مروری بر روانشناسی و بهداشت
بسم الله الرحمن الرحیم
مروری بر روانشناسی و بهداشت
.A سلامت چیست
B . طیف سلامت – بیماری
C .سالم بودن امروز و گذشته D .دیدگاهای قدیمی در مورد سلامتی
1.قبل از قرون وسطی
2 .قرون وسطی
3.رنسانس
4 .قرن 19 دیدگاه زیستی- پزشکی
.
.
5.قرن 20 نیاز به نقش روانشناسی سلامت :
– شیوه زندگی و سلامتی
– شخصیت و سلامتی
6.دهه 1970 پیدایش روانشناسی سلامت
E.تعریف روانشناسی سلامت
.Fدیدگاهای کنونی در باره سلامت و بیماری
1 .دیدگاه زیستی روانی- اجتماعی
2.دیدگاه فراخنای زندگی
G.ارتباط روانشناسی سلامت و سایر رشته ها
A. سلامت چیست
B.طیف بیماری – سلامت
سلامت کامل ————————– بیماری
شکل 1-1 : طیف سلامت بیماری
سلامت بودن در گذشته و اکنون
D .دیدگاهای قدیمی در مورد سلامتی
1.قبل از قرون وسطی
2 .قرون وسطی
3.رنسانس
4 .قرن 19 دیدگاه زیستی- پزشکی
.
.
.
5.قرن 20 نیاز به نقش روانشناسی سلامت :
– شیوه زندگی و سلامتی
– شخصیت و سلامتی
1930- پزشکی روان – تنی
– 1970- پزشکی رفتاری
– دهه 1970 روانشناسی سلامت
6.دهه 1970 پیدایش روانشناسی سلامت
Psycho-somatic medicine
Psychsomatic medicin :1- Behavioral medicine 2- Health psychology
Behavioral medicine: The interdiciplinary field concerned with the development and integration of behavioral and biomedical science knowledge and techniques relevant to health and illness and the application of this knowledge and these techniques to prevention, diagnosis, treatment and rehabilitation( schwartz &weisis, 1978 p, 250 retold of Bronnon and feist ,2007)
The goals: 1- prevention 2- diagnosis 3- treatment 4- rehabilitation
The emergence of health psychology
* Behavioral medicine Behavioral Health Health psychology
* Behavioral Health: Emphasize the enhancement of health and prevention of disease in healty people rather than the diagnosis and treatment of disorders in sick people ; such as : injury prevention – cigaret smoking – alchol use – diet and exercise
E.تعریف روانشناسی سلامت
روان شناسی سلامت عبارت است از گرد اوری یافته های اموزشی – علمی و حرفه ای در رشته روانشناسی در جهت ارتقائ و حفظ سلامتی پیشگیری و درمان بیماریهی شناسایی عوامل سبب شناختی و تشخیصی مرتبط با سلامتی بیماری و کز کار کردی های مرتبط و نیز تجزیه و تحلیل و بهبود نظام مراقبتهای بهداشتی و ایجاد خط مشی های بهداشتی (ماتارازو 1982 ص 4).
Health psychology
psychology’s cotributions to the enhancement of health, the prevention and treatment of disease, the identification of health risk factors ,the improvement of the health care system and the shaping of public opinion with regard to health.
More specifically, it involves the application of psychological principles to physical health areas such as: lowering high blood pressure, controling cholestrol, managing stress, alleviating pain ,stopping smoking and moderating other risky behaviors (Bronnon and fiets, 2007)
دلایل ظهور روانشناسی سلامت
تغییر ماهیت بیماریها
ناتوانی مدل زیست –پزشکی در تبیین بیماریها
افزایش فوق العاده زیاد هزینه های مراقبت پزشکی
معنی و مفهوم سلامت تغییر کرده هست
.
.
1- دلیل اول:
تغییر ماهیت بیماریه از گذشته تا کنون
علل مرگ:
در گذشته تا اوایل قرن بیستم
بیماری های عفونی +_بیماری های تغذیه
قرن 20 تا حالا
بیماریهای مزمن: قلبی سرطان ایدر سکته مغزی
علل کاهش مرگ و میر
1- اقدامات پیشگیرانه
2- بهبود تغذیه
3- پیشرفت پزشکی
Causes of Death
در 2003
Chronic diseases ( Heart disease – cancer – stork )
ناشی از سبک زندگی(life style ) فردی مانند : سیگار کشیدن – سو مصرف الکل و تغذیه نامناسب و استرس
در 1900
Infectious diseases (pneumonia – tuberculosis diphtheria)
ناشی از مشکلات سلامت عمومی
Age related trend in mortality
از حدود دهه 90 به بعد بیماریهایی چون سکته قلبی حوادث مربوط به وسایل نقلیه حوادث غیر عمدی که یک مولفه سبک زندگی در آن وجود دارد به تریج کاهش یافت. و بعضی بیماریهایی چون: آلزایمر آنفلو انزا – سینه پهلو – بماریهای کلیوی- عفونت خون (septicemia) وپارکینسون ازایش یافته که وابسته به سن است.
غلت اینست که مرگ و میر وابسته به سن است.
عوامل منجر به مرگ (WHO)
1.Malnutrition
2.Tobbaco use
3. Hypertention
4. poor water supply
5.Physical inactivity
Income level
* change in life expectancy
در طی قرن 20 امید به زندگی به شدت افزایش یافته است امید رندگی در 1900 در آمریکا حدود 3/47 سال است (Hoyert et al ,2005)
عوامل موثر بر امید زندگی:
1- the control of many infectious disease
2- Healthier life styles
3-Medical advances
4-the lowering of infant mortality
.
WHO (1946) :
Health is a state of complete physical, mental and social well-being and not merely the absence of disease or infirmity
.
.
2- دلیل دوم:
ناتوانی مدل زیست –پزشکی در تبیین بیماریها
ظهور الگوی زیستی – رولنی و اجتماعی
3-دلیل سوم: افزایش فوق العاده زیاد هزینه های مراقبت پزشکی 4- دلیل چهارم: معنی و مفهوم سلامت تغییر کرده هست
.
The changing field of Health
وضعیت سلامتی در بسیاری از نقاط دنیا در طی صد سال گذشته تغییر یافته است.
در 1900
– سلامتی تعریف می شد به عنوان فقدان بیماری
-بیماریها عموما ناشی می شد از: Impure drinking water – Contaminated foods – Sick people.
– دوره بیماریها کوتاه بود: بیماریهای چون تیفویید سینه پهلو و دیفتری
در قرن 20
علل مرگ و میر از :Infectious disease تبدیل به
Unhealty life style and behaviors شد.
درمانها موثرتر شده اند ولی پر هزینه تر
تعریف جدید تری از سلامتی ارایه شده است
Health: The presence of positive well- being , not merely yhe absence of disease
چشم اندازهای جدیدی مطرح شده است
G.ارتباط روانشناسی سلامت و سایر رشته ها
Health psychology interact with:
Biology
Sociology