شهرک شوشتر نو

موضوع: شهرک شوشترنو

گردآورندگان:
ریحانه آزادیان
هما پرمون زینب خادملو

اساتید:دکترمطلبی/دکتر حناچی/دکترمسائلی/دکتر نگارستان/دکتر ابراهیمی

پاییز 88

بیوگرافی
کامران دیبا آرشیتکت،برنامه ریز شهری، مدرس دانشگاه،
و نقاش ایرانی در رشته معماری دانشگاه هاروارد واشنگتن
دی سی تحصیل کرد.
درسال 1964در این رشته فارغ التحصیل شد وپس از آن به مدت یک سال تحصیلات تکمیلی را در رشته جامعه شناسی ادامه داد.در
سال1966به تهران بازگشت ویک سال بعد رییس و طراح ارشد شرکت مهندسین مشاورDAZشد.

علاقه واقعی او به گفته خودش طراحی شهری بود و
کارهایش در دوره 12 ساله فعالیتش در ایران نمایانگر
علاقه خاص او به وجوه اجتماعی ,معماری یا به تعبیر
خود او معماری انسانی است. آخرین کار او در سالهای اقامتش در ایران طرح
شهرک شوشتر نو بود. وی در سال 1977 ایران
را به قصد زندگی در پاریس و واشنگتن دی سی ترک
کرد تا به صورت شخصی کار کند.

آثاردیبا: 1-موزه هنرهای معاصر 2-فرهنگسرای نیاوران 3-پارک شفق(یوسف آباد) 4-برخی بناهای دانشگاه جندی شاپور 5-مرکز تجاری گلستان 6-شهر جدید شوشترکه در یک دوره 12ساله ازسال 45تا57 طراحی و اجرا شد.
7-خانه دوستش پرویز تناولی (موزه در فرهنگسرای نیاوران)

پیشینه ی تاریخی
-اولین ساکنین شوشتر به تمدن ایلام برمیگردد و شکل گیری آن به عنوان یک شهر اسلامی منسوب به دوره عباسی است.
-این شهر، شهری باستانی است که زمینه ساختمان هایش با توجه به شاخص های معماری سنتی شکل گرفته ، ساختمان های آن در هم تنیده و اکثرا خشتی می باشد.
-شوشتر ساختار شعاعی دارد و طرح شهر بر این است تا روش سنتی از نو تعریف شود.

ساکنین شهرک قدیمی شوشتر کارکنان و کارمندان یک شرکت قند و شکر سازی بودند که در این شهر اقامت داشتند. این شرکت تصمیم گرفته بود تا برای فراهم کردن ساختمانهای شخصی برای کارمندان خود در کنار شهرک قدیم شهرک جدیدی احداث کند این کار به عهده مهندس کامران دیبا و تیم او در غالب شرکت D.A.Z گذاشته شد.
شوشتر نو

اهداف پروژه
احداث بازار، مسجد و مراکز فرهنگی به منظور برآوردن نیازهای عمومی شهر
مرحله اول : ساختن منازل و سکونت گاهها
ساخت یک شهر مدرن وچند منظوره
فراهم آوردن امکان کار یابی و تهیه مسکن برای ساکنین مناطق شهری و روستایی
حفظ رابطه بین سنت ها و عرف از لحاظ مفهومی و هم طراحی معماری ومحیطی

بخش های مختلف مجموعه
1-بازار
2-مرکز خرید
3-حمام عمومی
4-بیمارستان
5-مدرسه
6-مرکز فرهنگی
7-کلوپ

8-هتل
9-ساختمان اداری
10-مرکز نگهداری از کودکان
11-مسجد
12-اتش نشانی
13- پارکینگ
14-زمین ورزشی
15-ایستگاه حمل و نقل

سایت مجموعه
قرارگیری شوشتر در جنوب غربی ایران و شمال خوزستان و شوشتر نودر شمال آن
ارتباط شوشتر نو با شط اصلی بوسیله پل شاد روان و قرارگیری رود کارون در محدوده شرقی آن

تابستان های بلند و گرم
باد مطلوب شمال
تو پو گرافی موج گون کاملا فاقد ناهمواری همراه با شیب اندک از شمال به جنوب
دارا بودن استعداد ویژه برای ساخت فضاهای زیبا و تفریحی به علت متراکم نبودن شهر

استفاده از الگوی عمومی معماری سنتی ایران :
طبیعت درون گرا
انعطاف نسبت به محدودیت های طبیعی‘ ویژ گی های زمین و آب و هوا و رسوم و فرهنگ.
کانسپت:

چلیپا:
یک محوراصلی به عنوان ستون فقرات شهر

محورها در کارهای دیبا به عنوان مسیرهای مهم آیینی هستند که این مسیرها از الگوی قدیمی کیهان شناسی پدید امده اند.

جدا کردن محورهای پیاده از مسیر اتوموبیل بر اساس طرح کهن صلیب با میدانی در تقاطع بازوها و باغراه های سبز در چهار جهت اصلی عالم

عوامل تاثیر گذار بر فرم:
عوامل انسانی
عوامل اجتماعی فرهنگی
عوامل مربوط به محیط طبیعی و اقلیم
عوامل مربوط به مصالح و فن آوری
عوامل حسی

عوامل انسانی
طراحی شهر برای پرسنل شرکت کشت و صنعت کارون و مطابق با عقاید و فرهنگ آنان به گونه ای که جمعیت روستایی که به شوشتر می آیند دچار شوک نشوند.
امکان ایجاد واحدهای بزرگتری در صورت بهبود وضع اقتصادی ساکنین
پرهیز از قشر بندی است.
پیوند اجتماعی بین شهر جدید و شهر قدیم

عوامل اجتماعی و فرهنگی :
-1شکل گیری خانه ها بر اساس سنت های بومی و نه غربی
پرهیز از اپارتمان سازی (یک یا دو طبقه)

تمام واحدها دارای باغچه

حداقل ابعاد اتاق4در3

جدا کردن مسیرهای اتومبیل از پیاده (ایجاد پارکینگ دربعضی مناطق)

ایجاد فضاهای بن بست و باز و میدان وسط شهر

استفاده از شکل صلیبی بر اساس فرهنگ ایرانی

شکل گیری خانه ها بر اساس فرهنگ گذشته با در نظر گرفتن دو بخش فضای ورودی وحیاط مرکزی

توپوگرافی و شیب کند زمین وایجادشکل هارمونیک ساختمان ها

عوامل مربوط به محیط طبیعی و اقلیم:

سیرکولاسیون هوا در خیابان و خانه ها

ایجاد سایه

(فشرد گی ساخت و ساز‘ توزیع ساختمانها، ابعاد متفاوت خیابان ها‘ تفاوت بین ارتفاع ساختمان ها و تنوع اشکال در آن و باریک ساختن خیابان های شمالی و جنوبی,قرار گرفتن خیابان ها و جاده روی محور شرقی غربی)

شناخت انواع خانه ها:
تفکیک فضای عمومی خصوصی
حیاط مرکزی
فضای ورودی(انتظار)

عوامل مربوط به مصالح و فناوری:
استفاده از آجر در سنگ فرش خیابان ها و منازل به خاطر:
1-مصالح سنتی در معماری
2-اقلیم و گرمای وحشتناک

مصالح
کاربرد

ساختار فلزی در کار با آجر
سردر
سردر و سایر اشکال ساخت و ساز
محل عبور و راه آبها
ورودی خانه ها
تابلوی اسامی کوچه و خیابان
آب های فاضلاب
در خانه
اشپزخانه‘توالت و حمام
راه های عبوری و کناره خیابان‘پوشش راه آبها‘ریگ رودخانه ها
نوع

1-فلز
2-آجر
3-سیمان
4-میله های آهنی
5-موزاییک و کاشی
6-موزاییک رنگی براق
7-لوله های فلزی
8-چوب
9-کاشی کف
10-سنگفرش سیمانی

5-عوامل حسی (دید و منظر):

تغییر پرسپکتیو با حرکت به سمت مرکز شهر
چیدمان ها و نقشه های متفاوت در منازل
تفاوت درارتفاع سر در ساختمان ها ودیگر سازه ها

دوگانگی وتضاد میان فضاهای گسترده عمومی و بافت فشرده خیابان ها

به طور خلاصه سه نکته را باید به خاطرسپرد:
1- پروژه هنوز به پایان نرسیده
2-شهر دارای جمعیت فراتر از ظرفیت است.
3-بافت اجتماعی جمعیت مشخص شده است.

اما با وجود این مشکلات پرو ژ ه دارای یک سری نکات مثبت است:
1-ساکنین از خانه ها راضی اند
2-اتحاد فرم و مصالح
3-تطبیق کافی با اب و هوا ورسوم
4-تنوع تجسمی و کاربردی معابر در مراکز عمومی
5- پرسپکتیو جالب خلق شده به وسیله طراح که با تو پوگرافی خیابان ها و ساختمان هامطابقت دارد
6-خلق مناطق نور و سایه(رابطه معابر با خانه ها)
7-سر در خانه ها اجر و سیمان که کارکرد خاص خودشان را در مقایسه
با محله های عمومی دارند.

افزایش تدریجی تراکم در شهر

پیشنهاد برای احیای دوباره شهرک شوشتر نو:

1-مرمت بازارچه
2-خریداری خانه ها و مرمت آنها
شهرک شوشتر نو برای مردم بومی شوشتر شهرکی قدیمی و کهنه است حتی بعضی ها فکر می کنند یک شهر تاریخی است ولی امکان و شایستگی نو شدن و زنده شدن دوباره را دارد.

منابع:
www.Archnet.com
www.cisara.shushtarnama.com
www.shushtariha.blogfa.com