فریب در ازدواج
"فریب در ازدواج"، تدلیس، خدعه، دروغ، شگردها و اعمال غیرمتعارف نابهنجار و گاه مجرمانه ای است که با هدف مخفی ساختن عیوب و نقایص موجود یا ابراز دروغین اوصاف و کمالات مفقود یکی از متقاضیان ازدواج علیه طرف مقابل در اوان شکل گیری خانواده صورت می گیرد. این پنهان کاری و خلاف واقع نمایی، اعم از این که از سوی یکی از طرفین یا هر دو یا از ناحیه شخص واسطی باشد، به گونه ای خلاف انتظار، غیرمتعارف و مسامحه ناپذیر و در جهت گیری ارادی فرد به ازدواج تاثیرگذار است و فضای کنش را چنان غبارآلود و مشتبه می کند که امکان تشخیص واقع از غیر آن میسر نیست.
جامعه پذیری و تعلیم و تربیت اجتماعی از مهمترین زیرساختهایی است که همنوایی فرد با جمع و الزام به رعایت ارزش ها، هنجارها، الگوها و انتظارات پذیرفته شده را تسهیل کرده و انگیزه کجروی را به حداقل می رساند. در مقابل عدم موفقیت فرد در فرایند جامعه پذیری که عمدتاً از ضعف قابلیت، استعدادهای طبیعی، عدم ایفای نقش ها و وظایف، ناهمسویی و تعارض و ضعف عملکرد عوامل جامعه پذیرکننده چند پارگی و تکثرگرایی فرهنگی، رواج الگوهای ناهمگون و … ناشی می شود. افراد فاقد جامعه پذیری مطلوب به دلیل ظرفیت بالای ناهمسوگرایی در صورتی که به هر دلیل موفقیت در ازدواج مورد نظر خود را به اتخاذ رویه های غیرمجاز و تخلف از وسایل و شیوه های نمادی شده و معیارها و ارزش های مورد احترام جمع، مشروط بیابند، بی شک آمادگی بیشتری برای کجروی و دست یازیدن به اقدامات مخاطره آمیز علیه دیگران دارند. کارشناسان امور خانواده، ضعف تجربه شناخت و رویارویی با جنس مخالف و به عبارتی ناهماهنگی میان بلوغ جنسی و بلوغ اجتماعی جوان را عامل اصلی در غلتیدن او به شیوه های غیرمجازو گرفتاری در دام انحراف دیگران می دانند که دختران و زنان از حیث کسب آمادگی لازم برای ازدواج، وضعیتی به مراتب بدتر از پسران و مردان دارند و احتمالاً مشروط شدن ازدواج دوشیزگان به اذن پدر یا جد پدری با هدف رفع این نقیصه و بهره گیری از مامن و تکیه گاهی مطمئن و کسب آمادگی برای ورود به عرصه پرمخاطره ازدواج طراحی شده است.
برخی آسیب شناسان با ارجاع به تجارب عینی و استناد به نقش باورهای دینی در سلوک کلی مومنان، سوق یابی به انواع انحرافات از جمله تدلیس یا فریب در ازدواج را در مراحل مقدماتی ازدواج بیش از هر چیز ناشی از ضعف یا فقدان تعلقات دینی افراد می دانند. چرا که افراد به میزان برخورداری از تعلیم و تربیت دینی و به میزان فرهیختگی از گرایش به انحرافات و آلودگی ها بویژه انحرافات آشکار و توجیه ناپذیر بر کنار هستند. همچنین از میان دو مقطع سنی نوجوانی و جوانی به دلیل وقوع تحولات مستمر جسمی، روحی و تجربه وضعیت های متنوع و پرشتاب محیطی از یک سو و عدم برخورداری از ظرفیت ها و توانمندی های بالفعل برای تجزیه و تحلیل معادلات پیچیده محیطی و در مواردی جامعه پذیری ناهمگون، هیجانات و بحرانهای روحی، تمایلات تنوع جویانه، روحیات پرخاشجویانه، تهور و گستاخی و … استعداد فوق العاده ای برای زیرپا نهادن قوانین و آلوده شدن به انواع انحرافات و کجروی ها را دارند. توسل به تدلیس به دلیل تقارن عادی این مقطع سنی با شکوفایی تمایلات جنسی و میل به ازدواج و وجود بسترها و زمینه های مساعد برای زیرپا نهادن استانداردهای مورد قبول جامعه ممکن است به یکی از شگردهای محتمل برای تحقق آرزوهای وی در ازدواج و فایق آمدن بر موانع و محدودیت های اجتماعی موثر منجر شود.
افراد خودگرا و جامعه گریز تحت تاثیر خصیصه های روان نژندی و منش تک روانه خود در فرایند ازدواج نیز در صورتی که صداقت ورزی و واقع نمایی را مانع دستیابی به تمنیات فرد مدارانه خود بیابند، به راحتی با ارجاع به توجیهات اغواگرایانه ممکن است برای رسیدن به هدف خود، به هر اقدامی دست بزنند. لذا این منش ماکیاولیستی مصمم است تا هر مانع و رادعی را در مسیر نیل به اغراض خودپسندانه حذف یا توجیه کند چرا که او خود مرجع و معیار هر چیزی است.
محققان برآنند که نشو و نما یافتن در فضای خانوادگی پرتنش و عاری از نظام تربیتی متوازن، زندگی در محله های پرآسیب، مشاهده مکرر معاشرت ها و رفتارهای کجروانه، ارتباط با افراد و گروههای نااهل، ضعف جامعه پذیری، جدا افتادن از الگوها و معیارهای پذیرفته شده، تاثیرپذیری مستمر از برنامه های آسیبی و خشونت زای رسانه های جمعی، آشفتگی فضای فرهنگی، استعداد کجروی و میل به انحراف را تشدید می کند. در صورتی که فردی تدلیس و فریب در ازدواج را تنها راه رسیدن به منافع شخصی خود حتی به قیمت تضییع حقوق مسلم دیگران تشخیص دهد، توسل به آن بسیار محتمل خواهد بود. مساله زمانی حادتر می شود که فرد از ناحیه تربیت اجتماعی و پایبندی مسوولانه به تعهدات اخلاقی از یکسو و وسوسه دستیابی به منافع ویژه از طریق تدلیس، در فشار مضاعف قرار گیرد و کفه ترازو به سوی تدلیس سنگینی کند، احتمال بهره گیری از این رفتار شدت می گیرد.
تدلیس و فریب در ازدواج در مواردی تحت تاثیر ارجاع ناخودآگاه به کلیشه های مثبت و تلقی های جهت دار تبدیل می شود. تجارب عینی و شهودی نشان می دهد که ما معمولاً به افراد خوش منظر، زیبا و دارای جاذبه های جسمی تمایل بیشتری داریم و معمولاً با ارجاع به این زیرساختهای روانی به صورت ناخودآگاه مجموعه ای از ویژگی های شخصی مطلوب را به آنها نسبت می دهیم یا در صورت بروز ویژگی ها و رفتارهای خلاف انتظار آنها را فی الفور توجیه می کنیم.
فرد متقاضی ازدواج در صورت مواجهه با این افراد برای پذیرش مشتاقانه ایشان و موافقت با ازدواج آنها، صرفاً به دلیل اعتماد به همین ویژگی مطلوب و قطع نظر از بود و نبود سایر اوصاف و ویژگی های تاثیرگذار آمادگی زیادی خواهد داشت. دختر یا پسری که به دلیل تعلقات دینی، ایمان و تدین، التزام عملی به دستورات و تعالیم مذهبی را بالاترین نماد مطلوبیت و ارزشمندی بی انگارد و سایر اوصاف را در سایه این اوصاف ارج نهد برای افراد واجد این شرایط حساب ویژه ای قایل است و آمادگی بیشتری برای نادیده گرفتن سایر نقایص از طرف مقابل دارد. در هر حال طرف مقابل در چنین شرایطی شانس زیادی برای عبور آسان از گردنه ها و خوان های معمول گزینش در ازدواج دارد و حتی در مواردی ممکن است اساساً بدون نیاز به تدلیس به هدف خود برسد.
اگر فردی به دلیل فرصت ها و اقتضائات محیطی به کرات از طریق بیراهه و توسل به شیوه های فریبکارانه به نتایج در خور توجه و پاداش های ارضاکننده رسیده باشد، رفته رفته به اهمیت و کارایی عملی این شگرد در پیشبرد اغراض خویش یقین خواهد یافت و به تناسب باور خود، پشتوانه نظری تاییدآمیزی در ذهنش زمینه ظهور می یابد.
تدلیس در ازدواج بویژه در شکل آگاهانه آن عمدتاً توسط کسانی صورت می گیرد که در سایر قلمروهای تعامل اجتماعی از رهگذر آن به نتایج خرسند کننده ای رسیده باشند، آمادگی بیشتری برای سرپیچی از تعهدات اخلاقی در زندگی عملی خویش دارند. برخی از افراد برای تثبیت موقعیت خویش در ذهنیت عموم و رهایی از آماج ذهنیت های منفی و فشارهای اجتماعی با توسل به تدلیس و کتمان وضعیت واقعی خویش اقدام به ازدواج می کنند. تدلیس در ازدواج در برخی مصادیق بی ارتباط با زیرساختهای شخصیتی نیست. دخترانی که همواره شاهد رفتارهای خشن، غیرمنطقی، مستبدانه و ایذایی پدر یا ناپدری خویش علیه مادران خود بوده اند همواره مایلند تا جنس مخالف را از افق تنگ، تجربه های محدود و ناخوشایند خویش ارزیابی کنند. بنابراین چنین افرادی برای تسکین تاملات روحی فرو خورده خویش در راستای انتقامجویی از تیپ های ذهن موهومش در فرایند ازدواج به تدلیس متوسل شده و بدین وسیله از هیجانات و التهابات روحی اش می کاهد و در اشکال حاد آن کار خود را افق مسلم خویش می داند و به همه ملاحظات و تعهدات اخلاقی، انتظارات هنجاری خشمگینانه پشت پا می زند. مطالعات نشان می دهد که کاربرد برخی پدیده ها همچون اتومبیل مدل بالا، لباس شیک، آرایش های ویژه، حرکات موزون، ژست های رومانتیک، علایم کلامی و غیرکلامی چون تماس چشمی، لبخند و رعایت آداب و فرهیختگی توسط جوانان در شرف ازدواج فضای تصنعی کاملاً مهیجی برای برانگیختن عواطف مثبت و متقابلاً انصراف اذهان از بذل توجهات واقع بینانه فراهم می کند. پیام های نامریی منبعث از این وضعیت غالباً به صورتی ناخودآگاه، توان ادراکی فرد را کاهش می دهد و حساسیت های خردورزانه او را به غایت تنزل می دهد. در مساله ازدواج، چنین وضعیتی به وفور امکان وقوع داشته و احتمالاً بخش مهمی از ازدواج هایی که تحت تاثیر عشق ظاهری سامان یافته و سپس با کشف واقعیات تزلزل می یابد از چنین معبری عبور کرده است. عشق و تعلق خاطر افراطی افراد در شرف ازدواج به یکدیگر از پیش زمینه هایی است که اعمال خردورزی های دقیق و کنجکاوی های هوشیارانه را تا شعاعی با مشکل مواجه می کند. رابطه عاشقانه و پیامدهای مسحورکننده آن همه نقایص و کاستی های محتمل را ترمیم کرده و همه حجاب ها و موانع را از میان می برد. شواهد عینی نشان می دهد که عشق و علاقه بویژه در صورت یکسویه بودن آن، زمینه بسیار مناسبی برای اغوای طرف و ترغیب او به ازدواج به رغم همسانی و کفویت و بالاتر از آن به رغم کاستی ها و موانع باز دارنده فراهم می کند، لذا تدلیس در چنین حال و هوایی به راحتی و با کمترین هزینه ای اتفاق می افتد. از جمله علل و زمینه هایی که بالقوه افراد متقاضی ازدواج و بویژه دختران را به بهره گیری آگاهانه از شیوه های فریبنده و اغواگرایانه وسوسه می کند احساس ناکامی و حرمان در موفقیت ازدواج و دستیابی بموقع به هدف مورد نظر و یاس و نومیدی از رفع عاجل این منقصت و کسب موقعیت همسری مناسب در سنوات آتی است.
در چنین شرایطی کتمان واقعیات، وارونه نمایی، بهره گیری از آرایه های بدلی و تزیین های مصنوعی با هدف افزایش جاذبه ها و ترمیم کاستی ها و در نتیجه ایجاد زمینه برای جلب توجه طرف مقابل در صورتی که واقعاً تنها راه نیل به کعبه مقصود تشخیص داده شود، احتمال زیادی برای سوق یابی به آن وجود دارد. در مواردی که افراد در شرف ازدواج به دلیل عدم آمادگی، مشوق های محیطی، هیجانات و التهابات جنسی، واسطه گری گروهها و جریانات انحرافی، ضعف کنترل اجتماعی در مراحل اولیه ازدواج به چرخه روابط غیرمجاز و معاشرتهای مفسده انگیز کشیده شده باشد، حتی اگر به خیانت و تدلیس طرف مقابل علم و آگاهی هم وجود داشته باشد، انگیزه و آمادگی لازم برای التفات و ترتیب اثر دادن به آن وجود ندارد. پیچیدگی در جوامع جدید که امکان شناخت سنتی افراد را از همدیگر کاهش داده، زمینه مناسبی برای پرده پوشی و مخفی سازی فراهم کرده است، به گونه ای که همواره به درجاتی احتمال فریبکاری و تدلیس و محرومیت از درک حقایق وجود دارد. در جامعه ای که دروغگویی، نفاق ورزی، ریاکاری، خود محوری، خیانت ورزی، منفعت طلبی و … در آن شایع است و حساسیت های اخلاقی آن متناسب با حد انتظارات نیست کسی که در ازدواج اقدام به فریب طرف مقابل خود می کند در واقع کاری خلاف انتظار مرتکب نشده است، چرا که این عمل در عرف جامعه پذیرفته شده و فرد هیچگونه فشاری از وجدان فردی و جمعی احساس نمی کند. در جایی که فرد متقاضی ازدواج با شناختی که از قبل نسبت به حساسیت های محیطی دارد مطمئن باشد که صداقت ورزی و واقع نمایی و عدم کتمان برخی اسرار به زیان او تمام می شود به مقتضای عقلانیت ابزاری در صدد یافتن کوره راههای انحرافی برای نیل به مقصود برخواهد آمد بنابراین در این شرایط تدلیس یک گزینش آگاهانه است. همچنین ناهمسویی میان ارزشها و هنجارها، تمهیدات ساختاری، اعطای فرصت، رقابتی بودن بازار ازدواج، گزینش عقلانی و ضعف کنترل اجتماعی از دیگر عوامل موثر در فریب ازدواج است. به نظر می رسد که برای حفظ خویش و دور ماندن از ابتلای به اعمال ناپسند و فریب در ازدواج، تدابیری همچون اصلاح و تنظیم نظام هنجاری مناسب، ایجاد زمینه های مناسب برای تعلیم و تربیت مطلوب، تقویت بنیانهای اخلاقی، توجه مستمر به تعهدات و مسوولیت های اجتماعی و تبعات سوء و پیامدهای منفی فردی و اجتماعی ، تقویت نظام کنترل رسمی و غیررسمی، تصویب قوانین مناسب و کارآمد برای برخورد با کجروان، آموزشهای حقوقی در سطوح فردی و … باید اندیشیده شود.
روزنامه ایران
دریافت مقاله ثبت مقاله آفتاب من چاپ بازگشت
پست الکترونیکی گیرنده جدید
ارسال
گزیده ای از اطلاعات موجود در آفتاب : اطلاعات ضروری
نیازمندیها
اطلاعات بورس
آدرسها و شرکتها
واژه نامه ها
برنامه های سینما ، تئاتر
فهرست قیمت اجناس
راهنمای تلفن ۱۱۸
سایت های مفید
عضویت در خبرنامه ها
ارسال مقاله
همچنین مشاهده کنید
سین جیمهای خواستگاری
تاخیر سنی ازدواج در میان جوانان
دوران نامزدی
موارد همتایی و تناسب دختر و پسر
نقش ازدواج در سلامت روان جوانان
ازدواجهای فامیلی نیاز به مشاوره ژنتیک دارد
توصیه به جوانان در آستانه ازدواج و خانواده های جوان
نقش ایمان و اخلاق در تحکیم بنیاد خانواده
تاملی بر ازدواج های دانشجویی
فاصله سنی چقدر مهم است ؟
ازدواج از دیدگاه آسیب شناسی اجتماعی اسلام
شیوه های جدید حفظ زندگی مشترک
خواستگاری در میان ایلات کرد شمال خراسان
شصت نکته شیرین درباره ی ازدواج
اهداف و انگیزه های ازدواج و تشکیل خانواده
شریک زندگی خود را چگونه انتخاب کنید؟
یک انتخاب صحیح ، یک عمر آرامش
می خواهم ازدواج کنم اما …
ارتباط دختر و پسر به قصد شناخت یکدیگر و به نیت ازدواج یا …
چرا هر سال جمعیت بیشتر می شود، ازدواج کمتر؟
بگویید چه شخصیتی دارید تا بگویم همسر مناسب شما چه شخصیتی باید داشته باشد؟
هفت راز ازدواج موفق
گفت و گوی دختر و پسر قبل از ازدواج
معیارهایی که برای انتخاب همسر باید در نظر گرفت
حرکت لاک پشتی مرسولات پستی
ازدواج ترس ها و انتظارات
ازدواج را آسان بگیرید
جمعیت بیشتر می شود ، ازدواج کمتر
فلسفه ازدواج در اسلام
راهنمایی در زمینه ازدواج از دیدگاه اسلام
ازدواج شما می تواند بهترین باشد
سن ازدواج دختران
همسر در سرای شوهر
ازدواج چرا؟
اهمیت ازدواج
بررسی شیوه های سنتی ازدواج در ایلات و عشایر کهگیلویه و بویراحمد
اشتیاق به ازدواج
مشاوره پیش از ازدواج و اطلاع رسانی به جوانان
ازدواج برای رهایی
تاخیر سنی ازدواج در میان جوانان
تازه ها
ابراز علاقه بموقع
ابراز علاقه بموقع
روشهای شکار شوهر توسط دخترها!
روشهای شکار شوهر توسط دخترها!
آیا آگاهی جوانان نسبت به مسائل جنسی زیاد شده ؟
آیا آگاهی جوانان نسبت به مسائل جنسی زیاد شده ؟
بلوغ، انقلابی در رشد شخصیت …
بلوغ، انقلابی در رشد شخصیت …
جوان در اندیشه ی استاد مطهری
جوان در اندیشه ی استاد مطهری
نگاهی به مسئله ازدواج جوانان
نگاهی به مسئله ازدواج جوانان
سیگارت را خاموش کن!
سیگارت را خاموش کن!
چرا ازدواج نمیکنید ؟
چرا ازدواج نمیکنید ؟
نگاهی به تحوّلات دوران نوجوانی (جسمی، جنسی، شناختی و اخلاقی)
نگاهی به تحوّلات دوران نوجوانی (جسمی، جنسی، شناختی و اخلاقی)