طرح شهرسازی 5-موقعیت در شهر تبریز

1- مطالعات پایه
منظور شناسایی ویژگی ها و مشخصات طبیعی و انسانی منطقه پیرامون طرح به مقیاس 25000/1
که بالاتر از سطح شهر بوده و مربوط به طرح توسعه و عمران ناحیه ای یعنی تیپ 19 می باشد.
نقشه های با مقیاس بالای 10000/1 مربوط به طرح های سیاست گذاری و راهبردی است یعنی اجرایی نیست.
1-1- بررسی موقعیت زمین طرح نسبت به شهر و عناصر عمده منطقه و عرصه های پیرامون
زمین طرح در شرق تبریز مابین دو شهر تبریز و باسمنج قرار گرفته است. این زمین متصل به منطقه 9 تبریز می باشد. خطوط ارتباطی این زمین جاده باسمنج از شمال و جاده زرنق از غرب و اتوبان تبریز زنجان می باشد.
عناصر عمده منطقه عبارت است از صنایع و کارگاهی در شمال شرق منطقه به طور مثال شرکت پخش مهبان دارو و کبریت سازی ممتاز، آموزشی(آموزش عالی) در شمال غرب منطقه شامل دانشگاه دامپزشکی و کشاورزی و اراضی کشاورزی و باغات در جنوب منطقه.
1-1-1- بررسی موقعیت زمین طرح نسبت به استان آذربایجان شرقی
زمین طرح در بخش مرکزی استان آذربایجان شرقی قرار گرفته است که واقع در شهرستان تبریز می باشد. این زمین از طرف شمال توسط شهرستان هریس، از طرف شرق توسط شهرستان بستان آباد و از جنوب توسط شهرستان مراغه احاطه شده است.

نقشه 1-1-1: نقشه بررسی موقعیت زمین طرح نسبت به استان آذربایجان شرقی

2-1-1- بررسی موقعیت زمین طرح نسبت به شهرستان تبریز
همان طور که گفته شده، شهرستان تبریز در غرب نزدیک به مرکز استان آذربایجان شرقی قرار گرفته است.
موقعیت زمین طرح در شرق، نزدیک به جنوب شهرستان تبریز است.
منطقه مورد بررسی در طول جغرافیایی30ً 32َ 51 شرقی و عرض جغرافیایی 10ً 46َ 35 شمالی واقع شده است.
شهر ها و روستاهایی نظیر تبریز، باسمنج، شاد آباد علیا، زرنق، حاج علیا و کندرود زمین طرح را محصور کرده اند.

نقشه 2-1-1: نقشه بررسی موقعیت زمین طرح نسبت به شهرستان تبریز

3-1-1- بررسی موقعیت زمین طرح نسبت به شهرها و روستاهای اطراف
زمین طرح مابین دو شهر تبریز از غرب و باسمنج از شرق قرار گرفته است و در واقع راه ارتباطی بین این دو شهر از شمال زمین طرح عبور کرده است. از جنوب نیز با روستاهای جانقور، زرنق، شاد آباد علیا و اط شمال با روستاهای نعمت آباد و کندرود همسایه است. روستای باغ یعقوب در داخل زمین طرح واقع شده است.
نقشه 3-1-1: بررسی موقعیت زمین طرح نسبت به شهرها و روستاهای اطراف

عکس 3-1-1: موقعیت زمین طرح نسبت به دو شهر تبریز و باسمنج

4-1-1- بررسی عناصر عمده منطقه و عرصه های پیرامون
کاربری های آموزشی، صنعتی، باغات و ورزشی و مسکونی در منطقه و عرصه های پیرامون آن واقع اند.
دانشکده کشاورزی و دامپزشکی تبریز با کاربرد آموزشی شاخص ترین عنصر عمده با کاربرد آموزشی در شمال غرب زمین طرح می باشد. کاربری مسکونی به صورت پراکنده، در داخل زمین و همچنین بخش شمالی پیرامون زمین طرح واقع است. صنایع به صورت پراکنده و گاه متمرکز در بخش های اطراف زمین طرح به خصوص شمال پیرامون زمین دیده می شود. باغات و زمین های کشاورزی نیز تمام زمین طرح و عرصه های پیرامونی آن را پوشانده است. زمین ورزشی با کاربرد ورزشی در شرق پیرامونی زمین طرح واقع است.

نقشه 4-1-1: نقشه بررسی عناصر عمده منطقه و عرصه های پیرامون

(کبریت سازی ممتاز) (دانشکده کشاورزی و دامپزشکی) (باغ فرشی)

2-1- ابعاد و اندازه و شکل هندسی زمین طرح
زمین طرح واقع در شرق تبریز، دارای مساحت 580.04 هکتار می باشد. طول شمالی این زمین 2698 متر، طول غربی آن 2681 متر، طول شرقی آن 1761 متر و طول جنوبی این زمین 2711 متر می باشد. بیشترین طول آن حدود 3811 متر در جهت قطری (شمال غربی- جنوب شرقی) است که از شکل هندسی خاصی تبعیت نمی کند.
نقشه 2-1 : نقشه شکل هندسی زمین طرح

3-1- دسترسی به شبکه های ارتباطی، راههای اصلی، فرعی، راه آهن و غیره
تحت نقشه ای تمام راه های اصلی و فرعی با رنگ هایی متفاوت در منطقه و عرصه های پیرامون نشان داده شده است. جاده تبریز- باسمنج و اتوبان شهید کسایی از شمال زمین طرح ، اتوبان تبریز- زنجان از میان زمین طرح ، جاده زرنق و شاد آباد از غرب زمین طرح و راه آهن تبریز- میانه از جنوب زمین طرح عبور کرده است. راه های فرعی نیز شامل راه های فرعی باغ یعقوب در داخل زمین طرح و دانشکده دامپزشکی و کشاورزی در شمال غرب زمین طرح و برخی مناطق صنعتی از زمین طرح و عرصه های پیرامون آن عبور کرده است.
1-3-1- جاده باسمنج
جاده باسمنج با عرض 36 متر ارتباط بین تبریز و باسمنج را بر قرار می سازد و در ورودی شرق شهر تبریز به بلوار بیست و نهم بهمن منتهی می شود و از طریق این بلوار ارتباط با مرکز تبریز میسر می گردد.
2-3-1- جاده زرنق
جاده زرنق ارتباط روستاهایی همچون زرنق را با شهر تبریز برقرار می کند. از محور های فرعی محسوب می گردد که راه های روستایی موجود را به جاده باسمنج متصل می کند.
3-3-1- آزادراه زنجان- تبریز
آزادراه زنجان-تبریز به عنوان قسمتی از محور شریانی و ترانزیتی با اهمیت شمال غرب کشور (تهران- بازرگان) بوده و حجم زیادی از کالاهای داخلی و ترانزیتی از طریق آن به مرزهای همجوار و کشورهای مختلف حمل می گردد. قسمتی از مسیر این آزادراه حدفاصل باسمنج- تبریز از درون شهرک عبور می نماید و بخشی از عملیات زیرسازی مسیر در محدوده طرح انجام شده است. این آزادراه بارترافیکی قابل پیش بینی مزبور بر جاده باسمنج را به طور چشمگیری کاهش خواهد داد.

نقشه 3-1 : بررسی دسترسی به شبکه های ارتباطی، راه های اصلی، فرعی، راه آهن و…

4-1- بررسی دسترسی به شبکه تاسیسات زیربنایی آب، برق، گاز و غیره
اولین و مهمترین و اصلی ترین عامل برای سکونت در منطقه ای قبل از هر چیزی، تامین آب آشامیدنی است.
تاسیسات زیربنایی شامل مسیر انتقال لوله گاز، خط انتقال نیرو (فشار قوی)، منابع آب و ایستگاه پمپاژ آب باسمنج در نقشه ای با رنگ های مجزا نشان داده شده است. این اطلاعات از نقشه های 2000 و 50000 گردآوری شده است. به طوری که مسیر انتقال لوله گاز و ایستگاه پمپاژ آب باسمنج در نقشه 2000 تبریز و خط انتقال نیرو (فشار قوی) و منابع آب در نقشه 50000 قابل مشاهده است.
نقشه 4-1: دسترسی به شبکه تاسیسات زیربنایی آب، برق، گاز و غیره

5-1- بررسی وضعیت طبیعی منطقه طرح شامل پستی و بلندی، پوشش گیاهی، جریان آب های سطحی و غیره
1-5-1- بررسی وضعیت پستی و بلندی منطقه طرح
منطقه طرح از نظر شیب دارای شیب تندی نبوده و تقریباً هموار محسوب می شود. ناهمواری هایی در عرصه های پیرامون منطقه قابل مشاهده است. بازه ارتفاعی منطقه طرح 1740-1620 می باشد. یعنی حداقل ارتفاع در پست ترین نقطه آن 1620متر و حداکثر ارتفاع 1740 متر می باشد و در نتیجه اختلاف ارتفاع 120 متر است. شیب عمومی این منطقه نیز به تقریب 2 درصد است. جهت عمومی شیب در منطقه طرح از جنوب شرقی به شمال غربی می باشد یعنی مرتفع ترین بخش سایت در جنوب آن با ارتفاع 1740 است. که همه این موارد در نقشه ارتفاعی و شیب بندی نمایان است.
عکس 1-1-5-1 : بررسی دید ناظر از جنوب شرقی منطقه طرح به زمین طرح

عکس 2-1-5-1 : بررسی دید ناظر از شمال منطقه طرح به زمین طرح

نقشه 1-1-5-1 : نقشه ارتفاعی

نقشه 2-1-5-1 : نقشه شیب بندی

نقشه 3-1-5-1 : نقشه جهت شیب

2-5-1- بررسی وضعیت پوشش گیاهی منطقه طرح
پوشش گیاهی، درختان و بوته ها تمام زمین طرح و عرصه های پیرامونی آن را پوشش داده است.
تراکم این پوشش گیاهی در جنوب جاده باسمنج بالاست.

نقشه 2-5-1 : نقشه پوشش گیاهی

3-5-1- بررسی وضعیت جریان آب های سطحی منطقه طرح
طراحی سیستم جمع آوری و هدایت آب های سطحی و حفاظت طرح از خطرات و خسارت های ناشی از سیل، از ماهیت خاصی برخوردار است.
همان طور که در نقشه نمایان است آبهای سطحی کل زمین طرح و عرصه های پیرامونی را پوشش داده است.
تراکم آبهای سطحی درجنوب زمین طرح بالاست.

نقشه 3-5-1 : نقشه جریان آب های سطحی

6-1- زمین شناسی و خاک شناسی عمومی منطقه و پدیده های زمین ساختی
1-6-1- آشنایی با گسل تبریز
گسل تبریز یکی از ساختارهای خطی ایران است که درطول 100 کیلومتری از کوههای میشو (در غرب) تا بستان آباد (در شرق) قابل ردیابی است. بهترین اثر آن در بلافصل شمال تبریز دیده می شود به همین دلیل گسل تبریز نامگذاری شده است. روند عمومی آن شمال 115 درجه شرق و شیب آن قائم است. به نظر بربریان (1977) بخش جنوبی این گسل (دشت تبریز- صوفیان) حدود 40 متر فرو افتاده، ولی به خوبی (1355) از مقایسه کوههای مورو و میشو به یک جابجایی راستگرد اعتقاد دارد.
مشخصات گسل تبریز
گسل تبریز با روند شمال غرب- جنوب شرق از ناحیه، ماکو تا کوههای مورو و میشو و سپس به بستان آباد به صورت مشخص قابل پی گیری است. ادامه آن به زنجان پوشیده است و در ادامه ممکن است به کوههای سلطانیه برسد. ادامه غربی آن ممکن است از سمت ماکو وارد خاک ترکیه شود و یا ادامه آن به کوههای قفقاز برسد. در ناحیه صوفیان این گسل به دو شاخه تقسیم شده و گسل شمالی میشو را تشکیل می دهد. به نظر افتخار نژاد پدیده تکتوتیکی اوایل دونین با شکستگی همراه بوده است و این شکستگی از گودال زنجان- ابهر شروع و تا کوههای میشو و مورو و سپس قفقاز ادامه می یابد. بنا به نظر نبوی ادامه جنوب شرقی این گسل می تواند به گسل قم- زفره برسد ولی به نظر افتخار نژاد ادامه این گسل می تواند با امتداد شمالی- جنوبی به سمت زاگرس ادامه افته و از آنجا به خط شکستگی قطر برسد.
سن گسل تبریز
افتخار نژاد (1975)، گسل شمال تبریز را یکی از گسل های قدیمی ایران می داند که از فرو افتادگی زنجان- ابهر، شمال تبریز، شمال باختر آذربایجان گذشته و تا قفقاز ادامه می یابد. در زمان دونین زیرین، این گسل منطقه آذربایجان را به دو بلوک تقسیم می کرد. بلوک شمال خاوری فرو افتاده و بلوک جنوب باختری، تا پایان کربنیفر فرابوم بوده است. بنابراین ممکن است ، فعالیت این گسل از دوره دونین آغاز شده باشد، هر چندکه سن قدیمی تر آن محتمل تر است.

عکس 1-6-1: موقعیت گسل تبریز

عکس 2-6-1- خاک شناسی منطقه

7-1- بررسی اقلیم، درجه حرارت، میزان بارندگی و غیره در منطقه طرح
در برنامه ریزی های توسعه و عمران هر منطقه، آب و هوا نقش اصلی را بر عهده دارد. شناخت آب و هوای حاکم بر منطقه و آشنایی باپتانسیل های موجود اقلیمی می تواند برنامه ریزان را در طراحی و آماده سازی منطقه یاری دهد. در این رابطه به منظور تعیین نوع آب و هوای حاکم بر منطقه مورد مطالعه از آمار و اطلاعات ایستگاه هواشناسی تبریز استفاده شده است. جدول زیر پارامتر های مختلف اقلیمی نظیر درجه حرارت، بارندگی، رطوبت نسبی، تعداد روزهای یخبندان و نظایر این ها را در ایستگاه تبریز در طی دوره آماری 1997-1975 میلادی نشان می دهد.
جدول 7-1 : پارامتر های اقلیمی در ماه های مختلف ایستگاه تبریز، طی دوره های آماری 1997-1975م.

نمودار 1-7-1 : متوسط بارش ماهیانه ایستگاه تبریز در دوره آماری شاخص

نمودار 2-7-1 : متوسط دمای استگاه تبریز در دوره آماری شاخص

متوسط بارش سالانه در ایستگاه تبریز 333.5 میلیمتر، فروردین ماه پرباران ترین و تیرماه خشک ترین ماه سال است. همچنین دی ماه و بهمن ماه سردترین و تیر و مرداد گرم ترین ماه های سال می باشد.

8-1- وضعیت مالکیت زمین
قسمتی از این زمین ها در مالکیت خصوصی و بخش عمده ای از اراضی روستای باغ یعقوب و زرنق توسط شهرداری تملک شده است.

9-1- طرح های شهری و منطقه ای موثر بر طرح
1-9-1- فرایند تهیه طرح های تفصیلی موضوعی منطقه 8 و میزان انطباق آنها با پیشنهادات طرح جامع
با خارج شدن بخشی از اراضی طرح جامع از محدوده پیشبینی شده منطقه 8، شامل روستای باسمنج و اراضی محیط همپیوند آن و نیز بخش عمده ای از اراضی تملک شده شهرداری از روستای باغ یعقوب و زرنق گرایش عمومی شهر برای توسعه سطوح شهری و مسکونی به سمت شرق شهر تبریز دچار محدودیت های ناخواسته ای شده است. اراضی واقع در مسیل ها و دامنه ذوعارضه ارتفاعات واقع در منطقه 8 واجد ارزشی نسبی بیشتری شده و ظرفیت های توسعه پیوسته شهر تبریز کاهش یافته است. از طرفی با توجه به عدم وجود نمونه های موفق شکل گیری سطوح موثر خدمات شهری در پهنه شهر تبریز، در از جمله پادگان باغ شمال در منطقه 2 و سایر ظرفیت های توسعه کلان خدمات شهری، هرگونه امکان تحقق کاربری های کلان شهری در اراضی متمرکز درون شهری را با احتمال بسیار ضعیف باید ارزیابی کرد.
لذا اراضی پیش بینی شده کاربری های خدمات عمومی دارای مقیاس کلان شهری در محیط های حاشیه ای محدوده قانونی شهر تبریز، جزو آخرین فرصت های شکل گیری خدمات کلان شهری است. با توجه به نقش و عملکرد غالب پیش بینی شده برای منطقه 8 باید در طرح جامع مصوب و کاهش سطوح توسعه پیوسته شهری در فرآیند تدقیق محدوده قانونی و گرایش های ساخت و سازه های موجود در منطقه، هدایت توسعه به سمت الگوهای اصلی توسعه منطقه 8 باید در دستور کار برنامه ریزی قرار گیرد.
منطقه 8 دارای ویژگی های پذیریش عملکردهای خدمات دروازه ای ورودی شرق شهر تبریز شامل کاربردهای حمل و نقل و پایانه ها، انباری های منطقه ای و شهری،عمدتاً در طرفین جاده تهران تبریز و اراضی شمال مشرف به آن ناحیه (منطقه 8) می باشد.
2-9-1- پیشنهادات طرح جامع تبریز
با توجه به پیش بینی سطوح توسعه شهری در اراضی شرق تبریز ( خاوران و روستای کرکج) و نیز به منظور رفع کمبودهای خدماتی مقیاس شهری و منطقه ای با استفاده از اراضی بایر شهری، طرح جامع، مجموعه خدمات متمرکز شهری را در این اراضی پیش بینی کرده است. کاربری های مصوب این محدوده، آموزش عالی، خدمات عمده شهری، مسکونی، کارگاه و انبار، حمل و نقل و ارتباطات و جنگل کاری با مشخصات زیر می باشد.
کاربری آموزش عالی با 101.6 هکتار 6.6 درصد، کارگاه و انبار با 790.9 هکتار 51.4 درصد، جنگل کاری با 269 هکتار 17.5 درصد، مسکونی با 148.8 هکتار 9.7 درصد، خدمات عمده شهری با 119.8 هکتار 7.8 درصد و حمل و نقل با 107.3 هکتار 7.0 درصد از مساحت کل محدوده را شامل می شود.
جدول 2-9-1: کاربری اراضی پیشنهادی طرح جامع در شمال جاده تهران
کاربری
آموزش عالی
کارگاه و انبار
جنگل کاری
مسکونی
خدمات عمده شهری
حمل و نقل
جمع
مساحت
101.6
790.9
269
148.8
119.8
107.3
1537.5
درصد
6.6
51.4
17.5
9.7
7.8
7.0
100

10-1- بررسی وضعیت عمومی اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی نقاط مسکونی پیرامون
برای نمونه، وضعیت توزیع جمعیتی و وضعیت سواد و بی سوادی در نقاط مسکونی پیرامون از جمله آبادی های دهستان میدان چای تبریز شامل: سفیده خوان، لیقوان، بیرق، هروی، دیزج لیلی خانی، جانقور، حاج عبدال، شادبادمشایخ، فتح آباد، باغ یعقوب، چاوان،زرنق، شادبادعلیا، نعمت آباد، کندرود، کرکج، ارپا دره سی، گوار، ملک کیان، طویقون، استیار، اسکندر و کلوکدرق مورد بررسی قرار گرفته است.

جدول 10-1: بررسی جمعیت کل و باسوادی و بی سوادی آبادی های دهستان میدان چای
ردیف
نام آبادی
خانوار
جمعیت کل
وضعیت سواد

جمعیت باسواد
جمعیت بی سواد
1
دهستان میدان چای
سفیده خوان
548
2213
1278
698
2

لیقوان
1055
5350
3551
1287
3

بیرق
914
3703
2404
908
4

هروی
640
2399
1584
573
5

دیزج لیلی خانی
781
2965
2113
552
6

جانقور
223
916
605
219
7

حاج عبدال
201
754
471
205
8

شادباد مشایخ
1086
4317
3088
793
9

فتح آباد
461
1610
1236
201
10

باغ یعقوب
142
515
391
64
11

چاوان
448
1729
1178
345
12

زرنق
542
2036
1335
475
13

شادباد علیا
508
1884
1219
446
14

نعمت آباد
551
2020
1533
285
15

کندرود
1744
6758
4762
1231
16

کرکج
2162
8228
5935
1231
17

آرپادره سی
793
793
565
147
18

گوار
175
175
110
53
19

ملک کیان
1066
1066
650
279
20

طویقون
313
313
209
62
21

استیار
89
508
334
123
22

اسکندر
336
1377
871
343
23

کلوکدرق
22
104
65
28
دهستان میدان چای
13066
51733
35487
10548

1-10-1- بررسی وضعیت توزیع جمعیتی در آبادی های دهستان میدان چای تبریز
جمعیت کل آبادی های دهستان میدان چای 51733 نفر می باشد. که 50.96 درصد، معادل 26361 نفر از کل جمعیت را مردان و49.04 درصد، معادل 25372 نفر از کل جمعیت را زنان به خود اختصاص داده است.
توزیع جمعیتی در آبادی ها بر اساس تقسیمات کمتر از 100، 250-101، 500-251، 1000-501، 3000-1000 و 3000+ نفر به صورت زیر مورد بررسی قرار گرفته است:
کمتر از 100 نفر
تعداد روستاهای با جمعیت کمتر از 100 نفر صفر است که صفر درصد از تعداد آبادی های میدان چای را به خود اختصاص داده است. جمع جمعیت این روستاها صفر نفر با صفر درصد از کل جمعیت روستاهای میدان چای می باشد.
250-101 نفر
تعداد روستاهای با جمعیت 250-101 نفر 2 عدد شامل روستاهای کلوکدرق و گوار است که 8.7 درصد از تعداد آبادی های میدان چای را به خود اختصاص داده است. جمع جمعیت این دو روستا 279 نفر با 0.54 درصد از کل جمعیت روستاهای میدان چای می باشد.
500-251 نفر
تعداد روستاهای با جمعیت 500-251 نفر 1 عدد شامل روستای طویقون است که 4.35 درصد از تعداد آبادی های میدان چای را به خود اختصاص داده است. جمعیت این روستا 313 نفر با 0.61 درصد از کل جمعیت روستاهای میدان چای می باشد.
1000-501 نفر
تعداد روستاهای با جمعیت 1000-501 نفر 5 عدد شامل روستاهای جانقور، حاج عبدال، باغ یعقوب، آرپادره سی، استیار است که 21.74 درصد از تعداد آبادی های میدان چای را به خود اختصاص داده است. جمع جمعیت این پنج روستا 3486 نفر با 6.74 درصد از کل جمعیت روستاهای میدان چای می باشد.
3000-1000 نفر
تعداد روستاهای با جمعیت 3000-1000 نفر 10 عدد شامل روستاهای سفیده خوان، هروی، دیزج لیلی خانی، فتح آباد، چاوان، زرنق، شاد باد علیا، نعمت آباد، ملک کیان، اسکندر است که 43.48 درصد از تعداد آبادی های میدان چای را به خود اختصاص داده است. جمع جمعیت این ده روستا 19299 نفر با 37.3 درصد از کل جمعیت روستاهای میدان چای می باشد.
بیش از 3000 نفر
تعداد روستاهای با جمعیت بیش از 3000 نفر 5 عدد شامل روستاهای لیقوان،بیرق، شادبادمشایخ، کندرود،کرکج است که 21.74 درصد از تعداد آبادی های میدان چای را به خود اختصاص داده است. جمع جمعیت این ده روستا 28356 نفر با 54.81 درصد از کل جمعیت روستاهای میدان چای می باشد.
جدول 1-10-1: بررسی وضعیت توزیع جمعیتی آبادی های دهستان میدان چای تبریز
ردیف
تقسیمات
(نفر)
تعداد روستا
جمعیت روستا
نام روستا

تعداد
درصد
نفر
درصد

1
کمتر از 100
0
0
0
0
—
2
250-101
2
8.7
279
0.54
کلوکدرق- گوار
3
500-251
1
4.35
313
0.61
طویقون
4
1000-501
5
21.74
3486
6.74
جانقور- حاج عبدال- باغ یعقوب- ارپادره سی- استیار
5
3000-1000
10
43.48
19299
37.3
سفیده خوان- هروی- دیزج لیلی خانی- فتح آباد- چاوان- زرنق- شاد باد علیا- نعمت آباد- ملک کیان- اسکندر
6
بیش از 3000
5
21.74
28356
54.81
لیقوان-بیرق-شادبادمشایخ-کندرود-کرکج
کل
23
100
51733
100
کلیه آبادی های دهستان میدان چای

نمودار 1-10-1: بررسی وضعیت توزیع جمعیتی آبادی های دهستان میدان چای تبریز بر اساس درصد

نقشه 1-10-1: بررسی وضعیت توزیع جمعیتی آبادی های دهستان میدان چای تبریز

2-10-1- بررسی وضعیت سواد در آبادی های دهستان میدان چای تبریز
جمعیت کل آبادی های دهستان میدان چای 51733 نفر می باشد. که 68.6 درصد، معادل 35487 نفر از کل جمعیت را افراد باسواد و 20.39 درصد، معادل 10548 نفر از کل جمعیت را افراد بی سواد و 11.01 درصد، معادل 5698 نفر از کل جمعیت را افراد زیر 6 سال به خود اختصاص داده است.
تقسیمات سواد در این روستاها به صورت 50-، 60-50، 70-60، 80-70، 90-80 و 90+ می باشد که این درصد برای روستاها از طریق تقسیم جمعیت باسوادی بر مجموع جمعیت باسوادی و بی سوادی حاصل می شود. تقسیمات باسوادی برای روستاها را می توان به صورت زیر مورد بررسی قرار داد:
کمتر از 50 درصد
تعداد روستاها، با سواد کمتر از 50 درصد، صفر است که صفر درصد از تعداد آبادی های میدان چای را به خود اختصاص داده است. جمع جمعیت باسوادی این روستاها صفر نفر با صفر درصد از کل جمعیت باسوادی روستاهای میدان چای می باشد.
60-50 درصد
تعداد روستاها، با سواد 60-50 درصد، صفر است که صفر درصد از تعداد آبادی های میدان چای را به خود اختصاص داده است. جمع جمعیت باسوادی این روستاها صفر نفر با صفر درصد از کل جمعیت باسوادی روستاهای میدان چای می باشد.
70-60 درصد
تعداد روستاها، با سواد 70-60 درصد، 5 عدد شامل سفیده خوان- حاج عبدال- گوار- ملک کیان -کلوکدرق است که 21.74 درصد از تعداد آبادی های میدان چای را به خود اختصاص داده است. جمع جمعیت باسوادی این روستاها 2574 نفر با 7.25 درصد از کل جمعیت باسوادی روستاهای میدان چای می باشد.
80-70 درصد
تعداد روستاها، با سواد 80-70 درصد، 14 عدد شامل لیقوان-بیرق-هروی- دیزج لیلی خانی-شادبادمشایخ- جانقور-چاوان-زرنق-شادبا علیا-کندرود-آرپادره سی-طویقون-استیار-اسکندر است که 60.87 درصد از تعداد آبادی های میدان چای را به خود اختصاص داده است. جمع جمعیت باسوادی این روستاها 23818 نفر با 67.12 درصد از کل جمعیت باسوادی روستاهای میدان چای می باشد.

90-80 درصد
تعداد روستاها، با سواد 90-80 درصد، 4 عدد شامل فتح آباد- باغ یعقوب-نعمت آباد و کرکج است که 17.39 درصد از تعداد آبادی های میدان چای را به خود اختصاص داده است. جمع جمعیت باسوادی این روستاها 9095 نفر با 25.63 درصد از کل جمعیت باسوادی روستاهای میدان چای می باشد.
بیش از 90 درصد
تعداد روستاها، با سواد بیشتر از 90 درصد، صفر است که صفر درصد از تعداد آبادی های میدان چای را به خود اختصاص داده است. جمع جمعیت باسوادی این روستاها صفر نفر با صفر درصد از کل جمعیت باسوادی روستاهای میدان چای می باشد.

جدول 2-10-1: بررسی وضعیت سواد آبادی های دهستان میدان چای تبریز
ردیف
تقسیمات باسوادی
(درصد)
تعداد روستا
جمعیت روستا
نام روستا

تعداد
درصد
نفر
درصد

1
کمتر از 50
0
0
0
0
—
2
60-50
0
0
0
0
—
3
70-60
5
21.74
2574
7.25
سفیده خوان- حاج عبدال- گوار- ملک کیان -کلوکدرق
4
80-70
14
60.87
23818
67.12
لیقوان-بیرق-هروی- دیزج لیلی خانی-شادبادمشایخ- جانقور-چاوان-زرنق-شادبا علیا-کندرود-آرپادره سی-طویقون-استیار-اسکندر
5
90-80
4
17.39
9095
25.63
فتح آباد- باغ یعقوب-نعمت آباد و کرکج
6
بیش از 90
0
0
0
0
—
کل
23
100
35487
100
کلیه آبادی های دهستان میدان چای

نمودار 1-2-10-1: بررسی وضعیت سواد آبادی های دهستان میدان چای تبریز بر اساس تعداد روستاها

نمودار 2-2-10-1: بررسی وضعیت سواد آبادی های دهستان میدان چای تبریز بر اساس درصد جمعیت باسوادی

نقشه 1-2-10-1: بررسی باسوادی آبادی های دهستان میدان چای تبریز

نمودار 2-2-10-1: بررسی بی سوادی آبادی های دهستان میدان چای تبریز

2- آنالیز سایت
1-2- بررسی کاربری زمین، مشخصات مستحدثات و پهنه بندی زمین از نظر نوع کاربری موجود سایت
مساحت زمین طرح 5820183 متر مربع می باشد که کاربری هایی همچون باغات، مزارع، صنایع و کارگاهی، گاوداری و مرغداری، معابر و شبکه راه ها در خود جای داده که محدوده روستایی باغ یعقوب نیز در محدوده قرار گرفته است. کاربری مزارع با مساحت 4804925 متر مربع و درصد 82.56 از کل محدوده، بیشترین مساحت و درصد از کل را به خود اختصاص داده است. همچنین کاربری صنایع و کارگاهی با مساحت 12766 مترمربع و درصد 0.22 از کل محدوده، کمترین مساحت و درصد از کل را به خود اختصاص داده است.
موقعیت کاربری ها در نقشه ای تحت عنوان نقشه کاربری زمین در رنگ های مجزا نشان داده شده است.
1-1-2- باغات
در محدوده زمین طرح مساحتی برابر 474965 متر مربع را به خود اختصاص داده است که درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 8.16 درصد می باشد.
2-1-2- مزارع
در محدوده زمین طرح مساحتی برابر 4804925 متر مربع را به خود اختصاص داده است که درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 82.56 درصد می باشد.
3-1-2- صنایع و کارگاهی
در محدوده زمین طرح مساحتی برابر 12766 متر مربع را به خود اختصاص داده است که درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 0.22 درصد می باشد.
4-1-2- گاوداری و مرغداری
در محدوده زمین طرح مساحتی برابر 15486 متر مربع را به خود اختصاص داده است که درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 0.26 درصد می باشد.
5-1-2- معابر
در محدوده زمین طرح مساحتی برابر 353813 متر مربع را به خود اختصاص داده است که درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 6.08 درصد می باشد.

6-1-2- حریم راه
در محدوده زمین طرح مساحتی برابر 51744 متر مربع را به خود اختصاص داده است که درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 0.89 درصد می باشد.
7-1-2- محدوده روستایی باغ یعقوب
در محدوده زمین طرح مساحتی برابر 106469 متر مربع را به خود اختصاص داده است که درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 1.83 درصد می باشد.

جدول 1-2 : بررسی کاربری زمین و پهنه بندی کاربری موجود در سایت
ردیف
کاربری
مساحت کل
درصد از کل
1
باغات
474965
8.16
2
مزارع
4856669
83.45
3
صنایع و کارگاهی
12766
0.22
4
گاوداری و مرغداری
15486
0.26
5
معابر
353813
6.08
6
محدوده روستایی باغ یعقوب
106469
1.83
جمع کل
5820168
100

نمودار 1-2 : بررسی مساحت کاربری ها در زمین طرح

نقشه 1-2 : کاربری زمین و پهنه بندی زمین از نظر نوع کاربری موجود در سایت

2-2- بررسی شبکه ارتباطی در داخل زمین طرح
در داخل زمین طرح معابری از انواع مختلف از قبیل شبکه معابر درجه یک به نام اتوبان تبریز-زنجان، شبکه معابر درجه دو اصلی به نام جاده باسمنج، راه روستایی به نام های جاده زرنق، راه ارتباطی باغ یعقوب و راه فرعی شرق زمین و دسترسی ها شامل راه های ارتباطی باغ ها و مزارع و اتصال آنها به راه های اصلی موجود می باشد. که هر یک مساحتی را به خود اختصاص داده اند. مساحت و درصد از کل هر یک از انواع معابر از نظر عملکرد در جدول زیر مشخص می باشد. اتوبان تبریز-زنجان بیشترین و راه ارتباطی روستای باغ یعقوب کمترین مساحت و درصد از کل معابر را به خود اختصاص داده است.
موقعیت هر یک از راه ها در نقشه 2-2 تحت عنوان نقشه شبکه ارتباطی زمین طرح، با رنگ های مجزا نشان داده شده است.
1-2-2- اتوبان تبریز-زنجان
آزادراه زنجان-تبریز به عنوان قسمتی از محور شریانی و ترانزیتی با اهمیت شمال غرب کشور (تهران- بازرگان) بوده و حجم زیادی از کالاهای داخلی و ترانزیتی از طریق آن به مرزهای همجوار و کشورهای مختلف حمل می گردد. قسمتی از مسیر این آزادراه حدفاصل باسمنج- تبریز از درون شهرک عبور می نماید. این آزادراه بارترافیکی قابل پیش بینی مزبور بر جاده باسمنج را به طور چشمگیری کاهش خواهد داد.
این اتوبان مساحت 175314 مترمربع را به خود اختصاص داده است که 49.55 درصد از کل معابر زمین طرح را شامل می شود.
2-2-2- جاده باسمنج- تبریز
جاده باسمنج با عرض 36 متر ارتباط بین تبریز و باسمنج را بر قرار می سازد و در ورودی شرق شهر تبریز به بلوار بیست و نهم بهمن منتهی می شود و از طریق این بلوار ارتباط با مرکز تبریز میسر می گردد. این جاده حریم 30 متری دارد.
این جاده مساحت 81109 مترمربع را به خود اختصاص داده است که 22.92 درصد از کل معابر زمین طرح را شامل می شود.

3-2-2- جاده زرنق
جاده زرنق ارتباط روستاهایی همچون زرنق را با شهر تبریز برقرار می کند. از محور های فرعی محسوب می گردد که راه های روستایی موجود را به جاده باسمنج متصل می کند.
این جاده مساحت 17102 مترمربع را به خود اختصاص داده است که 4.83 درصد از کل معابر زمین طرح را شامل می شود.
4-2-2- راه ارتباطی باغ یعقوب
این مسیر مساحت 1511 مترمربع را به خود اختصاص داده است که 0.43 درصد از کل معابر زمین طرح را شامل می شود.
5-2-2- راه ارتباطی شرق زمین طرح
این مسیر مساحت 10260 مترمربع را به خود اختصاص داده است که 2.9 درصد از کل معابر زمین طرح را شامل می شود.
6-2-2- دسترسی ها
دسترسی ها مساحت 68517 مترمربع را به خود اختصاص داده است که 19.37 درصد از کل معابر زمین طرح را شامل می شود.

جدول 2-2 : بررسی شبکه معابر موجود در زمین طرح از نظر مساحت و درصد از کل
ردیف
شبکه معابر
مساحت کل
(متر مربع)
درصد از کل

عملکرد
نام راه

1
درجه یک
اتوبان تبریز-زنجان
175314
49.55
2
جمع
175314
49.55
3
درجه دو اصلی
جاده باسمنج- تبریز
81109
22.92
4
جمع
81109
22.92
5
راه روستایی
جاده زرنق
17102
4.83
6

راه ارتباطی باغ یعقوب
1511
0.43
7

راه ارتباطی شرق زمین
10260
2.9
8
جمع
28873
8.16
9
دسترسی ها
کلیه راه های ارتباطی باغ ها و مزارع
68517
19.37
10
جمع
68517
19.37
جمع کل
353813
100

نمودار 2-2 : بررسی شبکه معابر موجود در زمین طرح از نظر مساحت

نقشه 2-2 : شبکه ارتباطی زمین طرح

3-2- بررسی توپوگرافی زمین طرح، شیب های عمومی، جهت شیب و درصد شیب
زمین طرح از نظر توپوگرافی در زمین تقریباً همواری قرار دارد که به تفکیک از نظر ارتفاعی، درصد شیب و جهت شیب مورد بررسی قرار گرفته است.

1-3-2- بررسی ارتفاعی و تقسیمات ارتفاعی زمین طرح
همانطور که گفته شد، زمین طرح در زمین تسبتاً همواری قرار گرفته است که بازه ارتفاعی این زمین بین 1760-1670 متر می باشد که بیشترین نقطه ارتفاعی در زمین در ارتفاع 1760 متر و کمترین نقطه ارتفاعی در زمین در ارتفاع 1670 متری قرار گرفته است. اختلاف ارتفاع در رمین طرح نیز 90 متر می باشد. همان طور که در نقشه نیز پیداست، ارتفاع 1700-1690 بیشترین درصد را در زمین طرح شامل می شود.
نقشه 1-3-2 : نقشه ارتفاعی و تقسیمات ارتفاعی زمین طرح

2-3-2- بررسی شیب و درصد آن در زمین طرح
از آنجا که زمین طرح روی زمین نسبتاٌ همواری قرار دارد، شیب و درصد آن در روی زمین پایین است و نزدیک به 2 درصد می باشد. بازه درصد شیب در روی زمین بین 6-0 درصد و گاهی بیش از 6 درصد است. اکثریت شیب در زمین 3-2 درصد و در بخش شمال غرب زمین می باشد. درصد شیب در جنوب و جنوب شرق زمین بین 6-4 درصد می باشد این شیب در قسمت شمال شرق بین 4-3 درصد است. در کل با حرکت به سمت جنوب و جنوب شرق، درصد شیب زیادتر شده و تا 6 درصد نیز می رسد. و همچنین می توان گفت بخش های شمال اتوبان تبریز-زنجان نسبت به بخش جنوبی آن هموارتر و درصد شیب پایین تری دارد.
نقشه 2-3-2 : نقشه شیب و درصد آن در زمین طرح

3-3-2- بررسی جهت شیب در زمین طرح
جهت عمومی شیب در زمین طرح به سمت شمال و شمال غرب می باشد. جهت شیب در بخش شرق زمین طرح به سمت شمال غرب و این جهت در بخش غربی زمین به سمت شمال می باشد. می توان به تقریب دید که جهت شیب در بخش های مرکزی به سمت شمال شرق و گاهاً شمال غربی می باشد.

نقشه 3-3-2 : نقشه جهت شیب در زمین طرح

4-2- بررسی جریان آب های سطحی داخل زمین طرح
طراحی سیستم جمع آوری و هدایت آب های سطحی و حفاظت طرح از خطرات و خسارت های ناشی از سیل، از ماهیت خاصی برخوردار است.
آب های سطحی شامل مسیل ها، نهر ها، جوی ها، آبریز ها و قنات ها و رشته قنات هاست که تمام زمین طرح را پوشش داده است. درصد آب های سطحی در جنوب زمین بیشتر است.
رشته ای از قنات ها در جنوب زمین و اتوبان تبریز- زنجان و هم راستا با این اتوبان قرار دارد. حریم این قنات ها 3 متر است که علاوه بر تامین آب، می توان از این فضا و حریمش به عنوان مسیر فضای سبز و تفریحی و در اطراف آن از پیاده روها استفاده کرد.
نقشه 4-2 : نقشه جریان آب های سطحی زمین طرح

5-2- بررسی پوشش گیاهی داخل زمین طرح
همان طور که در نقشه نیز نمایان است، زمین های زراعی، باغات، درختان و بوته زارها زمین طرح را پوشش داده است. زمین های زراعی 82 درصد و باغات 8 درصد زمین را پوشش داده است که تلاش ما در طراحی بر حفاظت از باغات و درختان می باشد.

نقشه 5-2 : بررسی پوشش گیاهی زمین طرح

6-2- بررسی محل تاسیسات و مسیر شبکه های زیربنایی آب، برق، گاز و تلفن در داخل زمین طرح
از داخل محدوده مسیر های خط انتقال لوله های گاز و خط انتقال نیرو (فشار قوی) عبور کرده است.
خط انتقال لوله های گاز از شمال غرب زمین طرح و در امتداد جاده باسمنج عبور کرده و خط انتقال نیرو فشار قوی از غرب به شرق زمین طرح کشیده شده است. که با جاده باسمنج هم راستا می باشد.
هر یک از این تاسیسات دارای حرایمی می باشد که باید در طراحی در نظر گرفته شود.
حریم لوله های گاز در زمین حدود 200 متر از طرفین و حریم نیرو فشار قوی 40 متر می باشد. که در این حرایم هیچ عملکردی به جز کشاورزی مجاز نمی باشد.

نقشه 6-2: تاسیسات و مسیر شبکه های زیربنایی آب، برق، گاز و تلفن در زمین طرح

7-2- بررسی منظر طبیعی و مصنوع درون سایت با عکاسی و بیان تصویری
در زمین طرح مناظر طبیعی و مصنوع قابل مشاهده است که با عکس نشان داده شده است.
مناظر طبیعی شامل: باغات، مزارع، رودها و آبریز ها، درختان، بوته ها و مناظر طبیعی کوه سهند می باشد.
عناصر مصنوع که ساخته دست بشر هستند، شامل: ساختمان ها، کارگاه ها، مرغداری و گاوداری ها، جاده ها، اتوبان زنجان-تبریز، حصارهای چوبی، دکل ها و تیرهای برق می باشند که کاملاً در عکس ها مشخص هستند.
عکس 7-2 : مناظر طبیعی و مصنوع درون سایت
عناصر طبیعی با کادر قرمز رنگ و عناصر مصنوع با کادر زرد رنگ در عکس ها مشخص شده اند.

8-2- شناسایی محدودیت ها و امکانات (swot) در زمینه های مختلف برای استفاده بهینه از فضا و زمین
ابعاد هشت گانه:
1- کاربری اراضی
2- جمعیت و اجتماع
3- فعالیت و اشتغال و اقتصاد
4- نظام حرکت و دسترسی
5- ساختار طبیعی و محیط زیست شهری
6- ساختار فضایی شهری
7- مدیریت و مشارکت مردمی
8- کیفیت محیط شهری
برای این ابعاد هشت گانه به طور مجزا جدولی برای بررسی نقاط ضعف و قدرت و تهدید و فرصت طراحی میشود، که در نهایت با جمع آوری این جداول به راحتی میتوان ماتریس سوات را ترسیم کرد.
جدول 1-8-2 : شناسایی محدودیت ها و امکانات در زمینه کاربری اراضی
عوامل داخلی
عوامل خارجی
نقاط قوت
نقاط ضعف
فرصت ها
تهدید ها

– قرارگیری باغ یعقوب در داخل زمین
– قرارگیری صنایع در داخل محدوده
– وجود اراضی خالی برای توسعه
– نزدیکی به شهرک خاوران

– نزدیکی به کوه های سهند

– ارائه سرانه های معیار توسط طرح جامع تبریز
– فرصت طراحی مبتنی بر برنامه و ضابطه
– مناسب بودن زمین و خاک برای ساخت و ساز
– وجود برخی صنایع و گاوداری ها در زمین و پیرامون آن

جدول 2-8-2 : شناسایی محدودیت ها و امکانات در زمینه جمعیت و اجتماع
عوامل داخلی
عوامل خارجی
نقاط قوت
نقاط ضعف
فرصت ها
تهدید ها
– بیش از 85 درصد جمعیت باغ یعقوب را افراد باسواد تشکیل می دهند.

– توان طراحی فضا با تراکم جمعیتی پایین و متوسط

– افزایش مهاجرت از روستاهای اطراف به این زمان با ایجاد شهر جدید

جدول 3-8-2 : شناسایی محدودیت ها و امکانات در زمینه اشتغال و اقتصاد
عوامل داخلی
عوامل خارجی
نقاط قوت
نقاط ضعف
فرصت ها
تهدید ها
– اشتغال ساکنان باغ یعقوب به کشاورزی و زراعت در زمین خود
– اختصاص یافتن تمام درصد بیکاری به قشر جوان در روستای باغ یعقوب

– عدم مشارکت مردم در پرداخت عوارض شهری
– توزیع مناسب کاربری ها

– ایجاد دسترسی ها برای همه از نظر اقتصادی

– تدوین قوانین مربوط به درآمد پایدار شهری

– جذب سرمایه های داخلی و خارجی در پروژه های شهری
– نزدیکی به روستاها و مهاجرت پذیری بالا

– عدم درآمد پایدار شهری

– توجه ناکافی به تامین منابع درآمدی پایدار و متنوع
– رشد مشاغل کاذب

جدول 4-8-2 : شناسایی محدودیت ها و امکانات در زمینه حرکت و دسترسی
عوامل داخلی
عوامل خارجی
نقاط قوت
نقاط ضعف
فرصت ها
تهدید ها
– رعایت سلسله مراتب نظام حرکت و دسترسی در اکثر موارد

– دسترسی به باسمنج از طریق جاده باسمنج
– دسترسی به روستاهای شادآباد و زرنق از طریق جاده زرنق
– عدم وجود امنیت در جاده باسمنج

– عبور انوبان تبریز- زنجان

– نزدیکی به راه آهن تبریز-میانه
– پرداخت طرح تفصیلی منطقه به مساله تردد و سیمای شهری
– عدم عبور مسیر قطار شهری از نزدیکی محدوده

– عدم دسترسی سریع به وسایل نقلیه عمومی

جدول 5-8-2 : شناسایی محدودیتها و امکانات در زمینه ساختار طبیعی و محیط زیست شهری
عوامل داخلی
عوامل خارجی
نقاط قوت
نقاط ضعف
فرصت ها
تهدید ها

– وضعیت مناسب شیب معابر
– وجود سگ های ولگرد در محدوده

– وجود تعدادی صنایع و گاوداری و مرغداری در زمین طرح

– عدم مقاوم سازی ساختمان ها و خانه باغ های باغ یعقوب در برابر زلزله
– دفع زباله ها با سوزاندن
– فرصت انجام پروژه های مقاوم سازی و تدوین ضوابط ایمن سازی

– تراکم بالا صنایع و کارگاه ها در شمال زمین

– عبور گسل های اصلی از شمال زمین

– استفاده از باغات به ساختمان سازی و کاهش نفوذ پذیری زمین و امکان آمدن سیل در زمان بارندگی و اضافه شدن بر حجم آبهای سطحی

جدول 6-8-2 : شناسایی محدودیتها و امکانات در زمینه ساختار فضایی شهری
عوامل داخلی
عوامل خارجی
نقاط قوت
نقاط ضعف
فرصت ها
تهدید ها
– وجود مزارع فراوان برای کشاورزی

– عدم تحقق پیشبینی های طرح های مربوط به منطقه در خصوص ساختار شهری

– فرصت اجرای طرح های مبتنی بر برنامه
– وجود نگرش توسعه ای ساختار فضایی در برنامه ریزی و طراحی

– بهره برداری از ساختار فضایی شهر تبریز در برنامه ریزی
– وجود کاربری عمده نظیر آموزش عالی (دانشکده کشاورزی و دامپزشکی)
– عدم توجه به زیرساخت های مناسب
– عدم توجه به آب های سطحی
– از بین بردن قنات ها
– از بین بردن باغات و مزارع
– تغییر سیاست های پیشبینی طرح های بالادست در خصوص ساختار فضایی منطقه

جدول 7-8-2 : شناسایی محدودیتها و امکانات در زمینه مدیریت و مشارکت مردمی
عوامل داخلی
عوامل خارجی
نقاط قوت
نقاط ضعف
فرصت ها
تهدید ها
– اکثر ساکنان محدوه حاضر به همکاری در تهیه طرح شهری برای ایجاد شهرک جدید هستند.
– رضایت اکثر ساکنان محدوده از سکونت در این مکان به دلیل نزدیکی محل کار و سکونت
– تعدادی از افراد محله حاضر به همکاری در تهیه طرح شهری برای زمین نیستند.

– آگاهی مردم، شهروندان و مدیریت شهری از اهمیت مشارکت پروژه ها
– فرصت برای آموزش جمعیت
– مدیریت واحد در مورد آب، برق و گاز
– عدم توجه به فرهنگ سازی

– عدم توجه به نیاز ها جهت طراحی
– عدم بهره برداری مناسب از توان ها و پتاسیل های موجود در منطقه

– بی توجهی به مشارکت و دخالت دادن آن در پروژه ها

جدول 8-8-2 : شناسایی محدودیتها و امکانات در زمینه کیفیت محیط شهری
عوامل داخلی
عوامل خارجی
نقاط قوت
نقاط ضعف
فرصت ها
تهدید ها
– وجود چشم انداز کوه های سهند

– وجود باغات خصوصی در محدوده

– عدم وجود نورپردازی شب در جاده ها و دسترسی های زمین
– تبدیل اراضی بایر جنوب محدوده به فضای سبز

– وجود رود ها و مسیل ها در زمین، فرصتی برای منظر سازی
– عدم توجه به چشم انداز عمومی و مناظر کوه سهند به وسیله ساخت و ساز با تراکم بالا

3- تنظیم برنامه فیزیکی طرح
چشم انداز شهرک خاوران 2
– شهری است سبز و زیبا، با اهمیت زیاد به فضاهای سبز و پارک ها.
– شهری است پویا و روان و با امنیت زیاد.
– شهری است با مدیریت واحد شهری و ارائه دهنده خدمات برتر.
– شهری است که بتواند تعاملات مناسب بیرون و داخل خود ایفا کند.
– شهری است با اختصاص اهمیت و توجه زیاد به چشم انداز کوه های سهند.
– شهری است انسان محور با توجه فراوان به پیاده ها و پیاده راه ها.
– شهری است با نورپردازی مناسب و زیبا در شب و روز.
– شهری است با فضاهای همگانی دارای امکانات تفریحی، آموزشی و فضایی مناسب جهت حضور و مشارکت افراد.

1-3- تدوین اهداف کلی و عملیاتی طرح
هدف : مقصد و مقصود نهایی است. اهداف خود به 2 نوع کلان و خرد تقسیم میشوند.
اهداف کلان : در برنامه ریزی آن مقصد و وضعیت نهایی مطلوب است که از ارزش ها و آمال جامعه نشات گیرد و تمام فرایند برنامه ریزی به سمت تحقق و وصول به آن سازمان داده می شود. اهداف کلان معمولاً جنبه کلی،کیفی و بلند مدت دارد که بیانگر ارزش ها و خواسته های اساسی جامعه است. از اهداف کلان اهداف خرد استنتاج می شود.
اهداف خرد: اهداف خرد در واقع اهداف عملیاتی و کاربردی هستند که برای دستیابی به اهداف کلان و در مسیر رسیدن به آنها تعیین میشود. بنابراین اهداف خرد بیشتر جنبه مشخص، کوتاه مدت و کمی دارند. از این نظر اهدافی ملموس، قابل دستیابی و اندازه گیری هستند.
راهبردها: آن تصمیماتی هستند که اهداف یک برنامه یا طرح را هماهنگ نموده و راههای اصلی وصول به آنها را تعیین می کنند. در واقع راهبردها، جهت گیری و شرایط مناسب برای حرکت به سمت اهداف را نشان می دهد.
سیاست ها: نوعی از تصمیمات برنامه ریزی هستند که در یک سطح پائین تر از راهبردها قرار می گیرد. سیاست هدایت کننده تصمیمات اجرائی و اقدامات کوتاه مدت است که اهداف خرد مورد نظر را تعقیب می کند.
میتوان رابطه بین اهداف، راهبردها و سیاست ها را تحت دیاگرام زیر نشان داد:

اهداف

اهداف کلان ……………………………………………. اهداف خرد

راهبردها ……………………………………………. سیاست ها

راهکارهای اجرائی
برنامه
طرح
پروژه

1-1-3- تدوین اهداف و راهبردها و سیاست ها برای ابعاد هشت گانه
ابعاد هشت گانه به قرار زیرند :
1- جمعیت و اجتماع 2- فعالیت و اشتغال و اقتصاد 3- حرکت و دسترسی 4- ساختار طبیعی و زیست محیطی 5- کاربری اراضی 6- ساختار فضایی شهری 7- مدیریت و مشارکت مردمی
8- کیفیت محیط شهری

1-1-1-3- جمعیت و اجتماع
هدف:
مکانی برای پذیرش سرریز جمعیتی شهر تبریز و سکونتگاه های پیرامون
راهبرد:
فراهم کردن شرایط مناسب زندگی و فعالیت برای جذب جمعیتی
سیاست:
تشکیل مراکز آموزشی برای آگاهی افراد جامعه و شناخت حقوق دیگران و اشاعه فرهنگ
فراهم کردن امکاناتی خاص برای منطقه

2-1-1-3- فعالیت و اشتغال و اقتصاد
هدف:
مدیریت مناسب شهرک از بعد اقتصادی
راهبردها:
تدوین قوانین مربوط به درآمد پایدار شهری
جذب سرمایه های داخلی و خارجی در اجرای پروژه
توسعه اشتغال زائی
توزیع مناسب کاربری ها برای رفاه عمومی
گسترش روابط اقتصادی با مناطق اطراف نظیر تبریز، باسمنج و …
سیاست ها:
اقتصادی کردن عملیات آماده سازی و زیر ساخت های شهری
تامین شغل برای کارگران و مهندسان در اجرای پروژه
جلوگیری از رشد مشاغل کاذب
جلوگیری از نفوذ اقتصاد غیر رسمی
جایگزینی نیروی جوان به جای نیروهای کار سابق
ایجاد بازارچه های محلی

3-1-1-3- نظام حرکت و دسترسی
هدف:
ایجاد شهرکی پیاده محور
ایجاد نظام حرکتی مناسب برای حرکت راحت و ایمن
تامین دسترسی آسان به نقاط مهم اطراف و مرکز شهر تبریز
راهبردها:
اهمیت و توجه بیشتر به افراد پیاده و امنیت آنها
تامین حرکتی ایمن و روان در شهرک
رعایت سلسله مراتب و روانی شبکه معابر درون محدوده
طراحی توام شبکه معابر و کاربری ها
ایجاد مسیر هایی خاص برای دسترسی ساکنان محدوده به مناطق مهم و مراکز شهرهای پیرامون
سیاست ها:
ایجاد پیاده راه های عریض برای افراد پیاده
پیوند مناسب معابر با شبکه شهری
توزیع بهینه ترافیک
طراحی میدان ها و تقاطع های اصولی
ایجاد فضاهای مسقف به عنوان نقاط مکث کوتاه برای بروز انواع قرارگاههای رفتاری،تنوع و اختلاط کاربریها
نورپردازی مناسب در شب
توجه و اهمیت به کف سازی معابر و پیاده راه ها
ایجاد جذابیتهای بصری در ابتدا و انتهای خیابان

4-1-1-3- ساختار طبیعی و محیط زیست شهری
هدف:
حفظ ساختار و مناظر طبیعی منطقه
راهبردها:
برنامه ریزی برای استفاده مناسب از بسترهای طبیعی موجود
سیاست ها:
توجه به آبهای سطحی و مسیل ها
توجه به باغات و عدم تخریب آنها
توجه به کوه های سهند جنوب محدوده
ساخت کارخانه ها در بیرون از شهرک و با رعایت فاصله مناسب
عدم استفاده از منابع سوختی فسیلی
جلوگیری از صدمه زدن به درختان و به طور کلی فضای سبز شهری

5-1-1-3- کاربری اراضی
هدف:
توزیع مناسب کاربری ها با توجه به نیازهای منطقه در مقیاس های مختلف
راهبردها:
بهره برداری از حداکثر قابلیت بهینه اراضی
تنظیم سلسله مراتب کانون های خدماتی و فضاهای جمعی با موقعیت جغرافیایی مناسب و متناسب آنها
استفاده مناسب از اراضی خالی
آگاهی از نظرات شهروندان و استفاده از آنها
سیاست ها:
استفاده از سرانه های معیار ارائه شده در طرح های بالادست تاثیرگذار بر محدوده
مکان یابی کاربری ها با توجه به واگرایی و هم گرایی آنها
استفاده از ماتریس سوات
استفاده از ماتریس های چهار گانه برای یافتن مکان مناسب کاربری موردنیاز
6-1-1-3- ساختار فضایی شهری
هدف:
تحلیل ساختار فضایی شاخص های توسعه شهری
برنامه ریزی و طراحی بهینه ساختار فضایی شهر
راهبردها:
در نظر گرفتن تقسیمات کالبدی مناسب با لحاظ شرایط و توانهای محیطی در ابعاد مختلف ساختار شهری
کمک به توزیع بهینه جمعیت و فعالیت
تاسیسات و خدمات رفاهی در گستره شهرک به منظور دستیابی به عدالت اجتماعی
شناخت مشکلات و مهار متغیرهای قابل کنترل و بهینه یابی شاخص های توسعه شهری
ایجاد انگیزه در شهروندان برای استفاده مثبت از فضاهای شهری
سیاست ها:
لحاظ نمودن توام تقسیمات کالبدی، جمعیت، تراکم و شبکه معابر با یکدیگر در راستای توسعه همه جانبه شهر با اولویت انسان متعالی
جایگزین سازی تفکر دیدگاه راهبردی به جای برنامه ریزی سنتی و توجه به کل منطقه و ناحیه
ارائه راهبردهای اجرایی به منظور ایجاد فرصت های شغلی جدید در شهرک

7-1-1-3- مدیریت و مشارکت مردمی
هدف:
مدیریت مناسب شهرک و امور مربوط به آن
راهبردها:
استفاده از نظرات و ایده های شهروندان
ایجاد فرصت های شغلی جدید و بیشتر برای ساکنان شهرک
ایجاد فرصت همکاری شهروندان در مدیریت امور
توجه بیشتر به عملکرد سازمان ها برای انجام وظایف به شکل دقیق و کامل
سیاست ها:
ایجاد سازمان ها و گروه های مردمی در محلات
تجلیل از مشارکت شهروندان در حوزه های مختلف
8-1-1-3- کیفیت محیط شهری
هدف:
هویت بخشی به محیط شهرک
دستیابی به محیط شهری مطلوب
دستیابی به فضاهای مثبت شهری
راهبردها:
توجه بیشتر به زیبایی در شهرک
طراحی شبکه معابر با رعایت سلسله مراتب
توجه به نحوه قرار گیری ساختمان ها در ارتباط فضایی آنها با همدیگر
طراحی ورودی های شهر
تبدیل شهرک به یکی از شهر های پیشرو در جهت ایجاد کیفیت برتر محیط شهری
هویت بخشی به عناصر اصلی و تعیین کننده شالوده شهر
سیاست ها:
رعایت خط آسمان در طراحی تراکم ها
نور پردازی مناسب در شب
ساخت ساختمان ها با نماهای مناسب و همگون با یکدیگر
طراحی فضای سبز و زیبا سازی منظر شهری
به کار بردن مصالح مناسب در ساخت پیاده راه ها و کف سازی بهینه آنها
توجه بیشتر به آسفالت خیابان ها
توجه به قشر های آسیب پذیر به خصوص معلولین در طراحی فضاها
ایجاد پیاده راه ها در شهرک
هماهنگ سازی نمای ساختمان ها

2-3- تنظیم برنامه عملکردهای طرح بر حسب مقیاس
582 هکتار اراضی مورد طراحی در جنوب شرقی تبریز و در محدوده حد فاصل جنوب جاده باسمنج، شرق جاده روستایی زرنق و غرب جاده روستایی دیگری واقع شده است. اتوبان تبریز- زنجان از مرکز اراضی عبور کرده است که از چپ تا راست اراضی کشیده شده که به صورت غیر همسطح با جاده زرنق ارتباط دارد.
این پهنه شامل روستای باغ یعقوب می باشد و از غرب با شهرک خاوران همسایه است. اراضی جنوب آزاد راه در شهرک خاوران، به مساحت 140 هکتار طبق مصوبه شورای عالی به کاربری های خدمات کلان شهری اختصاص یافته است که این کاربری ها برای محدوده طرح ما نیز می تواند خدمات دهد.
محدوده طرح به دلیل قرارگیری در غرب شهرک خاوران، اولین نقطه فضایی شهری تبریز است که با آزادراه تلاقی می یابد لذا دروازه ورودی به شهر تبریز باید قبل از رسیدن به آن در آزادراه پیش بینی شود و نیز امکان ارتباط شبکه اصلی محدوده طرح با آزادراه فراهم شود.
آزاد راه زنجان-تبریز با حریم عدم ساخت و ساز به میزان 138 متر از محور و جمعاً 276 متر، محدوده طرح را به دو بخش جدا از هم تقسیم میکند. که البته می توان ارتباط این دو بخش را با جاده های غیر همسطح آزادراه زنجان-تبریز برقرار کرد.
خط لوله گاز نیز دارای حریم عدم ساخت و ساز به میزان 200 متر از محور و جمعاً 400 متر می باشد.
در این طرح سعی می شود از حرایم خطوط فشار قوی و خط لوله گاز و نیز اراضی پر شیب مصب مسیل ها برای تامین فضای سبز مورد نیاز مجموعه استفاده شود. طراحی پیاده راه های درون محلی در بسترهای آبهای سطحی و مسیل ها، و استقرار خدمات مراکز نواحی در راستای آنها در نظر گرفته شده است.
همان طور که در طرح های بالادستی و طرح آماده سازی اراضی فتح آباد نیز آمده است، هدف ما این است که تا حد امکان باغات دست نخورده باقی بمانند و این باغات باارزش را حفظ کنیم.
سرانه های معیار برای کاربری های پیشنهادی زمین طرح با کمک طرح های بالادست تاثیر گذار شامل طرح جامع تبریز و طرح آماده سازی اراضی فتح آباد به شرح زیر است:
سرانه فضای باز برای هر واحد 20 متر مربع و سرانه پارکینگ برای هر واحد 25 متر مربع می باشد.

جدول 2-3 : سرانه کاربری های پیشنهادی زمین طرح با کمک طرح های بالادست
ردیف
کاربری
سرانه معیار
1
مسکونی
24.0
2
تجاری
0.4
3
کودکستان
0.25
4
دبستان
1
5
مذهبی
0.2
6
فضای سبز
0.4
7
ورزشی
1
8
بهداشتی و درمانی
0.25
9
تاسیسات و تجهیزات
0.1
جمع کل
26.9

3-3- مکان یابی استقرار عناصر طرح در انطباق با نتایج آنالیز سایت
– فضاهای پر شیب دره های اطراف مسیل ها را می توان به عنوان پارک و فضای سبز استفاده کرد.
– استقرار کاربری های فراغتی و تفریحی فرهنگی و گردشگری در زمین های ناهموار و با شیب زیاد می تواند به ارزش های عملکردی و کالبدی زمین نقش و اهمیت بیشتری دهد.
– استفاده از مسیرهای قنات ها برای پیاده راه های عریض و استفاده از فضای سبز در اطراف آن.
– استفاده از سطوح صاف و هموار برای کاربری مسکونی و مجتمع های مسکونی برای پایین آوردن هزینه های خاک برداری و خاک ریزی.
– استقرار 3 تاسیسات و تجهیزات شامل آتش نشانی و پمپ بنزین و ایستگاه CNG در ورودی شهر و چسبیده به آزادراه زنجان-تبریز و یا جاده باسمنج.
– مسیریابی شبکه معابر درجه دو اصلی و فرعی در بخشی از اراضی دارای شیب برای کاهش هزینه های خاک برداری و خاک ریزی.
– پیش بینی تراکم های مسکونی با دسته بندی کم، متوسط و زیاد به ترتیب در پهنه اراضی دارای ارتفاع کمتر در شمال زمین، اراضی مرکزی و اراضی مرتفع تر جنوب زمین.
– تامین سرانه های خدماتی مورد نیاز زمین طرح در بخش اراضی مالکیت شهرداری و بخش خصوصی.

1-3-3- تراکم های پیشنهادی محدوده
در زمین طرح 4 نوع تراکم پیشنهاد شده است که عبارتند از: تراکم کم، تراکم متوسط، تراکم زیاد، تراکم ویژه
– تراکم کم :
با تفکیک 200 مترمربع، تراکم ساختمانی 60 درصد و سطح اشغال 60 درصد می باشد.
28 درصد (14 هکتار) از زمین 50 هکتاری به تراکم کم اختصاص یافته است. که 50 درصد از 14 هکتار شامل مسکونی بوده و 7 هکتار بقیه به معابر و سایر کاربری ها اختصاص می یابد.
قطعه 350 = 200 ÷ 70000
350 قطعه 200 متری پیشنهاد شده که با تراکم 60 درصد، هر قطعه یک طبقه را دارا می باشد.
جمعیت تراکم کم به نفر 1225 = 3.5 × 1 × 350
– تراکم متوسط :
دارای تفکیک 450 متر مربع با سطح اشغال 55 درصد و تراکم ساختمانی 165 درصد می باشد.

26 درصد (13 هکتار) از زمین 50 هکتاری به تراکم متوسط اختصاص یافته است. که 46.15 درصد (6 هکتار) از 13 هکتار شامل مسکونی بوده و 7 هکتار بقیه به معابر و سایر کاربری ها اختصاص می یابد.
قطعه 133 = 450 ÷ 60000
133 قطعه 450 متری پیشنهاد شده است که با تراکم 165 درصد، هر قطعه 3 طبقه را دارا می باشد.
مساحت اعیانی 247 متر مربع می باشد که با در نظر گرفتن 2 واحد در هر طبقه، مساحت هر واحد مسکونی برابر خواهد بود با 123.75 متر مربع. تعداد کل واحد های مسکونی در هر قطعه 6 واحد می باشد.
جمعیت تراکم متوسط به نفر 2793 = 3.5 × 6 × 133

– تراکم زیاد :
دارای تفکیک 800 متر مربع با سطح اشغال 50 درصد و تراکم ساختمانی 200 درصد می باشد.

26 درصد (13 هکتار) از زمین 50 هکتاری به تراکم زیاد اختصاص یافته است. که 46.15 درصد (6 هکتار) از 13 هکتار شامل مسکونی بوده و 7 هکتار بقیه به معابر و سایر کاربری ها اختصاص می یابد.
قطعه 75 = 800 ÷ 60000
75 قطعه 800 متری پیشنهاد شده است که با تراکم 200 درصد، هر قطعه 4 طبقه را دارا می باشد.
مساحت اعیانی 400 متر مربع می باشد که با در نظر گرفتن 2 واحد در هر طبقه، مساحت هر واحد مسکونی برابر خواهد بود با 200 متر مربع. تعداد کل واحد های مسکونی در هر قطعه 8 واحد می باشد.
جمعیت تراکم زیاد به نفر 2100 = 3.5 × 8 × 75

– تراکم ویژه :
دارای تفکیک 1800 متر مربع با سطح اشغال 40 درصد و تراکم ساختمانی 280 درصد می باشد.

20 درصد (10 هکتار) از زمین 50 هکتاری به تراکم زیاد اختصاص یافته است. که 50 درصد (5 هکتار) از 10 هکتار شامل مسکونی بوده و 5 هکتار بقیه به معابر و سایر کاربری ها اختصاص می یابد.
قطعه 27 = 1800 ÷ 50000
27 قطعه 1800 متری پیشنهاد شده است که با تراکم 280 درصد، هر قطعه 7 طبقه را دارا می باشد.
مساحت اعیانی 720 متر مربع می باشد که با در نظر گرفتن 4 واحد در هر طبقه، مساحت هر واحد مسکونی برابر خواهد بود با 180 متر مربع. تعداد کل واحد های مسکونی در هر قطعه 28 واحد می باشد.
جمعیت تراکم زیاد به نفر 2646 = 3.5 × 28 × 27

2-3-3- جمعیت محدوده
با لحاظ کردن 4 تراکم کم، متوسط، زیاد و ویژه، جمعیت کل محدوده برابر خواهد بود با:
جمعیت کل به نفر 8764 = 2646 + 2100 + 2793 + 1225

3-3-3- بررسی کاربری های محدوده به تفکیک تراکم ها
1-3-3-3- بررسی وسعت و سرانه کاربری های محدوده برای تراکم کم
مساحت کل این تراکم 149295مترمربع می باشد که 7 هکتار به مسکونی اختصاص دارد. از آنجا که مجموع سرانه سایر کاربری ها به جز شبکه معابر 13 متر مربع برای هر نفر می باشد، مساحت اختصاص داده شده به آنها 15925 متر مربع است و بقیه یعنی 54075 متر مربع به شبکه معابر اختصاص یافته است.

جدول 1-3-3-3 : بررسی وسعت و سرانه کاربری های محدوده برای تراکم کم
نام کاربری
جمعیت
(نفر)
وسعت
(متر مربع)
سرانه
درصد
مسکونی
1225
70000
57.14
50
تجاری
1225
612.5
0.5
0.44
کودکستان
1225
306.25
0.25
0.22
دبستان
1225
1225
1
0.87
راهنمایی
1225
918.75
0.75
0.66
مذهبی
1225
612.5
0.5
0.44
فرهنگی
1225
612.5
0.5
0.44
فضای سبز
1225
9187.5
7.5
6.56
ورزشی
1225
1225
1
0.87
بهداشتی و درمانی
1225
612.5
0.5
0.44
تاسیسات و تجهیزات
1225
306.25
0.25
0.22
پارکینگ
1225
306.25
0.25
0.22
شبکه معابر
1225
54075
44.14
38.62
جمع کل
1225
149295
121.87
100

2-3-3-3- بررسی وسعت و سرانه کاربری های محدوده برای تراکم متوسط
مساحت کل این تراکم 149424 مترمربع می باشد که 6 هکتار به مسکونی اختصاص دارد. از آنجا که مجموع سرانه سایر کاربری ها به جز شبکه معابر 13 متر مربع برای هر نفر می باشد، مساحت اختصاص داده شده به آنها 36309 متر مربع است و بقیه یعنی 33691 متر مربع به شبکه معابر اختصاص یافته است.

جدول 2-3-3-3 : بررسی وسعت و سرانه کاربری های محدوده برای تراکم متوسط
نام کاربری
جمعیت
(نفر)
وسعت
(متر مربع)
سرانه
درصد
مسکونی
2793
60000
21.48
46.15
تجاری
2793
1396.5
0.5
1.07
کودکستان
2793
698.25
0.25
0.54
دبستان
2793
2793
1
2.15
راهنمایی
2793
2094.75
0.75
1.61
مذهبی
2793
1396.5
0.5
1.07
فرهنگی
2793
1396.5
0.5
1.07
فضای سبز
2793
20947.5
7.5
16.11
ورزشی
2793
2793
1
2.15
بهداشتی و درمانی
2793
1396.5
0.5
1.07
تاسیسات و تجهیزات
2793
698.25
0.25
0.54
پارکینگ
2793
698.25
0.25
0.54
شبکه معابر
2793
33691
12.06
25.92
جمع کل
2793
149424
53.5
100

3-3-3-3- بررسی وسعت و سرانه کاربری های محدوده برای تراکم زیاد
مساحت کل این تراکم 144008 مترمربع می باشد که 6 هکتار به مسکونی اختصاص دارد. از آنجا که مجموع سرانه سایر کاربری ها به جز شبکه معابر 13 متر مربع برای هر نفر می باشد، مساحت اختصاص داده شده به آنها 27300 متر مربع است و بقیه یعنی 42700 متر مربع به شبکه معابر اختصاص یافته است.

جدول 3-3-3-3 : بررسی وسعت و سرانه کاربری های محدوده برای تراکم زیاد
نام کاربری
جمعیت
(نفر)
وسعت
(متر مربع)
سرانه
درصد
مسکونی
2100
60000
28.57
46.15
تجاری
2100
1050
0.5
0.81
کودکستان
2100
525
0.25
0.4
دبستان
2100
2100
1
1.62
راهنمایی
2100
1575
0.75
1.21
مذهبی
2100
1050
0.5
0.81
فرهنگی
2100
1050
0.5
0.81
فضای سبز
2100
15750
7.5
12.12
ورزشی
2100
2100
1
1.62
بهداشتی و درمانی
2100
1050
0.5
0.81
تاسیسات و تجهیزات
2100
525
0.25
0.4
پارکینگ
2100
525
0.25
0.4
شبکه معابر
2100
42700
20.33
32.85
جمع کل
2100
144008
68.57
100

4-3-3-3- بررسی وسعت و سرانه کاربری های محدوده برای تراکم ویژه
مساحت کل این تراکم 108028 مترمربع می باشد که 5 هکتار به مسکونی اختصاص دارد. از آنجا که مجموع سرانه سایر کاربری ها به جز شبکه معابر 13 متر مربع برای هر نفر می باشد، مساحت اختصاص داده شده به آنها 34398 متر مربع است و بقیه یعنی 15602 متر مربع به شبکه معابر اختصاص یافته است.

جدول 4-3-3-3 : بررسی وسعت و سرانه کاربری های محدوده برای تراکم ویژه
نام کاربری
جمعیت
(نفر)
وسعت
(متر مربع)
سرانه
درصد
مسکونی
2646
50000
18.9
50
تجاری
2646
1323
0.5
1.32
کودکستان
2646
661.5
0.25
0.66
دبستان
2646
2646
1
2.65
راهنمایی
2646
1984.5
0.75
1.98
مذهبی
2646
1323
0.5
1.32
فرهنگی
2646
1323
0.5
1.32
فضای سبز
2646
19845
7.5
19.84
ورزشی
2646
2646
1
2.65
بهداشتی و درمانی
2646
1323
0.5
1.32
تاسیسات و تجهیزات
2646
661.5
0.25
0.66
پارکینگ
2646
661.5
0.25
0.66
شبکه معابر
2646
15602
5.9
15.6
جمع کل
2646
108028
40.83
100

5-3-3-3- بررسی وسعت و سرانه کاربری های محدوده به طور کلی
مساحت کل محدوده 550757 مترمربع می باشد که 24 هکتار به مسکونی اختصاص دارد. از آنجا که مجموع سرانه سایر کاربری ها به جز شبکه معابر 13 متر مربع برای هر نفر می باشد، مساحت اختصاص داده شده به آنها 113932 متر مربع است و بقیه یعنی 146068 متر مربع به شبکه معابر اختصاص یافته است.
جدول 5-3-3-3 : بررسی وسعت و سرانه کاربری های محدوده به طور کلی
نام کاربری
جمعیت
(نفر)
وسعت
(متر مربع)
سرانه
درصد
مسکونی
8764
240000
18.9
48
تجاری
8764
4382
0.5
0.88
کودکستان
8764
2191
0.25
0.44
دبستان
8764
8764
1
1.75
راهنمایی
8764
6573
0.75
1.31
مذهبی
8764
4382
0.5
0.88
فرهنگی
8764
4382
0.5
0.88
فضای سبز
8764
65730
7.5
13.15
ورزشی
8764
8764
1
1.75
بهداشتی و درمانی
8764
4382
0.5
0.88
تاسیسات و تجهیزات
8764
2191
0.25
0.44
پارکینگ
8764
2191
0.25
0.44
شبکه معابر
8764
146068
16.67
29.21
جمع کل
8764
550757
62.84
100

4-3- ارائه گزینه های مختلف
برای محدوده 55 هکتاری دو آلترناتیو ارائه شده است که یکی به نوع شطرنجی و دیگری شعاعی است.
این دو آلترناتیو از 4 دید زیر مورد بررسی قرار گرفته اند.

1-4-3- توزیع کاربری ها
توزیع کاربری ها در آلترناتیوهای ارائه شده نشان داده شده است، که پراکندگی کاربری ها و قرارگرفتن آنها کنار هم را به طور واضح نشان می دهد.

نقشه 1-4-3: توزیع کاربری ها در آلترناتیوها
آلترناتیو اول آلترناتیو دوم

2-4-3- شبکه معابر
در محدوده تعدادی معابر از نوع درجه 2 فرعی، محلی شهری، محلی ناحیه ای و محلی محله ای پیشنهاد شده است که در هر 2 آلترناتیو سلسله مراتب شبکه معابر رعایت شده است.

نقشه 2-4-3: شبکه معابر آلترناتیوها
آلترناتیو اول آلترناتیو دوم

3-4-3- تقسیمات کالبدی
تقسیمات محلات با خطوطی در هر دو آلترناتیو به گونه زیر نشان داده شده است.

نقشه 3-4-3: تقسیمات کالبدی آلترناتیوها
آلترناتیو اول آلترناتیو دوم

4-4-3- مراکز محلات
مراکز محلات و در واقع محل تجمع کاربری های مهم و مراکز با تعاملات اجتماعی بالا در آلترناتیوها نشان داده شده است.

نقشه 4-4-3: مراکز محلات آلترناتیوها
آلترناتیو اول آلترناتیو دوم

5-3- تدوین معیارهای ارزیابی گزینه ها
جهت ارزیابی، لازم است معیارهایی تدوین گردد و هر آلترناتیو به صورتی جداگانه ارزشگذاری شود. ارزشگذاری مدلی است برای ارزشیابی.
معیارهایی که هر یک از طرح ها بر اساس آنها ارزشگذاری می شوند به قرار زیراند:
– توزیع کاربری ها
– شبکه معابر
– تقسیمات کالبدی یا سازمان فضایی
– مراکز محلات یا کانون های خدماتی
هر معیار شامل شاخص هایی است، که بر اساس اهمیتی که در طراحی دارند، در قالب اعدادی بین 1 تا 5 ارزشگذاری می شود. 5 بیشترین ارزش و 1 کمترین ارزش را در ارزیابی دارد.

1-5-3- توزیع کاربری ها
– رعایت سازگاری کاربری های همجوار
– رعایت مطلوبیت کاربری ها و شبکه معابر
– رعایت ظرفیت کاربری ها
– رعایت وابستگی کاربری ها
– رعایت همسنگی کاربریها با شبکه معابر
2-5-3- شبکه معابر
– رعایت سلسله مراتب
– توجه به نقش و عملکرد شبکه معابر(6 گانه)
– امنیت و آسایش شهروندان
– طراحی پیاده راه ها در محدوده
– داشتن حداقل تقاطع ها
– نحوه ارتباط دسترسی ها
– طراحی بر اساس اقلیم و توپوگرافی
3-5-3- تقسیمات کالبدی یا سازمان فضایی
– توزیع بهینه تراکم جمعیتی و ساختمانی در سطح تقسیمات کالبدی
– رعایت همبستگی شبکه معابر با تقسیمات کالبدی
– رعایت سلسله مراتب تقسیمات کالبدی
– توزیع بهینه جمعیت در سطح محلات و نواحی
– توزیع خدمات رفاهی در گستره شهرک به منظور دستیابی به عدالت اجتماعی
4-5-3- مراکز محلات
– طراحی محلی برای تعاملات اجتماعی در مراکز محلات
– توزیع متناسب کاربری ها در مراکز محلات
– قرارگیری کاربری متناسب با مقیاس محله (توجه به عناصر مربوطه)

6-3- ارزیابی گزینه ها و انتخاب گزینه های بهینه در رابطه با عناصر راهبردی
همان طور که گفته شد، بعد از تدوین معیارها و شاخص های مربوط به معیارها، نوبت به ارزشگذاری و امتیازدهی برای هر طرح می رسد.
ارزشگذاری ها در درجه های ضعیف، متوسط، خوب، بسیار خوب و عالی تقسیم بندی می شوند که هر کدام به ترتیب امتیازات 1 تا 5 را شامل می شوند.
بعد از ارزشگذاری هر طرح بر اساس معیارها و شاخص های آنها، با مقایسه مجموع امتیازات کسب شده در هر طرح، طرحی که بیشترین امتیاز را داراست به عنوان طرح بهینه و نهایی انتخاب می شود.
بعد از ارزشگذاری طرح ها بر اساس معیارها و شاخص های مربوطه، امتیاز طرح اول 76 و امتیاز طرح دوم 58 خواهد بود که طرح اول به عنوان طرح بهینه انتخاب می شود.

جدول 6-3 : بررسی ارزشگذاری طرح ها بر اساس معیارها و شاخص های مربوطه
معیارها
شاخص های مورد بررسی
ارزشگذاری

آلترناتیو اول
آلترناتیو دوم

عالی
بسیار خوب
خوب
متوسط
ضعیف
عالی
بسیار خوب
خوب
متوسط
ضعیف

5
4
3
2
1
5
4
3
2
1
توزیع کاربری ها
رعایت سازگاری کاربری های همجوار

4

3

رعایت مطلوبیت کاربریها و شبکه معابر

4

4

رعایت ظرفیت کاربری ها
5

3

رعایت وابستگی کاربری ها
5

3

شبکه معابر
رعایت سلسله مراتب

4

3

توجه به نقش و عملکرد شبکه معابر (6گانه)

3

3

امنیت و آسایش شهروندان

4

2

طراحی پیاده راه ها در محدوده
5

1

داشتن حداقل تقاطع ها

4

1

نحوه ارتباط دسترسی ها

3

3

طراحی بر اساس اقلیم و توپوگرافی

3

3

تقسیمات کالبدی
توزیع بهینه تراکم جمعیتی و ساختمانی در سطح تقسیمات کالبدی

2

2

رعایت همبستگی شبکه معابر با تقسیمات کالبدی

4

4

رعایت سلسله مراتب تقسیمات کالبدی
5

5

توزیع بهینه جمعیت در سطح محلات و نواحی

3

3

توزیع خدمات رفاهی در گستره شهرک به منظور دستیابی به عدالت اجتماعی

4

3

مراکز محلات
طراحی محلی برای تعاملات اجتماعی در مراکز محلات
5

3

توزیع متناسب کاربری ها در مراکز محلات

4

4

قرارگیری کاربری متناسب با مقیاس محله
5

5

نمره نهایی
76
58

7-3- تدوین طرح نهایی (پیشنهادی) برپایه گزینه طرح
طرح 1 به عنوان گزینه بهینه انتخاب شده و کاربری مسکونی با تراکم های کم، متوسط، زیاد و ویژه در طرح نهایی ارائه شده است.

1-7-3- بررسی وضعیت قطعات و جمعیت در محدوده مورد مطالعه
جمعیت محدوده از طریق گونه های قطعات و تعداد واحدها و طبقات هر قطعه، با بعد خانوار 3.5 نفر به دست می آید. که بررسی این الگوهای مسکونی در محلات به تفکیک و در نهایت در کل محدوده در جداولی مشخص شده است.

1-1-7-3- بررسی وضعیت قطعات و جمعیت در محله با تراکم کم
در محله با تراکم کم فقط الگوی A با مساحت تفکیک 200 متر مربع وجود دارد که ابعاد هر قطعه 20×10 متر میباشد. از آنجا که سطح اشغال تراکم کم 60 درصد است، 120 متر مربع از زمین برای ساخت و ساز در نظر گرفته می شود و 80 مترمربع بقیه با 40 درصد از زمین به فضای باز اختصاص می یابد. تراکم ساختمانی برای این تفکیک و الگو 120 درصد با زیربنای 240 متر مربع می باشد. این الگو 2 طبقه در نظر گرفته شده است که در هر طبقه یک واحد به مساحت 120 متر مربع استقرار می یابد. پس تعداد واحدها در هر قطعه 2 واحد خواهد بود. سرانه فضای باز برای هر واحد 40 متر مربع می باشد. تعداد قطعات با این الگو در محله با تراکم کم 271 قطعه است که با ضرب شدن در تعداد واحدهای هر قطعه، تعداد کل واحدها در تمام قطعات با الگوی A برابر 542 واحد خواهد بود. با در نظر گرفتن بعد خانوار 3.5 نفر، جمعیت پذیری الگوی A با تراکم کم 1897 نفر می باشد.

پلان و مقطع الگوی A به صورت شماتیک اینگونه خواهد بود.

الگویA با مساحت 200 مترمربع

جدول 1-1-7-3: بررسی وضعیت قطعات و جمعیت در محله با تراکم کم
الگوها
ابعاد تیپ ها
مساحت قطعات
سطح اشغال
فضای باز
تراکم ساختمانی
تعداد طبقات
تعداد واحد در هر طبقه
تعداد واحدها در قطعات
مساحت هر واحد
سرانه فضای باز به ازای هر واحد
تعداد کل قطعات (الگوها)
تعداد کل واحدها در تمام قطعات
جمعیت پذیری

درصد
مترمربع
درصد
مترمربع
درصد
مترمربع

A
20×10
200
60
120
40
80
120
240
2
1
2
120
40
271
542
1897
جمع
271
542
1897

2-1-7-3- بررسی وضعیت قطعات و جمعیت در محله با تراکم متوسط
در محله با تراکم متوسط الگوهای B,C,D موجود می باشد.
الگوی B با مساحت تفکیک 242 متر مربع و ابعاد 22×11 متر طراحی شده است. از آنجا که سطح اشغال تراکم متوسط 55 درصد است، 133 متر مربع از زمین برای ساخت و ساز در نظر گرفته می شود و 109 مترمربع بقیه با 45 درصد از زمین به فضای باز اختصاص می یابد. تراکم ساختمانی برای این تفکیک و الگو 165 درصد با زیربنای 399 متر مربع می باشد. این الگو 3 طبقه در نظر گرفته شده است که در هر طبقه یک واحد به مساحت 133 متر مربع استقرار می یابد. پس تعداد واحدها در هر قطعه 3 واحد خواهد بود. سرانه فضای باز برای هر واحد 36.33 متر مربع می باشد. تعداد قطعات با این الگو در محله با تراکم متوسط 163 قطعه است که با ضرب شدن در تعداد واحدهای هر قطعه، تعداد کل واحدها در تمام قطعات با الگوی B برابر 489 واحد خواهد بود. با در نظر گرفتن بعد خانوار 3.5 نفر، جمعیت پذیری الگوی B با تراکم متوسط 1711 نفر می باشد.
پلان و مقطع الگوی B به صورت شماتیک اینگونه خواهد بود.

الگویB با مساحت 242 مترمربع

الگوی C با مساحت تفکیک 288 متر مربع و ابعاد 24×12 متر طراحی شده است. از آنجا که سطح اشغال تراکم متوسط 55 درصد است، 158 متر مربع از زمین برای ساخت و ساز در نظر گرفته می شود و 130 مترمربع بقیه با 45 درصد از زمین به فضای باز اختصاص می یابد. تراکم ساختمانی برای این تفکیک و الگو 165 درصد با زیربنای 474 متر مربع می باشد. این الگو 3 طبقه در نظر گرفته شده است که در هر طبقه یک واحد به مساحت 158 متر مربع استقرار می یابد. پس تعداد واحدها در هر قطعه 3 واحد خواهد بود. سرانه فضای باز برای هر واحد 43.33 متر مربع می باشد. تعداد قطعات با این الگو در محله با تراکم متوسط 24 قطعه است که با ضرب شدن در تعداد واحدهای هر قطعه، تعداد کل واحدها در تمام قطعات با الگوی C برابر 72 واحد خواهد بود. با در نظر گرفتن بعد خانوار 3.5 نفر، جمعیت پذیری الگوی C با تراکم متوسط 252 نفر می باشد.
پلان و مقطع الگوی C به صورت شماتیک اینگونه خواهد بود.

الگویC با مساحت 288 مترمربع

الگوی D با مساحت تفکیک 384 متر مربع و ابعاد 32×12 متر طراحی شده است. از آنجا که سطح اشغال تراکم متوسط 55 درصد است، 211 متر مربع از زمین برای ساخت و ساز در نظر گرفته می شود و 173 مترمربع بقیه با 45 درصد از زمین به فضای باز اختصاص می یابد. تراکم ساختمانی برای این تفکیک و الگو 165 درصد با زیربنای 633 متر مربع می باشد. این الگو 3 طبقه در نظر گرفته شده است که در هر طبقه دو واحد به مساحت 105 متر مربع استقرار می یابد. پس تعداد واحدها در هر قطعه 6 واحد خواهد بود. سرانه فضای باز برای هر واحد 28.83 متر مربع می باشد. تعداد قطعات با این الگو در محله با تراکم متوسط 3 قطعه است که با ضرب شدن در تعداد واحدهای هر قطعه، تعداد کل واحدها در تمام قطعات با الگوی D برابر 18 واحد خواهد بود. با در نظر گرفتن بعد خانوار 3.5 نفر، جمعیت پذیری الگوی D با تراکم متوسط 63 نفر می باشد.
پلان و مقطع الگوی D به صورت شماتیک اینگونه خواهد بود.

الگویD با مساحت 384 مترمربع

جدول 2-1-7-3: بررسی وضعیت قطعات و جمعیت در محله با تراکم متوسط
الگوها
ابعاد تیپ ها
مساحت قطعات
سطح اشغال
فضای باز
تراکم ساختمانی
تعداد طبقات
تعداد واحد در هر طبقه
تعداد واحدها در قطعات
مساحت هر واحد
سرانه فضای باز به ازای هر واحد
تعداد کل قطعات (الگوها)
تعداد کل واحدها در تمام قطعات
جمعیت پذیری

درصد
مترمربع
درصد
مترمربع
درصد
مترمربع

B
22×11
242
55
133
45
109
165
399
3
1
3
133
36.33
163
489
1711
C
24×12
288
55
158
45
130
165
474
3
1
3
158
43.33
24
72
252
D
32×12
384
55
211
45
173
165
633
3
2
6
105
28.83
3
18
63
جمع
190
579
2026

3-1-7-3- بررسی وضعیت قطعات و جمعیت در محله با تراکم زیاد
در محله با تراکم زیاد الگوهای E,F,G موجود می باشد.
الگوی E با مساحت تفکیک 528 متر مربع و ابعاد 33×16 متر طراحی شده است. از آنجا که سطح اشغال تراکم زیاد 50 درصد است، 264 متر مربع از زمین برای ساخت و ساز در نظر گرفته می شود و 264 مترمربع بقیه با 50 درصد از زمین به فضای باز اختصاص می یابد. تراکم ساختمانی برای این تفکیک و الگو 200 درصد با زیربنای 1056 متر مربع می باشد. این الگو 4 طبقه در نظر گرفته شده است که در هر طبقه دو واحد به مساحت 132 متر مربع استقرار می یابد. پس تعداد واحدها در هر قطعه 8 واحد خواهد بود. سرانه فضای باز برای هر واحد 33 متر مربع می باشد. تعداد قطعات با این الگو در محله با تراکم زیاد 55 قطعه است که با ضرب شدن در تعداد واحدهای هر قطعه، تعداد کل واحدها در تمام قطعات با الگوی E برابر 440 واحد خواهد بود. با در نظر گرفتن بعد خانوار 3.5 نفر، جمعیت پذیری الگوی E با تراکم زیاد 1540 نفر می باشد.
پلان و مقطع الگوی E به صورت شماتیک اینگونه خواهد بود.

الگویE با مساحت 528 مترمربع

الگوی F با مساحت تفکیک 648 متر مربع و ابعاد 36×18 متر طراحی شده است. از آنجا که سطح اشغال تراکم زیاد 50 درصد است، 324 متر مربع از زمین برای ساخت و ساز در نظر گرفته می شود و 324 مترمربع بقیه با 50 درصد از زمین به فضای باز اختصاص می یابد. تراکم ساختمانی برای این تفکیک و الگو 200 درصد با زیربنای 1296 متر مربع می باشد. این الگو 4 طبقه در نظر گرفته شده است که در هر طبقه سه واحد به مساحت 108 متر مربع استقرار می یابد. پس تعداد واحدها در هر قطعه 12 واحد خواهد بود. سرانه فضای باز برای هر واحد 27 متر مربع می باشد. تعداد قطعات با این الگو در محله با تراکم زیاد 15 قطعه است که با ضرب شدن در تعداد واحدهای هر قطعه، تعداد کل واحدها در تمام قطعات با الگوی F برابر 180 واحد خواهد بود. با در نظر گرفتن بعد خانوار 3.5 نفر، جمعیت پذیری الگوی F با تراکم زیاد 630 نفر می باشد.
پلان و مقطع الگوی F به صورت شماتیک اینگونه خواهد بود.

الگویF با مساحت 648 مترمربع

الگوی G با مساحت تفکیک 800 متر مربع و ابعاد 40×20 متر طراحی شده است. از آنجا که سطح اشغال تراکم زیاد 50 درصد است، 400 متر مربع از زمین برای ساخت و ساز در نظر گرفته می شود و 400 مترمربع بقیه با 50 درصد از زمین به فضای باز اختصاص می یابد. تراکم ساختمانی برای این تفکیک و الگو 200 درصد با زیربنای 1600 متر مربع می باشد. این الگو 4 طبقه در نظر گرفته شده است که در هر طبقه دو واحد به مساحت 200 متر مربع استقرار می یابد. پس تعداد واحدها در هر قطعه 8 واحد خواهد بود. سرانه فضای باز برای هر واحد 50 متر مربع می باشد. تعداد قطعات با این الگو در محله با تراکم زیاد 8 قطعه است که با ضرب شدن در تعداد واحدهای هر قطعه، تعداد کل واحدها در تمام قطعات با الگوی G برابر 64 واحد خواهد بود. با در نظر گرفتن بعد خانوار 3.5 نفر، جمعیت پذیری الگوی G با تراکم زیاد 224 نفر می باشد.
پلان و مقطع الگوی G به صورت شماتیک اینگونه خواهد بود.

الگویG با مساحت 800 مترمربع

جدول 3-1-7-3: بررسی وضعیت قطعات و جمعیت در محله با تراکم زیاد
الگوها
ابعاد تیپ ها
مساحت قطعات
سطح اشغال
فضای باز
تراکم ساختمانی
تعداد طبقات
تعداد واحد در هر طبقه
تعداد واحدها در قطعات
مساحت هر واحد
سرانه فضای باز به ازای هر واحد
تعداد کل قطعات (الگوها)
تعداد کل واحدها در تمام قطعات
جمعیت پذیری

درصد
مترمربع
درصد
مترمربع
درصد
مترمربع

E
33×16
528
50
264
50
264
200
1056
4
2
8
132
33
55
440
1540
F
36×18
648
50
324
50
324
200
1296
4
3
12
108
27
15
180
630
G
40×20
800
50
400
50
400
200
1600
4
2
8
200
50
8
64
224
جمع
78
684
2394

4-1-7-3- بررسی وضعیت قطعات و جمعیت در محله با تراکم ویژه
در محله با تراکم ویژه الگوهای H,I موجود می باشد.
الگوی H با مساحت تفکیک 1250 متر مربع و ابعاد 50×25 متر طراحی شده است. از آنجا که سطح اشغال تراکم ویژه 40 درصد است، 500 متر مربع از زمین برای ساخت و ساز در نظر گرفته می شود و 750 مترمربع بقیه با 60 درصد از زمین به فضای باز اختصاص می یابد. تراکم ساختمانی برای این تفکیک و الگو 280 درصد با زیربنای 3500 متر مربع می باشد. این الگو 7 طبقه در نظر گرفته شده است که در هر طبقه دو واحد به مساحت 250 متر مربع استقرار می یابد. پس تعداد واحدها در هر قطعه 14 واحد خواهد بود. سرانه فضای باز برای هر واحد 53.57 متر مربع می باشد. تعداد قطعات با این الگو در محله با تراکم ویژه 9 قطعه است که با ضرب شدن در تعداد واحدهای هر قطعه، تعداد کل واحدها در تمام قطعات با الگوی H برابر 126 واحد خواهد بود. با در نظر گرفتن بعد خانوار 3.5 نفر، جمعیت پذیری الگوی H با تراکم ویژه 441 نفر می باشد.
پلان و مقطع الگوی H به صورت شماتیک اینگونه خواهد بود.

الگویH با مساحت 1250 مترمربع

الگوی I با مساحت تفکیک 1800 متر مربع و ابعاد 60×30 متر طراحی شده است. از آنجا که سطح اشغال تراکم ویژه 40 درصد است، 720 متر مربع از زمین برای ساخت و ساز در نظر گرفته می شود و 1080 مترمربع بقیه با 60 درصد از زمین به فضای باز اختصاص می یابد. تراکم ساختمانی برای این تفکیک و الگو 280 درصد با زیربنای 5040 متر مربع می باشد. این الگو 7 طبقه در نظر گرفته شده است که در هر طبقه چهار واحد به مساحت 180 متر مربع استقرار می یابد. پس تعداد واحدها در هر قطعه 28 واحد خواهد بود. سرانه فضای باز برای هر واحد 38.57 متر مربع می باشد. تعداد قطعات با این الگو در محله با تراکم ویژه 15 قطعه است که با ضرب شدن در تعداد واحدهای هر قطعه، تعداد کل واحدها در تمام قطعات با الگوی I برابر 420 واحد خواهد بود. با در نظر گرفتن بعد خانوار 3.5 نفر، جمعیت پذیری الگوی I با تراکم ویژه 1470 نفر می باشد.
پلان و مقطع الگوی I به صورت شماتیک اینگونه خواهد بود.

الگویI با مساحت 1800 مترمربع

جدول 4-1-7-3: بررسی وضعیت قطعات و جمعیت در محله با تراکم ویژه
الگوها
ابعاد تیپ ها
مساحت قطعات
سطح اشغال
فضای باز
تراکم ساختمانی
تعداد طبقات
تعداد واحد در هر طبقه
تعداد واحدها در قطعات
مساحت هر واحد
سرانه فضای باز به ازای هر واحد
تعداد کل قطعات (الگوها)
تعداد کل واحدها در تمام قطعات
جمعیت پذیری

درصد
مترمربع
درصد
مترمربع
درصد
مترمربع

H
50×25
1250
40
500
60
750
280
3500
7
2
14
250
53.57
9
126
441
I
60×30
1800
40
720
60
1080
280
5040
7
4
28
180
38.57
15
420
1470
جمع
24
546
1911

5-1-7-3- بررسی وضعیت قطعات و جمعیت در کل محدوده مطالعاتی
در کل محدوده 9 الگوی مسکونی با تراکم های کم، متوسط، زیاد و ویژه موجود می باشد.
تعداد کل قطعات با الگوهای مختلف 563 قطعه می باشد. که در مجموع 2351 واحد مسکونی در محدوده موجود است که با ضرب شدن در همدیگر، جمعیت پذیری کل محدوده 8228 نفر خواهد بود.

جدول 5-1-7-3: بررسی وضعیت قطعات و جمعیت در کل محدوده مطالعاتی
الگوها
ابعاد تیپ ها
مساحت قطعات
سطح اشغال
فضای باز
تراکم ساختمانی
تعداد طبقات
تعداد واحد در هر طبقه
تعداد واحدها در قطعات
مساحت هر واحد
سرانه فضای باز به ازای هر واحد
تعداد کل قطعات (الگوها)
تعداد کل واحدها در تمام قطعات
جمعیت پذیری

درصد
مترمربع
درصد
مترمربع
درصد
مترمربع

A
20×10
200
60
120
40
80
120
240
2
1
2
120
40
271
542
1897
B
22×11
242
55
133
45
109
165
399
3
1
3
133
36.33
163
489
1711
C
24×12
288
55
158
45
130
165
474
3
1
3
158
43.33
24
72
252
D
32×12
384
55
211
45
173
165
633
3
2
6
105
28.83
3
18
63
E
33×16
528
50
264
50
264
200
1056
4
2
8
132
33
55
440
1540
F
36×18
648
50
324
50
324
200
1296
4
3
12
108
27
15
180
630
G
40×20
800
50
400
50
400
200
1600
4
2
8
200
50
8
64
224
H
50×25
1250
40
500
60
750
280
3500
7
2
14
250
53.57
9
126
441
I
60×30
1800
40
720
60
1080
280
5040
7
4
28
180
38.57
15
420
1470
جمع
563
2351
8228

2-7-3- کاربری اراضی پیشنهادی
ساماندهی مکانی و فضایی فعالیتها و عملکردهای شهری بر اساس خواستها و نیازهای جامعه شهری تعریفی برای کاربری اراضی است. کاربری اراضی پیشنهادی یعنی ما با توجه به سطح و مقیاس محدوده مورد مطالعه و با استفاده از الگوهای بالادست و در نظر گرفتن نیاز افراد و محدوده، کاربری ها را در مقیاس محدوده مطالعاتی پیشنهاد می کنیم به گونه ای که باید کاربری های پیشنهادی برای جمعیت پیشنهادی ما برای محدوده پاسخگو باشد تا نیازی احساس نشود.
برای محدوده به مساحت 550757.58 متر مربع، کاربری هایی در مقیاس محلی پیشنهاد شده است.در محدوده مورد مطالعه 4 محله با تراکم های مختلف در نظر گرفته شده است. که به صورت مجزا، کاربری ها و مساحت آنها را در هر یک از تراکم ها بررسی می کنیم.

1-2-7-3- بررسی کاربری اراضی پیشنهادی محله با تراکم کم
محله با تراکم کم مساحت 149295.45 متر مربع و جمعیت 1897 نفر را دارا می باشد. سرانه این محله برای هر نفر 78.7 مترمربع می باشد.
کاربرد و کاربری مسکونی
برای 53624.7 متر مربع از محله با تراکم کم پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربری ها برابر 35.92 درصد و سرانه این کاربری برابر 28.27 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربرد آموزشی
برای 3000 متر مربع از محله با تراکم کم پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربردها برابر 2.01 درصد و سرانه این کاربرد برابر 1.58 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری کودکستان و مهدکودک
با کاربرد آموزشی برای 730.37 متر مربع از محله با تراکم کم پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 0.49 درصد و سرانه این کاربری برابر 0.38 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری ابتدایی
با کاربرد آموزشی برای 2269.63 متر مربع از محله با تراکم کم پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 1.52 درصد و سرانه این کاربری برابر 1.2 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری راهنمایی
به دلیل دارا بودن مقیاس ناحیه ای در محله با تراکم کم پیشنهاد نشده است.
کاربرد خدمات رفاهی و عمومی
برای 22662.14 متر مربع از محله با تراکم کم پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربردها برابر 15.18 درصد و سرانه این کاربرد برابر 11.95 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری تجاری
با کاربرد خدمات رفاهی و عمومی برای 2341.37 متر مربع از محله با تراکم کم پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 1.57 درصد و سرانه این کاربری برابر 1.24 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری مذهبی
با کاربرد خدمات رفاهی و عمومی برای 1032.62 متر مربع از محله با تراکم کم پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 0.69 درصد و سرانه این کاربری برابر 0.55 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری فرهنگی
با کاربرد خدمات رفاهی و عمومی برای 1050 متر مربع از محله با تراکم کم پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 0.7 درصد و سرانه این کاربری برابر 0.55 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری فضای سبز
با کاربرد خدمات رفاهی و عمومی برای 15105.53 متر مربع از محله با تراکم کم پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 10.12 درصد و سرانه این کاربری برابر 7.96 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری ورزشی
با کاربرد خدمات رفاهی و عمومی برای 2082.62 متر مربع از محله با تراکم کم پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 1.39 درصد و سرانه این کاربری برابر 1.1 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری درمانی
با کاربرد خدمات رفاهی و عمومی برای 1050 متر مربع از محله با تراکم کم پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 0.7 درصد و سرانه این کاربری برابر 0.55 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری تاسیسات و تجهیزات
با کاربرد تاسیسات و تجهیزات شهری در محله با تراکم کم پیشنهاد نشده است.

کاربرد حمل و نقل
برای 70008.61 متر مربع از محله با تراکم کم پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربردها برابر 46.89 درصد و سرانه این کاربرد برابر 36.9 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری شبکه معابر
با کاربرد حمل و نقل برای 51900.68 متر مربع از محله با تراکم کم پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 34.76 درصد و سرانه این کاربری برابر 27.36 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری پیاده راه
با کاربرد حمل و نقل برای 7876.42 متر مربع از محله با تراکم کم پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 5.28 درصد و سرانه این کاربری برابر 4.15 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری پارکینگ
با کاربرد حمل و نقل برای 1100 متر مربع از محله با تراکم کم پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 0.74 درصد و سرانه این کاربری برابر 0.58 متر مربع برای هر نفر می باشد.
حریم راه
با کاربرد حمل و نقل مساحتی برابر 9131.51 متر مربع را به خود اختصاص داده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 6.12 درصد و سرانه این کاربری برابر 4.81 متر مربع برای هر نفر می باشد.

جدول 1-2-7-3: بررسی کاربری اراضی پیشنهادی محله با تراکم کم
نام کاربری
جمعیت : 1897 نفر

وسعت
(متر مربع)
سرانه
درصد
مسکونی
مسکونی
53624.7
28.27
35.92
جمع
53624.7
28.27
35.92
آموزشی
کودکستان
730.37
0.38
0.49

دبستان
2269.63
1.2
1.52

راهنمایی
–
–
0.00
جمع
3000
1.58
2.01
خدمات رفاهی و عمومی
تجاری
2341.37
1.24
1.57

مذهبی
1032.62
0.55
0.69

فرهنگی
1050
0.55
0.7

فضای سبز
15105.53
7.96
10.12

ورزشی
2082.62
1.1
1.39

درمانی
1050
0.55
0.7
جمع
22662.14
11.95
15.18
تاسیسات و تجهیزات شهری
تاسیسات و تجهیزات
–
–
0.00
جمع
–
–
0.00
حمل و نقل
شبکه معابر
51900.68
27.36
34.76

پیاده راه
7876.42
4.15
5.28

پارکینگ
1100
0.58
0.74

حریم راه
9131.51
4.81
6.12
جمع
70008.61
36.9
46.89
جمع کل
149295.45
78.7
100

نمودار 1-1-2-7-3: بررسی سرانه کاربری اراضی پیشنهادی محله با تراکم کم

نمودار 2-1-2-7-3: بررسی درصد کاربری اراضی پیشنهادی محله با تراکم کم

نقشه 1-2-7-3: کاربری اراضی پیشنهادی محله با تراکم کم

2-2-7-3- بررسی کاربری اراضی پیشنهادی محله با تراکم متوسط
محله با تراکم متوسط مساحت 149424.81 متر مربع و جمعیت 2026 نفر را دارا می باشد. سرانه این محله برای هر نفر 73.75 مترمربع می باشد.
کاربرد و کاربری مسکونی
برای 46984.91 متر مربع از محله با تراکم متوسط پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربری ها برابر 31.44 درصد و سرانه این کاربری برابر 23.19 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربرد آموزشی
برای 8511.01 متر مربع از محله با تراکم متوسط پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربردها برابر 5.7 درصد و سرانه این کاربرد برابر 4.2 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری کودکستان و مهدکودک
با کاربرد آموزشی برای 835.36 متر مربع از محله با تراکم متوسط پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 0.56 درصد و سرانه این کاربری برابر 0.41 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری ابتدایی
با کاربرد آموزشی برای 2488.06 متر مربع از محله با تراکم متوسط پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 1.67 درصد و سرانه این کاربری برابر 1.23 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری راهنمایی
با کاربرد آموزشی برای 5187.59 متر مربع از محله با تراکم متوسط پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 3.47 درصد و سرانه این کاربری برابر 2.56 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربرد خدمات رفاهی و عمومی
برای 20495.14 متر مربع از محله با تراکم متوسط پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربردها برابر 13.71 درصد و سرانه این کاربرد برابر 10.12 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری تجاری
با کاربرد خدمات رفاهی و عمومی برای 2797.75 متر مربع از محله با تراکم متوسط پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 1.87 درصد و سرانه این کاربری برابر 1.38 متر مربع برای هر نفر می باشد.

کاربری مذهبی
با کاربرد خدمات رفاهی و عمومی برای 1032.62 متر مربع از محله با تراکم متوسط پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 0.69 درصد و سرانه این کاربری برابر 0.51 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری فرهنگی
با کاربرد خدمات رفاهی و عمومی برای 1050 متر مربع از محله با تراکم متوسط پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 0.7 درصد و سرانه این کاربری برابر 0.52 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری فضای سبز
با کاربرد خدمات رفاهی و عمومی برای 12482.15 متر مربع از محله با تراکم متوسط پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 8.35 درصد و سرانه این کاربری برابر 6.16 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری ورزشی
با کاربرد خدمات رفاهی و عمومی برای 2082.62 متر مربع از محله با تراکم متوسط پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 1.39 درصد و سرانه این کاربری برابر 1.03 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری درمانی
با کاربرد خدمات رفاهی و عمومی برای 1050 متر مربع از محله با تراکم متوسط پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 0.7 درصد و سرانه این کاربری برابر 0.52 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری تاسیسات و تجهیزات
با کاربرد تاسیسات و تجهیزات شهری در محله با تراکم متوسط پیشنهاد نشده است.
کاربرد حمل و نقل
برای 73433.75 متر مربع از محله با تراکم متوسط پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربردها برابر 49.15 درصد و سرانه این کاربرد برابر 36.24 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری شبکه معابر
با کاربرد حمل و نقل برای 53023.23 متر مربع از محله با تراکم متوسط پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 35.49 درصد و سرانه این کاربری برابر 26.17 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری پیاده راه
با کاربرد حمل و نقل برای 7859.37 متر مربع از محله با تراکم متوسط پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 5.26 درصد و سرانه این کاربری برابر 3.88 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری پارکینگ
با کاربرد حمل و نقل برای 1445.66 متر مربع از محله با تراکم متوسط پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 0.97 درصد و سرانه این کاربری برابر 0.71 متر مربع برای هر نفر می باشد.
حریم راه
با کاربرد حمل و نقل مساحتی برابر 11105.49 متر مربع را به خود اختصاص داده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 7.43 درصد و سرانه این کاربری برابر 5.48 متر مربع برای هر نفر می باشد.

جدول 2-2-7-3: بررسی کاربری اراضی پیشنهادی محله با تراکم متوسط
نام کاربری
جمعیت : 2026 نفر

وسعت
(متر مربع)
سرانه
درصد
مسکونی
مسکونی
46984.91
23.19
31.44
جمع
46984.91
23.19
31.44
آموزشی
کودکستان
835.36
0.41
0.56

دبستان
2488.06
1.23
1.67

راهنمایی
5187.59
2.56
3.47
جمع
8511.01
4.2
5.7
خدمات رفاهی و عمومی
تجاری
2797.75
1.38
1.87

مذهبی
1032.62
0.51
0.69

فرهنگی
1050
0.52
0.7

فضای سبز
12482.15
6.16
8.35

ورزشی
2082.62
1.03
1.39

درمانی
1050
0.52
0.7
جمع
20495.14
10.12
13.71
تاسیسات و تجهیزات شهری
تاسیسات و تجهیزات
–
–
0.00
جمع
–
–
0.00
حمل و نقل
شبکه معابر
53023.23
26.17
35.49

پیاده راه
7859.37
3.88
5.26

پارکینگ
1445.66
0.71
0.97

حریم راه
11105.49
5.48
7.43
جمع
73433.75
36.24
49.15
جمع کل
149424.81
73.75
100

نمودار 1-2-2-7-3: بررسی سرانه کاربری اراضی پیشنهادی محله با تراکم متوسط

نمودار 2-2-2-7-3: بررسی درصد کاربری اراضی پیشنهادی محله با تراکم متوسط

نقشه 2-2-7-3: کاربری اراضی پیشنهادی محله با تراکم متوسط

3-2-7-3- بررسی کاربری اراضی پیشنهادی محله با تراکم زیاد
محله با تراکم زیاد مساحت 144008.47 متر مربع و جمعیت 2394 نفر را دارا می باشد. سرانه این محله برای هر نفر 60.15 مترمربع می باشد.
کاربرد و کاربری مسکونی
برای 44677.36 متر مربع از محله با تراکم زیاد پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربری ها برابر 31.02 درصد و سرانه این کاربری برابر 18.66 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربرد آموزشی
برای 2815.2 متر مربع از محله با تراکم زیاد پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربردها برابر 1.95 درصد و سرانه این کاربرد برابر 1.18 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری کودکستان و مهدکودک
با کاربرد آموزشی برای 710 متر مربع از محله با تراکم زیاد پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 0.49 درصد و سرانه این کاربری برابر 0.3 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری ابتدایی
با کاربرد آموزشی برای 2105.2 متر مربع از محله با تراکم زیاد پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 1.46 درصد و سرانه این کاربری برابر 0.88 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری راهنمایی
به دلیل دارا بودن مقیاس ناحیه ای در محله با تراکم زیاد پیشنهاد نشده است.
کاربرد خدمات رفاهی و عمومی
برای 32713.21 متر مربع از محله با تراکم زیاد پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربردها برابر 22.72 درصد و سرانه این کاربرد برابر 13.66 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری تجاری
با کاربرد خدمات رفاهی و عمومی برای 3074.22 متر مربع از محله با تراکم زیاد پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 2.13 درصد و سرانه این کاربری برابر 1.28 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری مذهبی
با کاربرد خدمات رفاهی و عمومی برای 1032.62 متر مربع از محله با تراکم زیاد پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 0.72 درصد و سرانه این کاربری برابر 0.43 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری فرهنگی
با کاربرد خدمات رفاهی و عمومی برای 1050 متر مربع از محله با تراکم زیاد پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 0.73 درصد و سرانه این کاربری برابر 0.44 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری فضای سبز
با کاربرد خدمات رفاهی و عمومی برای 24423.75 متر مربع از محله با تراکم زیاد پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 16.96 درصد و سرانه این کاربری برابر 10.2 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری ورزشی
با کاربرد خدمات رفاهی و عمومی برای 2082.62 متر مربع از محله با تراکم زیاد پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 1.45 درصد و سرانه این کاربری برابر 0.87 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری درمانی
با کاربرد خدمات رفاهی و عمومی برای 1050 متر مربع از محله با تراکم زیاد پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 0.73 درصد و سرانه این کاربری برابر 0.44 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری تاسیسات و تجهیزات
با کاربرد تاسیسات و تجهیزات شهری در محله با تراکم زیاد پیشنهاد نشده است.
کاربرد حمل و نقل
برای 63802.7 متر مربع از محله با تراکم زیاد پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربردها برابر 44.31 درصد و سرانه این کاربرد برابر 26.65 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری شبکه معابر
با کاربرد حمل و نقل برای 47771.79 متر مربع از محله با تراکم زیاد پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 33.17 درصد و سرانه این کاربری برابر 19.95 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری پیاده راه
با کاربرد حمل و نقل برای 7825.1 متر مربع از محله با تراکم زیاد پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 5.44 درصد و سرانه این کاربری برابر 3.27 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری پارکینگ
با کاربرد حمل و نقل برای 1393.78 متر مربع از محله با تراکم زیاد پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 0.97 درصد و سرانه این کاربری برابر 0.58 متر مربع برای هر نفر می باشد.

حریم راه
با کاربرد حمل و نقل مساحتی برابر 6812.03 متر مربع را به خود اختصاص داده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 4.73 درصد و سرانه این کاربری برابر 2.85 متر مربع برای هر نفر می باشد.

جدول 3-2-7-3: بررسی کاربری اراضی پیشنهادی محله با تراکم زیاد
نام کاربری
جمعیت : 2394 نفر

وسعت
(متر مربع)
سرانه
درصد
مسکونی
مسکونی
44677.36
18.66
31.02
جمع
44677.36
18.66
31.02
آموزشی
کودکستان
710
0.3
0.49

دبستان
2105.2
0.88
1.46

راهنمایی
–
–
0.00
جمع
2815.2
1.18
1.95
خدمات رفاهی و عمومی
تجاری
3074.22
1.28
2.13

مذهبی
1032.62
0.43
0.72

فرهنگی
1050
0.44
0.73

فضای سبز
24423.75
10.2
16.96

ورزشی
2082.62
0.87
1.45

درمانی
1050
0.44
0.73
جمع
32713.21
13.66
22.72
تاسیسات و تجهیزات شهری
تاسیسات و تجهیزات
–
–
0.00
جمع
–
–
0.00

شبکه معابر
47771.79
19.95
33.17

پیاده راه
7825.1
3.27
5.44

پارکینگ
1393.78
0.58
0.97

حریم راه
6812.03
2.85
4.73
جمع
63802.7
26.65
44.31
جمع کل
144008.47
60.15
100

نمودار 1-3-2-7-3: بررسی سرانه کاربری اراضی پیشنهادی محله با تراکم زیاد

نمودار 2-3-2-7-3: بررسی درصد کاربری اراضی پیشنهادی محله با تراکم زیاد

نقشه 3-2-7-3: کاربری اراضی پیشنهادی محله با تراکم زیاد

4-2-7-3- بررسی کاربری اراضی پیشنهادی محله با تراکم ویژه
محله با تراکم ویژه مساحت 108028.85 متر مربع و جمعیت 1911 نفر را دارا می باشد. سرانه این محله برای هر نفر 56.53 مترمربع می باشد.
کاربرد و کاربری مسکونی
برای 38540.17 متر مربع از محله با تراکم ویژه پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربری ها برابر 35.68 درصد و سرانه این کاربری برابر 20.17 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربرد آموزشی
برای 3049.15 متر مربع از محله با تراکم ویژه پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربردها برابر 2.82 درصد و سرانه این کاربرد برابر 1.59 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری کودکستان و مهدکودک
با کاربرد آموزشی برای 715.81 متر مربع از محله با تراکم ویژه پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 0.66 درصد و سرانه این کاربری برابر 0.37 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری ابتدایی
با کاربرد آموزشی برای 2333.34 متر مربع از محله با تراکم ویژه پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 2.16 درصد و سرانه این کاربری برابر 1.22 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری راهنمایی
به دلیل دارا بودن مقیاس ناحیه ای در محله با تراکم ویژه پیشنهاد نشده است.
کاربرد خدمات رفاهی و عمومی
برای 19579.49 متر مربع از محله با تراکم ویژه پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربردها برابر 18.12 درصد و سرانه این کاربرد برابر 10.25 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری تجاری
با کاربرد خدمات رفاهی و عمومی برای 5991.44 متر مربع از محله با تراکم ویژه پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 5.55 درصد و سرانه این کاربری برابر 3.14 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری مذهبی
با کاربرد خدمات رفاهی و عمومی برای 1050 متر مربع از محله با تراکم ویژه پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 0.97 درصد و سرانه این کاربری برابر 0.55 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری فرهنگی
با کاربرد خدمات رفاهی و عمومی برای 1050 متر مربع از محله با تراکم ویژه پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 0.97 درصد و سرانه این کاربری برابر 0.55 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری فضای سبز
با کاربرد خدمات رفاهی و عمومی برای 8338.05 متر مربع از محله با تراکم ویژه پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 7.72 درصد و سرانه این کاربری برابر 4.36 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری ورزشی
با کاربرد خدمات رفاهی و عمومی برای 2100 متر مربع از محله با تراکم ویژه پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 1.94 درصد و سرانه این کاربری برابر 1.1 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری درمانی
با کاربرد خدمات رفاهی و عمومی برای 1050 متر مربع از محله با تراکم ویژه پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 0.97 درصد و سرانه این کاربری برابر 0.55 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری تاسیسات و تجهیزات
با کاربرد خدمات رفاهی و عمومی برای 2983.13 متر مربع از محله با تراکم ویژه پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 2.76 درصد و سرانه این کاربری برابر 1.56 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربرد حمل و نقل
برای 43876.91 متر مربع از محله با تراکم ویژه پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربردها برابر 40.62 درصد و سرانه این کاربرد برابر 22.96 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری شبکه معابر
با کاربرد حمل و نقل برای 32222.01 متر مربع از محله با تراکم ویژه پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 29.83 درصد و سرانه این کاربری برابر 16.86 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری پیاده راه
با کاربرد حمل و نقل برای 7876.43 متر مربع از محله با تراکم ویژه پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 7.29 درصد و سرانه این کاربری برابر 4.12 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری پارکینگ
با کاربرد حمل و نقل برای 1100 متر مربع از محله با تراکم ویژه پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 1.02 درصد و سرانه این کاربری برابر 0.58 متر مربع برای هر نفر می باشد.
حریم راه
با کاربرد حمل و نقل مساحتی برابر 2678.47 متر مربع را به خود اختصاص داده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 2.48 درصد و سرانه این کاربری برابر 1.4 متر مربع برای هر نفر می باشد.
جدول 4-2-7-3: بررسی کاربری اراضی پیشنهادی محله با تراکم ویژه
نام کاربری
جمعیت : 1911 نفر

وسعت
(متر مربع)
سرانه
درصد
مسکونی
مسکونی
38540.17
20.17
35.68
جمع
38540.17
20.17
35.68
آموزشی
کودکستان
715.81
0.37
0.66

دبستان
2333.34
1.22
2.16

راهنمایی
–
–
0.00
جمع
3049.15
1.59
2.82
خدمات رفاهی و عمومی
تجاری
5991.44
3.14
5.55

مذهبی
1050
0.55
0.97

فرهنگی
1050
0.55
0.97

فضای سبز
8338.05
4.36
7.72

ورزشی
2100
1.1
1.94

درمانی
1050
0.55
0.97
جمع
19579.49
10.25
18.12
تاسیسات و تجهیزات شهری
تاسیسات و تجهیزات
2983.13
1.56
2.76
جمع
2983.13
1.56
2.76

شبکه معابر
32222.01
16.86
29.83

پیاده راه
7876.43
4.12
7.29

پارکینگ
1100
0.58
1.02

حریم راه
2678.47
1.4
2.48
جمع
43876.91
22.96
40.62
جمع کل
108028.85
56.53
100

نمودار 1-4-2-7-3: بررسی سرانه کاربری اراضی پیشنهادی محله با تراکم ویژه

نمودار 2-4-2-7-3: بررسی درصد کاربری اراضی پیشنهادی محله با تراکم ویژه

نقشه 4-2-7-3: کاربری اراضی پیشنهادی محله با تراکم ویژه

5-2-7-3- بررسی کاربری اراضی پیشنهادی کل محدوده
محدوده مطالعاتی مساحت 550757.58 متر مربع و جمعیت 8228 نفر را دارا می باشد. سرانه محدوده برای هر نفر 66.94 مترمربع می باشد.
کاربرد و کاربری مسکونی
برای 183827.14 متر مربع از محدوده پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربری ها برابر 33.38 درصد و سرانه این کاربری برابر 22.34 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربرد آموزشی
برای 17375.36 متر مربع از محدوده پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربردها برابر 3.15 درصد و سرانه این کاربرد برابر 2.11 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری کودکستان و مهدکودک
با کاربرد آموزشی برای 2991.54 متر مربع از محدوده پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 0.54 درصد و سرانه این کاربری برابر 0.36 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری ابتدایی
با کاربرد آموزشی برای 9196.23 متر مربع از محدوده پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 1.67 درصد و سرانه این کاربری برابر 1.12 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری راهنمایی
با کاربرد آموزشی برای 5187.59 متر مربع از محدوده پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 0.94 درصد و سرانه این کاربری برابر 0.63 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربرد خدمات رفاهی و عمومی
برای 95449.98 متر مربع از محدوده پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربردها برابر 17.33 درصد و سرانه این کاربرد برابر 11.61 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری تجاری
با کاربرد خدمات رفاهی و عمومی برای 14204.79 متر مربع از محدوده پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 2.58 درصد و سرانه این کاربری برابر 1.73 متر مربع برای هر نفر می باشد.

کاربری مذهبی
با کاربرد خدمات رفاهی و عمومی برای 4147.85 متر مربع از محدوده پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 0.75 درصد و سرانه این کاربری برابر 0.5 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری فرهنگی
با کاربرد خدمات رفاهی و عمومی برای 4200 متر مربع از محدوده پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 0.76 درصد و سرانه این کاربری برابر 0.51 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری فضای سبز
با کاربرد خدمات رفاهی و عمومی برای 60349.48 متر مربع از محدوده پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 10.96 درصد و سرانه این کاربری برابر 7.34 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری ورزشی
با کاربرد خدمات رفاهی و عمومی برای 8347.86 متر مربع از محدوده پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 1.52 درصد و سرانه این کاربری برابر 1.02 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری درمانی
با کاربرد خدمات رفاهی و عمومی برای 4200 متر مربع از محدوده پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 0.76 درصد و سرانه این کاربری برابر 0.51 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری تاسیسات و تجهیزات
با کاربرد خدمات رفاهی و عمومی برای 2983.13 متر مربع از محدوده پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 0.54 درصد و سرانه این کاربری برابر 0.36 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربرد حمل و نقل
برای 251121.97 متر مربع از محدوده پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربردها برابر 45.6 درصد و سرانه این کاربرد برابر 30.52 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری شبکه معابر
با کاربرد حمل و نقل برای 184917.71 متر مربع از محدوده پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 33.58 درصد و سرانه این کاربری برابر 22.48 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری پیاده راه
با کاربرد حمل و نقل برای 31437.32 متر مربع از محدوده پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 5.71 درصد و سرانه این کاربری برابر 3.82 متر مربع برای هر نفر می باشد.
کاربری پارکینگ
با کاربرد حمل و نقل برای 5039.44 متر مربع از محدوده پیشنهاد شده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 0.91 درصد و سرانه این کاربری برابر 0.61 متر مربع برای هر نفر می باشد.
حریم راه
با کاربرد حمل و نقل مساحتی برابر 29727.5 متر مربع را به خود اختصاص داده است. درصد آن از کل مساحت کاربریها برابر 5.4 درصد و سرانه این کاربری برابر 3.61 متر مربع برای هر نفر می باشد.

جدول 5-2-7-3: بررسی کاربری اراضی پیشنهادی کل محدوده
نام کاربری
جمعیت : 8228 نفر

وسعت
(متر مربع)
سرانه
درصد
مسکونی
مسکونی
183827.14
22.34
33.38
جمع
183827.14
22.34
33.38
آموزشی
کودکستان
2991.54
0.36
0.54

دبستان
9196.23
1.12
1.67

راهنمایی
5187.59
0.63
0.94
جمع
17375.36
2.11
3.15
خدمات رفاهی و عمومی
تجاری
14204.79
1.73
2.58

مذهبی
4147.85
0.5
0.75

فرهنگی
4200
0.51
0.76

فضای سبز
60349.48
7.34
10.96

ورزشی
8347.86
1.02
1.52

درمانی
4200
0.51
0.76
جمع
95449.98
11.61
17.33
تاسیسات و تجهیزات شهری
تاسیسات و تجهیزات
2983.13
0.36
0.54
جمع
2983.13
0.36
0.54
حمل و نقل
شبکه معابر
184917.71
22.48
33.58

پیاده راه
31437.32
3.82
5.71

پارکینگ
5039.44
0.61
0.91

حریم راه
29727.5
3.61
5.4
جمع
251121.97
30.52
45.6
جمع کل
550757.58
66.94
100

نمودار 1-5-2-7-3: بررسی سرانه کاربری اراضی پیشنهادی کل محدوده

نمودار 2-5-2-7-3: بررسی درصد کاربری اراضی پیشنهادی کل محدوده

نقشه 5-2-7-3 :کاربری اراضی پیشنهادی کل محدوده

3-7-3- اندازه گذاری و شماره گذاری قطعات
تمام قطعات و کاربری ها در نقشه مکان یابی شدند. برای هر قطعه، شماره قطعه و مساحت آن روی خود قطعه مشخص شده است. طریقه شماره گذاری برای هر کاربری از یک شروع شده و از محله با تراکم کم تا محله با تراکم ویژه ادامه دارد. اندازه قطعات نیز با رنگی مجزا و به متر نشان داده شده است که در نقشه 2-7-3 نمایان است.
نقشه 3-7-3: اندازه گذاری و شماره گذاری قطعات

4-7-3- اندازه گذاری شبکه معابر
برای شبکه معابر محدوده اندازه عرض هر معبر با ST.24 نشان داده شده که عدد 24 نشان دهنده عرض معبر مربوطه می باشد. به دلیل متعدد بودن معابر با عرض یکسان، عدد مجزایی در جلوی عرض معبر نوشته شده که نشان از شماره معبر مربوطه با عرض مشخص می باشد. برای مثال در محدوده چهار معبر 18 متری موجود است که برای هر یک به ترتیب ST.18.1, ST.18.2 , ST.18.3 , ST.18.4 در نقشه شماره 2-7-3 نوشته شده است.
نقشه 4-7-3: اندازه گذاری شبکه معابر

5-7-3- شبکه معابر
1-5-7-3- شبکه معابر بر اساس عرض
معابر 6 متری
با مساحت 4890.4 متر مربع، 2.64 درصد از کل مساحت معابر را به خود اختصاص داده است.
معابر 8 متری
با مساحت 3145.41 متر مربع، 1.7 درصد از کل مساحت معابر را به خود اختصاص داده است.
معابر 10 متری
با مساحت 7249.5 متر مربع، 3.92 درصد از کل مساحت معابر را به خود اختصاص داده است.
معابر 12 متری
با مساحت 33618.04 متر مربع، 18.18 درصد از کل مساحت معابر را به خود اختصاص داده است.
معابر 18 متری
با مساحت 31754.73 متر مربع، 17.17 درصد از کل مساحت معابر را به خود اختصاص داده است.
معابر 22 متری
با مساحت 44125.13 متر مربع، 23.84 درصد از کل مساحت معابر را به خود اختصاص داده است.
معابر 25 متری
با مساحت 23393.3 متر مربع، 12.65 درصد از کل مساحت معابر را به خود اختصاص داده است.
معابر 26 متری
با مساحت 19209.48 متر مربع، 10.39 درصد از کل مساحت معابر را به خود اختصاص داده است.
معابر 28 متری
با مساحت 17531.77 متر مربع، 9.48 درصد از کل مساحت معابر را به خود اختصاص داده است.

جدول1-5-7-3: شبکه معابر بر اساس عرض
ردیف
شبکه معابر
مساحت
درصد
1
6 متری
4890.4
2.64
2
8 متری
3145.41
1.7
3
10 متری
7249.5
3.92
4
12 متری
33618.04
18.18
5
18 متری
31754.73
17.17
6
22 متری
44125.13
23.86
7
25 متری
23393.3
12.65
8
26 متری
19209.48
10.39
9
28 متری
17531.77
9.48
10
جمع
184917.71
100

نقشه 1-5-7-3 : شبکه معابر بر اساس عرض

2-5-7-3- شبکه معابر بر اساس عملکرد
معابر درجه 2 فرعی
با مساحت 60134.54 متر مربع، 32.52 درصد از کل مساحت معابر را به خود اختصاص داده است.
معابر محلی شهری
با مساحت 44125.13 متر مربع، 23.86 درصد از کل مساحت معابر را به خود اختصاص داده است.
معابر محلی ناحیه ای
با مساحت 31754.73 متر مربع، 17.17 درصد از کل مساحت معابر را به خود اختصاص داده است.
معابر محلی محله ای
با مساحت 33618.04 متر مربع، 18.18 درصد از کل مساحت معابر را به خود اختصاص داده است.
دسترسی ها
با مساحت 15285.31 متر مربع، 8.27 درصد از کل مساحت معابر را به خود اختصاص داده است.

جدول 2-5-7-3: شبکه معابر بر اساس عملکرد
ردیف
شبکه معابر
مساحت
درصد
1
درجه 2
درجه 2 فرعی
60134.54
32.52
2
محلی
محلی شهری
44125.13
23.86

محلی ناحیه ای
31754.73
17.17

محلی محله ای
33618.04
18.18
3
دسترسی ها
15285.31
8.27
جمع
184917.71
100

نقشه 2-5-7-3 : شبکه معابر بر اساس عملکرد

8-3- پراکندگی الگوها در محدوده
الگوهای A,B,C,D,E,F,G,H,I در محدوده با تراکم های مختلف کم، متوسط، زیاد و ویژه پیشنهاد شده است.
برای هر الگو به صورت مجزا، سایت پلان و پرسپکتیوهای حجمی از جهات مختلف ارائه شده و نقشه ای با عنوان نقشه پراکندگی الگو در محدوده، تهیه شده است. مشخصات کمی الگوها در جدولی در کنار نقشه ی پراکندگی آورده شده است.

الگوی A
سایت پلانپرسپکتیو حجمی
پرسپکتیو حجمیپرسپکتیو حجمی
نقشه 1-8-3: پراکندگی الگوی A در محدوده
الگو
A
مساحت قطعات
200
ابعاد تیپ
20×10
سطح اشغال
60 درصد

120 مترمربع
فضای باز
40 درصد

80 مترمربع
تراکم ساختمانی
120 درصد

240مترمربع
تعداد طبقات
2
تعداد واحد در هر طبقه
1
تعداد واحد در قطعه
2
مساحت هر واحد
120
سرانه فضای باز هر واحد
40

الگوی B
سایت پلان پرسپکتیو حجمی
پرسپکتیو حجمی پرسپکتیو حجمی
نقشه 2-8-3: پراکندگی الگوی B در محدوده
الگو
B
مساحت قطعات
242
ابعاد تیپ
22×11
سطح اشغال
55 درصد

133 مترمربع
فضای باز
45 درصد

109 مترمربع
تراکم ساختمانی
165 درصد

399 مترمربع
تعداد طبقات
3
تعداد واحد در هر طبقه
1
تعداد واحد در قطعه
3
مساحت هر واحد
133
سرانه فضای باز هر واحد
36.33

الگوی C
سایت پلان پرسپکتیو حجمی
پرسپکتیو حجمی
نقشه 3-8-3: پراکندگی الگوی C در محدوده
الگو
C
مساحت قطعات
288
ابعاد تیپ
24×12
سطح اشغال
55 درصد

158 مترمربع
فضای باز
45 درصد

130 مترمربع
تراکم ساختمانی
165 درصد

474 مترمربع
تعداد طبقات
3
تعداد واحد در هر طبقه
1
تعداد واحد در قطعه
3
مساحت هر واحد
158
سرانه فضای باز هر واحد
43.33

الگوی D
سایت پلان پرسپکتیو حجمی
پرسپکتیو حجمی پرسپکتیو حجمی
نقشه 4-8-3: پراکندگی الگوی D در محدوده
الگو
D
مساحت قطعات
384
ابعاد تیپ
32×12
سطح اشغال
55 درصد

211 مترمربع
فضای باز
45 درصد

173 مترمربع
تراکم ساختمانی
165 درصد

633 مترمربع
تعداد طبقات
3
تعداد واحد در هر طبقه
2
تعداد واحد در قطعه
6
مساحت هر واحد
105
سرانه فضای باز هر واحد
28.83

الگوی E
سایت پلان پرسپکتیو حجمی
پرسپکتیو حجمی پرسپکتیو حجمی
نقشه 5-8-3: پراکندگی الگوی E در محدوده
الگو
E
مساحت قطعات
528
ابعاد تیپ
33×16
سطح اشغال
50 درصد

264 مترمربع
فضای باز
50 درصد

264 مترمربع
تراکم ساختمانی
200 درصد

1056 مترمربع
تعداد طبقات
4
تعداد واحد در هر طبقه
2
تعداد واحد در قطعه
8
مساحت هر واحد
132
سرانه فضای باز هر واحد
33

الگوی F
سایت پلان پرسپکتیو حجمی
پرسپکتیو حجمی
نقشه 6-8-3: پراکندگی الگوی F در محدوده
الگو
F
مساحت قطعات
648
ابعاد تیپ
36×18
سطح اشغال
50 درصد

324 مترمربع
فضای باز
50 درصد

324 مترمربع
تراکم ساختمانی
200 درصد

1296 مترمربع
تعداد طبقات
4
تعداد واحد در هر طبقه
3
تعداد واحد در قطعه
12
مساحت هر واحد
108
سرانه فضای باز هر واحد
27

الگوی G
سایت پلان پرسپکتیو حجمی
پرسپکتیو حجمی
نقشه 7-8-3: پراکندگی الگوی G در محدوده
الگو
G
مساحت قطعات
800
ابعاد تیپ
40×20
سطح اشغال
50 درصد

400 مترمربع
فضای باز
50 درصد

400 مترمربع
تراکم ساختمانی
200 درصد

1600 مترمربع
تعداد طبقات
4
تعداد واحد در هر طبقه
2
تعداد واحد در قطعه
8
مساحت هر واحد
200
سرانه فضای باز هر واحد
50

الگوی H
سایت پلان پرسپکتیو حجمی
پرسپکتیو حجمی
نقشه 8-8-3: پراکندگی الگوی H در محدوده
الگو
H
مساحت قطعات
1250
ابعاد تیپ
50×25
سطح اشغال
40 درصد

500 مترمربع
فضای باز
60 درصد

750 مترمربع
تراکم ساختمانی
280 درصد

3500 مترمربع
تعداد طبقات
7
تعداد واحد در هر طبقه
2
تعداد واحد در قطعه
14
مساحت هر واحد
250
سرانه فضای باز هر واحد
53.57

الگوی I
سایت پلان پرسپکتیو حجمی
پرسپکتیو حجمی
نقشه 9-8-3: پراکندگی الگوی I در محدوده
الگو
I
مساحت قطعات
1800
ابعاد تیپ
60×30
سطح اشغال
40 درصد

720 مترمربع
فضای باز
60 درصد

1080 مترمربع
تراکم ساختمانی
280 درصد

5040 مترمربع
تعداد طبقات
7
تعداد واحد در هر طبقه
4
تعداد واحد در قطعه
28
مساحت هر واحد
180
سرانه فضای باز هر واحد
38.57

9-3- ضوابط و مقررات کاربری ها
1-9-3- ضوابط مربوط به کاربری مسکونی
1-1-9-3- تفکیک:
– حداقل مساحت تفکیکی 200 متر مربع می باشد.
– واحدهای مسکونی موجود که کمتر از 50 مترمربع مساحت دارند نمی توانند با کاربری مسکونی نوسازی نمایند. اینگونه واحدها یا باید با قطعات مجاور تجمیع نمایند و یا آنرا به شهرداری واگذار نمایند و یا به احداث کاربری غیر مسکونی از جمله تجاری – خدماتی در سطوح محلی و ناحیه اقدام نمایند.
– در تفکیک اراضی برای کاربری مسکونی، نسبت طول به عرض قطعات 2 به 1 و یا 3 به 1 است.
2-1-9-3- سطح اشغال:
– حداکثر درصد سطح اشغال قطعات در تراکم های مختلف به طور متوسط 60 درصد مساحت زمین است.
سطح اشغال قطعات به تفکیک مساحت قطعات و الگوها :
ردیف
مساحت قطعه
سطح اشغال
1
200
60%
2
242
55%
3
288
55%
4
384
55%
5
528
50%
6
648
50%
7
800
50%
8
1250
40%
9
1800
40%

3-1-9-3- تراکم ساختمانی
– تراکم ساختمانی پایه در تبریز 120 درصد می باشد.
ردیف
مساحت قطعه
تراکم ساختمانی
حداکثر سطح اشغال
تعداد طبقات
1
200
120%
60%
2
2
242
165%
55%
3
3
288
165%
55%
3
4
384
165%
55%
3
5
528
200%
50%
4
6
648
200%
50%
4
7
800
200%
50%
4
8
1250
280%
40%
7
9
1800
280%
40%
7
4-1-9-3- پارکینگ
– برای هر واحد مسکونی یک واحد پارکینگ در نظر گرفته می شود.
– حداقل سطح مورد نیاز برای یک پارکینگ برابر 25 مترمربع می باشد. ولی در صورت داشتن ورودی مستقل حداقل پارکینگ برابر 15 متر مربع ( 3×5 متر )(با ورود و خروج مستقل) و برای دو باب پارکینگ همجوار 25 مترمربع ( 5×5 متر ) بوده و چناچه تعداد پارکینگ مورد نیاز بیش از دو واحد باشد به ازاء هر واحد پارکینگ اضافی 25 مترمربع فضا به همراه مسیر عبور و مرور نیاز خواهد بود. چنانچه کلیه ورودی و خروجی پارکینگها مستقل باشد مساحت هر یک 15 مترمربع خواهدبود.
– رعایت حداقل عرض 3 متر برای یک پارکینگ و 8/4 متر برای دو واحد پارکینگ به طول 5 متر الزامی است. این ابعاد برای محل توقف خودروهاست و شامل مسیر رفت و آمد به پارکینگ نمی شود.
– حداکثر شیب رامپ دسترسی سواره رو به پارکینگ 15 درصد است و شروع آن می بایست درحریم ملک باشد.
– حداقل عرض ورودی پارکینگ با ظرفیت تا 25 خودرو، 5/3 مترو از 25 خودرو بیشتر5 متر تعیین میشود. مگرآنکه دو راه ورود و خرج جداگانه به عرض 5/3 متر پیش بینی شود.

5-1-9-3- فضای باز
– حداقل سطح مورد نیاز فضای باز برای هر واحد مسکونی برابر 20 مترمربع می باشد.
سطح فضای باز برای هر واحد مسکونی به تفکیک مساحت قطعات و الگوها :
ردیف
مساحت قطعه
سطح فضای باز هر واحد
1
200
40
2
242
36.33
3
288
43.33
4
384
28.83
5
528
33
6
648
27
7
800
50
8
1250
53.57
9
1800
38.57

2-9-3- ضوابط مربوط به کاربری آموزشی
1-2-9-3- تفکیک:
– حد نصابهای زیر می بایست در تفکیک کاربری آموزشی رعایت شود:
– حداقل مساحت قطعه تفکیکی جهت کودکستان 750 مترمربع
– حداقل مساحت قطعه تفکیکی جهت دبستان 2500 مترمربع
– حداقل مساحت قطعه تفکیکی جهت مدرسه راهنمائی 5000 مترمربع
2-2-9-3- سطح اشغال:
– حداکثر سطح اشغال همکف در دبستانها 50% مساحت زمین و مدارس راهنمائی 40% مساحت زمین می باشد.
3-2-9-3- تراکم:
تعداد طبقات در کودکستان 1 طبقه و سطح اشغال 50% (تراکم 50%)، در دبستان 2 طبقه و سطح اشغال 50% (تراکم 100%)، در راهنمائی 3 طبقه و سطح اشغال 40% ( تراکم 120%) تعیین می شود.

4-2-9-3- پارکینگ:
– مهدکودک و کودکستان: برای هر 10 کودک یک واحد
– دبستان و راهنمائی: حداقل یک ونیم واحد به ازای هر کلاس
5-2-9-3- فضای باز:
– وسعت فضای باز آموزشی نباید کمتر از 30 درصد مساحت قطعه زمین باشد.
3-9-3- ضوابط مربوط به کاربری تجاری
1-3-9-3- تفکیک:
– حداقل مساحت واحدهای تجاری ( مغازه ای ) برابر5/17 مترمربع تعیین می گردد.
– حداقل مساحت قطعه زمین برای احداث بناهای مستقل تجاری از قبیل احداث نمایشگاه اتومبیل، اتوسرویس، رستورانهای بزرگ و فروشگاهای بزرگ 200 مترمربع است.
– تفکیک آپارتمانی واحدهای تجاری تا سطح 25 متر مربع خالص و 35 متر مربع با مشاعات مجاز می باشد. در داخل پاساژها این حد تا 15 متر مربع خالص و 20 مترمربع با مشاعات کاهش می یابد.
– رعایت تناسبات طول و عرض قطعات تجاری الزامی است و نباید حداقل بر واحد تجاری از 3.5 متر کمتر باشد.
– حداقل عرض تقسیم برای واحدهای تجاری (مغازه ای ) برابر5/3 مترتعیین می گردد
– حداقل عرض قطعات تجاری مقیاس کلان شهر (در مجاورت خیابان 24 متری) برابر 12 متر تعیین می گردد.
– از سطح هر مغازه حداقل 40 درصد آن باید برای توقف مراجعان اختصاص یابد.
2-3-9-3- سطح اشغال:
– در اراضی تجاری ثابت حداکثر تا 35 درصد زمین را می توان برای ساخت و ساز استفاده نمود.
– کلیه قطعات موجود در حوزه اراضی تجاری که زیر حد نصاب تفکیک حوزه مسکونی تا مساحت حداقل 50 مترمربع می باشد، تنها در یک طبقه و سطح اشغال 100 درصد زمین می توانند احداث شوند.
– احداث نیم طبقه در واحدهای تجاری خرده فروشی تا میزان 50% مساحت مغازه بلامانع است.
– در مجاورت خیابان 24 متری سطح اشغال بنای تجاری در همکف 100% مساحت قطعه است.
– سطح اشغال واحدهای تجاری شناور مشابه سطح اشغال در همان حوزه (60%) می باشد.
3-3-9-3- تراکم ساختمانی:
– حداکثر تراکم ساختمانی در فعالیتهای خرد 100% در دو طبقه می باشد.
– برای اراضی تجاری ثابت که در محلات و نواحی در طرح پیشنهاد شده اند، در 35 درصد تعیین شده برای احداث ساختمان می توان مبادرت به احداث بنا در دو طبقه با 35 درصد سطح اشغال (تراکم 70 درصد) یا سه طبقه با 25 درصد سطح اشغال در هر طبقه (تراکم 75 درصد) و یا سه طبقه به ترتیب 35، 25 و 15 درصد سطح اشغال (75 درصد) نمود.
– حداکثر تراکم ساختمانی در فعالیتهای کلان (در مجاورت خیابان 24 متری) 400% در چهار طبقه میباشد.
4-3-9-3- پارکینگ :
– به ازاء هر واحد تجاری تا زیربنای 30 مترمربع بدون احتساب نیم طبقه ( بالکن ) یک واحد پارکینگ تامین گردد. درصورت که مساحت واحد تجاری بیش از 30 مترمربع باشد به ازاء هر 30 مترمربع مازاد یک پارکینگ اضافی درنظر گرفته شود.
– برای واحدهای آپارتمانی تجاری به ازای هر واحد تا 50 مترمربع زیربنا دو واحد پارکینگ باید تامین گردد. درصورتیکه مساحت واحدهای آپارتمانی بیشتر از 50 مترمربع باشد، به ازای هر 40 مترمربع مازاد تامین یک پارکینگ اضافی الزامی است.
– در پاساژها یا مجتمع های تجاری درصورتیکه تعداد واحد های تجاری بیشتراز 4 واحد باشد علاوه بر تامین پارکینگ مورد نیاز، براساس دو بند بالا به ازای هر4 واحد تجاری تامین یک واحد پارکینگ اضافی برای مراجعین الزامی است.
5-3-9-3- فضای باز:
– فضای باز کاربریهای تجاری به عنوان پارکینگ مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
4-9-3- ضوابط مربوط به کاربری مذهبی
1-4-9-3- تفکیک:
– حداقل تفکیک قطعات اراضی با کاربری مذهبی در مقیاس محلات 500 متر مربع، در سطح ناحیه 1000 مترمربع تعیین می شود.
2-4-9-3- سطح اشغال:
– حداکثر سطح اشغال بنای مذهبی تا 50 درصد مساحت پلاک مربوطه می باشد.
3-4-9-3- تراکم:
تعداد طبقات فضاهای مذهبی 2 طبقه است و حداکثر تراکم ساختمانی در این کاربری 100 درصد می باشد.

4-4-9-3- پارکینگ:
– میزان پارکینگ برای مسجد، حسینیه و امامزاده برابر یک واحد به ازای هر 50 مترمربع زیربنای کل میباشد.
– میزان پارکینگ برای مصلّی برابر یک واحد به ازای هر 300 مترمربع زیربنای کل میباشد.
5-4-9-3- فضای باز:
– حداقل تا 50 درصد مساحت پلاک مربوطه
5-9-3- ضوابط مربوط به کاربری فرهنگی
1-5-9-3- تفکیک:
– حداقل تفکیک برای کاربری فرهنگی در مقیاس نواحی 1000 متر مربع میباشد.
2-5-9-3- سطح اشغال:
– حداکثر سطح اشغال بنای فرهنگی تا 50 درصد مساحت پلاک مربوطه می باشد.
3-5-9-3- تراکم:
تعداد طبقات فضاهای فرهنگی تا 3 طبقه است و حداکثر تراکم ساختمانی در این کاربری 100 درصد می باشد.
4-5-9-3- پارکینگ:
– میزان پارکینگ برای کتابخانه و موزه برابر یک واحد به ازای هر 70 مترمربع زیربنای کل میباشد.
– میزان پارکینگ برای سینما برابر یک واحد به ازای هر 8 صندلی میباشد.
– میزان پارکینگ برای تالار اجتماعات برابر یک واحد به ازای هر 80 مترمربع زیربنای کل میباشد.
– میزان پارکینگ برای باشگاه های اجتماعی برابر یک واحد به ازای هر 50 مترمربع زیربنای کل میباشد.
5-5-9-3- فضای باز:
– حداکثر تا 50 درصد مساحت پلاک مربوطه می باشد.
6-9-3- ضوابط مربوط به کاربری درمانی
1-6-9-3- تفکیک:
– حداقل تفکیک برای واحدهای درمانی تابع مقیاس و نوع واحد درمانی می باشد. حداقل تفکیک فضاهای درمانی در مقیاس ناحیه که شامل درمانگاه می باشد 3000 متر مربع و مراکز بهداشت و درمان 5000 مترمربع و حداقل تفکیک واحدهای درمانی در مقیاس شهری که شامل بیمارستان و مجموعه های درمانی است 20000 متر مربع می باشد.
– مساحت مورد نیاز یک مطب به همراه بخش تزریقات حدود 100 متر مربع است.
– مساحت مورد نیاز یک کلینیک 1000 متر مربع است.
– مساحت مورد نیاز یک واحد آزمایشگاهی منفرد حدود 200 متر مربع است.
– مساحت مورد نیاز یک داروخانه مرکزی حدود 200 متر مربع است.
– مساحت مورد نیاز یک واحد رادیولوژی منفرد حدود 200 متر مربع است.
– سرانه زیربنا به ازای هر تخت 200 مترمربع و در بیمارستان حداقل زمین به ازاء هر تخت 250 مترمربع میباشد.
2-6-9-3- سطح اشغال:
– حداکثر سطح اشغال بنای درمانی تا 30 درصد مساحت پلاک مربوطه می باشد.
3-6-9-3- تراکم:
تعداد طبقات ساختمان های درمانی در مقیاس ناحیه حداکثر سه طبقه و بناهای شهری تا 4 طبقه مجاز میباشد و تراکم ساختمانی فضاهای درمانی حداکثر 80 درصد است.
4-6-9-3- پارکینگ:
– میزان پارکینگ برای بیمارستان برابر یک واحد به ازای هر اتاق یک تختی میباشد.
– میزان پارکینگ برای بیمارستان برابر 1.5 واحد به ازای هر اتاق دو تختی میباشد.
– میزان پارکینگ برای بیمارستان برابر نیم واحد به ازای هر اتاق عمومی میباشد.
– میزان پارکینگ برای مطب اطباء برابر دو واحد به ازای هر مطب میباشد.
– میزان پارکینگ برای کلینیک ها برابر یک واحد به ازای هر 40 متر مربع زیر بنای کل میباشد.
– میزان پارکینگ برای مراکز بهداشت برابر یک واحد به ازای هر 70 مترمربع زیربنای کل میباشد.
5-6-9-3- فضای باز:
– حداکثر تا 30 درصد مساحت پلاک مربوطه می باشد.
7-9-3- ضوابط مربوط به کاربری ورزشی
1-7-9-3- تفکیک:
– حداقل تفکیک فضاهای ورزشی در مقیاس ناحیه یک هکتار و در مقیاس شهری 10 هکتار می باشد.

2-7-9-3- سطح اشغال:
– سطح اشغال فضاهای ورزشی با توجه به آنکه برای این کاربری حداکثر از تراکم 30 درصد استفاده می شود و معمولاً قسمت اعظم آن یک طرفه می باشد( سالن ورزشی) البته با ارتفاع دوبله (حدوداً) سطح اشغال حداکثر 20 درصد برای فضاهای سرپوشیده و بقیه فضای باز برای سایر فعالیت ها که در هوای آزاد می باشد مورد استفاده خواهد بود.
3-7-9-3- تراکم:
با توجه به نوع عملکرد فضاهای ورزشی که بخش عمده فعالیت آن در فضاهای باز انجام می شود، تراکم ساختمانی در این فضاها حداکثر 20 درصد می باشد.
4-7-9-3- پارکینگ:
– میزان پارکینگ برای استادیوم ورزشی با تماشاچی برابر یک واحد برای هر 250 مترمربع سطح ورزشگاه میباشد.
– میزان پارکینگ برای استخر برابر 1 واحد به ازای هر سه رختکن میباشد.
– میزان پارکینگ برای سالن ورزشی با تماشاچی برابر یک واحد به ازای هر 80 مترمربع سطح سالن و یک واحد دیگر برای هر 15 صندلی میباشد.
– میزان پارکینگ برای سالن ورزشی بدون تماشاچی برابر یک واحد به ازای هر 80 مترمربع سطح سالن میباشد.
– میزان پارکینگ برای باشگاه برابر یک واحد به ازای هر 50 متر مربع زیر بنای کل میباشد.
5-7-9-3- فضای باز:
با توجه به این که بخش عمده فعالیت های ورزشی در فضاهای باز انجام می شود، حداقل 80 درصد پلاک به فضای باز اختصاص می یابد.
8-9-3- ضوابط مربوط به کاربری فضای سبز
1-8-9-3- تفکیک:
– حداقل تفکیک فضاهای سبز در مقیاس محله 1000 مترمربع و در حد ناحیه 10000 مترمربع و در مقیاس شهری 50000 مترمربع می باشد.
2-8-9-3- سطح اشغال:
– حداکثر سطح اشغال درکاربری فضاهای سبز برای احداث ابنیه های مختلف در آن برابر 10 درصد زمین می باشد.
3-8-9-3- تراکم:
درکاربری فضای سبز تراکم ساختمانی برای احداث ابنیه های مختلف در آن برابر 10 درصد زمین می باشد.
4-8-9-3- پارکینگ:
– میزان پارکینگ برای شهر بازی برابر یک واحد به ازای هر 150 مترمربع زمین میباشد.
– میزان پارکینگ برای پارک شهری برابر یک واحد به ازای هر 250 مترمربع زمین میباشد.
– میزان پارکینگ برای پارک ناحیه ای برابر یک واحد به ازای هر 300 مترمربع زمین میباشد.
– میزان پارکینگ برای پارک محله ای برابر یک واحد به ازای هر 600 مترمربع زمین میباشد.
5-8-9-3- فضای باز:
با توجه به این که فقط 10 درصد فضای سبز برای احداث ابنیه های مختلف و مورد نیاز در آن استفاده می شود، بقیه زمین یعنی 90 درصد فضای سبز به عنوان فضای باز خواهد بود.
9-9-3- ضوابط مربوط به کاربری تاسیسات و تجهیزات
در خصوص کاربری تاسیساتی با توجه به تنوع و مشخصات فنی هر یک از این رشته ها تعیین تراکم، حداقل تفکیک، سطح اشغال و تعداد طبقات موردی ندارد. زیرا سازمان های مربوط بر اساس مشخصات فنی طرح های خود اقدام می نمایند و تکرار این موارد در این گزارش ضرورتی پیدا نمی کند.
10-9-3- ضوابط مربوط به کاربری پارکینگ
1-10-9-3- تفکیک:
– حداقل تفکیک پارکینگ های عمومی 1000 مترمربع میباشد.
2-10-9-3- سطح اشغال:
– سطح اشغال کاربری پارکینگ 100 درصد زمین مربوطه می باشد.

10-3- بزرگنمایی یکی از واحد های همسایگی
یکی از واحدهای همسایگی در محله 2 به صورت بزرگنمایی در نقشه نشان داده شده و طرح های سه بعدی آن ترسیم شده است.

نقشه 10-3: بزرگنمایی واحد همسایگی از محله 2

عکس 10-3: طرح های سه بعدی از بزرگنمایی واحد همسایگی محله 2

151