1
2
موضوع:
سقف کاذب و انواع آن
سقف کاذب
سقف کاذب سقفی است که به اسکلت ساختمان متصل بوده و بار آن به سازه اصلی، ساختمان وارد می شود. بدین ترتیب بین سقف مذکور و قسمت زیرین سازه اصلی، فضای خالی به وجود می آید. این سقفها می توانند، صاف و یا به شکلهای مختلف ساخته شوند. سقف کاذب باید با مصالح سبک ساخته شده و قاب بندی آن به نحو مناسبی به اسکلت و یا کلاف بندی ساختمان متصل گردد تا ضربه تکانهای ناشی از زلزله در آنها، موجب خرابی دیوارهای مجاور نگردد.
گستره و دامنه کاربرد سقف کاذب
مهمترین دلایل استفاده از سیستم سقف کاذب را می توان به ترتیب زیر برشمرد:
الف: ایجاد رویه ای برای پوشش قسمت زیرین سقف ساختمان
ب: ایجاد فضایی برای جاسازی تاسیسات و تجهیزات سبک وزن
پ: بهبود عایقبندی صوتی و یا حرارتی سقف هر طبقه از ساختمان
ت: حفاظت از اسکلت ساختمان و بخصوص اسکلتهای فولادی در برابر حریق
ث: ایجاد امکاناتی برای کنترل صوت و جذب آن
ج: ایجاد سقفی کوتاه تر برای فضاهای داخلی ساختمان
انواع سقفهای کاذب
به طور کلی مهمترین سقفهای کاذب را از لحاظ پوشش می توان به شرح زیر تقسیم بندی کرد:
الف: سقف کاذب با رابیتس و اندود
ب: سقف کاذب از نی فشرده شده (کانتکس)
پ: سقف کاذب با لمبه آلومینیوم
ت: سقف کاذب با لمبه چوبی
ث: سقف کاذب با قطعات پیش ساخته گچی
ج: سقف کاذب با ورقهای آزبست و سیمان صاف
چ: سقف کاذب با انواع آکوستیک
اجرای سقفهای کاذب
سقفهای کاذب از آویزهای فلزی قائم، پروفیلهای اصلی افقی و در برخی از موارد پروفیلهای فرعی افقی و پوشش زیرین تشکیل می شود که این پوشش می تواند از یک نوع مصالح مانند لمبه چوبی و یا دو نوع مختلف مانند رابیتس و اندود گچ ساخته شده باشد. آویزها در سقفهای با اسکلت فلزی اعم از خرپا، طاق ضربی و یا غیر از اینها به سازه اصلی ساختمان متصل می گردند.
در مورد سقفهای بتن آرمه باید در موقع بتن ریزی پیش بینیهای لازم برای جاگذاری آویزها صورت پذیرد. در سقفهای بتنی چنانچه هنگام بتن ریزی آویزهای قائم تعبیه نشده باشند، می توان از چکشهای فشنگی برای نصب آویزها استفاده نمود. در این صورت باید نحوه عمل و نوع فشنگ مورد استفاده به تصویب دستگاه نظارت برسد.
آویزهایی که بموقع پیش بینی شده اند
برای آویزهای قائم می توان از مصالح زیر استفاده کرد:
الف: میلگردهای فولادی (آرماتور) به قطر حداقل 6 میلیمتر
ب: سیمهای فولادی گالوانیزه که قطر آنها حداقل 1/3 میلیمتر باشد.
پ: تسمه های فولادی زنگ نزن که سطح مقطع آنها حداقل 10 میلیمترمربع و ضخامت آنها حداقل 5/1میلیمتر باشد.
ت: اگر از آویزهای فلزی دیگری به جز آویزهای مذکور در فوق استفاده شود، این آویزها از لحاظ مقاومت و ضد زنگ بودن، باید مشابه آویزهای مذکور در بندهای الف و ب و پ باشند.
تعداد آویزهای قائم در هر مترمربع و فاصله آنها از یکدیگر بستگی به نوع پوشش سقف کاذب بخصوص قابلیت تحمل و تغییر شکل آنها دارد. تعداد این آویزها متناسب با نوع سقف مشخص خواهد شد. آویزها حتی المقدور باید به فواصل مساوی از یکدیگر قرار گرفته، شاقولی و صاف باشند. برای اتصال آویزها به سقفهای با اسکلت فلزی، باید از پیچ و مهره یا جوش استفاده شود. اتصال به غیر از پیچ و مهره یا جوش، موقعی قابل قبول است که به تایید دستگاه نظارت برسد. پس از جوشکاری، محل جوش باید به وسیله مواد ضد زنگ پوشانیده شود.
آویزهایی که پس از ساختن سقف بتن فولادی به وسیله اتصالات فلزی یا مفتولهای فلزی به سقف متصل می شوند.
رعایت نکات زیر در مورد این آویزها الزامی است
الف: مقاومت 28 روزه بتن باید حداقل برابر 30 مگاپاسکال و ضخامت آن دست کم یکصد میلیمتر باشد.
ب: بارهای وارد بر سقف بتن آرمه نباید از بار مجازی که سقف بر اساس آن محاسبه و اجرا شده است، تجاوز نماید.
پ: قطر میله هایی که به کار می روند، باید حداقل 4/3 میلیمتر باشد و آویزها حداقل 25 میلیمتر در بتن وارد شوند.
ت: تمام اتصالات باید مورد بازرسی واقع شوند تا از استحکام آنها اطمینان حاصل شود.
ث: حداقل تعداد آویزها برای هر نوع سقف کاذب مطابق نقشه های اجرایی و توضیحات بعدی این فصل خواهد آمد.
ج: در تیرهای باربر بتنی، اتصالات باید در سطوح جانبی و حداقل در فاصله 12 سانتیمتر از ضلع زیرین تیر، کار گذاشته شوند.
چ: در مورد استفاده از چکشهای فشنگی (تپانچه) برای اتصال آویزها، باید از دستورات کارخانه سازنده چکشها تبعیت نمود و بخصوص این نکته را در نظر داشت که تحت هیچ شرایطی، نباید از فشنگهای مخصوص یک نوع چکش برای چکشهای دیگر استفاده شود.
ح: فشنگها نباید در داخل سوراخهای موجود شلیک شوند.
خ: هنگام استفاده از چکشهای فشنگی برای نصب آویز، حداقل فاصله تا لبه قطعات بتنی به نوع تپانچه و دستورات دستگاه نظارت بستگی دارد.
د: به هنگام شلیک، ابزار را باید عمود بر سطح کار نگاه داشت.
ذ: چون فشنگ تپانچه ها توسط رنگ آنها از یکدیگر متمایز می شوند، باید افرادی که این ابزارآلات را مورد استفاده قرار می دهند، به بیماری کوررنگی مبتلا نباشند.
ر: به افراد کمتر از 18 سال، نباید اجازه استفاده از این ابزارها داده شود.
ز: در موقع کار برای اجتناب از حوادث ناشی از کمانه کردن یا شکستن و یا برگشت میخها، به جز فرد مسئول و کمک او، نباید افراد دیگری در محدوده شلیک حضور داشته باشند. این افراد باید به وسایل ایمنی مجهز باشند.
پروفیلهای اصلی و فرعی افقی
بسته به اینکه پروفیلهای اصلی و فرعی از چه مصالحی باشند، دو حالت متمایزمشخص می گردد.
الف: چنانچه جنس پروفیلهای اصلی و فرعی افقی از فولاد یا فولاد گالوانیزه باشد باید:
1- سطح مقطع این پروفیلها توسط دستگاه نظارت تعیین گردد، ولی حداقل مقاومت این مقاطع برای پروفیلهای اصلی و فرعی به ترتیب نباید از مقاومت آرماتور به قطر 10 و 6 میلیمتر کمتر باشد.
2- در محل برخورد سقف کاذب به دیوار، توصیه می گردد که حداقل از یک نبشی 2×20×20 استفاده شود.
ب: چنانچه جنس پروفیلهای اصلی و فرعی از آلومینیوم، چوب یا سایر مصالح باشد:
1- در صورتی که در مورد پروفیلهای اصلی و فرعی به جای فولاد از چهارتراش چوبی استفاده می شود، چوب مورد نظر باید از نوع چوب نراد خارجی (روسی یا مشابه) باشد. ابعاد قطعات چوبی یاد شده برای قطعات اصلی و فرعی، حداقل و به ترتیب برابر 6×4 و یا 4×4 سانتیمتر خواهد بود.
2- در خصوص استفاده از آلومینیوم و یا سایر مصالح نیز ابعاد پروفیلها بستگی به محاسبات انجام شده دارد، ولی به هر حال مقاومت پروفیلهای اصلی و فرعی از هر لحاظ، نباید به ترتیب از مقاومت میلگردهای فولادی نمره 10 و 6 کمتر باشد.
12
علاوه بر نکات فوق سقفهای کاذب باید در مقابل نیروهای جانبی مقاوم بوده و چنانچه تاسیسات حرارتی نظیر کانال و لوله در زیر سقف اصلی قرار می گیرند (حد فاصل سقف اصلی و سقف کاذب)، ایجاد درز انبساط در اطراف سقف به منظور تامین جا برای تغییر مکانهای حرارتی، ضروری است. چنانچه برای سقف کاذب دریچه بازدید در نظر گرفته شده باشد، باید این دریچه با دقت کافی و در محل مناسب ایجاد گردد.
پوشش زیرین سقف کاذب
الف: رابیتس
در مورد رابیتس چنانچه در ملات ماسه سیمان استفاده می شود، توصیه می گردد رابیتس از نوع فولاد سیاه و اگر از ملات گچ استفاده می شود، بهتر است رابیتس از نوع گالوانیزه باشد. رابیتس باید در فواصل معین به وسیله مفتول مناسب به آهن بندی بسته شود، به قسمی که هیچ گونه برجستگی یا فرورفتگی در سطوح تمام شده دیده نشود.
فاصله پروفیلهای اصلی از یکدیگر چنانچه از رابیتس نمره 2 استفاده می شود، باید حداکثر برابر 35 سانتیمتر و در مورد استفاده از رابیتس نمره 3 این فاصله حداکثر برابر 50 سانتیمتر می باشد. برای بستن پروفیلهای فرعی افقی به پروفیلهای اصلی و اتصال رابیتس به پروفیلهای فرعی، از مفتول دولای سیمی به قطر حداقل 7/0 میلیمتر استفاده می شود. تعداد آویزهای قائم این نوع پوشش در هر مترمربع حداقل 3 عدد می باشد.
ب : کانتکس
تمام نکات فنی ذکر شده در مورد رابیتس از لحاظ آویزها، پروفیلهای اصلی و فرعی افقی، فواصل و حداقل ابعاد، در مورد کانتکس نیز صادق است. چنانچه در نقشه های اجرایی طریقه خاصی برای جلوگیری از آسیب رسانی موریانه و یا سایر حشرات مزاحم به کانتکس پیش بینی نشده باشد، در این صورت باید روی حصیر کانتکس، دوغاب گچ و یا آهک بریزند، به قسمی که این دوغاب تمام سطح را پوشانده و قشر نازکی بر روی کانتکس تشکیل دهد.
پ: لمبه آلومینیوم
در این پوشش مراحل اجرای کار به شرح زیر است:
1- پروفیلهای ناودانی آلومینیوم را در ارتفاع سقف کاذب به دیوارها وصل می کنند.
2- تسمه های آویز را که از جنس فولاد گالوانیزه است، به سقف متصل می نمایند. فاصله این آویزها در امتداد ورقهای لمبه، حداکثر 20/1 متر و در جهت عمود بر ورقهای مذکور، حداکثر برابر 35/1 متر می باشد. هر تسمه مجهز به یک بست قابل تنظیم می باشد.
ت: لمبه چوبی
اجرای کار در مورد این پوشش به شرح زیر است:
1- قبل از اجرای لمبه کوبی، باید دور سقف را با چهارتراش مناسب، کلاف کشی و تراز کرد.
2- قطعات باربر افقی فرعی را باید از چوب و قطعات باربر اصلی را از پروفیل فولادی یا چهارتراش چوبی، تهیه و به آویزهای از پیش نصب شده متصل نمود.
3- لمبه ها را که از قبل تهیه شده است، باید با چسب و میخ به چهارتراشها متصل کرد.
لازم به یادآوری است که باید لمبه ها را با ماشین لمبه زنی و یا به طرق دیگر که به صورت فاق و زبانه داخل یکدیگر شوند، آماده نمود، به طوری که چفتها نمایان باشند. وجود چفت برای آنست که در مواقع انقباض، لبه درزها به صورت نامناسبی درنیایند. چوب مورد مصرف در لمبه ها، باید چوب نراد خارجی (روسی یا مشابه) باشد. حداقل تعداد آویزها در هر مترمربع 3 عدد می باشد.
ث: قطعات پیش ساخته گچی
ابتدا باید در کنار دیوار در ارتفاع تعیین شده برای سقف کاذب نبشیهای آلومینیوم را نصب کرده و پس از نصب سیمهای آویز گالوانیزه به سقف و وصل قطعات سپری آلومینیوم، قطعات سقف پیش ساخته گچی را در داخل آنها قرار داد. ابعاد سپری و سیمها برابر نقشه کارخانه سازنده و با تایید دستگاه نظارت می باشد. تعداد آویزها در هر مترمربع حداقل 3 عدد می باشد.
ج: ورقهای آزبست و سیمان صاف
صرف نظر از ابعاد ورقهای آزبست و سیمان که تولید می شود، بنا به ملاحظات استاتیکی ابعاد این ورقها که در سقف کاذب به کار می رود، اکثراً 125×60 و یا 100×60 سانتیمتر می باشند. به منظور نصب این ورقها ابتدا یک شبکه متعامد از چوب روسی به شکل سپری یا سپری فولادی، اعم از توخالی یا توپر در محل مورد نظر اجرا می شود. در کناره ها به جای قطعات سپری یاد شده، از نبشی با همان جنس استفاده می شود و پس از آن ورقها را روی سپری قرار داده و در قسمت فوقانی آن بسته به این که جنس سپریها از پروفیل توپر یا توخالی فولادی یا چوبی باشد، به فواصل 30 سانتیمتر یک عدد پیچ خودکار و یا پیچ و مهره مناسب با واشر و یا پیچ چوب با واشر مخصوص به کار می رود. ابعاد و تعداد آویزها با محاسبه مشخص می شود.
چ: انواع آکوستیک
آکوستیکها به دو گروه معمولی و نسوز تقسیم می شوند.
1- آکوستیک معمولی
در مورد این آکوستیک قطعات باربر افقی از چوب نراد خارجی (روسی یا مشابه) بوده و قطعات باربر اصلی می توانند از پروفیل فولادی یا چهارتراش چوبی باشند. برای نصب آکوستیک باید میخ همرنگ با آکوستیک و چسب مناسب به کار برده شود. در پیرامون سقف کاذب اجرا شده، یک نبشی آلومینیوم به دیوار نصب می گردد.
2- آکوستیک نسوز
قطعات باربر اصلی و فرعی افقی در مورد آکوستیک نسوز، پروفیل آلومینیوم است. در تمام انواع آکوستیک در هر مترمربع، حداقل 3 عدد آویز مورد نیاز است.
معیارهای طراحی
این بخش به نکاتی اشاره دارد که می بایست در تعیین ساختار مورد توجه قرار گیرد تا مشخصات فنی نهایی ساختار با نیازهای هر پروژه مطابقت داشته باشد. زمانیکه مشخصات فنی خاصی مورد نظر باشد، مشاوره با واحد فنی کناف توصیه می گردد.
مقاومت در برابر حریق
برای دست یابی به کد حریق خاص از صفحات ویژه آن یعنی صفحات مقاوم در برابر حریق (FR) با حریق و رطوبت (FM)در یک یا بیش از یک لایه استفاده می شود. در این حالت عوامل اتصال باید از نوع ویژه کدهای حریق انتخاب شود.
مقاومت در برابر رطوبت
برای محیط هایی با درصد رطوبت نسبی بین 60% تا 90% از صفحات مقاوم در برابر رطوبت (MR) یا رطوبت و حریق (FM) استفاده می شود.
آویزها قبل از اجرای سقف کاذب می بایسا از استحکام سقف اصلی جهت گرفتن آویز اطمینان حاصل کرد و در صورت وجود هرگونه ضعفی از تمهیدات ویژه جهت استحکام بخشیدن به آویزها استفاده شود.در این ساختار به منظور ایمنی بیشتر در مواقع وقوع زلزله از آویزهای صلب که با قطعه CT205 (مطابق شکل روبرو) اجرا شده اند استفاده می گردد.
برای سطوح سقف های گسترده و یکنواخت نیز ایجاد اتصالات بادبندی جهت دفع حرکات جانبی سقف برای سطوح حداکثر تا 25 متر مربع توصیه می گردد.
دریچه های بازدید
در صورت نیاز به دریچه بازدید پیش بینی های لازم می بایست صورت پذیرد.
عایق گذاری درصورت نیاز به عایق در فضای پشت سقف کاذب استفاده از عایق های با وزن سبک و چگالی حداکثر 6kg/m3 توصیه می گردد توضیح اینکه وزن عایق بر مشخصات زیر سازی موثر است.
در حالتیکه عایق صوتی مورد نظر باشد رعایت نکات فنی دیگری مانند ضخامت عایق و عدم ایجاد پل ارتباطی توسط عایق پشت سقف بین سقف کاذب و سقف اصلی ضروری است.
بارهای وارد بر سقف
وزن و میزان بار وارده بر سقف می بایست در مرحله طراحی سقف مورد محاسبه قرار گرفته و پیش بینی لازم صورت پذیرد.
شکستگی ها
در صورت وجود هر نوع شکستگی در سقف استفاده از سازه اضافی در محل شکستگی الزامی است.
نصب صفحات
با توجه به عملکرد مورد نیاز از صفحه روکش دار مناسب آن استفاده می شود.
اتصال صفحات به سازه
در زمان نصب صفحات به زیر سازی فلزی اطمینان از اینکه پیچ حداقل 10mm در سازه زیرین نفوذ کرده باشد الزامی است.
سازه پشتیبان دیوارها
پیش بینی پشت بندهای لازم در سازه سقف جهت اتصال دیوارهای جدا کننده غیر باربر به سقف کاذب ضروری است.
کنترل حرکات جانبی اجرای درزهای انبساط در فاصله حداکثر هر 100m2 در سقف ها پیشنهاد می گردد. این درزها باید به نحوی اجرا شود که با حرکات جانبی سازه اصلی بنا هماهنگ باشد. این درزها در صورتیکه مطابق به جزئیات اجرایی کناف اجرا شود حرکات جانبی به میزان تا 7mm را دفع می کند.
تاسیسات مکانیکی و الکتریکی در صورتی که بازشوهایی با سطح نسبتاً زیاد در سطح سقف ایجاد شود، با استفاده از جزئیات اجرایی مناسب استحکام و یکپارچگی سقف می بایست حفظ شود.
پوشش نهایی درزگیری در هنگام نصب صفحات اطمینان از این موضوع که لبه صفحات در محل درزها پخ دار باشد ضروری است.
پس از درزگیری و خشک شدن بتونه محل درزها استفاده از یک لایه زیر رنگ کناف جهت یکنواخت کردن جذب رنگ بین سطوح درزگیری شده و صفحات روکش دار ضروری است. این عمل از چند رنگ شدن سطح نهایی صفحات جلوگیری می کند.
پوشش کاری در صورت استفاده از صفحات با لبه گونیا از 2 تا 5mm گچ ساتن کناف بر روی تمامی سطح صفحات استفاده می شود
انواع سقف کاذب
· سقف کاذب با رابیتس و اندود
این نوع سقف متداول ترین نوع سقف کاذب می باشد.
23
· سقف کاذب آکوستیک
اصولا آکوستیک یک نوع ایزوله صوتی است، که با مصالح مختلف ساخته شده و در مکان هایی که نباید صوت تولید پژواک نماید مانند سالنهای سخنرانی، سینما و … استفاده می شود.
24
· سقف کاذب آلومینیومی
در این نوع سقف کاذب وسایل اتصال همگی از فولاد گالوانیزه هستند و فقط پوشش آن از جنس آلومینیوم بوده، که پشت آنرا عموماً با پشم شیشه پر کرده اند.
25
· سقف کاذب چوبی
قبل از اجرای لمبه کوبی دور سقف با چهار تراش مناسب کلاف کشی و تراز شود. شبکه اصلی این نوع سقف کاذب از فولاد یا چهار تراش چوبی و شبکه فرعی آن باید از چوب باشد. لمبه های چوبی از چوب نراد خارجی (روسی یا مشابه آن) می باشند.
26
· سقف کاذب با قطعات پیش ساخته گچی
کلیه قطعات مورد استفاده در این نوع سقف ها عموماً از جنس آلومینیوم هستند. قطعات گچی را می توان روی شبکه چوبی نیز پیچ و یا میخ کرد.
27
· سقف کاذب فایبر گلاس و پلاستیک
· سقف کاذب با ورقه های نی فشرده (کانتکس)
· سقف کاذب با ورقه های آزبست سیمان
· سقف کاذب ترکیبی
28
· سقف کاذب گریلیوم
سقف کاذب گریلیوم در رده سقف های دکوراتیواست و در بین آنها از ویژگیهای فراوانی برخوردار است این سقف از آلومینیوم وآهن و ورقهای آلیاژی ( این مورد گران است) تولید میشود.
29
· سقف کاذب تایل ( با نگهدارنده نمایان)
یکی از بهترین نوع پوشش برای سقف کاذب است . انواع آن هم بستگی به نگهدارنده وجنس پوششی آن است .
قطعات (تایل و نگهدارنده ) از بیش تعین شده با ابعاد معین ، به نام مشبک و آرمسترانگی و مینرال وبطور صحیح آن کلیک نامیده می شود . در موارد دیگر آن مشبک صحیحتر است .
30
· دامپا
شکل آن باندهای نواری است در عرض و یا طول مساحت اجرایی ، ابعاد شکل ظاهری این نوع سقف به غیر از طول آن همیشه ثابت است.ولی طول آن در سفارش برای تولید میتواند مختلف باشد.
31
زیر سازی از جنس ورق گالوانیزه میباشد.واز سقف اصلی آویزان می شود.
اجرا آن در سطوح شکست و زاویه دار و حتی قوس بخوبی انجام پذیر است . امکان جاسازی متعلقات سقف کاذب بخوبی امکان پذیر است.
موارد اجرایی آن در ساختمان متنوع است . در نوع ساده و پانچ شده تولید می گردد.
32
33
پایان