بررسی جهانی و برآورد خسارت در مورد بیماری های ذرت:
ذرت می تواند به 60 نوع بیماری مختلف مبتلا گردد که موجب عدم دستیابی به حداکثر محصول دهی می شوند. PAYAK وRENFRO برآورد کرده اند که محصول دانه 10 تا 12 درصد در هندوستان کاهش می یابد که با قیمت 60 روپیه ای برای هر 100 کیلوگرم میانگین زیان سالانه مبلغ 280000000 روپیه HOOKER در یک بر آورد محتاطانه، زیان سالانه را برای 12 ایالت مرکزی و شمالی (آمریکا) تولیدکننده ذرت، بیش از 436 میلیون دلار تعیین کرده است. بر طبق گفته Kramer ، در اروپا که تولیدکننده بیش از 12% از کل تولید جهانی است، بیماری ها، 3% محصول را کاهش می دهند. آفریقا، تولیدکننده 5/6% از کل تولید جهانی ذرت است و بیماری های پوسیدگی خوشه (ear rots) در تانزانیا باعث 30% کاهش، exserohilum turcicum (he lminthosporium) باعث کاهش بیش از 10% در نیجریه، بیش از 10% در سودان، بوتسوانا، کنیا و زیمباوه و در حدود 10% در مورد موریس و نیاسالند شده است.diplodiazeae و Gibberellaspp. موجب کاهش بیش از 10% در بوتسوانا و زیمباوه و کمتر از 10 % در تانزانیا گردیده و Puccinia Polysora باعث کاهش بیش از 10% در توگو، غنا، اوگاندا و سیرالئون شده است. Kramer گزارش کرده است که Ustilago Maydis نیز کمتر از 10% در غنا، بوتسوانا و نیجریه و بیش از 10% در سودان و کنیا محصول را کاهش می دهد. Padwick اعتقاد دارد که مجموعه بیماری ها در کشورهای آفریقایی که قبلا مستعمره انگلستان بوده اند، 6/13% در سال 1956 م. محصول را کاهش دادند. در برخی از کشورهای واقع در غرب آفریقا Puccinia Polysora به تنهایی باعث 49 تا 95 درصد کاهش محصول شده است. آسیا 8% از کل تولید جهانی ذرت را دارد. Peronospora Philippinensis (Sclerospora) که یک سفیدک دروغی یا داخلی است، باعث 60% کاهش محصول در فیلپین و Puccinia sorghi 1% و Exserohilum turcicum (Helminthosporium) نیز 1% در مالزی محصول را تقلیل می دهند. بطور کلی برای آسیا 12% کاهش محصول به علت تاثیر بیماری های ذرت برآورد معقولی است. در سطح جهانی به علت خسارات کل بیماریهای ذرت روی هم رفته کاهش 32656000 تن محصول دانه یا 4/9% از کل تولید جهان با ارزش 1650 میلیون دلار آمریکا برآورد گردیده است.
بیماری ها در دوره از کاشت تا برداشت بر روی محصول تاثیر می گذارند. حتی بعد از برداشت محصول، کپک ها می توانند در انبار مشکلات جدی و مهمی را بوجود آورند.
بیماری های ذرت بطور کلی به طبقات زیر گروه بندی می شوند:
* پوسیدگی های بذر و مرگ ماهیچه
* بیماری های شاخ و برگ
* پوسیدگی های ساقه و ریشه و پژمردگی های گیاه
* پوسیدگی های خوشه ماده و چوب بلال
* بیماری های انباری و اختلالاتی که در دانه بوجود می آید.
1. بیماری های ذرت در دوره اولیه رشد (Seedling stage)
نام بیماری:
پوسیدگی های بذر (Seed rots) و مرگ ماهیچه (Seedling blights)
علائم بیماری: کاهش تراکم بوته در هکتار و تنک به نظر رسیدن مزرعه، رشد ناجور و تکه تکه که به علت خفگی بوته ها (مرگ ماهیچه) قبل و بعد از ظهور گیاهچه در سطح خاک می باشد. زخم های فرورفته قهوه ای رنگ روی مزوکوتیل، بی رنگ شدن و آب سوختگی قسمت هایی از طوقه گیاه. پژمردگی گیاهچه ، رشد و ظاهرشدن عامل بیماری روی قسمت های خارجی و پوسیده.
عامل بیماری و مناطق انتشار: Rhizoctonia Spp., Cephalosporiuym acremonium, Fusariummonilifprme,
Pythium species (P.irregulae, P.debaryanum, P.ultimum, etc.), Penicillium oxalicum, Aspergillus Spp.
از عوامل بیماری زای فوق، یکی یا تمام آنها ممکن است در تمام نواحی ذرت خیز جهان باشد.
مبارزه: مصرف قارچ کش ها مثل تیرام یا کاپتان به نسبت 5/2 در هزار. انتخاب بذور گواهی شده، سالم. حذف بذوری که خراشیده و پوسته پوسته شده اند، اندوپریکارپ یا لایه برون بر آنها صدمه دیده است. خودداری از کاشت بذور سبک و پوک.
2. بیماری های شاخ و برگ:
نام بیماری:
(Northern leaf blight) Turcicum leaf blight
علائم بیماری: ظاهر شدن زخم های باریک و کشیده دوکی یا بیضی شکل که به رنگ قهوه ای یا سبز متمایل به خاکستری می باشند.
عامل بیماری و مناطق انتشار: Setosphaeria turcica, Exserophilum (Helminthosporium) turcium پخش و انتشار در تمام نقاط جهان.
مبارزه: کاشت هیبریدها و کمپوزیت های مقاوم از جمله: Ganga 101, Deccan, Ganga 5, Kisan, Deccan 101, Jawahar
استفاده مستقیم از قارچ کش های (زینب، دیتان ـ ام ـ 45) به صورت 3-4 سم پاشی برگی از موقعی که ذرت ها در حدود 50 سانتیمتر ارتفاع دارند تا موقع تشکیل خوشه ماده.
نام بیماری:
(Southern leaf blight) Maydis leaf blight
علائم بیماری: ظاهرشدن خطوط موازی و هم جهت به رنگ متمایل به خاکستری، همچنین زخم های لوزی شکل که دارای حاشیه نامنظم 5/0 تا 5/1 سانتیمتری یا بیشتر می باشند.
عامل بیماری و مناطق انتشار: (Helminthosporium Maydis) Cochliobolus heterostrophus که در تمام سطح جهان پخش است.
نام بیماری: سفیدک های دروغی یا داخلی (Downy mildews) که به وسیله قارچ های Peronosclerospora بوجود می آیند.
علائم بیماری: برگ ها به صورت نواری و خط زرد شده (کلروز) و در شرایطی که بیماری پیشرفت دارد، رشد متوقف می شود و قسمت های آلوده به بیماری زبرو خشبی و کم رشد شده و به رنگ مایل به سفید دیده می شوند.
عامل بیماری و مناطق انتشار: Peronosclerospora philippinensis (در فیلیپین، هندوستان و چند کشور دیگر).
P.maydis (اندونزی، زئیر و سومالی)
P.sacchari (تایوان، استرالیا، هندوستان و گینه جدید)
P.sorghi (هندوستان، آمریکا، فلسطین اشغالی، تایلند و خیلی از کشورهای دیگر).
مبارزه: قارچ کش ها بر روی این بیماری موثر نیستند. تنها روش ممکن کاشت ارقام مقاوم می باشد. فیلیپین و تایوان، پیشرفت قابل ملاحظه ای در تشخیص و تعیین ژن های مقاوم داشته اند. ضدعفونی کردن بذر با Ridomil به نسبت 4 گرم برای هر کیلوگرم بذر جهت پیشگیری از آلودگی به بیماری موثر است.
نام بیماری: سفیدک دروغی یا داخلی (Downy mildews) که به وسیله قارچ Sclerophthora بوجود می آید.
علائم بیماری: تشکیل نوارهای زرد رنگ با حاشیه کاملاً مشخص که به تدریج به رنگ زرد کاهی تا قهوه ای روشن درآمده و بطور آشکار به وسیله رگبرگ ها محدود می شوند. اندام های قارچ، عامل بیماری بطور غیرمحسوسی در محل نوارها دیده می شوند.
عامل بیمار و مناطق انتشار: هندوستان، احتمالاً نپال و پاکستان.
مبارزه: کاشت ارقام مقاوم، هیبرید Ganga 5 و کمپوزیت های Kisan و Jawahar که در هندوستان وجود دارند، در مقابل این بیماری مقاوم هستند.
نام بیماری:
Crazy top
علائم بیماری: بدشکل شدن قسمت های رویشی (Vegetative) و زایشی گیاه که رشد گیاه را متوقف می کند. گیاهان آلوده و بیمار، بلال های نارس و ناقص که تعداد کمی دانه داشته و یا اصولاً دانه ندارند، تولید می کنند.
عامل بیماری: Sclerophthora macrospore
مبارزه: این بیماری در نواحی که زمین زهکشی مناسبی ندارد، شدت می یابد. لذا زهکشی مناسب جهت کاشت خسارت بیماری ضرورت دارد. اگرچه بیماری از طریق بذر می تواند منتقل شود، ولی امکان انتشار بیماری از طریق بذر محدود است.
3. زنگ ها:
نام بیماری:
زنگ معمولی ذرت Common rust
علائم بیماری: تاول های تخم مرغی شکل که رنگ آنها قهوه ای دارچینی بوده و در هر دو سطح برگ به طور پراکنده مشاهده می شوند. این تاول ها در موقع رسیدن محصول به علت تشکیل شدن تلوتوسپورها به رنگ قهوه ای متمایل به سیاه درمی آیند.
عامل بیماری و مناطق انتشار: Puccinia sorghi، میزبان واسط. عامل این بیماری، ترشک می باشد. انتشار آن در تمام جهان است.
مبارزه: تنها ژن مقاوم در رقم Cuzco مربوط به کشور پرو، موجود و گزارش شده است.
نام بیماری:
Southern corn rust
علائم بیماری: سورهای اوردو در پشت و روی برگ ها بوجود می آیند، ولی فراوان ترین آنها در سطح فوقانی برگ بیشتر می باشد و اکثراً گرد و کوچک هستند. سورهای تلوتو باریک و کشیده بوده و از ایپدرم پوشیده شده اند.
عامل بیماری و مناطق انتشار: Puccinia polysora (آمریکای جنوبی و شمالی، آفریقا، همچنین در کشورهای آسیایی مثل تایلند و فیلیپین).
مبارزه: کاشت ارقام مقاوم و رعایت اصول و مقررات قرنطینه ای.
نام بیماری:
Tropical corn rust
علائم بیماری: تاول های اوردو در روی سطح برگ بوجود می آیند. سورهای تلوتو به رنگ قهوه ای شکلاتی بوده که سورهای اوردو را احاطه کرده اند و در زیر بشره برگ باقیمانده اند.
عامل بیماری و مناطق انتشار: Physopella zeae (نیم کرده غربی، آمریکا، مکزیک و ..)
مبارزه: این بیماری اهمیت زیادی نداشته و از نظر اقتصادی مبارزه با آن مقرون به صرفه نمی باشد.
نام بیماری:
Brown spot
علائم بیماری: زخم های کوچکی که رنگ آنها متمایل به زرد بوده و بعد به رنگ قهوه ای تبدیل می شوند. بر روی پهنک و غلاف برگ و قسمتی از ساقه که نزدیک پایه برگ هاست، ظاهر می گردند. ساقه ها نیز در محل گره ها آلوده شده و در شرایط آلودگی شدید از این محل می شکنند.
عامل بیماری و مناطق انتشار: Physoderma maydis که در بعضی از کشورهای جهان وجود دارد.
مبارزه: بین لاین های خالص از نظر مقاومت به این بیماری تفاوت هایی وجود دارد. ارقام Hunius, Phil DMRI در برابر این بیماری از خود مقاومت نشان داده اند.
نام بیماری:
Curvularia leaf spot
علائم بیماری: تشکیل لکه های ریز یا نکروزه به رنگ زرد که گاهی هاله آنها شفاف می باشد.
عامل بیماری و مناطق انتشار: Curvularia lunata در تایلند و C.pallescens در هندوستان و نیجریه.
مبارزه: لاین های خالصی وجود دارند که به این بیماری مقاوم هستند. از جمله CM104 در تایلند و CM300 در هندوستان.
4. پوسیدگی های ساقه و ریشه و پژمردگی های قارچی و باکتریایی گیاه:
بیماری های قارچی:
نام بیماری:
Late wilt
علائم بیماری: بوته ها قبل از بلوغ و رسیدن به محصول، شروع به پژمرده شدن و خشک شدن می کنند. گاهی بعد از گل دادن یا در دوره پرشدن دانه ها از مواد آلی. بعضی از بوته ها، رگه ها و خطوط دراز و کشیده ای را در روی پوسته خارجی نشان می دهند.
عامل بیماری و مناطق انتشار: Cephalosporium maydis، مصر و هندوستان.
مبارزه: این بیماری به وسیله بذر و خاک منتقل می شود. واکنش لاین های خالص، هیبریدها و کمپوزیت ها از نظر مقاومت به این بیماری متفاوت است. در مصر، ژن های مقاوم شناخته شده و تعیین شده اند.
نام بیماری:
بیماری پوسیدگی خوشه ذرت یا Diploodia stalk rot
علائم بیماری: رنگ سبز قسمت های پایینی ساقه به رنگ قهوه ای مایل به زرد یا متمایل به قهوه ای برمی گردد و مغز ساقه نرم می شود. در نتیجه ساقه های بیمار به آسانی در اثر باد و باران می شکنند. اندام های باردهی قارچ بر روی پوسته خارجی میان گره های پایینی ساقه بوجود می آیند.
عامل بیماری و مناطق انتشار: Diplodia maydis، آمریکا و چندین کشور دیگر.
مبارزه: کاشت هیبریدهای مقاوم به این بیماری توصیه می شود. هیبریدهای دیررس از این بیماری کمتر صدمه می بینند. مصرف کودهای پتاسه، توسعه و رشد بیماری را کاهش می دهد.
نام بیماری:
Gibberella stalk rot
علائم بیماری: علائم بیماری شبیه بیماری ایجاد شده به وسیله Diplodia maydis است، اما مغز ساقه در این بیماری تغییر رنگ داده و به رنگ متمایل به قرمز یا ارغوانی و به صورت خرد و شکسته درمی آید.
عامل بیماری و مناطق انتشار: (Fusarium graminearum) Gibberalla، مناطق انتشار در آمریکا و چندین کشور دیگر.
مبارزه: اصلاح حاصلخیزی خاک و کاشت هیبریدهای دیررس.
نام بیماری:
Charcoal rot
علائم بیماری: بیماری ابتدا به ریشه های گیاهان جوان حمله می کند. در زمان رسیدن محصول بیماری در روی طوقه گیاه و میان گره های پایینی ظاهر می شود. قسمت های داخلی ساقه به صورت خرده و مجزا از هم درمی آیند. قسمت های ساقه به صورت خرد و مجزا از هم درمی آیند. لکه های ریز سیاه سختینه یا اسکلروت ها در روی پوسته خارجی و دسته های آوندی پخش شده اند.
عامل بیماری:
Macrophomina phaseoli
مبارزه: بعد از گل دادن، زمانی که درجه حرارت خیلی بالاست، چنانچه کمبود آب باشد و گیاه در مضیقه کم آبی قرار گیرد، این بیماری شدن می یابد. لذا می توان با آبیاری بعد از گل دادن گیاه با این بیماری مبارزه کرد. ارقام مقاوم مانند هیبرید Gagna 5 در هندوستان مشاهده شده است.
نام بیماری:
Pythium stalk rot
علائم بیماری: بوته ها بطور ناگهانی از محل پوسیدگی می شکنند. پوسیدگی ساقه فقط به میان گره ای که درست در بالای سطح خاک قرار دارد، محدود می شود. بوته های شکسته شده برای مدتی زنده می مانند. روی قسمت های آلوده، اندام های قارچ، عامل بیماری که به رنگ سفید رشد کرده اند، مشاهده می شود.
عامل بیماری و مناطق انتشار: Pythium aphanidermatum، هندوستان، آمریکا و نیجریه
مبارزه: مقاومت در هیبرید ساده CM 400XCM 300و هیبریدهای تاپ کراس مضاعف، مثل: Hi – starch, Ganga safed 2 وجود دارد.
بیماری های باکتریایی:
نام بیماری:
پژمردگی باکتریایی ذرت یا Bacterial wilt
علائم بیماری: هیبریدهای حساس سریعاً پژمرده می شوند. گیاهان بیمار نوارهای دراز و نامنظم به رنگ سبز کمرنگ تا متمایل به زردی که بعدا ً خشک و قهوه ای می شوند، نشان می دهند. در صورت قطع ساقه انبوه باکتری ها به رنگ متمایل به زرد به آهستگی از مقطع به خارج جریان می یابد.
عامل بیماری و مناطق انتشار: (xanthomonas stewarti) Erwinia stewarti، آمریکا و تعداد کمی از کشورهای دیگر.
مبارزه: ذرت دندان اسبی در برابر این بیماری خیلی مقاوم تر از ذرت شیرین یا قندی است. هیبریدهای مقاوم در ذرت شیرین عبارتند از:
Evergreen, Country gentleman
نام بیماری:
Erwinia stalk rot
علائم بیماری: نرم شدن میان گره های پایینی و در قسمت پایه گیاه. گیاهان ممکن است پژمرده شده و بوی ترشیدگی و تخمیر بدهند. خوشه های ماده ممکن است نرم و پوسیده شوند.
عامل بیماری و مناطق انتشار: (Corn pathotype) Ervinia chrysanthemi (Erwinia carotovora zeae)، استرالیا، هندوستان، مکزیک، فلسطین اشغالی، آفریقای جنوبی، مصر و آمریکا.
مبارزه: در آمریکا مصرف آب کلردار به غلظت 1ppm با سیستم آبیاری بارانی از گسترش و پخش بیماری به طور قابل ملاحظه ای می کاهد. در هندوستان، مقاومت در یک رقم محلی آزاد گرده افشان به نام CM600 مشاهده شده است.
5. سیاهک ها:
نام بیماری:
سیاهک معمولی یا Common smut
علائم بیماری: گال های آشکاری که از پوسته های گیاه میزبان پوشیده شده اند، در تمام قسمت های هوایی گیاه واقع در قسمت بالای سطح خاک (رویشی یا زایشی) رشد می کنند. این گال ها ترکیده و توده های اسپور سیاهرنگی از آنها خارج می شود.
عامل بیماری و مناطق انتشار: Ustilago maydis، در تمام نقاط جهان انتشار دارد، اما بیشتر در نواحی معتدل وجود دارد.
مبارزه: روش های زیادی پیشنهاد شده است، اما کاشت ارقام مقاوم، عملی ترین و تنها روش ممکن به نظر می رسد.
نام بیماری:
Head smut
علائم بیماری: سورهای سیاهک معمولاً در سنبل رشد می کنند و باعث بدشکلی و تغییر شکل قسمت انتهایی می گردد. توده های اسپور سیاه و پودرمانند منتشر می شوند.
عامل بیماری: Sphacelotheca reliana
مبارزه: هیچگونه روش مبارزه ای برای آن شناخته نشده است.
6. بیماری های ویروسی:
نام بیماری:
بیماری بازماندگی رشد در ذرت یا Corn stunt disease
علائم بیماری: نوارهای سبز متمایل به زرد کمرنگ روی برگ های جوان ظاهر شده و میان گره های بالایی کوتاه می شوند و به دنبال آن زرد شدن و توقف رشد دیده می شود. در مزرعه در روی برگ های ذرت، قسمت های نامنظم به رنگ های متمایل به قرمز و متمایل به ارغوانی (زرشکی) ظاهر می شود.
عامل بیماری: معلوم شده است که این بیماری به وسیله شبه میکوپلاسما ها بوجود می آیند. انتقال بیماری به وسیله زنجره ها مانند D.elimatus, Dalbulus maydis صورت می گیرد.
مبارزه: در بعضی از ارقام، مقاومت مشاهده شده است.
نام بیماری:
بیماری موزائیک کوتولگی ذرت Maize dwarf mosaic virus
علائم بیماری: علائم بیماری شبیه بیماری Corn stunt است، کوتاه شدن میان گره های بالایی که به گیاه، ظاهری چون جاروب گردگیر می دهد. با رشد و نمود گیاه، روی برگ ها موتل و حالت موزائیک پیدا می شود. این موزائیک بعداً از بین رفته و برگ ها سبز متمایل به زرد می شوند و ممکن است به صورت رگه های قرمز و محو در آید.
عامل بیماری: ویروسی است که به وسیله این گونه حشرات منتقل می شود: شته برگی ذرت (Rhopalosiphum maydis) Corn leaf aphid ، شته پنبه و جالیز (Aphis gossypii) Melon aphid، شته سبز هلو (Myzus persicae) Green peach aphid.
مبارزه: مقاومت در لاین های خالص و هیبریدها وجود دارد.
نام بیماری:
موزائیک ذرت یا Maize mosaic virus
علائم بیماری: گیاهان آلوده و بیمار، رنگ سبز کمرنگ داشته، رشد آنها متوقف شده و موتل و حالت موزائیک نشان می دهند.
عامل بیماری: نژادی از ویروس موزائیک نیشکر که به شکل ذرات میله ای شکل می باشد و به وسیله Rhopalosiphum maydis منتقل می شوند.
مبارزه: لاین هایی از ذرت مانند CM 103, CM 104 که مقاوم بوده و اغلب در برابر این بیماری مصونیت دارند. هیبریدهای Ganga 101, Ranjit, Deccan نیز مقاوم هستند.
نام بیماری:
Maize streak virus
علائم بیماری: نوارهای زرد رنگ کشیده در روی برگ ها ظاهر می شوند و معمولاً باعث توقف رشد می گردند.
عامل بیماری و مناطق انتشار: ویروسی است که به وسیله Cicadulina molia منتقل می شوند (کشورهای آفریقای مرکزی).
مبارزه: تا کنون مطالعات و بررسی های زیادی بر روی این بیماری انجام نشده است.
7. پوسیدگی های خوشه ماده و چوب بلال و اختلالاتی که در دانه ذرت بوجود می آید
نام بیماری:
(Red ear rot) Gibberella ear rot
علائم بیماری: این بیماری به نام red ear rot نیز شناخته شده است. کپک متمایل به قرمزی که خوشه ماده را از نوک به سمت پایین آلوده می کنند، یکی از علائم مشخصه این بیماری می باشد.
عامل بیماری: Gibberella zeae که همچنین باعث پوسیدگی ساقه نیز می شود. مخصوص آمریکا و چند کشور دیگر.
مبارزه: این بیماری خاص نواحی خنک مرطوب است.
نام بیماری:
Rhizoctonia ear rot
علائم بیماری: رشد کپک سفید روی خوشه های ماده که با بالا رفتن سن گیاه، خوشه های آلوده به رنگ خاکستری تیره درمی آیند.
عامل بیماری: Phizoctonia Spp.، مخصوص ایالات ساحلی خلیج مکزیک و هندوستان.
مبارزه: شناخته نشده است.
نام بیماری:
Macrophomina ear and cob rot
علائم بیماری: خوشه های ماده کم وزن و پوشالی می شوند. ساقه های گیاه و چوب بلال ها به صورت خرد و مجزا از هم درآمده و نرم می گردند.
عامل بیماری: Macrophomina phaseolina که همچنین باعث پوسیدگی ساقه نیز می شود.
مبارزه: شناخته نشده است.
8. بیماری های قارچی ذرت
سیاهک خوشه ذرت، بیماری سیاهک ذرت (Head smut)
Sphacelotheca reiliana (kuehn) clint
Syn:
Ustilago reiliana kueh.
قریه دشتی اصفهان
سیاهک معمولی ذرت Common smut یا Boil smut
Ustilago maydis (DC.) corda
Syn:
Ustilago mays – zeae (DC.) magn
Ustilago zeae (Bechmann.) ung.
اطراف مشهد، اصفهان، گرگان، ورامین و سمنان.
سیاهک پوسیده یا پنهان ذرت خوشه ای
Sphacelotheca sorghi (link) Clinton
Syn:
Sporiosporium sorghi (link) Clinton
Ustilago sorghi link
Tilletia sorghi tul.
بروجرد، بلوچستان، دزفول، کاشان، اصفهان، اردستان، ورامین و کرج.
Puccinia sorghi schw
Syn:
Puccinia maydis bereng
سفیدک داخلی یا دروغی ذرت
Selerospora graminicola (Sacc) schroet
قائم شهر
بیماری لکه قهوه ای برگ ذرت
Drechslera turcica (Pass.) subram. Et jain
Syn:
Helminthosporim turcicum
سفیدرود، گیلان و رشت
پوسیدگی خوشه ذرت
Aspergillus sp.
ورامین
پوسیدگی خوشه ذرت
Penicillium sp.
ورامین
بیماری پوسیدگی خوشه ذرت
Fusarium verticillioides (Sacc.) nirenb
Syn:
Fusarium moniliform sheld. Var. anthophilum (A. Br.) Wr., var. subglutinans Wr. Et Rg.
بندرانزلی، لشت نشاء، ساری، ورامین، لاهیجان، استان های گیلان و مازندران و گرگان.
پوسیدگی ساقه ذرت
Rhizoctonia sp.
ساری، لشت نشاء
Olpitrichum sp.
Syn:
Rhinothrichum sp.
مازندران
Fusarium oxysporum schlecht.
بندر انزلی
Fusarium semitectum berk. Et rav.
بندرانزلی
Fusarium solani (mart) sacc.
بندر انزلی
Fusarium flocciferum corda.
بندر انزلی
Fusarium aquaeductuum (rad 1. et rab) lagerh. Var. medium wr.
بندر انزلی
9. بیماری های ویروس ذرت:
موزائیک نقطه ای ذرت
اطراف شیراز، باجگاه
موزائیک نواری ذرت
Maize streak virus
مزرعه د انشکده کشاورزی کرج
یکی از رابدر ویروس ها
Rhabdovirus
فارس
Reovirus
یکی از رئوویروس ها
فارس
ویروس رشته ای، احتمالاً از گروه
potyvirus
کرج، تهران و شیراز
یک ویروس رشته که گیاه (Eleusine indica) را در استان بوشهر آلوده می کند و به کمک شته به ذرت منتقل می گردد.
بوشهر
ویروس موزائیک کنه زادگندم
موزائیک نوار کلروتیک قیاق
(رودبال، سپیدان وایج در استهبان)
ویروس موزائیک ذرت
Maize mosaic virus
بیماری های ویروسی موتولگی زبر ذرت
Maize rough dwarf virus
20