فنون روان درمانی

فنون روان درمانی
منظور از روان درمانی شیوه های گوناگون از مداخله های روان شناختی است که هدف مشترک همگی انها رفع مشکلات انسان و کمک به کارکرد بهتر او در جامعه است.
برخی روان درمان گران مثل روان کاوان تغییر رفتار بستگی به شناخت فرد از انگیزه ها و تعارضات ناخود آگاه خود دارد
برخی بر تغییر الگو های عادتی تفکر و رفتار تاکید دارند نه بر تعارضات نا خوداگاه
درمان های روان پوشی
فرض کلیدیاینست که مشکلات فعلی فرد بدون شناخت کامل بنیادی ناخوداگاه انها در ارتباط های اولیه فرد با والدین و خواهر و برادرش به طور موفقیت امیزی حل نخواهد شد.
هدف = اوردن تعارضات( انگیزه ها و هیجانات واپس زده شده) به خوداگاه است تا او بتواند واقعی تر و منطقی تر با انها کنار بیاید.
درمان روان پوشی روانکاوی سنتی فرویدی
روش های جدیدتر مبتنی بر ان

تداعی ازاد :یکی از اصلی ترین فنون روان درمانی و روان شناسی و روان پوشی برای تحصیل فراخوانی تعارضهای ناخوداگاه آدمی مراجع تشویق به گفتن آزادانه ی افکار و احساساتش می شود تا هر آنچه به ذهنش می رسد
بدون دستکاری و ممیزی بیان کند
تحلیل رویا :فن دیگری که با تداعی ازاد که شامل صحبت درباره محتوای رویاهای فرد و سپس تداعی ازاد درباره محتوا گفته شده است
فروید اعتقاد داشت که رویا شاهراهی است به نام ناخوداگاه ، رویاها ، بیانگر تمایل یا ترس تغییر شکل یافته ناخوداگاه است او محتوای اشکار واضح، خودآگاه و محتوای نهفته (نهان و ناخوداگاه) رویاها را متمایز می کرد با صحبت کردن در مورد محتوای اشکار رویا و سپس تداعی آزاد همان محتوا ، روانکاو و مراجع او سعی می کند معنای ناخوداگاه را مشخص کند.

انتقال: به تمایل مراجع برای انکه درمانگر را موضوع افکار و احساسات خود قرار دهد گفته می شود.
روانکاوی سنتی:فرایند طولانی مدت فشرده و هزینه بر، برای افرادی که انگیزه قوی و پول کافی دارند.
بسیاری فرایند خود کاوی را ارزشمند می دانند. درمان های روان پوشی جدیدتر به سوی ساختار یافتگی بیشتر و مدت کوتاهتر از روانکاوی سنتی گرایش یافتند یکی از شیوه های درمان بین فردی جلسات کمتر تاکید کند بر تجارب کودکی و توجه به مشکلات حال حاضر و شیوه تعامل فرد با دیگران
در مجموع هنوز اعتقاد محوری روانکاوی برآنست که هیجان ها و ترس های ناخوداگاه دلیل اصلی مشکلات عاطفی است.

درمان های رفتاری
رفتار درمانی:در بر گیرنده تعداد شیوه های درمانی متفاوتی است که بر اصل یادگیری و شرطی سازی استوار است.
رفتار درمانان رفتار های ناسازگارانه ، شیوه ی اموخته شده ای برای غلبه بر فشار روانی و برخی از روش هایی که از تجارب آزمایشگاهی درباره یادگیری به دست امده می تواند برای رفتار های ناسازگارانه ، جایگزینی مناسب درصورتیکه روانکاوان به شناخت مسئله توجه دارند. رفتار درمانی مستقیما بر خود رفتار تاکید دارد. برخلاف روان پوشان که سعی در تغییر جنبه های معینی از شخصیت فرد دارد ، رفتارگرایان سعی در تغییر رفتار های ناسازگارانه در موقعیت خاص دارند.
حساسیت زدایی منظم و مواجه سازی زنده:
حساسیت زدایی منظم: روشی برای جانشین کردن پاسخی است که با اضطراب ناسازگار است مثلا جایگزین کردن حالت آرمیدگی ، گام بعدی ساختن سلسله مراتبی از موقعیت های اضطراب انگیز است حداقل و حداکثر اضطراب

مواجه سازی:
بسیار شبیه حاسیت زدایی منظم است . لازم است که مراجع دقیقا موقعیت های ایجاد کننده اضطراب را تجربه کند، موثر تر از تصویر سازی ذهنی موقعیت اضطراب است .
که هر دو (حساسیت زدایی منظم و مواجه سازی زنده ) مبتنی بر اصول شرطی سازی سنتی است.
تقویت انتخابی:یا تقویت رفتار های مطلوب خاص که مبتنی بر اصول شرطی سازی عامل است. روش موثر برای تغییر رفتار کودکان
تقویت پاسخ های مطلوب می تواند همراه با خاموش کردن پاسخ های نا مطلوب باشد. راهکار های شرطی سازی عامل شامل پاداش دادن به پاسخ های مطلوب و پاداش ندادن به پاسخ های نا مطلوب

الگو سازی:فرایند یادگیری رفتار با مشاهده و تقلید از دیگران است.الگو سازی بر فائق آمدن بر ترسها و اضطراب موثر است چون به شخص اجازه مشاهده فرد دیگری را که در موقعیت برانگیزاننده اضطراب است بدون آنکه صدمه ای ببیند ، ببیند.
تمرین رفتار: درمانگر به فرد کمک می کند تا رفتار های سازگارانه تری را تمرین کند، نه تنها اضطراب خود را کاهش می دهد بلکه فنون موثرتری برای مدارا با مشکل را یاد می گیرند.
خود نظم بخشی: در بر گیرنده پایش یا مشاهده رفتار خود شخص و استفاده از فنون گوناگونی مثل خود تقویتی ، خود تنبیهی، کنترل شرایط محرک ها و دادن پاسخ های نا همساز، برای تغییر رفتار ناسازگارانه است.

پیشینه تاریخی
رفتار غیر معمول ( روانی ) توسط ارواح شیطانی تسخیر شده است.
درمان عبادت ، سحر و جادو و تطهیر کننده های گیاهی و اگر نشد شلاق

قدیمی ترین منابع مکتوب چین باستان + اگر به هم بریزد دیوانگی –
نسیم حیاتی به اعضای داخلی حیا می ورزد، هیجان پدید می آید، اندوه ریه ، خشم کبد ، دلشوره طحال

بقراط غرب اولین گام برای فهم اختلال های روانی برداشت ، ولی بر این باور بود که رفتار غیر عادی به هم ریختگی تعادل مایعات بدن
بقراط و سایر پزشکان رومی درمان محیط خوشایند، ورزش، تغذیه مناسب و .. مهارهای مکانیکی
در معابد و خدایان یونانی و رومی دلسوزانه مراقبت می کردند.

دیدگاه خرافی اعتقاد به جن ، همدستی با شیطان حلول قدرت های ماوراء طبیعه سیل و طاعون شکنجه

تیمارستان های اولیه
تیمارستان ها زندان های متعفن ، فیلیپ پیل مسئول زندان اصلاحات خوب شدند
فلج عمومی علت جسمانی پیدا شد عفونت سیفلیسی باکتری سیفلیس
باعث تشویق افرادی شد که معتقد بودند بیماری روانی ریشه زیستی دارد.
کلیفورد پیرز آموزش به مردم راجع به سلامت روان را بر عهده گرفت
3 سال مریض بود کتاب ذهنی که خود را بازیافت ، نوشت کمک شایانی در پیشگیری و درمان اختلالات روانی داشت

تسهیلات درمانی نوین
بهترین بیمارستان ها : مکان هایی راحت با امکانات مناسب که چندین فعالیت درمانی را فراهم می کند: روان درمانی فردی و گروهی ،تفریح ، کار درمانی ( طراحی شده برای آموزش مهارت و نیز فراهم کردن آرامش ) و واحد های آموزشی برای کمک به بیماران جهت آماده شدن برای شغل بعد از ترخیص
بدترین بیمارستان ها: موسسات پناهگاهی ، درگیر زندگی کسالت بار، بخش های پر ازدحام و به دور از هر گونه درمان مگر درمان دارویی
اغلب بیمارستانهای روانی میان این دو گروه هستند

موسسه زدایی:
نهضت ترخیص بیمارن روانی از آسایشگاه های روانی و ارئه خدمات مبتنی بر جامعه (محله)
روزکار شب در مرکز ، به صورت پاره و نیمه وقت
مشکلات نا توانی در ارتباط با جامعه ، شغل و دوست یابی به بیمارستان ها باز می گشتند.
برخی کار ها بدون مراقبت های سرپرستی عاجز هستند خانه های کثیف و پر جمعیت یا در خیابان های پرسه بزنند ، مرد ژولیده ، کنار خیابان داد می زند.
افرادی بیمار روانی هستند مشکل سوء مصرف مواد هم دارند از افرادی که روانی و مصرف مواد ندارند خشونت بیشتری نشان می دهند، افراد بیمار روانی که مصرف مواد ندارند خشونت بشتری از افراد سالم که مصرف مواد ندارند نشان می دهند.

حرفهای مرتبط با روان درمانی
روان پزشک :پزشک است که بعد از اتمام دوره پزشکی خود سه سال در یک موسسه بهداشت روان در زمینه تشخیص رفتار نا بهنجار ، درمان دارویی و روان درمانی آموزش دیده باشد.می تواند دارو و بستری شدن تجویز کند
روانکاو : در موسسه روانکاوی که شیوه ها و نظریه های برگرفته از فروید را آموزش می دهند دوره دیده باشد.
روانشناسان بالینی: با افرادی سر و کار دارند که دچار طیف گسترده ای از اختلالات روانی هستند.
روانشناسان مشاوره : بیشتر درباره مشکلات سازگاری کار می کنند و اغلب به زمینه های خاص نظیر مشاوره تحصیلی، ازدواج یا خانوده توجه دارند.
روانشناسان تحصیلی: با کودکان و نوجواننانی که با مشکل درسی دارند سر و کار دارند.
روان مددکاران : دوره دو ساله ای در سطح کارشناسی ارشد گذرانده اند که مشتمل بر آموزش مصاحبه ، درمان و کشاندن تدابیر درمانی به محیط خانه

رفتار درمانی شناختی
اصطلاح کلی است برای روش های درمانی که در انها آزمون تغییر رفتار استفاده می شود و علاوه بر آن راهکار های طراحی شده برای تغییر عقاید ناسازگار نیز بر ان فنون الحاق شده است.
مولفه های رفتاری زمانی وارد عمل می شود که درمانگر مراجع را به پیدا کردن راه های دیگری برای نگاه به موقعیت فعلی اش تشویق می کند و نحوه اجرایی کردن انها را بررسی می کند. رفتار درمانگران شناختی اتفاق نظر دارند که تغییر عقاید فرد برای ایجاد تغییری با ثبات در رفتار مهم است. شیوه های رفتاری بیش از شیوه های کلامی تاثیر گذارتر است.

درمان های انسانگرایانه
در این روش بر تمایل طبیعی طبیعی فرد به رشد و خود شکوفایی تاکید می کند.به افراد کمک می شود خود واقعی خویش را بیابند و در مورد زندگی و رفتارشان انتخاب های سنجیده کنند و اجازه ندهند که رویدادهای اطرافشان بر رفتار انها تاثیر بگذارد. نظیر روانکاوان و درمانگران انسانگرا نیز سعی می کنند که آگاهی فرد از هیجان ها و انگیزه های نهان خود را افزایش دهند. اما تاکید به چیزی است که فرد در حال حاضر تجربه می کند نه در گذشته
هدف :تحلیل فرایند کشف افکار و احساس های خود در فرد کمک به او برای رسیده به راه حل های خاص خود است.
درمان مراجع مدار راجرز هر فرد بهترین متخصص برای خودش است و توانایی یافتن راه حل های کارآ برای مشکل خود را دارد.
وظیفه درمانگر تسهیل این فرایند است ، نه پرسیده سوال های کاوشگرانه و تفسیر انها

ویژگی های درمانگر از دید راجرز همدلی ، صمیمیت و صداقت است.
همدلی به معنای توانایی درک احساس مراجع و انتقال این درک به مراجع
صمیمیت به معنای پذیرفتن عمق فرد
صداقت به معنای درستکار و دارای ذهن باز که نقش بازی نمی کند.
رویکرد های درمانی اجتماعی- فرهنگی: شخص را بخشی از یک سامانه بزرگتر از روابط بین فردی می بیند که تحت تاثیر عوامل اجتماعی و فرهنگ است.
گروه درمانی: مراجع می تواند مشکلات خود را در حضور دیگران حل کند و ببیند که دیگران در برابر رفتارش چگونه واکنش نشان می دهند و هنگامی که روش های پاسخ دهی قدیمی است و رضایت بخش نیست ، روش های تازه ای را به کار گیرد.در بیمارستان ها ، نوجوانان در کانون اصلاح و تربیت مشکل مشابه دارند – امکان تبادل تجارب ، انتقاد از رفتار یکدیگر

فریت نسبت به درمان های انفرادی:درمانگر می تواند به چند نفر در یک زمان یاری دهد، صرفه جویی در وقت با مشاهده مشکلات دیگران که مشابه یا شدیدتر از مشکل خود اوست احساس راحتی و دلگرمی پیدا می کند.
از مشاهده رفتار دیگران می توان چیز هایی یادگرفت نگرش ها و عکس العمل ها
گروه های خود یاری: سازمان های داوطلبانه ای از افراد است که برای تبادل اطلاعات و حمایت از کوشش های یکدیگر در حل یک مشکل مشترک به طور مرتب تشکیل می شود.
الکی های گمنام- داغدیدگی – طلاق و تک والدی
زناشویی درمانی و خانواده درمانی
زناشویی درمانی: ازدواج کرده ها یا نامزد ، جلسات درمانی با کل خانواده ، چون بیشتر از یک مراجع را در بردارد و برادی
خانواده درمانی:آموزش به خانواده افراد روان گسیخته برای داشتن رفتار مثبت و روشن با یکدیگر است.

برنامه های مبتنی بر جامعه محلی

خانه های بین راهی:افراد مرخص شده از بیمارستان ، در همان حال دورن گذر برای آمادگی جهت زندگی مستقل در محله را طی می کنند
مراکز شبانه روزی:کسانی که مراحل بهبود از مشکلات مرتبط با مواد و الکل را می گذرانند، نوجوانان فراری ، زنانی که از همسرشان کتک می خورند
خانه گفتگو: نوجوانان مشکل داری که در انجا می توانند مشکلاتشان را حل کنند

خانه های جوان:مشاوره شغلی ، آموزش های بازپروری و کمک مشکلات شخصی و خانوادگی
مداخله در بحران :کمک سریع و فوری به افراد و خانواده هایی ارائه می دهد که با فشار روانی شدید مواجه اند.
صدای مشاوره :مراکز تلفنی – معمولا توسط داوطلبانی که تحت نظارت متخصصان بهداشت روانی کار می کنند ، اداره می شود.
دارای وظایف خاص خودکشی عمومی
خانه پیشرفت: زوجها نقش والدین جایگزین برای نوجوانان بزهکار که دادگاه معرفی کرده است.

درمان های مختلف فرهنگ
سرخپوستان اعمال مذهبی آرامش روانی و سلامت جسمی فرد است. افراد پریشان تشویق به اینکه عضو بازتابی جامعه هستند.
لاتین تبار جنوب غربی آمریکا و مکزیک سراغ شفا دهندگان محلی بروند.
رویکرد التقاطی از میان فنون مختلف انهایی که با توجه به شخصیت و علایم خاص مراجع ، بیشترین تناسب را با او دارد انتخاب می کند.
مسائل ویژه درمان کودکان موثر بودن هر یک از روش های خاص درمانی عمدتا بستگی به نوع اختلال روانی کودک یا نوجوان دارد.
نظام بهزیستی کودکان با بسیاری از کودکان مشکل دار مواجه است که اغلب انها قربانیان بد رفتاری یا سهل انگاری هستند.

موثر بودن روان درمانی
ارزیابی روان درمانی
1- ارزیابی عینی تاثیر روان درمانی کار مشکلی است چون متغیر هایی که باید در نظر گرفته شود زیاد است.

2- مسئله سنجش نتیجه درمان است
ارزیابی بهبود ارزیابی مراجع از پیشرفت
ارزیابی درمانگر
قضاوت شخص ثالث مثل اعضای خانواده که در جریان درمان نبوده اند

مقایسه انواع روان درمانی ها
رویکرد شناختی و رفتاری تمایل بیشتری به بررسی اثر بخشی درمان های شان نشان داده اند ، به همین دلیل بیشتر مطالعات بر این نوع درمان ها متمرکز بوده است
درمان های روانکاوانه و انسانگرا کمتر به بررسی تجربی درمانهایشان توجه داشته اند
عوامل مشترک بین روان درمانی ها اتخاذ درمانی قوی بین مراجع و درمانگر به اطمینان بخشی و حمایت ، حساسیت زدایی ، تقویت پاسخ های انطباقی و بینش
ارتباط بین فردی صمیمانه و اعتماد آمیز موفق ترین درمانگر کسی است که رابطه یاری رسان و حمایتی با مراجعان خود برقرار می کند.
حساسیت زدایی فن خاصی در رفتار درمانی است که برای از بین بردن ترس از اشیا یا موقعیت های خاص است. بسیاری از روان درمانی ها شامل نوع گسترده تر از حساسیت زدایی باشد
تقویت پاسخ های انطباقی تقویت را رفتار درمانگران به عنوان فنی برای افزایش نگرش ها و اعمل مثبت به کار می برند درعین حال هر درمانگری هم که مراجع به او اعتماد و اطمینان پیدا می کند به صورت یک عامل تقویت کننده در می اید.

بنیان عصبی رفتار- درمان های زیستی:
رویکرد زیستی در مورد رفتار ناهنجار ، بیماری روانی را مانند یک بیماری جسمی فرض می کند که به دلیل کژکاری های زیستی – شیمیایی یا تنکرد شناختی (فیزیولوژیک) مغز ایجاد می شود ، درمان های زیستی شامل استفاده از دارو و الکترو شوک است.
دارو های روان گردان:
مدت های پیش موفق ترین روش درمان زیستی استفاده از دارو برای تغییر خلق و رفتار بود. کمک زیادی به افراد که بیماری شدیدی داشتند، آرامش بیشتر ، پاسخ دهی و عملکرد بهتری نشان می دادند. اداره بخش های روانپزشکی امکان پذیر شد بیمارن سریعتر مرخص می شدند.

دارو های ضد روان پریشی :
نخستین داروی ضد روان پریشی که بر علائم روان گسیختگی موثر بودند متعلق به خانواده ای به نام فنوتیازین های هستند.
آرام بخش های قوی تورازین – فلو فنازین: بر روی دستگاه عصبی مثل با دستورات ، یاد دارو های ضد اضطراب اثر نمی کند. ممکن است کمی خواب آلودگی و خمودگی ایجا کند.
عملکرد دارو های ضد روان پریشی : کاهش توهم و اغتشاش شعور حاصل از روان گسیختگی حاد و در برگرداندن فرایند های فکری منطقی تاثیر دارند. این دارو ها روان گسیختگی را درمان نمی کنند ، این دارو های مدت زمان نگهداری بیماران را کوتاهتر می کند.
عوارض: در تمامی بیمارن روان گسیخته اثر ندارد، اثار جانبی مثل خشکی دهان ، دید تار ، اشکال در تمرکز ، وخیم ترین عارضه حرک پریشی دیر رس که شامل جنبیدن غیر ارادی زبان، صورت ، دهان یا فک است.

دارو های ضد روان پریشی نامتعارف:
بدون ایجاد عوارض جانبی چندانی ، علایم بالینی روان گسیختگی را برطرف می کند. مثل کلوزاپین و ریسپردون
دارو های ضد افسردگی :
این دارو ها به بالا بردن خلق افراد افسرده کمک می کند- به جای آرامش بخش بودن انرژی زاست.
عوارض: خشکی دهان ، تاری دید، یبوست و احتباس ادرار ، افت شدید فشار خون به هنگام ایستادن و تغییر ضربان و نظم قلب می شود.
افراد مبتلا به اختلال دو قطبی برای کنترل دوره افسردگی از دارو های ضد افسردگی استفاده می کنند اما برای کنترل شیدایی (مانیا) داروی دیگر نیاز است. بعد از انکه حمله حاد شیدایی تمام شد لپتیوم نوسان های شدید خلق را کاسته و فرد را به وضعیت هیجانی پایدارتر باز می گرداند.

دارو های ضد اضطراب :
اغلب این دارو ها که اضطراب را کاهش می دهند متعلق به خانواده نبزود یازپین ها آرام بخش دیازپام – لیبریوم – زاناکس
تنش را کاهش می دهد و موجب خواب الودگی می شود. این دارو ها برای ترک الکل، اختلال های اضطرابی و بیماری جسمی مرتبط با فشار روانی به کار می رود.
استفاده طولانی مدت اعتیاد
دارو های محرک روانی :
برای افزایش توجه در کودکان مبتلا به کم توجهی ، بیش فعالی به کار می رود . رایج ترین دارو =ریتالین

درمان با الکتروشوک (ECT): جریان الکتریکی خفیفی در مغز ایجاد می شود تا تشنجی شبیه به تشنج صرعی در بیمار ایجاد شود . قبل از دارو های ضد افسردگی و ضد روان پریشی رایج بوده – امروزه ECT فقط در موارد افسردگی شدید که دارو جواب نمی دهد استفاده می شود.
عوارض: فراموشی ، نارسایی در توانایی نگهداری اطلاعات جدید در یک یا دو ماه پس از درمان

تلفیق درمان های زیستی و روان شناختی :
بیمار روان گسیخته که اساسا علت زیست شناختی دارند ، اغلب دچار مشکلات شدیدی در مهارت های اجتماعی و توانایی انجام کار می شود به همین دلیل افزودن روان درمانی به دارو های ضد روان پریشی می تواند برای کمک به بیمار در حل پیامد های بیماری روان گسیختگی بسیار مفید باشد.

آثار فرهنگ و جنسیت بر درمان:
زمینه فرهنگی و جنسیت فرد می تواند بر نوع تشخیصی که بالینگر درباره علایم بالینی وی می دهد اثر بگذارد. مردان بیشتر به خاطر سوء مصف بستری ، زنان اختلالات خلقی بستری می شود . زنان بیشتر از مردان برای رفع مشکلات خلقی به پزشک می روند. در بزرگترین مطالعه ای که روی افسردگی انجام گرفت ، مراجعانی که هم جنس درمانگر بودند به درمان سریعتر نسبت به مراجعانی که با درمانگر هم جنس نبودند دست یافتند.
ارتقای سلامت روان
1-احساسات خود را بشناسید . 2- اسیب پذیر های خود را بشناسید. 3- استعداد ها و علایق خود را گسترش دهید. 4- با دیگران ارتباط برقرار کنید. 5- موقع کمک گرفتن از دیگران را بشناسید.