سقف کاذب تهیه کننده: دکتر بهزاد زراعت
تعریف سقف کاذب
سقف های کاذب به سقف هایی اطلاق می شوند که: بر حسب ظاهر شبیه به سقف های معمولی بوده اما، وظایف یک سقف را که تحمل نیروها و بارهای مرده یا زنده و انتقال آن به ستون، دیوار ها یا تیرهای حمال است را انجام نمی دهد. معمولا سقف های کاذب حدود cm30 تا cm50 پایین تر از سقف اصلی قرار داشته و اکثرا به منظور پوشاندن لوله های آب فاضلاب، کانال کولر، تاسیسات و نظایر آن ساخته می شود و از نظر رایزرهای تاسیساتی و عبور اجزای تاسیساتی نقش مهمی را دارا می باشند.
تعریف سقف کاذب
طراحان از نظر معماری داخلی به کمک ارتباط خطوط و ایجاد شکستگی با تنوع اختلاف سطح و به کارگیری نورهای مخفی سعی در زیباتر جلوه نمودن سقف کاذب می نماید. سیستم های مختلف سقف کاذب علاوه بر زیبایی، نقش بسیار موثری در کاهش انعکاس صدا دارند.
زیرسازی سقف کاذب
زیرسازی برای نگه داشتن سقف کاذب است. به مجموعه ای از اجزا گفته می شود که در کنار هم و با اتصال به هم اسکلتی را به وجود می آورند که سقف کاذب (سازه های سقف کاذب) بر روی آن متصل می شود که خود این اتصال ممکن است به گونه های مختلفی صورت گیرد. وظیفه اصلی زیرسازی نگه داشتن سازه های سقف کاذب به سقف اصلی است. این نگه داشتن به صورت افقی، عمودی، زاویه دار و قوسی است. زیرسازی تمامی سقف کاذب ها در مواردی با هم مشترک است و در واقع می توان گفت همان عواملی هستند که رقابت بین تولیدکنندگان را به وجود می آورند.
انواع سقف های کاذب رایج در ایران
1) سقف کاذب رابیتس
2) سقف کاذب آکوستیکی
3) سقف کاذب پیش ساخته گچی
4) سقف کاذب آلومینیومی (دامپا یا لمبه ای)
1) سقف کاذب رابیتس
اتصال سقف رابیتس در غالب میلگردهایی رابط که از سقف اصلی آویزان می باشد صورت می گیرد.
فاصله مورد نظر از سقف اصلی بر اساس ارتفاع بزرگترین کانال تاسیساتی تعیین می گردد. در این راستا نقشه های تاسیساتی در هماهنگی کامل با نقشه های معماری شکل می گیرد.
روش اجرای زیرسازی به کمک نبشی و سپری
مهم ترین مسئله ای که در سقف های کاذب مطرح است این است که، باید در تنظیم (هم ارتفاع یا هم تراز بودن) میلگردهای آویز دقت لازم را مبذول نمود. در غیر این صورت پس از نازک کاری سقف کاذب، اندودکاری دارای اعوجاج خواهد شد که این پدیده از زیبایی سقف خواهد کاست. در این روش، در گوشه ها از نبشی و در وسط از سپری استفاده می شود. سپری ها در جهت تیرهای اصلی پوششی، به میلگردهای آویز متصل می شوند. در جهت فرعی و عمودی بر سپری میلگردهای شبکه بصورت مش در فواصل معیین به سپری اتصال می یابند. پس از اتمام اجراء شبکه میلگردها صفحات رابیتس به منظور پوشش چسبندگی اندود در زیر سقف نصب می شود.
روش اجرای زیرسازی به کمک نبشی و سپری
صفحات رابیتس وظیفه نگهداری از اندود را بر عهده دارند. اگر اندود در محیط مرطوب اجراء شود اندود سیمان سفید و اگر در داخل اتاق اجراء شود، نوع اندود گچ دو رویه پرداختی خواهد بود.
2) سقف کاذب آکوستیکی
سقف های آکوستیکی از زیباترین سقف های کاذب به شمار می آیند. مهمترین دلیل استفاده از آن را می توان خاصیت عایق صدا دانست.
موارد کاربرد آن در سالن سینما، آنفی تئاتر، سالن های سخنرانی، سالن های ضبط برنامه های رادیو و تلویزیون می باشد.
جنس ورق های آکوستیک از آزبست، چوب پنبه و پشم شیشه بوده که به عنوان پوشش نهایی با رنگ سفید رنگ آمیزی می شود.
سقف کاذب آکوستیکی
اجراء سقف کاذب آکوستیکی نظیر سقف کاذب رابیتس بوده تنها تفاوت آن در نظرگیری قیدهای نازک در سقف می باشد.
سقف کاذب پیش ساخته گچی
سقف پوشش های پیش ساخته گچی به ابعاد cm 5/62 × 5/62 و cm 60 ×60 و در ضخامت mm30 الیmm 55 به بازار تولید عرضه می شوند. این سقف پوش ها در ساختمان های اداری، آموزشی، درمانی، مسکونی، صنعتی، هتل ها، رستوران ها و مکان های تجاری کاربرد بیشتری دارد. این سقف پوش ها نسوز بوده و ضریب صوت گیری قطعات آن، بین db 42 الی db 53 متغیر می باشد.
حداقل فاصله از سقف cm 15 در نظر گرفته می شود. وزن هر متر مربع سقف پوش پیش ساخته با زیر سازی آلمینیومی kg 20 الی 30 متغیر بوده و نوع سبک kg 15 الی 19 وزن را دارا می باشد. هر سه قطعه m217/1 سطح را پوشش می دهد.
روش اجرای سقف پوش گچی
1- ایجاد شبکه بندی سپری و نبشی آلومینیوم.
2- اتصال آویزها به سقف اصلی.
(در صورت پیش بینی نشدن از قبل)
روش اجرای سقف پوش گچی
3- تنظیم فاصله بین پروفیل ها بر
حسب ابعاد شبکه مورد نظر.
4- قرار دادن صفحات گچی داخل شبکه ها.
اتصال مفتول به سه روش ذیل صورت می گیرد :
1- اتصال مستقیم مفتول گالوانیزه به سپری ، 2- اتصال مفتول گالوانیزه به تسمه کشویی و سپری3- اتصال میلگرد به فنر تنظیم کننده
4) سقف کاذب آلومینیمی (دامپا یا لمبه ای)
سقف کاذب آلومینیمی (دامپا یا لمبه ای)
حدود چهل سال پیش یک مهندس سوئدی در دانمارک کار می کرد که کار ایزوله کردن خانه های را به عهده داشت که برای اجاره می ساختند. تمام سعی او این بود که این خانه ها سبک، ارزان، سریع ساخته شود. او طرحی سقف کاذبی را ارائه داد که چند سال بعد در 1968 جایزه بهترین طراحی داخلی را کسب کرد. اسم این طرح دامپا 10 بود. اسم دامپا از ترکیب دو کلمه دانمارکی درست شده و به این صورت تلفظ می شده است: دامپ اوف. این نوع سقف به جهت سبکی وزن و جلای زیبای آن و استفاده فراوان خصوصا در شمال ایران چه در داخل و چه در خارج از ساختمان کاربرد فراوانی پیدا نموده است.
از مزایای این سقف عدم اکسیدایسون (زنگ زدگی) آلومینیم بوده و فاقد هزینه نگهداری و تعمیرات است. یکی دیگر از موارد کاربرد این سقف در مکان هایی که، به نوعی با رطوبت سر وکار دارند می باشد به عنوان مثال : سرویس بهداشتی. چون از ورق آلومینیوم 0/5 و 0/7یا گالوانیزه تهیه می گردد نه تنها آتشگیر نیست، بلکه در قبال آتش سوزی مقاوم هم می باشد. از خصوصیات دیگر آن ضریب جذب صوت بالا و قابلیت نصب هر نوع چراغ و دریچه بر روی آن است. وزن سقف تمام شده حدود سه کیلوگرم بر متر مربع می باشد و در قیاس با بقیه سقفها (نظیر رابیتس و گچ و خاک و پانلهای گچی) عملا بار مرده ای برای ساختمان محسوب نمی گردد. این نوع سقفها در دو نوع ساده ( بدون سوراخ) و سوراخدار (آکوستیک) تولید شده و به سادگی با رولهای پشم سنگ که داخل پانلها تعبیه شده ایزوله می گردند که برای مراکز حساس نظیر اتاق های فرمان و غیره بسیار مناسب هستند.
زیر سازی این سقف ها همگی گالوانیزه و ضد زنگ بوده که مخصوص این سقف ها ساخته شده است.
روش اجرای سقف دامپا یا لمبه ای بدین صورت است که، پس از اجرای میلگردهای آویز و نصب سپری به فواصل معین از پروفیل های قوطی به ابعاد cm 3×3 یا cm 4×4 که به سپری ها اتصال می یابند، استفاده می شوند. سپس ورق های آلمینیومی با پرچ یا پیچ به پرفیل زیرین نصب می شوند. معمولا اشکال این ورق های آلمینیومی شادولاین، ذوزنقه ای و کنگره ای می باشند.
محل تعبیه آویز در سقف ها
1) اتصال آویز در سقف طاق ضربی:
اتصال میلگرد های آویز معمولا از میلگرد ساده mm 8 انتخاب می شود. معمولا پس از خم نمودن میلگردها اتصال از ناحیه زیر بال تیر آهن های پوششی صورت می گیرد. این میلگردها به ارتفاع مورد نظر و به فواصل معین در طول سقف اجرا می شوند. اتصال میلگرد به بال زیرین تیر آهن های پوششی سقف به کمک جوش از نکات مهم و حائز اهمیت می باشد. معمولا از آن جا که جوش، سر بالا می باشد و احتمال قطره ای شدن آن زیاد است نوع الکترود تعویض شده و طول جوش با بعد بیشتری صورت می گیرد.
2) اتصال آویز در سقف بتنی:
به دو روش انجام می شود:
الف) در این روش، میلگرد های آویز در سقف بتنی، هنگام قالب بندی با فواصل معین به آرماتور اصلی سقف متصل می شوند.بدهی است بهینه ترین حالت، آن است که محل نصب آویزها به طریقی اجرا شود که میلگردهای آویز از درزهای کفراژ عبور نمایند. در غیر این صورت ابتدا قالب (چوبی) سوراخ شده و پس از عبور آویز از آن و مهار نمودن قالب، قبل از بتن ریزی اطراف سوراخ پر شده تا، از عبور شیره بتن جلوگیری به عمل آید. پس از بتن ریزی. مرحله باز نمودن قالب ها آویزها سرنج ( ضد زنگ ) آغشته شده تا در اثر رطوبت اکسیده نشوند.
ب) در این روش، صفحاتی فلزی در کف قالب های سقف و تیر قرار داده می شود تا پس از اجرای سقف و قالب برداری، میلگردهای سقف کاذب به این صفحات متصل شود.
3) اتصال آویز در تیرچه بلوک :
قبل از بتن ریزی سقف تیرچه بلوک، مکان های سقف کاذب در زیر سقف مشخص می شود. مناسب ترین محل عبور میلگرد فاصله مختصر بین بلوک با تیرچه می باشد.
میلگردهای آویز در این حالت خم شده و به آرماتور تیرچه اتصال می یابند. طول مشخص آویزها به اندازه ارتفاع سقف کاذب به علاوه میزان بسته شدن در بالای سقف تعیین می شود. هنگام بتن ریزی به علت نفوذ کامل بتن در حد فاصل تیرچه و بلوک آویز در جای خود تثبیت شده و از حرکت احتمالی آن جلوگیری به عمل می آید.
محل تعبیه آویز در سقف ها
با تشکر از
همراهی صمیمانه شما