تحقیق بررسی عوامل موثر بر گرایش دانش آموزان به فرهنگ غرب


عنوان:
بررسی عوامل موثر بر گرایش دانش آموزان به فرهنگ غرب در دبیرستان دخترانه کوثر شهرستان قوچان سال تحصیلی 91-90

استاد مشاور:

تهیه و تنظیم:

چکیده:
هدف اصلی این پژوهش بررسی عوامل موثر گرایش دانش آموزان به فرهنگ غرب می باشد. روش انجام این پژوهش توصیفی، کیفی، بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را دانش آموزان دختر دبیرستان کوثر شهرستان قوچان در سال تحصیلی 1391-1390 تشکیل می دادند. نمونه گیری مبتنی بر هدف آغاز و تا اشباع اطلاعات یعنی عدم دریافت اطلاعات جدید ادامه یافت که در مجموعه شمار حرکت کنندگان در پژوهش به 11 نفر رسید. به منظور جمع آوری اطلاعات از مصاحبه نیمه ساخت یافته با سوالات باز و بسته استفاده شد. نتایج نشان می دهد بین رفتار و نوع طرز فکر دانش آموزان تفاوت هایی وجود دارد. شاید بتوان گفت گرایش دانش آموزان به فرهنگ غرب به صورت سطحی و مقطعی باشد و به مرور زمان نظر آنها تغییر کند عوامل گوناگونی می تواند بر گرایش آنها به فرهنگ تاثیر گذار باشد. که یکی از این عوامل خود دوران نوجوانی و ویژگی های آن می باشد. نوجوانان به خاطر عواملی چون دوران حساس بلوغ، جلب توجه، طرد نشدن از گروه همسالان و دوستان تن به این گرایش می دهند و ذاتاً آن را قبول ندارند. البته خانواده نیز خیلی تاثیرگذار است والدین که تحصیلات پایین تری داشتند و از نظر میزان درآمد و منزلت اجتماعی پایین تر بودند. گرایش فرزندان آنها به غرب کمتر بود و بالعکس والدینی که نسبت به مسائل اعتقادی سخت گیرتر و مستبد بودند و رابطه خوبی با فرزند خود نداشتند گرایش فرزندان آنها به غرب بیشتر بود.
کلید واژه: فرهنگ، فرهنگ غرب، جهانی شدن، تهاجم فرهنگی نوجوان.

فهرست مطالب
عنوان شماره صفحه
فصل اول
1-1 بیان مسئله ……………………………………………………
1-2 سئوالات………………………………………………………
1-3 بیان ضرورت و اهمیت……………………………………….
1-3-1 اهداف تحقیق…………………………………………………
1-3-2 اهداف اصلی تحقیق………………………………………….
1-4 اهداف فرعی تحقیق………………………………………….
2- فصل
دوم: پیشینه تحقیق…………………………………………
3- فصل سوم: مبانی نظری و چهارچوب مفهومی……………………
4- فصل چهارم: روش تحقیق…………………………………………
5- فصل پنجم: نتیجه گیری…………………………………………….
5-1 بحث و نتیجه گیری……………………………………………….
5-2 پیشنهادات………………………………………………………..

فصل اول:
1-1 بیان مسئله
1-2 بیان ضرورت و اهمیت
1-3 اهداف تحقیق
1-3-1 اهداف اصلی تحقیق
1-3-2 اهداف فرعی تحقیق
1-4 سئوالات

مقدمه و طرح مسئله:
تغییر و تحول فرهنگی در جهان معاصر امری بدیهی و گریز ناپذیر است بدیهی از این جهت که آثار این تحولات به صراحت در زندگی هر فرد مشهود است و گریز ناپذیر به این لحاظ که اگر سکون بر فرهنگ ها حاکم می بود لاجرم می بایست تمامی انواع فرهنگ ها در طول تاریخ در یک مرحله ایستا می ماندند و هیچ تحولی در عناصر آنها رخ نمی داد در حالی که تجربه تاریخ، عکس این تصور است. گرایش به حفظ میراث گذشتگان و امانت داری و در حفظ تمام عیار آن و انتقالش به نسل های آینده موجب ایجاد حس حفظ امانت در انسان ها گشته و از سویی نیازهای هر روز نو شوند اقتضا می کند تا برای یافتن پاسخ به نوخواهی ها و ارضا این میل ذاتی ساز و کارهایی اعمال شوند که خود این لوازم و وسایل پاسخ دهنده و عوامل تغییرات و در سطح فرهنگ را پدید می آورند. در این میان عامل فناوری به تعبیر مورگان و گسترش وسایل ارتباط جمعی منجر به تبادل سریع میان فرهنگ ها و پیدایی تغییرات و تحولات در حداقل زمان شده و بارغم دلواپسی های بشر در حفظ فرهنگ و تمدن عوامل درونزاد و برونزاد تحولات فرهنگی، موجبات فایق آمدن میل به تغییر و پیدایش مسائل گوناگون در جوامع بشری شده زیرا به قول ایزشتاد تمایل به تغییر در تمامی جوامع انسانی ذاتی است چرا که آنها با مسائلی روبه رو می شوند که هیچ راه حل دائمی برای آنها وجود ندارد(عبدی و گودرزی 1378: ص107)
در هر جامعه ای تحت تاثیر پاره ای از عوامل داخلی و خارجی دچار تغییر فرهنگی می شود تغییر فرهنگی پدیده ای جمعی ساختی، زمانمند و مستمر است. (روشه 1366: ص20-26) و در مقابل اثبات فرهنگی قرار دارد بدیهی است که در دنیای امروز به دلیل ظرایف و پیچیدگی هایش نظریه تغییر فرهنگی بر دیدگاه ثبات فرهنگی غالب گشته و ثبات فرهنگی مفهومی چندان شناخته شده نیست یکی از مهم ترین مباحث مربوط به تغییر فرهنگی عوامل و عناصر است که این دگرگونی را باعث می شود (به نقل از عابدی اردکانی)
این تغییر فرهنگی در جوامع در حال توسعه بیشتر تاثیر گذار است با خصوص ایران که جامعه ای در حال گذر یا در حال توسعه است در چنین جامعه ای با فرو پاشی نظام ها و ساختارهای سنتی نظیر اجتماعات عشایری و روستایی و گسترش شهرنشینی تحرکات جمعیتی و اجتماعی و تشدید تعاملات بین فرهنگ ها اقوام و ملل متفاوت اغلب مردم به ویژه جوانان در برابر الگوهای محلی ملی و جهانی متفاوت و بعضاً متعارض قرار گرفته اند. این فرآیند مدرنیزاسیون و در کشور ما ساختار اساس جامعه را دستخوش تغییرات بنیادین کرده و بدیهی است که در این میان ایستارها و وجهه نظرهای قشر جوان به لحاظ دارا بودن روحیه نوخواهی و کنجکاوی از یک سو، و محافظه کاری نسل قبلی از سوی دیگر دچار تغییرات سریع شده و از نسل قبلی که اداره کنندگان نهادهای اساسی جامعه هستند فاصله گرفته و شکاف نسلی بین آنها با وجود می آید (محمد تقی، ایمان) (دانشمندان نیز عموماً از آثار و دوره های سنی غافل نیستند و معتقدند نسل جوان و نوجوان در هر جامعه با توجه با متقضیات سنی خود دارای طبعی نوخواه و خواهان استقلال شخصی است و در هر مرحله ای از رشد تکوینی خود به سر می برد که در برابر منابع سنتی نظام باورها و رفتارهای اجتماعی نقش معترض را ایفاء می کند) (توکلی،1380، 100)
عوامل فرهنگی عمدتاً از نسل بالغ به نسل جوان منتقل می شود این انتقال نیاز به پل های ارتباطی مناسبی دارد که قبلاً و طی سالها شکل گرفته است خاطرات دوران کودکی و نوجوانی فصل مشترک عاطفی والدین و جوانان و پیوندهای روحی میان آنان راه را برای انتقال ارزش ها و عناصر فرهنگی هموار می سازد. اما واقعیت این است که قشرهایی از دو نسل (والدین- فرزند) به مرور زمان از یکدیگر دورتر و بیگانه تر شده و بعضاً در مواردی به نوعی تقابل و تضاد منجر گردیده است. اشتغال روز افزون والدین در بیرون از منزل، خستگی های جسمی و روحی ناشی از این اشتغال و فشارهای روحی و روانی عصر جدید و عواملی نظیر آنها نسل بالغ را به گونه ای با مسائل ناخواسته درگیر کرده است که میل و رغبتی از سوی نسل بالغ راهی برای نفوذ در نسل جوان نمی یابد. (شرفی،1383، ص54) بسیاری از این جوانان باکنده شدن از بنیادهای سنتی و در ضعف یا نبود ساختارهای نوین مدنی یا تشخیص ندادن الگوهای مناسب با تعارض سر درگمی و بلا تکلیفی دچار می شوند و خود را بین سنت و مدرنیته سرگردان می بینند در چنین وضعیتی است که آنومی یا نابسامان اجتماعی زمینه لازم را برای پیدایش بحران هویت سرخوردگی های روانی، فردگرایی های خودخواهانه بی تعهدی فساد اخلاقی هنجارشکنی پدید می آورد.(عبداللهی:1374، 65؛ 1375؛ ص 159) قشر جوان که معمولاً آسیب پذیرترین اقشار در برابر تهاجم فرهنگی هستند باید مورد توجه بیش تری قرار گیرند و تامین نیازهای جسمی و روحی آنان در اولویت های اول برنامه های کلان کشور باشد گریز از فرهنگ ایرانی- اسلامی و گرایش نسل جوان به برخی از مظاهر فرهنگ و تمدن غربی نهاد حکومت را به برخورد یا مسئله به شیوه ایجاد نظم از بالا و از طریق نیروهای حافظ نظم اجتماعی ناچار کرده است.
سوال اصلی:
1-چه عواملی منجر به گرایش دانش آموزان به فرهنگ غرب می شود؟
سوالات فرعی:
1-آیا بین نقش خانواده در فرهنگ دهی به جوانان در برابر فرهنگ منفی غرب و عمل خود والدین به این موضوع رابطه هست؟
2-چقدر نوع انتقال فرهنگ اسلامی توسط نهادهای اجتماعی کننده می تواند تاثیر گذار باشد؟
3- آیا پایگاه اقتصادی و اجتماعی خانوادگی در بروز گرایش دانش آموزان به فرهنگ غرب می تواند تاثیر داشته باشد؟
4- چقدر رسانه های جمعی در گرایش دانش آموزان به فرهنگ غرب می تواند تاثیر گذار باشد؟
اهمیت و ضرورت:
از ویژگی های عنصر جدید جریان پر شتاب زندگی است به گونه ای که آدمی در پیچ و خم سال ها و ادوار رشد مجال آن را غالباً پیدا نمی کند که به خود بیندیشد و خود را بیابد و جایگاه خویشتن را در هستی مورد ارزیابی و بازنگری قرار دهد تحولات فزاینده بعضاً به گونه ای اتفاق می افتد که انسان از تحلیل آنها عاجز و درمانده می شود.
سیر تحولات پس از انقلاب اسلامی به گونه ای که برای نوجوانان امروز پا به تعبیری نسل سوم انقلاب تردیدها و چالش های زیادی را فراروی آنان قرار داده است بخشی از هویت نوجوانان و جوانان از حلال پاسخ هایی که به پرسش هایشان می یابند شکل می گیرد لذا درک دقیق پرسش ها، نگرانی ها، و دغدغه های آنان و پاسخگویی به آنها اهمیت به سزایی دارد و در غیر این صورت باید آماده رویارویی با دشواری هایی بود که از راه می رسد و مرکز نقل آنها به عنوان بحران هویت شناخته می شود. از سوی دیگر تنوع جاذبه و مشغولیت های زندگی معاصر به شکلی فزاینده فضای حیاتی بیشتر نسل های نوجوان و جوان را آنچنان آکنده و لبریز ساخته که جایی برای اندیشه و تفکر آنان باقی نگذاشته است و در مواردی به جایی رسیده است که پاره ای از آنان از تنها بودن با خود و اندیشیدن در باره خود و زندگی شان بیم ناک اند. زیرا به روشنی دریافته اند که به موجودی درون تهی تبدیل شده اند و فراتر از زیستی مادی و معنوی و مقصود دیگری در زندگی خویشتن ندارد (شرفی، محمد رضا، 1383، ص46)
بنابراین جامعه زمانی سالم و پویا است که قشر نوجوان و جوان آن تربیت درست برخوردار باشد چون نوجوانان و جوانان نیروهای سازنده هر جامعه هستند و آینده مسئولیت اداره کشورشان را به عهده خواهند گرفت دشمنان جامعه اسلامی با فهم این واقعیت از سال ها پیش برای انحراف نسل جوان و در نهایت فلج کردن بنیان های اصلی جامعه برنامه ریزی کرده است. لذا باید برنامه سازان فرهنگی کشور با تمام توان با این معضل بزرگ که آینده کشور را تحت تاثیر خود قرار خواهد داد. مقابله کنند گرایش نوجوانان و جوانان به فرهنگ غرب می تواند عواقب و پیش آمدهایی مانند تاثیر گذاری بر بینش ها و نگرش ها، منشها، رفتارهای سیاسی و اقتصادی و دینی به همراه داشته باشد.
بنابراین تحقیق در این زمینه ا اهمیت ویژه ای برخوردار است زیرا می توان عوامل موثر بر آن را شناخت و با بالا بردن سطح آگاهی جوانان و نوجوانان از پیامدهای ناشی از آن جلوگیری کرد.

هدف اصلی
1- بررسی و شناخت انگیزه های دانش آموزی و گرایش به فرهنگ غرب
اهداف فرعی
1- شناخت نقش خانواده و عمل والدین در گرایش دانش آموزان به فرهنگ غرب
2- شناخت نقش رسانه های جمعی در گرایش دانش آموزان به فرهنگ غرب
3- بررسی تاثیر پایگاه اقتصادی و اجتماعی خانوادگی بر گرایش دانش آموزان به فرهنگ غرب
4- بررسی نوع انتقال فرهنگ اسلامی توسط نهادهای اجتماعی کننده

فصل دوم

پیشینه تحقیق

عنوان:
تبیین جامعه شناختی گرایش نوجوانان به فرهنگ غربی (خیام عباسی،
محمد تقی ایمان)
مقدمه و بیان مسئله
در کشور ما فرهنگ معنای کلی و گسترده اش، تراکم و ترکیبی است از سه فرهنگ (سروش،1370) ایرانی، اسلامی غربی این ترکیب البته دال بر تاطم و تجانس نیست و اتفاقاً نا متجانسی حاکم بر عناصر آن موجب فرسایش و ایجاد شکاف میان نسلی میان حاملان آن در دو نسل متوالی شده و به همین دلیل پژوهش حاضر با رویکرد تعاملی در میان فرهنگ و با مقوله ای کاربردی در پس تبیینی علل موجد اخذ فاصله از یک فرهنگ و گرایش به دیگری در میان قشر جوان برآمده تا بدین ترتیب حتی المقدور و راهگشای یک مسئله اجتماعی مورد مناقشه و پراهمیت در ایران معاصر باشد. تکیه اصلی این پژوهش بر فاصله میان نهادهای اجتماعی کننده و نسل جوان است. نهادها در واقع شبکه ای از ارتباطات بین نقش ها و پایگاه های اجتماعی است که به عنوان انتقال دهنده فرهنگ به مشابه ابزار استفاده می شوند. در این پژوهش سعی شده تا علل گرایش دانش آموزان به مظاهر فرهنگ و تمدن غربی تبیین شود.
تحقیقات انجام شده:
1- اردشیر انتظاری پژوهش (رابطه نگرش به غرب با تعقلات و گرایش ساختی دانش آموزان سال سوم و چهارم دبیرستان تهران) را درباره 800 دانش آموز دختر و پسر انجام داده است یافته ها نشان داده که دانش آموزان ساکن محلات سنتی در قیاس با دانش آموزان ساکن محلات متجددتر و دانش آموزان با ساختار خانواده سنتی نسبت به دارندگان ساختار خانواده متجدد از نگرش منفی تر نسبت به غرب برخوردارند نیز دانش آموزانی که شغل پدرشان سنتی بود نگرش منفی تر نسبت به غرب دارند رابه ای مثبت و متوسط بین سطح تحصیلات جدید پدر و نگرش به غرب وجود دارد و هم چنین گرایش پسران از دختران قوی تر بوده است.
2- حسن احدی حکمتی کار پژوهشی "بررسی علل نگرش نوجوانان پسر و دختر 18-15 ساله به فرهنگ بیگانه و راه های مقابله با آن در شهر کرمان" یافته های این پژوهش حاکی است که میان گرایش به فرهنگ بیگانه و میزان مشارکت دانش آموزان در فعالیت های فوق برنامه مدارس رابطه مثبت و معناداری وجود دارد
(مبانی نظری و چهارچوب)
بنیان اکثر نظریه جامعه شناختی چنین است که بتوانند بسترساز تحلیل کنش فرد در هیات جامعه شناسی خرد از سویی و ساختارها و نهادهای اجتماعی در قالب جامعه شناسی کلان از دیگر سو باشند. نظریه مورد استفاده در این پژوهش استفاده از دیدگاههای پارسونز، هومنر، پیتو بلا و نیم نگاهی به دیدگاه مرتن است. پارسونز پدیده فرهنگ را از یک سو محصول روابط اجتماعی متقابل و از طرف دیگر عامل تعیین کننده این روابط می داند (انصاری و ادیبی:1358، 75) از دیدگاه وی چون کنش متقابل خصلت جمعی دارد لذا برای مطالعه آن باید نظام های شخصیتی و فرهنگی را شناخت.
هومنز نیز با بهره گیری از مکتب مبادله و طرح قضایای عام، علاوه بر تحلیل رابطه قرد با فرد درصدد تعمیم نظریه مبادله به سطح نهادها، گروهها زیر گروهها و زیر نهادها برآمد. نتایج برآمده از قضایای عام هومنز نشان می دهد که هر چه روی اوری به نهادهای اجتماعی کننده (خانواده، گروههای دوستی) برای فرد لذت بخش و پاداش آور باشد رفتار فرد تداوم می یابد. پیتر بلابا وارد کردن عنصر قدرت و سلطه درصد تبیین جامعه نظریه هومنز و حتی پارسونز برآمد بدین ترتیب علاوه بر رابطه میان افراد میان گروه های اجتماعی غیر عناصر قدرت و سلطه تعیین کننده اصل مبادله است.
از آن جایی که در این پژوهش سخن از شکاف نسلی و ارتباطات بین فرهنگ هاست و دیدگاه مبادله ای بر دیدگاه تهاجمی ارجحیت داده شده، نیز از آنجایی که گرایش به فرهنگ غیر ایرانی. غیر اسلامی به عنوان یک معلول و مسئله اجتماعی حاصل کثر کارکردهای خرده نظام های درون نظام اجتماعی ایران در حال حاضر است. به اعتقاد وی هر چه فاصله اجتماعی جوانان به فرهنگ مسلط جامعه و نهادهای آن بیشتر باشد در جه تفاهم بین نسلی کمتر شده و شکاف نسلی بیشتر نمود پیدا می کند فرضیه اصلی در این پژوهش که به فرضیه های خردتری تبدیل گشته اند بر مبنای جایگاه و موقعیت کنشگر در جامعه و ارتباط بین دو متغیر فاصله اجتماعی کنشگر با نهادهای اجتماعی کننده و گرایش به برخی مظاهر فرهنگ و تمدن غربی طراحی شده است. مبانی نظری و چهارچوب تئوریک پژوهش نیز چنان که قبلاً اشاره شد ترکیبی از تئوری ساختی کارکردی پارسونز و تئوری مبادله است.
فرضیات پژوهش
1- به نظر می رسد بین جنس، سن، محل تولد، سکونت به گرایش به مظاهر فرهنگ غربی رابطه معنا دار وجود دارد.
2- به نظر می رسد بین فاصله فرد با نهادهای اجتماعی کننده به گرایش به مظاهر فرهنگ غربی رابطه معناداری وجود دارد.
3- به نظر می رسد بین اعتماد به نفس به فرد بین گرایش های والدین و تعلقات گروه دوستی و گرایش به مظاهر فرهنگ غربی رابطه معنادار وجود دارد.

روش تحقیق
روش تحقیق میدانی است. تکنیک تحقیق پیمایشی است. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه است. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش آموزان ناحیه یک آموزش و پرورش شیراز به تعداد 29493 نفر بودند که از این تعداد با استفاده از جدول لین فرمول کوکران و جدول مورگان 380 نفر به عنوان نمونه و ترکیبی از 166 پسر و 214 دختر انتخاب شدند.

نتیجه گیری
از میان 15 متغیری که وارد معادله شده اند12 متغیر رابطه معناداری با متغیر وابسته دارند. میزان گرایش های ملی و مذهبی (R-0/583) قوی ترین رابطه را نشان داده است. هم چنین فاصله فرد با نظام سیاسی (R-0/44) میزان گرایش های گروه دوستی به ارزش های فرهنگ غربی (R-0/429) فاصله اجتماعی فرد با خانواده (0/192) و فاصله فرد با سیستم آموزش و پرورش (0/18) رابطه معناداری با متغیر وابسته داشته اند. از میان شاخص های پایگاه اقتصادی و اجتماعی متغیرهای میزان تحصیلات والدین بیش از سایر متغیرها میزان گرایش پاسخگویان به ارزش های غربی را تحت تاثیر قرار داده است. نتیجه اینکه هر چه فاصله اجتماعی فرد با نهادهای اجتماعی کننده بیشتر باشد شکاف بین نسلی عمیق تر است.
نقد
عنوان تحقیق: عنوانی که محقق برای این تحقیق استفاده نموده عنوان خیلی مناسب است چون تمام ویژگی یک عنوان خوب را دارا می باشد به طوریکه قابل فهم و مختصر کوتاه محدود روشن است و خواننده با یک نگاه به درک روشنی از تحقیق می رسد
اهداف و سوالات: نیز خیلی مناسب است زیرا تمام مفاهیم تحقیق را تحت پوشش خود قرار می دهد.
بیان مسئله و اهمیت: بیان مسئله مطرح شده خیلی مبهم است و به صورت ساده و قابل فهم مطرح نشده است و اهمیت مسئله را در قالب بیان مسئله ذکر کرده است.
پیشینه تحقیق:
پیشینه هایی را که محقق در این تحقیق بکار برده با موضوع تحقیق خیلی مرتبط است و منجی مناسبی برای این تحقیق به حساب می آید.

مبانی نظری:
مبانی نظری که در این تحقیق بکار برده شده است با موضوع تحقیق مرتبط است ولی از لحاظ ساختار و چیدمان خیلی پراکنده و نامنظم است و مفهوم را به طور کلی نمی رساند.
چهارچوب نظری:
در چهار چوب نظری استدلال خود محقق از مبانی نظری در چهارچوب نظری مشاهده نمی شود بیشتر از نظریه پردازان در چهارچوب نظری استفاده نموده و پاسخ نظری روشن و قابل فهمی به تحقیق نداده است.
مدل تحلیل:
مدل تحلیلی بکار برده شده خیلی کلی است. و به جزئیات پرداخته نشده و از ویژگی های مدل تحلیلی عینی بودن ان است که مدل تحلیل این تحقیق این ویژگی را زیاد رعایت نکرده است و خواننده با یک نگاه نمی تواند به طور مشخص و واضح ساختار تحقیق را شناسایی کند.
روش تحقیق:
روش و ابزاری که برای جمع آوری داده ها در این تحقیق بکار برده شده خیلی مناسب است.

نتیجه گیری:
نتیجه بدست آمده در این تحقیق خیلی روشن و قابل فهم است و خیلی ریزبینانه و جزئی به موضوع تحقیق نگاه شده و به سوالات تحقیق و فرضیات به خوبی پاسخ داده است.

عنوان: رابطه عزت نفس و میزان گرایش جوانان به سبک زندگی غربی(مطالعه موردی، جوانان یزدی) محمد عابد ردکانی
مقدمه و طرح مسئله
یکی از مهم ترین مباحث مربوط به تغییر فرهنگی عوامل و عناصری است که این دگرگونی را باعث می شود. این عوامل و عناصر متنوع و متعددند و می توان آنها را به درون زا (مثل تحولات جمعیتی، ایدولوزی، تضاد های طبقاتی، تحولات فکری و روانی) برون زا(ماننده جهانی شدن، امپریالیسم و تهاجم فرهنگی) تقسیم کرده که در گذشته شهر یزد به عنوان دارالعباده شناخته شده بود در آن فضای سنتی ویژگی های فرهنگی مثبت از قبیل ساده زیستن و قناعت پیشگی)، روابط سالم خانوادگی و اجتماعی، و صله رحم، برنامه های جمعی و مذهبی، روابط عاطفی و دوستانه قوی، پاکی زهد و اخلاص، به چشم می خورد و افراد جامعه توانسته بودند با خود، طبیعت، زمین، دیگران کنار آیند و سازش و سازگاری داشته باشند. گرچه پیروزی انقلاب اسلامی برای مدتی حدود دو دهه این وضعیت را تثبیت و تقویت کرد لیکن آرام آرام آثار استحاله فرهنگی در ایران و حتی در جامعه مذهبی و سنتی ریشه داری چون یزد بروز کرد. به نظر می رسد که اکنون بخش هایی از مردم یزد خاصه جوانان یزدی از فرهنگ اصیل سنتی خود فاصله گرفته و به سمت و سوی فرهنگ و سبک زندگی غربی گرایش پیدا کرده اند.
سوالات و اهداف
1- چه رابطه ای بین عزت نفس و سبک زندگی غربی وجود دارد.
2- هدف
بررسی رابطه میزان همبستگی بین عزت نفس و سبک زندگی غربی در میان جمعیت نمونه 217 نفری جوانان شهر یزد.
تحقیقات انجام شده
1- در بررسی رابطه بین مفاهیم منبع کنترل، عزت نفس، و پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان سال سوم دبیرستان های شهر تهران(1371) توسط اسماعیل بیابانگرد
2- رابطه عزت نفس با نمرات ریاضی دانش آموزان سال اول دبیرستان شهر ابر کوه در سال تحصیلی 84-83 توسط شکوفه حری
3- رابطه اعتماد به نفس و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر دوره راهنمایی شهرستان خاتم در سال تحصیلی 80-79 توسط نورسته دهقان هراتی
4- دو شاخگی سنت و تجددیا دیالتیک سنت و تجدد توسط محمد عابدی اردکانی
مبانی نظری و چهارچوب نظری
گرچه قدمت تجدد در اروپا و غرب دست کم به قرن پانزدهم میلادی و دوره رنسانس مربوط می شو، لیکن بررسی و جایگاه و نقش آن در کشورهای جهان سوم به بعد از جنگ جهانی دوم بر می گردد. در خلال مباحث مربوط به توسعه درباره تعیین نسبت بین سنت و تجدد به تدریج سه دیدگاه به منصبه ظهور رسید که هر یک به اجمال مورد ارزیابی قرار می گیرند.
الف- دیگاه تقابل بین سنت و تجدد
این دیدگاه که از دهه چهل تا اواسط دهه شصت به پارادایم غالب در متون توسعه تبدیل شده بود به ویژه در مکتب نوسازی اولیه یا نسل نخست توسعه و نوسازی تجلی یافت.
ب- دیدگاه جمع بین سنت و تجدد
حامی اصلی این دیدگاه که از اواسط دهه1960 به بعد در متون توسعه مورد توجه قرار گرفت مکتب تجدید نظر طلبی است از نظر این مکتب در عالم واقع این امکان وجود دارد که از یک سو نهادها یا نیروهای سنتی عملکرد نوین داشته باشند و از سوی دیگر سنت در جوامع مدرن استمرار باید ساختارها و ارزشهای سنتی می توانند عرضه کننده مهارت و منابع مشروعیت بخش باشند که در تعقیب اهداف جدید و در کنار و همراه با فرایندهای مدرن، مفید و مورد استفاده واقع می شوند.
ج- دیدگاه نفی بنیادی رابطه بین سنت و بعدد
این دیدگاه از دهه 1970 به بعد در غرب در واکنش به مدرنیسم پدید آمد و به همین دلیل حامیان آنها از فراتجدد گرایان می نامند آنها به طرق مختلف و از جهات و زوایای گوناگون به انتقاد از مدرنیسم برخاسته اند. در واقع این دیدگاه در شرایط فعلی در ایران موضوغیت ندارد.
روش تحقیق
این تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی و روش آن میدانی است. و جمعیت نمونه انتخاب شده 227 نفری جوانان شهر یزد است. با استفاده از آزمون کندال تلاش شده است که رابطه بین عزت نفس و گرایش جوانان یزدی با سبک زندگی غربی در حوزه های مختلف با لحاظ کردن ضریب همبستگی ارزیابی شود.
نتیجه گیری
نتایج حاصل از شواهدتجربی آشکار می کند که از میان شش فرضیه مطرح شده سه فرضیه که رابطه عزت نفس را به سبک زندگی غربی در حوزه های اقتصادی، آموزشی و سیاسی می سنجند. رد و سه فرضیه دیگر که رابطه عزت نفس به سبک زندگی غربی را در حوزه های اخلاقی، اجتماعی و شخصی مورد ارزیابی قرار می دهند تایید شده است. فرضیه های تاییدی شده بیانگر آن است که هر چه عزت نفس و خودباوری جوانان کمتر باشد میزان گرایش انها به حوزه های مختلف زندگی غربی بیشتر است و بالعکس. عدم تایید سه فرضیه یاد شده می تواند معرف این واقعیت باشد که جوانان احتمالاً در سه حوزه آموزشی، علمی، اقتصادی، و سیاسی از خود استقلال بیشتر داشته کمتر تحت تاثیر غرب در این حوزه ها قرار گرفتند اما در مجموع تایید فرضیه اصلی بیانگر آن است که به طور کلی بین عزت نفس جوانان و گرایش آنها به سبک زندگی غربی رابطه معکوس و غیر مستقیم وجود دارد.
نقد
بیان مسئله و اهمیت:
بیان مسئله مطرح شده در این تحقیق بسیار مناسب است زیرا مسئله مورد مطالعه تحقیق را خیلی خوب باز کرده است ولی اهمیت مسئله را در قالب بیان مسئله مطرح کرده عنوان مشخصی برای آن ذکر نکرده است.
عنوان تحقیق:
عنوانی که محقق در این تحقیق بکار برده عنوان خیلی مناسبی است چون تمام ویژگی یک عنوان خوب را داراست. به طوریکه هم قابل فهم، مختصر کوتاه محدود و روشن است. و خواننده با یک نگاه به درک روشنی از تحقیق می رسد.
اهداف و سوالات نیز خیلی کلی به کار برده شده است به صورت جزئی به آن پرداخته نشده است.
پیشینه تحقیق:
پیشینه هایی را که محقق در این تحقیق بکار برده با موضوع تحقیق خیلی مرتبط است و منبعی مناسب برای این تحقیق به حساب می آید.
مبانی نظری: مبانی نظری که در این تحقیق بکار برده شده خیلی کلی است به طور جزئی به مسئله نگاه نکرده است نمی توان به مفهوم روشنی برسیم در این تحقیق محقق چهارچوب نظری را مطرح نکرده است. و به این ترتیب پاسخ نظری مناسبی به مسئله تحقیق نداده است.
مدل تحلیلی: مدل تحلیلی بکار برده شده خیلی کلی است و به جزئیات پرداخته نشده از ویژگی های مدل تحلیلی عینی بودن آن است که مدل تحلیلی این تحقیق روی این ویژگی زیاد کار نکرده است. خواننده با یک نگاه نمی تواند به فهم روشن و عینی از ساختار تحقیق برسد.
روش تحقیق: روش و ابزاری که برای جمع آوری داده ها در این تحقیق بکار برده شده خیلی مناسب است.
نتیجه گیری: نتیجه بدست آمده در این تحقیق خیلی روشن و قابل فهم است خیلی ریز بینانه و جزئی به موضوع تحقیق نگاه شده و به سوالات تحقیق و فرضیات به خوبی پاسخ داده است.

3- عنوان: بن هویتی اجتماعی و گرایش به غرب (اشرفی1377)
مقدمه و طرح مساله
این مساله را از دیدگاههای مختلفی می توان مورد بررسی قرار داد. یکی از دیدگاهها به مساله مذکور این است که نقش جامعه یا نظام اجتماعی در تجهیز نوجوانان در برابر امواج گسترده الگو و ارزشهای فرهنگی و غربی مورد بررسی قرار بگیرد. بدین ترتیب تحقیق حاضر قصد دارد نقش عوامل اجتماعی- فرهنگی موثر بر گرایش نوجوانان شهر تهران به الگوهای فرهنگ غربی که در مدت چند سال اخیر به طور گسترده ای در سطح کشور خصوصاً تهران رواج یافته و به صورت یک مساله اجتماعی درآمده است را بررسی کند بنابراین تحقیق حاضر در پی پاسخگویی به این سوال است که چه عواملی اجتماعی- فرهنگی در دوری گزینی نوجوان تهرانی از الگوهای فرهنگ خودی و گرایش آنها به الگوهای فرهنگ غربی موثر بوده است؟ یا به علت دیگر نظام اجتماعی در گرایش نوجوانان به الگوهای فرهنگ غربی چه نقشی داشته است؟
اهمیت و ضرورت تحقیق
آنچه در این تحقیق به عنوان مساله اصلی فرض شده است، عوامل ساختاری نظام اجتماعی به عنوان عامل درونی است بنابراین انجام چنین تحقیقی با نگاه درونی که حاکی از ضعف نظام اجتماعی است و کمتر بدان توجه شده است ضروری به نظر می رسد.

اهداف تحقیق:
1- در درجه اول، مهمترین هدف این تحقیق نشان دادن جنبه هایی از واقعیتهای مسائل اجتماعی است.
2- نشان دادن اهمیت توجه به جریان جامعه پذیری متناسب با هنجارهای اجتماعی و ارزشهای فرهنگ جامعه تا هویت اجتماعی نوجوانان متناسب با فرهنگ جامعه شکل بگیرد.
3- نشان دادن نقش احساس بی هویتی اجتماعی نوجوانان در انحراف از هنجارهای اجتماعی خود و گرایش آنها به الگوهای فرهنگ غربی.
پیشینه تحقیق:
1- بررسی ابعاد فرهنگی، اجتماعی، سیاسی هویت دانشجویان بر مبنای مولفه های سنتی و مدرن توسط رحمت الله صدیق سوستانی، صلاح الدین قادری.
2- بررسی آسیب پذیری فرهنگی، اجتماعی و تربیتی در نوجوانان و جوانان توسط خدابخش احمدی
3- جامعه شناختی مقاومت فرهنگی در برابر نفوذ فرهنگ غرب در تاریخ معاصر ایران توسط جعفر افقی فریمانی
4- علل گرایش نسل جوان امروز به فرهنگ بیگانه توسط فریدون موحدنیا.
مبانی نظری:
برای تبیین این مساله از سه دیدگاه نظری استفاده شده است. 1- دیدگاه جامعه شناسی 2- دیدگاه روان شناسی اجتماعی 3- دیدگاه روان شناسی در دیدگاه اول و دوم از دو دسته تئوری استفاده شده است یک دسته از تئوریها به طور کلی نقش عوامل ساختاری نظام اجتماعی در انحراف نوجوانان از الگوهای فرهنگ خودی و گرایش آنها به الگوهای فرهنگ غربی اشاره می کند. این تئوری ها عبارتند از: 1- توری نظام اجتماعی پاسنز و نظریه بی هنجاری مرتن.2- تئوری کلوارد و اهلین. 3- تئوری میدان لوین
نظریه من که به هر شکل گیری هویت اجتماعی تاکید دارند- تئوری نظام کنترل فرآیند هویت 3- تئوری جداافتادگی اجتماعی در دیدگاه روان شناختی به عنوان عامل زمینه ساز تحت عنوان ویژگیها و تمایلات نیازی دوره نوجوانی توجه شده است.
چهارچوب نظری: با الهام از این دیدگاهها در تحقیق حاضر می توان نتیجه گرفت به دلیل اینکه در نظام ما از یک طرف به نوجوانان و نیازهای روان شناختی آنها که مهم ترین آنها نیاز به کسب هویت اجتماعی توجه نشده است و از طرف دیگر در اثر عملکرد نادرست و نامناسب با هنجارها و ارزشهای فرهنگی جامعه توسط نهادهای خانواده مدرسه، رسانه ها، تلویزیون و سیما و دولت که نتوانسته اند نوجوانان را جذب کرده و الگوهای جاذب و قابل تقلید مناسب با ارزشهای فرهنگی جامعه برای آنها بسازند و آنها را جامعه پذیر کنند و هم چنین تحت تاثیر محیط و فضای زندگی شهری آلوده به ارزشها و الگوههای اجتماعی- فرهنگی خود احساس بی هویتی کرده اند.
روش تحقیق
روش و ابزار جمع آوری اطلاعات تحقیق حاضر از دو بخش نظری و میدانی تشکیل شده است اطلاعات بخش نظری به روش اسنادی و با مراجعه به منابع اصلی تهیه شده است. اطلاعات بخش میدانی نیز از جامعه آماری مورد تحقیق جمع آوری شده است از ابزارهای پرسشنامه یا مصاحبه و یا هر دوی آنها استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق حاضر نوجوانان دختر و پسر 19-13 ساله ساکن تهران هستند که به دو گروه تقسیم می شوند. تعداد نمونه منتخب از این جامعه آماری 210 عدد در نظر گرفته شده است.

نتیجه گیری:
هر چه احساس بی هویتی اجتماعی نوجوانان نسبت به نظام اجتماعی بیشتر شود. هویت یابی جدید آنها در قالب گرایش به الگوها فرهنگ غربی بیشتر می شود پس از تقسیم متغیر وابسته اش به سه متغیر وابسته احساس هویت اجتماعی در قالب گرایش ایستاری کنش و نهادی به الگوهای فرهنگ غربی مورد سنجش قرار گرفت. نتایج این فرضیه ها در سطح اولی یعنی در سطح ایستاری و کنشی مجموعاً در حد بالایی (معادل64/0) تایید شده است. اما در دو سطح نهادی نسبت به دو سطح دیگر رابطه بسیار ضعیف تری (معادل30/0) بدست آمده است. فرضیه های فوق در دو سطح ایستاری و کنشی برای دو گروه از نوجوانان دختر و پسر متظاهر به الگوهای غربی معادل(50/0) و غیر متظاهر به الگوهای مزبور معادل(68/0) مورد تایید قرار گرفته است. تایید فرضیه ها در این دو سطح خصوصاً رابطه قوی تر بدست امده از آن برای نوجوانان غیر متظاهر به الگوهای فرهنگ غربی و تایید ضعیف تر فرضیه در سطح نهادی برای نوجوانان متظاهر به الگوهای غربی تنها در شکل ظاهری و تنها مختص به نوجوانان متظاهر به الگوهای غربی نیست بلکه این مساله پدیده ایست مبتلا به کل نوجوانان که از یک خرده فرهنگ واحد برخوردار هستند در کل این میزان تبیین در بین پسرها بیشتر است.

نقد
عنوان:
عنوانی که محقق در این تحقیق بکار برده به عنوان مناسبی است ویژگی یک عنوان خوب را دارا است. بیان مسئله و اهمیت آن در این تحقیق به طور مختصر بیان شده است تمام ابعاد مسئله را باز نکرده است. اهداف و سوالات نیز خیلی مناسب است به طوریکه تمام ابعاد تحقیق را تحت پوشش قرار داده. و سوالات به صورت جزئی بکار برده شده است.
پیشینه تحقیق: پیشینه هایی را که محقق در این تحقیق بکار برده با موضوع تحقیق خیلی مرتبط است و منبعی مناسبی برای این تحقیق به حساب می آید.

مبانی نظری:
مبانی نظری در این تحقیق بکار برده شده خیلی مناسب است و با موضوع تحقیق مرتبط است.
چهارچوب نظری:
محقق توانسته به استدلال خود از مبانی نظری پاسخ نظری مناسبی به سوالات تحقیق بدهد. چهارچوبی که محقق ارائه داده توانسته تمام ابعاد تحقیق پوشش دهد.
روش تحقیق: روش ابزاری که برای جمع آوری داده ها در این تحقیق بکار برده شده خیلی مناسب است.
نتیجه گیری: نتیجه بدست امده در این تحقیق خیلی روشن و قابل فهم است. خیلی ریز بینانه و جزئی به موضوع تحقیق نگاه شده و به سوالات تحقیق و فرضیات به خوبی پاسخ داده است.
4-عنوان تحقیق: هویت فرهنگی و اجتماعی در بین جوانان شهر شیراز با توجه به عامل سانه (محمد رضا جوادی یگانه، جلیل عزیزی)
طرح مسئله
با توجه به تحولات سریع و گسترده در نظام جهانی، در دهه های پایانی قرن بیستم و اوایل قرن جدید، طرح سوالات و مباحثی در باب هویت و ابعاد مختلف آن آینده هویتی جوامع در ابعاد متفاوت آن و معضلات پیش روی آنها از جمله نیازهای ضروری و اساسی به نظر می رسد پرداختن به وضعیت موجود ابعاد فرهنگی و اجتماعی هویت در جامعه تا حدودی نمایی کلی از هویت را به ما نشان می دهد. چرا که در این دو نوع از هویت در برگیرنده اساسی ترین عناصر هویتی افراد هر جامعه است. اساساً بایستی به این نکته نیز توجه لازم را داشت که هویت از جمله مفاهیم پیچیده در مباحث جامعه شناختی محصوب می شود که در کاربرد مفاهیم هم خانواده آن از جمله بحران هویت، هویت مغشوش و…. باید احتیاط کرد. زیرا در چنین وضعیتی استت که آنومی یا نابسامانی اجتماعی زمینه لازم را برای پیدایش بحران هویت سرخوردگی های روانی، فردگرایی های خودخواهانه، بی تعهدی، فساد اخلاقی را پدید می آورد.
اهداف و سوالات
هدف مقاله حاضر بررسی میزان احساسی تعلق به هویت فرهنگی و اجتماعی در بین جوانان شهر شیراز است.
همچنین به دنبال پاسخگویی به این پرسش هستیم که ایا در این دو حوزه با بحران هویت مواجه هستیم یا خیر؟
تحقیقات انجام شده
مطالبی در پژوهش به عنوان بررسی فعالیت های مدارس در شکل دهی هویت ایرانی در دانش آموزان کم رنگ بوده است و آنها به درستی نتوانسته اند آگاهی تعلق خاطر در پایبندی به ارزش ها، باورها، هنجارها، نهادها، اسطوره های ملی و اگاهی از جغرافیای ایرانی و میراث فرهنگی را که سازنده هویت ایرانی است و در دانش آموزان ایجاد کنند.
در پژوهشی دیگر به عنوان تحلیل وضعیت هویت (مذهبی- ملی) دانش آموزان پایه سوم دبیرستان در تهران که خادمی نوش آبادی آن را اجرا کرده است. میانگین همیت مذهبی پاسخ گویان5/3 از5 نمره و میانگین شاخص هویت ملی پاسخ گویان 2/3 از 5 نمره است و متغیرهای مذهبی بودن فضای مدرسه، فضای مطلوب خانواده هدف مسولان مدرسه و منابع فرهنگی با هویت پاسخ گویان رابطه معنادار دارد.
مبانی نظری و چهار چوب نظری
1- نظریه نظام کنترل فرایند هویت
هدف این نظریه نشان دادن الگویی از روابط بین فشار و هویت است که در نتیجه آنها هویت جدیدی شکل می گیرد. این نظریه نشان می دهد که فشارهای اجتماعی و محیطی به شکستن حلقه های بازگشتی منجر می شود که فرایند هویت را حفظ می کنند.
2- نظریه کنش متقابل
رفتار انسان را می توان مستقیماً بر اساس هم چون هویت، شخصیت، ژن، تربیت نقش مقوله اجتماعی یا اجزای تشکیل دهنده و حتی بر اساس اوضاع توضیح داد. اولین مقوله تعیین کننده کنش انسان ها تفسیرها و تعریف آنها از هر وضعیت خاص است.

3- نظریه ساختار هویت
وایت و دیگر نظریه پردازان شبکه نگرشی ساختاری به هویت را مطرح می کنند که مشابه نظریه اقتصادی است که در آن رفتار عمدتاً، نوعی واکنش به اوضاع محیطی تلقی می شود.
4- نظریه جدا افتادگی اجتماعی
این نظریه تصریح می کند که جدا افتادگی یا تناهیی اجتماعی که در اثر فقدان مطرح شدن، فقدان احساس تعلق به جامعه و قرار گرفتن فرد در حاشیه جامعه ایجاد می شود به احساس بی هویتی اجتماعی نوجوانان منجر و به طور ویژه ای برای آنان مشکل ساز می شود. در اخر نیز به نظریه تربیت و نظریه مقوله بندی اشاره شده است.
روش تحقیق
نوع تحقیق حاظر از نوع بنیادی- کاربردی است. روش تحقیق میدانی است که از روش های اسنادی نیز در مطالعات مقدماتی استفاده شده است. تکنیک تحقیق پیمایش یا تحقیق زمینه یابی است. جامعه اماری تحقیق همه دانش آموزان دختر و پسر در پایه سوم متوسطه در نواحی چهارگانه شهر شیراز بودند که حجم نمونه تحقیق شامل 400 نفر بود.

نتیجه گیری
با بررسی نتایج در مورد هویت اجتماعی مشخص شد که اکثریت دانش آموزان بررسی شده هویت اجتماعی در سطح بالایی دارند انگونه که در مقیاس 0 تا 100 میانگین هویت اجتماعی دانش آموزان 3/74 بوده است که نشان می دهد هویت اجتماعی دانش آموزان در حد بالایی است. در مورد هویت فرهنگی نتایج نشان می دهد که دانش آموزان هویت فرهنگی در سطح متوسط رو به بالا دارند میانگین نمرات انها 9/55 است و در 25 درصدهویت فرهنگی ضعیف است. بنابراین می توان نتیجه گرفت که دانش آموزانی که هویت فرهنگی و اجتماعی ضعیف دارند، نتوانسته اند هویت فرهنگی و اجتماعی لازم را کسب کنند و در بحران هویت فرهنگی و اجتماعی به سر می برند.
( نقد )
عنوان تحقیق : عنوان تحقیق مناسب استه چون ویژئگی یک عنوان خوب را داراست. بیان مسئله و اهمیت ان در این تحقیق به طور اشکار اهداف قابل فهم مطرح شده است و سوالات به طور کلی مطرح شده است و به اهداف و سوالات اصلی و فرعی تقسیم بندی نشده است تا بنابراین نتوانسته تمام ابعاد تحقیق را تحت پوشش قرار دهد.
پیشینه تحقیق :پیشینه هایی را که محقق در این تحقیق بکار برده با موضوع تحقیق خیلی مرتبط است و منبعی مناسب برای این تحقیق به حساب می آید.

مبانی نظری و چهار چوب نظری
دیدگاههایی که در این تحقیق استفاده شده با موضوع تحقیق مرتبط است اما خیلی پراکنده است محقق نتوانسته این دیدگاهها را در ارتباط با هم قرار دهد. به مفهوم واحدی نمی توان از این نظریات دست یافت. محقق چهارچوب نظری را مطرح نکرده است و به این ترتیب پاسخ نظری مناسبی به مسئله تحقیق نداده است.
روش تحقیق: روش و ابزاری که برای جمع آوری داده ها در این تحقیق بکار برده شده مناسب است.
نتیجه گیری: نتیجه بدست امده در این تحقیق به صورت کلی مطرح شده خیلی روشن و قابل فهم نیست.
5- عنوان تحقیق: بررسی چگونگی نگرش دانش آموزان دبیرستان و پیش دانشگاهی ایران به جهانی شدن و تاثیر ان بر ارزشها و هویت دینی و ملی آنان (حسین لطف آبادی، وحیده نوروزی)

مقدمه و طرح مسئله
فرایند جهانی شدن و طرح جهانی سازی، دو پدیده اساسی در عصر حاظر است که نه تنها بر جنبه های اقتصادی، صنعتی و اجتماعی زندگی تاثیر عمیق گذاشته بلکه جنبه فرهنگی و اعتقادی و روانشناختی زندگی مردم و به خصوص نوجوانان و جوانان را هم دچار تغییر و تحولات اساسی کرده است.انچه امروز در جهان رخ می دهد- خاصه از این بابت که فرزندان ما از طریق رسانه های گروهی و ابزارهای بازی و سرگرمی و ماهواره ها و اینترنت به سرعت و در سطحی گسترده با سبک زندگی و مناسبات اجتماعی و فرهنگ و هنر و باورهاو ارزشهای بیگانه اشنا می شوند تاثیری عظیم بر آنان می گذارد و هویت و معتقدات و نظام ارزشی انان را دگرگون می کند. این مشکل به خصوص در میان گروهی وسیع از دانش آموزان نوجوان که بیشترین وقت فراغت خود را با رسانه های جهانی پر می کنند- در شرایطی که دبیرستانها و مراکز پیش دانشگاهی ما اساساً و یکسره گرفتار درس و نمره و امتحان و کنکور و رقابتهای گوناگون تحصیلی هستند و فرصت آموزشهای لازم در مورد مسائل جهانی را ندارند- بسیار نگران کننده تر است.

( اهداف و سوالات )
1- دانش آموزان دبیرستانی و پیش دانشگاهی ایران چه نگرشی به پدیده جهانی شدن دارند؟
2- عوامل زمینه ای موثر بر نگرش منفعل و مخالف و فعال دانش آموزان دبیرستانی و پیش دانشگاهی به پدیده جهانی شدن کدام است؟
3- نظام ارزشی دانش آموزان دبیرستانی و پیش دانشگاهی ایران چه ویژگیهایی دارد؟
اهداف
1- چگونگی نگرش دانش آموزان دبیرستانی ایران را به پدیده جهانی شدن بررسی کنیم.
2- بررسی عوامل موثر بر نگرش فعال و مخالف و منفعل به پدیده جهانی شدن در میان گروههای مختلف.
3- بررسی ویژگی های نظام ارزشی دانش آموزان دبیرستان و پیش دانشگاهی
( پیشینه تحقیق )
در کتب و مقالاتی نیز که در پنج سال اخیر در کشور ما انتشار یافته به جوانب اقتصادی و سیاسی و فرهنگی در این موضوع توجه شده است. از این میان می توان به موارد زیر اشاره کرد: استیگلیتس( 1382) جهانی سازی و مسائل آن ( ترجمه حسن گلریز) اسدی، باقر(1381) تاثیر جهانی شدن بر توسعه ملی بلند مدت ایران، الویری، محسن(1381) آسیب شناسی جهانی شدن دین. گل محمدی، احمد (1381) جهانی شدن فرهنگ و هویت.

( مبانی نظری و چهارچوب نظری )
جهانی شدن – ان طور که استرو مکوئیست و مانکمن 2000،ص6 تا 12 ) می نویسند پدیده ای است که جوانب گوناگون زندگی فرهنگی اعم از نگرش جنسیتی دانش، آموزش رسمی، آموزش عالی مطالعات زنان، آموزش بزرگسالان هویت و سبک زندگی مردم را تحت تاثیر قرار می دهد.
کانوری (1999، ص9 ) می نویسد که این تاثیرات بدون شک نقش بزرگی در تغییر برنامه ریزیهای آموزشی و درسی داشته و دارد. خصوصی سازی آموزشی و پرورش تجاری کردن مدیریت و امور مالی در تعلیم و تربیت تاثیر منفی و مخربی بر ایجاد فرصتهای برابر آموزشی و پرورشی برای همگان به جای گذاشته است.
اینگلهارت (2000) پژوهشهای او نیز حاکی از رخ دادن تغییرات عظیم در ارزشهای مردم جهان به دلیل هجوم جهانی سازی است این تحقیقات بیانگر تحولی نظام مدار در ارزشهاو باورهای مردم جهان و بازتاب تغییرات اقتصادی و فناوریهای صنعتی و نقش رسانه های مسلط جهانی در گسترش ارزشهای اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی،غربی و بطور کلی پدیده جهانی شدن و جهانی سازی است.از مطالعات پیشین بر می آید که مردم در برخورد با مساله جهانی شدن ونفوذ فرهنگ غربی هویت فرهنگی و دینی و ملی خود را به سه صورت نشان می دهند. اولین واکنش مردم ان است که خود را به گذشته تاریخی خویش نزدیکتر کنند و در برابر نفوذ فرهنگ بیگانه مقاوت و با ان مخالفت نمایند واکنش دیگر تسلیم پذیری و انفعال در برابر فرهنگ بیگانه را نشان می دهد. واکنش سوم که واکنش فعال و منطقی است گروهی از مردم در پی ان بر می ایند که گذشته را به حال واینده پیوند بزنند و عناصر مثبت و درست فرهنگ وتمدن معاصر را روی ریشه های تاریخی و دینی و ملی خود بنا کنند.مبانی نظری ما دراین پژوهش ان است که تسلیم پذیری در مقابل پدیده های جهانی شدن مو جبات تضعیف هویت دینی و ملی را فراهم می آورد. واکنشهای انفعالی در مقابل پدیده جهانی فرهنگ و هویت افراد تابع نظام جهانی سازی می شود. نوجوانان وجوانان نمی توانند خود را از جهان جدا کنند و کشور ما نیز نمی تواند راه رشد خود را بدون توجه به واقعیتهای جهانی دنبال کند.
( روش تحقیق )
در این تحقیق که از نوع پیمایشی و تحلیلهای همبستگی و علی- مقایسه ای است با بررسی یک نمونه 4292 نفری از دانش آموزان پسر و دختر دبیرستانی و پیش دانشگاهی در شش استان مرکز، شمال، جنوب، شرق، غرب ذپدنبال کرده ایم برای تعیین جایگاه افراد نمونه از روش نمونه گیری خوشه ای و چند مرحله استفاده شده است.

( نتیجه گیری )
نگرش دانش آموزان دبیرستانی و پیش دانشگاهی به پدیده جهانی شدن:
دانش آموزان دبیرستانی بیش از دانش آموزان پیش دانشگاهی به پذیرش جهانی سازی تمایل دارند. دانش آموزان مقطع پیش دانشگاهی در مقایسه با دانش آموزان دبیرستانی نگرش فعال تر و منطقی تر به مسئله جهانی سازی و پذیرش آن هشدار دهنده است.
عوامل زمینه ای موثربر نگرش منفعل و مخالف و فعال دانش آموزان به پدیده جهانی شدن: منظور از عوامل زمینه ای موثر در این سوال، چهار گروه از عوامل است که عبارت از:
الف : عملکرد و روابط خانواده ( خانواده پاسخگو، سهیل گیر، مستبد، اشفته)
ب: عملکرد مدرسه (در برنامه ها و کتابهای درسی، آموزش جهانی شدن در جریان تدریس)
ج: نظام هویتی( هویت دینی، هویت اعتقادی دینی، هویت دفاع از سرزمین)
د: عوامل روانشناختی ( اظطراب، افسردگی، پرخاشگری)
ویژگیهای نظام ارزشی دانش آموزان ایران : مهم ترین ارزشهای مورد توجه دانش آموزان به ترتیب اهمیت ارزشهای ملی با میانگین 65% از مقادیر صفر تا یک ) ارزشهای خانوادگی با میانگین 61% ) ارزشهای اجتماعی (با میانگین 61%)، ارزشهای مذهبی( با میانگین 53%) ارزشهای عملی (میانگین 51%) ارزشهای جهانی سازی (با میانگین 37%) مورد توجه دانش آموزان قرار می گیرد.
( نقد )
عنوان تحقیق : عنوان تحقیق نسبتا مناسب است ولی محدوده جغرافیایی مورد مطالعه را در عنوان ذکر نکرده است.
بیان مسئله و اهمیت : بیان مسئله در این تحقیق بسیار خوب مطرح شده و مسئله که باید مورد بررسی قرار گیرد به طور واضح و اشکار در ان بیان شده زیرا خواننده می تواند به اهمیت موضوع مورد مطالعه پی ببرد. اهداف و سوالات نیز موشکافانه مطرح شده بطوریکه تمام ابعاد مسئله را تحت پوشش خود قرار می دهد.
پیشینه تحقیق: پیشینه های تحقیق به صورت مختصر بیان شده و فقط عنوان پیشینه رامطرح کرده است توضیحی مناسب در مورد هر پیشینه نداده است.

مبانی نظری وچهارچوب نظری
دیدگاههایی که در این تحقیق استفاده شده با موضوع تحقیق مرتبط است. توانسته بین دیدگاههای مختلف ارتباط برقرار کند. ولی به چهار چوب نظری زیاد پرداخته نشده خیلی مختصر و جزئی به ان نگاه شده است.
روش تحقیق: روش و ابزاری است که برای جمع آوری داده ها استفاده شده خیلی مناسباست.
نتیجه گیری : نتیجه بدست امده در این تحقیق بسیار خوب مطرح شده و به تمام جزئیات مسئله پرداخته شده بطوریکه می توان به درک روشن، واضح، از مسئله تحقیق رسید.

فصل سوم:

مبانی نظری وچارچوب مفهومی

مبانی نظری
ابتدا برای روشن شدن مسئله به تعریف مفاهیمی چون جهانی شدن، فرهنگ، تغییر فرهنگی، تهاجم فرهنگی، خانواده، نوجوان، جامعه پذیری می پردازیم سپس دیدگاههای گیدنز، پارسونز، هابرماس را مطرح نموده و نیم نگاهی نیز به دیدگاه های دیگر نظریه پردازان خواهیم داشت.
تعریف مفاهیم
1-جهانی شدن : فرایندی است که به واسطه ان امر اجتماعی بیش از پیش از حصار تنگ و محدود دولت ملت ها رها می شود و انسان ها در چارچوب جامعه ای گسترده تر زندگی اجتماعی را از سر می گیرند. ( گل محمدی، 1386، ص 79 )
2-جهانی شدن: ان را با تعریف جامعه پیوند می زنند. اگر ارتباط مهنا دار را عنصر تشکیل دهنده جامعه بدانیم می توان نظام اجتماعی جهانی را یک جامعه به شمار اورد چرا که عملا دو فرد واقع در دو سوی کره زمین می توانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. (بایر،1994، ص34)
3-جهانی شدن: مرحله ای ازتاریخ بشر است که در آن روابط اجتماعی انسانی کیفیتی بدون مرز و بدون زمان به خود میگیرد به گونه ای که زندگی انسان ها در سطح کره خاکی به مثابه مکانی واحد شکل گرفته و در نهایت با یک نوع نگرش در واقع پیروزی نظام سرمایه داری در جهان است.
4- جوامع در فرایند نوسازی همواره دگرگون می شوند و انفکاک ساختاری فزاینده ای آنها را در بر می گیرد ولی این دگرگونی اجتماعی جهتی نسبتا ثابت و معین دارد و از منطق واحدی پیروی می کند بنابراین اگر جوامع در مسیر تحول مشترکی حرکت کنند همانند تر در یکدیگر ادغام خواهند شد. این همان فرایند جهانی شدن است.( واترس، 1995،ص 13 -15)
5-جهانی شدن فرهنگی : عبارت از شکل گیری و گسترش فرهنگی خاص در عرصه جهانی این فرایند موجی از همگونی فرهنگی را در جهان پدید می آورد و همه خاص های فرهنگی را به چالش می طلبد.( گل محمدی، 1386، ص98).
6- آمریکایی شدن : برجسته ترین وجه امریکایی شدن جهان گسترش فرهنگ مصرف امریکایی است این فرهنگ از درجه نخست از طریق تولید توزیع و مصرف برخی محصولات شرکت های معتبر امریکایی جهان گیر می شود. در جهان کنونی قدرتمند ترینشرکت هایی که در تولید و توزیع فرهنگ فعالیت می کنند در مالکیت امریکایی هاست.( گل محمدی، 1386، ص112).
7-غرب زدگی: متاسفانه در عصر ما کشورهای در حال توسعه اگاهانه و ناخود اگاه تحت تاثیر شدید جهان غرب قرار گرفته و اغلب در مقابل سلطه علمی و قدرت صنعتی مغرب زمین خود باخته شده اند استقلال فکری خویش را از دست داده اند و شخصیت معنوی خود را فراموش کرده اند.( فلسفی، 1364).
8-تهاجم فرهنگی : امروزه با توجه به رشد فکری و اگاهی عمومی ملت های جهان، نفوذ و سلطه به دست اوردن مستعمرات از راه لشگرکشی های نظامی به اسانی امکان پذیر نیست و در صورت اجرا هزینه های زیادی را به مهاجران تحمیل می کند. بیش از یک قرن است که استعمار گران روش تکنولوژی، ترویج زبان به نام سیاست های فرهنگی و فرهنگ پذیری انجام می دهند. که این برنامه ریزی در جهت رشد و بالندگی فرهنگ این کشورها نبوده بلکه زمینه اسارت کامل فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی انان را فراهم ساخته است. ( روح الا مینی، 1372، ص 101 )
9-تغییر فرهنگی: زمانی که عناصر مضر و مبتذل به هنجار و ارزش تبدیل شوند انها نیز فرهنگ را تشکیل می دهند یعنی فرهنگ یک جامعه تغییر کرده است. و هنجارها و ارزشهای کارکردی و مفید جای خود را به ارزشهای مبتذل و مخرب داده اند. (رفیع پور، فرامرز، ص 317).
10-فرهنگ مجموعه پیچیده ای است که در بر گیرنده دانستنیها، اعتقادات، هنرها، اخلاقیات، قوانین عادات و هر گونه توانایی دیگری است که بوسیله انسان به عنوان عضو جامعه کسب شده است. ( تایلر، ادوارد ).
11- جامعه پذیری: به معنای همسازی و همنوایی فرد با ارزشها، هنجارها و نگرش های گروهی اجتماعی است یا به مفهوم دیگر اجتماعی شدن فرا گردی است که بواسطه ان هر فرد دانش و مهارتهای اجتماعی لازم ر برای مشارکت موثر و فعال در زندگی گروهی و اجتماعی را کسب می کند این فرایند که حاصل ارتباط است، عوامل مختلفی دارد که عبارتند از : پدرو مادر، سایر اعضای خانواده، دوستان، مدرسه و رسانه های جمعی این عوامل ارزشها و باورها را از طریق ارتباط به فرد عرضه می کنند. ( گیل، دیوید، ادمز، 1384، ص 97 )
12-رسانه ها :نقش رسانه ها در جامعه پذیری اولیه کودکان و جامعه پذیری دراز مدت بزرگسالان به طور گسترده مورد قبول قرار گرفته است به عقیده مک کوایل هنوز اثبات ماهوی موضوع تقریبا غیر ممکن است زیرا از یک طرف هر تاثیری از سوی رسانه ها بی درنگ با سایر تاثیرات ناشی از محیط اجتماعی و خانواده در هم می آمیزد. (مک کوایل، دنیس، 1385، ص 394 )
13-انتقال فرهنگ توسط آموزش وپرورش : فرهنگ شاخص و نحوه و روش زندگی است که هر جامعه ای برای رفع نیازها ی اساسی خود از حیث دوام و بقا و انتظام امور اجتماعی اختیار می کند. در نتیجه برای تولید دوباره فرهنگ. آموزش وپرورش رسمی ضرورت پیدا می کند.
14-خانواده : بنیادی ترین واحد اجتماعی و اصلی ترین نهاد اجتماعی است که روابط افراد با یکدیگر براساس هم خونی شکل می گیرد و نسبت به هم خویشاوند محسوب می شوند و نیازهای مادی، روانی، عاطفی، اقتصادی، رفاهی و معنوی انسان ها را پاسخ داده و برطرف می کند این در حالی است که خانواده اولین محیط جامعه پذیری هر انسانی نیز می باشد. ( سارو خانی،باقر، 1375)
15-نوجوانی و ویژگی آن :
نوجوانی اغلب به عنوان دوره ای بین بچگی و بزرگسالی تعریف می شود گرچه بعضی از مولفین نوجوانی را مساوی بلوغ جنسی و دوره ی تغییرات فیزیکی که اوج ان در تکامل و رسیدگی در تولید مثل است می دانند.
1- نوجوانی یک دوره ی انتقال است : انتقال به معنی یک وقفه یا تغییراز انچه که قبلا انجام شده نمی باشد بلکه بیشتر عبور از مرحله ای از رشد به مرحله دیگر می باشد.
2- نوجوانی یک دوره تغییر است : میزان تغییر در نگرش ها و رفتار در طی دوره ی نوجوانی با میزان تغییر در وضعیت بدنی برابر است.
3- آرزو های غیر واقعی دارد.
4- نوجوانی استانه ی بزرگسالی است.
5- نوجوانی زمان جستجو گری هویت است.
16-هویت اجتماعی : فرایند دست یابی فرد به احساس و برداشتی کامل از خویشتن را بررسی می کند هر فرد هویت یا خویشتن خود را از طریق ساماندهی نگرش های فردی دیگران در قالب نگرش های سازمان یافته اجتماعی یا گروهی شکل می دهد.( میر، 1964، ص 222)
دیدگاه گیدنز
1-با توسعه ارتباط های جمعی به خصوص ارتباط های الکترونی، تداخل توسعه هویت شخصی و نظام اجتماعی تا حد موازین و معیارهای جهانی و عام بیش از بیش محسوس شده است و در عصر جدیدی که به واقع دوران پس از نظام های سنتی است و در برابر اشکال نوین تجربه یا واسطه، هویت شخصی خود بصورت رفتارهایی جلوه گر می شود که بطور بازیابی به وجود می ایند و هرچه نفوذ و کشش سنت کمتری می شود و هر چه زندگی روزمره بیشتر بر حسب تاثیرات متقابل عوامل محلی و جهانی با مرکزیت – پیرامون بازسازی می شود افراد بیشتر ناچار میشوند که شیوه زندگی خود را از میان گزینه های مختلف انتخاب کنند. ( گیدنز، 1385، ص 17 ).
2-ساختارها مستقل و خارج از عوامل انسانی در زمان و مکان وجود ندارد و این انسان ها هستند که ضمن فعالیتهای برقراری روابط اجتماعی در راستای زمان و مکان الگوی خاصی را بر اثر تداوم و تکرار در صحنه اجتماعی تثبیت و تنظیم می کتتد و سپس این الگو تغییر پذیر را به عنوان ساختار به نسل های بعد انتقال می دهند. ( جورج، ریترز، ص 756)
3-هویت شخصی هر کس به شدت تحت تاثیر محیط و شرایط فرهنگی اوست محتوای هویت شخصی مانند دیگر عرصه های وجودی، از نظر اجتماعی و فرهنگی متغییر است.( گیدنز، 1382، ص 85)
در اثر فرایند جهانی شدن فرو ریزی مرزها و رها شدن فرهنگ ها اتفاق می افتد که در نتیجه ان نسبیت فرهنگی فراگیری شکل می گیرد یکی از ویژگی های خاص گرایی های فرهنگی مقابله با این نسبیت فرهنگی فراگیر است. ( گیدنز، 1994، ص 6 ).
4- جهانی شدن محصول برهم خوردن نظم سنتی فضا و زمان می داند ولی به اندازه او به نظام اقتصادی تاکید نمی کند.
دیدگاه پارسونز
پارسونز در نظریه نظام کنش ان را متشکل از چهار جزء می داند که عبارت اند از : نظام فرهنگی، نظام اجتماعی، نظام زیستی، نظام روانی. پارسونزبرای این خرده سیستم ها الگویی به انAGIL معرفی می کند که برای حفظ و بقای یک سیستم اجتماعی لازمند.و به کارکرد های هر سیستم در جهت بقای جامعه اشاره دارد. هریک از این کارکرد ها مربوط به یکی از نظام های اجتماعی است.سازگاری و انطباق با جهان مادی کارکرد نظام اقتصادی تحقق اهداف در نظام اجتماعی کارکرد نظام سیاسی، یکپارچگی و حفظ نظم مرتبط با نظام حقوقی و قانونی و الگوی پنهان حفظ نظم وظیفه نظام فرهنگی است.( فیلیپ، اسمیت، 1383، ص 57).
اما در این میان اهمیت نظام فرهنگی از سایر نظام ها بیشتر است پارسونز نظام فرهنگی را شامل سه قلمرو عمده می داند. 1-قلمرو نهادهای شناختی، 2-نهادهای بیانی، 3-معیارها و هنجارهای اخلاقی.
نظام فرهنگی از نظر پارسونز ادغام و اجتماعی شدن افراد در جامعه است کنش اجتماعی افراد در بر گیرنده گزینش هایی است که بر اساس ارزش ها و هنجارهای درون نظام فرهنگی مشخص میشوند بر اساس ارزش های فرهنگی که در انها درونی شده به کنش اجتماعی می پردازند.( بیلینگتون، 1380- ص 35)
اخرین دستاورد مرحله سه زندگی پارسونز پیوند والاترین دستاورد فرهنگی با نظام کنشی است که شامل پیوند میان ارگانیسم های زنده و جهان فیزیکی می شود.( همیلتون، پیتر، ص 33-34) پارسونز علم نظام ها را سایبرنتیک می نامند. سایبرنتیک بدین معناست که هر نظامی به وسیله خرده نظامی کنترل می شودکه از نظر اطلاعات در بالا ترین سطح و از نظر انرژی در پایین ترین سطح است. برمبنای الگوی سایبرنتیک تاکید اولیه و اساسی پارسونز بر فرهنگ اهداف غایی هر سیستم را معین می کند فرهنگ به منزله یک دستگاه کنترل جامعه و سایر نظام ها را هدایت می کند فرهنگ ورودی ها و اطلاعات نمادین را از طریق خانواده مذهب، مدرسه و وارد جامعه می کند و به این طریق در جهت هدایت کل سیستم اجتماعی عمل می نماید.( فیلیپ، اسمیت، 1383، ص 57)
جامعه شناسی فرهنگی پارسونز جهان اجتماعی کاملا منظم و بسته و کاملی را در نظر می گیرد که در ان طیف متنوعی از گروههای اجتماعی با موفقیت همنوا می شود در حالی که دیگر گروهها اگر فرهنگ هنجاری عام را درونی نساخته باشند از فرایند وحدت فرهنگی بیرون رانده می شوند. پارسونز اسطوره و انسجام فرهنگی را احیا می کند اسطوره ای که بر الگوههای فرهنگی منسجم و پایداری تکیه دارد که از ارزشهای نظام اجتماعی مشتق شده بطوری که کارکرد این الگوها شکل بخشیدن به سایر کنشهاست.
پارسونز عناصر متعالی عام فرهنگ را به شیوه ای تحلیل می کند که شکل گیری پیوندهای میان گروههای اجتماعی و موقعیت انها درون سلسله مراتب پایگاهی و قدرت و هم چنین تطابق میان این دو را حذف می کند به اعتقاد پارسونز ایدئولوژی نسبت به ارزشها که به وضع وجودی جهان می پردازد در سطح عاملیت پایین تری قرار دارد بنابر این ارزشها را از ایدئولوژی جدا می سازد. در مقابل مرجع اولیه بررسی انسجام فرهنگی نظام اجتماعی میزان عمومیت یا مشترک بودن ارزشهای ان در تمامی بخشهای ساختاری ان مثل طبقات مردم است. ( پارسونز،1989، ص 580) اما از انجا که کنشگران فعال نقش واقعی در این فرایند ندارند نتیجه توصیف غایت شناسانه از تغییر و پایداری فرهنگی است.

دیدگاه هابرماس
نظریه هابر ماس درباره فرهنگ به میزان زیادی مرهون نظریه انتقادی مکتب فرانکفورت و نظریه سیستمهای پارسونز است. این دو نظریه بر هدف فرهنگ عناصر عام و متعالی ان تاکید دارند هابرماس بین تاکید مارکس بر کاراجتماعی به عنوان اساس جامعه و الگوی خویش از ارتباط تفاوت می گذارد الگوئی که در ان زبان اساسی توسعه فرهنگی و اجتماعی است پذیرش الگوی ارتباط به جای الگوی تولید گرا از جامعه موجب تفکیک این سه پدیده می شود شکل گیری زبان – تنوع گسترده کاربردهای ان در گفتار واقعی نهادهایی که کاربرد و بسط زبان را گسترش می دهند تاکید هابر ماس بر ارتباط اهمیت گفتار روزمره و زنده را و کلی ساز پایین اورده است.ارتباط از طریق زبان صورت می گیرد گفتگوی روزمره و ارتباط اساس شیوه های پیچیده تر کنش متقابل را شکل می دهد.
در دیدگاه هابرماس و پارسونز نبود اندیشه کنش متقابل اجتماعی میان عاملان در سطوح متفاوت جامعه که هم ارزشهای فرهنگی را پدید می آورد و هم واسطه گسترش بیشتر انها را بوجود می اورند به چشم می خورد فرهنگ با توجه به صور روزمره زنده وپویای الگوهای کنش متقابل اجتماعی تبلور یافته است. ( رضایی، محمد، ص 4 ).
دیدگاه نظریه پردازان مختلف
1-زیمل: کتهش اعتماد در دوری انسانها از یکدیگر و از هم گسیختگی فرهنگی و کاهش پیوندهای عاطفی میان افراد جوهر زندگی مدرن است. هنگامی که روابط اجتماعی بعد مذهبی و سنتی خود را از دست می دهد ملاک های غیر شخصی از قبیل قانون، منطق، اندیشه، پول بر آن ها حاکم می شود. ابعاد عاطفی و احساسی حیات اجتماعی را کاهش می دهد(ترنز، بیگلی، 1370، ص333)
2-در این میان و به واسطه جهانی شدن و پیشرفت های تکنولوژیکی و فرایند مدرنیته در غرب ساختار اجتماعی خانواده ایرانی پیامدهایی را از طریق شهرنشینیف سواد، اقتصاد صنعتی، توسعه نظام اداری، توسعه شبکه حمل و نقل، توسعه وسایل ارتباط جمعی، تکنولوژیکی و تحقق نهادهی جدید اجتماعی چون آموزش و پرورش، دانش و….را در خود پذیرفته است.(آزاد ارمکی،1386، ص69)
3-الیزابت میدسه نوع فرهنگ را در نظر گرفت.1- پساتمثیلی2-همتا تمثیلی3-پیشتا تمثیلی در جامعه پسا تمثیلی گذشته والدین الگو آینده هر نسل است زیرا نسلها بیشتر قادر نیستند تغییرات فرهنگی را در ذهن خود بپردازند در فرهنگهای همتا تمثیلی نسلهای قدیمیتر با تعیین شیوه و محدودیت های، بیان تمثیلی در رفتار جوانان تسلط عملی سالمندان است. سومین الگومید یعنی فرهنگ پیشا تمثیلی مدعی است که فرزندان و حد والدین نمایندگان آینده هستند و فرزندان آموزنده بزرگسالان هستند و مفهوم فاصله بین نسلها در آن طرح می شود.(سگالن، مارتین،ص200)
4-مک لوهان: در این دنیای امروز دیگر فقط خانواده و ما در تربیت فرزند نقش ندارند بلکه همه نهادها اعم از آموزش و پرورش، مجامع عمومی نهادهای اجتماعی و سیاسی و فرهنگی، و ارتباط باید با هم در ارتباطات تنگاتنگ و گسترده باشند تا فرزندان به در سنی تربیت شوند(ابزپور، علیرضا)
5-مک لوهان از جمله نظریه پردازانی است که نگاهی فرهنگی به جهانی شدن دارد. به اعتقاد وی (پیشرفته ترین و گسترده ترین فرایند جهانی شدن از زمانی آغاز شد که رسانه های الکترونیک پا به عرصه ارتباطات گذاشتند این رسانه ها ما قادر می کنند جهان را چونان یک کل درک کنیم. (مک لوهان،1964،ص358)
فرایند جهانی شدن با نفوذ پذیر کردن مرزها و افزایش دادن برخوردهای فرهنگی آگاهی انسان ها را از عناصر فرهنگی دیگر بیشتری می کند. در چنین شرایطی باور داشتن به برتری دنیایی خاص و دفاع از آن در برابر فرهنگ های دیگر بسیار دشوار می شود. هنگامی که مهم ترین منبع هویت یابی سنتی چنین متزلزل شود. افراد وابسته به آن منبع دچار بحران هویت و معنا می شوند(پترسون،1999،ص79).
دورکیم: فرهنگ بر حسب ساختارهای بیرونی، شی شده و مجدود کننده تعریف نشده است بلکه به عنوان نظمی نمادین یعنی جهانی از معانی مشترک است که عملاً به افراد از طریق ارزشها و ایده ها انگیزه می دهد به این ترتیب فرهنگ به مثابه الگویی از معانی تعریف می شود. که در اشکال نمادین تجسم یافته است. فرهنگ شیوه ای برای زندگی است که وجود ارزشهای مشترک در آن وفاق هنجاری لازم برای نظم اجتماعی را تضمین می کند(رضایی، محمد، ص1)
تغییر فرهنگی به طور اجتناب ناپذیری از نیروهای غیر شخصی ساز مرتبط با سیستم ارزشی مرکزی ناشی می شود. سیستمی که انسجام فرهنگی اجتماعی را رهبری می کند. نتیجه چنین دیدگاهی تغییر شکل گذشته به فرایندی ساکن و خالی از علائم و شواهدی از منابع خلاق است که قادر به تعلیق کنونی و پیش بینی آینده است. (تامسون،1981، ص408-407)
دیوید رایزمن: استفاده از تبلیغات را از مختصات دوران پیدایی انسان می داند. که دوران ظهور وسایل ارتباط جمعی در تاریخ انسان است و پدیده هایی چون هدایت از راه دور شی سروری و همراه با آنان از خود بیگانگی در آن مطرح می باشد در این دوران عده ای با استفاده از قدرت جادویی وسایل ارتباط جمعی موفق می شوند توده ها را تحت تاثیر قرار دهند. از تنوع حیات انسانی بکاهند و الگوهای خاص فکری و مصرفی را پدید آورند. با فنونی چون تبلیغات تجاری فراآگاهی با برجسته سازی آگهی های تجاری از طریق ارسال آن در لابه لای پیام های خبری بسیار با اهمیت می توان موجبات مسخ انسان ها را فراهم ساخت(ساروخانی،1376)
چهارچوب مفهومی
با توجه به دیدگاههای مطرح شده می توان گفت که جانی شده جایگاهی بر جسته و اهمیتی چشم گیر به فرهنگ بخشیده است. این فرآیند در عین حال که به نوعی همگون سازی فرهنگی همراه است و فرهنگی واحد را بر جامعه جهانی حاکم می کند. بسترها و امکان های فراوانی را هم برای همزیستی، تبادل، و تعالی فرهنگی و هم چنین خاص گرایی های گوناگون فرهنگی فراهم می کند. به بیان دیگر دنیای آمریکایی شدن و از این قبیل است. و هم شاهد فرهنگی شدن جهان اکنون جهانی شدن دارند. برخی فرهنگ ها به اسانی در برابر فرهنگ های دیگر مستحیل می شوند. برخی دیگر موضعی سرسختانه و ستیزآمیز نسبت به فرهنگ مهاجم اتخاذ می کنند. شماری از فرهنگ به هم زیستی مسالمت آمیز تن می دهند و تعدادی هم گفت و گو در پذیرش و عدم پذیرش فرهنگ غرب موثر باشد. بین ارتباط و فرهنگ روابط تنگاتنگ و پویایی وجود دارد. وقتی از فرهنگ یا فرهنگ عمومی بحث می کنیم نمی توانیم از نقش رسانه های همگانی و رسانه های تکنولوژی یا وسایل ارتباط جمعی غفلت کنیم چون این وسایل نقش به سزایی در فرهنگ سازی و تحولاات اجتماعی و سیاسی دارند. پس ارتباط موجب شکل گیری انتقال اخلاق اجتماعی، انتقال فرهنگی می شود. رسانه ها به عنوان یک دین (کیش، آئین) می باشند. که در شکل دهی. افکار عمومی و قدرت فرهنگ سازی نقش بسزایی دارند. بررسی اثرات ابزارهای فرهنگی و هنری روی افکار نوجوانان از پیچیدگی اثرا این رسانه ها در شبکه ارتباطی نوجوانان که خود از این سیستم ارتباطی مستند خبر می دهد. چون یکی از ویژگی های نوجوان خیال پردازی، آرمان گرایی است. ممکن است برنامه ها و فیلم های رسانه ای روی نوجوانان تاثیر گذار باشد. مثلاً شخصیت هایی که در فیلم بازی می کنند، نوع پوشش، رفتار، این شخصیت ممکن است نوجوان را تحت تاثیر خود قرار دهد. اگر این شخصیت های فیلم متناسب با الگوی فرهنگ غربی شکل گرفته باشند. نوجوان بر اساس آن ویژگی خیال پردازی ممکن است این شخصیت تلویزیونی را مورد الگو خود قرار داده و از آنها تقلید کند. دومین ویژگی نوجوان هیجانی بودن نوجوان و نیاز به داشتن تخلیه این هیجان است. بنابراین برنامه سازان رسانه ای برنامه و فیلم را که می سازند بخصوص در زمینه فرهنگ اسلامی و ایرانی به نوعی جذابیت را در آن برنامه ها بنگنجانند تا نوجوانان به سمت این برنامه گرایش پیدا کنند تا دیگر جذب برنامه های خارجی و بیگانه نشوند. نوجوان تحت تاثیر خانواده، گروه همسالان جامعه آموزشهای رسمی و غیر رسمی آموزشگاهی و بویژه از طریق رسانه های گروهی هنجارهای اجتماعی را می آموزد و این هنجار را به صورت ارزشهای درونی شده در شخصیت خویش متجلی می سازد. بعد از رسانه مدرس هم می تواند محیط مناسبی برای رشد و توسعه علم و ایمان باشد و هم می تواند فضای مناسبی برای ترویج تفکرات غربی و نامناسب باشد. اولیا و مربیان مدرسه در این زمینه خیلی موثر هستند به خصوص در نحوه انتقال فرهنگ که چگونه می توانند فرهنگ دینی و اسلامی را به دانش آموزان منتقل کنند. اگر برنامه های فرهنگ جذابیت خودش را نداشته باشد و از ابزار زور و اجبار از جمله تهدید در کم کردن نمره و ایجاد به این فرهنگ کمتر خواهد شد. زیرا برنامه های فرهنگی متناسب با ارزش اسلامی شناخت آن فرهنگ را بپذیرد. نهاد بعدی دیگر که می تواند تاثیر گذارتر از دو نهاد قبلی باشد. نهاد خانواده است. خانواده به عنوان نخستین نهاد بشری، کوچکترین واحد اجتماعی و بخشی جدایی ناپذیر از جامعه اثرگذارترین و مم ترین محیط از سویی بر روی چگونگی شخصیت روانی و هویت فرهنگی فرزندان آینده سازان جامعه می باشد. از سوی دیگر فضای فرهنگی خانواده کما بیش در دراز مدت درگذر از حضور والدین در جامعه و ورود فرزندان به جامعه بر روی شکل فرهنگ جامعه تاثیر داشته ضمن اینکه خو از نهاد دیگر جامعه و از اجتماع تاثیر می پذیرد. پدر و مادر از لحاظ ارتباط عاطفی نزدیکترین رابطه را می توانند با فرزندان خویش داشته باشند. البته عواملی دیگر نیز می توانند تاثیر گذار باشند. مثل تحصیلات بالا والدین، منزلت اجتماعی بالا یا داشتن درآمد بالا ممکن است گرایش نوجوانان را به سمت فرهنگ غربی بیشتر کند به خصوص در نوع پوشش و رفتار خود که متناسب با مد و فرهنگ غرب پیش بروند. نوع نگرش والدین که آیا به سمت فرهنگ اسلامی است یا گرایش به فرهنگ غرب دارند، می تواند تاثیر گذار باشد. انتقال فرهنگ آیا بر اساس زور و اجبار است یا اگاهانه از روی شناخت و با فضای باز و ارامش بخش صورت م یگیرد. این ها از جمله عواملی هستند که می توانند در گرایش نوجوانان به فرهنگ غرب موثر باشند. بنابراین به منظور رشد شخصیت های مستقل متعهد و با وجدان که تحت تاثیر الگوی بیگانه قرار نگیرند. نهادهای اجتماعی کننده باید خود را ملزم به انجام وظایفی نظیر ترغیب استقلال نظم رشد توانایی تمرکز و تفکر انتقادی، رشد توانایی برقراری ارتباط با دیگران بدانند.

مدل نظری

سوالات تحقیق:
1- چقدر میزان تحصیلات والدین می تواند در گرایش دانش آموزان به فرهنگ غرب موثر می باشد؟
2- آیا شاغل بودن مادر می تواند در گرایش دانش آموزان به فرهنگ غرب موثر باشد؟
3- آیا پایگاه اجتماعی و اقتصادی دانش آموزان در گرایش آنها به فرهنگ غرب موثر است؟
4- آیا نوع نگرش والدین در گرایش دانش آموزان به فرهنگ غربموثر است؟
5- چقدر نوع ارتباط و رفتار والدین (مستبد، سهل گیر، متعادل) به فرزندان می تواند در گرایش آنها به فرهنگ غرب موثر باشد؟
6- چقدر رسانه ها داخلی و خارجی می تواند در گرایش دانش آموزان به فرهنگ غرب تاثیر گذار باشد؟
7- چقدر نوع استفاده از ماهواره و اینترنت م یتواند تاثیر گذار باشد؟
8- آیا دوستان به عنوان گروه همسالان می تواند دانش آموز را به سمت فرهنگ غرب سوق دهد؟
9- آیا نوع روش انتقال فرهنگ توسط معلمان و مربیان می تواند تاثیر گذار باشد؟
10- آگاهی و آموزش در رابطه با فرهنگ غرب و پیامدهای آن توسط نهادهای اجتماعی کننده چقدر موثر است؟

فصل چهارم

روش تحقیق

روش تحقیق:
این تحقیق یک مطالعه کیفی می باشد که برای بررسی و دستیابی به تجربیات زنده عوامل موثر بر گرایش دانش آموزان به فرهنگ غرب استفاده شده است.
جامعه آماری ما دانش آموزان دختر دبیرستان کوثر شهرستان قوچان می باشد. نمونه گیری مبتنی بر هدف آغاز و تا اشباح اطلاعات یعنی عدم دریافت اطلاعات جدید ادامه یافت که در مجموعه شمار شرکت کنندگان در پژوهش به12 نفر رسید.
به منظور جمع آوری اطلاعات از مصاحبه استاندارد دیزه با سوالات بسته استفاده شد.
روایی: داده های استخراج شده از هر مصاحبه به شرکت کنندگان ارائه شد و موافقت آنها با مطالب احراز گردید.
پایانی: با بازبینی داده ها توسط شرکت کنندگان میزان دقت آن سنجیده شد.
تعریف مفهومی
1- فرهنگ: در یک جمع بندی کلی با اشاره به تحول تاریخی واژه فرهنگ، ابتدایی ترین کاربردهای واژه فرهنگ در اواخر دوره قرن وسطی به کشت گیاهان و پرورش حیوانات باز می گردد و مدتی بعد همین مفهوم برای توصیف پرورش ذهن انسانها مورد استفاده قرار گرفت. این جنبه از کلمه فرهنگ بعد ما بیشتر مورد توجه قرار گرفت و در زمینه توسعه توانایی ها و استعداد های بشری کاربرد پیدا کرد و این اندیشه را مطرح نمود که پرورش فی نفسه فرایند اجتماعی و تاریخی (ویلیامر، ریموند)
2- تغییر فرهنگی: زمانی که عناصر مضر و مبتذل به هنجار و ارزش تبدیل شوند آنها نیز فرهنگ را تشکیل می دهند. یعنی فرهنگ یک جامعه تغییر کرده است. و هنجارها و ارزشهای کارکردی و مفید جای خود را به ارزشهای مبتذل و مخرب داده اند.(رفیع پور، فرامرز ص317)
3- تهاجم فرهنگی: امروزه با توجه به رشد فکری و اگاهی عمومی ملت های جهان، نفوذ و سلطه به دست آوردن مستعمرات از راه لشکر کشی های نظامی به اسانی امکان پذیر نیست و در صورت اجرا هزینه های زیادی را بر مهاجمان تحمیل م یکند. بیش از یک قرن است که استعمارگران روش نفوذ در کشورها را تغییر داده اند. این کشورها معمولاً اجرای مقاصد خود را با عناوین تبلیغ مذهبی، رواج تکنولوژی، ترویج زبان رشد و بالندگی فرهنگ این کشورها نبوده بلکه زمینه اسارت کامل فرهنگی اجتماعی، اقتصادی، سیاسی آنان را فراهم ساخته است(روح الامینی،1372، ص101)
4- غرب زدگی: متاسفانه در عصر ما کشورهای در حال توسعه آگاهانه و ناخودآگاه تحت تاثیر شدید جهان غرب قرار گرفته و اغلب در مقابل سلطه علمی و قدرت صنعتی مغرب زمین خود باخته شده اند. استقلال فکری خویش را از دست داده اند و شخصیت معنوی خود را فراموش کرده اند. (فلسفی،1364)
5- خانواده : بنیادی ترین واحد اجتماعی و اصلی ترین نهاد اجتماعی است که روابط افراد یکدیگر بر اساس هم خونی شکل می گیرد و نسبت به هم خویشاوند محسوب می شوند و نیازهای مادی، روانی، عاطفی، اقتصادی،…..انسانها را پاسخ داده و برطرف می کند. این در حالی است که خانواده اولین محیط جامعه پذیری هر انسانی نیز می باشد(ساروخانی، باقر،1375)
6- نوجوان: نوجوانی اغلب به عنوان دوره ای بین بچگی و بزرگسالی تعریف می شود گر چه بعضی از مولفین نوجوانی را مساوی بلوغ جنسی و دوره ی تغییرات فیزیکی که اوج آن در تکامل و رسیدگی در تولید مثل است می دانند.
تعریف عملیاتی
گرایش به فرهنگ غرب را می توان به سه بعد تقسیم نمود.1- بعد اعتقادی 2- بعد رفتاری 3- بعد عاطفی با توجه به این سه بعد سوالات زیرا را مطرح می کنیم.

نام متغیر
ابعاد
گویه
سطح سنجش
عوامل موثر بر گرایش فرهنگ غرب
بعد اعتقادی
1-به نظر شما پوشش مناسب چه نوع پوششی است؟
الف) به نظر من ظاهر شدن زنان با ارایش و حجاب نامناسب در امکان عمومی جرم برخورد می شود.
ب) در مهمانی ها و جشن های دوستانه و خانوادگی دلیلی برای پوشاندن موی سر وجود ندارد.
ج) بهتر است ما ایرانی ها بر اساس فرهنگ خود مدل های لباس مطلوبی طراحی کنیم و از مدل های غربی لباس استفاده نکنیم.
د) چادر حجاب کامل است.
اسمی

بعد رفتاری
2- نوع انتقال فرهنگ و ارزشهای اسلامی توسط مربیان و معلمان چگونه است؟
الف) استفاده از خشونت و تهدید به کم کردن نمره
ب)ایجاد فضای شاد و جذاب و ارام در اجرای برنامه های فرهنگی
ج)تشویق و دادن هدیه به خاطر رعایت امور معنوی و ارزشهای اخلاقی
د)توصیه به فرهنگ اصیل ایرانی و ارزشهای اسلامی
اسمی

بعد عاطفی
3- دوست دارید اوقات فراغت خود را چگونه سپری کنید؟
الف) از شرکت در پارتی های مختلط غیرخانوادگی لذت می برم.
ب) از رفتن به رستوران مدرن و کافی شاپ خوشم می آید.
ج) گوش دادن به موسیقی های غیر مجاز را دوست دارم.
د) از شرکت در مجالس مذهبی، دعا، نماز جماعت، لذت می برم.
اسمی

مصاحبه شونده: شماره 1
الف- سلام وخسته نباشین عذر می خواهم می تونم چند لحظه وقت تون بگیرم
ب: خواهش می کنم
الف: من دانشجو کارشناسی ارشد جامعه شناسی هستم در مورد گرایش به فرهنگ غرب دارم تحقیق می کنم. اجازه هست از شما چند سوال در این مورد بپرسم.
ب: اشکالی نداره
الف: میزان تحصیلات پدر و مادرتون چقدر؟
ب: میزان تحصیلات مادر دیپلم و میزان تحصیلات پدرم: دیپلم
الف: آیا مادرتون شاغله؟خیر خانه دار هستند.
الف: پدرتون چه شغلی دارند؟ بازنشسته ارتش هستند.
الف: آیا از وضعیت مالی تون رضایت دارین؟ بله

الف: میزان درآمد ماهیانه خانواده شما چقدره؟450 هزار تومان به بالا
الف: به نظر شما پوشش مناسب چه نوع پوششی؟ کدامیک از موارد زیر را قبول دارید؟
1-به نظر شما ظاهر شدن زنان با آرایش و حجاب نامناسب در اماکن عمومی جرم محسوب میشه
2- به نظر شما در مهمانی ها وجشن های دوستانه و خانوادگی دلیلی برای پوشاندن موی سر وجود ندارد.
3- بهتر است ما ایرانی ها بر اساس فرهنگ خود مدل های لباس مطلوبی را طراحی کنیم.
4- چادر حجاب کامل
ب: به نظر من بهتره ما ایرانی ها بر اساس فرهنگ خودمون لباس طراحی کنیم. این مورد در کشور ما خیلی کم باعث شده لباس هایی که با طرح سبک غربی اند خیلی خودشون بیشتر نشون بدن و از جذابیت بالاتری برای مصرف کننده برخوردار باشند.
الف: اوقات فراغت خودتو دوست داری چطور سپری کنی؟
ب: دوست دارم به رستوران های مدرن و کافی شاپ برم
الف: چه نظری در مورد دوستی و رابطه دختر و پسر دارید؟
ب: دوستی و رابطه دختر و پسر بدون اطلاع والدین خلاف فرهنگ اسلامی و ایرانی
الف: یعنی اگر والدین از این دوستی اطلاع داشته باشند اشکالی نداره؟
ب: اگر نظارتی وجود داشته باشد و قصد ازدواج و آشنایی قبل ازدواج باشد نه اشکالی نداره
الف: دوست داری چه نوع فیلم هایی رو تماشا کنی؟
ب: فیلم هایی که مطابق با فرهنگ بومی و اسلامی باشد.
الف: به نظر شما کدامیک از کارهای زیر باعث بالا رفتن شخصیت و وجهه اجتماعی میشه؟
1-تهیه هدیه برای جنس مخالف و جشن گرفتن در روز ولنتاین
2- نگهداری حیوانات (سگ و گربه) در داخل منزل
3- استفاده از لباس های رنگی، دستبندهای متنوع و عجیب
4- هیچ کدام
ب: تهیه هدیه برای جنس مخالف و جشن گرفتن در روز ولنتاین
الف: چه نوع سبک زندگی را می پسندی؟
ب: شیوه زندگی متناسب با موازین اسلامی و اخلاقی باشد.
الف: نوع رابطه شما با پدر و مادرتون چطوری؟
ب: پدر و مادرم در مورد مسائل اعتقادی و دینی و پوشش سخت گیری می کنند.
الف: نوع انتقال فرهنگ و ارزشهای اسلامی توسط مربیان و معلمان چطوری؟
ب: بیشتر از ابزار خشونت و تهدید به کم کردن نمره استفاده می کنند.

مصاحبه شونده: شماره2
الف: سلام خسته نباشین اجازع است چند لحظه ای وقت تون بگیرم
ب: خواهش می کنم
الف: من دانشجو رشته جامعه شناسی ام دارم در مورد گرایش به فرهنگ غرب دارم تحقیق می کنم. اجازه هست از شما چند سوال در این مورد بپرسم.
ب: نه اشکالی نداره
الف: میزان تحصیلات پدر و مادرتون چقدره؟
ب: تحصیلات مادرم دیپلمه و میزان تحصیلات پدرم: کارشناسی
الف: آیا مادرتون شاغله؟بله معلم هستند
الف: پدرتون چه شغلی دارند؟ پدرم معلم
الف: میزان درآمد ماهیانه خانواده شما چقدره؟
بین400هزار تا600هزار
الف: به نظر شما پوشش مناسب چه نوع پوششی؟ کدامیک از موارد زیر را قبول دارید؟
1-به نظر شما ظاهر شدن زنان با آرایش و حجاب نامناسب در اماکن عمومی جرم محسوب میشه
2- به نظر شما در مهمانی ها وجشن های دوستانه و خانوادگی دلیلی برای پوشاندن موی سر وجود ندارد.
3- بهتر است ما ایرانی ها بر اساس فرهنگ خود مدل های لباسی مطلوبی را طراحی کنیم.
4- چادر حجاب کامل
ب: چادر حجاب کامل
الف: دوست داری اوقات فراغت خود تو چطور سپری کنی؟
ب: دوست دارم به موسیقی و ترانه های خارجی گوش بدم
الف: چه نظری در مورد دوستی و رابطه دختر و پسر داری؟
ب: دوستی با جنس مخالف قبل از ازدواج کار درستی نیست
الف: دوست داری از چه نوع برنامه های رسانه ای استفاده کنی؟
ب: دوست دارم به رادیوهای بیگانه گوش بدم
الف: به نظر شما کدامیک از کارهای زیر باعث بالا رفتن شخصیت و وجهه اجتماعی میشه؟
1-تهیه هدیه برای جنس مخالف و جشن گرفتن در روز ولنتاین
2- نگهداری حیوانات (سگ و گربه) در داخل منزل
3- استفاده از لباس های رنگی، دستبندهای متنوع و عجیب
4- هیچ کدام
ب: نگهداری حیوانات (سگ و گربه) داخل منزل
الف: چه نوع سبک زندگی را می پسندی؟
ب: شیوه زندگی که بر اساس اسلام و دین باشه
الف: نوع رابطه شما با پدر و مادرتون به چه صورته؟
ب: احساس می کنم پدر و مادرم مرا درک نمی کنند
الف: نوع انتقال فرهنگ و ارزشهای اسلامی توسط مربیان و معلمان چطوری؟
ب: توصیه به فرهنگ اصیل ایرانی و ارزشهای اسلامی می کنند و آگاهی و آموزش در مورد پیامدهای گرایش به فرهنگ غرب می دهند.
مصاحبه شونده: شماره 3
الف- سلام وخسته نباشین اجازه می دین چند تا سوال راجع به تحقیق ام از شما بپرسم
ب: خواهش می کنم اشکالی نداره
الف: میزان تحصیلات پدر و مادرتون چقدره؟
ب: میزان تحصیلات مادر ابتدایی و میزان تحصیلات پدرم: ابتدایی
الف: آیا مادرتون شاغله؟خیر خانه دار هستند
الف: پدرتون چه شغلی دارند؟ پدرم بنا
الف: میزان درآمد ماهیانه خانواده شما چقدره؟
250 هزار تومان
الف: به نظر شما پوشش مناسب چه نوع پوششی؟ کدامیک از موارد زیر را قبول دارید؟
1-به نظر شما ظاهر شدن زنان با آرایش و حجاب نامناسب در اماکن عمومی جرم محسوب میشه
2- به نظر شما در مهمانی ها وجشن های دوستانه و خانوادگی دلیلی برای پوشاندن موی سر وجود ندارد.
3- بهتر است ما ایرانی ها بر اساس فرهنگ خود مدل های لباسی مطلوبی را طراحی کنیم.
4- چادر حجاب کامل
ب: چادر حجاب کامل است.
الف: اوقات فراغت خود را چطونه سپری کنید؟
ب: دوست دارم در مجالس مذهبی، دعا، نماز جماعت شرکت کنم
الف: چه نظری در مورد دوستی و رابطه دختر و پسر داری؟
ب: نظر خاصی ندارم
الف: دوست داری از چه نوع برنامه های رسانه ای استفاده کنی؟
ب: برنامه های دینی، مذهبی
الف: به نظر شما کدامیک از کارهای زیر باعث بالا رفتن شخصیت و وجهه اجتماعی میشه؟
1-تهیه هدیه برای جنس مخالف و جشن گرفتن در روز ولنتاین
2- نگهداری حیوانات (سگ و گربه) در داخل منزل
3- استفاده از لباس های رنگی، دستبندهای متنوع و عجیب
4- هیچ کدام
ب: هیچ کدام
الف: چه نوع سبک زندگی را قبول داری؟
ب: شیوه زندگی که بر اساس اسلام و دین باشه
الف: نوع رابطه شما با پدر و مادرتون به چه صورته؟
ب:در مورد مسائل مختلف با پدر و مادرم مشورت می کنم
الف: نوع انتقال فرهنگ و ارزشهای اسلامی توسط مربیان و معلمان چطوری؟
ب: آگاهی دادن از پیامدهای گرایش به فرهنگ غرب و توصیه به فرهنگ اصیل ایرانی و اسلامی
مصاحبه شونده: شماره4
ابتدا باب آشنایی
شروع مصاحبه
الف: میزان تحصیلات پدر و مادرتون چقدره؟
ب: میزان تحصیلات پدر و مادرم هر دو کارشناسی
الف: آیا مادرتون شاغله؟بله معاون
الف: پدرتون چه شغلی دارند؟ کارمند اداره آب هستند
الف: میزان درآمد ماهیانه خانواده شما چقدره؟
ب: 450 هزار تومان به بالا
الف: به نظر شما پوشش مناسب چه نوع پوششی؟ کدامیک از موارد زیر را انتخاب می کنید؟
1-به نظر شما ظاهر شدن زنان با آرایش و حجاب نامناسب در اماکن عمومی جرم محسوب میشه
2- به نظر شما در مهمانی ها وجشن های دوستانه و خانوادگی دلیلی برای پوشاندن موی سر وجود ندارد.
3- بهتر است ما ایرانی ها بر اساس فرهنگ خود مدل های لباسی مطلوبی را طراحی کنیم.
4- چادر حجاب کامل
ب: چادر حجاب کامل هست.
الف: اوقات فراغت خود تو دوست داری چطور سپری کنی؟
ب: دوست دارم در مجالس مذهبی شرکت کنم.
الف: چه نظری در مورد دوستی و رابطه دختر و پسر داری؟
ب: بی نظر
الف: دوست داری چه نوع برنامه رسانه ای را انتخاب کنی؟
ب: تماشای فیلم های مذهبی
الف: به نظر شما کدامیک از کارهای زیر باعث بالا رفتن شخصیت و وجهه اجتماعی میشه؟
1-تهیه هدیه برای جنس مخالف و جشن گرفتن در روز ولنتاین
2- نگهداری حیوانات (سگ و گربه) در داخل منزل
3- استفاده از لباس های رنگی، دستبندهای متنوع و عجیب
4- هیچ کدام
ب: هیچ کدام
الف: چه نوع شیوه زندگی را قبول دارید؟
ب: شیوه زندگی که متناسب با موازین اسلامی و اخلاقی باشد
الف: نوع رابطه شما با پدر و مادرتون به چه صورته؟
ب:در مورد مسائل مختلف با پدر ومادرم مشورت می کنم
الف: نوع انتقال فرهنگ و ارزشهای اسلامی توسط مربیان و معلمان چگونه؟
ب: ایجاد فضای شاد و جذاب در اجرای برنامه های فرهنگی
مصاحبه شونده: شماره5
ابتدا باب آشنایی
شروع مصاحبه
الف: میزان تحصیلات پدر و مادرتون چقدره؟
ب: میزان تحصیلات مادرم فوق دیپلم و پدرم هم تحصیلاتش فوق دیپلم
الف: پدر و مادرتون چه کاره هستند؟
ب: هر دو بازنشسته فرهنگی هستند
الف: میزان درآمد ماهیانه خانواده شما چقدره؟
ب: کمتراز450 هزار تومان
الف: به نظر شما پوشش مناسب چه نوع پوششی؟ کدامیک از موارد زیر را قبول می کنید؟
1-به نظر شما ظاهر شدن زنان با آرایش و حجاب نامناسب در اماکن عمومی جرم محسوب میشه
2- به نظر شما در مهمانی ها وجشن های دوستانه و خانوادگی دلیلی برای پوشاندن موی سر وجود ندارد.
3- بهتر است ما ایرانی ها بر اساس فرهنگ خود مدل های لباسی مطلوبی را طراحی کنیم.
4- چادر حجاب کامل
ب: بهتر است ما ایرانی ها بر اساس فرهنگ خود مدل های لباس طراحی کنیم
الف: دوست داری اوقات فراغت خود را چگونه سپری کنی؟
ب: از شنیدن موسیقی های مجاز لذت می برم
الف: دوست داری چه نوع برنامه رسانه ای را تماشا کنی؟
ب: برنامه های داخلی و بومی
الف: به نظر شما کدامیک از کارهای زیر باعث بالا رفتن شخصیت و وجهه اجتماعی میشه؟
1-تهیه هدیه برای جنس مخالف و جشن گرفتن در روز ولنتاین
2- نگهداری حیوانات (سگ و گربه) در داخل منزل
3- استفاده از لباس های رنگی، دستبندهای متنوع و عجیب
4- هیچ کدام
ب: هیچ کدام
الف: چه نوع شیوه زندگی را قبول داری؟
ب: باید آدمها در بیان عقایدشان آزاد باشند
الف: نوع رابطه شما با پدر و مادرتون به چه صورته؟
ب: با پدر و مادرم دوست هستم
الف: نوع انتقال فرهنگ و ارزشهای اسلامی توسط مربیان و معلمان چگونه؟
ب: تشویق و هدیه دادن به خاطر رعایت امور معنوی و ارزشهای اخلاقی
مصاحبه شونده: شماره6
ابتدا باب آشنایی
شروع مصاحبه
الف: میزان تحصیلات پدر و مادرتون چقدره؟
ب: میزان تحصیلات مادرم دیپلمه و پدرم هم کاردانی
الف: میزان درآمد ماهیانه خانواده شما چقدره؟
ب: 450 هزار تومان به بالا
الف: چه نوع پوششی از نظر شما مناسب است؟
ب: در مهمانی ها وجشن های دوستانه و خانوادگی دلیلی برای پوشاندن موی سر وجود ندارد.
الف: اوقات فراغت خود را چگونه سپری می کنید؟
ب:دوست دارم به روستوران های مدرن و کافی شاپ بروم و موسیقی غیر مجاز گوش بدم
الف: نظر شما درمورد دوستی و رابطه دختر و پسرچی هست؟
ب:دوستی و رابطه دختر و پسر نامحرم از نظر اسلام حرام و گناهی بزرگ است.
الف: دوست داری چه نوع برنامه رسانه ای را تماشا کنی؟
ب: تماشای فیلم های مبتذل
الف: به نظر شما کدامیک از کارهای زیر باعث بالا رفتن شخصیت و وجهه اجتماعی میشه؟
ب: تهیه هدیه برای جنس مخالف و جشن گرفتن در روز ولنتاین
الف: چه نوع سبک زندگی را انتخاب می کنید؟
ب: همه افراد جامعه باید در بیان عقایدشان آزاد باشند
الف: نوع رابطه شما با پدر و مادرتون به چه صورته؟
ب:با پدر و مادرمدر کارهای مختلف مشورت می کنم
الف: نوع انتقال فرهنگ و ارزشهای اسلامی توسط مربیان و معلمان چگونه؟
ب: استفاده از ابزارهای خشونت و تهدید به کم کردن نمره
مصاحبه شونده: شماره7
ابتدا باب آشنایی
شروع مصاحبه
الف: میزان تحصیلات پدر و مادرتون چقدره؟
ب: میزان تحصیلات مادرم کاردانی و پدرم هم کاردانی
الف: آیا مادرتون شاغلند؟ بله فرهنگی هستند
الف: پدرتون چه شغلی دارند؟ نظامی هستند
الف: میزان درآمد ماهیانه خانواده شما چقدره؟
ب: 450 هزار تومان به بالا
الف: به نظر شما پوشش مناسب چه نوع پوششی؟
ب: چادر حجاب کامل
الف: اوقات فراغت خودتون دوست دارید چگونه سپری کنی؟
ب:به رستوران و کافی شاپ های مدرن بروم
الف: دوستی و رابطه دختر و پسر چه نظری دارید؟
ب: دوستی و رابطه دختر و پسر با آگاهی خانواده و والدین اشکالی ندارد
الف: چه نوع برنامه رسانه ای را دوست داری تماشا کنید؟
ب: تماشای فیلم های مطابق با فرهنگ اسلامی
الف: چه نوع شیوه زندگی را می پسندید؟
ب: شیوه زندگی متناسب با وازین اسلامی و اخلاقی
الف: نوع رابطه شما با پدر و مادرتون چگونه؟
ب: پدر و مادرم در مورد پوشش و اعتقادات دینی من سخت گیری می کنند
الف: نوع انتقال فرهنگ و ارزشهای اسلامی توسط مربیان و معلمان چگونه؟
ب: تشویق و هدیه دادن به خاطر رعایت امور معنوی و ارزشهای اخلاقی
مصاحبه شونده: شماره8
ابتدا باب آشنایی
شروع مصاحبه
الف: میزان تحصیلات پدر و مادرتون چقدره؟
ب: میزان تحصیلات پدر و مادرم هر دو کارشناسی
الف: شغل پدر و مادرتون چی هستش؟
ب: مادرم خانه دار و پدرم معلم
الف: میزان درآمد ماهیانه خانواده شما چقدره؟
ب: 450 هزار تومان
الف: به نظر شما پوشش مناسب چه نوع پوششی؟
ب: چادر حجاب کامل
الف: دوست دارید اوقات فراغت خود را چگونه سپری کنید؟
ب:دوست دارم به رستوران و کافی شاپ های مدرن بروم
الف: نظر شما درباره دوستی و رابطه دختر و پسر چیست؟
ب: دوستی قبل ازدواج کار پسندیده ای نیست
لف: دوست دارید چه نوع برنامه رسانه ای را تماشا کنید؟
ب: تماشای فیلم های مذهبی، ایرانی
الف: چه نوع شیوه زندگی را قبول دارید؟
ب: شیوه زندگی متناسب با موازین اسلامی و اخلاقی
الف: رابطه شما با پدر و مادرتون به چه صورته؟
ب: با پدر و مادرم در مورد مسائل مختلف مشورت می کنم و دوست هستیم.
الف: نوع انتقال فرهنگ و ارزشهای اسلامی توسط مربیان و معلمان چگونه؟
ب: ایجاد فضای شاد و جذاب در اجرای برنامه های فرهنگی
مصاحبه شونده: شماره9
ابتدا باب آشنایی
شروع مصاحبه
الف: میزان تحصیلات پدر و مادرتون چقدره؟
ب: میزان تحصیلات مادرم ابتدایی و پدرم دیپلم
الف: پدر و مادرتون چه شغلی دارند؟
ب: مادرم خانه دار و پدرم شهید شده
الف: میزان درآمد ماهیانه خانواده شما چقدره؟
ب: 450 هزار تومان به بالا
الف: به نظر شما پوشش مناسب چه نوع پوششی؟
ب: در مهمانی ها وجشن های دوستانه و خانوادگی دلیلی برای پوشاندن موی سر وجود ندارد.
الف: دوست دارید اوقات فراغت خود را چگونه سپری کنید؟
ب:دوست دارم به موسیقی غیر مجاز گوش بدهم.
الف: نظر شما درباره دوستی و رابطه دختر و پسر چیست؟
ب: دوستی و رابطه دختر و پسرنامحرم حرام است.
لف: دوست دارید چه نوع برنامه رسانه ای را تماشا کنید؟
ب: تماشای برنامه های دینی و مذهبی
الف: چه نوع شیوه زندگی را دوست دارید؟
ب: شیوه زندگی متناسب با موازین اسلامی و اخلاقی
الف: رابطه شما با پدر و مادرتون به چه صورته؟
ب: با مادرم دوست هستیم.
الف: نوع انتقال فرهنگ و ارزشهای اسلامی توسط مربیان و معلمان چگونه؟
ب: توصیه به فرهنگ اصیل و ارزشهای اسلامی می کنند.
مصاحبه شونده: شماره10
ابتدا باب آشنایی
شروع مصاحبه
الف: میزان تحصیلات پدر و مادرتون چقدره؟
ب: میزان تحصیلات مادرم راهنمایی و پدرم دیپلم
الف: میزان درآمد ماهیانه خانواده شما چقدره؟
ب: 450 هزار تومان به بالا
الف: به نظر شما پوشش مناسب چه نوع پوششی؟
ب: بهتر است ما ایرانی ها بر اساس فرهنگ خود مدل های لباس مطلوبی طراحی کنیم.
الف: دوست دارید اوقات فراغت خود را چگونه سپری کنید؟
ب:رفتن به رستوران های مدرن و کافی شاپهای مدرن
الف: چه نظری درباره دوستی و رابطه دختر و پسر دارید؟
ب: دوستی و رابطه دختر و پسر بدون اطلاعخلاف فرهنگ اسلامی.
لف: دوست دارید چه نوع برنامه رسانه ای را تماشا کنید؟
ب: برنامه های بومی مطابق فرهنگ اسلامی
الف:به نظر شما چه کاری باعث بالارفتن شخصیت و وجهه اجتماعی میشود.؟
ب: تهیه هدیه برای جنس مخالف و جشن گرفتن روز ولنتاین
الف: نوع رابطه شما با پدر و مادرتون چگونه؟
ب: پدر و مادرم در رابطه با پوشش و اعتقادات مذهبی سخت گیری می کنند.
الف: نوع انتقال فرهنگ و ارزشهای اسلامی توسط مربیان و معلمان چگونه؟
ب: استفاده از ابزار خشونت و تهدید به کم کردن نمره
مصاحبه شونده: شماره11
ابتدا باب آشنایی
شروع مصاحبه
الف: میزان تحصیلات پدر و مادرتون چقدره؟
ب: میزان تحصیلات مادرم متوسطه و پدرم فوق دیپلم
الف: آبا مادرتون شاغلند؟ خیر مادرم خانه دار
الف:پدرتون چه شغلی دارند؟ کارمند اداره برق
الف: میزان درآمد ماهیانه خانواده شما چقدره؟
ب: 450 هزار تومان به بالا
الف: به نظر شما پوشش مناسب چه نوع پوششی؟
ب: چادر حجاب کامل
الف: دوست دارید اوقات فراغت خود را چگونه سپری کنید؟
ب:دوست دارم به موسیقی غیر مجاز گوش بدهم.
الف: چه نظری درباره دوستی و رابطه دختر و پسر دارید؟
ب: دوستی و رابطه دختر و پسر بئون اطلاع والدین خلاف فرهنگ و ارزشهای اسلامی
الف: چه نوع برنامه رسانه ای را دوست دارید تماشا کنید؟
ب: تماشای فیلم های مبتذل
الف: به نظر شما چه کاری باعث بالارفتن شخصیت و وجهه اجتماعی میشود.؟
ب: استفاده از لباس های رنگی، دستبندهای عجیب و متنوع
الف: چه نوع شیوه زندگی را می پسندید؟
ب: شیوه زندگی مردم در کشورهای توسعه یافته غربی
الف: نوع رابطه شما با پدر و مادرتون چگونه؟
ب: احساس می کنم پدر و مادرم مرا درک نمی کنند.
الف: نوع انتقال فرهنگ و ارزشهای اسلامی توسط مربیان و معلمان چگونه؟
ب: استفاده از ابزار خشونت و تهدید به کم کردن نمره

فصل پنجم

نتیجه گیری

نتیجه گیری
غرب زدگی و تقلید کورورانه از مظاهر تمدن غرب سابقه ای طولانی داشته و در میان جوانان کشورهای جهان سوم از جمله کشورهای اسلامی نیز رواج دارد. نتایجی که از این تحقیق بدست امده به چند دسته عوامل طبیعی و تکوینی و ضعف برخوردها و عملکردها و فقدان مدیریت و تهاجم فرهنگی دشمنان خارجی تقسیم می شود. عواملی چون سطح سواد والدین، پایگاه اجتماعی و اقتصادی خانواده نیز تاثر گذار بود. نتایج تحقیق نشان می دهد که نوجوانی که سطح سواد والدین کمتر بوده و از نظر پایگاه اجتماعی و اقتصادی پایین بودند بیشتر به فرهنگ بومی و ارزشهای اسلامی پایبند بودند هرچه سطح سواد والدین و پایگاه اقتصادی و اجتماعی والدین در سطح بالای قرار داشتند نوجوان بیشتر گرایش به غرب و مد داشتند. هرچه پدر و مادر سخت گیرتر نسبت به مسائل مذهبی و پایبندی به ارزشهای اسلامی بودند و با نوجوانان خود ارتباط دوستانه نداشتند و نوجوان خود را درک نمی کردند نوجوانان بیشتر به سمت فرهنگ غرب کشیده می شدند ولی اینطور به نظر می رسد که گرایش به فرهنگ غرب به صورت سطحی است و به طور عمق تاثیر نگذاشته است زیرا یکی از عواملی که باعث شده نوجوانان به فرهنگ غرب گرایش پیدا کنند به خاطر عوامل طبیعی و تکوینی بوده است زیرا رشد تدریجی و جسمانی و بروز غرایز جنسی موجب ظهور تحولات درونی و دگرگونی هایی در اخلاق و رفتار و روان می گردد در نتیجه علاقه به دیدن صحنه هایی تحریک کننده تمایلات جنسی و خواندن داستان های عشقی شدید می شوند و گرایش به فرهنگ غرب توسط نوجوانان ممکن است مقطعی و گذار باشد و با مرور زمان و بالا رفتن سن نوجوان که باعث خود اگاهی آنها شود. این گرایش تغییر کند برای نمونه در این مصاحبه دیده شد که بیشتر نوجوانان پوشش مناسب را چادر می دانستند در صورتی که ممکن بود از گوش دادن به موسیقی های غیر مجاز لذت ببرند. بنابراین نوعی تضاد در عمل و عقاید آنها وجود داشت که این ناشی از عوامل طبیعی و تکوینی رشد نوجوان ذاتاً و فطرتاً فرهنگ بومی و ارزشهای اسلامی را قبول داشتند ولی در عمل طور دیگر رفتار می کردند. از عوامل دیگری که باعث این تضاد می شود به خاطر سازگار شدن یا محیط و یا همرنگ شدن با جماعت و اینکه مورد قبول گروه همسالان و دوستان خود قرار گیرند و ترس از طرد شدن از گروه دوستان باعث می شود فرد طور دیگری رفتار کند و مطابق فرهنگی و ارزشهای عمل کند که ذاتاً آن را قبول ندارند.
بنابراین ابتدا عوامل طبیعی و تکویتی می تواند در نوع گرایش نوجوانان به فرهنگ غرب یا فرهنگ بومی و ارزشهای اسلامی تاثیر گذار باشد ولی نهادهای اجتماعی کننده نیز می توانند این عوامل طبیعی و تکوینی را در جهت مثبت تقویت کنند. خانواده و پایگاه اجتماعی و اقتصادی والدین و نوع برخورد والدین نیز خیلی تاثیر گذار بوده است زیرا خانواده در شکل گیری شخصیت فرد خیلی موثر است و اگر نوجوان از یک شخصیت ثابت و پایدار برخوردار باشد می تواند راه خود را بدرستی انتخاب کند نهاد بعدی که بعد از خانواده خیلی موثر است مدرسه است. نوع برخورد معلمان و مربیان با مسائل فرهنگی خیلی مهم است زیرا نتایج تحقیق نشان داد که معلمان و مربیانی که از ابزار خشونت و تهدید به کم کردن نمره و ایجاد استرس و اضطراب در نوجوانان شده بودند آنها تمایل کمتر به ارزش ها اسلامی و فرهنگ بومی داشتند.
همه ما به خوبی می دانیم که پیروی از الگو و مدهای غربی نمی تواند موجب پیشرفت و ترقی ما گردد. عوامل اصلی موفقیت در تمامی زمینه ها خود باوری و پایبندی به اصول اعتقادی و ارزش های اخلاقی است. چه خوب است غرور ملی و غیرت دینی، ملی خویش و متناسب با هویت فرهنگی خود به فعلیت برسانیم.

پیشنهادات
1-برنامه ریزی متولیان فرهنگ و دین در ارتقاء کاربردی معارف اصیل اسلامی و افزایش ایمان در نوجوانان
2-برنامه ریزی دقیق تر رسانه های ارتباط جمعی خصوصاً تلویزیون درباره مدگرایی
3-درک دنیای جدید جوانان از طرف والدین و حضور بیشتر و موثرترآنها در کنار فرزندان
4- برنامه ریزی صحیح فرهنگی در مراکز تحصیلی با چشم اندازی درست به اینده شغلی و خانوادگی جوانان
5-برنامه ریزی آموزشی مسئولین فرهنگی و علمی برای کاهش تاخر فرهنگی در زمینه های اینترنت و ماهواره.
6- سعی در مطابق دادن مظاهر تمدن صنعتی و مدرن و ساماندهی مدها بر مبنای فرهنگ ملی و اسلامی

منابع و ماخذ
1- عابدی، اردکانی، محمد، (1388)، رابطه عزت نفس و میزان گرایش جوانان به سبک زندگی غربی، فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 41، شماره2
2- عباسی، خیام، محمد تقی، ایمان،(1386)، تبیین جامعه شناختی گرایش جوانان به فرهنگ غرب، جوانان و مناسبات نسلی شماره اول
3- جوادی یگانه، محمد رضا، عزیزی، جلیل، هویت فرهنگی و اجتماعی در بین جوانان شهر شیراز با توجه به عامل رسانه
4- اشرفی، (1477)، بی هویتی اجتماعی و گرایش به غرب
5- لطف ابادی حسین، نوروزی، وحیوه، بررسی چگونگی نگرش دانش آموزان دبیرستانی پیش دانشگاهی ایران به جهانی شدن و تاثیر آن بر ارزشها هویت دینی و ملی
6- گل محمدی، احمد، (1386)، جهانی شدن فرهنگ و هویت، تهران، نشر نی
7- همیلتون، پیتر(1379)، تالکوت پارسونز، ترجمه احمد تدین، تهران انتشارات هرمس
8- مک کوایل دنیس،(1385)، نظریه ارتباطات جمعی، با ترجمه پرویز اجلالی، تهران، دفتر مطالعات و توسعه سازمانها، چاپ دوم.
9- آزاد ارمکی، تقی، (1381)، نظریه های جامعه شناسی، تهران، سروش
10- ریتز، جورج، (1379) نظریه جامعه شناسی دوران معاصر، ترجمه محسن ثلاثی تهران، علمی
11- توسلی، غلامعباس(1380)، نظریه های جامعه شناسی، تهران سمت
12- گیدنز، آنتونی،(1382)، تجدد و شخص، ترجمه ناصر موفقیان تهران، نی
13- کی روشه، (1376)، جامعه شناسی تالکوت پارسونز، ترجمه عبدالحسین نیک مهر، تهران تبیان