضطراب، فکر انسان را پراکنده می کند .شرکت منظم در برنامه آمادگی جسمانی ،شیوه مثبتی از زندگی است .هنگامی که افراد مضطرب به ورزشی کردن رو می آورند، از حالت اضطراب آنها کاسته می شود .

اثر آرام کننده :
انجام یک جلسه تمرین جهت مقایسه اثر آرام کننده آن نتیجه مطلوبی دارد. ورزش و تمرین بدنی هماهنگی حرکتی واعمال آن را تقویت می کند و منجر می شود که فرد و شیوه زندگی او فعال شود .تمرینات ورزشی ( فعالیتهای بدنی ) که با شدت متوسط انجام می شوند حتی به خوابیدن انسان کمک می کنند.

کاهش فشارهای عصبی :
فشارهای عصبی و روحی دیگر ناراحتی های شخصیتی که با بیماریهایی هم چون زخم معده ، افزایش فشار خون، بیماری قلب و بیماریهای دیگری از این قبیل درارتباط هستند، انسان عصر حاضر را آزار می دهند .فشار عصبی هنگامی بوجود می آید که تغییرات درونی وبرونی بدن را تهدید می کند .
در سال 1956 " سی لیه "1 دریافت که بسیاری از عوامل استرس آور را می توان در موارد زیر خلاصه کرد :
گرما و سرمای بیش از حد، عفونتها وداروهای زهر آگین، ضربه های روحی، هراس های ناگهانی، تب، ناراحتی های احساسی، فعالیتهای جسمانی سنگین و عکس العمل هایی که از نظر سی لیه نشانه های " انطباق عمومی " نامیده می شوند. سه عامل از این نشانه ها شامل : مرحله اخطار، مرحله مقاومت و مرحله خستگی است.
در مرحله اخطار عامل فشار عصبی به قسمت سطحی اثر می کند و گردش خون نیز با ترشح هورمون آدرنوکورتیکوتروفیک کند می شود و در نتیجه مقاومت در مقابل عامل استرس افزایش می یابد.
در مرحله مقاومت، مقاومت در برابر فشارعصبی با افزایش تشرح هورمون ذکر شده افزایش می یابد.
این هورمونها ترشح شده از غده آدرنال، در بسیج انرژی و کمک به هورمونهای اپی نفرین نوراپی نفرین به منظور دادن پاسخ های متابلولیکی به استرس اثر بسزایی دارند .
در مرحله خستگی با افزایش سطح هورمونهایی که از بخش غده آدرنال ترشح می شود، دستگاه هاضمه، گردش خون و سیستم دفاعی خسته می شوند .زخم معده ، بزرگ شدن غده آدرنال وکاهش مقاومت نسبت به عفونت، نشانه خستگی ،شوک و حتی مرگ است .
افرادی که به تمرینات جسمانی می پردازند کمتر خسته می شوند ودر نتیجه، ابتلا به عفونتهای ممکنه کاهش می یابد .البته افراد تمرین کرده حتی در هنگام خستگی، کمتر به بیماریهای عفونی مبتلا می شوند. سپس، دلایلی وجود دارد که تاثیر فعالتیهای جسمانی منظم را در کاهش دادن فشارها ومسایل مربوطه تائید می کند1.

نقش ورزش و ارتقای توانمندیهای روحی و جسمی دانش آموزان ابتدایی :
تربیت بدنی و ورزش که بخش مهمی از برنامه های تعلیم وتربیت است، علاوه بر سلامت جسم نقش مهمی بر پرورش شخصیت وسایر استعدادهای دانش آموزان و پیشرفت تحصیلی آنان دارد، لذا آموزش وپرورش با اهمیت بخشیدن بر ورزش در پرورش قوای جسمی وروحی دانش آموزان ، باید در جهت نیل به اهداف تعلیم وتربیت گام بردارد.
از نظر نویسنده فواید ورزش به صورت زیر دسته بندی می شوند :
الف ـ تقویت توانایی های جسمانی برای انجام کارهای سخت وسنگین زندگی.
ب ـ تامین سلامتی بدن و ایجاد مقاومت در برابر بیماریها.
ج ـ تامین سلامت روح وروان وتعادل شخصیت روانی و آمادگی برابر تکامل معنوی.
د ـ حفظ زیبایی وتناسب اندام.
سپس نویسنده با این توصیه که به ورزش در جامعه اسلامی ما، باید به عنوان یک ارزش نگریسته شود نه ضد ارزش ،به تبیین نقش ورزشی در ارتقای توانمندیهای جسمی و روحی دانش آموزان می پردازد که شامل جنبه های زیر است :

الف ـ نقش ورزش در جلوگیری از بیماریها وسلامت جسم :
نقش ورزش در سلامتی جسم و نشاط روحی افراد انکار ناپذیر است، که هر دوی این شرایط در یادگیری ،بسیار موثرند .

ب ـ نقش ورزش درایجاد نشاط :
دانش آموزانی که به علت عدم تحرک و جنبش کافی، روحیه و نشاط خود را از دست داده باشند ،دچار ضعف و افسردگی شده واحساس خستگی وکسالت در آنها بوجود می آید که یکی از عوامل موثر در عدم پیشرفت تحصیلی است .

ج ـ نقش ورزش در ایجاد ارتباط با دیگران و تقویت روحیه گروهی :
دانش آموزان در ضمن فعالیتهای ورزشی با ایجاد ارتباط باهمدیگر ،نظم وانضباط، راستگویی و رعایت حقوق دیگران ، از خود گذشتگی وهمکاری را فرا می گیرند. تقویت روحیه تعاون، بردباری ،خودیاری و … از دیگر نتایج فعالیتهای ورزشی است. رعایت مقررات ورزشی نیز در فرد ،روحیه اطلاعات از قانون ومقررات اجتماعی را تقویت می کند .

د ـ نقش ورزش در رشد عقلانی و فکری دانش آموزان وپیشرفت تحصیلی:
قرار گرفتن در موقعیتهای ورزشی ودقت وتفکر در ایفای مطلوب نقش ورزشی ومهارتها وتوانایی هایی که فرد در ورزش کسب می کند او را در انجام بهتر فعالیتها کمک می کند. این موقعیتها به منزله پیش رو داشتن مساله و حل آن است .تقویت توانایی ها ایجاد آمادگی های جسمی و روحی در اثر ورزش زمینه مناسبی برای یادگیری بهتر وپیشرفت در برنامه درسی است1 .

مطالعات انجام شده در خارج از کشور :
آرنت 2در مورد ارتباط بین آمادگی جسمانی و پیشرفت تحصیلی بانوان دانشگاهی تحقیق انجام داد. آزمونهای مصرف آمادگی جسمانی عبارت بودند از : پرش طول جفتی، کشش بارفیکس ،پرس سینه، تست پله سه دقیقه ای و معدل درسی نیز نمایانگر پیشرفت تحصیلی بود. کلیه 826 نفر بانوان دانشگاهی به صورت سه گروه آمادگی جسمانی طبقه بندی می شدند وبرای گروههای طبقه بندی شده معدل درسی نیز مشخص شد.
تجزیه وتحلیل اطلاعات نشان داد که از لحاظ معدل درسی در هر یک از گروهها اختلاف معنی داری وجود دارد یعنی کسانی که از لحاظ معدل درسی پیشرفته ترند از لحاظ آمادگی جسمانی نیز بالاترند اما درهر حال مقدار رابطه بین متغییرهای آمادگی جسمانی و معدل درسی به اندازه کافی بالا نبود که بتوانبر اساس آن پیشگویی کرد 1.
ایدز مور 2 در سال 1951 " لستن " 3در سال 1964، نمرات درسی ورزشکاران و غیر ورزشکاران را با هم مقایسه کردند و در هر دو مورد ورزشکاران معدل درسی بالاتری نسبت به غیر ورزشکاران داشتند.
"کلاس مایر " 4و همکارانش با کودکان سنین مختلف کارکرده اند و روی ارتباط بین " رشد بدنی " و " عملکرد ذهنی " مطالعه می کنند، به طور صریح و روشن نتیجه گرفته اند که با اینکه یک برنامه سازمان یافته تربیت بدنی هیچ اثری بر نمرات هوشی ندارد لیکن چنین برنامه ای دارای اثر مساعدی بر نمرات تحصیلی دارد 5.
اغلب پژوهشهای انجام شده بر روی جمعیت بهنجار، درباره ارتباط متغییرهای آمادگی جسمی یا حرکتی با عملکرد ذهنی نتایج متناقضی بدست آورده اند و بین عملکرد ذهنی و رشد جسمی هیچ ارتباط معنی داری نیافته اند. این تناقضات غالباً به علت عدم توانایی در ارائه تعریفی روشن وواضح از حیطه حرکتی و جسمانی وبیان مفهوم این حیطه رخ داده است .

تحقیقات انجام شده در داخل کشور :
در بررسی ارتباط بین آمادگی های حرکتی و آمادگی های ذهنی معلمان و مربیان ورزش ،نتایج تحقیقات به عمل آمده نشان داده است که بین آمادگی های ذهنی و آمادگی های حرکتی معلمان ورزشی مرد همبستگی معنی داری وجود دارد. در حالیکه در گروه زنان همبستگی معنی دار نبود 1.
در بررسی و.ضعیت تحصیلی دانش آموزان پسر، عضو تیمهای ورزشی منتخب و غیر عضو که بخشهای مختلف تئوری " سن اندامی " و " اولسون 2 که بر اساس قد، وزن، قدرت گرفتن دستها، سن دندانی وسن استخدامی استوار است. ارتباطی ناچیز با اندازه گیریهای ذهنی دارد .
جارمن در سال 1965 همبستگی معنی دار منفی بین نتایج 21 آزمون که قابلیتهای مختلف ذهنی و بدنی را اندازه گیری می کرد بدست آورد. جارمن می گوید : با وجود آن که همبستگی چند متغییر، بین متغییرهای بدنی و موفقیت های تحصیلی معنی دار بوده است ولی میزان ضریب همبستگی آن قدر ناچیز و پائین است که نمی توان موفقیت تحصیلی را به کمک آزمونهای بدنی پیش بینی کرد.
از طرفی اسماعی و جی جی گرایر 1 در کتاب خود تحت عنوان تکامل شکل یافته استعداد حرکتی و اجرای ذهنی، چنین نتیجه گرفتند که بین فعالیتهای ذهنی و عواملی مانند رشد جسمانی، قدرت، سرعت ونیرو همبستگی پایینی وجود دارد و می افزایند بین میزان رشد جسمانی و رشد ذهنی رابطه پایینی وجود داشته است وبه هر حال آنها از مطالعه خود در مقطع متوسطه استان خراسان، سال تحصیلی 1375-1374، فریبرز رمضانی و سید اصغر زاده گلزار چنین نتیجه ای گرفته اند :
– دانش آموزان عضوتیمهای ورزشی در دوران تحصیل خوداز درصد مردودی بالاتری در مقایسه باگروه غیر عضو برخوردار می باشد. این تفاوت حدود 10 درصد می باشد. ( 37% به 27% )
– دانش آموزان عضو تیمهای ورزشی هم چنین از نسبت تجدیدی بالاتری نسبت به گروه غیر عضو برخوردارند هر چند این تفاوت نسبت به مردودیها کمتر است.
– دانش آموزان غیر عضو تیمهای ورزشی نسبت به دانش آموزان عضو تیمهای ورزشی موفقیتهای علمی ودرسی ( مانند المپیادهای ریاضی ،شیمی و …) بیشتری داشته اند. نسبت گزارش شده 2 به 1 می باشد .
– میانگین بدست آمده در مورد دانش آموزان ورزشکار 07/14 است وهر واحد انحراف معیار معادل 4/2 می باشد .
میانگین بدست آمده در مورد دانش آموزان غیر عضو تیمهای ورزشی 67/14 است وهر واحد انحراف معیار معادل 73/2 می باشد .
بین میانگین معدلهای دانش آموزان عضو تیمهای ورزشی ودانش آموزان غیر عضو تفاوت معنی داری وجود دارد1 .
حسن انبائی فریمانی ومحمد بادیانی در سال 1375 تحقیقی را به عنوان مطالعه رابطه میان آمادگی جسمانی و بهره هوشی در دانش آموزان کلاس پنجم ابتدایی دبستانهای پسرانه فریمان انجام دادند ک نتیجه آن نشان می دهد.
1 ـ بین توانایی های حرکتی وهوشی دانش آموزان همبستگی وجود دارد .
2 ـ بین نیروی عضلانی و هوش دانش آموزان همبستگی وجود دارد.
3 ـ بین چابکی و هوش دانش آموزان همبستگی وجود دارد .
4 ـ بین سرعت و هوش دانش آموزان همبستگی وجود دارد. (1) انبائی فریمانی، بادیانی، 1375
جناب آقای محمد نیکوکار در مقایسه عملکرد تحصیلی دانش آموزان عضو تیمهای ورزشی با سایر دانش آموزان دوره راهنمایی شهر دزفول با توجه به رشد اجتماعی وتوانایی کلامی چنین نتیجه گرفتند :
متوسط عملکرد کلی تحصیلی دانش آموزان عضو تیمهای ورزشی به طور معنی داری از سایر دانش آموزان بالاتر است. میانگین عملکرد کلی تحصیلی دختران ورزشکار از دختران غیر ورزشکار بالاتر بوده وولی بین پسران دو گروه تفاوتی ملاحظه نگردید2 .
جناب آقای محسن یادگار در مقایسه آمادگی عمومی بدنی دانش آموزان تیز هوش و معمولی کلاسهای دوم دبیرستان در استان لرستان چنین نتیجه گیری کرد که :
دانش آموزان تیزهوش آزمون آمادگی عمومی بدن ایفرد را بهتر از دانش آموزان معمولی انجام داده اند و امتیازهای بدست آمده نشان می دهد که در آزمودنهای پرش طول جفتی ،دو 9*4 متر رفت و برگشت ، دوی 45 متر، 540 متر، آمادگی حرکتی ومعدل شش آزمون، دانش آموزان تیزهوش وضعیت بهتر داشتند ودر آزمون کشش بارفیکس وآمادگی جسمانی ،دانش آموزان وضعیت بهتری داشتند در آزمون دراز ونشست دو گروه با هم اختلافی نداشتند1

منابع :
الف ) کتب
1. آزاد، احمد، مبانی تربیت بدنی و ورزش، انتشارات کمیته ملی المپیک جمهوری اسلامی، بهار 74.
2. باقری ،قدرت الله، اصول آموزش آمادگی جسمانی (رشته تربیت بدنی و علوم ورزشی ) دانشگاه پیام نور، مهر 74 .
3. پیمانی زاد، حسین ( مدرس )، اصول و مبانی تربیت بدنی ویژه دانشجویان دوره کارشناسی رشته تربیت بدنی و علوم ورزشی، جزوه انتشار یافته زمستان 76.
4. تربیت بدنی 1، از سری انتشارات آزمایشی متون درسی ،دانشگاه پیام نور، آبان 75.
5. خلجی، حسن ،اصول ومبانی تربیت بدنی ( رشته تربیت بدنی و علوم ورزشی ) دانشگاه پیام نور.
6. رازی ،محمود، روشهای آماری ، جزوه انتشار یافته زمستان 76.
7. راهنمایی تدریس وارزشیابی واحدهای درسی تربیت بدنی نظام جدید، آموزش متوسطه، هسته تحقیقات کارشناسی تربیت بدنی ،انتشارات ضریح آفتاب، 1376 .
8. روش تدریس تربیت بدنی در مدارس ابتدایی ویژه مراکز دانشسراهای تربیت معلم، رشته های آموزش ابتدایی وتربیت بدنی، دفتر تحقیقات برنامه ریزی درسی، کد 1032 ، سال 68
9. شارکی، براین، فیزیولوژی آمادگی جسمانی، ترجمه ،بهروز ژاله دوست ثانی، محمد رضا دهخدا ،انتشارات اداره کل تربیت بدنی وزارت آموزش و پرورش، پائیز 72 .
10. مجموعه مقالات اولین کنگره علمی ورزشی مدارس کشور، معاونت مطالعات اداره کل تربیت بدنی، وزارت آموزش و پرورش، پائیز 73 .
11. کریمی، جواد، نگاهی به تاریخ تربیت بدنی جهان، نشر دانشگاهی تهران، سال 64 .
12. کاشف، مجید ،مجتهدی، حسین، اثرات فعالیت بدنی برکودکان، مجموعه مقالات وزارت آموزش و پرورش اداره کل تربیت بدنی، زمستان 72.
13. طباطبائی، محمود، کالبد شناسی سلسله اعصاب مرکزی ،انتشارات ایران، ارشاد، سال 65 .
14. شهسواری ،ابوالحسن، خلاصه مقالات برگزیده، سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، دفتر آموزش ابتدایی، اردیبهشت 76 .
15. مظلومی، رجبعلی ،ورزش در مسیر تاریخ، انتشارات اداره کل تربیت بدنی وزارت آموزش و پرورش نشریه پژوهشی و تحقیقی نیرو نشاط، دفتر هشتم، بهار، 66
16. نادری .عزت الله ، سیف نراقی ،مریم، اختلالات یادگیری ، انتشارات امیر کبیر، چاپ دوم، سال 66 .
17. نصفت، مرتضی ،اصول وروشهای آماری انتشارات دانشگاه تهران، چاپ نهم، سال 74 .
18. نمازی زاده، مهدی، سلحشور، بهمن، تربیت بدنی عمومی، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها با همکاری موسسه انتشارات امیر کبیر ، سال 66.
19. شکوهی یکتا، تعلیم وتربیت اسلامی، شرکت چاپ و نشر ایران، سال 66 .
20. نیلگون، شمس، روش تدریس تربیت بدنی، 1375 .
ب ) نشریات :
1. ورزش و ارزش، نشریه ماهانه اداره کل تربیت بدنی، وزارت آموزش پرورش شماره 43، بهمن 64 .
2. ورزش و ارزش نشریه ماهانه اداره کل تربیت بدنی، وزارت آموزش پرورش شماره 44، اسفند 64 .
3. ورزش و ارزش نشریه ماهانه اداره کل تربیت بدنی، وزارت آموزش پرورش شماره 45، فروردین 65 .
4. ورزش و ارزش، نشریه ماهانه اداره کل تربیت بدنی وزارت آموزش و پرورش، شماره 54، اردیبهشت 66 .
ج ) پایان نامه :
1. انبائی فریمانی، حسن، بادیانی، محمد، مطالعه رابطه میان آمادگی جسمانی و بهره هوشی در دانش آموزان کلاس پنجم ابتدایی، سال تحصیلی 75-74 .
2. رمضانی، فریبرز، گلزار، سید اصغر زاده بررسی وضعیت تحصیلی دانش آموزان پسر عضو تیمهای ورزشی منتخب وغیرعضو در مقطع متوسط استان خراسان، سال 75-74، ناظر طرح سید رضا عطارزاده، حسینی، اداره کل آموزش و پرورش استان خراسان، کارشناسی تحقیقات، بهار 76 .
3. علائی، محمد، مقایسه وضعیت تحصیلی دانش آموزان ورزشکار و غیر ورزشکار، استاد راهنما، جناب آقای غفاری ، سال تحصیلی 73 .
4. گائینی، عباسعلی، ارتباط بین آمادگی های حرکتی ـ آمادگی ذهنی معلمان و مربیان ورزش دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه تهران، سال 67.
5. مختار زاده، صفدر، بررسی رابطه فعالیتهای بدنی و آمادگی جسمانی با یادگیری و عزت نفس دانش آموزان دبیرستان شورای تحقیقات اداره کل آموزش و پرورش استان خراسان، زمستان 76 .
6. نیکوکار ،محمد رضا ،مقایسه عملکرد تحصیلی دانش آموزان عضو تیمهای ورزشی با سایر دانش آموزان دوره راهنمایی شهر دزفول با توجه به رشد و توانایی کلامی، ناظر، حسین الهامپور، اداره کل آموزش و پرورش استان خوزستان، شورای تحقیقات .
7. یادگار ،محسن، مقایسه آمادگی عمومی بدنی دانش آموزان تیز هوش و معمولی کلاسهای دوم دبیرستان در استان لرستان، استاد راهنما : جناب آقای دکتر سید امیر احمد مظفری، استاد مشاور : جناب آقای دکتر محمد کاظم واعظ موسوی، بهمن 75 .

1ـ رمضانی، فریبرز، گلزار سید اصغر زاده
2ـ مجموعه مقالات دومین کنگره علمی ورزشی مدارس کشور.
3- Olson

1- Mall – Lindecy
2- کاشف، مجید مجتهدی
3- Kepart
1- مختار زاده، صفدر
2- Delakto and Kefart
3- رمضانی، فریبرز، گلزار، سید اصغر زاده
1- بادیانی، انبائی فریمانی، 1375
1- Kepart , Ketman , Berch
2- نادری، عزت الله، مری سیف عراقی
3- Kenright and vinsent
1-بادیانی، انبائی فریمانی، 1375
2-Lazaros

1-مظلومی، 1366
2-Gallen
1-خلجی، 1375
2-مظلومی، 1366
1-ورزش و ارزش، شماره 43، بهمن 64
1- Gatin
2- New York College
1-ورزش و ارزش، شماره 54، اردیبهشت 66
1-رمضانی، گلزار، 1376
2-کریمی، 1364
1-روش تدریس تربیت بدنی در مدارس ابتدایی، 1368
1-خلجی، 1375
1-ورزش و ارزش، شماره 46، اسفند 64 .
1-ورزش و ارزش، شماره 54، فروردین 65

1-راهنمای تدریس و ارزشیابی واحدهای درسی تربیت بدنی، سال 1376

1-نمازی زاده، 76

1-منشی طوسی، 1376
1-Katel
2- Perdo University

1-Silih
1-ژاله دوست، دهخدا، 1372

1-شهسواری، مقاله، 1376
2-Arent
1-رمضانی، گلزار ، 1376
2- Eedzmore
3-Leston
4- Classmier
5-رمضانی، گلزار، 1376
1-عباسعلی گائینی، 1367
2-Olson
1-J.J.Grayer
1-رمضانی، گلزار، 1376
2- نیکوکار، 1375

1-یادگار، 1375
—————

————————————————————

—————

————————————————————