تولید شیر پاستوریزه

مقدمه
شیر به عنوان یک ماده غذایی ارزشمند نخستین و کاملترین غذای نوزاد انسان و حیوان را تشکیل می دهد و در تمام طول دوران رشد عنصری حیاتی در جیره غذایی و الگوی تغذیه محسوب می شود .
مواد غذایی مختلفی که مورد استفاده بشر قرار می گیرند عمدتاً به عنوان ماده غذایی آفریده نشده اند بلکه یک قسمت از یک موجود جاندار و یا زنده بوده یا مثل تخم مرغ و عسل جهت برآوردن احتیاجات دیگری از قبیل ازدیاد نسل و تغذیه زمستانی می باشد . مواد غذائی نباتی هر کدام قسمتی از گیاه و نبات مانند میوه ، ریشه ، ساقه و برگ می باشند در حالی که شیر را به عنوان هدیه ای از مادر به فرزند خویش به عنوان اولین ماده غذایی نوزاد باید شناخت که تمام مواد غذائی مورد نیاز بدن را داراست .

خلاصه گزارش
شیر با 3% کل پروتئین 75 % کلسیم و 20 % کالری و همچنین کمتر از 30 درصد چربی مورد نیاز بدن را تامین می کند و از لحاظ اقتصادی شیر و فراورده های آن از جمله ارزانترین منابع تامین پروتئین جامعه می باشد شیر پاستوریزه و هموژنیزه مورد تاکید محافل بهداشتی و پزشکی می باشد استفاده از شیر و لبنیات پاستوریزه به لحاظ فعال بودن میکرو ارگانیسم ها و باکتری های بیماری زا خطراتی را متوجه سلامت انسان می کند بویژه آنکه برخی از بیماری ها بین انسان و دام مشترک بوده و به راحتی از طریق مصرف شیر آلوده به انسان منتقل می شود به همین دلیل استفاده از شیر هموژنیزه و پاستوریزه شده را برای جامعه مفید دانسته و به همین خاطر تصمیم به ساخت یک واحد صنعتی تولید شیر پاستوریزه و هموژنیزه
گرفته ایم .
شیر را نمی توان به عنوان یک مخلوطی از پروتئین ، چربی ، کربوهیدرات ، مواد معدنی و ویتامین ها معرفی کرد چون عملاً مخلوط کردن این مواد هیچ موقع شیر را ب.جود نمی آورد آزمایشات مختلف انجام یافته در زمینه کشف چگونگی مخلوط شدن مواد شیر با هم هیچ موقع جوا ب کامل و گویایی نداده است اما به صورت کلی شیر از پروتئین ، چربی ، کربوهیدرات ، مواد معدنی و ویتامین تشکیل شده است که ساختمان شیر را از حالت خیلی ساده تا کمپلکس تشکیل می دهد شیر را نباید به عنوان یک نوشیدنی ساده تلقی کرد بلکه ماده خام و اصلی خیلی از فراورده ای دیگر مانند خامه ، پنیر ، شیر کندانسه و خشک و همچنین بستنی می بلشد برای اینکه بتوان به طور صحیح ترکیب شیر را بررسی کرد بهتر است آن را به دو قسمت آب و ماده خشک تقسیم کنیم . آب 4/87 درصد از شیر را تشکیل می دهد و ماده خشک بقیه آن را تشکیب می دهد ماده خشک از لاکتوزها چربی مواد ازته و مواد مینرال تشکیل شده است .
شیر در جاهای مختلفی کاربرد دارد از جمله : صنایع غذایی و صنایع داروسازی .
در منایع غذایی شیر عامل تولید انواع خوراکی ها می باشد که به اختصار توضبح داده شده است اما در منابع دارو سازی برای ساخت آنتی بیوتیک ها و داروهای بیولوژیکی و همچنین ساخت داروهای مرحله ای از شیر استفاده می شود به این ترتیب که شیر را به مواد اولیه تجزیه کرده و بر روی حیوانت آزمایش می کنند و نتایج آن را در ساخت داروهای جدید اعمال می کنند .
شیر از لحاظ رقابت با مواد غذایی دیگر مانند سبزیجات ، میوه جات و پروتئیه ها و گوشت یکی از بهترین مواد غذایی می باشد و همچنین درصد زیادی از مردم به جای استفاده از مواد فوق الذکر از شیر استفاده می کنند .
ظرفیت تولید این کارخانه روزانه 30 تن شیر می باشد که بسته به شیرهایی دارد که به کارخانه داده می شود . برای اینکه درصد زیادی از جمعیت کشورمان را جوانان و نوجوانان تشکیل می دهند مصرف روزانه شیر و لبنیات باعث جلوگیری از ابتلای آنها به بسیاری بیماریها می شود خوشبختانه این فرهنگ در میان مردم به صورت همه گیر در آمده است که از شیر و مشتقات آن به صورت روزانه استفاده می شود به این دلیل فروش روزانه شیر روز به روز افزایش می یابد .
شیر پاستوریزه به روشهای مختلفی تولید می شود که بهترین روش آن تولید شیر پاستوریزه از روش H.T.S.T می باشد در این روش کیفیت شیر به نسبت روشهای دیگر بهتر حفظ می شود و همچنین سرعت در این روش بیشتر است در این شیوه از تولید شیر ، شیر به مدت 15 ثانیه به دمای 15 درجه سانتیگراد رسیده و سپس تا 4 درجه سانتیگراد سرعت می شود سپس به وسیله سپراتور چربی آن تنظیم شده و مقدار چربی اضافه آن به صورت خامه از شیر جدا می شود شیر صافی شده به بخش هموژنیزه رفته و چربی آن به صورت یکدست و مخروط کاملاً هم گن در می آبد و سپس نمونه ای از آن شیر به آزمایشگاه رفته تا از لحاظ کیفیت ، آلودگی و غیره مورد آزمایش قرار می گیرد و پس از تایید آزمایشگاه آماده بسته بندی و در انبارهای ذخیره می شود .
برای ساخت کارخانه با توضیحات قبلی نیاز به یک زمین 10000 متر مربع می باشد که قیمت آن 100000000 ریال می باشد برای ساخت محوطه ها خیابان کشی ها ، پارکینگ و فشای سبز و همچنین حصارکشی دور زمین 118950 هزار ریال سرمایه گذاری شده است ، همچنین برای ساخت سالن های تولید و انبارها تعمیرگاه ، تاسیسات ، آزمایشگاه . همچنین ساختمانهای اداری و قسمت های نمازخانه و غذا خوری به صورت کلی 533600 هزار ریال هزینه و سرمایه گذاری کرده ایم .
ماشین آلات و تجهیزاتی که در این کارخانه مورد استفاده قرار می گیرد 90 درصد از داخل کشور تامین شده اند که قیمت کلی آن 600328 هزار ریال می باشد تاسیساتی که در این کارخانه به کار رفته 428965 هزار ریال هزینه برده است . مواد اولیه ای که در این کارخانه مورد استفاده قرار می گیرد سالیانه 9100 تن شیر خام می باشد که قیمت کلی آن 1501500 هزار ریال می باشد . هزینه ای که صرف آب ، برق ، سوخت مصرفی کارخانه می شود 117030 هزار ریال می باشد .
نگهداری دستگاهها و تعمیر آنها هزینه ای را در بر می گیرد که در کل به صورت سالیانه 8814914 هزار ریال برآورد می شود . این کارخانه 50 نفر پرسنل دارد که هر کدام به نسبت منسب خود حقوق و مزایایی دارند که به صورت سالیانه و در کل هزینه پرداخت حقوق آنها 532968 هزار ریال می باشد . هزینه مستهلک شدن دستگاهها و محوطه ها و همچنین ساختمانی در طول سال 436043578 هزار ریال می باشد تولید این کارخانه با برآورد تمان هزینه ها به صورت کلی در یکسال 80750390274 هزار ریال هزینه می برد .
قیمت تمام شده محصول ما در یک تن 8972265 هزار ریال می باشد قیمت فروش محصولات کارخانه ها عموماً به نسبت قیمت کالاهای مشابه در بازار در نظر گرفته می شود .
سرمایه ثابت این کارخانه متشکل از 2 قسمت هزینه های ثابتی و هزینه های فبل از یهره برداری می باشد که به صورت کلی 162033778 هزار ریال می باشد . سرمایه در گردش این کارخانه نیز 57604 هزار ریال می باشد . این کارخانه در طول یکسال 15862660074 هزار ریال سود دارد . ارزش افزوده ناخالص این کارخانه 488742088 هزار ریال می باشد و ارزش افزوده خافص این کارخانه 1070357418 هزار ریال می باشد نسبت افزوده ناخالص به فروش 753211/0 می باشد . و نسبت افزوده خالص به فروش 649552/1 می باشد . نسبت ارزش افزوده خالص به سرمایه گذاری کل 660576/0 می باشد . سرمایه گذاری ثابت سرانه این شرکت 324067556 هزار ریال می باشد . نرخ بازدهی سرمایه 1586266006 هزار ریال می باشد دوره برگشت سرمایه کل 182458/2 می باشد .

بررسی اقتصادی طرح
شیر 30 درصد کل پروتئین ـ 75درصد کلسیم ـ 20 درصد کالری و کمتر از 30 درصد چربی مورد نیاز بدن انسان را تامین می کند . بلحاظ اقتصادی نیز شیر و فراورده های آن از جمله ارزانترین منابع تامین پروتئین جامعه است امروزه استفاده از شیر پاستوریزه و هموژنیره مورد سفارش و تاکید محافل بهداشتی در جهان قرار دارد و بسیاری از این مراکز از جمله سازمان بهداشت جهانی اساساً استفاده از شیر غیر پاستوریزه و هموژنیره را در الگوی تغذیه مردم کشورها بویژه کودکان مردود نمی دانند و از دولت ها می خواهند که کنترل و نظارت دقیقتر . گسترده تری در این زمینه به عمل آورند .
استفاده از شیر و لبنیات غیر پاستوریزه به لحاظ فعال بودن میکروارگانیسم ها و باکتری های بیماری زا خطراتی را متوجه سلامت انسان می کنند بویژه آنکه برخی بیماری ها مشترک دام و انسان نیز به راحتی از طریق شیر به مصرف کننده انتقال می یابد .
تهیه و تولید این ماده حیاتی به روش صحیح و اصولی در یک قرن پیش در برخی از کشورهای جهان شروع شده است امروزه کارخانه های شیر از نقطه نظر اقتصادی و تهیه مواد لبنی بهداشتی از اهمیت زیادی برخوردار شده اند .
و همچنین استفاده از شیر سالم لاعث جلوگیری و کاهش زمینه به ابتلاء به بسیاری از بیماری ها می شود به همین دلایل شرکت تولید شیر پاستوریزه برای اقتصاد جامعه مفید می باشد .
شرح محصول
شیر را نمی توان به عنوان مخلوطی از پروتئین ـ چربی ـ کربو هیدرات ـ مواد معدنی و ویتامینها معرفی نمود . چون مخلوط کردن این مواد هیچ موفع شیر را بوجود نخواهد آورد و آزمایشات مختلف انجام یافته در این مورد نیز تا به حال نتیجه نداده است .
مواد متشکله شیر از حالت ساده تا خیلی کمپلس که ترکیب و ساختمان قسمتی از آنها هنوز به طور کامل مشخص و روشن نیست عبارتند از : پروتئین ـ چربی ـ کربو هیدرات ـ مواد معدنی و ویتامینها .
تحقیقات زیادی در این مورد انجام شده و حتی تحقیقات سالهای اخیر هم هنوز نتوانسته اند ترکیبات شیر را با تمام جزئیات آن روش نماید .
شیر مانند بسیاری از مواد غذائی دیگر خواص خود را بمدت زیادی نمی تواند حفظ کند . شیر بخودی خود حتی اگر در بهداشتی ترین شرایط نیز دوشیده شود دارای میکروب است حتی اگر دام از سلامت کامل برخوردار باشد شیر پس از خروج از پستان در مرحله دوشش و پس از آن در معرض آلوده شدن به انواع میکروبها قرار گیرد .
شیر به صورت دائمی ترکیب و خواص خود را تغییر می دهد و این عمل تحت تاثیر میکرو ـارگانیسم و اتریمهای موجود در ترکیب آن انجام می شود شیر را نباید تنها بعنوان یک نوشیدنی تلقی کرد بلکه ماده خام و ماده ای اصلی خیلی از فراورده های شیری از قبیل کره ـ خامه ـ پنیر ـ ماست شیر کندانسه و خشک ـ بستنی و غیره را تشکیل می دهد و درجات خوب و مقاومت و ارزش مواد فوق بسته به ماده تشکیل دهنده اصلی آن یعنی شیر می باشد . برای اینکه بتوان بطور صحیح ترکیب شیر را بررسی کرد بهتر است آن را به دو قسمت آب و ماده خشک تقسیم کنیم . قسمت اعظم ترکیب شیر را ( 4/87%) آب تشکیل می دهد و آن محیطی است که تمام مواد متشکله شیر به صورت محلول و یا دیسپرسیون در آن قرار گرفته اند . فونگسیون آب در بدن خیلی مهم است بطوریکه نوزاد احتیاج آب بدن خود را از آب شیر تامین می کند بغیر از آب مواد دیگر متشکله شیر را تحت عنوان ماده خشک نام می بریم که ماده خشک از بخشهای مختلفی مانند : لاکتوز ـ چربی ـ مواد ازته و مواد میزان تشکیل شده که حدود 6/12% از شیر را در بر می گیرد .
کاربرد محصول
کاربرد شیر را برای بهتر توضیح دادن به دو قسمت بخشی غذایی و بخش دارو سازی تقسیم می کنیم .
بخش غذایی : شیر در تولید انواع لبنیات نقش اصلی را ایفا می کند مواد غذایی مانند ماست ، کره ، پنیر ، خامه ، شیر خشک ، بستنی ، بر اثر فعل و انفعالاتی که با افزودن بعضی مواد به شیر صورت می گیرد ساخته می شوند که هر کدام بسته به نوع محصول به میزان معینی مواد افزودنی و شیر و حرارت یا برودت نیاز دارتد .
بخش داروسازی : از شیر در صنایع دارو سازی برای ساخت آنتی بیوتیکها و داروهای بیولوژیکی و همچنین داردهای مرحله ای استفاده می شود به این ترتیب که شیر را به مواد اولیه اش تجزیه می کنند و سپس این مواد را بر روی مدل های انسانی و همچنین حیوانت آزمایشگاهی ، آزمایش کرده و از نتایج آن در ساخت داروهای جدید استفاده می کنند .
کالاهای رقیب
از لحاظ اینکه بشر یک ماده غذایی غنی و کاملترین نوشیدنی می باشد دارای رقبای زیادی در مواد غذایی می باشد مانند : انواع سبزیجات و میوه جات و پروتئین ها و گوشت که هر کدام به نسبه سهمی از مواد خوراکی افراد را تامین می کنند.
همچنین به دلیل وجود دامداریهای مستعد در سطح کشور و وجود و آب و هواهای گوناگون باعث تولید شیر در تمام طول سال می باشد که این خود رقیبی برای کالای ما می باشد .
ظرفیت تولید
این شرکت توانایی تولید 30 تن شیر را دارا می باشد .
بررسی بازار
برای اینکه درصد زیادی از جمعیت کشورمان را جوانان تشکیل می دهند مصرف روزانه شیر و لبنیات باعث جلوگیری از ابتلا آنها به بسیاری از بیماریها می شود خوشبختانه این فرهنگ در میان مردم به صورت همگیر در آمده که از شیر و مشتقاتش روزانه استفاده می شود پس به این دلایل فروش روزانه کارخانه روز به روز افزایش می یابد .

بررسی های فنی ( انتخاب تکنولوژی مناسب )
الف ـ تحویل شیر و توزین
شیرهای تحویل گرفته شده از دامداران در بخش تحویل شیر که متشکل از یک سیستم می باشد از لحاظ مقدار وزن مخصوص اسیدیته و چربی شیر اندازه گیری شده و در تانک های حجیم ذخیره می شود و لازم به ذکر است که دمای شیر در مخازن تا دمای 4 درجه c پایین آورده می شود .
ب ـ پاستوریزاسیون
پاستوریزاسیون عبارت است از رساندن یک ماده غذایی به دمائی که کلیه میکروبها پاتوژن یا بیماری زا و قسمت اعظم میکروبهای غیر پاتوژن آن از بین برود . برای پاستوریزاسیون شیر روشهای مختلفی وجود دارد مانند : H.T.S.I-U.H.T- L.T.L.T اما روشی که تقریباً اکثر کارخانجات با آن روش شیر را پاستوریزه می کنند H.T.S.T می باشد در این روش شیر بمدت 15 ثانیه به دمای 75 درجه سانتیگراد رسیده و تا 4 درجه سانتیگراد سرد می شود .
ج ـ تنظبم چربی
در این قسمت مقدار چربی شیر بوسیله دستگاه سپراتور تنظبم می شود به این صورت که مقدار چربی شیر را به حد استاندارد رسانده ( 5/2درصد ) و چربی اضافه را به صورت خامه در مخزن ذخیره می کنند .
د ـ همورژنیزاسیون
شیرهای تحویلی بعد از تنظیم چریزتوسط سپراتور و عبور از پاستوریزاتور با دمای 67 درجه سانتیگراد از دستگاهی بنام هموژنابزر عبور کرده و هموژرنیزه می شود .
هموژرنیزاسیون چربی شیر عبارتند از : همگن و امولسیون شدن چربی در حجم کل شیر بطوری که گویچه های چربی کوچکتر شده و به سطح شیر نمی آیند .
ز ـ آزمایشگاه
نمونه ای از شیرهای آماده شد . به آزمایشگاه رفته و از نقطه نظر های مختلفی مانند میکروبی بودن و وزن مخصوص چربی و اسیدیته مورد آزمایش قرار می گیرند.

ذ ـ ذخیره سازی
شیرهای سالم در تانگهای حجیم در سردخانه ها به مدت 24 ساعت نگهداری می شوند و پس از آزمایش مجدد و اطمینان از آلوده نبودن آنها مخازن ذخیره می کنند .
مشخصات ماشین آلات و خط تولید
1ـ پاستوریزاتور
در کارخانجات صنایع شیر معمولاً از صفحات تبادل حرارتی به عنوان پاستوریزاتور استفاده می شود . این صفحات دارای شیرهائی در داخل هستند که مسیر شیرها با دمای متفاوت را مشخص می نمایند . از این جا که شیر در این سیستم به صورت ورقه نازکی درآمده و در سطح زیادی پخش می شود راندمان تبادل حرارتی بشدت بالا است . دستگاههای پاستوریزاسیون معمولاً از چند قسمت با دمای متفاوت ساخته شده است زیرا جهت پر فرایند دمای مناسب همان مورد نیاز می باشد بطور مثال شیر برای سیراتور می بایست دارای دمای 40 درجه سانتیگراد و جهت هموژنیزاسیون 67 درجه سانتیگراد و جهت پاستوریزه شدن 75 درجه سانتیگراد و در نهایت جهت ذخیره شدن 4 درجه سانتیگراد باشد هر پاستوریزاتور از یک مخلوط کن بخار و آب و یک بالانس تانک که بعنوان کنترا کننده ورود شیر عمل می کند تشکیل شده است .
2ـ سپراتور
سپراتور یا چرخ شیر دستگاهی است که می تواند چربی شیر را بصورت خامه از آن جدا نمایند این دستگاه از تعداد زیادی قیف های قرار گرفته بر روی هم تشکیل شده که با حرکت سانتریفوژی با دور 6000 دور در دقیقه خامه را از شیر با توجه به اختلاف دانسیته این دو جدا می نمایند . همچنین سپراتور قادر است اجسام خارجی و چرکهای ناشی از ورم پستان را در هر دسیشارژ از شیر خارج نماید .
3ـ هموژنایزر
هموژنایزر از یک سیستم سیلندر ـ پیستونی تشکیل شده است که شیر با فشار 200 اتمسفر از تعدادی سوراخ و شیار عبور کرده و چربی آن بر اثر ضربه ها و اصطکاک ناشی از فشار بالا بصورت خرد شده با شیر امولسیونه می شود .
وسایل اداری رفاهی
رستوران ـ سرویس بهداشتی ـ زمین
یک ساختمان یک طبقه با گنجایش 100 نفر برای پذیرایی از کارگرام
یک ساختمان m 25 متری برای سرویس بهداشتی و یک زمین فوتبال .
ساختمان
1ـ سالن تولید : این ساختمان به صورت سوله بوده با مساحت 1200 متر مربع
2ـ ساختمان اداری : این ساختمان به صورت آپارتمان با مساحت 100 متر مربع
3ـ غذا خوری : این ساختمان از دو قسمت غذا خوری و استراحت گاه تشکیل شده که مساحت آن بالغ بر 210 متر مربع می باشد .
4ـ انبار : انبارها از دو بخش مواد اولیه و محصولات متشکل می شوند که جمعاً 550 متر مربع می باشند که انبار مواد اولیه 200 متر مربع است .
5ـ تاسیسات : در قسمت تاسیسات بخش های دیگری مانند آزمایشگاه با مساحت 50 متر و تعمیرگاه با مساحت 100 متر مربع و مابقی آن مختص به تاسیسات است .
6ـ تصویه خانه فاضلاب : این بخش یک اتاقک با مساحت 50 متر مربع می باشد .
7ـ سرویس بهداشتی : در بخش قبلی ذکر شده است .
8ـ نگهبانی : یک ساختمان تک اتاقی با مساحت 12 متر
9ـ پارکینگ : برای قسمت پارکینگ از فضاهای باز اطراف کارخانه استفاده می شود .
10 ـ زمین بازی : همانند بخش پارکینگ
برآورد هزینه های کارخانه
محصول تولیدی :
محصول تولیدی این کارخانه شیر پاستوریزه می باشد که محصول آن می باشد این کارخانه توانایی تولید 30 تن شیر در روز را دارا می باشد .
جدول محصولات جدول 1
ردیف
نام محصول
میزان تولید
واحد
کد محصول
1
شیر پاستوریزه
روزانه 30 تن
تن

زمین :
کارخانه ما با توضیحات قبلی برای بنا شدن نیاز به 10000 متر مربع زمین در شهرک صنعتی دارا می باشد که قیمت هر واحد آن برابر 10000 قرار شده است که هزینه کلی آن برابر 100000000 ریال می باشد .

زمین جدول 2
مساحت متر مربع
قیمت واحد ( ریال )
قیمت کل ( هزار ریال )
توضیحات

10000
10000
100000
در شهرک صنعتی

محوطه سازی :
خاکبرداری و تسطیح برای ساخت سوله و ساختمانها 790 متر مربع بوده که قیمت هر متر مربع آن برابر با 5000 ریال می باشد که قسمت کلی آن ریال می باشد .

خیابان کشی ، پارکینگ و فضاهای سبز :
از کل زمین کارخانه به مقدار 3000 متر مربع به خیابان کشی و پارکینگ م فضای سبز تخصص دارد که هزینه هر متر مربع آن 20000 ریال می باشد
که هزینه کلی آن 60000000 می باشد .
دیوار کشی
کل محوطه کارخانه با دیوار محصور می گردد که میزان آن 900 متر می باشد که قیمت هر متر مربع آن 50000 ریال می باشد که هزینه کلی آن 45000000 می باشد
محوطه سازی جدول 3
شرح کار
مقدار کار
قیمت واحد ( ریال )
کل هزینه
خاکبرداری تسطیح
2790
5000
13950
خیابان کشی پیاده رو و فضای سبز
3000
2000
60000
دیوار کشی
900
50000
45000
سایر موارد
–
–
–
جمع کل

118950

ساختمان سازی
سالن تولید : سالن تولید کارخانه ساختمانی به شکل سوله می باشد که مساحت آن برابر با 1200 متر مربع می باشد که قیمت هر متر آن برابر با 500000 ریال می باشد که برآورد هزینه کلی آن 60000000 ریال می باشد .
انبارها :
انبارهای این کارخانه از دو بخش مواد اولیه و محصول شکل یافته است بخش اول محصول کارخانه را نگه داری و بخش دوم مواد اولیه را نگه داری می کند که این انبارها به صورت یک اتاق با سقف بلند می باشند که مساحت آن برابر 550 متر مریع می باشد همچنین قیمت هر متر مربع آن برابر 500000 ریال می باشد که قیمت کلی آن 275000000 ریال می باشد .
تعمیرگاه ، تاسیسات ، آزمایشگاه :
چند ساختمان دیگر در محوطه وجود دارد که به تعمیرگاه تاسیسات ، آزمایشگاه اختصاص دارد که مساحت کل آن 210 متر مربع می باشد که هر متر مربع هزینه ای برابر با 600000 ریال را بالغ می شود که همچنین قیمت کلی آن 126000000 ریال می باشد .

ساختمان اداری :
برای قسمت بایگانی و اتاق ریاست و حسابداری ساختمانی در نظر گرفتیم که مساحت آن 100 متر مربع می باشد که قیمت هر متر مربع آن 600000 ریال می باشد که قیمت کلی آن 60000000 ریال می باشد .
نمازخانه ، غذا خوری :
برای نماز خواندن و غذاخوردن و همچنین استراحت کردن کارکنان ساختمانی در نظر گرفتیم که مساحت آن 210 متر مربع بوده هزینه برآورد هر متر مربع آن 600000 ریال می باشد که قیمت کلی آن برابر 12600000 می باشد .
ساختمان سازی جدول 4
شرح
نوع ساختمان
مساحت ( متر مربع )
قیمت واحد ( ریال )
کل هزینه ( هزارریال )
سالن تولید
سوله
1200
500000
60000
انبار
اتاق با سقف بلند
550
500000
275000
تعمیرگاه ، تاسیسات ، آزمایشگاه
آپارتمان
210
600000
126000
ساختمان اداری
آپارتمان
100
60000
60000
نمازخانه ، غذا خوری
سالن
210
600000
126000
جمع کل

523600

ماشین آلات و تجهیزات
ماشین آلات و تجهیزاتی که در این کارخانه به مار گرفته شده است از این قرار است :
1ـ باسکول یا کنترل حجمی شیر که به منظور توزیع شبر استفاده می شود که ظرفیت آن برابر با متر مکعب 500 می باشد و همچنین قیمت آن 25000000 ریال می باشد .
2ـ نوار نقاله : برای حمل شیر به بخش های مختلف کارخانه از نوار مقاله استفاده می شود که الکترومتور آن 2/1 کیلو واتی بوده که قیمت آن برابر با 3500000 ریال می باشد .
3ـ تانک ذخیره شیر : برای ذخیره کردن شیرهای داخلی از یک تانک هزار لیتری مجهز به اژیتاتور استفاده می شود که قیمت آن 20000000 ریال می باشد .
4ـ دستگاه خنک کننده به منظور خنک کردن شیرها تا دمای 4 درجه سانتیگراد از این دستگاه استفاده می شود که ظرفیت آن 10000 لیتر در ساعت بود که قیمت آن 210000 ریال می باشد .
5ـ پمپ انتقال شیر : برای انتقال شیر دستگاهی به دستگاه و یکی از پمپ استفاده می شود که قدرت آن 5000 لیتر در ساعت می باشد که قیمت آن 280000 ریال می باشد .
6ـ سپراتور : جهت جدا نمودن چربی اضافی از شیر دستگاه سپراتور به ظرفیت 5000 لیتر استفاده می شود که قیمت آن برابر با 747600 ریال می باشد .
7ـ دستگاه پاستوریزاتور صفحه ای : برای پلستوریزه کردن شیرها از یک دستگاه پاستوریزه به ظرفیت 5000 لیتذ در ساعت با قیمت 7874000 ریال استفاده می شود .
8ـ هموژنابزر : برای هموژنیزه کردن شیرها از دستگاه هموناژ به ظرفیت 5000 لیتر در ساعت استفاده می شود که قیمت آن 807800 ریال می باشد 9ـ تانک ذخیره شیر پاستوریزه : برای ذخیره کردم شیرهای پاستوریزه از تانک به ظرفیت 5000 هزار لیتر مجهز از یناتور استفاده می شود که قیمت آن 2700000 ریال می باشد
10 ـ دستگاه جعبه شور : جهت شست و شوی جعبه های شیر از این دستگاه استفاده می شود که قیمت آن 2000000 ریال می باشد .

ماشین آلات جدول 5
ردیف
ماشین آلات
مشخصات فنی
تعداد
قیمت واحد ( ریال )
قیمت کل ( هزار ریال )
1
باستول حجمی شیر
متر مکعب 500
1
–
25000
2
نوار نقاله
الکترومتر 2/1 کیلو وات
1
–
3500
3
تانک ذخیره شیر
100لیتر مجهز به اژیتاتور
1
–
24000
4
دستگاه خنک کننده
خنک کردن شیر تا 4 درجه ظرفیت 10000لیتر در ساعت
1
–
210
5
پمپ انتقال شیر
برای انتقال شیر از دستگاه به قدرت 5000 لیتر در ساعت
1
–
280
6
سپزلتور
ظرفیت 5000 لیتر در ساعت
1
–
6/747
7
پاشتوریزاتور صفحع ای
ظرفیت 5000 لیتر در ساعت
1
–
4/787
8
هموژنایزر
5000لیتر در ساعت
1
–
8/807
9
تانک ذخیره شیر پلستوریزه
5000لیتر در ساعت
1
–
2700
10
جعبه شور

1
–
2000
جمع کل

8/60032
تاسیسات
دستگاهی سختی گیر آب
جهت تصویر آزیگ بخار از یک دستگاه سختی گبر له ظرفیت
2 متر مکعب استفاده می شود که قیمت آن برابر با 7500000 می باشد .
لوازم و تجهزیات آزمایشی :
برای کنترل تولیدات کارخانه از یک آزمایشگاه استفاده می شود که هزینه جمع آوری این آزمایشگاه با تجهیزات کامل برابر با 20000000 ریال می باشد .
شوفاژ :
جهت تامین گرما در زمستان برای بخش اداری از شوعاژ خانه استفاده می شود که قیمت آن 2000000 ریال می باشد .
لوازم و تجهیزات شامل صندلی و میز و تلفن ها که قیمت آن برابر با 10000000 ریال می باشد
لیفتراک :
جهت حمل تانکرها و جعبه های شیر از یک لنتراک استفاده می شود که قیمت آن 7000000 ریال می باشد .
ژنراتور اضطراری :
برای تامین برق در زمانهایی که بر اثرز قطعی برق در کارخانه ممکن است از کار بیفتد ژنراتئری در نظر گرفته شده است که قدرت آن 150 کیلو وات و قیمت آن برابر با 75000000ریال می باشد .
سواری :
جهت انجام کارهای اداری از یک دستگاه سواری استفاده می شود که قیمت آن رابر 50000000 ریال می باشد .
تجهیزات آب سرد :
برای تامین آب سرد یک سردخانه از یک دستگاه چیلر استفاده می شود که قیمت آن برابر 1000000 می باشد
تجهیزات آتش نشانی:
برای اتفاع حریق احتمالی در کارخانه از کپسول آتش نشانی استفاده می شود که قیمت آن برابربا 30000000 ریال می باشد
سیستم شستشو ضد عفونی(CIP) :
جهت شستشو و ضد عفونی کردن کلیه دستگاهها از یک دستگاه CIP استفاده می شود که قیمت آن برابر با 30000000 می باشد.
کمپر سور هوا:
برای تهویه هوای داخل سالن از یک کپر سور هوا با قدرت 1500 لیتر در دقیقه استفاده می شود که قیمت آن برابر با 65000000ریال می باشد.
کمپر سور جهت سردخانه:
برای تامین هوای سرد سردخانه چهار سیلندر به قدرت 35000کیلو کالری استفاده می شود که قیمت آن برابر با 2625000 ریال می باشد.
کندانسور ریسو:
جهت تامین سرمای سردخانه از این دستگاه استفاده می شود که قیمت آن برابر است با 8000000 ریال می باشد.
اوپراتور:
برای جابجایی هوا در سردخانه از این دستگاه اسافاده می شود که قیمت آن برابر 490000 ریال می باشد.
دیگ بخار:
برای شست و شوی لوله ها به وسیله بخار از دیک بخار 2 تن ای به قیکت 8750000ریال استفاده می ش.د.
حفره چاه:
یک چاه به عمق 100 متر با تمام امتیاز اب برای آب مصرفی در شست و شوی دستگاهها که هزینه آن برابر با 5000000 ریال می باشد.
منبع ذخیره آب زمینی:
جهت ذخیره آب از یک منبع که حجم گنجایش آن برابر 300متر مکهب می باشد که قیمت آن برابر 1800000 می باشد.
پمپ انتقال آب :
برای انتقال آب از چاه به منبع از یک دستگاه پمپ با قدرت آبدهی 15 متر مکعب استفاده می شود که قیمت آن برابر 7500000 ریال می باشد.
امتیاز برق:
برای کارخانه از یک پست الکتریکی با قدرت 256 کیلو مگاهرز تامین می شود که قیکت ان برابر است با 12300000 ریال می باشد.
جدول تاسیسات:
ردیف
عنوان
شرح
مشخصات فنی
فیمت هزار ریال
1
دستگاه سختی گیر اب
جهت تصفیه آب دیگ بخار
ظرفیت 2 متر مکعب
7500
2
لوازم تجهیزات آزمایشگاه
برای کنترل تولیدات کارخانه
سری کامل
2000
3
شوفاژ
جهت تامین گرما بخشی اداری

2000
4
لوازم و تجهیزات اداری رستوران
صندلی ، میز ، تلفن

5000
5
لیف تراک
جهت حمل تانک بیتر

7000
6
ژنراتور اضطراری
برای تامین برق
قدرت 150 کیلو وات
75000
7
سواری
جهت انجام کارهای اداری

50000
8
تجهیزات آب سرد
تامین آب سرد سردخانه
چیلر
10000
9
تجهیزات آتش نشانی
اتفاع حریق
30 کپسول
30000
10
سیستم شستشو و ضد عفونی( cip)
جهت شستشو و ضد عفونی

30000
11
کپر سورها
تصویه هوای سالن تولید
قدرت 1500 لیر در دقیقه
65000
12
کپر سور جهت سرد خانه
برای تامین هوای سردخانه
سیلنر با قدرت 3500 کیلو کالری
2625
13
کندانسور و رسیو
جهت تامین هوای سرد

8000
14
اوپراتور
جهت جابجایی هوا

490
15
دیگ بخار
شستشوی لوله به وسیله بخار
ظرفیت 2 تن
8750
16
حفر چاه
امتیاز آب
عمق 100 متر
5000
17
منبع اب زمینی
جهت ذخیره آب چاه
گنجایش 3000 متر مکعب
1800
18
پمپ انتقال آب
انتقال آب از چاه به منبع
15 متر مکعب قدرت
7500
19
امتیاز برق
برای تامین برق کارخانه
قدرت 256 کیلو مگاهرز
12300
جمع کل

428965
مواد اولیه:
تنها مواد اولیه ای که در این کارخانه مصرف می شود شیر خام می باشد که از دام دارهای اطراف شهر تامین می شود لازم به ذکر است که شیر های ورودی به کارخانه باید درصد چربی بیش از 7/3% داشته باشد.
نام مواد اولیه
مصرف سالیانه
واحد
هزینه واحد
هزینه کل هزار ریال
شیر خام با چربی 7/3%
9100
تن
165
1501500
بر آورد هزینه آب ، برق و سدخت مصرفی:
برق:
در این کارخانه برای روشنایی سالن ، محوطه و بقیه ساختمانها روزانه 100 کیلو وات انرژی برق مصرف می شود.
خط تولید این شرکت روزانه 800 کیلو وات برق مصرف می کند.
برق مصرفی تایسات کارخانه در طول روز 2160 کیلو وات می باشد.
آب:
روزانه در این کارخانه پرسنل 3/5 متر مکعب آب مصرف می کند که شامل شستشو و مصرف آب رستوران می شود.
آب مصرفی فضای سبز کارخانه روزانه 6 متر مکعب می باشد.
آب مصرفی خط تولید کارخانه و سرخانه های شرکت 90 متر مکعب در روز می باشد.
گازوئیل:
روزانه برای راه اندازی لیف تراک 50 لیتر گازوئیل مصرف می شود.
بنزین:
میزان بنزین مصرفی برای انتقال شیر از کارخانه به شهر به وسیله و.انت بار 4500 لیتر در روز می باشد.
شرح
واحد
مصرف روزانه
مصرف سالانه
هزینه واحد ریال
هزینه کل هزار ریال
اب مصرفی
متر مکعب
100
30000
10
300
برق مصرفی
کیلو وات ساعت
3060
918000
5/3
213/3
گازوئیل
لیتر
50
15000
6
90
بنزین
لیتر
4500
1350000
60
100/8
حمع کل

11703

بر آورد هزینه های تعمیرات و نگهداری:
برای نگهداری از کارخانه و وسایل و دستگاههای به کار گرفته شده در کارخانه هزینه بر آورد پیش بینی می شود که به نسبت هر قسمت تغییر می ند به طور مثال برای قسمت محوطه سازی 2% از ارزش مالی محوطه اختصاص به تعمیرات و نگهداری محوطه دارد که تمام موارد در جدول زیر ذکر شده است.
شرح
ارزش دارائی هزینه ها
درصد
هزینه تعمیرات سالیانه هزار ریال
محوطه سازی
118950
2
379
ساختمان
533600
2
10672
ماشین آلات و تجهیزات و وسایل آزمایشگاه
8/60032
5
62/3001
تاسیسات
428965
10
5/42896
وسایل حمل و نقل
312000
10
31200
جمع کل

14/88149
بر آورد حقوق و دستمزد:
مدیریت:
برای این منصب یک مرد با فوق لیسانس مدیریت نیاز می باشد که حقوق پایه آن 200000 ریال می باشد.
مهندس:
برای نظارت بر کیفیت محصولات نیاز به دو مهندس موا د غذایی می باشد که حقوق پایه آن برابر با 150000 ریال می باشد.
تکنیسین:
برای نظارت بر کیفیت دستگاه به سه تکنیسین مکانیک و الکترونیک نیاز می باشد که حقوق پایه آنها برابر با 1200000 ریال می باشد.
کارگر:
برای راه اندازی دستگاهها و بقیه موارد تولید تا عرضه به بازار محصول نیاز به 32 عدد کارگر می باشد که حقوق پایه هر کدام 500000 ریال می باشد.
پرسنل تعمیر گاه و تاسیسات:
برای تعمیر دستگاهها و همچنین تاسیسات برودتی و حرارتی نیاز به 4 کارگر ماهر می باشد که حقوق هر کدام 60000 ریال می باشد.
پرسنل اداری، مالی ، خدماتی:
برای بخش اداری خدمات نیاز به 8 نفر می باشد که حقوق آنها برابر است با 600000ریال می باشد.
بیمه:
لازم به ذکر است که 23% از حقوق هر فرد صرف بیمه می شود.
شرح
تعداد زن
تعداد مرد
متوسط حقوق ماهینه ریال
کل پرداخت سالیانه معادل 12 ماه ( به هزار ریال)
مدیریت
–
1
2000000
28000
مهندس
–
2
15000000
42000
تکنیسین
–
3
12000000
50400
کارگر
–
32
500000
224000
پرسنل نعمیر گاه و تاسیسات
–
4
6000000
33600
پرستل اداری، مالی، خدماتی
–
8
600000
67200
جمع
–
50
–
445200
بیمه

23%
8/8776
جمع کل

532968
بر آورد هزینه استهلاک:
هزینه مستهلک شدن دستگاهها، محوطه ، ساختمانها، به صورت نسبی از ارزش مالی آنها بر آورد می شود که به ترتیب به این صورت می باشد محوطه سازی، 5%، ساختمان سازی5%، ماشین آلات تجهیزات و وسایل آزمایشگاهی 10% تاسیسات 10% و وسایل حمل و نقل 10% وسایل دفتری 20% می باشد.
شرح
ارزش دارایی
درصد
مبلغ
محوطه سازی
118950
5
3/5947
ساختمان
533600
5
22680
ماشین آلات و تجهیزات
8/60032
10
28/6003
تاسیسات
428965
10
5/42896
وسایل حمل و نقل
31200
10
31300
وسایل و دفتری
5000
20
1000
پیش بینی نشده

10

جمع کل

78/436035
هزینه های تولید سالیانه:
تمام هزینه های تولید که به صورت کامل در قسمت های قبلی توضیح داده شد به صورت کلی در جدول زیر جمع آوری شده است .
شرح
مبلغ ( هزار ریال)
هزینه مواد اولیه و بسته بندی
1501500
هزینه حقوق و دستمزد
532968
هزینه انرژی آب ، برق ،و سوخت
11703
هزینه تعمیرات و نگهداری
14/88149
هزینه های پیش بینی نشده
007/106716
هزینه اداری فوش
21950
هزینه بیمه کارخانه
5804/17849
هزینه استهلاک
78/4360435
هزینه استهلاک قبل از بهره برداری
52/1455717
جمع کل
0274/ 8075039
قیمت تمام شده محصول:
به جمع هزینه های تولید سالیانه و میزان تولید سالانه بستگی دارد به این صورت که جمع هزینه هابی تولید سالانه بخش بر میزان تولید سالانه:
قیمت تمام شده محصول:
جمع هزینه های تولید سالیانه/ میزان تولید سالیانه
9000/0274/8075039
بنا به محاسبات بالا قیمت تمام شده هر تن شیر برابر است با 2265/897
قیمت فروش محصول:
قیمت فروش محصول بر اساس متوسط قیمت کالاهای مشابه در بازار در نظر گرفته می شود .
بر آورد سرمایه ثابت:
هزینه های سرمایه داری:
شرح
مبلغ هزار ریال
زمین
1000000
محوطه سازی
118950
ساختمان سازی
533600
ماشین آلا
ت و تجهیزات و وسایل آزمایشگاهی
8/32600
تاسیسات
203965
وسایل حمل و نقل
375000
وسایل دفتری
5000
پیش بینی نشده
78/149650
جمع کل
6/16462002
بر آورد سرمایه ثابت:
بر آورد سرمایه ثابت به دو هزینه کل بستگی دارد که یک هزینه های سرمایه ای می باشد و دومی هزینه های قبل از بهره برداری می باشد.
ههزینه های سرمایه ای شامل: ( زمین، محوطه سازی، ماشین آلات، تجهیزات ووسایل آزمایشگاه ، تاسیسات ، وسایل حمل و نقل ، وسایل دفتری…) می باشد که هزینه های تمامی این موارد در بخش های قبلی ذکر شده است.
هزینه های قبل از بهره برداری
:برای راه اندازی کارخانه هزینه های بر آورد و مصرف می شود که شامل( هزینه های تهیه طرح مشاوره اخذ مجوز حق ثبت قرار دادها ی بانکی که4% هزینه های ثابت می باشد.
هزینه آموزش کارکنان که 2%ر کل حقوق سالانه می باشد و هزینه تولید راه اندازی تولید آزمایش که معادل 15 روز آب ، برق، سوخت، مواد اولیه و حقوق می باشد.
شرح
هزینه های بر آوردی( هزار ریال)
هزینه های تهیه : طرح، مشاور ، اخذ وجوز، حق ثبت قرار دادها ی بانکی
104/65848
هزینه های آموزش پرسنل
052/32954
هزینه های راه اندازی و تولید آزمایش
7179815
جمع کل

6/7278586
بر آورد سرمایه در گردش:
بر آورد سرمایه در گردش
از سه بخش تشکیل شده است بخش اول مواد اولیه و بسته بندی، این بخش شامل هزینه 2 ماه مواد اولیه و بسته بندی می باشد بخش دوم حقوق و دستمزد کارکنان می باشد که برابر است با هزینه 2 ماه کارکرد آنها و بخش سوم تلخواه گردان می باشد که شامل 15 روز هزینه های ،آب ، برق، سوخت و تعمیرات می باشد.

عنوان
مبلغ( هزار ریال)
مواد اولیه بسته بندی
25./250
حقوق و دستمزد
1280
تلخواه گردان
15/4230
جمع کل
4/5760

محاسبه مقدار سر به سر در صد و راندمان:
شرح هزینه
هزینه متغیر
هزینه ثابت

هزینه کل

مقدار
درصد
مقدار
درصد

مواد اولیه و بسته بندی
1501500
100

1501500
حقوق و دستمزد
8/186538
35
2/346429
65
532968
هزینه انرژی
4/9362
80
6/2340
20
11703
تعمیرات نگهداری
312/70519
80
828/17629
20
14/88149
بیمه اداری فروش
21950
100

5804/17849
هزینه تسهیلات

5804/17849
100
5804/17849
بیمه کارخانه

78/4360435
100
78/4360435
هزینه تسهیلات

78/4360435
100
78/4360435
استهلاک قبل از بهره برداری

52/1455717
100
52/1455717
جمع
512/288370

508/6200402
02/6488773
سود و زیان ویژه:
جمع هزینه های تولید منهای فروش کل در سال برابر با سود سالانه می باشد.
( جمع هزینه های تولید)- ( فروش کل)=سود و زیان ویژه
0274/8075039-02/6488773=0074/1586266
ارزش افزوده خالص و ناخالص و نسبتهای آن:
( تعمیرات و نگهداری، + انرژی+(مواد اولیه . بسته بندی) -(فروش کل)= ارزش افزوده ناخالص
=02/6488773-15001500+11703+14/88149= ارزش افزوده ناخالص= 88/4887420
( استهلاک قبل از بهره برداری ) + ( استهلاک ) + ( ارزش افزوده ناخالص)= ارزش افزوده خالص=( 32/1455717+78/4360435) + 88/4887420= ارزش افزوده خالص= 18/107035574
753211/0=02/6488773//88/4887420=قروش کل/ ارزش افزوده ناخالص= نسبت افزوده ناخالص به فروش
639552/1=02//6488773//18/10703574= فروش کل/ ارزش افزوده خالص= نسبت افزوده خالص به فروش .
660576/0=8/162206677//18/10703574=سرمایه گذاری کل/ ارزش افزوده خالص = نسبت افزوده خالص به سرمایه گذاری
کل سرمایه گذاری سرانه:
556/324067=50//8/16203377= تعداد پرسنل/ کل سرمایه گذاری= کل سرمایه سرانه
نرخ بازدهی سرمایه
نرخ بازدهی سرمایه=کل سرمایه گذاری/ هزینه تسهیلات مالی – سود و زیان ویژه= 8/16206670//21950-0074/1586266=0060/1586466
دوره بر گشت سرمایه:
دوره برگشت سرمایه= کل سرکایه گذاری/ ( استهلاک قبل از بهره برداری )+( استهلاک)+ ( هزینه تسهیلات مالی )+(سود)/
8/1622377//(0074/1568286)+(950/2+78/4360435+53/1455717=182458/2

2