دیفتری
دیفتری چیست؟ (Diphtheria)
یکی از بیماریهای عفونی حاد است
میزبان آن فقط انسان است
عفونت حاصله بطور معمول به حلق ، حنجره و حفره های بینی محدود میشود
مشخصه اصلی بیماری: ایجاد یک غشا کاذب خاکستری یا شیری رنگ و انتشار آن در سطح لوزه ها و حلق
گاهی با انتشار توکسین از طریق خون : ایجاد ضایعات هموراژیک و نکروتیک، گرفتاری پوست ، ملتحمه ، گوش و ژنیتال
دو فرم از دیفتری وجود دارد که شامل
بیماری تنفسی و دیفتری زخم می باشد.
چه عاملی منجر به ایجاد بیماری می شود؟
باسیل گرم مثبت با نام کورینه باکتریوم دیفتریه
(Corynebacterium diphtheriae)
هوازی
غیر متحرک
اشکال گرزی یا چماقی (علت نام گذاری)
باکتری در حرارت 58 درجه سانتیگراد به مدت ده دقیقه از بین میرود
به UV و نور خورشید حساس
به خشکی مقاوم و در خاک به مدت 5 هفته زنده باقی می ماند
دارای سه بیوتایپ:
Gravis
Intermedius
Mitis
عامل اصلی ایجاد کننده عوارض دیفتری: توکسین ناشی از باکتری
تولید توکسین فقط در صورت آلوده شدن باکتری با فاژ حاوی ژن مولد توکسین صورت می گیرد
در آزمایشگاه این باکتری باید از تعداد زیادی از گونه های کورینه باکتریو م (در مجموع دیفترویید نامیده می شوند) که فلور طبیعی پوست و دستگاه تنفس هستند متمایز شوند
هر دو گونه سم زا و بدون سم باکتری ایجاد بیماری می کنند ولی گونه های تولید کننده توکسین علائم سیستمیک نیز ایجاد کرده و بیماری شدید و کشنده می دهند.
علائم بیماری
تب خفیف، گلودرد، سرفه و خشنونت صدا، سردرد، بزرگی لوزه ها و غشای
کاذب خاکستری رنگ برروی لوزه ها
اگر دیفتری به طور مناسب درمان نشود ممکن است عفونت گسترش یابد،
همچنین در صورت انتشار سم به بدن سم میکروب روی قلب و اعصاب اثر
گذاشته سبب نارسایی قلبی و فلج عضلات اندام ها می شود.
طریقه انتقال باکتری به افراد
دستگاه تنفس
پوست (بندرت)
شیوع بیماری در زمستان وبهار
نمونه گیری
نمونه گیری از طریق پرسنل آموزش دیده صورت می گیرد
آماده کردن بیمار با توضیح در خصوص نمونه گیری
کامل کردن پرسش نامه
آماده کردن دستکش و ماسک و 6 عدد لام و 6 عدد سواب
استفاده از آبسلانگ چوبی استریل جهت پایین نگه داشتن زبان در حین نمونه گیری
محیط کشت ترانسپورت دیفتری Amies (به صورت در بسته تا دو ماه در یخچال می توان نگه داشت)
( به ازای هر بیمار 3 محیط ترانسپورت ، 6 سواب استریل و6 عدد لام فرم مشخصات بیمار داده می شود)
موضع نمونه گیری
الف- نمونه گیری از بینی :
بوسیله 2 سواب پنبه ای نمونه از بینی گرفته شده، یکی از آن دو
را روی ترانسپورت دیفتری برده و سواپ دوم را روی 2 لام کشیده
تا اسمیر مناسب جهت رنگ آمیزی آلبرت تهیه شود.
ب- نمونه گیری ازگلو:
بوسیله 2 سواپ پنبه ای نمونه از گلو گرفته شده، یکی از آن دو را روی ترانسپورت دیفتری برده و سواپ دوم را روی 2 لام کشیده تا اسمیر مناسب جهت رنگ آمیزی گرم و آلبرت تهیه شود.
ج- نمونه گیری ازغشای کاذب:
بوسیله 2 سواب پنبه ای نمونه از غشای کاذب گرفته شود (غشای کاذب را بلند کرده از زیر غشای کاذب نمونه گیری می کنیم)،یکی از آن دو را روی ترانسپورت دیفتری برده و سواب دوم را روی 2 لام کشیده تا اسمیر مناسب جهت رنگ آمیزی گرم و آلبرت تهیه شود.
مراحل تشخیص آزمایشگاهی بیماری
نمونه گیری از بیمار
ارسال نمونه ها به مراکز تشخیصی (پاستور)
کشت و انجام آزمایشات بیوشیمیایی
رنگ آمیزی گرم و آلبرت
آزمایش الکToxigenicity
تشخیص آزمایشگاهی
مراحل آزمایش دیفتری
1- رنگ آمیزی نمونه ها از ترشحات گلو، بینی وغشای کاذب
رنگ آمیزی گرم: برای دیدن آرایش باسیل ها (کورینه باکتریوم ها) یا مشاهده فوزوباکتریوم ها واسپیروکت ها برای تشخیص آنژین ونسان.
رنگ آمیزی البرت: برای دیدن دانه ها متاکروماتیک و دیدن آرایش آنها
2- کشت نمونه ها
الف: کشت سوآب های ترانسپورت دیفتری روی محیط لفلر
دانه های متاکروماتیک درگسترشی که از این محیط تهیه می شود بخوبی نمایان است
بعضی از انواع گراویس روی این محیط رشد نمی کنند
کلنی های تیپ های سه گانه باسیل دیفتری را نمی توان روی این
محیط ازیکدیگر تشخیص داد
ب: کشت برروی تلوریت پتاسیم: کلنی سیاه رنگ با هاله ای دراطراف آن
ج: کشت برروی محیط الک
برای تسریع در جواب دهی وپی بردن به توکسین زایی
باکتری
3- جداسازی
برای تفکیک یا جداسازی باکتری از میکروفلورگلو یا سوشهای همراه، کشت بر روی محیط تلوریت پتاسیم انجام می شود. بواسطه وجود تلوریت پتاسیم، از رشد عده زیادی از میکروبهای دیگر ممانعت بعمل می آید، و محیط برای دیفتری محیط اختصاصی می شود.
کلنی تیپ های سه گانه میکروب دیفتری روی این محیط بخوبی از یکدیگر قابل تمیز می باشد.
کلنی گراویس به بزرگی 3-2 میلیمتر و شبیه گل مینا می باشد.کلنی انترمدیوس به بزرگی 1میلیمتر و شبیه تخم قورباغه و کلنی می تیس به بزرگی 2-1 میلیمتر و شبیه تخم مرغ نیمرو شده می باشد.
بعضی از انواع می تیس روی این محیط رشد نمی کند
رشد باسیل دیفتری روی این محیط کند است و بین 48-24 ساعت طول می کشد تا کلنی تشخیص داد ه شود.
4- تشخیص تولید توکسین در باکتری (Elek test)
دراین روش آنس آغشته به باکتری را عمود بر نوار آنتی توکسین کشت می دهیم. درصورت وجود کورینه باکتریوم که واجد توکسین می باشد، خط رسوبی با زاویه 45 درجه نسبت به نوار آنتی توکسین تشکیل می شود.
طریقه درمان
استفاده از آنتی توکسین دیفتری
استفاده از آنتی بیوتیکها
واکسیناسیون
Produced in horses
First used in the U.S. in 1891
Used only for treatment of diphtheria
Neutralizes only unbound toxin
نمونه فرم مشخصات بیمار
وضعیت موارد ارسالی مشکوک به دیفتری به انستیتو پاستور ایران طی پنج سال اخیر
1386 1387 1388 1389 1390
پایان