پیرامون یک شاخصه شرایط صحت و ایمنی پلها
فهرست مطالب
عنوان صفحه
1- مقدمه
2- هدف و گستره نظر سنجی
3- سیستم های بازرسی و مجموعه قوانین
1-3- موارد عمومی
2-3- استانداردهای بازرسی یا دستنامه ها
3-3- منظور و گستره بازرسی
4-3- تناوب و دفعات بازرسی
5-3- شیوه بازرسی
6-3- بازرس
7-3- مدیریت اطلاعات بازرسی
8-3- امکانات بازرسی
4- تکنیک های بازرسی
1-4- شرایط حاضر و گرایش ها
1-1-4- تکنیک های بازرسی برای اجزای فولادی
2-1-4- تکنیک های بازرسی برای اجزای بتونی
3-1-4-تکنیک های بازرسی برای پایه های پل، نیم پایه ها یا پایه های جناحی و
فونداسیون ها
4-1-4- تکنیک های بازرسی برای تجهیزات فرعی
2-4- مثالهایی از تکنولوژی بازرسی در حال توسعه
1-2-4- کاربردهای GPR برای ارزیابیهای سطح پل (فنلاند)
2-2-4-آزمایش غیرمخرب پلهای بتونی از طریق سیستمScorpion (فرانسه)
3-2-4- سیستم بازرسی خودکار برش RC (ژاپن)
4-2-4- اندازه گیریهای سطح پل با استفاده از رادار محرک (سوئد)
5-2-4- اندازه گیری بالقوه (سوئیس)
3-4- موضوعاتی در آینده
5- مثالی از تکنیک های تشخیص در مدیریت پل
1-5- تصویر و نقش کیفی ساختارها (فرانسه)
2-5- معیاری برای مدیریت پلهای راه (ایتالیا)
3-5- تخمین زوائد پلهای راه (ژاپن)
4-5- تنگناها و موانع موقتی پلهای PC، Pst-Tensioned
5-5- دستورالعمل هایی به منظور ایجاد حالت فنی پل (رومانی)
6- خلاصه و توصیه ها
7- فهرست نگاری
8- ضمیمه
1- مقدمه
در بیستمین جلسه کمیته پیرامون پلهای راه که در فوریه 1992 برگزار شد، یک نظرسنجی در رابطه با، مدیریت پل- پیرامون شافعه ای از شرایط صحت و ایمنی پلهای در حال انجام وظیفه پیشنهاد شد.
سرانجام تصمیم گرفته شد که این نظرسنجی، در جلسه کمیته اجرایی که در 27 ماه مه همان سال در بروکسل برگزار شد، انجام بگیرد.
این نظرنسجی، به منظور روشن نمودن وضعیت و گرایش های فعلی مدیریت پلهای در حال انجام وظیفه از طریق جمع آوری دانش و اطلاعات در رابطه با مدیریت پل در کشورهای مختلف، انجام گرفت. نتایج این نظرسنجی، بعدها می تواند در ارتقای تکنیکهای بازرسی و تشخیص، مورد استفادهق رار بگیرند.
پرسشنامه های نظرسنجیدر میان کشورهای مختلفی توزیع شد و بطور کلی هلند، کشور به این پرسشنامه ها، پاسخ دادند (به جدول1-1 نگاه کنید) این نظرسنجی براساس اطلاعات جمع آوری شده تکمیل شد. این گزارش، نتایج نظرسنجی و اطلاعات کسب شده را ارائه می نماید و پیشنهادی در راستا و موضوعات مدیریت پل در آینده، مطرح می نماید.
جدول 1-1: کشورها و سازمانها
کشور
نام سازمان (به زبان انگلیسی)
اتریش- A
وزارت فدرال امور اقتصادی، شناخت بخش پل و تونل، بخش پل وزارت دولت فدرال
دانمارک- DK
مدیریت راه DN (R.D)
فنلاند- FIN
وزارت راه ملی فنلاند (Fin NRA)
فرانسه- F
مدیریت راه
مجارستان- H
مدیریت راههای عمومی وزارت حمل و نقل، ارتباطات و راههای آبی (M.T.C.E)
ایتالیا- I
مدیریت راه وزارت امور ملی ایتالیا
ژاپن- J
شرکت عمومی (JAE)
لهستان- PL
مدیریت عمومی راههای عمومی (GDDP)
هلند- NL
بخش ساخت و احداث وزارت کارهای عمومی
نروژ- N
وزارت راههای عمومی نروژ- مدیریت آزاد راهها
پرتغال- P
Junta Autoname de Estradas (JAE)
رومانی- R
موسسه تحقیقات حمل و نقل نجابت (Incertran)
اسلوواکی- SK
مدیریت آزاد راهها
سوئد- S
وزارت راه ملی سوئد (SNRA)
سوئیس- CH
اداره بزرگراه فدرال سوئیس، کانتونز
انگلستان- UK
بخش حمل و نقل
امریکا (NJ)- USA
بخش حمل و نقل نیوجرسی
توجه: پاسخهای در فصل دوم و وسم از سازمانهای فوق، بدست آمده اند.
2- هدف و گستره نظرسنجی
ساختارهای پل، حلقه های ارتباطی مهمی را در یک سیستم راه، ایجاد می نمایند. پلها، یکی از بخشهای راه هستند که نیاز به بیشترین توجه دارند و 30 درصد از سرمایه گذاریهای کلی در بخش راه را به خود اختصاص می دهند. پلها راههایی کلیدی به منظور تضمین ایمنی ترافیک راه، هستند و پلها نقش مهمی در حفظ و نگهداری محیط زیست دارند. نیمه دوم قرن بیستم، شامل توسعه جهانی چشمگیری در زمینه ترافیک راه بوده است که طی آن رشد قابل ملاحظه ای در تعداد پلهای احداث شده طی دهه 1950 و 1960 صورت گرفته است (جدول 2-1). هرچند این رشد در دهه 1970 به اوج خود رسید. با این حال، بسیاری از کشورها، برای احداث راهها، همچنان نیاز به سرمایه گذاری در پلها دارند.
جدول 2-1: تعداد پلها، طول کلی پل (چهارده کشور در مجموع)
کشور
تعداد پلها
طول کلی پلها (km)
طول پل (B) یا طول پل بتن (S)
تاریخ اطلاعات
ملاحظات
(راههای ملی N)
(راههای اصلی M)
اتریش
10641
320
(B)m 0/2
1990/1/1
M
دانمارک
2018
9/74
(B)m 0/2
1990/12
M
فنلاند
18380
0/375
(B)m 0/2
1993/1/1
N
فرانسه
256000
–
(B)m 0/2
1993
N
مجارستان
10451
7/140
(B)m 0/2
1993/12/31
N
ژاپن
124604
6/7008
(B)m 0/15
1993/4/1
N
هلند
23000
445
(B)m 0/5
1993/10
N
نروژ
18200
240
(B)m 5/2
1992
تعداد N طول M
لهستان
29869
0/540
(B)m 0/3
1992/12
N
رومانی
11163
2/316
(B)m 0/5
1993/12/31
N
اسلوواکی
13831
8/160
(B)m 0/2
–
–
سوئد
10230
0/242
(B)m 0/3
1993/1/1
M (به جز حدود 400 در سه شهر بزرگ)
سوئد
3119
0/248
(B)m 0/3
1992/12/31
M
انگلستان
16000
–
(B)m 0/3
1993
M
طبق اطلاعات جمع آوری شده، طول اجزا شده در هر کشور متفاوت است. بنابراین به منظور مقایسه شرایط پلهای راه در میان کشورها، حتی الامکان از نقطه نظری برابر، این گستره با اطلاعات دقیق، بعنوان "راه اصلی" تعیین و تعریف شده است (به ضمیمه، جدول 1 نگاه کنید).
(محل شکل 1-1 صفحه 4)
– توزیع تعداد پلها بوسیله اطلاعات
– تعداد نسبی پلها
تاریخ احداث
اتریش فنلاند مجارستان هلند
رومانی دانمارک فرانسه
ژاپن نروژ سوئد
از سوی دیگر، سرمایه گذاری در تعمیر و نگهداری پلهای از قبل ساخته شده، نیز حائز اهمیت می باشند. پلهایی که در دهه 1950 ساخته شده بودند، در حال حاضر بالغ بر سی سال است که در حال حاضر وظیفه بوده اند و این امر نیاز به توجه بیشتری در رابطه با تعمیر ونگهداری پل موثر و امن را به منظور نگهداری و تداوم راههای تردد، می طلبد. به منظور حفظ حراست از منافع عمومی، لازم است که نگهداری موثری از پلهای موجود به منظور افزایش طول عمر آنها، بعمل آید.
از یک نقطه نظر واحد، شرایط موجود، امکان سرمایه گذاری نامحدود را نمی دهند و سرمایه گذاری در سیستم راه به موثرترین و کارآموزین روش، موضوعی مشترک برای کلیه کشورها می باشد. به همین ترتیب، لازم است که درک و شناخت رقیقی از شرایط حاضر و آتی پلها داشته باشیم و تصمیم گیریهای معقول و متقاعد کننده ای در رابطه با توزیع و تقسیم بودجه ها از نقطه نظر حفظ و نگهداری راههای تردد و محیط زیست درمین توجه به شرایط موجود، داشته باشیم.
مقوله مدیریت پل اخیراً در پاسخ به این نیازها، مطرح شده است. کمیته C11 به این مقوله، بعنوان یک استراتژی برای مواجهه با موضوعات گسترده مربوطه، به منظور تضمین ایمنی و توانایی استفاده از پلهای موجود به نحوی که در گزارش OECD تعریف شده بود، به خوبی واقف است.
فعالیت های خاص، موضوعات گسترده ای از این قبیل را در بر می گیرند:
– تکمیل و روز آمد کردن موجودی پلهای در حال استفاده و اطلاعات مربوطه
– تخمین های بودجه و توزیع های آن
– برنامه ریزی بازرسی
– آموزش و پرورش پرسنل بازرسی و تعمیر و نگهداری
– تجهیزات و متدهای بازرسی
– دسترسی به کلیه اطلاعات مربوط به پلها
– تشخیص شرایط صحت و ایمنی
– تعمیر و تقویت
– برنامه تعویض و جایگزینی
– کنترل ترافیک
کمیته C11 موضوع مدیریت پل را برگزید، به این دلیل که از نقطه نظر نیازهای فعلی در جاییکه مدیریت و نگهداری پل به منظور ایمنی راه و حفظ و نگهداری زیست محیطی، ضروری است، بسیار مهم است که یک سازمان بین المللی، تئوری مثبتی را در رابطه با متدهای کارآمد برای مدیریت پل، براساس تجربیات و مفاهیم انفرادی استفاده شده در کشورهای مختلف ارائه نماید.
با این حال، تفاوتهایی در تاریخچه مدیریت پل و در سطوح گسترش و ارتقا که بدلیل تفاوت در شرایط جوی، تاریخ، فرهنگ و شرایط ارتقای راه در کشورهای مختلف، هستند، وجود دارد. بنابراین، تصمیم بر این گرفته شد که تا دوره جلسه 1995 مونترال، این تحقیق، بر روی موضوع مشترک یک، شاخصه ای از شرایط صحت و سلامت پلهای در حال استفاده، متمرکز شده چرا که این موضوع بخش عمده ای از فعالیت های مدیریت پل را در بسیاری از کشورها، تشکیل می دهد. پس از این موضوع، تکنیک بازرسی و تشخیص که به منظور شناسایی شرایط پلهای در حال استفاده، مورد بررسی قرار گرفت.
این گزارش، نتایج این نظرسنجی را که طبق موارد و دسته های زیر، جمع بندی شده اند، ارائه می نماید:
1) سیستم های بازرسی و مجموعه قوانین استفاده شده برای شناسایی پیشینه و سابقه پلها در کشورهای مختلف.
2) سبکها و شرایط فعلی تکنیکهای بازرسی که در حال استفاده هستند یا در کشورهای مختلف، توسعه یافته اند.
3) مثالهایی از تکنیکهای تشخیصی.
3- سیستم های بازرسی و مجموعه قوانین
1-3- موارد عمومی:
به منظور نگهداری و مدیریت موثر پلهای در حال استفاده، چند سری فرآیند باید بطور سیستماتیک بکار گرفته شوند تا شرایط تخریب، شناسایی، پیوستگی و اتصال آن، بررسی و هرگونه معیارهای مخالف، مشخص شوند. بعنوان مثال فرایندهایی از بازرسی گرفته تا تشخیص. بنابراین، ضروری است که استانداردها یا دستورالعمل هایی که این موارد را تصریح می نمایند، استمرار پیدا کنند.
ترکیبات متنوع و گسترده ای از طبقه راه و تعداد، نوع و تاریخ احداث پلهایی که تحت مدیریت هستند، در هر کشوری، وجود دارد. استانداردهای بازرسی، یا دستورالعمل هایی که در هر کشوری، در پاسخ به شرایط انفرادی به منظور کشف آسیب پل، وضع شده اند، میزان پیوستگی را شناسایی و در مورد لزوم تعمیر یا جایگزینی، قضاوت می نمایند. نتایج چنین بازرسیهایی در پایگاههای اطلاعاتی کامپیوتری، در بیشتر کشورها، استمرار پیدا می کنند، چرا که این نتایج، برای بازرسیهای بعدی و کارهای تعمیراتی، ضروری هستند. این استانداردها، دستورالعمل ها، نتایج جمع آوری شده بازرسیها و متدهای بازرسی، برای هر کشوری، در زمینه اداره و کنترل پلهای مشابه، بسیار مفید هستند.
2-3- استانداردهای بازرسی یا دستورالعمل ها
هر کشور گزارش کننده، استانداردهای بازرسی و دستورالعمل های وضع شده خاص خودش را دارد. یکی از بکارگیریهای اولیه استانداردها و دستورالعمل های موجود وضع شده، در امریکا و در سال 1970، صورت گرفت.
در هر کشوری مبنای بکارگیری بازرسی، در استانداردها و دستورالعمل ها، مشخص شده است، جاییکه مهندسان، می توانند متدهای واقعی قابل استفاده را تعیین نمایند.
مطالب و محتوای استانداردها و دستورالعمل ها در هر کشوری می تواند، متفاوت باشد، برخی از آنها براساس نوع ساختار طبقه بندی می شوند (مانند سازه روزمینی، سازه زیر زمینی و تجهیزات فرعی)، در حالیکه، سایرین براساس نوع بازرسی، گروه بندی می شوند.
در بیشتر کشورهای تحت مطالعه، بازرسی اصلی، به تفصیل شرح داده شده اند این جزئیات شامل هدف، تناوب، سیستم/ متد، موضوع و اقلام، ثبت نتایج بازرسی و ارزیابی نتایج بازرسی می باشد. همچنین در بسیاری از کشورها، برای هر تعمیر و یا تعویض توصیه شده براساس نتایج بازرسی، این توضیحات، ارائه می شوند.
جدول 1-3: گستره استانداردها یا دستورالعمل ها
نام کشور
اتریش
دانمارک
فنلاند
فرانسه
مجارستان
ژاپن
هلند
نروژ
لهستان
رومانی
اسلوواکی
سوئد
سوئیس
انگلستان
امریکا
– هدف از بازرسی
بله
بله
بله
بله
بله
بله
خیر
بله
بله
بله
بله
بله
بله
بله
بله
– تناوب بازرسی
بله
بله
بله
بله
بله
بله
خیر
بله
بله
بله
بله
بله
بله
بله
بله
– سیستم/ متد
بله
بله
بله
بله
بله
بله
خیر
بله
بله
بله
خیر
بله
خیر
خیر
بله
– موضوع/ چک لیست موارد بازرسی
بله
بله
بله
بله
بله
بله
خیر
بله
بله
بله
خیر
بله
خیر
خیر
بله
– ثبت نتایج
بله
بله
بله
بله
بله
بله
خیر
بله
بله
بله
خیر
بله
خیر
خیر
بله
-تصمیم گیری براساس نتایج
بله
بله
بله
بله
بله
بله
خیر
بله
بله
بله
خیر
بله
خیر
خیر
بله
– توصیه برای تعمیر
بله
بله
بله
بله
بله
بله
خیر
بله
بله
بله
خیر
بله
خیر
خیر
بله
– کار تعویض براساس نتایج بازرسی
بله
بله
بله
بله
بله
خیر
خیر
بله
خیر
بله
خیر
بله
خیر
خیر
بله
3-3- هدف و گستره بازرسی
هر کشوری، از بازرسیهای عمومی برای کشف زود هنگام تخریب، بازرسیهای کامل برای ارزیابی سالم بودن و نیاز به تعمیر و سایر بازرسیها برای منظورهایی خاص، استفاده می نماید. از میان آنها، بازرسیهای عمومی و کامل، بصورت ادواری بکار گرفته می شوند. بازرسیهای خاصی در صورت لزوم، مانند پس از یک مورد غیرعادی یا آسیب شدید، یا زمانیکه بواسطه نتایج یک بازرسی کامل و مشروح، نیاز به بازرسی دیگری می باشد، بکار گرفته می شوند.
بازرسیهای عمومی، در طول بررسیهای راه روزانه، انجام می گیرند که از طریق بررسیهای بصری (از درون یک خودرو) روبنای جاده، درزهای انبساط سیستم های زهکشی و غیره و همچنین از طریق مطالعات دورازمحل سازه های روزمین و زیرزمین، اینکار، انجام می گیرد. بازرسیهای کامل و خاص.
بصورت عینی و در مجاورت سازه از داربست موقتی یا خودروی بازرسی، انجام می گیرند. همچنین از تجهیزات بازرسی، استفاده می شود.
جدول 2-3: هدف و گستره بازرسی
تناوب
هدف
گستره
– چند دفعه در ماه
بازرسی عومی (بازرسی معمول) شناسایی تخریب
شناخت شرایط عمومی پل
بازرسی بصری روبنای جاده، نرده محافظ، درزهای انبساط، سیستم های زهکشی و غیره از داخل خودرو
– یک دفعه در سال
بازرسی سالانه (بازرسی ادواری)
قضاوت در مورد تخریب و زوال
بازرسی بصری در مجاورت سازه زیرزمینی، روزمینی و تجهیزات فرعی
– هرچند سال یک دفعه
بازرسی کامل (بازرسی دوره ای)
قضاوت در مورد نیاز به تعمیر
بازرسی کامل از داربست موقتی یا خودروی بازرسی
– سایر موارد (زمانیکه اختلالی بروز می کند)
بازرسی خاص (بازرسی اضافه)
قضاوت در مورد نیاز به تعمیر
همانند موارد فوق
4-3- تناوب بازرسی
تناوب بازرسی بسیار متنوع است از بازرسی روزانه تا هر ده سال یک مرتبه:
o= بله
x= خیر
-= بدون پاسخ
o*= هر دو سال یک مرتبه
جدول 3-3:
نام کشور
اتریش
دانمارک
فنلاند
فرانسه
مجارستان
ژاپن
هلند
نروژ
لهستان
رومانی
اسلوواکی
سوئد
سوئیس
انگلستان
امریکا
روزانه
o
x
x
–
–
o
x
x
x
o
x
o
x
x
x
بیش از یک مرتبه در هفته
o
x
o
–
–
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
یک مرتبه در هفته
o
o
x
–
–
o
x
x
x
o
x
x
x
x
x
چند مرتبه در ماه
o
x
x
–
o
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
چند مرتبه در سال
o
x
x
–
–
o
x
x
o
o
x
o
x
o
o
یک مرتبه در سال
o
o
o
–
o
o
x
o
o
o
o
x
x
x
o
یک مرتبه در چند سال
o
o
o
–
–
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o*
یک مرتبه در ده سال
o
x
x
–
o
x
x
o
x
x
x
x
x
x
x
حد فاصلهای بازرسی، بیشتر براساس اهمیت پل، تاریخ اهداف و نوع سازه (فولادی یا بتونی)، متنوع و متفاوت هستند. سایر عوامل، شامل میزان تخریب (مجارستان، هلند، سوئیس، امریکا (نیوجرسی)) و شرایط ترافیک (دانمارک، انگلستان، امریکا(نیوجرسی)) می باشند.
جدول 4-3 تناوب بازرسی 2
(دلایل گوناگونیهای حد فاصل بین بازرسیها)
o = بله x= خیر -= بدون پاسخ
o*= چنانچه شرایط پل تضمین نماید، تناوب بیشتر.
جدول 4-3:
نام کشور
اتریش
دانمارک
فنلاند
فرانسه
مجارستان
ژاپن
هلند
نروژ
لهستان
رومانی
اسلوواکی
سوئد
سوئیس
انگلستان
امریکا
– بازرسی بر اساس اهمیت پل؟
x
o
o
o
o
x
o
o
x
o
o
o
x
x
o*
– حدفاصل های بازرسی براساس عمر پل؟
o
o
x
o
x
o
o
o
x
o
x
x
x
x
o*
– حدفاصل های بازرسی براساس ساختارپل(فولادی یابتونی)
x
o
x
o
x
x
o
o
o
o
x
x
x
o
x
5-3- متد بازرسی
علاوه بر بازرسیهای بصری، بازرسی های به کمک تجهیزات نیز در بیشتر کشورها، انجام می گیرد که حتی آن، بازرسان ابزار و وسایل را حمل می نمایند (مانند دوربین دوچشمی، متمایل های ترک خوردگی و دوربین).
در زمان بازرسی، ممکن است، عکس نیزگرفته شود و شرایط بازرسی در قالب نقشه، ثبت شوند. برخی از کشورها، علاوه بر اینها، از چکش آزمایش، حرارت سنج سطح، ضبط صوت، مقیاس شکاف، بازار همسطح نمودن شناسایی کننده کلرید و غیره، استفاده نمایند. در سوئد، اندازه گیری از طریق کامپیوترها نیز، گسترش پیدا کرده است.
جدول 5-3: متد بازرسی
نام کشور
اتریش
دانمارک
فنلاند
فرانسه
مجارستان
ژاپن
هلند
نروژ
لهستان
رومانی
اسلوواکی
سوئد
سوئیس
انگلستان
امریکا
عکسبرداری در حین بازرسی؟
o
o
o
o
o
o
o*
o
o
o
o
o
o
o
o
ثبت نتایج در قالب نقشه؟
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o= بله o*= بستگی دارد
6-3- بازرسی
بیشتر کشورها از بازرسان داخلی به منظور بازرسیهای پل معمول خود، استفاده می نمایند، در حالیکه بسیاری دیگر از بازرسان خارجی برای بازرسیهایی خاص، استفاده می نمایند.
جدول 6-3: بازرسی
نام کشور
اتریش
دانمارک
فنلاند
فرانسه
مجارستان
ژاپن
هلند
نروژ
لهستان
رومانی
اسلوواکی
سوئد
سوئیس
انگلستان
امریکا
بازرسان داخلی
o
o
o
o
o
o
o
o
o
x
o
o
o
x
o
بازرسان خارجی
o
X
x
x
o
o
o
o
x
*1
o
o
o
o
o
o= بله x= خیر – = بدون پاسخ *1= سایر موارد
در شش کشور، پرسنل بازرسی، در استانداردها یا دستورالعمل بازرسی، تعیین شده اند. در هر کشور، یک گروه بازرسی واحد، متشکل از یک تا چهار بازرس با یک تا دو بازرس می باشد. تعداد پلهای بازرسی شده توسط یک گروه، در هر سال، با توجه به نوع بازرسی، متغیر است. این تعداد، بین 20 و 400 پل در سال می باشد.
جدول 7-3: ترکیب بازرسان گروه
نام کشور
اتریش
دانمارک
فنلاند
فرانسه
مجارستان
ژاپن
هلند
نروژ
لهستان
رومانی
اسلوواکی
سوئد
سوئیس
انگلستان
امریکا
آیا استاندارد یا دستورالعملی ترکیب گروه بازرسان را مشخص می نماید؟
x
o
x
o
o
o
x
x
o
o
x
x
x
x
o
آیا بازرسان طبق نوع بازرسی متغیر هستند؟
o
x
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
x
x
o
o= بله x= خیر
مهارتهای مورد نیاز یک بازرس، در تهیه کشورها، مشخص شده اند و در بیشتر کشورها، این مهارتها در استانداردها، دستورالعمل بازرسی، قید شده اند. نیازهای عمومی برای این ویژگیها شامل، طی آزمایشهای دولتی، اتمام یک دوره آموزشی، حرفه تحصیلی و سالهای مشخص شده سابقه کار، می باشند.
جدول 8-3: شرایط و ویژگیهای بازرسان
نام کشور
اتریش
دانمارک
فنلاند
فرانسه
مجارستان
ژاپن
هلند
نروژ
لهستان
رومانی
اسلوواکی
سوئد
سوئیس
انگلستان
امریکا
آیا برای بازرس شدن شرایط خاصی وجود دارد؟
o
o
o
o
o
x
o
o
o
o
o
o
o
x
o
آیا شرایط مورد نظر در استانداردها یا دستورالعمل قید شده اند؟
o
x
o
o
o
–
o
o
o
o
x
o
x
–
o
o= بله x= خیر – = بدون پاسخ
جدول 9-3: شرایط عمومی مورد نیاز جهت واجد شرایط شدن
نام کشور
اتریش
دانمارک
فنلاند
فرانسه
مجارستان
ژاپن
هلند
نروژ
لهستان
رومانی
اسلوواکی
سوئد
سوئیس
انگلستان
امریکا
طی آزمایش که از سوی دولت برگزار می شود
*1
o
o
x
–
–
o
o
x
o
x
x
x
–
x
اتمام یک دوره آموزشی
*1
x
x
o
o
–
x
o
o
o
x
o
x
–
o
شرکت در برنامه های سخنرانی
*1
x
o
o
o
–
x
o
x
–
o
o
x
–
o
حرفه تحصیلی
*1
x
o
–
o
–
x
o
o
–
o
o
x
–
o
سالهای مشخص شده سابقه کار
*1
o
o
o
o
–
o
o
o
–
o
o
o
–
o
o= بله x= خیر – = بدون پاسخ *1= سایر موارد
در دو کشور از بازرس تنها انتظار می رود که گزارشهای بازرسی را ارائه نماید. در بیشتر کشورها، بازرسان، شرایط پل را براساس نتایج بازرسی مورد قضاوت قرار می دهند و در صورت لزوم، ممکن است درخواست و توصیه جهت یک بازرسی نمایند.
7-3- مدیریت اطلاعات بازرسی
در هر کشور، نتایج بازرسی، طبق میزان خسارت تصریح شده در استانداردها یا دستورالعمل بازرسی، طبقه بندی شدند و در فرمهای گزارش، توضیح داده می شوند. در بیشتر کشورها، نتایج بازرسی در قالب یک ثبت برای هر پل در پایگاه اطلاعاتی کامپیوتری، جمع بندی می شوند. برخی از کشورها، در سالهای اخیر، اقدام به ذخیره نمودن اطلاعات کردهاند، در حالیکه سایر کشورها، از دهه های گذشته، اقدام به این کار کرده اند. تعداد اقلام اطلاعات بین 20 (فرانسه) تا 250 (انگلستان) متغیر است.
جدول 10-3: پردازش نتایج بازرسی
نام کشور
اتریش
دانمارک
فنلاند
فرانسه
مجارستان
ژاپن
هلند
نروژ
لهستان
رومانی
اسلوواکی
سوئد
سوئیس
انگلستان
امریکا
نتایج تنها نگهداری می شوند
o
x
x
o
o
x
–
x
o
x
x
x
x
x
x
نتایج براساس طبقات مشخص شده در استاندارد یا دستورالعمل در سطوح تخریب،طبقه بندی می شوند
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o= بله x= خیر – = بدون پاسخ
جدول 11-3: استمرار نتایج بازرسی
نام کشور
اتریش
دانمارک
فنلاند
فرانسه
مجارستان
ژاپن
هلند
نروژ
لهستان
رومانی
اسلوواکی
سوئد
سوئیس
انگلستان
امریکا
جمع آوریشده در یک ثبت بازرسیها
o
o
o
x
o
o
o
o
x
o
x
x
o
o
o
وارد شده در یک پایگاه اطلاعاتی کامپیوتر (بانک اطلاعاتی)
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
x
o
o
o
o
o= بله x= خیر
8-3- امکانات بازرسی
پیاده روهای بازرسی، یا سکوهای بازرسی سیار، بعنوان امکانات دائمی برای بازرسی پلها، در هر کشوری نصب می شوند. با این حال، این امکانات، الزاماً برای همه پلها نصب نمی شوند و هیچ کشوری نیازی به نصب این امکانات برای همه نوع پلها ندارد. سایر امکانات بازرسی نصب شده دائمی، شامل بالابرها در برجهای اصلی معلق و پلهای طره ای کابلی، می باشند. در حال حاضر، سه کشور فرانسه، ژاپن و رومانی، نصب امکانات بازرسی دائمی را استاندارد نموده اند.
جدول12-3: امکانات بازرسی دائمی
نام کشور
اتریش
دانمارک
فنلاند
فرانسه
مجارستان
ژاپن
هلند
نروژ
لهستان
رومانی
اسلوواکی
سوئد
سوئیس
انگلستان
امریکا
– امکانات بازرسی دائمی از پلها؟
o
o
o
o
–
o
o
o
o
o
o
o
x
o
o2*
– پیاده روهای بازرسی؟
o
x
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
x
o
o2*
– نصب امکانات بازرسی سیار بر روی پلها؟
o
x
o
–
o
o
o
o
o
o
o
o
x
o
x
– استاندارد شدن نصب این امکانات؟
x1
x
x
o
x
o
x
x
x
o
x
x
x
x
x
– طبق استانداردها، نصب بعنوان "ضروری و غیرضروری" طبقه بندی شده است؟
x
o
x
x
o
x
o
x
x
o
–
–
–
–
–
– آیا امکانات بازرسی دائمی طبق استانداردها نصب شده اند؟
o
x
x
x
o
o
x
o
x
o
x
–
x
–
o2*
o= بله x= خیر – = بدون پاسخ *1= سایر موارد *2= تن سازه اصلی
در بیشتر کشورها، خودروهای خاصی مانند خودروهای جرثقیلی (برای کار در مناطق مرتفع) و خودروهای عملیات بالای نرده، به منظور بازرسی مورد استفاده قرار می گیرند.
جدول13-3: خودروهای بازرسی
نام کشور
اتریش
دانمارک
فنلاند
فرانسه
مجارستان
ژاپن
هلند
نروژ
لهستان
رومانی
اسلوواکی
سوئد
سوئیس
انگلستان
امریکا
برای اجزای بازرسی از خودروهای خاصی استفاده می نمایید؟
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
x
x
o
o= بله x= خیر
4- تکنیکهای بازرسی
1-4- سبکها و شرایط فعلی
ارزیابی دقیق تخریب و زوال پل، برای ارزیابی شرایط صحت و سلامت پلها، بسیار مهم هستند. یک ارزیابی دقیق می تواند منجر به یک حادثه شدید، بدلیل تخریب شناسایی نشده یا سرمایه گذاری زائد در تعمیرات غیرضروری یا کار مقاوم سازی، بدلیل ارزیابی بیش از حد میزان تخریب، شود.
به همین دلیل، تکنیکهای بازرسی، مهمترین بخش مدیریت پل بشمار می آیند. تکنیکهای بازرسی، نیاز به کارآمدی و دقت بالاتری دارند تا بتوانند پاسخ مناسبی را برای حجم فزاینده پلها، تامین نمایند. این فصل، خلاصه ای است از پاسخهای کشورهای عضو. هدف از این فصل، کمک به توسعه آینده تکنیکهای بازرسی از طریق تحلیل سبک امروزی در تکنیکهای بازرسی و شناسایی تکنیکهای بازرسی جدید در حال توسعه، می باشد.
1-1-4- تکنیکهای بازرسی برای سازه های فولادی
1) انواع زوال و تخریب:
در بیشتر کشورها، سازه های فولادی کمتری نسبت به سازه های بتونی وجود دارد. انواع بازرسی را می توان به زوال، فرسایش و تخریب، تقسیم بندی کرد.
زوال و فرسایش، تغییراتی قابل پیش بینی در شرایط هستند که باعث کاهش عملکرد یک سازه می شوند، که بارزترین مثال آن، زوال سطحی فیلم رنگ می باشد. از آنجاییکه این تغییرات در زمان ساخت، قابل پیش بینی هستند، با توجهی خاص در امر بازرسی، می توان آنها را مورد بازرسی قرار داد. با این حال، زوال پیش رس فیلم و رنگ، به دلیل نشست های باران یا آبهای راکد، بهمراه زنگ زدگی و پوسیدگی، بعنوان تخریب، طبقه بندی می شوند. زوال و فرسایش را بطور کلی باید در بودجه های عادی برای تعمیر و نگهداری، منظور نمود.
آسیب و خسارات، عبارتند از تغییر در شرایط که بر اثر یک کاهش غیرعاری کارکرد که فراتر از زوال کهنگی معمول است، پیش می آیند. این آسیب ها، را نمی توان با تعمیر و نگهداری دوره ای، رفع نمود. این تغییرات شامل شل شدن یا بیرون افتادن. پیچ و پرچهای اتصال، تغییر شکل، تخریب های برآمدگی سازه ها، شکاف بر اثر خستگی و از دست رفتن بخش متقاطع یا از بین رفتن ظاهر شکاف بدلیل زوال و پوسیدگی موضعی، می باشند.
این تغییرات در شرایط بدلیل فشار موضعی پیش بینی نشده بدلیل اشتباه در ساخت یا احداث، نیروی بیرونی یا جایگزینی بدلیل بارهای غیرعاری، عدم متوجه در طراحی و سایر عوامل، می باشند. چنین زوالی، معمولاً ناشی از تغییرات در چنین شرایطی چون زلزله، سیل، حریق، سوانح رانندگی، سقوط سنگ، ضربه ناشی از کشتی ها یا چوبهای گرد، فعالیت های مخرب انسانی و غیره، هستند.
2- متد بازرسی
در حالیکه مواردی وجود دارند که طی آنست، تجهیزات کمکی بازرسی مورد استفاده قرار می گیرند. بازرسی بصری، متد اصلی بازرسی می باشد. هرچند بازرسی بصری، مهمترین متد است، اما نتایج بازرسی، می تواند بسته به تجربه بازرسان، متنوع باشد. بررسی سازه کلی در محل، بخش عمده یک بازرسی بصری می باشد اما شناسایی صدا یا ارتعاش غیرعاری، به منظور تابید هر گونه تغییر شرایط، نیز مورد استفاده قرار می گیرد. مواردی نیز وجود دارد که طی آن بازرس، ثبت های تصویری را مورد بررسی قرار می دهد. آزمایش نفوذ مایع، بعنوان شکلی از بازرسی بصری به منظور شناسایی شکافهای سطحی مانند شکافهای خستگی در سازه های فولادی، مورد استفاده قرار می گیرد.
بازرسی به کمک تجهیزات، به منظور شناسایی شکاف در سازه های فولادی، شامل آزمایش های رادیوگرافی، اولتراسونیک و بررسیهای سفت و سختی و استحکام، می باشد. بازرسیهای خاص، شامل اندازه گیریهای تغییر شکل، تغییر مکان و ارتعاش، می شوند. متدهای بازرسی فیلم های رنگ سازه های فولادی، برای قضاوت در مورد زوال شامل اندازه گیری مقاومت ظاهری، آزمایش قلوه کنی نوار، آزمایش چسبندگی گشتاور (پیچشی) و آزمایش چسبندگی فشار هستند که علاوه بر بازرسی بصری، انجام می گیرند. از اندازه گیری ضخامت فیلم خشک نیز استفاده می شود.
زوال روکش ها:
شانزده شهر در رابطه با زوال فیلم رنگ، پاسخ دارند. این پاسخها حاکی از آن بودند که بازرسی بصری، رایج ترین متد مورد استفاده می باشد. علاوه بر بازرسی بصری، متدهای برای بررسی فیلم رنگ که شامل اندازه گیری مقاومت ظاهری، آزمایش قلوه کنی نوار، آزمایش چسبندگی گشتاور، آزمایش چسبندگی فشار و ضخامت فیلم خشک، می شوند مورد استفاده قرار می گیرند. از میان آنها، اندازه گیری مقاومت ظاهری، آزمایش قلوه کنی نوار، آزمایش چسبندگی فشار، بصورت سیستماتیک در کشورهای متعددی، انجام می گیرند. بازرسی بصری، همچنان نقش محوری که در بررسی فیلم رنگ در کلیه کشورهای تحت مطالعه، بازی می کند.
بکارگیری دستورالعمل ها، به منظور قضاوت در مورد شرایط زوال فیلم رنگ در یک روش موثر می باشد. نه کشور از شانزده کشور مورد سئوال، پاسخ دارند که آنها چنین دستورالعمل هایی را ادامه می دهند. اقلام استفاده شده در بررسی زوال فیلم رنگ شامل شکافت، جلا و برق، آهکی شدن، لکه دار شدن و خراش می باشد. همه این موارد، در بیشتر کشورهای پاسخ دهنده، مورد بررسی قرار می گیرند، جاییکه دستورالعمل های ارزیابی به منظور شناسایی وجود چنین نقایصی و قضاوت کلی در مورد زوال فیلم رنگ، مورد استفاده قرار می گیرند. دو کشور (ژاپن و لهستان) پاسخ دادند که آنها در حال بکارگیری یک قضاوت پردازش شده تصویری از فیلم رنگ هستند که متدی جدید در بازرسی به منظور انجام بازرسیهای انبوه پلها، بشمار می آید.
جدول 1-4: وضعیت فعلی متدهای بازرسی کشورها
متدهای بازرسی
اتریش
دانمارک
فنلاند
فرانسه
مجارستان
ژاپن
هلند
نروژ
لهستان
رومانی
اسلوواکی
سوئد
سوئیس
انگلستان
امریکا
1- بازرسی بصری
A
A
A
A
A
ABC
A
AB
A
A
B
A
A
A
A
2- اندازه گیریهای مقاومت ظاهری
–
C
D
A
A
D
C
C
D
D
D
D
C
D
C
3- آزمایش قلوه کنی نوار
A
C
D
C
A
C
C
C
D
C
D
C
C
C
C
4- آزمایش چسبندگی پیچشی
D
C
D
D
C
C
C
C
C
D
D
D
C
D
C
5- آزمایش چسبندگی فشار
–
C
A
D
C
C
C
C
C
D
D
D
C
C
C
6- ضخامت فیلم خشک
A
C
A
A
C
C
C
C
C
C
B
C
B
B
C
A= سیستماتیک- که براساس یک مبنای متدی و یا سازمان یافته انجام می شود.
B= زیاد- که به تناوب زیاد و به دفعات انجام می گیرد.
C= اندک- که بندرت انجام می گیرد.
D= غیر موجود- که مورد استفاده قرار نمی گیرد.
– = بدون پاسخ.
تشخیص آسیب های سازه های فولادی
موارد قابل بررسی در سازه های فولادی، شامل از بین رفتن برش متقاطع با عرض (ضخامت و عرض صفحه) تغییر شکل، شکافهای جوشکاری و خسارات، شل شدن و افتادن پیچ و پرچها و غیر عاری بودن صدا یا ارتعاش. همه این موارد در بیشتر کشورها، مورد بررسی قرار می گیرند.
در حالیکه بازرسی بصری، معروفترین متد است، تعداد زیادی از کشورها، در حال استفاده از آزمایش های اولتراسونیک، مغناطیسی و رادیوگرافی به منظور بررسی شکافت و صدمات در نقاط جوشکاری شده و سایر بخش ها، هستند. برخی از کشورها در حال استفاده از اندازه گیری فشار به منظور تعیین سطح فشار در بخشهای خاصی از سازه هستند، هرچند چنین آزمایشاتی اندک هستند.
تکنیک تصاعد آکوستیک، بعنوان متد جدیدی از بازرسی، طبق پاسخهای داده شده، بطور آزمایشی در حال استفاده می باشد.
از میان شانزده کشور پاسخ دهنده، ده کشور پاسخ دادند که آنها شکلی از دستورالعمل ارزیابی را به منظور کمک به ارزیابی نتایج بازرسی، مورد استفاده قرار می دهند.
از نقطه نظرات کلی، متدهای بازرسی غیر تخریبی، بنظر می رسد که در مقایسه با سایر متدهای بازرسی، بیشتر برای بررسی ترکیبات و قطعات فولادی، مورد استفاده قرار می گیرند. بازرسی بصری، اغلب در بازرسی فیلم رنگم و بازرسی آسیب، مورد استفاده قرار می گیرد و حاکی از آن است کهم موثرترین متد بازرسی می باشد. در حالیکه متدهای جدید بازرسی به کمک تجهیزات، انتظار می رود که در آینده افزایش پیدا کنند، همانطور که در فصل بعدی، مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت، با این حال، بازرسی بصری، همچنان به عنوان مهمترین متد، باقی خواهد ماند. بنابراین، آموزش بازرسان و تقویت سیستم های بازرسی موضوعاتی بسیار مهم هستند.
هرچند پاسخها، اطلاعات اندکی در مورد این معیارها که پلهای در معرض خطر ترد شکنی را شناسایی می کنند، ارائه نموده اند، با این حال، معلوم است که این امر، علت اصلی آسیب دیدگی است و کشورهای خاصی نیاز به این دارند که نمونه گیری به منظور شناسایی چنین احتمال خطراتی، انجام گیرد. اما ترد شکنی، پدیده ای است که در پلهای قدیمی تر مشاهده شد و در پلهای تازه ساز، این نمی شود.
جدول 2-4: وضعیت فعلی متدهای بازرسی کشورها
متدهای بازرسی
اتریش
دانمارک
فنلاند
فرانسه
مجارستان
ژاپن
هلند
نروژ
لهستان
رومانی
اسلوواکی
سوئد
سوئیس
انگلستان
امریکا
1- بازرسی بصری
A
A
A
A
A
ABC
A
A
A
A
B
A
A
A
A
2- آزمایش نفوذ
B
C
A
C
A
C
C
C
D
C
D
C
C
A
C
3- آزمایش اولتراسونیک
B
C
A
ABC
A
C
C
C
D
C
D
C
A
C
C
4- آزمایش ذره مغناطیسی
B
C
A
C
D
D
C
–
D
C
D
D
C
D
D
5- آزمایش الکترومغناطیسی
–
C
D
D
C
D
C
C
D
C
D
C
C
C
D
6- اندازه گیری فشار
C
C
C
C
A
C
C
C
D
C
D
B
C
C
C
7- آزمایش رادیوگرافی
C
C
B
C
C
D
C
C
D
C
D
C
C
A
–
1