معماری باروک
مقدمه
بسیاری بر این عقیده اندکه معماری باروک از ایتالیا آغاز گردید و بخش بزرگی ازاوروپا رازیرپوشش وگسترده خوددرآورد.این معماری پویایی خاصی دارد. ازویژگیهای معماری وهنرهای دیگرحفظ تعادل ووحدت آفرینی درمیان عناصری متراکم وگوناگون است.
معماری باروک بامایه گرفتن ازانسانگرایئ بسا ط " شیوه گری" را برچید و در مقابله با خود با ضوابط کلاسیک حق اولویت را از عقل گرفت وبه احساس سپرده.در معماری باروک ماهیت اصلی آفریده ها عبارتند از:
ایجاد هماهنگی وهنجار در میان عناصر ومضامینی گوناگون ودرهم آمیخته، طرحی فراخ ودر مقیاس بزرگ در فضای شکوهمند وابهت انگیز، واز طرفی هدف اصلی باروک تعبیه فضایی کلی در مرکز ومنظم کردن فضاهای فرعی ونمای ورودی. اصلی بنا را سرانجام بخدمت گرفتن عناصر اصلی پیکرتراشی ونقاشی وسایر هنرهای تزیینی برای ایجاد اثری کامل. معماری باروک دارای صلابت ساختمانی وجسامت و ابهتی خاص خود بود، که بعدها شیوه "روکوکو" از آنها کاست وبر خاصیت سبکی، ریز نقشی وشادی انگیزی وزینت تزیینی سطحی می افزود و عدم تقارن در تزیینات را پیشه کرد.
درباره باروک ایتالیا باید گفت باروک رومی، نمایانگر یک آرمان مذهبی و سیاسی است. که نماینده این معماری گنبد کلیسای سان پیترو در روم است. باروک ایتالیایی آشکارا بسیاری از عناصر باستانی را منسوخ کرد. این گنبد با پیچ و تاب تمثیلی گسترده ای که بوسیله برنینی با پیروی از سلیقه معمارش میکلانژ و با تصور هنری خود از ستون بندیهای جانبی میدان سان پیترو یافته است، قرار بود که تجمسی باشد، از تمامیت کلیسایی، تصویری از سروری مسیحیت وگنبد فلک که از لحاظ ارمانی تمام جهان را زیر پر می گیرد.
برخی از ویژگی های معماری باروک
– هنر دوره اخیر را باروک نام نهاده اند.
– باروک از نظر منتقدان سده نوزدهم به معماری کلاسیک منحط بی ساختار, دارای تزئینات زیاد نمایشی و عجیب و غریب اطلاق می شد.
– تقریبا از اوایل قرن 17 تا اواسط قرن 18 را در بر می گیرد.
– باروک نوعی هنر است که در آن قواعد تناسب رعایت نمی شود و همه چیز بنا به حواس هنرمند نمایانده می شود.
– واژه و اصطلاحاتی که با هنر باروک مربوط می شوند, عبارتند از: سرزندگی, تجمل, شکل های اغراق شده, پرهیز از خطوط مستقیم, شکلهای کشف شده, تحرک اعضای بدن, هنر زیاده روی
– باروک چیز پیچیده ای است که پیچیدگی اش به غنایش می افزاید.
– هنرمندان در دوره باروک با احساس خود حرکت می کنند و احساس را مقدم بر عقل می شمارند.
– معماری باروک از ایتالیا آغاز گردید و بخش بزرگی از اروپا را زیر پوشش خود قرار داد.
– یکی از شاهکارهای معماری باروک, کلیسای سن پیترو در روم است.
– هدف اصلی باروک تعبیه فضایی کلی در مرکز و منظم کردن فضاهای فرعی و نمای ورودی و اصلی بنا و به خدمت گرفتن عناصر اصلی پیکر تراشی و نقاشی و سایر هنرهای تزئینی برای ایجاد اثری کامل.
برخی از آثار معروف معماری باروک عبارتند از:
پلکان راهنما، کلیسای سن ایوو، کلیسای سان کارلو، کاخ کارینیانو، کلیسای سوربن، کاخ ورسای، کلیسای سن لوئی، کلیسای سنت پل
معماری
بسیاری بر این عقیده اند که معماری باروک از ایتالیا آغاز گرد ید، و بخش بزرگی از اروپا را زیر پو شش و گستره خود در آورد. این معماری پو یایی خاصی دارد. از ویژگی ها معماری و هنرهای دیگر حفظ تعادل و وحدت آفرینی در میان عناصری متراکم و گوناگون است.
معماری باروک با مایه گرفتن از انسان گرایی، بساط "شیوه گری" را برچید و در مقابله با خود با ضوابط کلاسیک حق اولویت را از عقل گرفت و به احساس سپرد. در معماری باروک ماهیت اصلی آفریده ها عبارتند از:
ایجاد هماهنگی و هنجار در میان عناصر و مضامینی گوناگون و در هم آمیخته، طرحی فراخ و در مقیاس بزرگ در فضا ی شکوهمند و ابهت انگیز، و از طرفی هدف اصلی باروک تعبیه فضایی کلی در مرکز و منظم کردن فضاهای فرعی و نمای ورودی و اصلی بنا را سرانجام به خدمت گرفتن عناصر اصلی پیکر تراشی و نقاشی و سایر هنرهای تزیینی برای ایجاد اثری کامل. معماری باروک دارای صلا بت ساختمانی و جسارت و ابهتی خاص خود بود، که بعدها شیوه " روکوکو " از آنها کاست و بر خاصیت سبکی، ریز نقشی و شادی انگیزی و زینت تزیینی سطحی می افزود و عدم تقارن در تزیینات را پیشه کرد.
کلیسای سن پترو
یکی از شاهکارهای معماری باروک، کلیسای سن پترو در روم است، که در این دوره تکمیل گرد ید. پلان متراکم در مرکز آن چنان که میکلانژ و برامان
ته طراحی کرده بودند پذی رفته نشد، لذا طرح بازسازی آن به فردی به نام " کارلومادرنو" داده شد و او سه بلوک را به صحن افزود و نقشه را از تقارن نقطه ای به تقارن محوری تبدیل نمود. ولی طرح او با مرگش تکمیل نشد سپس " جووانی برنینی " به عنوان هنرمند بزرگ عصر باروک طراحی میدان عظیم مقابل کلیسای سن پیترو را به عهده گرفت.
در روم است متراکم در مرکز آن چنان که میکلانژ و برامانته طراحی کرده بودند پذیرفته نشد، لذا طرح بازسازی آن به فردی به نام" کارلومادرنو" داده شده و او سه بلوک را به صحن افزود ونقشه را از تقارن نقطه ای به تقارن محوری تبدیل نمود.
ولی طرح او با مرگش تکمیل نشد سپس "جووانی برنینی" به عنوان هنرمند بزرگ عصر باروک طراحی میدان عظیم مقابل کلیسای سن پیترو را به عهده گرفت.
کلیسا را با دو بال ذوزنقه ای همگرا به میدان بیضی شکل رو به روی کلیسا متصل کرد. در زیر گنبد این بنا، خیمه مقدس را که دارای ستونهای مارپیچی است تعبیه نمود. لازم به ذکر است که بنای فوق الذکر در دوره رنسانس ساخته شده بود، ولی در این زمان تکمیل شد
پلکان راهنما
از دیگر آثار برنینی طراحی پلکان راهنماست که در مجموعه واتیکان قرار دارد. این پلکان طرح خاصی دارد به طوری که وقتی از طرف پایین پله به طرف بالا حرکت کنیم، از فاصله های دیواره های جانبی و ستونها به صورت همگرا کاسته می شود و با قرار دادن نورگیری در انتهای پاگرد، حالت روحانی خاصی عروج و پایین به بالا و به سوی نور تداعی می شود.
کلیسای سن ایوو
یکی از بناهای معماری باروک ایتالیا است. که توسط برومینی در هر رم ساخته د.برومینی به شیوه خاص خود، در نمای بیرونی این نمازخانه، نیز شکلهای مقعر را در برابر شکلهای محدب بکار می گیرد. بر فراز انحنای درونی نمای کلیسا، که طرحش با تاق بندی های قدیمی دور تا دور حیاط منطبق شده است، ساختمان محدب و استوانه ای کلی طراحی شده که اجزای پایینی گنبد بر آن تکیه دارند. این نقشه متراکم در مرکز به شکل یک ستاره شش پر است، که اضلاع آن انحنا پیدا کرده است.
برفراز انحنای درونی نمای کلیسا، که طرحش با تاق بندی های قدیمی دورتادور حیاط منطبق شده است، ساختمان محدب و استوانه ای شکلی طراحی شده که اجزای پایینی گنبد بر آن تکیه دارند.
کلیسای سان کارلو اله کواتروفونتانه
یکی دیگر از کلیساهای معروف این دوره در ایتالیا " کلیسای سان کارلو اله کواتروفونتانه " است که بوسیله فرانچسکو برومینی در سال 1665-7 میلادی ساخته شده است. وی تمام نمای این بنا را به صورت حرکت مارپیچی به جلو و عقب می برد، این بنا دارای دو نماست که نمای دوم، دهانه یا بلوک باریکی مزین به یک برج کوچک، از نمای اصلی فاصله می گیرد و به تبعیت از انحنای خیابان به یک تقاطع می نگرد. داخل کلیسای مزبور اقتباس از کلیسای با نقشه متمرکز است و پلان آن ترکیبی از صلیب یونانی و یک بیضی است و محور دراز آن در میان ورودی و محراب واقع است.
کلیسای ایل جزو
نخستین اثر معماری این دوره، کلیسای ایل جزو بود. معمار آن دوره "جاکموداونییولا" طراحی کردوساخت.
وی نقشه همکف کلیسا را تهیه کرد ومعمار دیگری به نام "جاکومودادلاپورتا" مسئولیت تکمیل نمای آن را به بعهده گرفت. نمای این کلیسا به عنوان مدلی برای نمای کلیساهای باروک مردمی تا دوقرن قابل توجه بود. که این شیوه کار در آمریکای لاتین تکرار می شود.
پلکان راهنما
از دیگ آثار برنینی طراحی پلکان راهنماست که در مجموعه واتیکان قرار دارد.
این پلکان طرح خاصی دارد به طوریکه وقتی از طرف پایین پله به طرف بالا حرکت کنیم، از فاصله های دیواره های جانبی و ستونها به صورت همگرا کاسته می شود و با قرار دادن نورگیری در انتهای پاگرد، حالت روحانی خاصی عروج و از پایین به بالا و به سوی نور تداعی می شود.
کلیسای سان کارلو اله کواتروفونتانه:
که به وسیله فرانچسکوبرومینی در سال 7-1665 میلادی ساخته شده است.
کاخ "کازینیانو"
نیز یک یاز بناهای باروک ایتالیاست، که توسط "گوارینوگوراینی" طراحی شده است.
معماری باروک در فرانسه
برخی مورخان باروک را ادامه رنسانس پیش رفته می دانند و برخی نیز آن را یک مکتب (سبک) جداگانه تلقی می کنند. بطوری که اشاره گرد ید، معماری باروک در ایتالیا متولد شد و به سایر نقاط راه یافت و از جمله کشورهایی که این معماری در آن گسترش یافت، کشور فرانسه است. نخستین بناهایی که در فرانسه بقایای سنت گو تیک را کنار نهادند، از سبک هنری ایتالیا استفاده کردند که موجب تولد باروک در فرانسه گرد ید. کلیسای سور بن که توسط " ژاک لو مریسه " در 1635 آغاز شد یکی از نخستین نمونه های این سبک ایتالیای در فرانسه بود. تزیینات غنی و استادانه کلاسیک، فاصله گزاری متنوع سطح متشکل از ستونهای متمرکز بر روی در ورودی مرکزی و قرار گرفتن یک گنبد جالب توجه بر بالای آن چون بناهای شصت سال پیش رم نشانه هایی است از این تاثیر پذیری.
با مرگ لوور نوه ی برادر فرانسوآ مانسار جای او را گرفت و در دل لویی چهار دهم همان جایگاهی را یافت که روزگاری لووو از آن برخوردار بود. او نیز به مجموعه ی کاخهای سلطنتی و رسای عمارتهایی افزود و وسعت کاخ شاه نشین را سه برابر کرد. با تلاشهای لووو مانسار، ور سای به آرمان کاخهای سلطنتی در سرتاسر دنیا بدل شد و هنوز هم به عنوان یکی از جالب ترین مجموعه ها از کاخهای سلطنتی شناخته می شود بعد از ور سای شاهد پیدایش و ساخت مجموعه های مشابه در دنیای پیش رفته ی آن روزگار هستیم یعنی در اروپا و انگلستان. قلعه ی ها وارد ( Howard's Castle ) و کاخ بلنهایم ( Blenhcim Palace ) هر دو اثر سر جان ونبرا ( Sir john Vanbrugh ) در انگلستان؛ رزیدنتش وورتسبوگ اثر نویمان در آلمان ؛ تسوینگر اثر ماتئوس دانیل پوپلمان در درسدن ؛ کاخ بلودره اثر یوهان لوکاس فون هیلده برانت در وین ؛ و کاخ ساملتی در کازرتا ی ایتالیا اثر لوئیجی ازمشهورترین نمونه های پس ازورسای دراروپا هستند.
اورلئان
از دیگر بناهای باروک در فرانسه خیمه " اورلئان " به طراحی " فرانسوا مانسرو " گنبد سنت لویی، موزه لوور به طراحی " لویی لوور" و کاخ " ور سای " است. مهمترین این بناها، کاخ و رسای است که نماینده واقعی باروک فرانسوی است. این پروژه، با مقیاسی وسیع مستلزم ساختن کاخی بزرگ و شهرکی اقماری پیرامون آن در پارکی وسیع بود. این بنا به طول 400 متر در محور عمودی که بر محور شرقی – غربی از شهرک و پارک می گذرد، است. پس از مرگ لوور ادامه کار بوسیله " ژول آردوئن مانسار " ادامه یافت.
کلیسای سنت لویی
یکی از با شکوه ترین بناهای فرانسه، که نماینده کلیسای باروک فرانسوی است، کلیسای " سنت لویی دزانوالید " شهر پاریس است. گنبد این کلیسا که توسط ژول اردئن مانسار بر یک ساقه گنبد دوقلو استقرار دارد، با نوعی تک روی شاهانه، بر فراز نمای سطحی سر می افرا زد که بوسیله ستونها به قالبهای هندسی تقسیم می شود:
تنومندی و تزیین آراسته آن بر کل بنا مسلط است. بنایی که بر نظم معما رانه کاملی استوار است، به همانگونه که قدرت شاهانه متکی بر سلسله مراتبی از حاکمیت بود که خود راس آن قرار داشت. لذا معماری باروک فرانسوی صرفا نماینده یک آرمان سیاسی بود.
معماری باروک در انگلستان
با آغاز گسترش دامنه نفوذ بریتانیا در قاره اروپا و امریکا بویژه پس از بازگشت خاندان استوارت به سلطنت در قرن هفدهم، نیاز به ایجاد کاخهای پرشکوه در املاک وسیع مطرح گرد ید. باروک در انگلستان با ایجاد بناهایی چون تالار " ضیافت وایتهال " به طراحی " اینگوجونز " آغاز گرد ید. او تحت تاثیر معماری پالادیو قرار گرفته بود و شیوه تناسب بندی او را بکار گرفت.
کلیسای سنت پل
یکی از شاخص ترین بناهای انگلستان در عصر باروک است، که توسط " کریستوفررن " طراحی شد. گنبد کلیسای مزبور بر بنای عالی گسترده ای قراردارد که با گنبد چنان مفصل بندی اندکی دارد، که شالوده ای استوانه ای را ضروری می سازد، این گنبد همانند بنایی است که با بنای دیگری یکی شده باشد و فقط بوسیله ظرافت سبک یافته ساقه گنبد و انحنای خود گنبد با آن تمایز می یابد. این گنبد بیشتر یک نماد است، تا یک تصور ذهنی از قدرت، و کر کردن آن صرفا صوری است
نقاشی باروک
فراگیری، نمایشی بودن و اجتناب از بسنده کردن به فضایی محدود و همچنین حفظ تعادل و وحدت آفرینی میان عناصر متراکم، هماهنگی هنجار میان عناصر و مضامین گوناگون و در هم آمیخته، دارا بودن حرکت و احساس، بهره گیری از نور، منبع نور و بازی سایه روشنها برای ایجاد ژرف نمایی و بعد، از نقاشی و معماری برای به رخ کشیدن فخر و تجمل گرایی زائد استفاده کردن و شبیه سازی فردی و اسلوب کوتاه نمایی اندام و… از ویژگیهای نقاشی باروک بود.
باغ های باروک
در ابتدا بهتر است تعریفی از واژه باروک داشته باشیم. باروک در معنی اصلی خود عبارتست از نامنظم، مروارید ناصاف و پرپیچ و تاب و یا غیر عادی. از نظر منتقدین قرن نوزدهم معماری باروک عبارت است از معماری کلاسیک منحط بی ساختار و دارای تزئینات نمایشی زیاد و عجیب و غریب.
این سبک که در ایتالیا پا گرفت و قسمت اعظم اروپا را هم به زیر پوشش خود درآورد. تقریبا از اوایل قرن 17 تا اواسط قرن 18 در بیشتر کشورهای لاتین گسترش یافت.
باروک نوعی هنر است که در آن قواعد تناسب رعایت نمی شود و همه چیز بنا به حواس هنرمند نمایانده می شود.
این سبک هنری دارای روحی از حرکت و جنبش است که نقطه مقابل سکون کلاسیک است. هنرمندان در باروک بر خلاف دوران کلاسیک با احساس خود حرکت می کنند و احساس را مقدم بر عقل می دانستند.
در معماری باروک ماهیت اصلی آفریده ها عبارتند از:
– ایجاد هماهنگی و هنجار درمیان عناصر و مضامینی گوناگون و درهم آمیخته
نشان متمایز باروک نحوه فکری و احساسی آن است. آنچه که سیمای باروک را مشخص می کند، بسط نوعی جهان بینی مخصوص است که در معماری، خود را در قدرتی نو نشان می هد؛ قدرتی که فضاهای مختلف را با هم می آمیزد و وحدتی شگفت انگیز از ترکیب اجزایی متفاوت بوجود می آورد. لازم به ذکر است این نوع نگرش در تمامی رشته ها تا از هم گسیختگی ناشی از عصر صنعت باقی ماند.
– طراحی فراخ و در مقیاس بزرگ در فضایی شکوهمند و ابهت انگیز
– تعبیه فضای کلی در مرکز و منظم کردن سایر فضاها به سمت آن
– به خدمت گرفتن عناصر اصلی پیکرتراشی و نقاشی و سایر هنرهای تزئینی برای ایجاد اثری کامل
یکی از دلایل پیدایش پیکره سازی باروک نقش مقابل بین باروک و کلاسیک گرایی بود. پیکره سازی هم در نشان دادن معجزات دین مسیح کمال می یابد و بازتابی از نوعی اشتیاق برای اعجاب انگیزی است.
استفاده از عناصر تزیینی و نمایان کردن هر چه بیشتر فواره ها و آب نما ها در معماری باروک بسیار متداول بوده است. بعد ها اینگونه برخورد با آب و استفاده نمادین از مجسمه سازی در شهر سازی و میادین باروک نیز مرسوم شده است.
کاخ ورسای ورسای نماینده واقعی باروک فرانسوی است.
این کاخ با مقیاسی وسیع مستلزم ساختن کاخی بزرگ و شهرکی اقماری پیرامون آن در پارکی وسیع بود. این بنا به طول 400 متر در محور عمودی که بر محور شرقی- غربی از شهرک و پارک می گذرد، قرار دارد.
در این کاخ نیز همانند سایر بناهای سبک باروک فرانسه تزئینات داخلی از اهمیت به سزایی برخوردارند.
در محوطه خارجی این کاخ نیز از پیکره ها و آب نماهای بسیاری بعنوان نقاط شاخص دید و منظر و جهت ایجاد تنوع بصری در منظر و ایجاد احساس جنبش و حرکت در فضا بهره گرفته شده است.
در اواخر قرن هفدهم مشاهده می شود که جهان بینی دوران باروک در رشته ریاضی متوجه بینهایت به عنوان پایه ای برای محاسبات علمی می شود. در نقاشی و معماری بینهایت به معنی ترسیمی و هندسی آن در پرسپکتیو مورد استفاده قرار می گیرد تا تاثیری هنرمندانه بیافریند. کاربرد هنرمندانه بینهایت در طبیعت که با معماران منظره ساز فرانسوی اواخر قرن هفدهم آشکار گشت برای نخستین بار در باغ ها جاده های عریضی دیده می شود که به عنوان عوامل اصلی معماری بکار رفته اند و این باغ ها را آشکار ا به فضاهای بی پایان، هدایت می کنند. ورسای با جاده خیره کننده اش که راه به پاریس می برد مثالی باعظمت، از آفرینش این معماران فرانسوی است. این باغ با اثری که بر بیننده ایجاد می کند نمونه ای از دنیای باروک است و تصور هنری بینهایت را در این دوره باقی نگاه می دارد.
شونبرون
شونبرون، اقامتگاه تابستانی خانواده سلطنتی اتریش، یکی از زیباترین نمونه های کاخ های باروک در اروپاست.
شونبرون نقش ورسای را در امپراتوری اتریش به عهده داشت؛ اما سلسله هاپسبورگ ها با پادشاهان فرانسه متفاوت بود و نمی خواست خود را مانند بت جلوه دهد. به همین دلیل شونبرون هم به عنوان یک قصر و هم به عنوان اقامتگاه خانواده بزرگ حاکم ساخته شد.
ساخت این قصر در سال 1696 آغاز شد. دوران طلایی این قصر در زمان ماریا ترزا ملکه اتریش (1780-1717) بود و همزمان با پایان حکومت هاپسبورگ ها به پایان رسید. اما معمار مجموعه، نیکولاس فون پاکاسی، به کار خود در راستای طراحی ورودیه و تاکید بر معماری باروک مجموعه با اشاره هایی از روکوکو ادامه داد. در همین زمان پارک جلوی کاخ کامل شد و به شکل امروزش است درآمد.
امروزه این کاخ به واسطه اهمیت تاریخی، موقعیت منحصر به فرد و مبلمان با شکوهش بخشی از میراث جهانی یونسکو است.
از ویژگی های بسیار مشهود معماری باروک که در شونبرون بیشتر مشهود می باشد. تسلط بر عناصر طبیعی در عین ایجاد ارتباط بین عناصر طبیعی و مصنوع است.این امر از طریق باغچه های هندسی و گلکاری های منظم و همچنین شکل دادن به درختچه ها حاصل شده است.
کارلسروهه شهر کارلسروهه یک شهر باروک است؛ نه به این معنا که بناهای باروک دارد بلکه تمام تفکر باروک در مورد طبیعت فضاهای شهری و چگونگی شکل گیری آن را منعکس می کند. سازماندهی فرمال و دیدهای وسیع به سمت عناصر شاخص نشان دهنده تسلط کامل انسان بر طبیعت و قدرت برتر حاکمان است. کاخ ها، کلیساها و مونومان ها مثل مراکز قدرتی نقاط اصلی ساماندهی شهر به شمار می روند.
قصر کارلسروهه در مرکز شهر ستاره ای شکلی که در میان جنگل غنوده، قرار گرفته است. بنای کاخ تقریبا همزمان با ساخت شهر در سال 1715 توسط کارل ویلهلم آغاز شد.
پلان شعاعی و ایجاد مرکزیت در آن به خوبی دیده می شود و مرکزیت شعاع ها به ساختمان کاخ منتهی می گردد. از لحاظ دید وعمق بینهایت در مقایسه با ورسای کوچک تر بوده و میدان عمق کمتری دارد. اما تاثیر این نوع تفکر در این قصر نیز به خوبی مشهود است.
محوطه جلوی قصر یک دید کامل از آن به ناظر ارائه می دهد.
طراحی و ساخت این محوطه توسط کریستین ترون در میان سال های 46-1731 به شیوه باروک فرانسه انجام پذیرفت. عناصر شاخص این محوطه تک درختان بزرگ، مجسمه هایی به شیوه از باروک تا مدرن، مونومان ها و فواره ها هستند.
این باغ شش هزار لاله، ششصد و نود سنبل و ششصد میخک دارد که در همان زمان نقاشی های زیبایی از آن ها کشیده شده است. علاوه بر این فواره ها، چشمه ها، آلاچیق ها و غارهای منحصر به فرد این مجموعه توجه افراد را به خود جلب می کند.
جمع بندی
کاخ های باروک همگی از باغ تشکیل شده اند. از ویژگی های باغ سازی در این کاخ ها تسلط خطوط هندسی می باشد که قاطعیت خطوط هندسی نمایانگر قاطعیت حکومت و هندسه بوده است.
از دیگر شاخص های باغ سازی و معماری باروک می توان به موارد زیر اشاره کرد:
ایجاد هماهنگی و هنجار درمیان عناصر و مضامینی گوناگون و درهم آمیخته
طراحی فراخ و در مقیاس بزرگ در فضایی شکوهمند و ابهت انگیز
تعبیه فضای کلی در مرکز و منظم کردن سایر فضاها به سمت آن
به خدمت گرفتن عناصر اصلی پیکرتراشی و نقاشی و سایر هنرهای تزئینی برای ایجاد اثری کامل.
منابع
زارعی، محمدابراهیم، آشنایی با معماری جهان، عضو هیات علمی دانشگاه بوعلی سینا، نشر فن آوران، چاپ هشتم، بهار 1388.
مجله پیام یونسکو. شماره201. سبک باروک
مجله هنرمعماری، شماره نهم، زمستان 1384.
ه.و. جنسن، ترجمه پرویز مرزبان، تاریخ هنر، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ اول، 1359.
هانری، استیران، ترجمه نادر روزرخ، دائره المعارف معماری جهان، انتشارات فرهنگیان، چاپ اول، بهار 1381.
هلن گاردنر، ترجمه محمدتقی فرامرزی، هنر در گذر زمان، چاپ نقش جهان، چاپ اول، پاییز 1365.
20