طرح توجیهی پودر گوشت و روغن صنعتی


فصل اول :
پودر گوشت و روغن صنعتی

مقدمه :
پروتئین یکی از اجزاء مهم غذای انسان است که قسمتی از آن بایستی از منابع حیوانی تامین گردد ، حیواناتی که پروتئین مورد نیاز انسان را تامین می کنند خود نیز بمنظور زنده ماندن ، رشد و تولید مثل به پروتئین نیاز دارند . پروتئین یک ماده حیاتی است که ادامه زندگی بدن بدون تغذیه این ماده امکان پذیر نمی باشد .
تولید آنزیمها ، کوانزیمها ، هورمونها و بالاخره رشد سلولها و تجدید و مرمت آنها فقط با در اختیار داشتن پروتئین میسر است .
مصرف مورد احتیاج روزانه برای هر شخص بالغ حدود 80 گرم پروتئین توصیه شده است . بنابراین مصرف پروتئین در سطح مملکت و با توجه به ازدیاد جمعیت قابل حدس و پیش بینی است . بطوری که وزارت کشاورزی بر پایه حداقل مصرف پروتئین در سطح کشور برای سال 1379 حدودا مقدار 667 هزار تن گوشت قرمز و یا 560 هزار تن گوشت مرغ کمبود گزارش نموده است . بمنظور تولید این مقدار گوشت مرغ بشرط استفاده از یک جیره غذائی متعادل با راندمان خوب معادل 375 هزار تن پروتئین در جیره طیور لازم است که یکی از راههای تامین آن استفاده از ضایعات کشتار گاههای دام و طیور است که با استفاده منطقی از ضایعات کشتار و تبدیل آن به پودر گوشت ضمن تامین قسمتی از نیاز مسئله انتقال و معدوم نمودن ضایعات یاد شده در اطراف شهرها که خود منجر به آلودگی فراوان محیط و علی الخصوص سرایت آلودگیها به محیط های پرورش دام وطیور می باشد منتفی شده و در چنین شرایطی ضمن کاهش تلفات تولید مصرف داروهای طیور وارداتی نیز تدریجا کاهش خواهد یافت .
تبدیل ضایعات :
بر اساس بررسیهای آماری بعمل آمده 28ـ25 درصد وزن مرغ زنده 25ـ23 درصد وزن دام زنده را امعاء و احشاء و سر و پا و پر تشکیل می دهد که متاسفانه همه ساله میلیونها تن پس مانده کشتارگاهی و سایر منابع با ارزش غذائی و همچنین مقادیر قابل توجهی از انواع ماهی غیر ماء کول و پس مانده های آن در سواحل جنوبی و شمالی کشورمان بصورت مختلف مورد بی توجهی قرار گرفته و یا معدوم و از بین می روند . بر طبق اعلام واحد توزیع مواد غذائی وزارت بازرگانی تنها در سال 1379 حدود 450 میلیون قطعه جوجه توزیع گردیده که پس از کسر 8% تلفات و احتساب وزن زمان پس از پرورش هر جوجه بمقدار 1500 گرم طی سال 1379 معادل 815000 تن مرغ زنده تولید شده که 25 درصد مقدار فوق این حدود یکصد هزار تن شامل سر و پا و روده و چینه دان و امعاء و احشاء یوده که غیر قابل خوراک انسانی می باشد و از یکصد هزار تن ضایعات فوق الذکر 72 % رطوبت و آب و 25 % قابل تبدیل به پودر گوشت و 3% باقیمانده قابل تبدیل به روغن های صنعتی مورد استفاده در صنایع صابون سازی خواهد بود ، بدین ترتیب سالیانه 25000 تن پودر گوشت و 3000 تن روغن صنعتی استحصال می گردد که موجبات کاهش سالیانه 20000 تن روغن صنعتی استحصال می گردد که موجبات کاهش سالیانه 20000 تن پودر ماهی وارداتی را فراهم نموده و از این ممر حدود هفت میلیون دلار صرفه جویی ارزی خواهم داشت . بدیهی است در صورت عدم تبدیل این ضایعات بایستی آنها را معدوم نمود .
معدوم کردن ضایعات کشتارگاهها همیشه بعنوان یک مشکل اساسی رویا روی دست اندرکاران و مسئولین بوده و هر یک از روشهای زیر در بردارنده مشکلات و هزینه های سنگین خواهد بود .
نمودار زیر نشان دهنده واردات پروتئین حیوانی به کشور می باشد .

سوزانیدن :
در این روش چه بصورت ابتدائی و چه پیش رفته احتیاج به منبع انرژی مناسب و صرف هزینه قابل توجه داشته و علاوه بر آن دود و بوی حاصله از این روش می تواند سلامتی محیط زیست را بخطر انداخته و تا مسافت های زیادی اطراف خود را آلوده نموده و باعث ناراحتی همسایگان خود شود .
چال کردن :
در این روش علاوه بر صرف هزینه زیاد انتخاب محل دفن و عمق دفن فوق العاده مهم می باشد . در صورتی که ضایعات در عمق دفن شود و سطح آبهای زیر زمینی نیز بالا باشد امکان آلوده نمودن آبهای زیر زمینی و اشاعه میلیاردها میکروب و سایر عناصر بیماری زا گردیده و در صورتی که در عمق دفن نگردد ایجاد تعفن و شیوع بیماریهای گوناگون خواهد نمود .
دور ریختن :
در این روش هم باید هزینه های زیادی بابت بارگیری حمل و تخلیه مصرف گردیده و علاوه بر آن نیاز به وسائل نقلیه مخصوص جهت حمل داشته و همچنین چون در فضای باز رها می شوند علاوه بر شیوه و پرورش انواع انگل ها و میکروب ها محیطی مناسب جهت جمع شدن حیوانات ولگرد شده و مشکلات عدیده ای را فراهم می نماید .
با توجه به صرف هزینه های زیاد در جهت از بین بردن ضایعات کشتار گاهها و استفاده کامل از این دور ریزها بعنوان ماده اولیه تامین پروتئین مورد مصرف در دامداریها و مرغداریها اجرای طرحهای تولید پودر ضایعات کشتارگاه می تواند علاوه بر حفظ بهداشت شهری و بهداشت محیط زیست همه ساله از خروج مقادیر متنابهی ارز جهت ورود پروتئین مورد نیاز واحدهای دام و طیور گردد .
روش تولید :
مواد اولیه مصرفی بطور روزانه به کارخانه حمل و مصرف خواهد شد و ابتدا مواد اولیه که دارای ابعاد بزرگ می باشد از طریق دستگاه خورد کن به قطعات کوچک تبدیل می گردد . سپس به داخل دیگ پخت " اتوکلاوه " هدایت می گردد .
دیگ پخت دو جداره بوده و با بخار که در جداره بیرونی آن از دیگ بخار تغذیه می شود عمل پخت ضایعات انجام می گیرد .
فشار در قسمت داخلی دیگ 2 اتمسفر و در جداره بیرونی به 6 اتمسفر و درجه حرارت دیگ حدود 160ـ140 درجه سانتیگراد می باشد در این شرایط بافتهای مواد از هم پاشیده شده که ضمن از بین رفتن انواع میکروبها و باکتریهای موجود در ضایعات می توان براختی چربی و آب را از مواد جدا کرده و مواد خروجی از اتوکلاواستزلیزه می باشد . زمان لازم جهت پخت را با توجه به مشخصات دیگر و بر حسب نوع ضایعات ( ضایعات دامی ، ماهی تازه رستورانها و … ) می توان پس از مدتی از اجرای طرح و استفاده به صورت تجربی بدست آورد .
جدول زیر زمان پخت را نشان می دهد .
ردیف
نوع مواد
زمان پخت بر حسب ساعت
درصد پودر حاصل
1
ضایعات کشتارگاه دام
5/3-3
25-23
2
ضایعات کشتارگاه طیور
5/2 – 3
28-25
3
ضایعات رستورانها و کارخانجات مواد غذائی
3-5/2
22-20
4
ضایعات ماهی تازه
5/2 – 2
30- 27
5
ضایعات ماهی خشک
5/1 ـ 1
50- 45
بخار حاصله از ضایعات در اتوکلاو( دیگ پخت ) که همراه با بو نیز می باشد از طریق سیستم بوگیر تصفیه می گردد . بدین ترتیب که بخار ابتدا داخل سیلکون می شود جداره سیلکون نوسط یک کندانسور با مصرف آب حدود 2 متر مکعب خنک شده و بخار آب تبدیل به قطرات آب شده و از پایین سبلکون خارج می شود ، بوی ناشی از پخت مواد همراه با مقدار کمی بخار آب توسط یک فن از سیلکون تخلیه شده و از یک فنیلتر ذغال و نمک عبور داده می شود تا بو جذب گردد . و با اینکه توسط یک مشعل سوزانیده می شود ، مواد پخته شده در اتوکلاو به پری کولیتور در اثر چرخش پره های داخل دیگ پخت هدایت می گردد . در پری کولیتور آب و روغن هدایت میشود و مواد باقیمانده بتدریج بداخل سبد سانتریفوژ در اثر حرکت دورانی سانتریفوژ که می تواند تا 1400 دور در دقیقه باشد آب و روغن می رود و مواد حاصله توسط یک دستگاه جرثقیل سقفی از داخل سبد سانتریفوژ بدستگاه خشکن منتقل می شود تا مقدار رطوبتی که در داخل مواد وجود دارد گرفته شود . پس از خشک شدن مواد وارد آسیاب چکشی می گردد ، مواد آسیاب شده الک شده در مخزن ذخیره و بتدیج در کیسه های پنجاه کیلویی بسته بندی و به انبار محصول منتقل می گردد . آب و روغن استحصالی در دیگ دو جداره ذخیره می گردد در جدار بیرونی دیگ بخار جریان داشته تا روغن منجمد نگردد . دارای شیر ورودی بخار جهت انتقال آب و روغن به سیستم تصفیه روغن می باشد .
( با استفاده از فشار بخار آب ) سیستم تصفیه روغن شامل یک مخزن دو جداره مخروطی شکل است که در جداره بیرونی بخار آب جریان داشته و مخلوطی آب و روغن را بحالت قلیان در می آورد و بدین ترتیب ضمن از دست دادن قسمتی از آب بصورت بخار روغن اصطلاحا پخته شده و میزان ماندگاری آن افزایش می یابد . سپس روغن به مخزن دوم انتقال یافته و از طریق شیری که در جدار آن تعبیه شده با استفاده از وزن مخصوص از شیر ته مخزن دوم در سیستم فاضلاب تخلیه می شود و یااینکه در جدار مخزن دوم آب سرد جریان داشته تا روغن منجمد شده آب از شیر تخلیه انتهای مخزن خارج و روغن به بشکه منتقل می گردد.
محصول تولید :
پودر گوشت محصولی به رنگ قهوه ای تیره با ذرات سفید رنگ که مصرف استخوانی خرد شده در آن می باشد ، بوده و بوی ویژه بخود می باشد ارزش غذائی پودر گوشت بستگی به طرز تهیه و نوع موادی دارد که در محلهای مختلف بدست می آید .
پودر گوشت خوب نباید در اثر فشار بهم بچسبد و چمامچه چسبندگی ایجاد شود دلیل بر ازدیاد رطوبت و چربی است .
چنانچه درصد چربی در پودر گوشت بالا باشد علاوه بر اینکه کیفیت محصول را کاهش می دهد زمان نگهداری را نیز پایین می آورد و در این صورت جهت نگهداری آن بایستی از آنتی اکسیدان مجاز مانند B.H.T یا Ethoxy Quine استفاده نمود .
بطور کلی توصیه می شود محصول فوق بیش از یک سال پس از تولید نگهداری نشود . پودر گوشت حاوی مواد مختلف بشرح ذیل می باشد .
استاندارد پودر ضایعات کشتارگاه ( 721 )
1ـ ماده خشک 5/92 %
2ـ خاکستر 7/23 %
3ـ چربی 14%
4ـ پروتئین 4/50 %
5ـ فیبر 4/2 %
6ـ کلسیم 8/8 %
7ـ فسفر 4%
استاندارد پودر ضایعات کشتارگاه طیور ( 2389 )
1ـ پروتئین 60 %
2ـ چربی 15%
3ـ رطوبت 8%
4ـ خاکستر 12%
5ـ کلسیم 6%
6ـ فیبر ( الیاف ) 5/2 %
7ـ فسفر 2%
8ـ پودر قابل هضم 8%
استاندارد پودر ماهی ( 722 )
1ـ پروتئین 60 %
2ـ چربی 10 %
3ـ رطوبت 10 %
4ـ کلسیم 6%
5ـ فسفر 3%
6ـ مواد غیر محلول 2%
7ـ نمک 2- %
استاندارد پودر استخوان ( 541 )
1- رطوبت 8%
2ـ چربی 2%
3ـ کلسیم 24%
4ـ فسفر 12%
5ـ مواد غیر محلول 1%
6ـ خاکستر 80 %
روغن صنعتی :
روغن تولید شده در کارخانه پودر ضایعات کشتارگاه حدود 3 درصد وزنی مواد اولیه را تشکیل می دهد ودر حال حاضر با توجه به تایید دانشکده دارو سازی تهران مصرف آن برای تهیه صابون و واکس بلا مانع است . آزمایشهای بعمل آمده روی روغن استحصالی نتایج ذیل را بدست داده است .
پراکسید 4% میلی اکیوالان در کیلو
اسید یته 184/3

هدف از اجرای طرح :
هدف از اجرای این طرح تولید محصولس است که با استفاده از ضایعات کشتارگاه و ضایعات قصابیها و کارخانجات کنسرو و دستیابی به اهداف کلی ذیل را امکان پذیر می سازد :
1- بازیابی ضایعا با استفاده از منابع عظیم پس مانده های کشتارگاهی و قصابیها و رستورانها و …
2- ایجاد اشتغال در منطقه بمنظور بالا بردن سطح درآمد جامعه
3- حفظ سلامت و بهداشت محیط
4- احداث یکواحد تولیدی بمنظور برداشتن گاهی در جهت خود کفائی
5- کاهش وابستگی ارزی جهت واردات پروتئین دامی
6- افزایش راندمان خوراک دام
با توجه به محدودیت منابع تامین مواد اولیه در استان در صورتی که امکان حمل ماهیهای غیر تاکول از مناطق شمالی و جنوبی کشور فراهم باشد طرح با توجیه اقتصادی به فعالیت خود ادامه خواهد داد و در غیر اینصورت تامین مواد اولیه مشکل اصلی واحد خواهد بود و توصیه می شود قبل از هر گونه سرمایه گذاری اطلاعات بیشتری در خصوص منابع تامین مواد اولیه کسب گردد.

پودر ماهی :
تهیه پودر ماهی و روغن ماهی از ماهیهای غیر ماکول و صنایع کنسروسازی نیز با استفاده از ماشین آلات و تجهیزات این طرح امکان پذیر می باشد . مواد اولیه ای که به آنها اشاره شد بطور گسترده ای در سواحل شمالی و جنوبی کشور وجود داشته و قابل دسترسی است و دارای غذائی زیاد است . تبدیل این ضایعات به پودر ماهی و روغن ماهی از این جهت دارای اهمیت زیادی است که ضمن ایجاد اشتغال از ضایعات می تواند تولیدی مفید که خود یکی از اقلام وارداتی عمده کشور را تشکیل می دهد را انجام دهد . کلیه ماشین آلات و تکنولوژی تولید در داخل کشور وجود داشته و هیچگونه وابستگی بخارج از کشور ندارد . عملیات پروسس بصورتی است که محصول تولیدی ارزش غذائی موجود در ماده اولیه را بخوبی حفظ خواهد نمود . در طی عملیات تولید پودر روغن ماهی نیز حاصل می شود که خود کاربر گسترده ای در صنایع مختلف من جمله صابون سازی ، دارو سازی و… دارد

مشخصات ظاهری و شکل :
پودر ماهی محصولی است برنگ قهوه ای روشن که بر حسب نوع ماده اولیه و کیفیت عملکرد از رنگ قهوه ای روشن تا رنگ قهوه ای تیره متغیر است این محصول باید دارای بوی طبیعی باشد و بشکل پودر و نرم و یکنواخت با قابلیت نگهداری در مدت مدید بوده و نباید در اثر فشار بهم بچسبد و چنانچه چسبندگی ایجاد شود دلیل بر ازدیاد رطوبت و چربی است
خواص و کاربرد پودر ماهی :
در میان منابع پروتئین حیوانی پودر ماهی دارای ویژگیهای برجسته ای است که آن را به مکمل غذائی بسیار مناسب برای دام و طیور تبدیل می سازد . این ویژگیها را می توان مواد معدنی موجود در پودر و ماهی مانند سلنیوم
( Se ) آهن ( Fe ) روی ( zn ) مس ( cu ) و ید ( I ) همچنین ویتامینها بخصوص ویتامینهای گروه B که در میان آن کولین بیوتین و ریبوفلاوین از اهمیت بیشتری برخوردارند و وجود اسید های امینه ای مختلف دانست . به همین دلیل در جیره طیور تا 7% می توان از پودر ماهی سود جست . ثابت شده است که میزان انرژی پودر ماهی 20 % بیشتر از انرژی غلات است .
از آنجا که برخی ماهیها دارای چربی هستند که در مجاورت هوا اکسید می شود و پودر ماهی اصطلا‍حاً تند می گرددمعمولا برای جلوگیری از این عمل مقداری آنتی اکسیدان به پودر تولیدی اضافه می نماید که مقدار آن بین 100 تا 400 میلی گرم برای هر کیلو پودر ماهی است .

توصیه مهم :
با توجه به اینکه احتمال می رود حمل مواد اولیه به محل تولید با تاخیر انجام پذیرد و در نتیجه ایجاد بوی نامطبوع در مواد ( بخصوص در تابستان ) به هنگام حمل نماید لذا توصیه می شود از احداث این واحد در شهرکهای صنعتی و یا در مجاورت مناطق مسکونی خودداری بعمل آید و در پایان هر روز مخزن ذخیره مواد اولیه شستشو ضد عفونی گردد .
توصیه مهم :
با توجه به اینکه احتمال رود حمل مواد اولیه به محل تولید به تاخیر انجام پذیرد .

فصل دوم :
طرح تیپ پودر گوشت و
روغن صنعتی

گوشت مهمترین محصول کشتار حیوانات است در قدیم از پوست ، پشم ، پنبه و زبان به عنوان فرآورده های فرعی کشتار استفاده می شد و بقیه مواد بدست آمده را با صرف مبالغی به خارج از کشتارگاهها حمل نموده و به رودخانه ها می ریختند و یا آنها را دفن کرده یا می سوزاندند در حالی که امروزه در دنیا 80 نوع فرآورده های فرعی از کشتارگاهها بدست می آید و هیچ قسمت از بدن حیوانات کشتار بلا استفاده نمی ماند فرآورده هایی که بکار می رود عبارتند از :
ـ استخوان برای چینی های استخوانی
ـ استخوان و شاخ برای دسته کارد ، چنگال و غیره
ـ چرم و پوست برای کالاهای چرمی و البسه
ـ مایه پنیر برای ساختن پنیر
ـ ژلاتین برای فیلمها ، غلتکهای چاپ و غیره
ـ استنارین برای ساختن آدامس و شیرینی
ـ گلیسیرین برای ساختن تهیه مواد منفجره
ـ لانولین برای تهیه لوازم آرایش
ـ مواد شیمیایی خنک کننده برای مصرف در تهیه لاستیک خودروها .
ـ موادی که در آسفالت مصرف دارد .
ـ تهیه انواع داروها از جمله هورمونهای مختلف ( ترشحات غده ای ، انسولین ، پیسین ، ابی نفرین ، کورتیزون ، نخ جراحی و غیره )
ـ پوست برای طبل و تارهای ویلون
ـ چربیهای حیوانی برای تهیه صابون
ـ پشم برای تهیه لباس
ـ موی شتر و موی گوشت گاو برای تهیه پرسهای نقاشی و آبرنگ
ـ روغن برای دستگاههای برش و سایر روغنهای صنعتی
ـ زغالهای استخوانی برای تهیه فولادهایی با عیار بالا
ـ مورد چرم در مبلمان
ـ خوراکیهای با پروتئین با برای تغذیه دام و طیور ( مثل پودر گوشت ، پودر خون ، پودر استخوان )
در واقع با بکار گیری از تکنولوژی پیشرفته و استفاده موثر از فراورده های فرهی حیوانی نه تنها هزینه ای برای انهدام این مواد نمی شود بلکه با عمل آوری آنها ، مقادیر هنگفتی خوراک دام و غیره تهیه می شود موضوع استفاده از مازاد کشتارگاهی در تغذیه دام و طیور از دیرباز مورد توجه متخصصین تغذیه قرار داشته است به دلیل وجود برخی از اسید آمینه های ضروری در پودر گوشت و همچنین به علت وجود فراوان فسفر و کلسیم و انرژی در آن ، از پودر گوشا امروزه به عنوان مکمل غذایی در تغذیه دام و طیور استفاده می گردد.
فصل 2ـ کلیات در راستایشناسایی محصول و ارتباط منطقی آن با زنجیر تولید باید دارای بخشهایی با محتویات ذیل باشد .
1ـ2ـ تعریف ـ ویژگیهاـ مشخصات فنی محصول از نظر شکل ظاهری ـ طبقه بندی ـ فرمول ـ چگونگی بسته بندی اجزاء و قطعات متشکله ـ حد استاندارد ملی و جهانی ـ شماره تعرفه گمرکی ـ شرایط ورود .
تعریف :
پودر گوشت فرآورده ای است که مازاد کشتارگاهی ـ کنسروسازی
( کنسرو گوشتی ) ، لاشه و اندام ضبطی حیوانی که در کشتارگاه به علل مختلف برای انسان غیر قابل مصرف تشخیص داده می شوند و همچنین ضمائم قرمز لاشه ( کبد ـ قلب ـ ریه ها ) و ضمائم سفید لاشه ( معده و روده که خالی و شسته باشد ) و دستها و پاها بدست می آید .

ویژگیها :
رنگ پودر گوشت معمولا قهوه ای است ولی شدت و ضعف رنگ بستگی به نسبت گوشت و اندرونه ها دارد در داخل پودر گوشت ذرات سفید رنگی که معرف استخوان خرد شده در آن است دیده می شود .
ـ پودر گوشت باید دارای بوی ویژه بخود باشد .
ـ چسبندگی پودر گوشت نباید در اثر فشار بهم بچسبد چنانچه چسبندگی ایجاد شود دلیل بر زیادی رطوبت و چربی است .
ـ اندازه ذرات پودر گوشت باید طوری باشد که از الک بامش 8/2 میلی متر عبور نماید .
ـ حداکثر درصد وزنی رطوبت پودر گوشت 8 ، پودر گوشت استخوان دار نیز 8 می باشد .
ـ حداکثر پروتئین پودر گوشت 50 ، پودر گوشت با استخوان 45
ـ حداکثر چربی پودر گوشت 8 ، پودر گوشت با استخوان 10 .
ـ حداکثر خاکستر کل پودر گوشت 25 ، پودر گوشت با استخوان 30 .
ـ حداکثر خاکستر غیر محلول پودر گوشت 2 ، پودر گوشت با استخوان 2
ـ حداکثر درصد فسفر کل پودر گوشت 5/2 ، پودر گوشت با استخوان 4/4
ـ حداکثر درصد کلسیم کل پودر گوشت 5/8 ، پودر گوشت با استخوان 12
ـ حداکثر نمک طعام پودر گوشت 2 ، پودر گوشت با استخوان 2
طبقه بندی :
بر حسب اینکه مواد اولیه بیشتر شامل چه قسمتهایی باشد پودر گوشت به سه دسته تقسیم می شود ، پودر گوشت پر استخوان ـ پودر گوشت کم استخوان ـ پودر گوشت خالص .
ترکیب هر یک از این مواد بر حسب مقدار گوشت ـ خون ـ استخوان ـ اندامهای چشایی ـ بافتهای غضروف بسیار متفاوت است . روش تهیه و نحوه نگهداری نیز در کیفیت و ترکیب پودر گوشت موثر است بنابراین پودر گوشت بطور کلاسیک به سه دسته طبقه بندی می گردد .
ـ پودر گوشت پر استخوان ( حاوی 45 % پروتئین خام )
ـ پودر گوشت کم استخوان ( حاوی 50 % پروتئین خام )
ـ پودر گوشت بی استخوان ( حاوی 53 % تا 55 % پروتئین خام )
به این ترتیب میزان پروتئین خام پودر گوشت های تجارتی بین 20 تا 70 % تغییر می کند با توجه به بالا بودن مقدار درصد مواد آلی و مخصوصا ماده پروتئینی از یک طرف و پائین بودن مقدار چربی و میزان خاکستر از طرف دیگر می توان پودر گوشت مورد مصرف را در سه دسته درجه بندی نمود.
میانگین و انحراف معیار ترکیبات پودر گوشت مصرفی در ایران

رطوبت
درجه دو
درجه سه
رطوبت
80/2 +- 9/4
10/3 +ـ 30/6
05/1 +ـ 60 /5
ماده آلی
90/1 +- 81
60/4 +ـ 73
40/1 +ـ 4/63
ماده ازته ( 25/6 × N )
20/3= 70/65
15/3 +ـ 400/5
35/1 +ـ 20/48
ماده چربی
80/2 +ـ 40/10
60/3 +ـ 80/11
40/1 +ـ 30/10
عصاره غیر ازتی
10/2 +ـ 9/6
15/2 +- 20/7
45/1 +- 9/4
ماده معدنی
70/4 +ـ 10/14
50/3 +- 70/ 20
45/2 +- 00/21
کلسیم
35/1 +- 5/40
50/3 +ـ 05/7
15/1 +- 85/10
فسفر
20/1 +- 45/2
85/1 +- 60/3
80/3 +- 11/7
پودر گوشت درجه یک ، پودر کاملا نرم و ظریفی می باشد که عاری از زوائد می باشد . پودر گوشت درجه دو ، این پودر گوشت بدلیل داشتن استخوان دارای ذرات درشت تر می باشد . این پودر گوشت حاوی درصدی از زولئد نیز می باشد . پودر گوشت درجه 3 دانه های این محصول بسیار درشت است . معولا با روش سنتی تولید می گردد.
فرمولاسیون :
پودر گوشت هیچ نوع فرمولاسیون ویژه ای ندارد . در واقع با عمل آوری ماده اولیه ، محصول نهایی تولید می شود پودر گوشت از نظر ترکیب مواد متشکله متغیر است چرا که تولید کنندگان پودر گوشت از اعضای مختلف بدن دام که دارای ترکیبات مختلفی است استفاده می کند به همین جهت ترکیب و عناصر متشکله پودر گوشت هر بار که تولید می شود با تولید دفعات دیگر فرق دارد .
حد استاندارد پودر گوشت شماره 721 می باشد .
بسته بندی پودر گوشت در کیسه صورت می گیرد . کیسه ها از نوع چتایی پلی اتلین و سایر مواد پلیمری مجاز یا کاغذ چند لا سالم و نو استفاده می گردد . وزن بسته نباید از kg 50 بیشتر باشد .
شماره تعرفه گمرکی 01/2شرایط ورود کالا منوط به موافقت وزارت بازرگانی وجهاد سازندگی است .
2ـ2 ـ چگونگی و میزان بکار گیری بعنوان کالای نهایی یا واسطه ای و مصرفی و مقایسه کالاهای قابل جانشینی با محصول اصلی :
در جیره غذایی دام و طیور مکمل غذایی پروتئینی مصرف می گردد ، بیشترین میزان مصرف پودر گوشت در غذای طیور می باشد . حداکثر میزان پودر گوشت مصرفی در جیره طیور 10% می باشد . با توجه به فیزیولوژی بسیار اختصاصی شکمبه و نقش میکروارگانیسم در آن می توان از پودر گوشت در تغذیه نشخوارکنندگان استفاده نمود بشرط آنکه قیمت آن نسبت به قیمت کنجاله ها ارزانتر تمام شود . در این شرایط کیفیت پروتیدها چندان اهمیت ندارد بلکه باید متوجه مقدار پودر گوشت مصرفی بود زیرا اگر میزان مواد پروتئینی جیره از حد معینی تجاوز نماید غالبا خطرات بسیار شدیدی که مربوط به ازدیاد ازت در غذا است حیوان را تهدید می کند .
کلیه موادی که در جیره غذایی حیوان قرار می گیرد می تواند جزء کالاهای رقیب باشد ـ این کالاهای رقیب دارای منشا حیوانی و گیاهی می باشند . پودز خون ـ پودر شیر ـ پودر ماهی ـ شیر پس چرخ منشا حیوانی دارند ـ آنهائی که منشا گیاهی دارند سبوس گندم ـ یونجه خشک شده در آفتاب ـ کنجاله در تخم پنبه مکمل هایی که منشا حیوانی دارند دارای مزیت می باشند از جمله اینکه پاره ای ازاسیدهای آمینه فقط در ترکیبات مکمل با منشا حیوانی یافت می شوند ، و این اسیدهای آمینه باعث ترمیم بافتها و رشد می شوند و از نظر متابولیسم هضم نیز مکمل هایی که منشا حیوانی دارند ارزش هضمی به مراتب بیشتری نسبت به مکمل ها با منشا گیاهی دارند .
پودر گوشت در مقایسه با سایر مکمل های با منشا حیوانی دارای مزیتهایی است از جمله اینکه املاح معدنی و چربی بیشتری دارد در ضمن اینکه قیمت مناسبی نیز در مقایسه با دیگر مکمل ها دارد .
3ـ2ـ ارائه دیدگاههای کل در مورد قیمت و امکان فروش و چگونگی روند تغییرات قیمت روش محصول در داخل وخارج از کشور
با توجه به مشکلاتی که در زمینه تامین غذای طیور همواره در ایران وجود داشته و دارد نیاز به اقلامی همچون پودر گوشت همیشه وجود داشته و دارد . در حال حاضر در ایرتن 11825 تن پودر گوشت در هشت واحد تولید می گردد . کاربرد پودر گوشت در تغذیه طیور می باشد و یکی از اقلام عمده رژیم غذایی طیور است . نیاز سالانه کشور به پودر گوشت دقیقا برآورد نگردیده است . ولی آنچه مسلم است این میزان تولید نمی تواند نیازهای داخل را برآورده نماید و کمبود آن در رژیم غذایی طیور ملموس می باشد . با توجه به فراهم بودن مواد اولیه جهت تولید پودر گوشت ( ضایعات حاصل از کشتار دام ) و نیاز روز افزون جامعه به این کالا ، ضرورت ایجاد واحدهای تولید کننده پودر گوشت در حال حاضر بیش از بیش احساس می گردد .
قیمت پودر گوشت مرغوب کیلویی 12200 ریال و قیمت روغن صنعتی ( محصول جنبی ) آن 17700 ریال می باشد .

فصل سوم :
بررسی فنی جهت آشنایی به روشهای تولید :

بررسی فنی جهت آشنایی به روشهای تولید در برآوردهای فنی جهت انجام محاسبات اساسی که تعیین مقادیر ما یحتاج واحد ها فارغ از مسائل قیمتی و متکی بر استدلالات کلفی و بر اساس اصول هر صنعت با ذکر ماخذ و منابع معتبر علمی و ….
اساس تولید پودر گوشت عبارتست از پختن ـ آبگیری ـ روغن گیری ـ آسیاب و بسته بندی می باشد و این اصول در تمامی روشهای مختلف تولید پودر گوشت رعایت می گردد.
1ـ3ـ ارزیابی روشهای مختلف تولید و گزینش روش بهینه :
معمولا تولید پودر گوشت یا بصورت سنتی صورت می گیرد و یا بصورت صنعتی به دلیل اینکه هدف طرح واحدهای صنعتی می باشند لذا روش سنتی در اینجا مطرح نمی باشد ، گر چه در صورتی که مقدار مواد اولیه کم باشد و توان سرمایه گذاری بالا نیز وجود نداشته باشد روش سنتی ارحج تر می باشد .
روش صنعتی شامل دو روش می باشد : 1ـ روش مرطوب 2ـ روش خشک
در روش حرارت مرطوب مواد اولیه ( گوشت و استخوان ) را زیر فشار مستقیم بخار آب قرار داده بعد از جدا نمودن چربی ، خمیر گوشت و استخوان را بوسیله دستگاه حشک کننده بصورت پودر در می آورند در این روش با افزودن مقداری آب به ضایعات گوشتی عمل پختن را انجام می دهند عملیات پختن در این روش حدود 4ـ3 ساعت طول می کشد در روش خشک ، گوشت و لاشه ها را توسط حرارت خارجی در آب خود می پزند و چربی آن را به کمک فشار هیدرولیک یا با استفاده از سانتریفوژ جدا می نمایند .
در واقع در روش حرارت خشک ـ مواد گوشتی ـ از آبی که در نسوج خود بطور طبیعی ذخیره دارند ، پخته می شوند به عبارت دیگر برای پختن ، آب اضافی در داخل اتوکلاو وارد نمی نمایند .
بدلیل اینکه محصول در معرض حرارت کمتری قرار گرفته به پروتئین آن کمتر لطمه وارد می شود ، بنابراین محصول کیفیت بهتری خواهد داشت در ضمن پودر حاصل از این روش میزان چربی کمتری نیز خواهد داشت . با توجه به دلایل و مزایای ذکر شده روش حرارت خشک انتخاب می گردد .
2ـ3ـ تشریح دقیق و جامع فرایند منتخب و سپس ترسیم شماتیک جریان فرآیند ( نمودار گردش مواد ) :
ابتدا مواد اولیه که شامل گوشت و لاشه ها و استخوان می باشد جمع آوری شده قبل از ورود به مرحله پخت خرد می گردید . سپس وارد مرحله پخت گردیده بعد از گذشت 5/4ـ 5/3 ساعت ( حرارت c 180 ) مواد پخته شده سپس عمل آبگیری توسط سانتریفوژ صورت گرفته و عمل روغن گیری در دستگاه پرس انجام شده سپس به منظور خرد شدن به آسیاب منتقل گردیده بعد از خرد شدن بسته بندی صورت می گیرد .

جمع آوری مواد اولیه واحد :
ضایعات پس از کشتار توسط تانکه به واحد حمل می کردد . این ضایعات در انبار مواد اولیه جمع آوری شده و آماده فرایند می گردد .
خرد کردن :
ضایعات توسط دستگاههایی شبیه چرخ گوشت خرد می گردند .
پخت :
عمل پخت در دستگاه اتوکلا و پخت صورت می گیرد ،حرارت اعمال شده در این مرحله c 180 و مدت زمان توقف در این مرحله 5/4 ـ 5/3 ساعت است در این مرحله آبی به اتوکلاو اضافه نمی گردد و مواد گوشتی در آبی که بطور طبیعی در نسوج خود ذخیره نموده اند برای پخته شدن استفاده می کنند بر اثر پختن علاوه بر متلاشی شدن کلیه ضایعات میکروبهای موجود در آنها نیز این می روند . بخار آب حاصل از مرحله پخت توسط مکنده جذب می گردد . با این کار در واقع بوی نامطلوب موجود در اتوکلا و از محیط می گردد .
نگهداری موقت :
بعد از پخت می بایستی عمل آبگیری توسط سانتریفوژ صورت گیرد ولی به منظور تغذیه تدریجی مواد پخته شده به سانتریفوز مخزن موقتی جهت نگهداری در نظر گرفته می شود . این مخزن دو جداره بوده و ما بین جداره آن بخار آب جریان دارد تا بهنگام توقف محصول سرد نگردد .
آبگیری :
توسط سانتریفوژ آب محصول پخته شده گرفته می شود .
روغن گیری :
روغن گیری در دستگاه پرس صورت می گیرد در اثر عمل دستگاه پرس چربیهای ما بین پیوندی که در اثر پخته شدن بصورت مایع درآمده ، جدا می گردد .
خرد کردن :
توسط دستگاه آسیاب پودری که چربی آن هم گرفته شده است خرد می گردد و آماده بسته بندی می شود .
یکی از اساسی تریم قسمتهای فرایند مرحله پخت است در این مرحله بر اثر حرارت عمده پروتئین موجود در مواد اولیه پخته شده و باعث گسیخته شدن دیواره سلولی گردیده که این خود سبب خروج بیشتر آب و روغن مواد اولیه می گردد . یکی دیگر از مراحل حساس در این فرایند پرس کردن می باشد این مرحله در صورتی که بخوبی انجام شود نه تنها در بدست آوردن روغن بیشتر موثر است بلکه از طریق جدا سازی هر چه بیشتر رطوبت در کیفیت پودر تولیدی نیز حائز اهمیت زیادی است .
تشریح کار دستگاهها و ذکر جزئیات مشخصات فنی دستگاهها در بند 6-3 آورده خواهد شد . جریان فرایند .
مخزن نگهداری موقت دیگ پخت خرد کردن مخزن نگهداری ضایعات گوشتی سانتریفوژ پرس آسیاب و الک سیلو بسته بندی انبار روغن مخازن تصفیه روغن بسته بندی
3ـ3) بررسی مناطق ـ مراحل و شیوه های کنترل کیفی :
کنترل کیفیت محصولی همچون پودر گوشت حائز اهمیت می باشد . چرا که این محصول در جیره غذایی حیوان قرار می گیرد و ارتباط مستقیم با تغذیه و سلامتی حیوان خواهد داشت و بدلیل قرار گرفتن طیور یا دام در جیره غذایی انسان در واقع ارتباطی ناگسستنی با تغذیه و سلامتی انسانها و جامعه دارد . بمنظور تولید با کیفیت قابل قبول می بایستی مواد اولیه ، فرآبند و محصول کنترل گردد .
کنترل کیفیت مواداولیه :
ضایعات گوشتی از نظر ظاهری ( رنگ وبو ) می بایستی مورد ارزیابی قرار گیرد ، فاصله ذبح و انتقال ضایعات به واحد تولید کننده پودر گوشت نمی بایستی زیاد باشد چرا که بار میکروبی محصول بالا خواهد رفت و در نهایت محصول معیوب خواهد شد .

کنترل کیفیت حین تولید :
در مرحله پخت ، مدت زمان پخت و درجه حرارت پخت می بایستی کنترل گردد درجه حرارت پخت c 180 ، فشار بخار 5 اتمسفر و زمان 5/4 ـ 5/3 ساعت می باشد ( کنترل توسط اپراتور دستگاه است ) کنترل زمان پخت بصورت تجربی و یا بوسیله ویسکومتر می باشد . از نظر تجربی مقداری از خمیر را بین دو انگشت قرار داده و سپس آن را می کشند و با استفاده از تجربه حدود مطلوب فاصله بین دو انگشت مشخص می گردد .
راندمان دستگاه پرس با کنترل مواد ورودی و خروجی تعیین می گردد در صورتی که پرس کردن به خوبی انجام پود نه تنها روغن بیشتری حاصل می گردد ، بلکه به دلیل خارج شدن رطوبت بیشتر بر کیفیت پودر تولیدی نیز افزایش خواهد شد بازده فرایند پرس علاوه بر نوع دستگاه به کنترل پارامترهای پخت و کیفیت مواد اولیه نیز بر می گردد . مسئله شستشوی مرتب و تمیز کردن دستگاهها مخصوصا دیگ پخت ، سانتریفوژ و پرس که علاوه بر مشکلات میکروبی راندمان کاری آنها را نیز به دلیل بوجود آمدن اجرام در داخل این دستگاهها پائین می آورد ، ازدیگر مراحل کنترل کیفیت حین تولید می باشد .
کنترل کیفی محصول :
ویژگیهای پودر گوشت تولید شده می بایستی مطابقت با ویژگی فیزیکی ، شیمیایی و میکروبی تعریف شده در استاندارئ داشته باشد لذا محصول از نظر رطوبت پروتئین ، چربی ، خاکستر ، فسفر ، کل کلسیم و نمک و در صورت مشکوک بودن به محصول از نظر ویژگیهای میکروبی مورد آزمایش قرار می گیرد به منظور انجام آزمونهای مربوطه واحد نیاز به آزمایشگاه دارد که دارای بخش فیزیک و شیمیایی می باشد مواد و لوازم آزمایشگاهی مورد نیاز شامل اسید کلریدریک اتانول ، نیترات نقره ، سود ، دستگاه سوکسله ، کلدال ، بورت پی پت و انواع لوازم شیشه ای ، آون ، بن ماری ، الکل اتلیک ، کلرورسدیم خالص ، اتوکلاوبرقی ، آسیاب و مخلوط کن برقی ، ترازوی الکتریکی تا 1% میلی گرم ، ترازوی یک کفه ای ، دسیکانور کوره و ….
4ـ3) تعیین و محاسبه ظرفیت ، برنامه تولید و شرایط عملکرد واحد :
تعیین ظرفیت یک واحد صنعتی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است اگر چه قیمت تمام شده کارخانجات با افزایش تولید کاهش می یابد ولی می بایستی همواره تقاضای بازار در نظر داشت در مورد پودر گوشت بدلیل اینکه واردات به ایران در سالهای اخیر متوقف شده است از طریق نیاز آن روز به روز بیشتر گشته است لذا از این نظر مشکلی در میان نخواهد بود .
حداقل ظرفیت اقتصادی که پائین تر از آن نمی توان سود دهی داشته باشد و در ضمن پائین ترین ظرفیتی که ساخت و سازش برای ماشین ساز امکان پذیر است . ظرفیت 500 تن در سال پودر گوشت و 5/45 تن روغن صنعتی می باشد .

شرایط عملکرد واحد :
تعداد روزهای کاری فعال 270 روز و تولید در یک شیفت 8 ساعته می باشد 5ـ3) ذکرنام اصلی و تجاری همراه با مشخصات فنی منابع تامین و نقش هر یک از مواد اولیه در تولید محصول با احتساب میزان ضایعات و میزان مصرف سالیانه :
ماده اصلی واحد ضایعات گوشتی است که از کشتارگاههای دام جمع آوری شده جهت تبدیل به کارخانه حمل می شوند . با توجه به راندمان روش خرارت خشک از هر kg 3 ضایعات گوشتی ، یک کیلو گوشت حاصل می شود . ضریب اتلاف مواد اولیه 5% در نظر گرفته می شود .
تن در سال 1575= 05/1 × 3× 500 = مواد اولیه مصرفی ( ضایعات گوشتی )
بمنظور تولید پودر گوشت از نمک و مواد آنتی اکسیدان نیز استفاده می نمایند .
نقش نمک بهبود طعم و نگهداری می باشند . در مواقعی که پودر گوشتی از 5% بیشتر چربی داشته باشد . اضافه کردن آنتی اکسیدان از نظر استاندارد اجباری است . نقش آنتی اکسیدان در زمان نگهداری و در کیفیت محصول می باشد و باعث می شوند که کیفیت محصول بالاتر رفته . زمان نگهداری نیز طولانی تر گردد . میزان مصرف نمک طعام 006/0 مواد اولیه مصرفی
( ضایعات گوشتی ) است .
تن در سال 5/9= 006/0 * 1575
انواع آنتی اکسیدانهایی مورد مصرف شامل B.H.A اسید سیتریک ، اسید فسفریک ، منودی گلیسرید ، اسیدهای چرب خوراکی می باشند . مقدار مصرف حدوداً 250 میلی گرم به ازای هر کیلو گرم پودر گوشت می باشد .
گرم در سال 125000= 250 × 000/005= kg در سال 125
به منظور بسته بندی پودر گوشت از کیسه استفاده می شود کبسه گونیها kg 50 است . ابعاد این کیسه ها cm 60 و cm 125 است .
تعداد گونی مورد نیاز در سال 10000= 50 – 500000
به منظور بسته بندی روغنهای صنعتی از بشکه استفاده می شود . بشکه ها 220 لیتری می باشد ولی در واقع ( دانسیته روغن 8/0 می باشد )
56875=8/0 – 45500
تعداد بشکه های مصرفی 284 = 200 + 56875
انواع آنتی اکسیدانهای مورد مصرف شامل : B.H.A پوتیل هیدروکسی آنیزول C11 H16 O2 می باشد که باعث پایداری چربیها و روغنها می گردد . یا اسید سیتریک است با فرمول C6 H8 O7 که یکی از اسیدها و آنتی اکسیدانهای خوراکی است که یا از تخمیر محلولهای قندی توسط کپک تولید می شود . یا از لیمو ، آبلیمو ، آناناس استخراج می گردد .
یا اسید فسفریک : اسید قوی است که در آب محلول است و خاصیت آنتی اکسیدانی دارد .
منوودی گلسیرید : امولسیفابری است که حاوی منوگلیسریدها و در گلسیریدها می باشد از واکنش گلیسرول با چربیها یا روغنها بدست می آید .
ردیف
ماده اولیه
میزان مورد نیاز در سال
واحد
منبع تامین
1
ضایعات گوشتی
1575000
کیلوگرم
داخلی
2
نمک
9500
کیلوگرم
داخلی
3
آنتی اکسیدان
125
کیلوگرم
داخلی
4
کیسه
10000
عدد
داخلی
5
بشکه
284
عدد
داخلی
6ـ3) بررسی و تحقیق در خصوص تعداد و مشخصات فنی دستگاهها و تجهیزات خط تولید با ذکر ویژگیهای ظاهری انرژی مصرفی ـ سازندگی ـ کشورهای سازنده شاخص بر اساس فرایند های منتخب و به صورت جدول آورده شود و ترسیم نقشه استقرار ماشین آلات در خط تولید انجام گرفته دستگاهها و تجهیزات خط تولید بر اساس روش حرارت خشک بوده و سازنده کل خط تولید ایران است .

خرد کن :
ابتدای فرایند با عمل خرد کن توسط خرد کن آغاز می گردد . تمامی لاشه ها و ضایعات توسط این دستگاه خرد می گردد مکانیسم عمل این دستگاه مشابه چرخ گوشت می باشد
دیگ پخت : دیگ پخت ، دیگهای دو جداره ای می باشند که در جدار دوم بخار جریان دارد و حرارت از این طریق تامین می گردد و در ضمن تحت فشار نیز می باشد ( مشابه اتوکلاو ) همانطور که ذکر شد . کنترل درجه حرارت و فشار هنگام پخت در کیفیت نهایی محصول بسیار موثر خواهد بود در قسمت پائین اتوکلاویک تله بخار نصب شده تا به کمک آن بتوان بخارات کندانس شده را خارج کند . داخل اتوکلاو دارای همزن اتوماتیک بوده که در محور دیگ تعبیه گردیده همزن در دو جهت قادر به حرکت است . در هنگام پختن ، بخار آب ایجاد شده بوسیله دستگاه مکنده جذب گردیده و بدین ترتیب بوی بد موجود در دستگاه از محیط خارج می شود .
مخزن نگهداری :
در واقع مخزن توقف پودر گوشت بعد از مرحله پخت و قبل از سانتریفوژ می باشد مخازن به نحوی طراحی شده اند که مواد ورودی دچار نوسان حرارتی نگردند و حرارت در مواد حفظ گردد. بهمین خاطر مخزن را دو جداره می سازند . که در جدار دوم آب گرم جریان دارد و باعث نگه داشتن حرارت مواد داخلش می گردد . دهانه این مخزن معادل قطر اتوکلاو پخت و قطر دهانه پائینی آن معادل با شعاع سانتریفوژ می باشد . دلیل توقف این مواد در این مخازن این اسن که فشار کمتری به دستگاه سانتریفوژ وارد گردد. و بتدریج مواد وارد آن شوند .
سانتریفوژ :
در این دستگاه ذرات یا جامدات معلق از مخلوط آب و روغن جدا می گردند . در این دستگاه مواد تحت تاثیر نیروی گریز از مرکز قرار گرفته و از مرکز به قسمت محیطی پرتاب می شود در این حال مایعات با گذشتن از توری به کانال خروجی منتقل و جامدات نیز بتدریج توسط مارپیچ به خارج هدایت می گردد. نیروی فشار آن معمولا 1400 دور در دقیقه است .
پرس :
نوع پرس ، پرس مارپیچی پیوسته است که با گردش محوری مارپیچ نقاله در داخل محفظه بسته و کاملا هم اندازه مواد تحت فشار قرار گرفته و مایع خارج شده از آن در اثر فشار از سوراخ های موجود و در پرس به بیرون هدایت می گردد. با توجه به اینکه طراحی مارپیچ به صورتی انجام گرفته که از ابتدا تا انتها بتدریج کمتر می گردد . لذا همواره این اطمینان وجود دارد که با افزایش تدریجی فشار حداکثر مایع موجود در توده از آن جدا
گردیده و از طریق سوراخهای در نظر گرفته شده خارج گردد.

آسیاب :
نوع آسیاب Hammer mill ( چکشی ) است . مواد جامد ورودی به دستگاه توسط اهرم پتک مانند که با سرت در حال چرخش است . از هم جدا شده و نرم می شود در این حال یک شبکه آهنی که معمولا 30 چرخانه ( Rotor ) متصل است پودر را تا حدی که ذرات آن قابلیت عبور از سوراخهای مورد نظر را پیدا کنند نگهداری می کند . اندازه این سوراخها در حدی است که تولید کننده برای ذرات محصول نهایی در نظر گرفته است . دلیل استفاده از چنین آسیابی آن است که اولا دارای کمترین مصرفی و ثانیا پودر حاصله از آن نباید خیلی ریز گردد .
سیلوی نگهداری پودر گوشت :
سیلوی مخزن نگهداری پودر گوشت است که در قسمت بالای بسته بندی
( کیسه پر کنی ) تعبیه می گردد . و از آنجا پودر گوشت به قسمت بسته بندی منتقل می گردد . بمنظور نگهداری محصول قبل از بسته بندی یا از سه سیلوی 3 تنی و یا یک سیلو 10 تنی می توان استفاده نمود .

بسته بندی :
بسته بندی درواقع دستگاه کیسه پر کن می باشد که ملحقات آن دستگاه دوخت است .
لیست ماشین آلات خط تولید
ردیف
نام ماشین آلات
تعداد
توان برق مصرفی
1
خرد کن
2
10
2
مخزن نگهداری
1
–
3
کانوپیر حلزونی
1
–
4
تغذیه کننده
1
–
5
دیگ پخت
1
–
6
پوکولیتور
1
–
7
سانتریفوژ
1
15
8
پرس
1
15
9
آسیاب چکشی
1
15
10
بالابر
2
6
11
سیلوی نگهداری (10 تن )
1
–
12
بسته بندی
1
4
13
پمپ انتقال روغن
1
2
14
سیکلون و فن ( به منظور گرفتن بو و گرد و غبار سالن تولید )
–
3
( لازم به ذکر است به منظور گرفتن بو و گرد و غبار حاصل از تولید پودر گوشت در محوطه سالن تولید از سیلکون استفاده می شود . عمل سیلکون جمع آوری این غبارات می باشد که توسط فن سانتریفوژ این دستگاه غبارات از هوای گرفته شده جدا می گردد
7ـ3) تعیین مشخصات ضروری خدمات مورد نیاز تاسیسات عمومی که شامل دستگاهها تجهیزات و ماشین آلات ، آزمایشگاه ، تعمیر گاه ،سیستم ترابری ، گرمایش ، سوخت رسانی ، سرمایش ، آب رسانی ، تهویه و هوای فشرده ، سیستم دفع آلودگی محیط زیست ، اطفاء حریق باسکول و برق
این واحد تولیدی نیز همچون دیگر واحدهای صنعتی برای انجام فعالیتهای خود نیازمند مجموعه ای از تاسیسات و تجهیزات جانبی بوده که همراه ماشین آلات خط تولید قادر به تولید باشد . تمام تجهیزات خط تولید احتیاج به امکانات پشتیبانی مانند آب ، برق وسائل نقلیه و حمل و نقل ، گرمایش ، اطفاء حریق ، آزمایشگاه ، تعمیرگاه ، اثاثیه و لوازم اداری ، سوخت بخار ، تصفیه آب و …. دارد .

تاسیسات جانبی لازم جهت این واحد عبارتند از :
آزمایشگاه :
به منظور کنترل مواد اولیه ، حین تولید و محصول آزمایشات مختلفی می بایستی انجام شود . این آزمایشات به دو صورت انجام می گیرد آزمایشاتی که مورد و محصول از نظر ظاهری ( فیزیکی ) کنترل می گردد و آزمایشاتی که مواد و محصول از نظر خواص شیمیایی بررسی می گردد توضیحات کامل در بخش کنترل کیفیت داده شده است . هزینه ای که برای تجهیز آزمایشگاه این واحد برآورد می گردد 90000 هزار ریال می باشد .
تعمیرگاه :
تعمیرگاه این واحد تولیدی که مربوط به سرویس فنی و نگهداری غیر اساسی انجام مب شود . نیاز به امکانات محدودی دارد و جهت تعمیرات اولیه دستگاهها و تجهیزات موجود در خط تولید وتعوبض قطعت احتیاج به ابزار آلاتی در حد تعمیر گاه مکانیکی دارد مگر آنکه این واحد تولیدی بخش ماشین سازی و کپی سازی ماشین آلات و قطعات داشته باشد . در این طرح فقط قسمت تعمیر گاه منظور شده است چرا که نیاز ضروری به واحد ماشین سازی ندارد .
ابزار آلات مربوط به تعمیر گاه شامل ( گیره ها ، ابزار یراق ، انواه آچار ، انواع انبر و … ) می باشد . هزینه تجهیزات بخش تعمیرات و نگهداری 5000 هزار ریال برآورد شده است .

وسائل نقلیه عمومی و حمل ونقل :
جهت تردد مدیریت و تعدادی از پرسنل اداری یک دستگاه خودرو سواری مورد نیاز است ، یک دستگاه لیفتراک و یک وانت نیاز است .
ردیف
نوع وسیله نقلیه
ظرفیت سازنده
تعداد
1
سواری
4
1
2
وانت
1تن
1
3
لیفتراک
2تن
1
تاسیسات برق :
با توجه به آنکه تعدادی از ماشین آلات اصلی این واحد تولیدی متکی بر انرژی الکتریکی بوده است و به کمک نیروی برق کار می کنند تامین برق مورد نیاز واحد از مسائلی است که باید محسوب گردد.
برق مورد نیاز خط تولید :
برق مورد نیاز خط تولید با توجه به مشخصات فنی دستگاهها و توان مصرفی آنها محاسبه می گردد ، اضافه مصرف برق خط تولید برای حداکثر بار مصرفی در هنگام راه اندازی دستگاهها 30 % در نظر گرفته شده است کل برق مصرفی دستگاههای خط تولید 70کیلو وات است .
برق مورد نیاز خط تولید با توجه به مشخصات فنی دستگاهها و توان مصرفی آنها محاسبه می گردد. اضافه مصرف برق خط تولید برای حداکثر بار مصرفی در هنگام راه اندازی دستگاهها 30 % در نظر گرفته شده است . کل برق مصرفی دستگاههای خط تولید 70 کیلو وات است .
برق مورد نیاز کل واحد:
برای آزمایشگاه تعمیرگاه پمپاژ آب و سایر تاسیسات جمعاً 40 کیلو وات برق در نظر گرفته شده است .
برای روشنایی ساختمان بطور متوسط به ازای هر متر مربع 15 وات و انبار و محوطه 10 وات در نظر می گیریم که جمعاً با توجه به مساحتهای برآورد شده 11 کیلو وات می باشد . برق اضطراری پمپ های آتش نیز برابر 10 کیلو وات در نظر گرفته شده است .
ردیف
بخش های مصرف کننده
مقدار مصرف کیلو وات
1
تاسیسات
15
2
روشنایی ساختمان و محوطه و انبار
11
3
برق اضطراری
10
4
برق مورد نیاز خط تولید
70
5
برق اضافی هنگام راه اندازی
32
جمع
138
به ازاء هر کیلو وات انشعاب بطور متوسط با در نظر گرفتن تابلو و سیم کشی های داخلی و ترانس و …. 400 هزار ریال هزینه برآورد می شود .
هزار ریال 55200= 400000× 138

تاسیسات آب :
با توجه به آب مصرفی واحد که شامل آب شستشوی خطوط تولید ، فضای سبز ، آب شستشوی ماشین آلات ، کف سالن ، مصرفرکارگران می باشد و روزانه 6 متر مکعب در نظر گرفته شده آب از طریق لوله کشی تامین می گردد و حق انشعاب و هزینه لوله کشی کل کارخانه با انشعاب یک اینچ 60000 هزار ریال برآورد می گردد .
تاسیسات سوخت رسانی :
سرمایه گذاری سوخت شامل مخازن سوخت می باشد و این مخازن سوخت برای مصرف یک مایه تولید در نظر گرفته می شود برای این واحد مخزن 10000 لیتری است و هزینه ای معادل 15000 هزار ریال در بردارد . برای سرمایش از کولر آبس 6000 تعداد 5 دستگاه استفاده می شود که معادل 50000 هزار ریال برای گرمایش از بخاری صنعتی یک عدد و بخاری کوچک 2 عدد استفاده می گردد که هزینه ای معادل 21000 هزار ریال دارد.
دیگ بخار :
به منظور تامین بخار دستگاههای خط تولید از یک دستگاه دیگ بخار یک تنی استفاده می گردد که قیمتی معادل 300000 هزار ریال دارد .

تصفیه پساب :
به منظور تصفیه پس آب حاصل از فرایند تولید نیاز به سیستم تصفیه فاضلاب می باشد تا بار آلودگی پساب را به حداقل ممکن برساند . هزینه اجرای این سیستم در واحد معادل 30000 هزار ریال می باشد .
تجهیزات اطفاء حریق :
به دلیل خطرات ناشی از آتش سوزی و بمنظور حفظ ایمنی سالنهای تولدی و انبارها وجود دستگاه اطفاء حریق در کارخانه ضروری است یک مخزن 10 متر مکعبی آب بهمراه پمپ آتش نشانی و تجهیزات آن بعلاوه کپسولهای دستی اطفاء حریق تعداد 5 عدد کپسول لازم است که هزینه ای برابر با 10000 هزار ریال در بردارد .

ردیف
نام تاسیسات و تجهیزات
مشخصات فنی
هزینه ( هزار ریال )
1
تعمیرگاه
لوازم اولیه تعمیرگاه
50000
2
آزمایشگاه
لوازم اولیه آزمایشگاه
90000
3
تاسیسات برق
انشعاب ـ نصب تابلو
52000
4
تاسیسات آب
حق انشعاب ـ هزینه لوله کشی
60000
5
تاسیسات سوخت رسانی
مخزن ذخیره 10000 لیتری
15000
6
اطفاء حریق
کپسول آتش نشانی
10000
7
دیگ بخار
یک تنی
300000
8
سرمایش در گرمایش
کولر ـ بخاری
71000
9
اثاثیه و لوازم اداری
خط تلفن و لوازم اداری
25000
10
تصفیه پساب
حوضچه های سنگ
3000000
11
بالت چوبی
10 عدد
10000
جمع
1483000
8ـ3) تجزیه و تحلیل و محاسبه تعداد نیروی انسانی هر یک از سطوح مختلف ( مدیریت ، تکنسین ها ، مهندسین ، کارگران ماهر ، کارگران ساده ، پرسنا تاسیسات و تعمیرگاه ، پرسنا اداری ، رفاهی و خدماتی )
هزینه نیروی انسانی مورد نیاز :
برآورد نیروی انسانی مورد نیاز و تعیین پست سازمانی یکی از اصول اساسی هر تشکیلات می باشد . کارآئی و اثر بخشی آن نیز به کاربرد صحیح و موثر از منابع نیروی انسانی و مدیریت بستگی دارد . نیروی مورد نیاز این واحد تولیدی را می توان به بخش های مدیریت ، مهندس خط تولید ، آزمایشگاه ، تعمیرات و نگهداری ، تاسیسات ، کارکنان اداری و خدمات تقسیم نمود .
نیروی انسانی مورد نیاز بشرح زیر تقسیم می شود :
1ـ مدیریت 2ـ کارکنان خط تولید 3ـ کارکنان آزمایشگاه و کنترل کیفیت
4ـ کارکنان تاسیسات و تعمیرات و نگهداری
5ـ کارکنان اداری ، مالی و انبارها 6ـ کارکنان خدمات عمومی
مدیریت :
مدیر عامل که مسئولیت اداره شرکت و بخش های مالی اداری . بازرگانی را خواهد داشت .
کارکنان خط تولید :
بدلیل نظارت در خطوط تولید و کنترل کیفیت و مظارت کلی بر عملکرد دستگاهها و تجهیزات کارخانه استفاده از یک مهندس با تجربه لازم است . برای خط تولید در مجموع 8 نفره کافی به مظر می رسد . حمل و نقل به انبار مواد و محصول 1 نفر ، در قسمت خدمات 3 نفر ، در قسمت تاسیسات و تعمیرگاه 2 نفر کافی است . پرسنل اداری و دفتری نیز 1 نفر کافی است .
نیروی انسانی مورد نیاز :
با توجه به مصوبات وزارت کار و امور اجتماعی و سازمان استخدامی کشور و بمنظور برآورد نسبتا دقیق از پاداش ، عیدی ، اضافه کاری احتمالی محاسبه حقوق سالانه بر مبنای 14 ماه در سال تعیین می گردد.
معادل 23% از کل حقوق پرسنل به هزینه بیمه سهم کارفرما مربوط می شود و ( طبق قانون بیمه های تامین اجتماعی ) که این قرار به مجموع حقوق پرداخت شده به پرسنل اضافه می شود .
9ـ3ـ محاسبه کلیه سطح زیر بنای لازم برای سالن تولید ـ انبارها ـ تاسیسات آزمایشگاه ـ تعیمرگاه ـ ساختمان اداری ـ رفاهی و خدماتی به تفکیک و تعیین مساحت زمین و محوطه سازی و خاکبرداری و تسطیحی ( برای کل زمین ، دیوار کشی ، خیابان کشی ، فضای سبز و سرانجام ترسیم جانمایی ساختمانها ـ پلان کلی واحد )
مساحت خالص دیگ پخت 20 متر مربع می باشد ، مانور اپراتور آن 6 متر مربع است ضریب پراکندگی 5/2 می باشد ، بنابراین مساحت خالص آن 65 متر مربع محاسبه می گردد . مخزن پرکولیتور دارای مساحت 4 متر مربع با مانور اپراتور 2 متر مربع و ضریب پراکندگی 2 متر مربع می باشد . بنابراین دارای مساحت خالص 12 متر مربع است .
سانتریفوژ مساحت 6 متر مربع با مانور اپراتور 6 متر مربع و ضریب پراکندگی 5/2 می باشد بنابراین مساحت این دستگاه 30 متر مربع است . پرس دارای مساحت 6 متر مربع با مانور اپراتور 7 متر مربع و ضریب پراکندگی 5/2 می باشد . بنابراین مساحت این دستگاه 5/32 متر مربع می باشد . آسیاب چکشی دارای مساحت 2 متر مربع با مانور اپراتور 3 متر مربعی می باشد و ضریب پراکندگی آن 5/2 محاسبه می گردد . بنابراین مساحت این دستگاه 5/12 متر مربع است . بسته بندی و سیلو 20 متر مربع مساحت داشته مانور اپراتور 6 متر مربعی و ضریب پراکندگی 5/2 دارد . بنابراین مساحت 65 متر مربع برای این منظور کافی است ظروف تصفیه روغن 15 متر مربع با مانور اپراتور 3 متر مربع و ضریب پراکندگی 2 است ( تعداد 2 عدد ) در مجموع 72 متر مربع مساحت برای این منظور کافی است . خرد کن 6 متر مربع مساحت داشته ، مانور اپراتور آن 6 متر مربع و ضریب پراکندگی 5/2 می باشند تعداد خرد کن 2 عدد می باشد مساحت آن 60 متر مربع می باشد . مخزن نگهداری موقت مواد اولیه نیز دارای مساحت 4 متر مربغ با مانور اپراتور 2 و ضریب پراکندگی 2 متر مربع می باشد بنابراین مساحت این مخزن 12 متر مربع می باشد .
مساحت 60 متر مربع خردکنها و 12 متر مربع مخزن نگهداری موقت در خارج از سالن تولید تعبیه می گردد( بدلیل کم کردن آلودگی های احتمالی سالن تولید ) .
مساحت کانوایرها بالابرها 36 متر مربع در نظر گرفته شده است بنابراین در مجموع کل مساحت سالن اصلی و جنبی تولید 397 متر مربع می باشد .
ردیف
نام دستگاه
مساحت دستگاه ( متر مربع )
1
دیگ پخت
65
2
مخزن پری کولیتور
12
3
سانتریفوژ
30
4
پرس و پمپ روغن
5/32
5
آسیاب
5/12
6
بسته بندی و سیلو
65
7
ظروف تصفیه روغن
72
8
کانوایر و بالابرها
36
9
سالن تولید
325
10
سالن جانبی تولید
–
11
خرد کن
60
12
مخزن نگهداری موقت
12
جمع
72
مساحت انبارها :
انبار مواد اولیه این واحد با توجه به حجم کم مواد اولیه مساحت زیادی را بخود اختصاص نمی دهد . مواد اولیه ضایعات گوشتی بصورت روزانه تامین می گردد . بقیه مواد اولیه با توجه به حجم مصرف آن و در نظر گرفتن ذخیره یک ماهه برای این ممظور در مجموع 30 متر مربع برای دپوی بقیه مواد اولیه گونی ـ بشکه کافی بنظر می رسد .
انبار محصول با توجه به ظرفیت واحد و حجم تولیدات یک ماهه آن که 54 تن می باشد و با توجه به بسته بندی محصول در کیسه های 50 کیلو گرمی تعداد 1080 عدد کیسه می بایستی در انبار ذخیره گردد. کیسه ها بصورت عمودی قرار می گیرد و دارای ابعاد cm 50× cm 30 است .
متر 15/0 = 50× 30
162= 1080× 15/0
20% برای مانور و تردد در نظر گرفته می شود و حدود 17 متر مربع برای نگهداری بشکه های روغن صنعتی در نظر گرفته می شود بنابراین مساحت 211 متر مربع برای انبار محصول در نظر گرفته می شود .
مساحت آزمایشگاه :
مساحت لازم برای آزمایشگاه ( طبق مشخصاتی که توضیح داده شد ) حدود 20 متر مربع در نظر گرفته می شود .
مساحت تعمیرگاه و تاسیسات :
تاسیسات واحد شامل تصفیه آب دیگ بخار ـ توزیع برق و آب می باشد که مجموعاً 50 متر مربغ برای این منظور کافی است .
مشخصات ساختمانهای اداری ـ رفاهی و خدماتی
برای تعیین مساحت ساختمان اداری برای هر نفر کارمند بطور کلی 10 متر مربع منظور گردیده است و با توجه به آنکه مدیران در بخش اداری فعالیت می نمایند مجموعاً 50 متر مربع ساختمان اداری در نظر گرفته شده است . مساحت نمازخانه و غذا خوری در حدود یک متر مربع به ازای هر نفر پرسنل در نظر گرفته شده است . که با توجه به تعداد پرسنل 15 مفر حدود 15 متر مربع منظور شده است . مساحت ساختمانهای رفاهی مانند دستشویی رختکن ـ دوش نیز به ازای هر نفر یک متر مربع است که جمعاً 15 متر مربع در نظر گرفته شده است جهت نگهبانی واحد 20 متر مربع منظور می گردد.

منابع و مآخذ :
1ـ استفاده شده از کتابهای : روغن های صنعتی ، آثار ونتایج روغن های صنعتی
2ـ استفاده شده از سایت های اینترنتی
3ـ اطلاعات و استفاده از تجربیات دیگران

فهرست مطالب
فصل اول : 1
پودر گوشت و روغن صنعتی 1
مقدمه : 2
تبدیل ضایعات : 3
سوزانیدن : 5
چال کردن : 5
دور ریختن : 5
روش تولید : 6
محصول تولید : 8
استاندارد پودر ضایعات کشتارگاه طیور ( 2389 ) 10
استاندارد پودر ماهی ( 722 ) 10
استاندارد پودر استخوان ( 541 ) 11
روغن صنعتی : 11
هدف از اجرای طرح : 12
پودر ماهی : 13
مشخصات ظاهری و شکل : 13
خواص و کاربرد پودر ماهی : 14
توصیه مهم : 15
فصل دوم : 15
طرح تیپ پودر گوشت و 15
روغن صنعتی 15
تعریف : 18
ویژگیها : 19
طبقه بندی : 20
فرمولاسیون : 22
فصل سوم : 25
بررسی فنی جهت آشنایی به روشهای تولید : 25
1ـ3ـ ارزیابی روشهای مختلف تولید و گزینش روش بهینه : 25
جمع آوری مواد اولیه واحد : 27
خرد کردن : 27
پخت : 27
نگهداری موقت : 28
آبگیری : 28
روغن گیری : 28
خرد کردن : 28
3ـ3) بررسی مناطق ـ مراحل و شیوه های کنترل کیفی : 29
کنترل کیفیت مواداولیه : 29
کنترل کیفیت حین تولید : 30
کنترل کیفی محصول : 30
شرایط عملکرد واحد : 32
خرد کن : 35
مخزن نگهداری : 35
سانتریفوژ : 36
پرس : 36
آسیاب : 37
سیلوی نگهداری پودر گوشت : 37
بسته بندی : 38
لیست ماشین آلات خط تولید 38
تاسیسات جانبی لازم جهت این واحد عبارتند از : 40
آزمایشگاه : 40
تعمیرگاه : 40
وسائل نقلیه عمومی و حمل ونقل : 41
تاسیسات برق : 41
برق مورد نیاز خط تولید : 41
برق مورد نیاز کل واحد: 42
جمع 42
تاسیسات آب : 43
تاسیسات سوخت رسانی : 43
دیگ بخار : 43
تصفیه پساب : 44
تجهیزات اطفاء حریق : 44
هزینه نیروی انسانی مورد نیاز : 45
مدیریت : 46
کارکنان خط تولید : 46
نیروی انسانی مورد نیاز : 46
جمع 49
مساحت انبارها : 49
مساحت آزمایشگاه : 50
مساحت تعمیرگاه و تاسیسات : 50
مشخصات ساختمانهای اداری ـ رفاهی و خدماتی 50
منابع و مآخذ : 52

7