دیفتِری
بیماری حاد باکتریایی دستگاه تنفسی است. دیفتری بیماری شدید و بالقوه کشنده ای است که میزان مرگ و میر آن در کودکان خردسال و افراد مسن زیادتر است. عامل این بیماری باکتری کورینه باکتریوم دیفتریا است. در واقع دیفتری یک کلمه یونانی است و اسم بیماری است که در آن قسمت فوقانی دستگاه تنفسی دچار مشکل می شود و از علایم آن می توان به گلودرد تب خفیف و مواد و غشاهای چسب ناک بر روی لوزه و حلق و داخل سوراخ بینی اشاره کرد و نوع خفیف آن نیز میتواند به پوست محدود شود. دیفتری باعث زوال در غلاف های عصبی در بخش مرکزی وپری فرال سیستم عصبی که منجر به انحطاط در مرکز کنترل و در نتیجه از دست دادن احساس می شود. دیفتری یک بیماری مسری است که به وسیله تماس فیزیکی مستقیم و یا تنفس ذرات معلق در هوا که شامل باکتری های دیفتری باشد انتقال مییابد. در بسیاری از کشور های پیشرفته به وسیله واکسیناسیون فراگیر به کلی ریشه کن شده است. برای مثال در طول سال های ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۰ کلا ۵۲ مورد دیفتری گزارش شده در حالی که در طول سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۷ فقط ۵ مورد الودگی به دیفتری گزارش شده چرا که تمام بچه ها در مدارس توسط واکسن واکسیناسیون می شوند.همچنین واکسیناسیون بزرگسالان نیز انجام شده بخصوص برای افرادی که به مناطقی سفر می کنند که هنوز دیفتری وجود دارد .اگرچه با افزایش سن تاثیر واکسیناسیون به مراتب کاهش مییابد.
تاریخ دیفتری
در سال۱۹۲۰ تخمین داده شد که فقط در آمریکا هر ساله ۱۰۰ الی ۲۰۰ هزار نفر به دیفتری مبتلا می شوند وهر ساله حدود ۱۳ الی ۱۵ هزار نفر بر اثر دیفتری جان میسپارند.که بیشترین این افراد کودکان بودند.یکی از شیوع های مشهور در آمریکا مربوط به ناحیه نوم آلاسکا در سال ۱۹۲۵ بود که یک بسیج عمومی با ارسال سرم برای بیماران همراه بود و هنور هم در جشن سالانه مسابقه ترحم یاد آن نگه داشته میشود.
همچنین دیفتری در خانواده سلطنتی درقرن ۱۹ شیوع پیدا کرد و در آن پرانسس الیس دختر ملکه ویکتوریا و همچنین دخترش پرانسس الیس مای در دسامبر و نوامبر ۱۹۷۸ بر اثر دیفتری مردند. در سال ۱۸۸۰ جوزف ادویر یکی از موثر ترین راه های مبارزه با دیفتری را در آن زمان کشف کرد.جوزف لوله ای را طراحی کرد که در گلوی افراد قرار می گرفت و آنها را از خفه شدن نجات می داد. چرا که یک غشای چسبناک مسیر تنفسی بیمارها را مسدود می کند. در سال ۱۸۹۰ پزشک آلمانی بهرینگ یک پادتن را برای دیفتری کشف کرد که باکتری های دیفتری را نمی کشت ولی سم انها را خنثی می کرد .بهرینگ کشف کرده بود که که در خون بعضی حیوانات این پادتن وجود دارد او خون حیوانات را گرفت و این ماده را استخراج کرد و اولین جایزه نوبل را در زمینه پزشکی نصیب خود کرد، همزمان با وی در مرکز علمی پاستور امیل روکس و اجوست نیز پادتن های مشابهی کشف کردند. ولی اولین واکسن موفق در سال ۱۹۱۳ توسط او ساخته شد اگرچه هیچ آنتی بیوتیکی تا بعد از اینکه در جنگ جهانی دوم داروی سولفا کشف نشد برای دیفتری ساخته نشد.
اسکیک تست در سالهای ۱۹۱۰ و۱۹۱۱ اختراع شد این آزمایش تعیین می کند که آیا فرد مستعد دیفتری است یا نه. این نام بعد از سازنده آن(بال اسکیک) توسط پزشک متخصص اطفال در آمریکا که بورن نام داشت نام گذاری شد.
دکتر اسکیک یک مبازه با دیفتری را پایه گذاری کرد که ۵ سال به طول انجامید.و به عنوان یک بخش از این مبارزه شرکت بیمه با نام متروپولیتن در اقدامی دست به انتشار ۸۵ ملیون اعلامیه هشدار در برابر دیفتری کرد واز والدین خواست که نسبت به فرزندان خود در برابر دیفتری هوشیار باشند.واکسن دیفتری در دهه بعد او ساخته شد ودر سالهای نزدیک به ۱۹۲۴ مرگ ومیر ناشی از دیفتری سیر نزولی به خود گرفت.
علائم وعلامتها
علائم مربوط به مشکلات تنفسی در دیفتری بعد از ۲ الی ۵ روز بروز کرده و در این مدت به صورت نهفتگی می باشد دیفتری از ان انواع بیماری های است که به مرور پیشرفت می کند.علائمی نظیر خستگی وتب وگلو درد ومشکل بلع غذا دیده می شود در کودکان علائمی چون تهوع واستفراغ ولرز وتب شدید نیز مشاهده می شود اگرچه این علائم ممکن است تا زمانی که عفونت پیشرفت نکرده باشد بروز نیابد. در حدود ۱۰٪ از موارد نیز به صورت تورم در گلو نیز دیده می شود که نشان از از خطرناک بودن وریسک بالای مرگ است. علاوه بر عفونت وعلائم ظاهری ممکن است علائمی چون بی اشتهای و زرد رنگی وضربان تند قلب نیز مشاهده شود. این علائم به دلیل سمی است که باکتری های دیفتری ترشح کرده است. در بعضی موارد این علائم همراه با کاهش فشار خون نیز هستندو در موارد وجود طولانی مدت دیفتری اختلالات عصبی و قلبی نیز ممکن است مشاهده شود. نوعی از دیفتری به نام دیفتری پوستی ممکن است در اثر عفونتهای ثانوی بیماری های قبلی پوستی رخ دهد علائم دیفتری پوستی بعد از ۷ روز از بیماری عادی پوستی در افراد دیده می شود.
[ویرایش] تشخیص
تعریفی که در حال حاضر سازمان کنترل ومحافظت در مقابل بیماری ( cbc ) از دیفتری دارد بر دو اساس ازمایشگاهی و کلینیکی استوار است .معیار ازمایشگاهی: ۱) ایزوله کردن کرینو باکتریم دیفتری از نمونه کلینیکی و ۲) مبحث امراض شناسی در مورد دیفتری معیار کلینیکی :۱)رد پای بیماری تنفسی در قسمت فوقانی دستگاه تنفسی همراه با گلو درد و۲)تب خفیف و۳) وجود چسندگی ولایه غشای چسبنده کاذب در حلق ولوزه وداخل مجاری بینی.
[ویرایش] طبقهبندی حالتها
* احتمالی : عوامل کلییکی حاکی از وجود بیماری است ولی عوامل ازمایشگاهی ان را اثبات نمی کند.
* حتمی: عوامل کلینیکی حاکی از وجود بیماری است و عوامل ازمایشگاهی نیز ان را اثبات می کند.
باید معالجه تجربی در مورد بیمارانی که احتمال بالای الوده شدن در انها وجود دارد به تدریج وبه صورت عمومی اغاز شود.
[ویرایش] درمان
بیماری دیفتری را می توان تحت کنترل در اورد ولی حالات شدید آن مانند تورم در گلو ومشکل در تنفس و بلع و مشکلات مرتبط با غدد لنفاوی وجود دارد که در این حالات باید سریعا بیمارتحت مداوا قرار بگیرد و مسیر مسدود تنفسی به وسیله لوله باز شود. ریتم قلبی نامنظم می تواند در این مقطع یا یک هفته بعد از این رخ دهد وبه سکته قلبی وفلج شدن قلب بینجامد همچنین می تواند باعث سکته وایجاد عیب در چشم و گوش و ماهیچه ها شود. بیماری که به حالت شدید دیفتری مبتلا شده باشد، حال خوبی ندارد و باید در بخش ای سی یو بستری شود وفورا به او پادتن تزریق شود ولی باید مد نظر داشت که این پادتن ها سمی را که در بافتها جمع شده از بین نمی برد. در صورت کوتاهی کردن در این زمینه ریسک بالایی از مرگ وجود دارد تزریق مقدار پادتن به تشخیص کلینیکی بستگی دارد ونباید منتظر تائید آزمایشگاه بود.آنتی بیوتیکها بر عفونتهای موضعی افرادی که پادتن دریافت کرده اند، اثر چندانی ندارد.تزریق آنتی بیوتیک برای بیمارانی در رده دیفتری نوع سی صورت می گیرد واز انتقال باکتری به دیگر افراد جلو گیری می کند .