حجاب و عفاف در قرآن
در قرآن مجید بیش از ده آیه در مورد حجاب و حرمت نگاه به نامحرم وجود دارد.
یکی از این آیات، آیه 59 سوره احزاب است:" یا ایهاالنبی قل لازواجک و بناتک و نساءالمومنین یدنین علیهن من جلابیبهن ذلک ادنی ان یعرفن فلا یوذین و کان الله غفورا رحیما" (ای پیامبر، به زنان و دخترانت و نیز به زنان مومنین بگو خود را بپوشانند تا شناخته نشوند و مورد اذیت قرار نگیرند. و خداوند بخشنده مهربان است.)
جلاب به معنای یک پوشش سراسری است؛ یعنی زن باید همه اندامش پوشیده باشد تا همچون گلی لطیف از دسترس هوسرانان مصون و محفوظ باشد.
در سوره نور آیه 31 نیز مفصلا در مورد حجاب و حرمت نگاه به نامحرمان سخن به میان آمده است.
مفهوم و ابعاد حجاب در قرآن
حجاب در لغت به معنای مانع، پرده و پوشش آمده است. استعمال این کلمه، بیشتر به معنی پرده است. این کلمه از آن جهت مفهوم پوشش میدهد که پرده، وسیلهی پوشش است، ولی هر پوششی حجاب نیست؛ بلکه آن پوششی حجاب نامیده میشود که از طریق پشت پرده واقع شدن صورت گیرد.
حجاب، به معنای پوشش اسلامی بانوان، دارای دو بُعد ایجابی و سلبی است. بُعد ایجابی آن، وجوب پوشش بدن و بُعد سلبی آن، حرام بودن خودنمایی به نامحرم است؛ و این دو بُعد باید در کنار یکدیگر باشد تا حجاب اسلامی محقق شود؛ گاهی ممکن است بُعد اول باشد، ولی بُعد دوم نباشد، در این صورت نمیتوان گفت که حجاب اسلامی محقق شده است.
اگر به معنای عام، هر نوع پوشش و مانع از وصول به گناه را حجاب بنامیم، حجاب میتواند اقسام و انواع متفاوتی داشته باشد. یک نوع آن حجاب ذهنی، فکری و روحی است؛ مثلاً اعتقاد به معارف اسلامی، مانند توحید و نبوت، از مصادیق حجاب ذهنی، فکری و روحی صحیح است که میتواند از لغزشها و گناههای روحی و فکری، مثل کفر و شرک جلوگیری نماید.
علاوه بر این، در قرآن از انواع دیگر حجاب که در رفتار خارجی انسان تجلی میکند، نام برده شده است؛ مثل حجاب و پوشش در نگاه که مردان و زنان در مواجهه با نامحرم به آن توصیه شدهاند.
پیش از اینکه استنباط خود را در این باره ذکر کنیم لازم استیک نکته را یادآورى کنیم.آن نکته این است که معناى لغوى "حجاب" که در عصر ما این کلمه براى پوشش زن معروف شده است چیست؟ کلمه "حجاب" هم به معنى پوشیدن است و هم به معنى پرده و حاجب.بیشتر، استعمالش به معنى پرده است.این کلمه از آن جهت مفهوم پوشش مىدهد که پرده وسیله پوشش است، و شاید بتوان گفت که به حسب اصل لغت هر پوششى حجاب نیست، آن پوششی "حجاب" نامیده مىشود که از طریق پشت پرده واقع شدن صورت گیرد.در قرآن کریم در داستان سلیمان غروب خورشید را این طور توصیف مىکند:" حتى توارت بالحجاب " یعنى تا آن وقتى که خورشید در پشت پرده مخفى شد.پرده حاجز میان قلب و شکم را "حجاب" مىنامند.
استعمال کلمه "حجاب" در مورد پوشش زن یک اصطلاح نسبتا جدید است.در قدیم و مخصوصا در اصطلاح فقها کلمه "ستر" که به معنى پوشش استبه کار رفته است.فقها چه در کتاب الصلوه و چه در کتاب النکاح که متعرض این مطلب شدهاند کلمه "ستر" را به کار بردهاند نه کلمه "حجاب" را.
بهتر این بود که این کلمه عوض نمىشد و ما همیشه همان کلمه "پوشش" را به کار مىبردیم، زیرا چنانکه گفتیم معنى شایع لغت "حجاب" پرده است و اگر در مورد پوشش به کار برده مىشود به اعتبار پشت پرده واقع شدن زن است و همین امر موجب شده که عده زیادى گمان کنند که اسلام خواسته است زن همیشه پشت پرده و در خانه محبوس باشد و بیرون نرود.
فلسفه پوشش اسلامى به نظر ما چند چیز است.بعضى از آنها جنبه روانى دارد و بعضى جنبه خانه و خانوادگى، و بعضى دیگر جنبه اجتماعى، و بعضى مربوط استبه بالا بردن احترام زن و جلوگیرى از ابتذال او.
حجاب در اسلام از یک مساله کلىتر و اساسىترى ریشه مىگیرد و آن این است که اسلام مىخواهد انواع التذاذهاى جنسى، چه بصرى و لمسى و چه نوع دیگر، به محیط خانوادگى و در کادر ازدواج قانونى اختصاص یابد، اجتماع منحصرا براى کار و فعالیتباشد.بر خلاف سیستم غربى عصر حاضر که کار و فعالیت را با لذتجوییهاى جنسى به هم مىآمیزد اسلام مىخواهد این دو محیط را کاملا از یکدیگر تفکیک کند.
……………………………………………………………………………………..
کتابهایی که در رابطه با حجاب تالیف شده اند:
کتاب فلسفه حجاب استاد شهید مطهری (ره)
حجاب آزادی یا اسارت نویسنده: باغبان نژاد – اصغر رضایی
رویدادهای فرهنگی در رابطه با حجاب
ممنوعیت حجاب از مهر امسال در مدارس سراسر فرانسه لازم الاجرا می شود
فرانسوافیون، وزیر آموزش ملی فرانسه، گفت: در سال تحصیلی آینده، طبق قانون منع حجاب اسلامی در مدارس، با دانش آموزان محجبه برخورد خواهد شد.
وی در مصاحبه با رادیو "فرانس انتر" فرانسه افزود: طبق این قانون که در اوایل سال جاری میلادی به تصویب رسید، داشتن حجاب اسلامی در مدارس ممنوع است.
وزیر آموزش ملی فرانسه گفت: دولت این کشور با برخی افراد و سازمان های اسلامی که درصدد هستند در این خصوص با جمهوری فرانسه به زورآزمایی بپردازند، مقابله خواهد کرد.
وی افزود: اجرای قانون منع حجاب اسلامی، از سال تحصیلی آینده، در مدارس سراسر این کشور، لازم الاجراست.
قانون منع حجاب اسلامی در مدارس، اوایل سال جاری میلادی، در مجالس ملی و سنای فرانسه به تصویب رسید. این اقدام کشور فرانسه، یکی از مظاهر اصلی اسلام ستیزی این کشور است که علی رغم اعتراض شدید مجامع مسلمان همچنان در حال اجراست.
240 هزار زن آمریکایی به ویروس ایدز آلوده هستند
سازمان ملل متحد هشدار داد: وزنه جمعیتی مبتلایان به ایدز در آمریکا، با سرعت بیشتری در کفه زنان سنگینی می کند و این امر از دیگر مناطق جهان شدیدتر است.
صندوق سازمان ملل متحد، در امور زنان، اعلام کرد: با وجودی که آموزش های خاص برای جلوگیری از ابتلای زنان به ایدز در آمریکا زیاد است، ولی میزان ابتلای زنان این کشور به ایدز از 20 درصد به 25 درصد افزایش یافته است.
در حال حاضر، شمار زنان آلوده به ویروس "اچ. آی. وی" علی رغم گسترش داروهای ضد ایدز در این کشور، از 180 هزار نفر در سال 2001، به 240 هزار نفر در سال 2003، افزایش یافته است.
25 درصد زنان باردار در غرب با خشونت روبه رو هستند
25 درصد زنان باردار در غرب با خشونت روبه رو می شوند که این زنان دارای سابقه بدرفتاری های جسمی، جنسی و مشکلات خانوادگی جدی هستند. به گفته گیل هندریکسون، اغلب این بدرفتاری ها، متوجه نوجوانانی است که بدون ازدواج، باردار شده اند. وی در ادامه افزود: زنانی که مورد سوء رفتار قرار دارند، هرگز در پی مراقبت های پیش از زایمان برنمی آیند و این وضعیت برای جنین آن ها مشکل به وجود می آورد. در حالی که چنین مراقبت هایی بسیار مهم است، ولی آنان به دلیل ترس از بدرفتاری، اعتماد به نفس پایین و همچنین فقدان حمایت، اقدامات و مراقبت های لازم را در دوران بارداری از خود به عمل نمی آورند. بنابراین گزارش، زنانی که دچار بیماری های مزمنی چون فشار خون، دیابت و آسم هستند، اگر با بدرفتاری و خشونت مواجه شوند، وضعیت جسمی شان وخیم تر می شود؛ ضمن این که سوء رفتار، استرس و افسردگی را نیز در آنان افزایش می دهد.
از بزرگان بیاموزیم:
حجاب نزد فاطمه زهرا علیهاسلام
چند روایت درباره اهمیت حجاب در نظر فاطمه زهرا علیهاسلام:
حضرت موسی بن جعفر علیه السلام از پدران گرامیش از حضرت امیرالمومنین علی علیه السلام نقل فرمود که:
روزی شخص نابینایی اجازه ورود خواست. فاطمه علیهاسلام برخاست و چادر به سر کرد.
رسول خدا فرمود:" چرا از او رو می گیری، او که تو را نمی بیند؟"
فاطمه عرض کرد:" او مرا نمی بیند، اما من که او را می بینم. و او اگر چه مرا نمی بیند ولی بوی مرا که حس می کند."
رسول خدا فرمود:" شهادت می دهم که تو پاره تن منی."
روزی رسول خدا از اصحاب خود پرسید:" نزدیکترین حالات زن به پروردگارش کدام است؟" اصحاب نتوانستند جواب بدهند. این سوال به گوش فاطمه علیهاسلام رسید. فاطمه فرمود:" نزدیکترین حالات زن به پروردگارش وقتی است که در خانه اش بنشیند (و خود را در کوچه و بازار، جلو چشم نا محرمان قرار ندهد.)"
وقتی رسول خدا این سخن را شنید، فرمود:" فاطمه پاره تن من است."
امیرالمومنین علیه السلام می فرماید: روزی رسول خدا از ما پرسید:" بهترین کار برای زنان چیست؟"
فاطمه علیهاسلام پاسخ داد:" بهترین کار برای زنان این است که مردان را نبینند و مردان نیز آنها را نبینند "
رسول خدا فرمود:" فاطمه پاره تن من است "
رسول خدا بعد از ازدواج فاطمه علیهاسلام کارها را بین او و علی علیه السلام تقسیم کرد و فرمود کارهای منزل با فاطمه و کارهای خارج از منزل با علی.
فاطمه علیها سلام می فرماید:" هیچ کس نمی داند من چقدر خوشحال شدم که رسول خدا مرا از ظاهر شدن در پیش چشم مردان معاف کرد."
روزی فاطمه زهرا سلام الله علیها به اسماء فرمود:" چه بد است این تخته هایی که بدن مرده را برای تشییع جنازه روی آن می گذارند! زیرا وقتی زنی را روی آن قرار می دهند و پارچه ای بر بدنش می کشند، حجم بدن او معلوم است."
اسماء گفت:" من که در حبشه بودم، می دیدم مردم آنجا تابوتی از چوب درست می کردند و مرده را داخل آن می گذاشتند."
سپس اسماء با چوب خرما تابوتی لبه دار درست کرد و به فاطمه علیهاسلام نشان داد. حضرت فاطمه بسیار خوشحال شد و فرمود:" این خیلی خوب است. وقتی مرده را داخل آن قرار دهند و پارچه ای روی آن بکشند، دیگر معلوم نمی شود مرده مرد است یا زن." و فرمود:" پس از مرگم، مرا در همین تابوت بگذارید."
10