تحقیق در مورد پارکینگ


مقدمه:

هر اتومبیل در طول هر سال به طور متوسط بیست هزارکیلومتر
می پیماید ومتوسط سرعت آن چهل کیلومتر در ساعت باشد،مدت زمانی که یک اتومبیل در سال به طور متوسط در حرکت است برابر با 400 ساعت می شود . بنابراین ،هر اتومبیل به طور متوسط 8360 ساعت درسال در حال توقف است واحتیاج به محلی برای توقف دارد.این محاسبه ساده نشان می دهد که مدت زمان نیاز هر اتومبیل به پارکینگ به مراتب بیشتراز مدت زمان حرکت ان است. چون بیشتر وسایل نقلیه را در بیشتر شهرها انواع اتومبیل تشکیل می دهد، مشکل پارکینگ اصولا ً در رابطه با این وسایل در نظر گرفته می شود.

سطح توقف اتومبیل

متوسط سطحی که برای توقف یک اتومبیل در نظر گرفته می شود ،چهارده متر مربع است.اگر متوسط تعداد سرنشین هر اتومبیل را دو نفر فرض کنیم ،به طور متوسط حداقل هفت متر مربع از سطح شهر جهت پارکینگ برای هر سرنشین اتومبیل اختصاص پیدا می کند .از طرف دیگر،چون اتومبیل وسیله ای شخصی است،حداقل دو جای پارک برای آن لازم است،یکی در محل سکونت صاحب آن و دیگری در محل کسب و کار ویا محلهایی نظیر مراکز خرید ،که جای پارک اخیرا ً بخصوص در شبها و ایام تعطیل ،تقریبا ً بدون استفاده می ماند.
ساختن پارکینگهای وسیع،و احیاناچند طبقه،در نقاطی نظیر مراکز شهر ،که غالبا ً با کمبود فضای لازم جهت توقف وسایل نقلیه روبرویند،به علت محدودیت و گران بودن زمین هزینه های هنگفتی در بر دارد.در بیشتر موارد،حتی اگر بودجه و اعتبار کافی موجود باشد،به علل گوناگونی،نظیر وجود ساختمانهای باستانی یا از بین رفتن بافت اصیل شهری،ساختن پارکینگ به اندازه کافی در مراکز شهر ها مقدور نیست..
به علاوه،تخلیه پارکینگها در مکانهایی از شهر در ساعات معینی از روزو در فاصله زمانی کوتاهی صورت می گیرد که باعث افزایش ناگهانی بار ترافیک به جاده ها و خیابان های مجاور و اطراف و در نتیجه تراکم بیشتر ترافیک می شود.

مطالعه پارکینگ

قبل از هر گونه اظهار نظروتصمیم گیری در مورد ایجاد پارکینگ و حل مسًله آن در یک منطقه لازم است اطلاعات اولیه لازم را در مورد منطقه مورد نظر تهیه کنیم.اهم این آمار و اطلاعات لازم عبارتند از:
1) بررسی و برآورد پارکینگهای موجود

2) تراکم پارکینگ

3) مدت پارک

4) برآورد پارکینگهای لازم
مدت پارک

برای مطالعه، بررسی وحل مشکل پارکینگ دانستن مدت زمانی که وسایل نقلیه در پارکینگهای مختلف متوقف اند ضروری است.
اندازه گیری مدت پارک در پارکینگهای خیابانی به صورت مستقیم و به وسیله آمار گرانی که پیاده مسیرهای مختلف را طی می کنند صورت می گیرد.انتخاب مسیر (یا قسمت هایی از مسیر)باید طوری باشد که یک آمارگر بتواند طول آن را به صورت رفت و برگشت در فاصله زمانی معینی بپیماید. این فاصله زمانی معمولا ً ربع ساعت، نیم ساعت یا یک ساعت خواهد بود. آمارگر ضمن این مدت شماره پلاک وسایل نقلیه پارک شده در طول مسیر را یادداشت می کند . به این ترتیب می توان مدت توقف هر وسیله را به دست آورد.
واضح است که نتایج حاصل با خطاهایی همراه است، که با در نظر گرفتن ضرایب و تصحیحهایی خطای مورد نظر را تا حدودی جبران کرد.

برآورد پارکینگ لازم

در تشخیص نیاز فعلی به پارکینگ باید توجه داشت که غالبا ً نیاز واقعی بیش از نیاز ظاهری است، زیرا امکان دارد به علت محدودیت پارکینگ بسیاری از مردم از آوردن وسیله نقلیه خود صرف نظر کنند یا از پارک کردن منصرف شوند .
برآورد تعداد محل پارک لازم برای آینده امری نسبتا ً دشوار است ، زیرا بستگی به پارامترهای متنوع ومتغیری نظیر آهنگ رشد جمعیت و آهنگ رشد وسایل نقلیه، چگونگی گسترش و ایجاد ساختمانها، وضعیت ترابری عمومی واوضاع سیاسی و اقتصادی دارد. در هر صورت می توان با توجه به آمار و اطلاعات موجود از نیاز آتی به پارکینگ در ناحیه مطالعاتی ، برآوردی تقریبی به دست آورد.

محل پارکینگ

از نظر رانندگان وسایل نقلیه شخصی، بهترین محل پارکینگ جلو محل کار آنها و حداکثر در چند متری آن است، اما تامین این خواست غالبا ًدشوار است. از نظر مهندسی ترافیک، بهترین محل برای احداث پارکینگ در شهرها نزدیک ایستگاههای اصلی و مرکزی وسایل نقلیه عمومی، نظیر اتوبوس، راه آهن، مترو، پایانه های شهری و فرودگاهها است.
از مهمترین عوامل تعیین محل پارکینگ اندازه و ظرفیت آن است.پارکینگ را باید طوری طرح ریزی کرد و ساخت که بتواند حداکثر ظرف نیم ساعت پنجاه درصد ظرفیت خود را تخلیه کند. بنابراین مسیرهای مجاور آن باید قدرت کشش(ظرفیت)این بار ترافیکی اضافی را داشته باشند.
ورودی و خروجی پارکینگها باید طوری انتخاب شود که وسایل نقلیه ای که به آن وارد یا خارج می شوند ترافیک را قطع نکنند و در عین حال باعث ایجاد مشکل برای استفاده کنندگان از پارکینگ نیز نشوند.

انواع پارکینگ

انواع پارکینگهایی که امروزه در کشورهای مختلف مورد استفاده اند عبارتند از:

1) پارکینگ خیابانی

2) پارکینگ همسطح

3) پارکینگ چند طبقه

4) پارکینگ بامی

5) پارکینگ مکانیکی

6) پارکینگ زیر زمینی

هر یک از این این پارکینگ ها خود ممکن است دارای انواعی باشند که به شرح آن می پردازیم.

پارکینگ خیابانی

استفاده وسایل نقلیه از سطح خیابان ها به عنوان پارکینگ هنگامی مشکل چندانی ایجاد نمی کند که تعداد این وسایل در شهر نسبت به ظرفیت خیابانها کم باشد. ظرفیت جاده را در آغاز طرح معمولا طوری در نظر می گیرند که جوابگوی نیازهای آینده باشد. از این رو ظرفیت هر جاده در سالهای اولیه استفاده از آن غالبا ً بیش از نیاز بالفعل آنهاست وبه همین علت استفاده وسایل نقلیه از قسمتی از خیابان به عنوای پارکینگ در این حالت مشکل چندانی ایجاد نمی کند. اما، به تدریج که بر تعداد وسایل نقلیه افزوده می شود، کمبود فضای عبور و مرور وسایل نقلیه محسوس می شود.
جاده را اصولا برای عبور ومروروسایل نقلیه می سازند. پس اولویت استفاده از سطح خیابان با وسایل نقلیه در حال حرکت است. بنابراین در مواقعی که ظرفیت خیابان برای عبور ومرور وسایل نقلیه کافی نیست باید از توقف وسایل نقلیه در آنجا جلوگیری کرد.
پارک خیابانی در اکثر شهرهای دنیا پدیده ای رایج است و کما بیش عادی شده است. ولی انتخاب سطح جاده ها به عنوان پارکینگ از نامناسب ترین روشهای حل مساله پارکینگ است، زیرا گرانترین و غالبا ً بهترین زمینها به پارکینگ اختصاص پیدا می کند و همین امر باعث کاهش ظرفیت خیابان، ممانعت از سبقت، افزایش تصادف، ایجاد خطر برای عابر پیاده وکندی ترافیک می شود.

1-1) زاویه پارک کردن

طرز پارک کردن در خیابانها نیز نکته مهمی است. رانندگان بر حسب مورد، وسیله نقلیه خود را موازی جدول کنار خیابان یا به حالت زاویه دار با آن پارک می کنند. هر کدام از این دو روش مزایا و معایبی دارد.
در پارک موازی طولی از جدول یا کناره خیابان که برای توقف وسیله نقلیه لازم است، به حداکثر خود می رسد، در صورتی که اگر وسیله نقلیه با زاویه ای نسبت به جدول پارک شود این طول اشغال شده کمتر خواهد شد.هر چه زاویه پارک افزایش یابد، این طول کمتر می شود و در حالتی که وسیله با زاویه 90 درجه پارک شود به حداقل خود می رسد.
برای رانندگان، پارک کردن به صورت زاویه دار مناسب تراست، زیرا ورود و خروج از پارک در این حالت راحت تر از حالت موازی صورت می گیرد. اما در طریقه موازی، برای پارک کردن و خروج از پارک چند دفعه جلو و عقب کردن لازم است.
از معایب پارک زاویه ای خطرناک بودن آن در موقع خارج شدن و قطع ترافیک عبوری است. به علاوه، در مواقعی که ارتفاع جدول کم است، امکان اشغال قسمتی از پیاده رو توسط وسیله نقلیه وجود دارد، زیرا وسایل نقلیه می توانند تا حد چرخ های جلو خود در پیاده رو جلو بیایند و سدی برای عابران پیاده بوجود آورند.
در صورت عریض بودن خیابان و کم بودن حجم ترافیک آن، ممکن است قسمتی ازفضای میانی خیابان را به پارکینگ اختصاص دهند. ازمهمترین
معایب این گونه پارکینگ عبور اجباری سرنشینان وسایل نقلیه پارک شده ازعرض خیابان است واحتمال تصادف در این حالت افزایش پیدا می کند.

افزایش ظرفیت پارکینگ خیابانی

اگر به علت تعدد مراجعان از نظر تعداد محل پارک محدودیت ظرفیت وجود داشته باشد، باید ترتیبی داد که از هر محل پارک چند دفعه در روز استفاده شود. در پارکینگ های خیابانی برای رسیدن به این مقصود می توان از توقف سنج استفاده کرد.

توقف سنج

یکی از رایجترین راههای اخذ وجه از پارکهای خیابانی و محدود کردن مدت توقف، اتفاده از توقف سنج است. از توقف سنج، که کارل مگی آن را اختراع کرده است، برای اولین بار در سال 1935 استفاده شد. به مرور استفاده از توقف سنج گسترش یافت و امروزه در بیشتر شهرهای بزرگ دنیا از آن استفاده می شود.

مهمترین نکاتی که در انتخاب محلهای مناسب برای نصب توقف سنج باید در نظر گرفت، عبارت اند از: لزوم عبور آزاد ترافیک، لزوم دسترسی به محلهای مجاور، و درنظر گرفتن ظرفیت و فاصله پارکینگهای عمومی
از محل مورد نظر.

مزایا و معایب توقف سنج

مزیت مهم استفاده از توقف سنجها آن است که چون علاوه بر محدود بودن زمان توقف باید وجه نسبتا ً زیادی هم برای پارک کردن پرداخت، صاحبان وسایل نقلیه معمولا ازتوقف های طولانی وبیجا اجتناب می کنند
و در نتیجه ازهرمحل پارک چند دفعه در روزاستفاده می شود. از مزایای دیگر استفاده از توقف سنج، درآمد قابل توجهی است که بابت حق توقف عاید می شود و می توان از آن برای بهبود وضع ترافیک استفاده کرد.
استفاده ازتوقف سنج معایبی نیزدارد که مهمترین آنهاعبارت اند از : چون
هرمحل پارک باید برای بزرگترین اتومبیل ها درنظر گرفته شود، قاعدتا ً
از تعداد محل های پارک در مقایسه با حالتی که توقف سنج وجود ندارد کاسته می شود، بنابراین استفاده ازتوقف سنج راه حل کلی و جامعی برای
مساله پارکینگ به شمار نمی رود. به ساکنان مناطق مسکونی که توقف سنج در مجاورت منزل آنها نصب شده است، از نظر پرداخت حق توقف مخارجی تحمیل می شود. به طور کلی، نصب توقف سنج به زیبایی شهر لطمه می زند.
شاید لازم نباشد که درتمام مناطق همه توقف سنجها رابه توقف های کوتاه
مدت اختصاص داد. شاید بتوان بعضی ازمحلها را برای توقف های کوتاه مدت وبعضی دیگررابرای توقفهای طولانیتردرنظرگرفت.دراین صورت ،لازم است شکل ظاهری توقف سنج هایی که برای دوحالت فوق در نظر گرفته می شوند باهم تفاوت داشته باشند تا رانندگان دراستفاده ازآنها دچار اشتباه نشوند.
به طور کلی، طول و عرض مناسب برای هر محل پارک را به ترتیب 6و2.5 متر در نظر می گیرند اما در مواقع اضطراری می توان طول هر محل پارک را به 5.8 متر کاهش داد. همیشه باید بین هر چند محل پارک فاصله ای قایل شد تا امکان پیاده وسوارشدن مسافران ازوسایل نقلیه دیگر وجود داشته باشد.

پارکینگ همسطح

پارکینگ همسطح به قطعه زمینی اطلاق می شود که صرف نظراز شکل
آن بتوان از آن به عنوان پارکینگ استفاده کرد. آنچه در مورد این گونه پارکینگ ها اهمیت دارد این است که قواعد اساسی طرح پارکینگ ها در آنها رعایت شود، به طوری که از قطعه زمین موجود حداکثر استفاده حاصل شود.
اندازه محلهای پارک بر حسب مورد، و با توجه به اندازه اتومبیلهایی که از آن استفاده خواهند کرد، بین 2.5×4.75 متر مربع تا 2.5×5.5 متر مربع است. عرض مسیری که بین هر دوردیف درمحلهای پارک در نظر می گیرند، بر حسب آنکه عبور یک طرفه یا دو طرفه باشد متفاوت است.
برای عبور یک طرفه درحالتی که پارک کردن به صورت عمودی در نظر گرفته شود عرضی برابر شش متر، و برای عبور دو طرفه با همین زاویه پارک عرضی معادل 5/7 متر باید در نظر گرفت.
در صورتی که اتومبیلها با زاویه کمتر از 90 درجه پارک شوند، عرض لازم کاهش می یابد. چون امکان گردش اتومبیلها در پیچهای بین محلهای پارک اهمیت دارد، به صرفه است که از چند جای پارک برای سهولت گردش صرف نظرشود. شعاع گردش برای اتومبیلهای مختلف با اندازه های متفاوتی که دارند فرق می کند. قطر دایره گردش بر حسب مورد بین 5/7 تا 15 متر تغییر می کند. در عمل، دایره گردش را با قطر کمتر از 18 متر در نظر نمی گیرند.

پارکینگ چند طبقه

در مناطقی نظیرمراکز شهرها که زمین کمیاب و گران است، ویا نزدیک
فرودگاههای بزرگ و ایستگاههای مرکزی مسافربری عمومی که در آنها به تعداد نسبتا ً زیادی محل پارک احتیاج است، ایجاد پارکینگهای همسطح برای جوابگویی به نیاز های منطقه صلاح نیست.
در این قبیل موارد، به جای پارکینگهای همسطح از پارکینگهای چند طبقه استفاده می شود.درطرح پارکینگهای چند طبقه چهارعامل اهمیت بیشتری
دارد:
1) مشخص کردن ظرفیت بر اساس نیازهای پیش بینی شده .
2) سهولت ورود و خروج وسایل نقلیه.
3) مخارج احداث و نگهداری پارکینگ.
4) رعایت هماهنگی لازم بین ساختمان پارکینگ و ساختمانهای مجاور.

به طورکلی ، امروزه معتقد ند که تعداد طبقات پارکینگ هایی که اتصال طبقات آنها به یکدیگر با رابط صورت می گیرد از پنج طبقه تجاوز نکند.

پارکینگ بامی

درمحل هایی که زمین بسیارگران ونادر باشد وایجاد پارکینگهای مستقل نیزمقدوریا به صرفه نباشد، یکی ازراههای ایجاد پارکینگ استفاده ازبام ساختمان هاست. بدیهی است که اگر قرار باشد از بام ساختمان به عنوان پارکینگ استفاده شود، باید در طرح و محاسبه ساختمان پیش بینی های لازم صورت گیرد.

پارکینگ مکانیکی

در مواقعی که زمین کافی برای ایجاد پارکینگهای بزرگ و مناسب وجود نداشته و یا بسیارگران باشد، ممکن است استفاده از وسایل مکانیکی نظیر
بالابرهای مخصوص به جای رابط ، بیشتر مقرون به صرفه باشد. این گونه پارکینگها را اصطلاحا ً پارکینگهای مکانیکی می نامند. پارکینگهای مکانیکی را با توجه به وسایل مورد استفاده می توان به سه گروه تقسیم کرد :

1) پارکینگهای مکانیکی با وسایل مکانیکی ساده.
2) پارکینگهای مکانیکی با حرکت افقی.
3) پارکینگهای مکانیکی با بالابرهای ثابت و متحرک.

پارکینگ زیر زمینی

این نوع پارکینگ پایین تر از سطح زمین ساخته می شود. این گونه پارکینگ را می توان در زیر جاده، میدان، پارک یا زیرزمین ساختمان های مسکونی، هتلها و ساختمان های عمومی دیگر ساخت. پارکینگ زیر زمینی بیشتر قسمتی از ساختمان اصلی را تشکیل می دهد و به علت لزوم صرف هزینه های زیاد برای خاکبرداری، ساختن دیوارها، شیب های مختلف و تاسیسات گوناگون، کمتر اتفاق می افتد که جدا از ساختمان اصلی ساخته شود.پارکینگهای زیرزمینی خصوصیت ویژه ای ندارند و بیشتر در مکان هایی که زمین کم و گران باشد، یا وجود ساختمان های باستانی و موانع دیگر اجازه ایجاد پارکینگهای همسطح یا چند طبقه را ندهند، ساخته می شوند.

منبع :
کتاب مهندسی ترافیک – مهندس جلیل شاهی

1