گود برداری وسازه های نگهبان
تهیه کننده : دکتر بهزاد زراعت
تعریف گودبرداری
برداشت خاک پایین تراز سطح زمین را گودبرداری می نامیم.
انواع گودبرداری
حفاظت شده یا مهاربندی شده
حفاظت نشده یا مهاربندی نشده
خطرات موجود در حفاری و گودبرداری
ریزش دیواره ها و سقوط آوار( مهمترین و پرریسک ترین خطر در محیط های حفاری و گودبرداری می باشد )
خفگی ناشی از کمبود اکسیژن
خطرات ناشی از برخورد و ایجاد صدمات به تاسیسات زیر زمینی همانند گاز، برق ،آب و …
مسمومیت ناشی از استنشاق بخارات و گازهای سمی
سقوط از ارتفاع
ریزش دیواره ها و سقوط آوار
اهداف اصلی ایمن سازی گودبرداری
حفظ جان انسان های داخل و خارج از گود .
حفظ اموال داخل و خارج از گود .
فراهم آوردن شرایط ایمن و مطمئن برای اجرای کار .
روش های غلط استفاده از تیره های چوبی و فلزی در سازه های نگهبان
غلط بودن محل سازه نگهبان
غلط بودن زمان اجرای سازه نکهبان
مقاومت کافی مصالح مورد استفاده
در حفاری با ماشین آلات عمرانی به موارد زیر توجه گردد
رمپ مناسب با عرض حداقل 4 متر با شیب مناسب برای تردد ماشین آلات عمرانی
در حفاری با بیل مکانیکی لازم است موارد زیر را دقت نمود
الف- کنترل و بررسی اولیه موقعیت حفاری توسط عامل انجام کار
ب- فاصله مناسب از لبه محل حفاری
ج- کنترل و بازرسی ماشین قبل از شروع عملیات
د- استفاده از جک ها و استقرار ماشین قبل از شروع عملیات
هیچگاه از ماشین نامناسب برای عملیات حفاری استفاده نشود.
در حفاری با ماشین آلات ساختمانی حتما نسبت به برخورد ماشین با سازه های جانبی ، تاسیسات برقی و زیر زمینی دقت لازم بعمل آید.
هنگام کار با ماشین آلات راهسازی در نزدیک خطوط برق حتما از فرد کمکی برای کنترل بوم ماشین و جلوگیری از برخورد آن با سیم های برق و تاسیسات برقی استفاده شود .
سازه نگهبان
سازه نگهبان موقت سازه درون خاکی است که برای جلوگیری از ریزش دیواره های گود
انواع روشهای پایدار سازی گود
(Braced wall using wale struts) مهار بندی جداره ها توسط المان های افقی و مایل
(Soldier beam& lagging) مهاربندی توسط المان های کششی
(Braced sheet pile) 3) مهاربندی توسط سپر کوبی
(Bored pile walls) مهار بندی توسط شمع های درجا
متداولترین روشهای مختلفی اجرای تکنیک های شمع های درجا
اجرای دیوار محافظت پیوسته (آب بند)
اجرای دیوار محافظت ناپیوسته
(Diaphragm walls-Slurry wall) مهار بندی توسط دیوار دیافراگمی
مراحل اجرای دیوار دیافراگمی
حفاری محل دیوار به صورت مرحله به مرحله به کمک دستگاه های ویژه (هیدروفرز یا گراب )
پر کردن همزمان محل حفر شده با بنتونیت ( گل حفاری )
کارگزاری قفسه آرماتورها
بتن ریزی دیوار
(Soil nailing) جداره های مهاربندی شده توسط نیلینگ
(nailing) مراحل اجرای سیستم نیلینگ
گودبرداری در مرحله اول ترانشه و یا گود و ایجاد پله بعدی عملیات.
Nail. حفاری چال جهت نصب مهار کششی
قراردادن آرماتور داخل چال و تزریق چال و اجرای سیستم زهکشی
اجرای شاتکریت جداره و نصب صفحات فولادی
گودبرداری مرحله بعدی ترانشه و یا گود و ایجاد پله های بعدی علمیات.
اجرای پوشش شاتکریت نهایی پس از اتمام آخرین مرحله حفاری
(Anchorage) جداره های مهاربندی شده توسط انکراژ
(Tie back) 8 ) جداره های مهاربندی شده توسط دوخت به پشت – پین گذاری
اجرای مرحله به مرحله به مرحله حفاری از بالا به پایین گود ( 2 تا 3 متر )
حفر چاهکهای افقی و مایل در دیواره گود
قرار دادن کابل های پیش تنیدگی در چاهک
تزریق بتن در انتهای چاهک
کشیدن و مهر کابل ها در سطح جداره گود
تزریق بتن در طول کل چاهک
آزاد کردن کابل ها پس از سخت شدن کامل بتن
(Micropile) جداره های مهاربندی شده توسط میکروپایل
روش اجرای میکروپایل
حفاری
لوله کوبی
تزریق
تسلیح
(Truss – Raker) جداره های مهاربندی شده توسط خرپا
مراحل اجرای یک سازه خرپایی
(Slopeing) شیبدار کردن
اقدامات قابل انجام برای کاهش خطر گودبرداری ها
اگر سرمایه گذار و یا صاحب کار ساختمان در حال ساخت هستید.
اگر در مجاورت ساختمان شما قرار است تخریب و گودبرداری انجام شود
در صورتی که داخل گود کار می کنید
در صورتی که از طرف شهرداری یا دیگر نهادها مسئول کنترل طرح و اجرای ساختمان هستید
آواربرداری
به طور کلی برای خلاصی و رهایی اشخاصی که زیر توده های آوار مانده اند
پاک کردن یا برداشتن آوار تا زمانی که مصدومان پیدا و از زیر آوار به بیرون کشیده شوند
ایجاد راه گربه رو و اتصال راه خالی زیر آوار به هم (ساختن تونل کانال ) . در خصوص این روش باید توجه داشت حتی الامکان آن را کوچک بسازیم تا بدین ترتیب آوار کمتری جابجا شود . به حدی باشد که یک نفر بتواند به سرعت و به آسانی در آن کار کند . چنانچه خیلی کوچک باشد برداشتن موانع و پیشرفت کار به کندی انجام خواهد گرفت.
موانعی که در ایجاد راه گربه رو وجود دارد تیرآهن یا الوار می باشد که در صورت عدم جابجائی آوار میتوان آنها را برید یا برش داد. در صورت وجود لوله های آب وگاز و برق در مسیر ، بدون
برخورد فیزیکی با این لوله ها مسیر راه گربه رو را تغییر میدهیم . همراه داشتن کپسول اطفا حریق به منظور احتمال آتشالزامی است.
Stop یکی از بهترین روش های پیشنهادی و در عین حال کارآمد برای مدیریت موثر صحنه آسیب استفاده از روش می باشد.
Stop. 1) در شروع عملیات در صحنه آسیب چند لحظه توقف کنید. ایست
Think . 2) درباره شرایط خسارات و تلفات فکر کنید. فکر کنید
Observe . 3) نحوه کاهش آسیب و موارد خطرناک را دریابید. مشاهده کنید
Planning . 4) برنامه ریزی اقدامات و عملیات و وسائل مورد نیاز را مشخص کنید. برنامه ریزی کنید
اهرم ها و جک ها
اهرم ها : میله آهنی یا چوبی را به عنوان یک اهرم می توان استفاده کرد .
جک (فک) : یک سیستم مکانیکی است که برای بلند کردن اجسام سنگین طراحی شده است .
انواع جک ها
جک مکانیکی (جک اتومبیل )
جک هیدرولیکی (جک با فشار روغن )
جک پنوماتیکی (جک با فشار هوا )
نتیجه گیری
هدف اصلی اجرای ایمن گودبرداری های ساختمانی حفظ جان و مال انسان های داخل و خارج از گود و جلوگیری از بروز حوادث می باشد و این مهم میسر نمی شود مگر اینکه همه افراد دست اندر کار پروژه های گودبرداری ساختمانی و سازمان های ذیربط به وظایف و مسئولیت های خود در این زمینه آگاه بوده و به آن عمل کنند . کلیه گودبرداری های ساختمانی صرف نظر از اینکه دیواره های آن بعد از گودبرداری پایدار بماند یا نماند بایستی بوسیله سازه های نگهبان مهاربندی گردد که این کار یکی از اصول مهم و پیچیده مهندسی به شمار می رود و باید توسط افراد با صلاحیت و با تجربه طراحی ، اجرا و نظارت شود .
با تشکراز
همراهی صمیمانه شما