تحقیق بررسی سیستمهای پشتیبان تصمیم DSS



پروژه کارشناسی رشته مهندسی فناوری اطلاعات و ارتباطات

موضوع :
سیستم تصمیم یار DSS

استاد راهنما :

نگارنده :

سال تحصیلی 1394

Titel:
decision support system

Supervisor:
…..
Writings:
…..

year 1394

سپاس گزاری
با سپاس ازسه وجود مقدس:
آنان که ناتوان شدند تا ما به توانایی برسیم… پدرانمان
موهایشان سپید شد تا ماروسفید شویم… مادرانمان
و عاشقانه سوختند تا گرمابخش وجود ما و روشنگر راهمان باشند… استادانمان

تقدیم به :
پدر و مادرم
که از نگاهشان صلابت
از رفتارشان محبت
و از صبرشان ایستادگی را آموختم

فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده 1
فصل اول مقدمه
1-1 مقدمه 3
1-2 سیستم های تصمیم یار 3
فصل دوم مفاهیم و تعاریف
2-1 مفهوم سیستم تصمیم یار 6
2-2 سیستم پشتیبان تصمیم گیری (DSS) چیست؟ 6
2-3 مفاهیم اولیه 6
2-4 روند تغییرات DSS 8
2-5 انواع داده پردازی در DSS 9
2-5-1 بازیابی و تحلیل داده ها برای DSS 9
2-5-2 سیستم های پژوهشی 9
2-6 یک کاربرد DSS 9
2-6-1 یک کاربرد DSS چیست ؟ 9
2-7 ویژگی ها و قابلیت های DSS 10
2-8 مولفه های DSS 11
2-8-1 زیر سیستم مدیریت داده 11
2-8-2 زیر سیستم مدیریت مدل 12
2-8-3 زیر سیستم مدیریت مبتنی بر دانش 12
2-9- زیر سیستم مدیریت داده 13
2-9-1 پایگاه داده DSS 13
2-9-1-1 پایگاه داده 13
2-9-2-2 سازمان داده 14
2-9-2-3 استخراج 14
2-9-3 سیستم مدیریت پایگاه داده 15
2-10 زیر سیستم های مدیریت مدل 15
2-11 عناصر داخلی DSS 15
2-11-1 معرفی DSS در 4 فاز 15
2-11-1-1 فاز هوشمندی 16
2-11-1-2 فاز طراحی 16
2-11-1-3 فاز انتخاب 17
2-11-1-4 فاز اجرا 17
2-12 مدیریت داده data managment 17
2-13 پایگاه مدل 18
2-14 مدیریت مدل Model managment 19
2-15 بلوکهای سازنده مدل و خط مشی ها 20
2-16 دایرکتوری مدل 20
2-17 سخت افزار DSS 20
2-18 چارچوب توسعه یافته DSS 20
2-18-1 DSS داده محور 21
2-18-2 DSSمدل محور 21
2-18-3 DSSدانش محور 21
2-18-4 DSSسند محور 21
2-18-5 DSSگروهی و ارتباطات محور 22
2-18-6 DSSدرون سازمانی و برون سازمانی 22
2-18-7 DSSبا عملکرد ویژه یا هدف عمومی 23
2-18-8 DSSمبتنی بر وب 23
فصل سوم رده بندی های DSS
3-1 رده بندیهای DSS 26
3-1-1 رده بندی خروجی Alter 26
3-1-2 رده بندی whinston و HOLsapple 26
3-1-2-1 DSS متن گرا 26
3-1-2-2 DSS پایگاه داده گرا 26
3-1-2-3 DSS صفحه گسترده گرا 27
3-1-2-4 DSS حل کننده گرا 27
3-1-2-5 Dss قاعده گرا 27
3-1-2-6 مرکب 28
3-1-2-7 DSS هوشمند 28
3-1-2-8 DSS ویژه وسازمانی 28
3-1-2-9 DSS ویژه (تک کاره) 28
3-2 پشتیبان فردی ،گروهی و سازمانی 28
3-2-1 پشتیبانی شخصی 28
3-2-2 پشتیبانی گروهی 29
3-2-3 پشتیبانی سازمانی 29
3-3 DSS منحصر به فرد در برابر یک سیستم پشتیبان گروهی (GSS) 29
3-4 سیستم های سفارشی در برابر سیستمهای آماده 29
3-5 DSS و وب 30
3-5-1 توسعه DSS 30
3-5-2 استفاده DSS 30
3-6 پیکربندیهای DSS 31
3-7 زیر سیستم های DSS 31
3-8 دلایل استفاده از سیستم DSS 32
3-9 اهداف سیستم DSS 32
3-10 واسط کاربری 33
3-11 اجزای DSS 33
3-12 فرآیند DSS 33
3-13 نرم افزار های گروه گرا(GroupWare) 34
3-14 الگوریتم فرآیند پشتیبانی تصمیم گیری 35
3-15 پنج مورد از خصوصیات سیستمهای DSS 35
3-16 خصوصیات کلی سیستمهای تصمیم یار 35
3-17 فناوریهای اصلی پشتیبانی از تصمیم 37
3-18 تعیین چهارچوبی برای پشتیبانی از تصمیم 37
فصل چهارم ایجاد و توسعه SSD
4-1 مقدمه ای به ایجاد و توسعه DSS 39
4-2 چرخه ایجاد نرم افزار سنتی 40
4-3 مدیریت پروژه 42
4-4 پروژه های تجارت الکترونیک و وب 43
4-5 شکست در پیاده سازی پروژه 43
4-6 روش های دیگر ایجاد و توسعه سیستم ها 44
4-6-1 ایجاد موازی : یک روش سنتی 44
4-6-2 روش های ایجاد سریع برنامه های کاربردی 44
4-6-3 نمونه سازی 44
4-6-3-1 نمونه سازی : شناسایی روش های توسعه وضعیت DSS 45
فصل پنجم سطوح فناوری و ابزار های DSS
5-1 سطوح فناوری و ابزارهای DSS 49
5-2 ابزارهای اولیه DSS 49
5-3 ابزار های مجتمع DSS 49
5-4 DSSویژه (کاربرد های DSS) 51
5-5 ارتباط میان سه سطح 51
5-6 پلتفورمهای توسعه DSS 51
5-7 استفاده از یک زبان نسل چهارمی (4GL) 52
5-8 استفاده از OLAP با مخازن داده یا پایگاه داده وسیع 52
5-9 استفاده از یک ابزار مجتمع توسعه DSS (موتور یا مولد) 52
5-10 استفاده از یک مولد DSS با دامنه مشخص 52
5-11 توسعه DSS با استفاده از روش های CASE 52
5-12 توسعه یک DSS پیچیده 53
5-13 انتخاب ابزار توسعه 53
5-14 انتخاب سخت افزار 53
5-15 انتخاب نرم افزار 53
5-16 انتخاب یک مولد 54
5-17 استفاده مجدد از اجزاء 54
5-18 DSS های ایجاد شده توسط تیم 56
5-19 DSS های ایجاد شده توسط کاربران نهایی 57
5-20 خطرات ایجاد شده توسط کاربران نهایی 58
5-21 کاهش خطرات محاسبات کاربر نهایی 58
5-22 در کنار هم قرار دادن DSS ها 60
5-23 گرایشات در پیاده سازی IB/SSD 61
فصل ششم نتیجه گیری
6-1 نتیجه گیری 63
منابع و ماخذ 65
چکیده انگلیسی 67

فهرست جداول
(جدول 2-1) DSS در برابر EDP 7
(جدول 2-2) مفاهیم در بر گیرنده تعاریف DSS 8
(جدول 2-3) مولفه های DSS و تاثیرات وب 12
(جدول2-4) چهار فاز تصمیم گیری سایمون و اثرات در وب 15
(جدول 4-1) چرخه ایجاد نرم افزار سنتی 41
(جدول 5-1) سطوح فناوری SSD/ تماس ابزار ها و وب 50

فهرست اشکال
(شکل 2-1) معماری DSS مبتنی بر وب معمولی 10
(شکل 5-1) ارتباط و وابستگی سطوح تکنولوژی 51

چکیده :
در دنیای امروز که علم مدیریت به سرعت در حال پیشرفت است، بدون استفاده از سیستمهای اطلاعاتی نوین و تکنولوژی نمی توان مدیر موفقی بود. از طرفی تنوع و پراکندگی سیستمهای اطلاعاتی موجب پیچیدگی و عدم پایداری در تصمیم گیری های مدیران سازمان ها گردیده است. به منظور حل این پیچیدگی، سیستم های اطلاعاتی در دو دسته کلی در ارتباط خاص و ارتباط عمومی با حوزه عملیاتی تعریف می شوند. سیستم های MIS و DSS از جمله سیستم های در ارتباط عمومی با حوزه عملیاتی می باشند که هر یک نقش تعیین کننده ای در سلسله مراتب سازمانی و فرآیند تصمیم گیری مدیران دارد. سیستم MIS اطلاعات مورد نیاز برای مدیریت یک سازمان را فراهم می آورد و سیستم DSS داده ها، مدل ها، و ابز ار تجزیه تحلیل داده را جهت کمک به تصمیم گیری در شرایط غیر معمول در سازمان ارائه می نماید. در این مقاله، ضمن بحث در مورد فرآیند تصمیم گیری مبتنی بر هر مفهوم، ویژگیهای آن، روابط و ارتباطات هر مفهوم برای فرایند تصمیم گیری توصیف شده است. همچنین در پایان مدل ها و حوزه های تاثیر گذاری به منظور مشخص نمودن وجوه تمایز این دو سیستم در تصمیم گیری های سازمانی ارائه گردیده است.
DSS به مدیران در تصمیمات استراتژیک که ساختار نیافته یا نیمه ساختار یافته هستند کمک می کند ولی قضاوت وبینش تصمیم گیری برای کنترل این فرآیند مهم است که به وسیله مدیران انجام می پذیرد. DSS از مدل ها برای بیان ساده واقعیتها ، و روابط مابین متغیرهای مهم در محیط خاص استفاده می کند و به مدیران اجازه می دهد که پاسخ هایی برای سوالات مبتنی بر " چه می شود اگر" بیابند.
سیستم های تصمیم یار با پیشرفت تکنولوژی رایانه و دانش برنامه نویسی در اواخر دهه 70 و اوایل دهه 80 میلادی به وجود آمدند تا سازمان ها را در تحلیل مشکلات و ارائه نتایج راه حل های مختلف یاری کنند. سیستم های تصمیم یار از طریق به کارگیری مدل ها و تحلیل آنها قادرند مسائل بسیار پیچیده را حل کرده و راه حل و نتیجه ارائه دهند

فصل اول
مقدمه

1-1 مقدمه :
مفهوم سیستمهای تصمیم یار برای اولین بار در سالهای آغازین دهه 70 بوسیله اسکات مورتون تحت عنوان سیستمهای تصمیم گیری مدیریت مطرح گردید. او چنین سیستمهایی را, سیستم های تعاملی برمبنای کامپیوتر نامید که با استفاده از داده ها و مدلها, تصمیم گیرندگان را در حل مسائل ساختار نایافته یاری می رسانند. تعریف دیگر dss به وسیله کین و اسکات مورتن به شرح زیر ارائه شده است: سیستم های تصمیم یار منابع هوشمند انسانی را با تواناییهای کامپیوتر برای بهبود بخشیدن کیفیت تصمیمات ترکیب می کنند, آنها سیستم هایی برمبنای کامپیوتر (cbis)تصمیم گیریهای مدیریتی هستند که به مسائل نیمه ساختار یافته میپردازند. تعاریف مزبور به چهار ویژگی اصلی اشاره دارند:
1 ـ dss داده ها و مدلها را با هم ترکیب می کند.
2 ـ dssها برای کمک به مدیران در فرایند تصمیم گیری در مورد مسائل نیمه ساختار یافته و ساختار نایافته طراحی می شوند.
3ـ dss ها تصمیمات مدیران را پشتیبانی می کنند و به هیچ وجه جایگزین آنها نمی شوند.
4 ـ هدف dss بهبود اثر بخشی تصمیمات است.
باید یادآوری کرد که dss اصطلاحی تفسیر بردار است, به این معنی که برای اشخاص مختلف معانی مختلف دارد و تعریف جهان شمول قابل قبولی برای dss وجود ندارد و در بسیاری ازحالات dss با توجه به ویژگیها و فواید آن توصیف می شود. مفهوم dss به خاطر استعمال غلط اصطلاح mis در سیستم بوجود آمد Mis در ابتدا مفهومی متفاوت با پردازش داده داشت. هدف mis استفاده از سیستم کامپیوتری برای کمک به مدیر در تصمیم گیری بود. ولی پس از مدتی mis بعنوان تمام فعالیتهای کامپیوتری شناخته شد. بنابراین, وجود اصطلاحی برای نشان دادن نیاز مدیر به اطلاعات, احساس گردید. یک مسئله ساختاری را به تنهایی می توان توسط کامپیوتر با دنبال کردن یک برنامه فرعی که توسط مدیر تدارک میشود حل نمود. در حل مسائل نیمه ساختاری, مدیر بخش ساختار مسئله را با کامپیوتر حل می کند در حالیکه با آن بخش نیمه ساختاری به طور ذهنی برخورد می نماید. اگر مسئله فاقد هرگونه ساختار باشد, کامپیوترهیچگونه کمکی نمی تواند بنماید و مدیر باید به طور ذهنی به یک راه حل برسد. مفهوم سیستم پشتیبانی تصمیم متداول ترین روش را برای استفاده کامپیوتر در حل مسئله در خلال سالهای دهه 1980 بوجود آمد. مدیران تشخیص داده اند می توانند با کامپیوتر بصورت یک تیم حل مسئله کارکنند.
1-2 سیستم های تصمیم یار
یک سیستم تصمیم یار سیستمی است که به پشتیبانی مدیریتی از تصمیم گیرنده در حالت هایی با تصمیم نیمه ساخت یافته تمایل دارد (عباس ملکی 1383) سیستم های تصمیم یار با این معنی ، باید یک چیز الحاقی در تصمیم گیرنده برای توسعه توانایی های آن ها باشد اما نباید جایگزین قضاوت آن ها شود . در واقع سیستم های پشتیبان از تصمیم ، دارای مجموعه ای از برنامه ها و داده های مرتبط به هم است که برای کمک به تحلیل و تصمیم گیری به کار گرفته می شود . کمک این گونه سیستم ها در تصمیم گیری بیش از سیستم های مدیریت اطلاعات (عباس ملکی 1383) با سیستم های اطلاعات اجرایی است .
سیستم های پشتیبان از تصمیم اولین بار در سال های 1970 توسط آقای لستر (عباس ملکی 1383) مطرح شد . از بدو ظهور ایده تصمیم گیری به کمک کامپیوتر در انستیتو تکنولوژی کارنگی (عباس ملکی 1383) تا به امروز ، تعاریف متعددی برای سیستم های پشتیبان تصمیم پیشنهاد شده است . این تعدد تعابیر تا حدودی به سیر تکاملی این رویکرد باز می گردد .

فصل دوم
مفاهیم و تعاریف

2-1 مفهوم سیستم تصمیم یار :
همان گونه که گفته شد ، سیستم های اطلاعات مدیریت اشکالاتی دارد که سیستم های پشتیبانی تصمیم برای رفع آن ها به وجود آمده است . سیستم اطلاعات مدیریت ، به منظور تدارک پشتیبانی شخصی برای هر مدیر نیست . این ضعف سیستم اطلاعات مدیریت ، اقداماتی را باعث شد که منتهی به مفهوم سیستم پشتیبانی تصمیم گردید . مفهوم سیستم پشتیبانی تصمیم ، شکست های اولیه سیستم اطلاعات مدیریت را تجربه نکرد . به احتمال قوی دلیل اصلی ان ؛ دامنه محدودتر سیستم پشتیبان تصمیم است . برخورد ملایم تر سیستم پشتیبان تصمیم است . برخورد ملایم تر سیستم پشتیبانی تصمیم ، شانس موفقیت خود را حداکثر می کند . این سیستم ها ، منابع انسانی (آگاهی های فردی) را با قابلیت های کامپیوتری ترکیب می کنند تا باعث ارتقاء کیفیت تصمیم گیری ها مخصوصاً در مورد مسائل نیمه ساخت یافته شوند .. سیستم های پشتیبانی تصمیم ، سیستم هایی هستند که منابع فکری افراد را با قابلیت های کامپیوتر ، جهت بهبود کیفیت تصمیمات به کار می گیرند . این سیستم ها ، معمولاً برای حل مسائل نیمه ساخت یافته به کار می روند . سیستم های پشتیبان تصمیم ؛ سیستم های تعاملی مبتنی بر کامپیوتر هستند که تصمیم گیران را یاری می کنند تا با به کارگیری داده ها و مدل ها ، مسائل نیمه ساخت یافته را حل نمایند .
2-2 سیستم پشتیبان تصمیم گیری (DSS) چیست؟
تعاریف قبلی یک DSS آن را بصورت یک سیستم که تمایل به پشتیبانی مدیریتی از تصمیم گیرنده در حالتهایی با تصمیم نیمه ساخت یافته دارند، مشخص می کند DSS. با این معنی باید یک چیز الحاقی در تصمیم گیرنده برای توسعه تواناییهای آنها باشد . اما نباید جایگزین قضاوت آنها شود. آنها در تصمیماتی فرض شده اند که نیازمند قضاوت یا در تصمیماتی که نمی تواند بطور کامل توسط الگوریتمهاپشتیبانی شوند.ازتعریف قبلی می توان چندین تفسیر بدست اورد . اکنون چندین تعربف دیگر را که باعث عدم توافق قابل ملاحظه در این که واقعاً یکDSS چیست ارائه داده می شود .
مجموعه ای از برنامه ها و داده های مرتبط بهم که برای کمک به تحلیل و تصمیم گیری طراحی می شوند.کمک این گونه سیستم ها در تصمیم گیری بیش از سیستم های مدیریت اطلاعات (MIS) یا سیستم های اطلاعات اجرایی(EIS) است.
2-3 مفاهیم اولیه:
تعاریف اولیه DSS، آن را به عنوان سیستمی معرفی می کرد که برای پشتیبانی از تصمیم گیرندگان مدیریتی در موقعیت های تصمیم گیری شبه ساختاریافته به کارمی رفتند. DSS دستیاری برای تصمیم گیرندگان بود که قابلیتهای آنان را توسعه می داد ولی جایگزین قضاوت آنان نمی شد. بخش دیگری از تعریف، متذکر می شد که سیستم می تواند مبنی بر کامپیوتر باشد، می تواند به صورت برخط و متعامل عمل کند وترجیحا قابلیت خروجی گرافیکی داشته باشد.
Little، DSS را به شکل " مجموعه رویه های مبنی بر مدل برای پردازش داده ها و قضاوت جهت کمک به مدیر در تصمیم گیری " تعریف می کند. چنین سیستمی برای موفقیت باید ساده، قدرتمند، دارای کنترل آسان، وفق پذیر، کامل در جنبه های مهم و ساده برای برقراری ارتباط باشد. آنچه در این تعریف به طور ضمنی دیده می شود، این است که سیستم، مبنی برکامپیوتر است و سرورها توسعه ای از قابلیتهای حل مساله کاربران هستند.
Alter ، DSS را از طریق هم سنجی آنها با سیستم پردازش داده الکترونیک ( EDP ) متعاریف در پنج بعد ، تعریف می کند که در جدول 1-1 نشان داده شده است .
(جدول 2-1) DSS در برابر EDP
فعال
غیر فعال
استفاده
مدیریت خط و ستاد
منشی (دفتری)
کاربر
سودمندی
بهره وری مکانیکی
هدف
حال و آینده
گذشته
وسعت زمانی
انعطاف پذیری
پایداری
ویژگی

Moore و Chung چنین بحث می کنند که مفهوم ساختارمندی که بخشی از بیشتر تعاریف اولیه DSS است (به این معنی که DSS می تواند موقعیتهای نیمه ساخت یافته و ساخت نیافته را اداره کند) ، به طور کلی معنی ندارد. یک مساله می تواند فقط با توجه به تصمیم گیرنده خاص، تحت عنوان ساختاریافته یا نیافته توصیف گردد ( یعنی تصمیمات ساختاریافته به این دلیل ساخت یافته اند که ما به این شکل با آنها برخورد کرده ایم ). بنابراین آنها DSS را سیستم های قابل توسعه ای تعریف می کنند که توانایی پشتیبانی از تحلیل داده های ad hoc و مدل سازی تصمیم، با گرایش به سمت برنامه ریزی آینده و به کاررفته در بازه های برنامه ریزی نشده و نامنظم را داراست.
Bonczek، DSS را به عنوان سیستم مبنی بر کامپیوتری تعریف می کند که شامل سه مولفه متعامل است. یک سیستم زبانی (مکانیزم برقراری ارتباط بین کابر و سایر مولفه ها)، یک سیستم دانشی ( یک ذخیره دانش نهفته در سیستم در رابطه با مساله ) و سیستم پردازش مساله (پیوند بین دو مولفه دیگر).
سرانجام Ken، لغت DSS را برای موقعیتهایی که یک سیستم نهایی تنها از طریق یک پردازش تطبیقی یادگیری و ارزیابی می تواند توسعه یابد، به کار می برد.
به عنوان یک تعریف کلی می توان گفت DSS یک CBIS متعامل، انعطاف پذیر و وفق پذیر است که به طور ویژه برای پشتیبانی از راه حل مشکلات مدیریتی ساختارنیافته جهت تصمیم گیری بهتر، توسعه یافته است. این سیستم از داده ها استفاده می کند، رابط کاربر ساده ای فراهم می کند و می تواند دیدگاه تصمیم گیرندگان را هم در تصمیم گیری شرکت دهد. به علاوه DSS مدلها را به کار می برد، توسط یک پردازش تعاملی ساخته می شود، از تمام فازهای تصمیم گیری پشتیبانی می کند و می تواند شامل یک مولفه دانش باشد.
در نهایت keen واژه DSS را در موقعیتهایی که یک سیستم نهایی می تواند تنها از طریق یک فرآیند یادگیری و ارزیابی توسعه داده شود ، بکار می برد . بنابراین او یک DSS را بصورت یک محصولی از فرآیند توسعه که در آن کاربر DSS سازنده DSS و خود DSS که قادر به نفوذ در یکدیگر در نتایج ارزیابی سیستم و الگوهای استفاده هستند ، تعریف می کند . این تعاریف از طریق مفاهیم متنوع استفاده شده در تعریف DSS مقایسه و هم سنجی می شوند.
(جدول 2-2) مفاهیم در بر گیرنده تعاریف DSS
منبع
تعریف شده بر حسب
(1980)Scott-Morton وGorry
نوع مساله و وظیفه سیستم (پشتیبانی)
(1970)Little
وظیفه سیستم و خصوصیات واسط
(1980)Alter
الگوی استفاده و اهداف سیستم
(1980)Chang و Moore
الگوی استفاده و قابلیت های سیستم
(1980)Bonczek et al.
مولفه های سیستم
(1980)Keen
فرآیند توسعه

متاسفانه ، تعاریف از DSS یک تمرکز سازگار را ارائه نمی دهند . چون هر یک سعی بر محدود کردن نفوس ، بطور مختلف می کنند . به علاوه آنها بطور جمعی از هدف اصلی DSS چشم پوشی می کنند یعنی برای پشتیبانی و بهبود تصمیم . در تعاریف اخیر DSS این تمرکزها ، به نظر می رسد بر روی ورودی نسبت به خروجی می باشد یک دلیل احتمالی برای تاکید بر این تغییر ، سخت بودن اندازه گیری خروجیهای DSS می باشد (برای مثال کیفیت تصمیم یا اطمینان از تصمیم گرفته شده)
2-4 روند تغییرات DSS
روند تغییرات در DSS از سال 1970 تا 1989بگونه ای بود که در این سال یک سیستم تصمیم یار شامل یک واسط کاربری ،یک پایگاه دانش ، ومکانیزم پردازش شد. و این یعنی ورود به دنیای DSSهوشمند.

2-5 انواع داده پردازی در DSS
2-5-1 بازیابی و تحلیل داده ها برای DSS:
این سیستم ها لزوما فقط داده ها را پیشنهاد کرده و بر تعامل با پایگاه داده های وجود قرار می گیرند.این قسمت شامل موارد :
* سیستم های پژوهشی
* سیستم های تحلیل داده ها که گزارشات بریده و خلاصه ای از داده های موجود در پایگاه داده ها را ارائه می دهد.
* سیستم اطلاعات حسابداری که اطلاعات حسابداری به عنوان تحلیلی از داده های تراکنش حسابداری ارائه می شود.
2-5-2 پشتیبانی محاسباتی برای تصمیمات ساختارمند
این سیستم شامل استفاده از داده های عمومی موجود در پایگاه داده ها و محاسبه آنها با یکدیگر و با جزئیات موارد فردی برای دستیابی به اطلاعات برای یک تصمیم است.
مثال: سیستم بیمه خودروها
2-5-3 پشتیبانی از تصمیم شامل الگوپردازی
این سیستم بر استفاده از اطلاعات موجود در یک پایگاه اطلاعاتی یا داده های درونداد کاربر که ممکن است فرضی باشد تکیه می کند و پیامدها با استفاده از داده ها در قالب یک قالب محاسبه می شود.
الگو روابطی را که تصمیم گیرنده معتقد است بین متغیرهای مربوط به یک تصمیم حفظ می شود را منعکس می نماید.
2-6 یک کاربرد DSS
یک DSS معمولاً برای پشتیبانی از راه حل یک مسئله خاص یا ارزیابی یک موقعیت ساخته می شود . به همین خاطر آن کاربرد DSS نامیده می شود . در DSS یک تعریف کاری که شامل یک محدوده ای از اساس کاربرد DSS ایده ال است را ارائه می دهیم .
2-6-1 یک کاربرد DSS چیست ؟
یک کاربرد DSS رویکرد (یا متدولوژی) برای پشتیبانی از تصمیم گیرنده می باشد . آن از CBIS سازگار ، انعطاف پذیر و تعاملی استفاده می کند مخصوصا برای پشتیبانی از راه حل مساله غیر ساخت یافته خاص ، توسعه شده می شود . آن از داده استفاده می کند و یک واسط کاربر راحت فراهم می نماید و می تواند متشکل از بینش تصمیم گیرنده باشد . به علاوه یک DSS معمولاً از مدلهایی استفاده می کند که ) اغلب توسط کاربر نهایی) توسط یک فرآیند تکراری و تعاملی ساخته می شود . آن از همه فازهای تصمیم گیری پشتیبانی می کند و می تواند شامل یک مولفه دانش باشد . در نهایت ، یک DSS می تواند توسط یک کاربر منفرد بر روی یک PC یا می تواند مبتنی بر وب برای استفاده توسط تعدادی از افراد در چندین مکان استفاده می شود .

(شکل 2-1) معماری DSS مبتنی بر وب معمولی

این معماری چند ردیفی از یک مرورگر وب برای اجرای برنامه ها بر روی سرور کاربرد، استفاده میکند. این سرور برای ساختن یک یا بیش از یک مدل ، به داده دسترسی دارد . همچنین داده ممکن است توسط یک سرور داده که بطور بالقوه داده را از انبار داده یا از سیستم مرکزی استخراج می کند فراهم شود . هنگامی که کاربر نیاز داشته باشد که مدل بهینه شود ، این مدل توسط داده پرنفوس می شود و به سرور بهینه ساز ، انتقال می یابد . سرور بهینه ساز می تواند به داده اضافی از سرور داده دسترسی داشته باشد . این سرور ساده را حل کرده و راه حل هایی را مستقیماً در مرورگر وب کاربر فراهم می نماید. گزارش های راه حل تولید شده می تواند توسط مدیر در سرور کاربرد به منظور قابل خواندن شدن ، دستکاری شود و ممکن است مستقیماً به طرفین مناسب از طریق ایمیل یا از طریق پورتال وب دیگر بصورت قسمتی از سیستم اطلاعاتی سازمانی فرستاده شود.
2-7 ویژگی ها و قابلیت های : DSS
بدلیل اینکه هیچ اجماعی بر روی اینکه دقیقاً یک DSS چیست ، آشکارا هیچ توافقی در مورد قابلیتها و خصوصیات DSS نیست قابلیت ها متشکل از یک مجموعه ایده ال می باشد . واژه هوش تجاری مترادف با DSS می باشد اما به شدت با پیاده سازی وب هم تراز شده است .
1- عمدتا در موقعیتهای نیمه ساخت یافته و ساختارنیافته با همراه کردن قضاوت انسان و اطلاعات کامپیوتری، از تصمیم گیرندگان پشتیبانی می کند. چنین مسایلی نمی توانند ( یا به راحتی نمی توانند ) باسایر سیستم های کامپیوتری یا روشها و ابزارهای کمی استاندارد، حل شوند.
2- این پشتیبانی شامل سطوح مختلف مدیریتی (از مدیران اجرایی سطح بالا تامدیران رده معمولی) می باشد.
3- این پشتیبانی برای افراد هم مانند گروهها فراهم می شود.
4- این پشتیبانی برای چندین تصمیم دارای وابستگی و/ یا ترتیبی فراهم می گردد.
DSS-5از کلیه فازهای فرایند تصمیم گیری پشتیبانی می کند : هوش، طراحی، انتخاب و پیاده سازی.
6- از فرایندها و سبکهای متنوع تصمیم گیری پشتیبانی می کند.
7- DSS با زمان تطبیق پذیر است. تصمیم گیرنده ممکن است واکنش دهنده و قادر به رویارویی سریع با شرایط متغیر باشد و DSS را برای برخورد با این تغییرات آماده کند. DSS، انعطاف پذیر است بنابراین کاربران می توانند عناصر پایه ای را اضافه، حذف، ترکیب، تغییر یا مرتب سازی دوباره کنند.
8- کاربران با آن احساس راحتی کنند. کابرپسندی، قابلیت گرافیک قوی، رابط انسان- ماشین متعامل به زبان انگلیسی می تواند اثربخشی DSS را به شدت افزایش دهد.
9- DSS به جای کارایی( هزینه ) تصمیم گیری، برای بهبود اثر تصمیم گیری تلاش می کند : دقت، زمانبندی و کیفیت.
10- تصمیم گیرنده کنترل کامل بر کلیه مراحل فرآیند تصمیم گیری حل مساله دارد. هدف DSS پشتیبانی و نه جایگزینی تصمیم گیرنده است.
11- کاربران نهایی خودشان می توانند قادر به ساخت و تصحیح سیستم های ساده باشند.
12- DSS معمولا با مدلها به تحلیل موقعیتهای تصمیم گیری کمک می کند.
13- DSS می تواند به منابع داده ای، قالبها و انواع متفاوت، دسترسی داشته باشد. از سیستم های جغرافیایی گرفته تا شی گرا.
2-8 مولفه های DSS
یک کاربرد DSS می تواند از زیر سیستم هایی تشکیل شده باشد :
2-8-1 زیر سیستم مدیریت داده :
زیرسیستم مدیریت داده شامل پایگاه داده ای است که حاوی داده مرتبط با وضعیت است که توسط نرم افزاری بنام سیستم مدیریت پایگاه داده ( DBMS ) مدیریت می شود . این زیرسیستم می تواند با انبار داده مشترک که یک مخزنی برای داده تصمیم گیری مرتبط است اتصال داخلی داشته باشد .معمولاً داده از طریق یک پایگاه داده سرور وب ذخیره یا در دسترس قرار می گیرد .
2-8-2 زیر سیستم مدیریت مدل:
این یک بسته نرم افزاری شامل علم مدیریت آماری و مالی است و یا مدلهای کمی است که قابلیتهای تحلیل سیستم و مدیریت نرم افزار مقتضی را فراهم مینماید . همچنین زبانهای مدلسازی را هم برای ساختن مدلهای سفارشی شامل می شود . اغلب چنین سیستمی ، سیستم مدیریت پایگاه مدل نامیده می شود . این مولفه می تواند به ذخایر خارجی یا مشترک مدلها اتصال داشته باشد . متدهای راه حل مدل و سیستم های مدیریت برای اجرا ، بر روی سرور کاربرد در سیستم های توسعه وب ) مثل جاوا (پیاده سازی می شوند .
2-8-3 زیر سیستم مدیریت مبتنی بر دانش :
این زیر سیستم می تواند هر یک از زیر سیستم های دیگر را پشتیبانی و یا بصورت یک مولفه مستقل عمل کند . آن هوش را برای افزودن به هوش تصمیم گیرنده فراهم می کند . آن می تواند با مخزن دانش سازمان ) قسمتی از سیستم مدیریت دانش ( که بعضی وقتها، پایگاه دانش سازمانی نامیده می شود اتصال داخلی داشته باشد . دانش ممکن است از طریق مرورگر وب فراهم شده باشد . بسیاری از متدهای هوش مصنوعی در سیستم های توسعه وب مثل جاوا پیاده سازی شده اند و در تعامل با دیگر DSS ها راحت هستند
(جدول 2-3) مولفه های DSS و تاثیرات وب
فاز
تاثیرات وب
تاثیرات بر روی وب
سیستم مدیریت پایگاه داده (DBMS)
واسط گرافیکی دوستانه و پایدار ، ارائه مکانیز مستقیم برای پرس و جو از پایگاه داده ، ارائه کانال ارتباطی پایدار برای داده اطلاعات و دانش .
دسترسی به داده از طریق دستگاه های تجارت الکترونیکی در شبکه داخلی و خارجی، ابزار های توسعه مبتنی بر وب
زبان های برنامه نویسی جدید
دسترسی به اطلاعات پایگاه داده
وسیله ای برای هدایت تجارت الکترونیکی پایگاه داده سرور های وب
ذخیره داده در مورد وب برای تحلیل با استفاده از مدل ها به منظور تعیین موثر بودن و کارایی
سیستم مدیریت پایگاه مدل (MBMS)
دسترسی به مدل ها و متد های حل که به صورت بر نامه های جاوا وسیستم های توسعه وب دیگر استفاده از مدل ها توسط مدیران تعلیم ندیده . بدلیل استفاده آسان دسترسی به ابزار های IA مبتنی بر وب به منظور پیشنهاد مدل ها و متد های حل در DSS دسترسی به اطلاعات مدل ها
زیرساختار های طراحی و به روز رسانی های بهبود یافته ، رواج مدل ها و راه حل های زیر ساختار وب بهبود کارایی از طریق مدل های مسیر یابی پیغام وب
پیش بینی مدل ها
سیستم محاوره ای واسط کاربر (UIMs)
ارائه واسط کاربر گرافیکی فامیلی ، پایدار و انعطاف پذیر توسط مرور گر وب
دسترسی به اطلاعات واسط کاربر
تست و توزیع واسط کاربر آزمایشی از طریق وب
تعریف چگونگی کار مرورگر وب توسط کمک های واسط کاربر گرافیکی آغازی و موس کامپیوتر
بکارگیری تولید و تشخیص سخن در سراسر وب
سیستم مدیریت پایگاه دانش (KBMS)
دسترسی به متد های AI
دسترسی به اطلاعات متد های AI
دسترسی به دانش
بکارگیری ابزارهای AI به صورت برنامه های جاوا یا به صورت ابزار های توسعه دیگر وب
اداره آسان متد های AI در مسیر یابی پیغام و طراحی شبکه
تشخیص خرابی های اینترنت توسط سیستم خبره
تشخیص مشکلات سخت افزار توسط سیستم خبره
یادکیری الگوهای کاربر توسط موتور های جستجو هوشمند

2-9- زیر سیستم مدیریت داده
زیر سیستم مدیریت داده از عناصر زیر تشکیل شده اند :
2-9-1 پایگاه داده DSS
2-9-1-1 پایگاه داده
یک پایگاه داده ، مجموعه ای از داده است که برای برآوردکردن نیازها و ساختار یک سازمان ، سازماندهی می شود این داده ها می تواند توسط بیش از یک فرد و در بیش از یک کاربرد استفاده شود . چندین پیکربندی برای پایگاه داده وجود دارد . در بسیاری نمونه های DSS داده از انبار داده یا از یک سیستم پایگاه داده مرکزی به سراسر یک پایگاه داده سرور وب ، هدایت می شود . برای کاربردهای دیگر DSS در صورت نیاز یک پایگاه داده خاص ، ساخته می شود . چندین پایگاه داده می تواند در یک کاربرد DSS استفاده شود که بستگی به منابع داده دارد . بطور عمومی، کاربران انتظار دارند که از مرورگرهای وب برای دسترسی استفاده کنند و پایگاه داده سرور وب ، داده را صرف نظر از منبع ،تحویل دهد .
اساساً داده داخلی از سیستم پردازش تراکنش سازمانی می آید . یک مثال معمولی از چنین داده ، لیست حقوق ماهیانه است . مثالهای دیگر مانند اختصاص بودجه ، پیش بینی فروش آینده می باشد . داده داخلی از طریق مرورگر وب بر روی یک اینترانت و سیستم مبتنی بر وب داخلی ، قابل دسترسی می باشد . داده خارجی شامل داده صنعتی ، داده تحقیق بازاریابی ، داده سرشماری ، داده استخدام منطقه ای ، آئین نامه دولت زمانبندی مالیات و داده اقتصاد ملی می باشد . این داده ها می توانند از شرکتهای دولتی ، تجاری و بنگاههای تحقیق بازاری ، بنگاههای پیش بینی اقتصادی و تلاش خود سازمان برای جمع آوری داده خارجی آمده باشند . مثل داده داخلی ، داده خارجی هم می تواند در پایگاه داده DSS نگهداری شود یا مستقیماً در زمانی که DSS استفاده می شود مورد دسترسی قرار گیرد . داده خارجی در حالتهای متنوعی بر روی فراهم می شود ) برای مثال، از سرویسهای بر خط محاسبه شده یا برداشت از طریق موتورهای جستجو)
2-9-2-2 سازمان داده
آیا یک DSS باید یک پایگاه داده مستقل داشته باشد ؟
در DSS ویژه و کوچک داده می تواند مستقیماً وارد مدلها شود و در بعضی وقتها مستقیماً از پایگاه داده بزرگتر استخراج می شود . در سازمان های بزرگ که مقدار وسیعی از داده را استفاده می کنند ، از قبیل AT&T داده در انبار داده سازماندهی شده و در صورت نیاز استفاده می شود .
پایگاه داده های DSS با چندین منبع در بسیاری از DSS های بزرگ ، کاملاً یکپارچه می باشد . نیازی نیست که یک پایگاه داده مجزای DSS بطور فیزیکی در پایگاه داده مشترک ، تفکیک شوند . آنها می توانند به دلایل اقتصادی ، بطور فیزیکی با همدیگر ذخیره شوند . بسیاری از سیستم های OLAP داده ای را استخراج می کنند که در پایگاه داده خارجی دستکاری می شود .
یک پایگاه داده DSS می تواند در یک DBMS با سیستم های دیگر مشترک باشد . پایگاه داده DSS می تواند شامل اشیاء چند رسانه ای باشد ) مثل عکس ، نقشه (پایگاه داده شی گرا در XML توسعه می یابد و در DSS استفاده می شود . این موارد در کاربردهای تجارت الکترونیکی اهمیت دارند .
2-9-2-3 استخراج
اغلب به منظور ایجاد یک پایگاه داده DSS یا یک انبار داده ، ضروری است که داده از چندین منبع گرفته شود . این عمل ، استخراج نامیده می شود به طور اساسی آن شامل وارد کردن فایل ، خلاصه سازی ، استاندارد سازی ، فیلترینگ و چگالش داده می باشد . همچنین استخراج در زمانی که کاربر از داده ای گزارش تولید می کند نیز رخ می دهد . برای یک انبار داده ، داده از منابع داخلی یا خارجی استخراج می شود .
فرآیند استخراج بطور متعدد توسط DBMS مدیریت می شود . برای استخراج داده باید یک پرس و جوی دقیق در چندین جداول مرتبط با داده ایجاد شود که ممکن است در چندین پایگاه داده مستقل گسترده شده باشد .
2-9-3 سیستم مدیریت پایگاه داده
یک پایگاه داده توسط DBMS ایجاد ، به روز و مورد دسترسی قرار می گیرد . اکثر DSS ها با یک DBMS رابطه ای تجاری استاندارد که قابلیت هایی را فراهم میکند ، ساخته می شوند .
فهرست داده
وسیله پرس و جو
2-10 زیر سیستم های مدیریت مدل
زیر سیستم های مدیریت مدل DSS از عناصر زیر تشکیل شده اند :
پایگاه داده
سیستم مدیریت پایگاه مدل
زبان مدلسازی
دایرکتوری مدل
اجرا ، جامعیت و پردازشگر فرمان مدل
2-11 عناصر داخلی DSS
2-11-1 معرفی DSS در 4 فاز :
(جدول2-4) چهار فاز تصمیم گیری سایمون و اثرات در وب
فاز
تاثیرات وب
تاثیرات بر روی وب
هوشمندی
– دسترسی به اطلاعات برای شناسایی مشکلات و فرصت ها از داده های داخلی و خارجی منابع
– دسترسی به روش های هوش مصنوعی و دیگر روش های داده کاوی برای شناسایی فرصت ها
– از طریق همکاری و GSS و KMS آموزش از راه دور می تواند فراهم کند آگاهی را برای اضافه کردن ساختار به مشکلات
– شناسائی و معرفی فرصت هایی برای تجارت الکترونیک ، فرا ساختاری وب ، سخت افزاری و ابزار نرم افزار ، و غیره.
– عوامل هوشمند کاهش دادن بار بیش از حد از اطلاعات
– موتورهای جستجو هوشمند
طراحی
دسترسی به داده ها ، مدل ها و راه حل استفاده از روش های OLAP ، داده کاوی ، داده ها انبارها را از طریق همکاری و GSS و KMS راه حل های مشابه موجود در KMS
روش های (GSS) Brainstorming را برای مشارکت در طراحی سایت های فراساختاری مدل های و راه حل های مسائل فرا ساختاری وب
انتخاب
دسترسی به روش ها برای ارزیابی اثرات از راه حل های پیشنهادی
ابزار های DSS بررسی و ایجاد ضوابط از مدل ها به جلوگیری از تعیین وب سایت ، اینترنت ، زیر ساخت و اکسترانت ابزار های DSS که چگونه پیام ها راه دور تعیین می کند .
اجرا
ابزار مبتنی بر وب همکاری (GSS) و KMS می تواند در پیاده سازی تصمیم گیری کمک کند . ابزار نظارت بر عملکرد تجارت الکترونیک و سایر خبر گزاری ها سایت های دیگر ، اینترانت ، اکسترانت و اینترنت به خودی خود .
تصمیم در مورد مرورگر و سرور طراحی و دسترسی به اجرا در آمد :
این در نهایت تعیین میکند که چگونه به کار بکیرد اجزای متنوعی گپکه درگیر از طریق اینترنت

2-11-1-1 فاز هوشمندی
هوشمندی در تصمیم گیری شامل پیمایش متناوب و یا مداوم محیط است .این فاز شامل فعالیت های متعدد با هدف شناسایی مشکلات و فرصتها است.(هم چنین ممکن است شامل نظارت بر نتایج فاز پیاده سازی از فرآیند تصمیم گیری باشد .
2-11-1-2 فاز طراحی
فاز طراحی شامل یافتن یا توسعه و آنالیز روش های عملی است. این روش ها شامل فهمیدن مشکل و امتحان راه حل ها برای امکان عملی بودن هستند. یک مدل از تصمیم گیری برای حل مشکل : ساختار ، آزمایش ، اعتبار .
مدل سازی شامل فهم مشکل وتجزیه آن به فرم کیفی و یا کمی، براساس یک مدل ریاضی است.
در مدل سازی متغیرها شناسایی شده و روابط بین آنها ساخته می شود، ساده سازی در فرضیات در صورت لزوم انجام می شود.. برای مثال ارتباط بین 2 متغیر ممکن است طولی فرض شود اگر چه ممکن است در واقعیت اثرات غیر طولی (عرضی) داشته باشد. باید یک تعادل مناسب بین ساده کردن و ارائه ی واقعیت فراهم گردد. مدل ساده تر به کاهش هزینه های توسعه کمک می کند، به کاربری راحت تر، و یک راه حل سریع اما این کمتر نمایشگر یک مشکل واقعی است و می تواند نتیجه های نادرستی ایجاد کند. از طرفی دیگر، یک مدل ساده تر به طور کلی اطلاعات کمتری احتیاج دارد، یا این اطلاعات متراکم شده و راحت تر به دست می آید.این پروسه ی مدل سازی ترکیبی از هنر و علم است. به عنوان علم، کلاس های مدل استاندارد زیادی در دسترس است. و با تمرین یک تحلیل گر می توان تعیین کرد کدام یک در موقعیت داده شده قابل اجرا هستند.
2-11-1-3 فاز انتخاب
انتخاب عمل مهم تصمیم گیری است. درمرحله انتخاب است که یک تصمیم واقعی گرفته شده ومراحل اجرای یک فعالیت نیز مشخص می شود. . مرز بین طراحی و انتخاب اغلب معلوم نیست زیرا برخی از فعالیت ها را می توان در هر دوی آنها انجام داد و اغلب می تواند یکی از فعالیت های انتخاب به فاز فعالیت های طراحی منتقل شود. به عنوان مثال ، شخص می تواند آلتر ناتیو های جدید را از انجام ارزیابی های موجود، تولید کند. فاز انتخاب شامل جستجو ، ارزیابی ، و پیشنهاد راه حل مناسب برای مدل می باشد. راه حل برای یک مدل مجموعه ای خاص از مقادیر متغیر برای تصمیم گیری در انتخاب و جایگزینی است .
2-11-1-4 فاز اجرا
در پانصد سال پیش ماچیاولی استاتلی به برخی از نکات زیر اشاره کرد " بجای تاکید بر تردید یا احساس خطر در موفقیت بایدتاکید بر انجام مشکل باشد ". اجرای راه حل پیشنهادی برای مشکل، در حقیقت شامل بکار گیری یک دستور العمل جدیدو یاتغییر اندک می باشد. و تغییر باید مدیریت شود.
انتظارات کاربران نیز باید به عنوان بخشی از تغییر ، مدیریت شود.تعریف اجرا( پیاده سازی) تا حدی پیچیده است زیرا پیاده سازی یک فرآیند پیچیده و طولانی با مرز های ناشناخته است. در واقع اجرا عبارت است از بکار بستن یک روش مناسب برای کار، بدون نیازبه اجرا توسط یک سیستم کامپیوتری . بسیاری از مسائل عمومی اجرا ، مانند مقاومت در مقابل تغییر ، درجه حمایت از مدیریت ارشد ، و آموزش کاربر ، از مسائل مهم در برخورد با سیستم های پشتیبانی مدیریت هستند .
2-12 مدیریت داده data managment
مدیریت داده کار ذخیره سازی و نگهداری از داده هایی را انجام می دهد که کاربر از طریق سیستم بر روی آنها تحلیل انجام می دهد. این بخش هم شامل یک پایگاه داده و هم نرم افزار مدیریت پایگاه داده می شود. در واقع اطلاعات در بستر یک نرم افزار مدیریت پایگاه داده ذخیره سازی شده و مورد استفاده قرار می گیرند. اطلاعاتی که در DSS مورد استفاده قرار می گیرند معمولاً از سه منبع عمده تامین می شوند: قسمتی از اطلاعات، اطلاعات سازمانی هستند که بسته به هدف کاربر از بکارگیری سیستم می تواند اطلاعات مختلفی را از محیط سازمان در بر بگیرد. معمولاً اطلاعات مورد نظر از پایگاه داده سازمانی و یا گاهی پایگاه داده تحلیلی بدست می آیند. بعضی از تصمیمات نیازمند استفاده از اطلاعات از منابع بیرونی مانند گزارشات دولتی، اینترنت و غیره هستند که به عنوان اطلاعات تکمیلی برای DSS مورد استفاده قرار می گیرند و آنها را اطلاعات بیرونی می نامند. همچنین گاهی می توان DSS هایی را طراحی کرد که اطلاعات را از کاربر دریافت می کند. به عبارتی به جای استخراج اطلاعات از منابع مختلف سازمانی و برون سازمانی، کاربر اطلاعات خود را وارد پایگاه داده سیستم می کند.
2-13 پایگاه مدل
پایگاه مدل حاوی خط مشی و علم مدیریت ، پیش بینی ، مالی و آماری خاص می باشد و مدلهای کمی دیگر که قابلیتهای تحلیل را در یک DSS فراهم می کنند . توانایی فراخوانی ، اجرا ، تغییر ، ترکیب و مدلهای بازرسی ، قابلیتهای کلیدی در DSS می باشد که آن را از دیگر CBIS ها متمایز می سازد . مدلها در پایگاه مدل می توانند به چهار دسته اصلی تقسیم شوند : استراتژی ، تاکتیکی ، عملیاتی و تحلیلی . به علاوه خط مشی ها و بلوکهای سازنده مدل نیز وجود دارد .
مدلهای استراتژی (راهبردی) برای پشتیبانی ازمسئولیتهای طراحی استراتژی مدیریت عالی استفاده می شود کاربردهای بالقوه شامل تولید تجارت الکترونیکی ، توسعه اهداف مشترک ، طراحی برای ادغام و فراگیری و کاوش انتخاب محل می باشد .
مدلهای تاکتیکی، اساساً توسط مدیران میانی به منظور کمک رساندن به تخصیص و کنترل منابع سازمانی استفاده می شود . مثالهایی از مدلهای تاکتیکی شامل انتخاب کردن یک سرور وب ، طراحی توضیح فروش و خط مشی بودجه سرمایه . معمولاً مدلهای تاکتیکی تنها در زیر سیستم سازمانی از قبیل واحد حسابرسی قابل کاربرد می باشند . مدلهای عملیاتی برای پشتیبانی روزانه از فعالیتهای کاری سازمان ، استفاده می شوند.
اساساً مدلهای عملیاتی از تصمیم گیری مدیران خط اول پشتیبانی م یکنند . این مدلها به طور معمول تنها از داده داخلی استفاده می کنند . مدلهای تحلیلی به منظور انجام تحلیل بر روی داده استفاده می شوند . آنها شامل مدلهای آماری ، مدلهای علم مدیریت ، مدلهای کاوش داده و مدلهای مالی می باشند . بعضی وقتها آنها با مدلهای دیگر از قبیل مدلهای طراحی استراتژی کامل می شوند . شالوده تحلیل تجاری ، همه مدلهای تحلیلی را در بر می گیرد. این ابزارها ، سهولت می توانند در سیستم های وب بکارگرفته شوند . مدلها در DSS محاسباتی می باشند یعنی آنها بوسیله فرمولها بیان می شوند . این فرمول ها می توانند از پیش در ابزارهای توسعه DSS از قبیل اکسل برنامه ریزی شوند. آنها می توانند در یک صفحه گسترده نوشته شوند و برای استفاده آینده ذخیره گردند و یا تنها برای استفاده برنامه نویسی شوند.
2-14 مدیریت مدل Model managment
این جزء از DSS شامل مدلهای ذخیره شده در یک پایگاه مدل و نرم افزاری تحت عنوان سیستم مدیریت مدلها میشود که کار ایجاد و دسترسی به مدلها را بر عهده دارد. و اما مدل چیست؟
در واقع یک مدل بازنمایی است از یک سری وقایع و شرایط محیطی. انسانها برای درک خود از محیط و جهانی که در آن زندگی می کنند و درک پدیده های مرتبط با آن از مدلها استفاده می کنند. مدلهایی که بشر مورد استفاده قرار می دهد به چهار شکل می باشند:
1. مدلهای فیزیکی که در ابعادی معمولاً کوچکتر از اندازه واقی یک موجودیت یا یک شی ساخته می شود تا ویژگیهای آن را به نمایش گذارد. مانند ماکت یک ساختمان
2. مدلهای گرافیکی که به صورت تصویری یک واقعیت را بیان بیان می کند و مانند نقشه های جغرافیایی و یا نقشه یک ساختمان.
3. مدلهای تشریحی که با استفاده از گفتار و نوشتار به وصف یک پدیده یا حادثه یا یک شی می پردازد. برای مثال توصیفی که ما از یک حادثه رانندگی داریم و یا اخباری که هر روزه در روزنامه ها و تلویزیون اعلام می شوند.
4. مدلهای ریاضی که با تعریف تعدادی متغیر و تعیین نحوه تاثیر این متغیر ها بر یکدیگر تصمیم گیرندگان را در مدلسازی مسائل و راه حلهای ممکن یاری می دهند.
سیستمهای DSS برای مدلسازی مسائل و راه حلهای آنها از مدلهای ریاضی استفاده می کنند.
مدلهای ریاضی خود از چند بعد قابل تقسیم بندی می باشند که در زیر به آنها اشاره می کنیم:
مدلهای ایستا در برابر مدلهای پویا : مدلهایی که در آنها زمان به عنوان یک متغیر تعریف شده باشد را مدلهای پویا می گوییم و مدلهایی که در آنها متغیر زمان وجود نداشته باشد را مدلهای ایستا می نامیم. برای مثال مدلی که میزان رشد فروش یک شرکت را در طی پنج سال آینده پیش بینی کند مدلی پویاست. ولی ترازنامه یک شرکت که دارائی های آن را در یک لحظه خاص از زمان مثلاً پایان سال کاری به نمایش می گذارد مدلی ایستا می باشد. مدلهای ایستا همانند عکس هستند که یک لحظه را ثبت می کنند و لیکن مدلهای پویا همانند تصویر متحرکند که شرایط را در زمانهای مختلف نشان می دهند.
مدلهای احتمالی در برابر مدلهای قطعی : در مدلهای قطعی احتمال رخ دادن هر واقعه ای یا صفر است و یا یک. ولی در مدلهای احتمالی این احتمال از یک تا صفر متغیر است. مدلهایی احتمالی مدلهایی هستند درصدی از احتمال را برای وقوع رخدادی در نظر می گیرند. برای مثال مدلهایی که در کنترل کیفیت مورد استفاده قرار می گیرند و یا مدلهای آماری از این نوعند.
مدلهای بهینه و مدلهای خرده بهینه : مدلهای بهینه مدلهایی هستند که بهترین راه حل را از بین گزینه های مختلف انتخاب می کنند. این مدلها را برای مسائلی می توان مورد استفاده قرار داد که که به خوبی ساختارمند باشند. مدلهای خرده بهینه که گاهی مدلهای قانع کننده نیز نامیده می شوند همواره بهترین راه حل را ارائه نمی کنند بلکه راه حلهای مختلف و نسبتاً مناسبی را ارائه می کنند که در این حالت انتخاب نهایی به عهده کاربر خواهد بود.
DSS ها با ارائه مدلهای تصمیم گیری که به کاربر امکان تحلیل اطلاعات را به اشکال مختلف می دهد، فرایند تصمیم گیری را اثربخش تر می کند. مدلهایی که در یک DSS استفاده می شوند به نوع تصمیمات و نوع تحلیل مورد نیاز بستگی دارد. قسمت مدیریت مدلهای سیستم DSS مدلهای سیستم را ذخیره سازی و نگهداری می کند و وظایف آن شبیه به وظایف سیستم مدیریت پایگاه داده نسبت به داده هاست. سیستم مدیریت مدلها نمی تواند تعیین کند کدام مدل برای حل یک مساله مناسب تر است ولیکن می تواند به کاربر کمک کند تا مدلها را با سرعت و به آسانی ایجاد و دستکاری کند.
2-15 بلوکهای سازنده مدل و خط مشی ها
علاوه بر مدلهای عملیاتی ، تاکتیکی و استراتژی ، پایگاه مدل می تواند حاوی بلوکهای ساختمان مدل و خط مشی ها باشد . مثالها شامل جریان تولیدکننده شماره تصادفی ، روال جفت سازی خط یا منحنی و روال محاسباتی مقدار حاضر می باشند .
چنین بلوکهایی می توانند به چندین روش استفاده شوند آنها می توانند بر روی خودشان بصورت تحلیل داده بکارگرفته شوند و یا بصورت مولفه هایی از مدلهای بزرگ استفاده شوند .
2-16 دایرکتوری مدل
نقش فهرست مدل شبیه به فهرست پایگاه داده است . آن یک کاتالوگی از همه مدلها و نرم افزارهای دیگر در پایگاه مدل می باشد . آن حاوی تعاریف مدلها و عملکرد اصلی آنها برای جواب دادن به سوالاتی در مورد قابلیت دسترسی و توانایی این مدلها می باشد
2-17 سخت افزار DSS
سیستم پشتیبان تصمیم گیری ، بطور همزمان با پیشرفت تکنولوژیهای نرم و سخت در کامپیوتر تکامل یافته است . سخت افزار بر قابلیت استفاده و قابلیت عملکرد MSS تاثیر می گذارد . انتخاب سخت افزار می تواند قبل از ، در طول یا بعد از طراحی نرم افزار MSS انجام گیرد . اما آن اغلب با توجه آن چیزی که هم اکنون در سازمان است تعیین می شود . معمولاً MSS بر روی سخت افزاراستاندارد اجرا می شود . انتخاب سخت افزارهای اصلی مربوط به انتخاب سرورهای سازمان ، کامپیوتر مرکزی به همراه سیستم های مدیریت پایگاه داده ، یک ایستگاه کاری ، یک PC یا یک سیستم Client / server می باشد . DSS توزیع شده بر روی انواع متنوعی از شبکه ها ، از قبیل اینترنت ، شبکه داخلی و خارجی جرا می شوند . دستیابی می تواند برای یک تعداد از دستگاههای سیارشامل PC های دفترچه ای و رومیزی PDA ها و تلفن های سیار می باشد . این قابلیت حمل برای توسعه قابلیت تصمیم گیری جیاتی می باشد .
2-18 چارچوب توسعه یافته DSS
سیستم های پشتیبان تصمیم را می توان به عنوان دسته ای کلی از سیستم های اطلاعات مورد استفاده در زمینه اگاهی دادن و پشتیبانی از تصمیم گیران تعریف کرد. DSSتلاش می کند تا فرایندهای بین افراد تصمیم گیرنده یا مرتبط با تصمیم گیران را بهبود و سرعت بخشد. برای مدیران و طراحان DSSضروری است که از دسته بندی سیستم های پشتیبان تصمیم اگاهی داشته باشند. سپس می توانند ارتباطات را برای استقرار سیستم هایی برای اگاهی دادن و پشتیبانی از تصمیم ها بهبود بخشند.
حجم زیادی از چارچوب ها برای دسته بندی سیستم های پشتیبان تصمیم وجود دارد. سیستم های پشتیبان تصمیمدر مواردی گوناگون به کار می روند. تاکید این سیستم ها بر داده، مدل و ارتباطات است. همچنین انها در حوزه عمل با هم فرق دارند. بعضی برای کاربران اولیه طراحی می شوند و در تجزیه و تحلیل خود اتکا هستند و بعضی دیگر برای کاربران زیادی در سازمان اختصاص می یابند.
چارچوب مورد بحث بر یک بعد اصلی با پنج نوع DSSو سه بعد جانبی تمرکز می کند که در ادامه انها را بررسی می کنیم.
2-18-1 DSS داده محور
اولین نوع سیستم های پشتیبان تصمیم کلی، داده گرا هستند. این سیستم ها، شامل سیستم های دریافت فایل و گزارش دهی مدیریت، انبارداری و تجزیه و تحلیل داده ها، اطلاعات مدیران اجرایی و سیستم فاصله ای هستند. DSSداده محور، بر امکان دسترسی و تغییر در پایگاه داده های بزرگ ساختار یافته، تاکید کرده و به ویژه در سری های زمانی از داده های داخل شرکت و گاهی نیز از داده های خارجی استفاده می کند. سیستم های انبار داده اجازه تغییر داده ها را با ابزار کامپیوتری می دهند، یا به منظور انجام وظیفه ای خاص، ایجاد و مستقر می شوند و یا همراه با ابزار کلی و عوامل دیگر، کارایی بیشتری را فراهم می اورند.
2-18-2 DSSمدل محور
DSSمدل محور شامل سیستم هایی می شود که از مدل های مالی و حسابداری، مدل های توصیفی و مدل های بهینه سازی استفاده می کنند. DSSمدل محور، بر دستیابی به مدل و ایجاد تغییر در ان تاکید دارد. ابزار ساده اماری و تحلیلی، سطوح ابتدایی عملکرد را امکان پذیر می کنند. DSSمدل محور از داده ها و عواملی که توسط تصمیم گیران فراهم شده اند، استفاده می کند تا در تجزیه و تحلیل وضعیت به انها کمک کند، اما گاهی داده ها متمرکز نیستند. پایگاه های داده خیلی بزرگ، معمولا به DSSمدل محور نیازی ندارند.
2-18-3 DSSدانش محور
DSSدانش محور می تواند انجام کارهایی را به مدیران پیشنهاد کند. این DSS ها، سیستم های فردی کامپیوتری هستند که در حل مسائلی خاص خبره اند. واژه خبره به معنی داشتن دانش در یک حوزه، توانایی فهم مسئله در ان حوزه و دانش مهارت برای حل چنین مسائلی استفاده می شود. مفهوم داده کاوی، به این مورد مرتبط است. این ارتباط به کاربردهای تحلیلی باز می گردد که الگوهای پنهان را در پایگاه داده جست وجو می کند. ابزار که برای ایجاد DSSدانش محور به کار گرفته می شوند، گاهی "روش های پشتیبانی تصمیم هوشمند" نیز نامیده می شوند.
2-18-4 DSSسند محور
به تازگی نوع جدیدی از DSS، تحت عنوان DSS سند محور یا سیستم دانش مدیریت به وجود امده است تا به مدیران در بازیابی و مدیریت اسناد و صفحات وب ساختار نیافته، کمک کند. یک DSS سند محور، انواع مختلفی از فناوری های انبارداری و پردازشی را یکپارچه می کند تا سندی کامل، بازیابی شده و تجزیه و تحلیل شده را تهیه کند. وب امکان دسترسی به حجم عظیمی از پایگاه های داده (پایگاه های داده ترکیبی اسناد متنی، تصاویر، صوت ها و فیلم) را فراهم می کند. رویه ها و سیاست ها، کاتالوگ های خصوصیات تولید، اسناد تاریخی شرکت، مثال هایی از اسنادی هستند که به وسیله DSSسند محور در دسترس قرار می گیرند و شامل دقایقی از جلسات، یادداشت های شرکت و توافقات مهم نیز می شوند. یک موتور جست وجو، ابزار کمکی قدرتمندی برای تصمیم گیری بوده و با DSSسند محور در ارتباط است.
2-18-5 DSS گروهی و ارتباطات محور
سیستم های پشتیبان تصمیم گروه (GDSS) از مدت ها پیش مطرح شده اند، اما در حال حاضر دسته وسیع تر DSSارتباطات محور یا گروه افزار را می توان تعریف کرد.
DSSگروهی، نوعی سیستم پشتیبان تصمیم ترکیبی است که بر استفاده از ارتباطات و مدل های تصمیم گیری تاکید دارد. سیستم پشتیبان تصمیم گروه یک سیستم فعل و انفعالی مبتنی بر رایانه است که تلاش می کند حل مسائل تصمیم گیرانی که با هم و به عنوان گروه کار می کنند، تسهیل شود. گروه افزار از ارتباطات الکترونیکی، زمان بندی، اشتراک اسناد و دیگر فعالیت هایی که مربوط به بهره وری گروه و پشتیبانی تصمیم می شود، حمایت می کند. تعداد زیادی از توانمندی ها و فناوری ها مانند DSS گروهی، پست الکترونیکی، تابلوهای تبلیغاتی و ویدئو کنفرانس، در این دسته از چارچوب وجود دارند.
2-18-6 DSSدرون سازمانی و برون سازمانی
هدف های نسبتا جدید برای کاربران DSS که به دلیل استفاده از فناوری های جدید و رشد سریع اینترنت قابل دسترس شده است، مشتریان و عرضه کنندگان هستند. این نوع DSSرا که برای کاربران خارج از سازمان هدف گذاری شده است DSS درون سازمانی می نامیم. اینترنت، لینک های ارتباطاتی لازم برای انواع زیادی از سیستم های درون سازمانی را ایجاد کرده است که شامل DSSنیز می شود. DSSدرون سازمانی، امکان دسترسی به شبکه داخلی سازمان را فراهم می کند و مزایا و اختیارات استفاده از امکانات یک DSS خاص را فراهم می سازد. شرکت ها می توانند یک DSSداده محور را برای دسترسی عرضه کننده ها یا یک DSSمدل محور را برای دسترسی مشتریان برای طراحی یا انتخاب یک محصول ایجاد کنند. بیشتر DSSها برون سازمانی هستند که در یک سازمان برای استفاده های فردی به عنوان DSSهای مستقل یا برای استفاده گروهی از مدیران در شرکت به عنوان DSSگروهی یا برای کاربرد گسترده تجاری طراحی شده اند. پیشوند برون به این معنی است که DSSدر یک سازمان خاص استفاده می شود و پیشوند درون به معنی ان است که DSSبه طور گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرد.

2-18-7 DSSبا عملکرد ویژه یا هدف عمومی
بسیاری از DSSها برای پشتیبانی از عملکردهای خاص تجاری و یا استفاده در انواع کسب و کارها و صنایع طراحی شده اند. این سیستم های پشتیبان تصمیم را DSSدارای عملکرد ویژه یا DSSصنعت خاص می نامند. یک DSSعملکرد ویژه مانند یک سیستم بودجه بندی ممکن است از یک فروشنده خریداری یا به منظور استفاده در اهداف کلی سفارش شده باشد. فروشنده DSSرا برای حوزه های عملکردی کسب و کار مانند بازاریابی و مالی توسعه می دهد. بعضی DSSها برای این طراحی شده اند که وظیفه تصمیم گیری در صنایع خاص مانند برنامه ریزی خدمه در یک خط هوایی را برعهده گیرند. یک DSSدارای وظیفه خاص، نقش بسیار مهمی در حل مسائل روزمره یا در تصمیم گیری های تکراری برعهده دارد.
DSSدارای عملکرد یا وظیفه خاص، می تواند برحسب اجزای DSS غالب دسته بندی و درک شود که به عنوان یک DSS مدل محور، داده محور یا DSSپیشنهادی مطرح می شود. این سیستم دانش مربوط به یک تصمیم را در مورد وظایفی که سازمان انجام می دهد، نگهداری و هدایت می کند (مثلا وظیفه تولید یا بازاریابی) این نوع از DSSها براساس هدف دسته بندی می شود. DSSعملکرد خاص به گروه یا شخص کمک می کند که یک وظیفه تصمیم گیری خاص را انجام دهد. نرم افزار DSS دارای هدف کلی از وظایفی مانند مدیریت پروژه، انالیز تصمیم یا برنامه ریزی کسب و کار حمایت می کند. بیشتر سیستم های پشتیبان تصمیم با هدف کلی، گاهی به عنوان DSS مولد نیز شناخته می شوند. زیرا می توانند برای توسعه یا ایجاد بیشتر DSS های خاص، مورد استفاده قرار گیرند. DSS های مولد به نحوی طراحی شده اند که در خصوص ایجاد یا تولید کاربردهای سریع نیز مورد استفاده قرار گیرند، انها نه کاربردهای کاملی هستند مانند DSS های سازمانی و نه زبان خاصی دارند، اما دربرگیرنده ترکیبی از زبان ها، قابلیت های گزارش دهی، تسهیلات گرافیکی و امکاناتی نظیر انها بوده و می توانند انها را در اختیار کاربران قرار دهند، تا هر زمان که مورد نیاز باشد، بتوانند یک DSS جدید ایجاد کنند.
2-18-8 DSSمبتنی بر وب
زمینه فعالیت این فناوری ممکن است در محدوده رایانه مرکزی، شبکه محلی و یا ساختاری بر مبنای وب باشد. همه موارد کلی DSSکه بحث شد، می توانند با استفاده از فناوری های وب گسترش یابند. این سیستم ها را DSSهای وب محور می نامند. یک DSSوب محور سیستمی رایانه ای شده است که اطلاعات پشتیبان تصمیم را نشان می دهد یا ابزار پشتیبان سیستم را برای مدیران فراهم می کند. تحلیلگران کسب و کار از مرورگرهای مختلفی استفاده می کنند. رایانه سرور که میزبان برنامه های DSSاست، به رایانه کاربران وصل می شود. در بسیاری از شرکت ها، DSSوب محور با DSSشبکه داخلی یا DSSتجاری گسترده، مترادف است. شبکه داخلی شرکت، مدیران زیادی را که از جست وجوگرها در محیط شبکه استفاده می کنند، پشتیبانی می کند. مدیران، به طور فزاینده ای در حال دسترسی به پایگاه های داده و ابزار تجزیه و تحلیل هستند. همچنین فناوری های وب، ابزار اولیه ای هستند که برای ایجاد DSS های درون سازمانی مورد استفاده قرار می گیرند که از تصمیم گیری مشتریان و عرضه کنندگان پشتیبانی می کنند. فناوری های اینترنت یا وب، خطوطی راهنما برای ایجاد DSS هستند، اما بعضی DSS های برون سازمانی با استفاده از زبان های برنامه نویسی ابتدایی ایجاد می شوند، مانند فناوری تواناسازی رایانه های مرکزی.

فصل سوم
رده بندی های DSS

3-1 رده بندیهای DSS
چندین روش برای کلاس بندی کاربردهای DSS وجود دارد . فرآیند طراحی و همچنین عملیات و پیاده سازی DSS در بسیاری از موارد بر سر نوع DSS مشمول ، وابسته به هم می باشند . بنابراین بخاطر داشته باشید که نمی توان هر DSS را بطور کامل در یک دسته قرار دارد .
3-1-1 رده بندی خروجی Alter
این رده بندی بر اساس درجه ای از عمل ضمنی خروجی سیستم یا گسترش خروجی که می تواند مستقیماً تصمیم را پشتیبانی ( یا تعیین ) کند ، می باشد . طبق این رده بندی ، هفت دسته از DSS وجود دارد .
نوع دوتای اولی ، داده گراست که تحلیل بازیابی داده را انجام م یدهند ، سومی هم با داده و هم با مدل ها سروکار دارد . چهار تای باقیمانده مدل گرا هستند که قابلیتهای شبیه سازی ، بهینه سازی یا محاسباتی که یک جواب را پیشنهاد می کنند را فراهم می سازنند .
3-1-2 رده بندی whinston و HOLsapple
در این رده بندیDSS به شش چهار چوب زیر تقسیم می شود:
DSS متن گرا،DSS پایگاه داده گرا،DSS صفحه گسترده گرا،DSS حل کننده گرا،قلمرو گرا و DSS ترکیبی
3-1-2-1 DSS متن گرا
اطلاعات ( شامل داده و دانش )، اغلب به صورت فرمت متنی ذخیره می شوند و باید توسط تصمیم گیرنده مورد دسترسی قرار گیرند . بنابراین نمایش و پردازش تکه ها و اسناد متنی بطور موثر و کارا و ضروری است . یک DSS متن گرا – یک تصمیم گیرنده را با نگه داشتن الکترونیکی مسیر اطلاعات نمایش داده شده که باری بر دوش تصمیم گیرنده است پشتیبانی می کند .
آن بطور الکترونیکی به اسناد امکان ایجاد ، تجدید نظر و دیده شدن در صورت نیاز را می دهد .
تکنولوژیهای اطلاعات از قبیل تصویر برداری از سند مبتنی بر وب ، ابر متن و عاملهای هوشمند می باشند که می تواند در یک کاربر DSS متن گرا با هم ترکیب شوند . تعداد بسیاری از کاربردهای DSS متن گرا وجود دارد که از این میان می توان به سیستم های مدیریت سند الکترونیک ، مدیریت دانش ، مدیریت محتوا ، و سیستم های قواعد تجاری اشاره کرد .
3-1-2-2 DSS پایگاه داده گرا
در این نوع ازDSS ، سازمان پایگاه داده یک نقش اصلی را در ساختار DSS بازی می کند ، تولیدات قبلی DSSپایگاه داده گرا ، بیشتر از پایگاه داده ای با پیکر بندی رابطه ای استفاده می کردند . اطلاعاتی که توسط پیامگاه داده رابطه ای اداره می شوند تمایل به حجیم بودن ، توصیفی و ساختار دقیق دارند . یک جنبه خاص این DSS ، قابلیت های پرس و جو و تولید گزارش قوی می باشد .
3-1-2-3 DSS صفحه گسترده گرا
صفحه گسترده یک سیستم مدلسازی است که به کاربر امکان توسعه مدلهایی را برای انجام تحلیل DSS را می دهد .این مدلها نه تنها دانش رویه ای را ایجاد ، دید و تغییر می دهند بلکه به سیستم اجرای دستورالعملهای جامع خودشان را یاد می دهند ) ماکروها ) صفحه گسترده ها ، بطور وسیع در DSS توسعه داده شده کاربر نهایی استفاده می شوند . اکثر ابزار معروف کاربر نهایی برای توسعه DSS اکسل است .
اکسل شامل دوجین از بسته های آماری یک بسته برنامه نویسی خطی ) حل کننده ( و تعدادی از مدلهای علم مدیریت و مالی می باشند . بدلیل اینکه بسته های از قبیل اکسل می توانند شامل یک DBMS اولیه یا می توانند براحتی با یکی دیگر واسط باشند ، آنها می توانند بسیاری از ویژگی های یکDSS پایگاه داده گرا را مخصوصاً دستکاری دانش توصیفی را اداره کنند .
بعضی از ابزار های توسعه صفحه گسترده شامل قابلیت های goal – seeking و تحلیل what – if می باشد . یک DSS صفحه گسترده گرا ، حالت خاصی از DSS حل کننده گرا می باشد .
3-1-2-4 DSS حل کننده گرا
حل کننده یک الگوریتم یا رویه ای است که بصورت یک برنامه کامپیوتری به منظور انجام محاسبات معین برای حل یک نوع مساله مشخص ، نوشته شده است . برای مثال یک حل کننده می تواند یک رویه کمیت سفارش اقتصادی برای محاسبه کردن سفارش بهینه یا روال برگشت خطی برای محاسبه کردن یک گرایش باشد . یک حل کننده می تواند بطور تجاری در نرم افزار توسعه برنامه نویسی شود . برای مثال اکسل شامل چندین حل کننده قدرتمند – توابع و رویه ها – است که یک تعدادی از مسائل تجاری استاندارد را حل می کند .
سازنده DSS می تواند حل کننده ها را در ایجاد کردن کاربرد DSS ترکیب کند . حل کننده ها می توانند در یک زبان برنامه نویسی از قبیل DSS نوشته شده باشند آن ها می توانند مستقیما یا بصورت ابزار – in add در یک صفحه گسترده نوشته شوند یا در یک زبان مدلسازی مشخص از قبیل Lingo جاسازی شوند بسیاری از حل کننده های پیشچیده از قبیل برنامه نویسی خطی به منظور بهینه سازی استفاده می شوند .
3-1-2-5 Dss قاعده گرا
مولفه های دانش Dss که پیشتر توصیف شدند شامل هم قواعد رویه ای و هم قواعد استنباطی (نتیجه گیری ) است که اغلب در یک قالب سیستم خبره می باشند . این قواعد می تواند کمی یا کیفی باشد چنان که یک مولفه می تواند جایگزین مدلهای کمی ، یا با آنها یکپارچه شود .
3-1-2-6 مرکب
DSS مرکب یک سیستم ترکیبی است که شامل دو یا بیش از دو تا از ساختار های اصلی که بیشتر توصیف شوند می باشد .
3-1-2-7 DSS هوشمند
این DSS مبتنی بر دانش یا به اصطلاح هوشمند ، توجهات زیادی را به خود جلب کرده است . DSS قاعده گرا که قبلاً توصیف شد می تواند به شش نوع تقسیم شود : توصیفی ، رویه ای ، استدلالی ، زبانی ، نمایش و شیاهتی ، سه تای اولی ، نوع های اصلی اند و بقیه از آن اشتقاق می شوند .
3-1-2-8 DSS ویژه وسازمانی
DSS سازمانی یا بنگاهی (Madnick و Donovan) با تصمیماتی که ماهیت دوباره ظاهر شدن دارند سرو کار دارد ، یک مثال معمولی ، سیستم مدیریت دارایی (PMS) می باشد که توسط چندین بانک بزرگ برای پشتیبانی از تصمیمات دوری استفاده می شود . DSS نهادی می تواند توسعه و بعد پالایش شود بصورتی که تکامل آن بیش از چند سال طول می کشد. زیرا این DSS به طور تکراری برای حل مسائل شبیه به هم و مشخص استفاده می شود .
مهم است که به خاطر داشته باشید که یک DSS سازمانی نمی تواند توسط هر کسی در سازمان استفاده شود ، آن ماهیت دور زننده (بازگشتی) مسائل تصمیم گیری را دارد که این مشخص می کند که DSS نهادی در برابر DSS ویژه (فاقد عمومیت ) قرار دارد .
3-1-2-9 DSS ویژه (تک کاره)
DSS ویژه با مسائل خاص که معمولاً نه پیش بینی شده اند و نه برگشتی اند ،سرو کار دارد ، تصمیمات ویژه اغلب شامل نتیجه بحث طراحی استراتژی و بعضی وقت ها مسائل کنترل مدیریت می باشند. توجیه کردن یک DSS که تنها یک بار یا دوبار استفاده خواهد شد . یک مورد اصلی در توسعه DSS است . کاربرد های بیشماری از DSS ویژه در داخل DSS سارمانی استنتاج می شود .
یا مسئله برگشتی است و سیستم دوباره استفاده می شود یا در سازمان نیاز های شبیه وجود دارد که می تواند توسط شکل دهنده DSS ویژه اداره شود .
3-2 پشتیبان فردی ،گروهی و سازمانی
این پشتیبانی های DSS می تواند به سه دسته مجزا و وابسته به هم تفکیک شوند (Hackathornو Keen)
3-2-1 پشتیبانی شخصی
در این مورد تمرکز بر روی یک کاربر فردی است که یک فعالیتی را دریک تصمیم یا وظیفه مجزا انجام میدهد . این وظیفه بطور مناسب مستقل از وظیفه های دیگر میباشد .
3-2-2 پشتیبانی گروهی
تمرکز در اینجا بر روی یک گروه از افراد است که همه آنها دارای وظیفه های مجزا اما قویا وابسته به هم میباشند .
برای مثال یک واحد سرمایه گذاری معمولی که در آن یک DSS می تواند به چندین کارمند که همه آن ها برروی تدارک بودجه کار می کند ، سرویس بدهد . اگر استفاده از یک DSS ویژه گسترش یابد آن یک DSS با پشتیبانی گروهی نمی شود . توجه کنید که این با سیستم پشتیبان گروهی که دارای قابلیت های ارتباطی و همکاری است ، یکسان نمی باشد .
3-2-3 پشتیبانی سازمانی
در اینجا تمرکز بر روی وظیفه های سازمانی یا فعالیتهایی است که مستلزم یک توالی از عملیات ، زمینه های عملکردی مختلف ، مکانهای مختلف ممکن و منابع عظیم میباشد .
3-3 DSS منحصر به فرد در برابر یک سیستم پشتیبان گروهی (GSS)
چندین پژوهشگر و کارورز DSS متذکر شدند که مدل بنیادی DSS آن ها در تصمیمات کهاد درست می باشد . در اکثرسازمان ها ، بیشتر تصمیمات اصلی به طور جمعی گرفته می شود . کارکردن در یک گروه یک فرآیند پیچیده ای است و آن می تواند توسط کامپیوتر هایی بنام یک سیستم پشتیبان گروهی پشتیبانی شود . در GSS هر تصمیم (بعضی وقتها فقط یک تصمیم ) توسط یک گروه گرفته می شود .
3-4 سیستم های سفارشی در برابر سیستمهای آماده
بسیاری از DSS ها برای کاربران و سازمانها ی منحصر به فرد سفارشی هستند . هر چند یک مسئله قابل مقایسه ، ممکن است در سازمانهای شبیه به هم وجود داشته باشد . برای مثال ، بیمارستان ها ، بانک ها و دانشگاهها در بسیاری از مسائل شبیه ، مشترک میباشند .
به طور مشابه ، مسائل غیر عادی معین در یک زمینه عملکردی ( مثلاً مالی یا حسابرسی ) می توانند خودشان را در زمینه عملکردی یکسان در سازمانهای مختلف ، تکرار کنند . بنابراین آن در می یابد که DSS عمومی بسازد که می تواند ( بعضی وقت ها بدون اصلاح ) در چندین سازمان استفاده شود چنین DSS یی آماده ساخته شده نامیده می شود و توسط فروشندگان متنوع به فروش می رسد.
لزوماً ، پایگاه داده، مدلها، واسط و جنبه ها ی پشتیبانی دیگر از پیش ساخته میشوند. اخیراً تعداد DSS آماده به دلایل انعطاف پذیری آنها ، هزینه پایین توسعه آنها با استفاده از تکنولوژیهای اینترنت برای ارتباطات و دسترسی های پایگاه داده و مرورگر وب بر واسط ها ، افزایش یافته است .
مورد پیچیده در مفاهیم ، حاصل زمانی است که یک سازمان یک سیستم نهادی را توسعه میدهد اما بدلیل ساختارش ، آن در یک سبک ویژه استفاده می شود . یک سازمان می تواند یک انبار داده بزرگ بسازد اما سپس برای جستجو از ابزارهای OLAP استفاده کند و تحلیل ویژه برای حل مسائل غیر برگشتی انجام دهد . DSS ویژگی سیستم های نهادی و ویژه را همچنین سیستم های آماده و سفارشی را نشان میدهد .
3-5 DSS و وب
دو توسعه جدید در تکنولوژی کامپیوتر زمینه پر ثمری را برای کاربرد های DSS جدید و بهبود یافته فراهم می کند . اولی ، تکنولوژی وب است (اینترنت ، شبکه های داخلی و خارجی) و دومی نرم افزار سازمانی از قبیل SCM و CRM ، ERP، KMمی باشد .
قابلیت ها و توان وب جهانی تاثیر شگفت انگیزی بر روی توسعه ، کاربر و الگوهای استفاده DSS گذاشته است . ارتباط بین وب و DSS می تواند در دو دسته اصلی در نظر گرفته شود : توسعه DSS و استفاده DSS .
3-5-1 توسعه DSS
وب می تواند در جمع آوری هم داده داخلی و هم خارجی برای پایگاه داده DSS استفاده شود و می تواند برای ارتباطات و همکاری میان سازندگان DSS کاربر ها و مدیریت استفاده شود . به علاوه برای دانلود کردن نرم افزار DSS استفاده از کاربرد ها DSS فراهم شده توسط کمپانی با خریدن آنلاین از فراهم کنندگان سرویس کاربرد ، استفاده می شود . همه فروشندگان اصلی پایگاه داده (مثلاً Microsoft , sbm ، Sybase , oracle) قابلیت های وب را بوسیله اجرای مستقیم بر روی سرور های وب فراهم می کنند . ابزار های جدید توسعه نرم افزار از قبیل جاوا ، PHP و دات نت .
(.NET) اشیاء هایی قدرتمند بر روی صفحه فراهم می کنند (دکمه ها ، جعبه های متنی و غیر ) که برای واسط شدن بین پایگاه داده و مدل ها بکار می روند . این ها دسترسی مستقیم به وب را برای توسعه کننده DSS را به سهولت باز می کنند . در بسیاری از روش ها این کار توسعه دهنده را ساده می کند . مخصوصاً ابزار های توسعه رایج و ساختار رایج واسط از طریق تکنولوژی های وب.
3-5-2 استفاده DSS
هم اکنون ، واسط استاندارد DSS ، مرور گر وب یا حداقل یک صفحه جستجوگر شبیه به آن می باشد تکنولوژی های مرور گر وب ، انتظارات ما را از این که نرم افزار چگونه باید نگاه یا احساس کند را تغییر داده است . بسیاری از DSS ها ، قابلیت جستجوی دقیق (نگاه به درون داده برای منبع مسئله ها) و نمایش رنگ ترافیک را فراهم می کنند .
DSS بر روی وب به چندین روش استفاده می شود . اول کاربران می تواند بر روی اینترانت بروند و کاربرد های DSS آماده را فعال سازند . برای همه آن ها نیاز است که برای انجام بعضی داده یا داده های خاص و اطلاعات دیگر وارد شود . پس DSS اجرا می شود و آن ها می توانند نتایج را ببینند .
دوم ، آن ها می توانند بصورت آنلاین در مورد چگونگی استفاده از کاربرد های DSS کمک و توصیه دریافت کنند . سوم آن ها راجع به تفسیر نتایج DSS با دیگران ارتباط برقرار می کنند . در نهایت آن ها می توانند در پیاده سازی راه حل های تولید شده توسط مدل DSS ، همکاری کنند . ابزار های وب ، قابلیت های همکاری و ارتباطات را برای GSS و KMS و همچنین برای سیستم های مدیریت محتوا ، EIS ، CRM و SCM فراهم می کند .
3-6 پیکربندیهای DSS
سیستم پشتیبان با خصوصیات زیر است :
از هر یک از اعضا و تمام تیم پشتیبانی می کند .
بطور مداوم و تکراری استفاده می شود .
سه مولفه اصلی دارد : داده ، مدلها واسط کاربر
از داده مشخصی ، عینی و ذهنی استفاده می کند .
در بخشهای خصوصی استفاده می شود .
به اتخاذ تصمیمات بهتر ، با فراست و سریعتر کمک می کند .
سیستم پشتیبان تصمیم گیری می تواند در پیکربندیهای متنوعی ایجاد شود . این پیکربندیها بستگی به ماهیت و موقعیت تصمیم مدیریت و تکنولوژیهای خاص که برای پشتیبانی استفاده می شود، دارد . این تکنولوژیها برای چهار مولفه اصلی مونتاژ می شوند ) هر کدام با چندین تنوع (
داده ، مدلها ، واسط کاربر و بطور بالقوه دانش .
هر یک از این مولفه ها توسط نرم افزاری مدیریت می شوند که یا به طور تجاری در دسترس است یا باید برای وظیفه خاصی برنامه نویسی شود . راه و روش هر یک از این مولفه ها ، مونتاژ کردن تعاریف قابلیتهای اصلی آنها و ماهیت پشتیبانی که فراهم شده است می باشد . برای مثال مدلها در یک DSSمدل گرا تاکید می شوند .
چنین مدلهایی می توانند با یک صفحه گسترده یا یک زبان برنامه نویسی سفارشی شوند یا می توانند توسط ابزارهای مبتنی بر الگوریتم که شامل برنامه نویسی خطی است فراهم شوند. به طور مشابه در یک DSS داده گرا ، داده و مدیریت آن نقش مهمی را بازی می کنند.
3-7 زیر سیستم های DSS:
1) زیرسیستم مدیریت داده. شامل پایگاه داده و سیستم مدیریت پایگاه داده است.
2) زیر سیستم مدیریت مدل. بسته نرم افزاری است شامل مدلهای کمی که قابلیتهای تحلیلی سیستم را فراهم می کنند. این نرم افزار معمولا سیستم مدیریت مبنی بر مدل (MBMS)نامیده می شود.
3) زیرسیستم دانش. برای پشتیبانی از هر زیرسیستم دیگر به کار می رود یا به عنوان یک مولفه مستقل عمل می کند.
4) سیستم رابط کاربر. برای ارتباط با کاربر و گرفتن دستورات از او به کار می رود.
کاربر هم به عنوان بخشی از سیستم درنظر گرفته می شود.
3-8 دلایل استفاده از سیستم DSS :
1) محاسبه سریع: کامپیوتر به تصمیم گیرنده اجازه می دهد مقادیر بسیار زیادی از داده را در مدت زمان کوتاه و با هزینه کمی پردازش کند.
2) غلبه بر محدودیت های انسانی محاسبات و ذخیره سازی: مغز انسان در تجزیه و تحلیل اطلاعات و همچنین یادآوری آن ها دارای محدودیت است.
3) محدودیت های انسانی: قدرت حل مسئله یک فرد دارای محدودیت است.
4)کاهش هزینه: کنار هم آوردن گروهی از تصمیم گیران مخصوصاً کارشناسان ممکن است هزینه زیادی داشته باشد.
5) پشتیبانی فنی: بسیاری از تصمیمات محاسبات پیچیده ای را می طلبند.
6) پشتیبانی کیفیت: سیستم های کامپیوتری تصمیم گیرا می توانند کیفیت تصمیمات اتخاذ شده را بهبود بخشند.
7) رقابت: فشار رقابتی تصمیم گیری را مشکل می کند.
3-9 اهداف سیستم DSS:
هر سیستم پشتیبان تصمیم گیری دستیابی به سه هدف اصلی را دنبال می کند:
1) کمک به مدیر برای تصمیم گیری در مورد مسائل نیمه ساخت یافته
2) پشتیبانی تصمیم گیری انجام شده توسط مدیر و نه جایگزینی آن
3) بهبود کارایی تصمیم گیری و توجه بیشتر به اثر بخشی آن
هدف اصلی ایجاد یک سیستم پشتیبان تصمیم گیری برای کمک به زمان بندی تولید خط مونتاژ نهایی است به نحوی که تصمیم گیرنده بتواند امر هماهنگی تمامی اجزای کارخانه را طوری انجام بدهد که:
– از موجودی انبارها بتواند یک برنامه تولیدی استخراج نماید.
– از موجودی های در جریان ساخت و انبار محصول نیمه ساخته بهترین استفاده را بنماید.
– فیدبک های لازم را در جهت تعیین بهترین برنامه خطوط مونتاژ ارائه دهد.
– پیشنهادات سفارشات جدید رد یا قبول نماید.
– در مقابل حوادث برهم زننده برنامه ریزی تولید واکنش نشان دهد.

3-10 واسط کاربری:
واسط کاربری جزئی از سیستم است که به کاربر امکان می دهد با سیستم ارتباط برقرار کند. به عبارتی بخشی از سیستم است که به کاربر امکان می دهد دانش خود را با قابلیت های پردازشی و ذخیره سازی سیستم در هم آمیزد. واسط کاربری قسمتی از سیستم است که کاربر آن را می بیند، و از طریق آن اطلاعات، دستورها و مدل ها را وارد می کند و تنها قسمتی از سیستم است که مستقیماً با کاربر در ارتباط است.
استفاده از سیستم های DSS باعث افزایش اثربخشی فرایند تصمیم گیری خواهد شد و در واقع این نوع از سیستم ها مفهوم OLAP را مورد حمایت قرار می دهند. به کارگیری این سیستم ها باعث خواهد شد هزینه های تصمیم گیری به علت استفاده از مدل های مناسب توسط کاربر به میزان قابل ملاحظه ای کاهش یابد. در واقع کاربر به جای استفاده از روش های آزمون و خطا که روشی بسیار پرهزینه برای تصمیم گیری است قبل از اینکه هرگونه اقدام عملی را انجام دهد نتایج را در قالب مدل های مختلف خواهد دید.
استفاده از مدل های ریاضی به علت پیچیدگی از محبوبیت چندانی برخوردار نیست و بسیاری از تصمیم گیرندگان به علت عدم تسلط کافی به استفاده از این مدل ها تمایل چندانی به به کارگیری سیستم های پشتیبان تصمیم گیری ندارند. برای حل این مشکل برای کار کردن با این سیستم ها از واسط های کاربری گرافیکی استفاده می شود که درک و تفسیر آن ها به راحتی صورت می پذیرد.
3-11 اجزای DSS :
این سیستم ها دارای یک بانک اطلاعاتی متشکل از دانش موجود درباره ی موضوع و یک زبان که برای فرموله کردن مسائل و پرسش بکار میرود و یک برنامه مدلسازی برای ازمایش تصمیمات ممکن هستند.
هر سیستم پشتیبان تصمیم گیری دستیابی به سه هدف اصلی را دنبال می کند:
1) کمک به مدیر برای تصمیم گیری در مورد مسائل نیمه ساخت یافته
2) پشتیبانی تصمیم گیری انجام شده توسط مدیر و نه جایگزینی ان
3) بهبود کارائی تصمیم گیری و توجه بیشتر به اثر بخشی ان
3-12 فرآیند DSS
الف)یکی از مهم ترین سیستمهای اطلاعاتی است که مدیران رده بالای هر سطح سازمان را درامرتصمیم گیری وهدایت سیستم، یاری می کند. DSS پشتیبان، تصمیم گیری های مدیر است و تصمیم گیری نهایی با مدیر است.
ب)
Data Analysis
Data Mining
Intelligent Agent

3-13 نرم افزار های گروه گرا(GroupWare) :
نرم افزاری که به گروهی از کاربران یک شبکه امکان میدهد تا در رابطه با یک پروژه ی خاص با یکدیگر همکاری کنند. این گونه نرم افزار ها ممکن است خدماتی برای بر قراری ارتباط (مثلا پست الکترونیکی) و تئلید جمعی سند ها و زمان بندی و پیگیری فراهم کنند.سندها ممکن است حاوی متن و تصاویر یا دیگر اشکال اطلاعاتی باشند.
نرم افزار گروه گرا که امکان فعالیت چندین حل کننده ی مسئله را در کنار هم برای هر راه حل فراهم می کند که در این مورد به عنوان سیستم پشتیبان تصمیم گیری گروهی بکار می رود.
این سیستم پشتیبان تصمیم گیری از بخش های زیر تشکیل شده است:
-مدیریت تقاضا و مدیریت ارشد
-برنامه ریزی احتیاجات مواد(MRP)
-کنترل فعالیت های تولید/ زمانبندی تامین کنندگان
-بانک اطلاعات
-زمانبندی خط مونتاژ
-هماهنگ کننده کارخانه
-رابط کاربر
هدف اصلی ایجاد یک سیستم پشتیبان تصمیم گیری برای کمک به زمانبندی تولید خط مونتاژ نهایی است به نحوی که تصمیم گیرنده بتواند امر هماهنگی تمامی اجزای کارخانه را طوری انجام بدهد که:
1) از موجودی انبارها بتواند یک برنامه تولیدی استخراج نماید
2) از موجودی های در جریان ساخت و انبار محصول نیمه ساخته بهترین استفاده را بنماید
3) فیدبک های لازم را در جهت تعیین بهترین برنامه خطوط مونتاژ ارائه دهد
4 ) پیشنهادات سفارشات جدید رد یا قبول نماید
5) در مقابل حوادث برهم زننده برنامه ریزی تولید واکنش نشان دهد
FCDSS طراحی شده شامل دو بخش زیر می باشد
۱. زمانبندی و ارسال کننده سطح کارخانه : توسعه خطوط راهنمای زمانبندی در سطح کارخانه و بکارگیری آن برای تهیه برنامه زمانبندی زمان واقعی برای کارگاه ها و خطوط مونتاژ
۲ . نظارت کننده سطح کارخانه: نظارت بر پیشرفت جریان تولید

3-14 الگوریتم فرآیند پشتیبانی تصمیم گیری
( با انتخاب یک محصول به عنوان محصول مورد نظر برای تولید، DSS ابتدا با بررسی فایل وضعیت اطلاعات مقایسه ای میان میزان دردسترس بودن مواد موجود در کارخانه با مواد مورد نیاز تولید آن محصول بر اساس لیست مواد(BOM) آن صورت می دهد و فایل میزان دردسترس بودن را استخراج و عمل تفکیک بین قطعات دردسترس و غیر دردسترس (مورد نیاز به ساخت) را صورت خواهد داد. این میزان، شاخصی برای امکان تولید آن محصول بر اساس وضعیت موجود کارخانه است.
3-15 پنج مورد از خصوصیات سیستمهای DSS
1-یک سیستم پشتیبان تصمیم ، با کنار هم قرار دادن افکار انسانی و اطلاعات رایانه‎ای، از تصمیم‎گیرندگان حمایت و پشتیبانی می‎کند.
2- این سیستمها برای پشتیبانی سطوح گوناگون مدیریت، از مدیران ارشد تا عملیاتی ارائه می شود.
3-انعطاف پذیر است.
4- قدرت ریسک را بالا می برد.
5- سبب بهبود بخشیدن دقت، کیفیت، بروز بودن تصمیمات در تصمیم گیری می شود
به طور خلاصه می توان سیستمهای حمایت ازتصمیم(DSS)را به این گونه ها تعریف کرد :
این سیستمها،منابع انسانی (اگاهیهای فردی) را با قابلیتهای کامپیوتری ترکیب میکنند تا باعث ارتقاء کیفیت تصمیم گیریها مخصوصا در مورد مسائل نیمه ساخت یافته شوند .
سیستم پشتیبان تصمیم گیرا یک سیستم اطلاعاتی کامپیوتری دوطرفه (Interactive) است که انعطاف پذیر و وفق پذیر می باشد که بطور اختصاصی برای پشتیبانی حل یک مسئله غیرساخت یافته مدیریتی استفاده می شود .
3-16 خصوصیات کلی سیستمهای تصمیم یار :
• سیستمی است که به منظور پشتیبانی از تصمیم گیری نیمه ساخت یافته بکار می رود.
• بر خط (On-line) است .
• رابط کاربر و خروجی های گرافیکی می باشد .
• یک سیستم برپایه کامپیوتر است که از تکنولوژی ها و متدولوژی های کامپیوتری استفاده می کند .
• به تصمیم گیری کمک می کند ولی جایگزین فرد تصمیم گیر نمی شود.
• از پایگاههای داده ، مدلهای تحلیلی و محاسباتی و سیستم های خبره درحل مسائل استفاده می کند.
• قابلیت بکارگیری درحل مسائل نیمه ساختاریافته و بی ساختار را داراست ;
• قابلیت پشتیبانی از تصمیم گیریهای فردی و گروهی "GDSS" را دارد;
• برای کلیه سطوح مدیریتی قابل استفاده است ;
• دقت ، سرعت و کیفیت تصمیم گیری را بهبود می بخشد "بهبود اثربخشی " ولی درراندمان تصمیم گیری "هزینه تصمیم گیری " تاثیری ندارد;
• سیستم های DSS به سمت قابلیت های یادگیری و خلاقیت ، کارکرد شبکه ای و سهولت بهره برداری به پیش می رود
• DSS ، تصمیم گیران سازمان را با کنار هم آوردن قضاوت انسانی و اطلاعات کامپیوتری شده در حل مسائل ساخت یافته و نیمه ساخت یافته یاری می کند، که اینگونه مسائل قابل حل با سیستمهای کامپیوتری دیگر و یا ابزارها و متدهای استاندارد نیستند.
• پشتیبانی برای سطوح مختلف مدیریتی از سطوح استراتژیک گرفته تا مدیران عملیاتی فراهم می شود
• پشتیبانی هم برای تصمیم گیری انفرادی و هم تصمیم گیری گروهی وجود دارد .
• DSS برای چندین تصمیم گیری مرتبط با هم و یا تصمیم گیریهای متوالی پشتیبانی فراهم می کند.
• DSS تمام مراحل تصمیم گیری را که: هوش (جستجوی شرایطی که نیاز به تصمیم گیری دارند) ، طراحی (اختراع، توسعه و بررسی گزینه های موجود برای پیاده کردن تصمیم) ، انتخاب ( انتخاب یکی از گزینه های ممکن) و پیاده سازی است را پشتیبانی می کند .
• انواع مختلف فرآیندهای تصمیم گیری را پشتیبانی می کند .
• DSS انعطاف پذیر است طوریکه کاربران بر حسب تغییراتی که بوجود می آید می توانند سیستم را نسبت به نیاز خود شکل دهند، به این معنی که عناصر اصلی را اضافه، حذف، ترکیب و یا سازماندهی دوباره کنند.
• DSS در تلاش است که تاثیر گذار بودن تصمیم گیری یعنی دقت، بروز بودن تصمیمات را بهبود ببخشد.
• تصمیم گیرنده بر تمامی مراحل تصمیم گیری در حل یک مسئله تسلط دارد .
• DSS از مدلها برای ارزیابی موقعیتهای تصمیم گیری استفاده می کند. توانایی مدل کردن باعث می شود که استراتژیهای مختلف را در ترکیبها و شرایط مختلف بتوانیم بررسی کنیم .
• DSS دستیابی به انواع مختلف منابع داده با فرمتهای گوناگون را فراهم می کند
دلایل نیاز به سیستم های مکانیزه حمایت از تصمیم گیری:
1) محدودیتهای فکری بشر در پردازش وذخیره سازی: چون توانایی ذهن بشر در پردازش ذخیره ودسترسی به اطلاعات محدود است با استفاده ازاین سیستمها می توانیم این محدودیت را برطرف کنیم.
2) محدودیتهای دانش: اگر برای حل یک مساله نیاز به اطلاعات ودانشهای متنوعی باشد توانائی یک فرد در حل ان مسئله محدود میباشدواگر بخواهیم از چندین متخصص در هر زمینه استفاده کنیم هماهنگی وارتباط بین این افراد مشکل خواهد بود.سیستمهای کامپیوتری این مشکلات را حل کرده ومی توانند به سرعت به حجم زیادی اطلاعات دسترسی پیدا کرده وانها راپردازش کنند همچنین میتوانند هماهنگی وارتباط بین ان افراد را اسان کنند.
3) کاهش هزینه: حمایت کامپیوتری باعث کاهش تعداد افراد گروه می شود وامکان برقراری ارتباط از مناطق مختلف را برای اعضای گروه فراهم می سازد و همچنین باعث افزایش بهره وری بخش ستادی میشود که همه این موارد منجر به کاهش هزینه خواهد شد.
4) حمایت فنی: کامپیوترها می توانند به سرعت وبه شکل مقرون به صرفه ای داده های لازم را جستجو وذخیره کنند یا انتقال دهند.
5) حمایت از کیفیت: سیستمهای کامپیوتری با اجرای سریع شبیه سازیهای پیچیده به مدیران کمک میکنند تا امکانها و راهکارهای گوناگون را بررسی وتاثیرات مختلف را به سرعت ومقرون به صرفه ارزیابی کنند واز این طریق کیفیت تصمیمها را بالا ببرند.
6) حاشیه رقابت_مهندسی مجدد فرایندها واختیارات: فناوریهای کامپیوتری در زمینه فشارهای رقابتی وتغییر در وضعیت عملیات سازمان ، مهندسی مجدد فرایندها وساختارها ، اختیارات کارکنان ونواوریها به مدیران اختیارهایی اعطا وانها را در اخذ تصمیم درست وسریع یاری می کنند.
3-17 فناوریهای اصلی پشتیبانی از تصمیم:
• سیستم حمایت از تصمیم (DSS)
• سیستم حمایت از تصمیم گروهی(GDSS)
• سیستمهای اطلاعات مدیریت عالی(EIS)
• سیستمهای خبره(ES)
• شبکه های عصبی مصنوعی(ANN)
• سیستمهای حمایت ترکیبی(MSS)
3-18 تعیین چهارچوبی برای پشتیبانی از تصمیم :
فرایندهای تصمیم گیری شامل سه نوع تصمیمات ساختار یافته (قابل برنامه ریزی) ، نیمه ساختار یافته ،ساختار نیافته(غیر قابل برنامه ریزی) است . فعالیتهای مدیریت نیز شامل سه قسمت برنامه استراتزیک، کنترل مدیریت، کنترل عملیاتی می باشد. از ترکیب این تصمیمات وفعالیتها حالتهای مختلفی بوجود می اید که برای هر حالت یک یا چند سیستم اطلاعاتی جوابگو می باشد.برای مثال زمانیکه تصمیم از نوع ساخت یافته باشد سیستمهای MIS، OR، TPS، DP جوابگو است یا اگر نیمه ساخت یافته باشد DSS مناسب می باشد.

فصل چهارم
ایجاد و توسعه SSD

4-1 مقدمه ای به ایجاد و توسعه DSS
سیستم HR Inforet شماری از مطالب مهم در ایجاد و پیاده سازی DSS/BI را به نمایش گذاشت . این سیستم با استفاده از یک رویکرد مهم در ایحاد و توسعه DSS به نام نمونه سازی ساخته شد . نمونه سازی یکی از گونه های وفق یافته از سیستم سنتی چرخه ایجاد نرم افزار (SDLC) است .
تیم توسعه فعالیت خود را یه صورت محدود شروع کرد و سیستم را با گذشت زمان گسترش داد . آن ها سیستم را به صورت ترتیبی در ماژول هایی ایجاد کردند به محض اتمام یک ماژول ، ماژول مربوط برای کاربران تصحیح و به کار گرفته می شد .
سپس ماژول بعدی ایجاد ، تصحیح و به سیستم اضافه می شد ، سپس بعدی و به همین ترتیب و سیستم همین طور که شبه سیستم های پیشرو بیشتر به طور عملی در بودجه و زمان مقرر انجام می شدند رشد می کرد و همین طور که تیم و مدیران در کارکردن با کاربران و مدیران در طول فرآیند ایجاد و توسعه با مشکلات تجاری بیشتر آشنا می شدند . قادر به تصحیح طرز عملکرد سیستم گشذته و استفاده از دانش نویافته خود در ایجاد ماژول های جدید بودند .
با آموختن بیشتر درباره ساختار سیستم های واقعی از کاربران و متخصصان DSS دانش جدید در ماژول های جدیدتر به خدمت گرفته می شد و ماژول های قبلی یا به روز آوری می شدند یا برای به روز آوری زمان بندی می شدند . سیستمی در ابعاد بزرگ مانند HR Infonet بسیار سریع و با استفاده از چارچوب فن آوری های درون سازمانی ایجاد شد HR Infonet توسط تیمی از متخصصان IS و متخصصان HR خلق شد. این سیستم یک DSS رسمی بود که به منظور استفاده برپایه وقوع دوباره توسط تعداد زیاد کارمند که برخی از آنها دارای سواد کامپیوتری نبودند طراحی شده بود. نهایتاً سیستم به رشدو تکاپوی خود ادامه داد زیرا موفقیت آن مدیران و تیم را به سویی رهنمون کرد تا راه های جدید دربه کار بستن ایده های ایجاد شده برای دیگر موقعیت های تصمیم گیری را ببینند.
ایجاد و توسعه یک DSS مخصوصا یک DSS بزرگ فرآیند پیچیده ای است . این عمل شامل موضوعاتی است که در محدوده مسایل فنی (انتخاب سخت افزار و شبکه ) تامسائل رفتاری (واسطه های کاربران و تاثیر بالقوه DSS بر روی افراد گروه ها و کل سازمان ) گسترده شد .
از آن جایی که گونه ها و رده های متعددی از DSS وجود دارد ، تعیین یک رویکرد به عنوان بهترین روش برای ایجاد و توسعه هر DSS مقدور نیست . تنوع زیادی در این زمینه وجود دارد که ناشی از تفاوت ها در سازمان ها ، تصمیم گیرنده ها و حوزه مساله DSS است برخی از DSS برای پشتیبانی از تصمیمات time one- طراحی شده اند مانند:
Scott Housing decision در حالیکه IMERYS DSS در Case Application 6,1برای استفاده چندین باره ایجاد شده است . بعضی از سیستم ها ممکن است در عرض چند روز در بسته های OLAP صفحه گسترده و یا دیگر ابزار ها ایجاد شوند در حالیکه برخی دیگر مانند Osram Sylvania HR Infonet چندین ماه زمان می برند و به رشد خود در طول چند سال آینده هم ادامه خواهند داد .
4-2 چرخه ایجاد نرم افزار سنتی
ایجاد و توسعه رویکردی بسیار سنجیده و منظم برای تحقق بخشیدن به سیستم است. برای فراهم کردن ساختار در ایجاد و توسعه سیستم، روشی مورد نیاز است. تعداد زیادی از چرخه های ایجاد نرم افزار سنتی برای سیستم های اطلاعاتی، از جمله DSS وجود دارد. هر یک از ابزارهای مهندسی نرم افزار به کمک رایانه (CASE) یک روش را برگزیده است. مسائلی با پیچیدگی بیشتر این است که هر سازمانی که سیستمی را ایجاد می کند می تواند گونه تغییر یافته درون سازمانی را با توجه به نیازهای خاص خویش بوجودآورد هر روش به مراحل مختلف در جهت های متفاوتی تاکید دارد. اما تمامی SDLC به همراه دارد باید رهنمودها وفرایندهای خاصی را دنبال کند.
معمولاً نوعی از نیاز آغاز کننده فرآیند و یک سیستم تکمیل شده نتیجه آن خواهد بود SDLC سنتی از چهار مرحله بنیادی تشکیل شده است : طرح ریزی ، تحلیل ، طراحی و پیاده سازی (PADI) که آن را به سمت یک سیستم مستقر سوق می دهد . سیستم به صورت یک چرخه است زیرا بازگشت به هر مرحله از هر مرحله دیگر قابل انجام شوند هر مرحله شامل چندین گام است که به تکنیک های تولید موجودیت های قابل تحویل (deliverables) متکی است . ما SDLC توصیف شده توسط wixon و Demis (2003) را بر می گزینیم . در جدول 1-3. مراحل بنیادی ، گام ها و موجودیت های قابل تحویل در هر گام را نشان داده ایم ، بیان و ارایه SDLC خطی (linear) به نظر می رسد اما در هر زمان پروژه می تواند متوقف و با به گام های قبلی در هر مرحله ای باز گردد . این مورد ، در ایجاد و توسعه سیستم web هم مورد استفاده قرار می گیرد . اگر چه موضوعات خاص دیگری هم وجود دارد که بعداً بحث خواهد شد اکنون به بحث درباره مراحل و گام ها می پردازیم .
به طور مطلوب پروژه به سمت پایین و به گوشه راست جریان دارد . فلش های رو به بالا بیانگر تغییراتی است که می تواند در طول ایجاد سیستم فرآیند را به مراحل قبلی باز گرداند .

(جدول 4-1) چرخه ایجاد نرم افزار سنتی
موجودیت های قابل تحویل
گام های جزئی
مراحل عمده
درخواست سیستم
مطالعه امکان سنجی
طرح کار
طرح نیروی انسانی
منشور پروژه
ابزار های مدیریت پروژه
ابزار CASE
لیست استاندارد ها
بند های پروژه یا فایل ها
ارزیابی خطر
تجزیه و تحلیل طرح
اطلاعات
مدل فرآیند
مدل داده
طراحی طرح
طراحی ساختار
طراحی زیر ساخت
طراحی رابط
طراحی ذخیره اطلاعات
طراحی برنامه
آزمون طرح
برنامه ها
استاد
تبدیل طرح
آموزش طرح
1- شناسایی ارزش تجارت
2- تجزیه و تحلیل کردن امکان سنجی
3- انجام طرح کار
4- به کار گیری افرادی برای پروژه

5- کنترل و نظارت کردن بر پروژه

6- تجزیه و تحلیل مساله
7- جمع آوری اطلاعات
8- مدل کردن فرآیند (ها)
9- مدل کردن داده ها
10- طراحی کردن سیستم فیزیکی
11- طراحی کردن ساختار

12- طراحی کردن رابط
13- طراحی کردن پایگاه داده و فایل ها
14- طراحی کردن برنامه ها

15- ساخت و ساز

16- راه اندازی

طرح ریزی : چرا سیستم را می سازیم

تحلیل سیستم چه ، توسط چه کسی کی ، کجا خواهد بود ؟

طراحی : سیستم چگونه کار خواهد کرد ؟

پیاده سازی : تحویل سیستم

ایجاد و پیاده سازی DSS شامل پیاده سازی تغییرات است – تغییر در سازمان و یا در وظایف انفرادی در سراسر فرآیند توسعه و ایجاد عواملی وجود دارند که باید درست انجام شوند و گرنه سیستم شکست خواهد خورد . انتظارات کاربر باید مدیریت شود ، کاربران و مدیران باید لحاظ شوند ، حامیان اجرایی و IT باید مقرر شوند وارتباط با آن ها باید آزاد باشد .
بخشی از دردسر های معمول در پیاده سازی را در آورده ایم . یک مسئله بحرانی در مدیریت پروژه شناسایی این است که آیا پروژه واقعا شکست خورده است یا نه و چه موقع پروژه را متوقف کرد . ورتن (2001)
4-3 مدیریت پروژه
سیستم هایی با ابعاد بزرگ بسیاری از پروژه های ایجاد توسعه DSS را تشکیل می دهند . چنین سیستم هایی توسط تیم هایی ایجاد می شوند و رهبر تیم باید دارای مهارت های مدیریتی خوبی باشد . International Standish Group برخی واقعیت های شگفت انگیز را در مورد پروژه های IS/IT بیان می کند . گرچه نرخ موفقیت پروژه های IT بالا و تجاوز از زمان و هزینه پایین است . در سال 1998 تنها 26 درصد از کل پروژه های بررسی شده (از میان 23000 پروژه کاربردی در شرکت های بزرگ و متوسط و کوچک امریکا ) به طور قطعی به موفقیت رسیده اند (28 درصد با شکست مواجه شند و 46 درصد با چالش روبرو شدند به بیان دیگر به دلیل تجاوز زیاد از زمان و هزینه و یا تغییرات زیاد در حوزه کاری موفق نبوده اند . از منابع دیگر Wall street jounal بر آورد می کند که 50 درصد از کل پروژه های فن آوری انتظارات را برآورده نمی سازند واین که 42 درصد از پروژه های نرم افزاری قبل از شروع رها می شوند .
شرکت های بزرگ دارای نرخ موفقیت کمتری (24درصد) نسبت به شرکت های متوسط (28 درصد) و شرکت های کوچک (32 درصد) هستند اما نرخ موفقیت در سال 94 بسیار بدتر از این بوده است (9 درصد برای شرکت های بزرگ ، 16 درصد برای شرکت های متوسط ، 28 درصد برای شرکت های کوچک ) پول اتلاف شده بر روی پروژه های IT از 150 بیلیون دلار در سال 94 به حدود 97 بیلیون دلار در سال 98 کاهش پیدا کرده است (پروژه هایی با هزینه های کمتر از 750000 دلار در 55 درصد موفق ارزیابی شده اند . در محدوده 2-1 میلیون دلار 18 درصد و در محدوده 10-5 میلیون دلار 7 درصد ، ( Abbitt ، 2000).
بنابراین پروژه های بزرگ بسیار بیشتر از پروژه های کوچک با شکست مواجه می شوند .این روند مخصوصاً در EPR و سیستم های انبار داده که برای سازمان های ساده طراحی شده اند و همچنین سیستم های اطلاعاتی کل شامل DSS نیز صحیح است . بهبود در به موفقیت رساندن پروژه های بزرگ از سال 94 بسیار چشم گیر بوده است که این امر شاید به خاطر مدیریت بهتر پروژه و استاندارد های بهتر به دست آمده است . اساساً پروژه های IT به نسبت گذشته بهتر عمل می کند اما هنوز می توانند بهتر شوند .
هر چه تیم کوچکتر و مدت انجام پروژه کمتر باشد احتمال کلی موفقیت بیشتر است . صنایع خاص دارای نرخ موفقیت بالاتری هستند . به عنوان مثال نرخ موفقیت برای صنایع خرده فروشی (59 درصد) بخش مالی (32 درصد) تولید (27درصد) حکومتی (18 درصد) همچنین صنایع خرده فروشی دارای کمتری پروژه های مواجه شده با شکست و یا به چالش کشیده شده است .
4-4 پروژه های تجارت الکترونیک و وب
ایجاد پروژه های تجارت الکترونیک و وب نیاز به مهارت های مدیریت پروژه و کار تیمی را تشدید کرده است . این عوامل اساساً منحصر به همان مواردی هستند که برای هر پروژه IT مورد نیاز است :
همکاری در میان عوامل IT کاربران ، شرکای تجاری و مشتریان
دلواپسی برای قابلیت استفاده مشتریان
ساختن سیستمی که به صورت تنگاتنگ با مدل تجاری شرکت منطبق باشد .
اجزاء استاندارد و قابل استفاده مجدد
نظارت بر کارایی
زمانی که پیاده سازی پروژه های تجارت الکترونیک به درستی طرح ریزی نمی شود و پیاده سازی به سرعت انجام می گیرد چه اتفاقی ممکن است رخ دهد . مهارت های مدیریت پروژه برای موفقیت هر پروژه DSS/BI ضروری است .
4-5 شکست در پیاده سازی پروژه
از آن جایی که پروژه های DSS/BI بیشتر از آن که به موفقیت برسند یا به شکست منجر شوند و یا به چالش کشیده می شود از روی احتیاط به بیان عوامل شکست و ذکر مثال هایی می پردازیم . مدیران اکثر سازمان ها نسبت به مطرح کردن شکستن سیستم بی میل هستند .
گر چه با بررسی شکست ها در کنار موفقیت ها بسیار بیشتر می توان آموخت . شماری از مجلات علمی و تجاری IS، مرتبا شکست هایی را گزارش می کنند و اهمیت آنها را تصدیق می کنند . تنها سود حاصل از تجربه پروژه بد اسن است که می تواند به شکل گیری یک مدیر پروژه بهتر کمک کند . (Melymuka ، 2000) گاهی اوقات زمان آن می رسد که پریز پروژه ای را که به مشکل برخورد کشید . (Kapur ، 2001) نموداری را تشریح می کند که به زمان کنار گذاشتن یک پروژه مشکل دار اشاره دارد .
اساساً در فرآیند ایجاد نقاط عطفی وجود دارد که نقاط رفتن یا نرفتن هستند . در این مواقع امکان پذیری و توانایی به تحویل پروژه به دقت باید مورد ارزیابی قرار بگیرد .
قبلاً در مورد عواملی که منجر به موفقیت سیستم می شد بحث کردیم زمانی که بعضی و یا حتی یکی از آن ها حضور نداشتند ، احتمالا شکست پروژه حاصل می گردد . برای مثال یک قهرمان اختصاصی در مدیریت بالایی الزامی به نظر می رسد ، اما برای رسیدن به موفقیت کافی نیست اما زمانی که قهرمان سازمان را ترک می کند احتمالا پایه منابع پروژه به خطر می افتد که منجر به شکست پروژه می شود .
این امر ثابت شده است که پروژه هایی در مقیاس بزرگ همیشه سخت و پر زحمت هستند مشکلات مشابهی که ایجاد پروژه های IS/IT و DSS را به ستوه می آورد . تمامی انواع پروژه ها را تحت تاثیر قرار داده است.
4-6 روش های دیگر ایجاد و توسعه سیستم ها
4-6-1 ایجاد موازی : یک روش سنتی
روش های بسیار دیگری نیز برای بوجود آوردن سیستم ها وجود دارد که همگی آن ها بر پیه روش SDLC سنتی هستند . نزدیکترین این روش ها به SDLC روش ایجاد موازی است که مراحل طراحی و پیاده سازی به چندین نسخه بعد از مرحله تحلیل تقسیم می شوند . هر یک از این نسخه ها شامل ایجاد یک زیر سیستم جدا یا یک شبه پروژه است سپس در یک مرحله پیاده سازی تمامی این قطعات توسط تجمیع کننده سیستم در قالب یک سیستم منسجم گرد هم می آیند . بخشی از پیاده سازی DSS به این شکل انجام می شود .
4-6-2 روش های ایجاد سریع برنامه های کاربردی
روش های ایجاد سریع برنامه های کاربردی طوری SDLC را تعدیل کرده اند که بخش هایی از سیستم می توانند سریع ایجاد شوند. کاربر هرچه سریع تر می تواند عملکردی از آنها بدست آورد. این گونه روش ها عبارتند از ایجاد مرحله ای، نمونه سازی و نمونه سازی دور انداختی، تمامی این روش ها در ایجاد سیستم های وب با استفاده از ابزارهای برنامه نویسی وب سودمند هستند.
روش ایجاد مرحله ای شامل تفکیک سیستم به دنباله ای از نسخه های سیستم است که به صورت ترتیبی ایجاد شده اند. هر نسخه از نسخه قبل خود عملکرد بیشتری را دارد، و این نسخه ها سیستم نهایی را شکل می دهند. مزیت این روش این است که کاربران عملکرد سیستم را سریع بدست می آورند. عیب این روش این است که سیستمی که کاربران با آن شروع به کار می کنند از نظر طراحی ناقص است.
اکنون به مهمترین روش در ایجاد DSS ها و سیستم های وب می پردازیم ؛
4-6-3 نمونه سازی
نمونه سازی شامل اجرای مراحل تحلیل، طراحی و پیاده سازی به صورت همزمان و مکرر است. نمونه های اولیه سیستم سریعاً ایجاد و به کاربران عرضه می شوند، که از ورودی های کاربران برای تصحیح این نمونه ها استفاده می شود. مزیت اصلی این روش این است که سیستم ها برای استفاده کاربران سریع مهیا می شوند حتی اگر سیستم هنوز برای استفاده رسمی آماده نباشد. بازخوردها دریافت می شود و سیستم می تواند در حرکت به سوی نمونه بعدی اصلاح شود. همین طور تحلیل های بیشتری شاید مورد نیاز باشد. یکی از معایب این است که تغییرات سریع معرفی می شوند و کوششی برای تصحیح تصمیمات طراحی در اوایل طرح انجام نمی شود. در عوض این اشکالات در طول تکامل سیستم رفع می شوند. این روش همانند ساخت شورولت مونزا است. اگر نمونه سازی با دقت و اعمال خوب طراحی انجام شود، بسیار موثر خواهد بود. نمونه سازی دورریختی به هر دو روش نمونه سازی و روش سنتی SDLC شبیه است همانند SDLC مرحله تحلیل کامل است، اما نمونه های طراحی شده برای کمک به درک بیشتر درباره سیستم مورد نظر ایجاد می شوند، مخصوصا وقتی سیستم به درستی فهمیده نشده باشد. اغلب نمونه های دور ریختنی به عنوان آزمون های آزمایشی بر روی یک چارچوب ایجاد ساده تر برای آموختن بیشتر درباره احتیاجات کاربر و سیستم هایی استقرار یافته ایجاد می شوند. زمانیکه آزمون آزمایشی موفق ظاهر شد، نمونه اولیه دور انداخته می شود و یک طرح مقدماتی از سیستم واقعی شکل می گیرد. بعد از آن DSS با یکی از رویکردهای SDLC یا نمونه سازی کامل می شود. نمونه طراحی به تعمیم کمک می کند تا جزئیات را در سیستم تدبیر نماید.
4-6-3-1 نمونه سازی : شناسایی روش های توسعه وضعیت DSS
بدلیل نیمه ساخت یافته یا غیر ساخت یافته بودن طبیعت مسایلی که سیستم پشتیبانی تصمیم نشان می دهد ، واقعا بعید است که مدیران و توسعه دهندگان DSS درک کاملی از مسایل پشتیبانی تصمیم داشته باشند آنها ممکن است که دامنه و حوزه مسایل ، انواع مدلها یا فناوریهای مناسب برای بکارگیری و یا نیازمندیهای اطلاعاتی را نفهمیده باشند. بنابراین بسیاری از DSS ها از طریق پروسه ساخت نمونه اولیه توسعه می یابند .
همچنین ساخت نمونه اولیه بعنوان طراحی تکراری و یا توسعه تکاملی و تدریجی شناخته می شود )و نامهای دیگری چون فرایند میانی ، طراحی وفقی و طراحی افزایشی(
متدولوژیهای توسعه نمونه اولیه ، ساخت DSS ای را هدف قرار داده که از طریق یک سری از گامهای کوتاه و با فیدبکهای آنی از کاربران بتواند اطمینان کافی از صحت پیشرفت توسعه و رشد آن را فراهم سازند از اینروی ابزارهای DSS باید انعطاف پذیر باشند تا تغییرات را بسرعت و سهولت قبول کنند.
نمونه سازی یک فرایند ساخت از نسخه ای سریع و کثیف از سیستم است. این رویکرد تکاملی با طرح ریزی کلی DSS وبرخی تحلیلها آغاز می شود کاربران و مدیران بخوبی یک بانی اجرایی باید با موضوع درگیرشوند. سایر عوامل مانند عوامل حیاتی برای دستیابی به موفقیت یا عواملی که به شکست منجر می شوند در بخش گشودن تصویر اولیه از موضوع و بسیاری در بخش DSS در عمل و بخش DSS در جعبه های مرکز توجه اشاره گردیدند.
درادامه ، تحلیلها ، طراحی وفازهای پیاده سازی ساخت نمونه بصورت تدریجی وتا زمانیکه یک نمونه کوچک توسعه می یابد انجام می شوند(با تصمیم گیری مشترک توسط توسعه دهندگان ، مدیران و کاربران) سپس پیاده سازی این آخرین قطعه از سیستم رخ می دهد. همزمان دیگر تکرارها در حلقه ی " تحلیل-طراحی -پیاده سازی – ساخت نمونه از سیستم " مانند بقیه زیرسیستمها اتفاق می افتد همچنین تا زمان رسیدن به ثباتی قابل قبول و رشدی جامع از سیستم قابلیتهایی به سیستم پهن شده افزوده می گردد.
بدین ترتیب است که سیستمهایی مورد بحث در بخش گشودن تصویر از سیستم ویا بخش نمونه های کاربردی ، توانسته اند توسعه یاببند.
اولین تصمیم گیری عمده ، زیر مسایلی را شامل می شود که ابتدا باید ساخته شوند. کاربر و توسعه دهنده مشترکاً زیرمسایلی را برای DSS اولیه ای که بصورت نمونه اول پیاده سازی خواهد شد را مشخص می کنند. این تلاش آغازین ، روابط کاری اولیه را میان شرکت کنندگان را فراهم ساخته وسبب گشودن خطوط ارتباطی می گردد. زیر مسایل باید به اندازه کافی کوچک باشند که طبیعت مساله ، نیازمندیهای یک پشتیبانی کامپیوتر پایه و طبیعت این پشتیبانی ، بصورت شفاف و سریع طور احراز شوند که این باید در نظر شخص تصمیم ساز از ارزش و توجه بالایی برخوردار باشد. در بخش گشودن تصویر اولیه ، زیر سیستمهای سودرسان برای کارمندان بودندکه قابلیت دید قوی برای سیستم فراهم می کردند چراکه هرکسی از آنها استفاده کرد این رویکرد به تحریک ذهن مدیران و کاربران در مورد توانمندیهای دلخواه آنان از سیستم کمک می کند. یک نمونه اول ، بصورت ایده آل کوچک اما قابل استفاده برای تصمیم سازان است. هیچ مطالعاتی از تحلیلهای عمده سیستم یا امکان پذیری در آن نیست. درواقع توسعه دهنده و کاربراز میان همه مراحل فاز توسعه سیستم بسرعت می گذرند هرچند در مقیاسی کوچک باشد.
سیستم باید ضرورتاً ساده باشد . همانطوریکه سیستم رشد می کند باید بطور پیوسته ارزیابی گردد. در انتهای هر چرخه باید توسط کاربر و توسعه دهنده ارزیابی گردد. در این فرایند تعامل کافی میان کاربر ،توسعه دهنده و فناوری در نهایت اهمیت قراردارد. دراین میان تعادلی میان تلاش و همکاری کاربر و توسعه دهنده وجود دارد : کاربر در جهت بکارگیری و ارزیابی توانمندیها کار میکند و توسعه دهنده در فازهای طراحی و پیاده سازی قویتر عمل می کند . کاربر نقشی فعال را در جهت تقویت موقعیت توسعه متعارف سیستم بازی می کند . جاییکه غالباً کاربر در نقش غیر فعالی است.قابل توجه است که مشخصات نیازمندیهای داده یا اطلاعاات در طول آزمایشات توسعه دهنده ، توسط کاربر رشد می کند.
رویکرد طراحی تکراری کاربردی خاص از DSS را می سازد . این فرایند بشکلی سرراست برای یک طراحی DSS جهت پشتیبانی از فرد مناسب است. فرایند در حالتیکه برای پشتیبانی از گروه یا سازمان باشد پیچیده میگردد که البته نامعتبر نیست. مخصوصاً اینجا نیاز بزرگتری برای مکانیزم پشتیبانی از ارتباطات از جمله کاربران و توسعه دهندگان وجود دارد .همچنین نیازی برای مکانیزم منطبق کردن تغییرات فردی ، در زمانیکه نگهداری از یک سیستم رایج مرکزی که برای همه کاربران استاندارد است ، وجود دارد.
بسیاری از DSS ها و وب سایتها با روش ساخت نمونه اولیه ساخته می شوند. اولین دلیل این است که ساخت نمونه اولیه به توسعه دهنده گان این امکان را می دهد تا یک سیستم قابل استفاده ) و شاید جزیی ( را را ه اندازی وآنرا نسبتاً سریع اجرا کنند. و اگر نگاه یک جانبه DSS سایتها هنوز کامل نشده اما همیشه در وضعیت تکامل ، ساخت نمونه اولیه از سیستم می تواند گزینه ای ایده آل باشد برخی از نمونه سازیها از سیستمهای غیر DSS از طریق همان بسته های نرم افزارهای که برای توسعه DSS اند استفاده می کند که شامل مولدهای DSS و ابزارهای گزارشدهی مولدهای رابط کاربر گرافیکی و صفحات گسترده می باشد. یک مولد کاربردی اغلب چیزی جز مجموعه ای از ابزار نمونه سازی نیست که گستره وسیعی از فعالیتهای توسعه را فعال ساخته و به یک مولد DSS یسیار شبیه است.
خصوصاً توسعه DSS از طریق ساخت نمونه اولیه انجام می شود که بخاطر دلایل زیر است :
کاربران و مدیران در هر فازو هر تکراری درگیر می شوند . ذات تکرار به کاربران اجازه می دهد تا در طراحی سیستم درگیر شوند که بسیارهم مهم است.این رویکرد از یک نیاز برای ایجاد مهارت در کاربران و تشخیص اینکه پیاده سازی موفق است با درگیرشدنهای فعالانه بسیار آسان قابل حصول است. گاهی این درگیر شدن روش توسعه مشترک joint application development یا JAD خوانده می شود .
یک معیار کلیدی از طریق ساخت نمونه اولیه بدست می آید که فاصله زمانی کم میان تکرارهاست. فیدبکها باید سریع باشند این معیار از فرایند آموزش مورد نیاز بدست می آید: درست و بموقع بودن فیدبکها لازمه آموزش اثربخش است.
نمونه اولیه باید ارزان باشد . و از حد آستانه حداقل برای ارزش سرمایه و تراز مالی متعارف کمتر باشد. توسعه یک نمونه اولیه ممکن است یک تصمیم همراه با ریسک باشد ، مخصوصاً برای یک DSS بنابراین بدلیل اینکه منافع یک DSS غیرقابل لمس و مرتبط با موضوعاتی چون تصمیم سازی قابل بهبود یا خوش فهم ، یک سرمایه گذاری بالا در یک تصمیم است .

فصل پنجم
سطوح فناوری و ابزار های DSS

5-1 سطوح فناوری و ابزارهای DSS
دسته بندی سطوح فناوری برای DSS نه تنها برای فهم توسعه DSS مهم است بلکه برای توسعه دادن یک چارچوب برای استفاده از آنها نیز حائز اهمیت است 1982Sprague , Carlson به شرح چارچوبی پرداختند که کلاسهایی از پلتفورمهای پیاده سازی را تعیین می کند. آنها سه سطح فناوری برای DSS هستند ابزارهای اولیه ، ابزارهای مجتمع(مولدها) و DSS های ویژه . ما تعدادی از تماسهای میان سطوح فناوری DSS و وب را در جدول نشان داده ایم.
5-2 ابزارهای اولیه DSS
در پایین ترین سطح فناوری DSS ابزارهای اولیه قرارداردند. این عناصر بنیادی ، توسعه یک مولد DSS یا DSS ویژه را تسهیل می کنند . مثالهایی از ابزارهای DSS :زبان های برنامه سازی ، گرافیکها ، ویرایشگرها سیستمهای پرس و جو و مولدهای اعداد تصادفی هستند. همچنین در این دسته بندی سیستمهای برنامه سازی وب هم قرار می گیرند. (مثلاً PHP , .NET , Java) که اشیایی را دربردارند تا توسعه DSS یا BI های برپایه وب را تسهیل کنند .
5-3 ابزار های مجتمع DSS
یک ابزار مجتمع DSS یا مولد (موتور) DSS یک بسته نرم افزاری مجتمع است که مجموعه ای از قابلیتها برای ساخت DSS یک ویژه را بسرعت ، ارزان و آسان فراهم می کند. یک مولد ، قابلیتهای گوناگونی از مدل سازی ، ایجاد گزارش و نمایش گرافیکی برای کمک به ایفای نقش تحلیلگر ریسک درخود دارد. این توانمندیها در بسته ای با سهولت کاریری مجتمع گردیده اند. یک مولد مخصوص کامپیوتر شخصی و عمومی Excel است. زبان نسل چهارم مانند Power House Web و Cognos Power House 4GL (برای توسعه کاربردهای از نوع پایه وب) همچنین ابزارهایی را در آن گرد هم آورده که قابلیت دستیابی و دستکاری داده ها را در یک چارچوب مدل دارند.

(جدول 5-1) سطوح فناوری SSD/ تماس ابزار ها و وب

سطح فناوریdss
تماسهای وب( (web Impacts
تماسهای بر روی وب Impacts on the web)
ابزار های اولیه dss
زبانهای برنامه سازی بهبود یافته ای که به آسانی بر برنامه های کاربردی سرور ها و سرویس گیرنده های روی web قرار دارد
برای نوشتن برنامه هایی استفاده می شود که زیر ساختهای وب و پروتکل ها و مکانیزمهای تبادل پیام و تجارت الکتریک را تحت تاثیر قرار داده است .
ابزار های مجتمع dss
مولد های اصلاح شده (زبانهای برنامه سازی سطح بالا و سیستم ها ) بی که به آسانی برای برنامه های کاربردی سرورهای روی وب قرار دارد .
برای نوشتن برنامه هایی استفاده می شود که زیر ساختهای وب و پروتکل ها و مکانیزمهای تبادل پیام و تجارت الکتریک را تحت تاثیر قرار داده است .
dssویژه
می تواند مستقیماً بر وب گسترده شود با دسترسی به داده و مدلهای روی چندین سرور کاربرد از طریق رابط کاربری گرافیکی و کاربر پسند
برای نوشتن برنامه هایی استفاده می شود که زیر ساختهای وب و پروتکل ها و مکانیزمهای تبادل پیام و تجارت الکتریک را تحت تاثیر قرار داده است .
اینها بطور خاص برنامه های کاربردی در تجارت الکترونیک هستند که به دلیل ارتباط برقرار کردن مشتریان با سازمانها ، در تماس مستقیم با موضوع تجارت الکترونیک قرار دارند
تحلیل گری تجارت بر پایه وب

یقیناً سیستمهایOLAP باید بمانند ابزارهای مجتمع DSS دیده شوند. حتی یک زبان مدل سازی خطی مانند Lingo باید یک ابزار مجتمع را مورد توجه قراردهد lingo توسط IMERYS بکاررفت . در محیطی با شدت داده ای بالا ، بسیاری از ابزارهای مجتمع می توانند از طریق فناوری مرورگرهای وب استاندارد در دسترس قرارگیرند.

5-4 DSSویژه (کاربرد های DSS)
محصول نهایی – کاربرهای DSS که واقعاً در کار صورت گرفته است، یک DSSویژه با SDSS خوانده می شود . دو مثال آن سیستم HR InfoNET(در گشودن تصویر اولیه ازDSS) و IMERYS pop DSS (کاربرد های موردی 1و6) هستند . مثالهای متعددی از DSS/BI بر روی وب وجود دارد . به عنوان مثال ، وب سایتهای پشتیبانی تصمیم ( www.decisionsupport.com) و Yankelovich Partners به آدرس زیر را ببینید .
Secure.yankelovich.com/info/decision_support_system.html
5-5 ارتباط میان سه سطح
ارتباط و وابستگی میان این سه سطح در شکل 1-4 نشان داده شده است. ابزارهای اولیهDSS برای ساخت ابزارهای مجتمع بکاررفته است و آنها نیز در ساخت ابزار های مجتمع و ساخت SSD ویژه بکار رفته است . هر چند که ابزار های اولیه می توانند همچنین برای ساخت SDD ویژه بکار روند . به علاوه (نشان داده نشده در شکل ) ابزار های ساده تری هم برای ساخت ابزار های پیچیده تر می توانند وجود داشته باشند . مولد های SSD یا مجموعه برنامه های مرتبط که با هم مجتمع شده اند نهایتاٌ در ساخت SSD ویژه و تامین انعطاف برای قبول سریع تغییرات مفید ند . استفاده از مولد ها می تواند مقدار معنا داری از زمان و هزینه را صرفه جویی کنند . بدینسان یک SSD تجاری را ممکن می کند . توسعه دادن SSD تنها با ابزار اولیه می تواند بسیار زمانبر و پر هزینه باشد ، خصوصاً اگر ابزار اولیه ، خود نیاز به توسعه داشته باشد . بسیاری از SSD های اولیه بدون مولد توسعه داده شده اند اما تقریباجدید ترین ها ، منحصراً با مولد های بر پایه وب توسعه یافته اند .

(شکل 5-1) ارتباط و وابستگی سطوح تکنولوژی
5-6 پلتفورمهای توسعه DSS
چندین پلتفورم نرم افزاری اساسی در توسعه وجود دارد . که مهمترینشان موارد زیر است :
نوشتن یک DSS اختصاصی شده در یک زبان برنامه سازی عمومی مانند ویژوال بیسیک یا کوبول . این راهبرد در سال های 1980 تا 1990 قابل مشاهده است اما کمتر سازمانی بعدا آن را ادامه داد . گرچه بعضی مواقع DSS ها در مقیاس فوق وسیع با بسیاری از اینترفیس ها به سایرCBIS ها به این روش ساخته شدند.
5-7 استفاده از یک زبان نسل چهارمی (4GL) :
در این جا چندین کلاس از 4GL مانند زبان های داده گرا ، صفحه گسترده و زبان های با گرایش مالی وجود دارد . این ابزار ها می توانند با بهره ده یا حتی بیشتر به نسبت زبان های برنامه سازی عمومی قابلیت تولید برنامه سازان را تقویت کنند . حتی OLAP های جدید نیز نسل چهارم را در خود جای داده است برای مثال Cognos PowerHouse4GL و PowerHouseWeb برای بیشترین قطعه این زبان ها با استفاده مستقیم OLAP در مکعب های داده ای چند بعدی و صفحه گسترده جایگزین شده اند .
5-8 استفاده از OLAP با مخازن داده یا پایگاه داده وسیع :
موتور های تحلیلگر بر خط تنها مکعبات داده های چند بعدی تولید نمی کنند بلکه ابزار های تحلیگری فراهم می کنند که به صورت "مجموعه برنامه های پشتیبانی نصمیم " "decision support system suites" عمل می نمایند . اگر مدیری بخواهد ارتباطاتی در داده خود بر قرار کند و ترجیح دهد که آن چه کار می کند . روش های داده کاوی بخواهد ارتباطاتی در داده خود برقرار کند و ترجیح دهد که آن چه کار می کند ، روش های داده کاوی می تواند روش ها را زمانیکه نتایج اثر بخش و پاسخگو تولید می کنند را مخفی کند .
5-9 استفاده از یک ابزار مجتمع توسعه DSS (موتور یا مولد):
یک بسته مجتمع نیاز به استفاده از چندین 4GL را از بین می برد که بهترین مورد شناخته شده آن همان Excel و Lotus1-2- 3 است موتور ها بسیار کاراتر از یک مجموعه از 4GL های اختصاصی هستند اما آن ها دارای جنبه محدودیت های بیشتر هستند .
5-10 استفاده از یک مولد DSS با دامنه مشخص :
مولد هایDSS با دامنه مشخص برای ساخت سیستم های بسیار ساخت یافته طراحی شدند عموما در یک حوزه عملیاتی آن ها سیستم های OLAP را شامل می شوند که به طور خاص برای تحلیل خرده فروشی ، تولید و سایر حوزه ها طراحی شده اند .
5-11 توسعه DSS با استفاده از روش های CASE :
سیستم ها با دنبال کردن یک چرخه حیات به صورت سنتی توسعه داده شدند وابزار های CASE می توانند در سیستم های پیچیده و بزرگ مساعدت کنند همچنین ابزار های CASE می توانند در توسعه DSS نیز استفاده شوند این ابزار ها تاکید به سازگاری دارند چنانکه یک نمونه های اولیه نمی تواند داده های ناموجود را استفاده کند .
5-12 توسعه یک DSS پیچیده:
با مجتمع ساختن چندین مورد از راهبرد های فوق ، این راهبرد خصوصا برای DSS های پیچیده مناسب است برای مثال نمونه اولیه می توانند با زبان های برنامه سازی مولد ها توسعه یابند در حالیکه پروژه با ابزار CASE مدیریت گردد .
بیشتر این پلتفورم لینک های مجتمع شده ای به وب دارند و بسیار از اینتر فیس های مرورگر وب استفاده می کنند .
5-13 انتخاب ابزار توسعه
ابزارهای تجاری و مولدها ی متعددی در بازه گسترده ای از قیمت وجود دارد. بعضی از نرم افزارها تنها بر روی کامپیوترهای بزرگ اجرا می شوند درحالیکه بقیه نرم افزارها تنها بر روی یک کامپیوتر شخصی می تواند اجرا گردد. بسیاری از نرم افزارها بر روی وب اجرا می شود . بررسی زبانهای برنامه نویسی ،آنها را بر پایه معینی نشان می دهد برای مثال KAY(2000) توضیحاتی از زبان های برنامه نویسی جاری ، قابلیت ها و نمونه بردار زبان شناسی آن ها را ارایه داد . این راهنما ممکن است مقید بودنش را در انتخاب یک زبان برنامه نویسی برای یک کاربرد خاص ثابت کند بسیاری از سوالات وابسته باید بوسیله قصد استفاده سازمان از ابزار DSS به انضمام هر کدام از ابزار ها برای استفاده ، سخت افزار هایی که باید آن ها را ااجرا کنند سیستم های عامل مورد استفاده و شبکه ای باید بر روی آن اجرا شوند نشان داده شود .
5-14 انتخاب سخت افزار
DSS بر روی پلتفرم های متنوعی اجرا می گردد از کامپیوتر های شخصی ( یک کاربرد ساده Excel) تا کامپیوتر های چند پردازنده بزرگتر مانند آن چه (National Oceanic and Atmospheric Administration NOAA) برای پیش بینی وضع آب و هوای ملی آمریکا استفاده می کند بعضی بر روی شبکه ایستگاه های UNIX اجرا می گردند ( شبکه های محاسباتی گرید را در بر می گیرد ) در حالیکه بقیه از کامپیوتر شخصی به عنوان یک سرویس گیرنده وب که به سرویس دهنده وب متصل شده استفاده می کنند. معمولاًساختار معماری سخت افزاری یک سازمان و دسترس پذیری آن برای کاربران در انتخاب سخت افزار اثر دارد .
5-15 انتخاب نرم افزار
انتخاب ابزار DSS یا مولد ها یک فرآیند پیچیده است چرا که :
– در زمانی که انتخاب باید صورت گیرد نیازمندی های اطلاعاتی DSS و خروجیها کاملا شناخته شده نیستند.
صدها بسته نرم افزاری در فروشگاه ها وجود دارند .
– بسته های نرم افزاری بسرعت بروز می شوند .
– قیمت ها بسیار متغیر است .
– بسیاری از افراد ممکن است در تیم ارزیابی درگیر شوند
– یک زبان برنامه نویسی ممکن است در ساخت چندین DSS بکار رود بنابراین قابلیت های مورد نیاز ابزار ممکن است از یک کاربرد به کاربرد دیگر عوض شود .
– اجزای یک DSS بزرگ ممکن است با ابزار های متفاوتی توسعه یافته باشد.
– تصمیم گیری برای انجام انتخاب ، خود چندین موضوع متضاد را درگیر می کند که بسته هایی را که مورد مقایسه قرارمی گیرند را در رقابت قرارمی دهد. موضوعات متعدد ی غیرقابل درک هستند; بقیه هم در تضاد با یکدیگرند.
– موضوعات فنی ،عملکردی ، استفاده کننده نهایی و موارد حاشیه ای همه مورد توجه اند.
– درجه اشتیاق برای ماندن با چند فروشنده محدود و عدم دسترسی به محیطهای باز سیستمی مشتری- خدمتگذار بشکلی که اجازه آمیختن و تطبیق محصولات از چندین فروشنده را بدهد باید مورد توجه قرارگیرد.
5-16 انتخاب یک مولد
زمانیکه سازمان ، مولد DSS ای را به صورت خانگی دارد عموما این بیشترین احتمال انتخاب برای یک کاربردDSS است . هر چند که شرکت ها لزوماً تنها یک مولد را استفاده نمی کنند بعضی مولد های DSS در کاربرد های معینی بهتر از بقیه اند پس سازمان ها به طور نمونه چندین مولد را استفاده می کنند و ممکن است در زمان هایی به خرید مولد جدیدی نیاز باشد . این جهت که موضوعات زیادی وجود دارد بعضی از آن ها کیفی است و غالباً آلترناتوهای زیادی وجود دارد یک سیستم تصمیم یار مانند انتخاب ماهرانه (Expert Choice Inc) می تواند فرایند انتخاب را بهبود دهد .
5-17 استفاده مجدد از اجزاء
انتخاب نرم افزار می تواند ساده تر باشد اگر سازمان یک یا حتی چند پلتفورم / زبا توسعه را مورد استفاده قرار دهد برای تعداد محدودی ، اجزاء می توانند استفاده مجدد شوند اگر آن ها به شکلی طراحی و پیاده سازی شوند که استفاده مجدد نسبتاً آسان باشد. Hudson(2001),Wiliams(2001),Zellen(2001) ، (2001)Den Haan حس خوب ناشی از استفاده مجدد اجزاء را روشن می کنند . قابلیت استفاده مجدد یکی از اصول مقدماتی مدیریت دانش است . اما برای توسعه کد این در سطح بسیار پایینی است . جایی برای اختراع درباره چرخ نیست . اگر شما بتوانید اجزاء را برای انجام وظایف استاندارد طراحی کنید می تواند استفاده مجدد گردند . به عبارت دیگر مدیریت و مستند سازی اجزا می تواند فرایند بغرنج و پیچیده ای باشد. توسعه مشخصات سرمایه قابل برگشت (RAS) می تواند کمک کند .
استاندارد باز برایRAS راهنماهایی فراهم کرده که برای چگونگی توصیف ، توسعه و بکارگیری کتابخانه ای از سرمایه نرم افزاری قابل استفاده مجدد می باشد . این زبان مدلسازی یکپارچه (UML) را برای طراحی مدل ها استفاده می کندو فرایندیکپارچه رشنال (RUP)را برای تشریح گردش کار،اصول اساسی در استفاده مجدد اجزاء ،بخشی از UML است. Griss,Jonson1998 ,Kruchten1998 ، Booch , Rumbagh ,1998 ;Jacobson , Griss2001; Jacobson در سال 2001 هنوز RAS در دوره نوزادی بود اما پتانسیل با توان مالی عظیم را در برخورد با توسعه کد دارا بود .
بسته ها و اجزای دست ساز توسط افراد ، برای توسعه مبتنی بر اجزاء باید به صورت محکوم مجتمع شوند تا پتانسیل خود را بدست آورد . این موضوع بطور خاص برای کاربرد های تجارت الکترونیک بحرانی است. اکنون این موضوع ساده تر از همیشه است ، اما چالش های محکمی ایستادگی می کنند این انتظار می رود که درصد بالایی از همه کاربرد های جدید اصولا از همین اجزاء سرهم شود .
DenHaan2001 مواردی را در مجتمع سازی نرم افزار کاربردی توضیح می دهد . این یک مساله بحرانی است چرا که یک زبان توسعه جهانی وجود ندارد .
مسایل مجتمع سازی امروزه شامل موارد زیر است :
برنامه کاربردی به برنامه کاربردی (A2A)
تجارت به تجارت (B2B)
تجارت به مصرف کننده (B2C)
وب به میزبان
بی سیم به میزبان
پنجره به میزبان
برون سپاری
هنگام انتخاب نرم افزار کسی باید اینکه نرم افزار در درون سازمان ایجاد شود و یا به شرکتهای بدون سازمانی سپرده شود را در نظر بگیرد. مشکل عمده در رابطه با بدون سپاری این است که سازمانی که خواهان ایجاد نرم افزار است مسئولیت محصول تمام شده را به عهده دارد و نه بنگاه خارجی که نرم افزار را به وجود آورده است. از آنجایی که سازمان در نهایت برای سیستم مسئول است اعضای سازمان (کاربران، مدیران، حامیان اجرایی) در صورتی که سیستم در درون سازمان ایجاد شده باشد باید در این فرایند درگیر باشند.
هنگامی که Daimler Chrysler Capital برنامه های کاربردی مالی را به یک ASP سپرد ؛ مدیران آن آگاهی یافتند که باید در رابطه با این که آن ها از سیستم چه می خواند و نیز این که این سیستم چطور با سازمان رابطه دارد شفاف باشند . برون سپاری لزوما باعث بهبود عملیات ناکارآمد نمی شود . همچنین بسیار مهم است که تشخیص دهیم که بنگاه اقتصادی مالک پروژه و برای آن مسئول است .
(2001) yordan بیان می کند که امروزه تقریبا تمامی پروژه های IT شامل بعضی از عناصر برون سپاری برای ایجاد برنامه های کاربردی هستند ، عملیات مرکز داده ، میزبانی و به آموزش کاربرد نهایی و غیره در هنگام برون سپاری در نظر گرفتن تعدادی از جنبه های مهم بسیار عاقلانه است . برای مثال پروژه های بلند مدت نیازمند تعهد بلند مدت فروشنده است .
بررسی های در هم آمیخته ای در صنعت درباره برون سپاری پروژه های IT , DSS در برای ایجاد درون سازمانی وجود دارد . روی هم رفته سرمایه گذاری نسبتا بیشتری بر روی پروژه های DSS هنگامی که به بیرون سپرده می شوند انجام می شود اما هزینه پرداخت به طور قابل ملاحظه ای بیشتر است . از سوی دیگر در هنگام چاپ این کتاب ، تمایل عمومی بیشتر به انجام پروژه های در مقیاس بزرگ در درون سازمان بود که این امر به خاطر نارضایتی از بنگاه های مشاور بود .
5-18 DSS های ایجاد شده توسط تیم
DSS ایجاد شده توسط تیم نیازمند تلاش قابل توجهی است ، گرچه تیم شاید از تعداد افراد محدودی تشکیل شده باشد . DSS ایجاد شده توسط تیم نیازمند طرح ریزی و سازمان دهی گسترده است . طرح ریزی و سازمان دهی به DSS خاص بستگی دارد . به سازمانی که DSS د رآن مورد استفاده قرار می گیرد و غیره . فعالیت های معین عمومی اند و باید توسط هر سیستمی اجرا شوند .
یک DSS پیچیده محتاج گروهی از افراد برای ساختن و اداره کردن آن است . تعداد افراد در گروه بستگی به عواملی مانند حجم ، تلاش و ابزار استفاده شده بستگی دارد . بعضی از شرکت ها تلاش برای ایجاد DSS را با تیمی متشکل از 2 یا 3 ننفر شروع می کنند و برخی دیگر با 12 تا 15 نفر
محل استقرار سازمانی تیم ایجاد DSS نیز متنوع است . برخی از مکان های معمولی در بخش است و یا در بخش مالی حسابداری یا بازاریابی
فرایندی که تیم ایجاد DSS دنبال می کنند به کاربرد خاص از DSS بستکی دارد . گروه شاید به صورت موقت فقط برای ایجاد یک DSS خاص به وجود آید و یا شاید به صورت دائمی باشد که در این حالت اعضای گروه برای پروژه های خاص DSS منصوب می شوند .
بسیاری از DSS های ایجاد شده از سال 1980 تا اواسط 1990 سیستم های پیچیده و با ابعاد بزرگ بودند که در درجه اول برای فراهم کردن پشتیبانی سازمانی طراحی شده بودند . چنان سیستم هایی ، هنوز هم برای حل مشکلات پیچیده و کاربرد های وسیع شرکت ها بوجود می آیند .
این سیستم ها توسط تیمی متشکل از کاربران ، واسطه ها ، ایجاد کنندگان DSS ، متخصصان پشتیبانی فنی و پرسنل IIS ساخته می شود . از ان جائیکه در هر رده افراد متعددی وجود دارند ، تیم ها می توانند بزرگ باشند و ترکیب آن ها در طول زمان تغییر یابد . ایجاد DSS بوسیله تیم فرایندی پیچیده طولانی و پر هزینه است . از اوایل سال 2000 ، با پیشرفت ابزار ها و مولد ها ، تیم های کوچک قابلیت ایجاد DSS های پیچیده را پیدا کرده اند .
5-19 DSS های ایجاد شده توسط کاربران نهایی
PC ها در سراسر سازمان ها پراکنده شده اند ارتباطات با سرور های داده بهبود یافته و ابزار های نرم افزاری در زمینه کیفیت توانایی ، قیمت و پسند کاربران بهبود یافته است . نهایتاً ، اکنون کاربران ابزار های لازم برای ایجاد DSS/BI خود و حتی سیستم های تحت وب را در اختیار دارند .
محاسبات کاربران نهایی (همچنین به ایجاد توسط کاربران نهایی هم شناخته می شود ) ایجاد و استفاده از سیستم های اطلاعاتی مبنی بر کامپیوتر است که به وسیله افرادی خارج از حوزه رسمی سیستم اطلاعاتی صورت می گیرد . این شامل تمام کاربران در تمام حوزه های کاربردی در هر سطح از مهارت ها و در رهر سطح از سازمان است . مدیران اجرایی ، کارکنان ، منشی ها و دیگران .
DSS های ایجاد شده توسط کاربران نهایی دارای یک تعریف محدود دیگر نیز هست . این سیستم ها عبارتند از تصمیم گیرنده ها و حرفه ای ها (کارکنان دانش ، مانند تحلیل گران مالیاتی یا مالی و مهندسین ) است که با ساخت و با استفاده از کامپیوتر مشکلات را حل و با بهره وری را افزایش می دهند اکنون به مزایا و خطرات ایجاد DSS ها توسط کاربران نهایی می پردازیم .
DSS های ایجاد شده توسط کاربران نهایی ؛ مزیت ها و خطرات
مزیت های مهم فراوانی وجود دارد که اینکه چرا کاربران می خواهند DSS خود را ، خود بوجود آورند توضیح میدهند .
زمان تحویل کوتاه است ، دیگر انتظاری برای تیم ایجاد DSS برای زمان بندی و انجام ایجاد DSS وجود ندارد .
شرایط لازم برای مشخصات احتیاجات رسمی و گسترده کاربران حذف می شود . چنین مشخصه هایی غالباً در DSS ناقص و غلط هستند به خاطر موارد مانند عدم توانایی کاربران برایش مشخص کردن احتیاجات یا ارتباطات بین تحلیل گران و کاربران ، گاهی اوقات زمان زیادی صرف ایجاد این مشخصه ها می شود .
برخی از اشکلات پیاده سازی DSS کاهش می یابد .
هزینه ها معمولا بسیار پایین است .

5-20 خطرات ایجاد شده توسط کاربران نهایی
برخی از خطرات جدی در DSS های ایجاد شده توسط کاربران نهایی عبارتند از :
چنین DSS هایی میتوانند کیفیت پایینی داشته باشند . عدم وجود تجربه رسمی در طراحی DSS و تمامی کاربران نهایی به در نطر گرفتن کنترل های مرسوم ، روال های آزمودن و مستند سازی استاندارد ها می تواند منجر به سیستم هایی با کیفیت پایین گردد .
سه دسته از خطرات کیفیت بالقوه وجود دارد ، ابزار های غیر صحیح یا شبه استاندارد مورد استفاده از ایجاد DSS خطرات در ارتباط با فرایند ایجاد (عدم توانایی در ایجاد سیستم های قابل کار با ایجاد سیستمی که نتایج اشتباه تولید می کند ) و خطرات مدیریت داده (از دست دادن داده ها ، استفاده از داده های ناصحیح و اشتباه )
خطرات امنیتی افزایش می یابد به علت ناآشنایی کاربران با مقیاس های امنیتی
عدم مستند سازی و روال های نگهداری موجب به وجود آمدن اشکلاتی می شود مخصوصا اگر ایجاد کنندگان را ترک کنند .
5-21 کاهش خطرات محاسبات کاربر نهایی
به خاطر آنکه بیشتر DSS های شخصی و بسیاری از DSS های سازمانی توسط کاربران نهایی ایجاد می شوند ، مدیریت و کاهش خطرات مرتبط با DSS های ایجاد شده توسط کاربرران نهایی حائز اهمیت است . تیم های ایجاد با تجربه از ابزار ها و زبان های گوناگونی جهت ساختن DSS استفاده می کنند . اما کاربران نهایی معمولا از ابزارهای مجتمع DSS مانند Excel استفاده می کنند . آنها معمولا از ریو کرد فقط من چکش را دوست دارد برای حل مشکلات استفاده می کنند .
بسیاری از برنامه های کاربردی صفحه گسترده به عنوان خطر قابل ملاحظه ای برای سازمان نمایان می شوند زیرا آنها وظایف مهمی مانند تحلیل های مالی، بودجه بندی را پشتیبانی می کنند. اگر خطای منطقی یا مستند سازی ضعیف باعث به وجود آمدن اطلاعات نادرست شود و یا باعث سختی در ابزار صفحه گسترده شود، خطر استفاده از داده های نادرست برای تصمیمات مالی بسیار بالاست. هزینه یک تصمیم تجاری اشتباه که برای پایه اطلاعات ضعیف قرار دارد بسیار بالاست. موضوعات کیفی رنج آورترین موضوعات هستند. چگونه کار یک کاربر نهایی می تواند معتبر شود هنگامی که کاربر نهایی سیستم خود را به وجود آورده و از آن استفاده می کند؟
بسیاری از مطالعات موضوع خطرات و کنترل ها را در ایجاد سیستم ها به وسیله کاربر نهایی خطاب قرار داده اند. برخی عوامل که منجر به خطاهای صفحه گسترده می شوند عبارتند از بی تجربگی ایجاد کننده. رویکردهای ضعیف طراحی، گونه های برنامه های کاربردی، پیچیدگی مشکلات، فشار زمان، عوامل دیگر عبارتند از جنسیت ، تخصص برنامه کاربردی و ترکیب گروه کار . Jarin and Morision (2000) استفاده از یک رویکرد ساخت یافته طراحی در ایجاد سیستم های صفحه گسترده را پیشنهاد کرده اند . این رویکرد ایجاد باعث کاهش قابل ملاحظه خطاها در دو تجربه شد .
بررسی داده ها نشان می دهد که خطاها ی صفحه گسترده معمول هستند . Freeman (1996) در گزارشی بیان می کند که حدود 90 درصد از صفحه های گسترده یا بیشتر از 150 خط ، حداقل یک اشتباه فاحش فرمولی داشته اند. اطمینان بیش از حد شاید جدی ترین جنبه از خطاهای صفحه گسترده است زیرا باعث کاهش حدی می شود که کاربران نهایی به مدل های خود اعتبار می بخشند قبل از آنکه استفاده کنند برای گرفتن تصمیمات مهم. چنین خطاهایی می تواند برای شرکتها میلیون ها دلار هزینه در بر داشته باشد .
rekatihW (1999) برای کاهش خطاهای صفحه گسترده دو راهکار ساده، مبرهن و غالبا از قلم افتاده پیشنهاد می کند :
درک طبیعت و مکانیک حرکت مشکلی که مدل شده است.
صرف وقت برای بازبینی صفحه گسترده مدل شده.
او همچنین یاداوری می کند که ابزارهای رسیدگی به صفحه گسترده در دسترس برای کمک به شناخت فرضیات فرمول وجود دارد.
ساختاری که ابزارهای CASE به روی تحلیلگر ان ، طراحان و پیاده سازان سیستم وارد می کند می تواند کاربر نهایی را به وفادار ماندن به روش هایی که سازندگان منطقی را در یک SSD خاص وجود دارد ، مجبور کند . همچنین موضوع سطح تجربه با چارچوب ایجاد و مشکل تصمیم گیری می تواند کیفیت SSD را تحت تاثیر قرار دهد . خلاصه اینکه واحد سازمانی باید مسئولیت را برای تضممین اینکه SSD ایجاد شده توسط کاربر نهایی استاندارد های کیفیت سختی را برآورده می سازد ، به عهده گیرد . داده باید دقیق ، به موقع و ماسب باشد و سیستم باید جواب های صحیح را فراهم کند . واحدی که چنین عوامل خطری را تضمین می کند می تواند بخشی از مرکز SI ریاضی تیم SSD باشد .
یکی از راهکارهایی که در عمل خوب نتیجه می دهد دادن پروانه به برنامه های کاربردی ایجاد شده توسط کاربر نهایی است. هنگامی که یک برنامه کاربردی جدی توسط کاربر نهایی به وجود می آید کاربر می تواند آن را با یک روش تصویب شده سازمانی به وجود آورد. در زمان آغاز به کار ویژگی های اساسی باید در یک گزارش یک صفحه ای برای کرده پروانه DSS تهیه شود که هب آن GLD گفته می شود . اعضای GLD به ایجاد کنندگان به وسیله فراهم کردن ابزارها و داده های مناسب و همینوطور روش هایی برای دسترسی به داده کمک می کنند . به این ترتیب امنیت حفظ می شود . هنگامی که DSS کامل شد، باید مستند سازی شود و DLG استفاده از آن را تصویب کند . مستندسازی باید چنان باشد که در صورتی که ایجاد کننده ای سازمان را ترک کرد . GLD بتواند سیستم را نگهداری کند . سپس DSS برای استفاده افراد تصویب می شود یک نسخه از کلیه مواد نزد GLD نگهداری می شود و اطلاعات مربوط به DSS در یک پایگاه دانش که در دسترس تمام اعضای سازمان است ، فهرست می شود .
چنین اعمالی باعث ترقی استفاده مجدد از نرم افزار می شود DSS می تواند برای استفاده افراد استفاده فراد متعدد، استفاده گروه کاری، دپارتمان، سازمانی و یا استفاده بین سازمانی جوازدهی شود. هر یک از مراحل بالا نیازمند محدودیت های بیشتر در کیفیت و مستند سازی هستند تا تضمین کنند که خطرات در DSS در پایین تری حد قرار دارد .
5-22 در کنار هم قرار دادن DSS ها
ساختار یک DSS تحت وب معمولی را شرح دادیم . آن ساختار شامل چندین سرور و یک مشتری بود که همگی تجمیع شده بودند تا به تصمیم گیرندگان در کارموش تجاری کمک کنند . تجمیع همچنان موضوع بسیار مشکلی است و مهم تر اینکه اکنون که ابزار های DSS/BE به سوی وب مهاجرت کرده و به آسانی ابزارهای همکاری و ارتباطات را برای تصمیم گیرندگان فراهم کرده اند . این ها و دیگر ملاحظات باید در زمینه ایجاد DSS های جدید و مهاجرت سیستم های قبلی به سوی وب مد نظر باشد .
ابزارهای ایجاد بهره وری ایجاد کنندگان را افزایش داده و به آنها در ساختن DSS پاسخگو به نیازهای کاربران کمک می کند . فلسفه ابزارهای ایجاد و مولدها بر پایه دو مفهوم ساده و بسیار مهم استوار است:
استفاده از ابزارهای بسیار خودکار در طول فرایند ایجاد و استفاده از قطعات از پیش تولید شده در تولید کل سیستم در هر زمان ممکن. مفهوم اول به همان میزانی بهره وری را در ایجاد کنندگان افزایش می دهد که یک اره برقی بهره وری یک بخار را که در گذشته از اره دستی استفاده می کرده است و مورد دوم به میزان بهره وری را افزایش می دهد که دیوارهای پیش ساخته بهره وری بخار را در ساختن خانه افزایش می دهد.
خوشبختانه مولفه های تشکیل دهنده سیستم در صورت استفاده مصرف نمی شوند و می تواند دوباره و دوباره استفاده شوند . در هنگامی که این اجزا در DSS ایجاد می شوند باید دقت کرد تا با هم همخوانی داشته باشند (مانند اجزاء ساختمان )
DSS های چیزی بیشتر از SMBD ، SMBM و رابط کاربر و مولفه های دانش است . رابط هایی در میان اجزا و سیستم های خارجی وجود دارد .
معمولا پایگاه داده SSD باید به صورت منظم از پایگاه هایی داده منبع دیگری تازه شود . شاید ابزار مخصوصی برای کاربرد مخصوصی برای کاربرد لازم نظیر تولید گزارشات وجود داشته باشد. شاید پایگاه داده های مدل و مدل های متعددی وجود داشته باشد که هر یک به صورت متفاوتی ایجاد و استفاده شوند و شاید افراد زیادی در فرایند ایجاد درگیر باشند. نه تنها مولفه ها باید ساخت یافته باشند بلکه ابزار و مولدهای خالص برای ایجاد باید انتخاب، نصب و مدیریت شوند.
هسته سیستم شامل زبان ایجاد و یا یک مولد DSS است . بعضی از قابلیت های لازم که در بالا شد در مولد های SSD تجمیع شده اند . و بقیه در صورت نیاز می توانند اضاه می شوند . این مولفه می توانند برای ساختن یک SSD جدید و یا به روز رسانی یک SSD موجود مودر استفاده قرا گیرند . ساختمان چنین سیستم شامل ترکیب ماژول های های نرم افزاری است . خوشبختانه سیستم عامل های شیء گرای جدید برای ایجاد SSD های محیطی سازگار و کاربر پسند فراهم کرده اند . ابزارها و مولد هایی که در این سیستم عامل ها اجرا می شوند می تواندد به آسانی نتایج و داده ها را به اشتراک گذارند . از آنجایی . از آنجایی که یک رابط سازگار و کاربر پسند می تواند سریعا ایجاد شود مشکلات مربوط مربوط به رابط های مولفه در کمترین حد خود است .
5-23 گرایشات در پیاده سازی IB/SSD
گرابیشات متععدی وجود دارد که به تاثیر گذاشتن به برنامه های کاربری IB/SSD ادامه می دهد و آن ها عبارتند از :
مدیران آسان تر ابزار ها ، تکنیک ها و روش های IB/SSD را قبول می کنند .
ابزارهای هوش مصنوعی و روش های آن در IB/SSD جاسازی شده است .
فن آوری های وب به توانا ساختن ایجاد IB/SSD از داده ها اطلاعات و دانش دسترسی مستقیم ارتباطات و همکاری ادامه می دهند .
GSS به بسط و توسعه یافتن خود ازطریق محاسبات همکار ادامه می دهد .
فن آوری کامپیوتر به تکامل سریع خود ادامه می دهد . قابلیت ها به طور گفت انگیز ی افزایش پیدا می کند و هزینه ها کاهش می یابد .
سیستم های مدیریت منابع سازمان طرح ریزی منابع سازمان (PRE/MRE) گرچه بسیار گران هستند . اما در حال بسط و توسعه هستند . این سیستم ها اغلب روش های SSD را برای تصمیم گیری بهتر مهیا و یکی می کنند .

فصل ششم
نتیجه گیری

6-1 نتیجه گیری
• در وضعیتهای نیمه ساخت یافته یا غیر ساخت یافته برای حمایت از تصمیم گیران ایجاد میشود این پشتیبانی از طریق توام ساختن قضاوت بشری و اطلاعات کامپیوتری انجام میشود.
• این حمایت برای سطوح گوناگون مدیریت مهیا شده
• از گروهها نیز حمایت میشود. مسایلی که ساخت یافتگی کمی دارند . چند فرد از سطوح مختلف سازمان و بخشهای گوناگون را در گیر می سازد
• برای حمایت از تصمیمهای وابسته و ترتیبی ایجاد شده است
• تمام مراحل آگاهی ، طراحی ، انتخاب و اجرا را پشتیبانی میکند
• سبکهای مختلف تصمیم گیری را حمایت میکند
• باید بتواند به مرور زمان با تغییرات تطبیق پیدا کند. DSS باید به حدی انعطاف پذیر باشد که کاربران بتوانند عناصر اصلی آن را حذف ، اضافه یا اجزای اصلی را باهم ترکیب کنند.
• دارای رابط کاربر گرافیکی و قوی و راحت و محاوره ای شبیه زیان انگلیسی که اثر بخشی آن را افزایش می دهد
• بجای بهبود کارایی(هزینه) تصمیمها در تلاش برای بهبود بخشیدن اثر بخشی تصمیم گیری ( دقت ، بجا بودن کیفیت) است
• تصمیم گیرنده بر تمام گامهای فرایند تصمیم گیری کنترل کامل دارد و کاربر را حمایت می کند نه اینکه جایگزین کاربر بشود
• کاربران نهایی باید قادر به ساخت و اصلاح سیستمهای ساده بوده و سیستمهای بزرگنتر را نیز با کمک متخصصان IS ایجاد نمایند
• معمولا از مدلها برای تجزیه تحلیل وضعیت تصمیم گیری استفاده می کنند. مدلسازی باعث میشود بتوان راهبردهای مختلف را به شکلهای مختلف آزمایش و اجرا کرد
• باید دستیابی به منابع داده ، شکلها و انواع داده ها را از سیتمهای اطلاعات جغرا فیایی تا شی گرا ، میسر سازد
دلایل استفاده ازDSS:
– وجود شرایط اقتصادی بی ثبات
– موج فزاینده رقابت داخلی و خارجی
– عدم پی گیری هدفهایی مانند کارآیی بالا ، سود آوری و ورود به بازارهای سود آور از طریق سیستم کامپیوتری
– وجود مشکلات داخلی خود شرکت برای پیگیری عملیات مورد نیاز
با توجه به نظر خبرگان و محاسبه اوزان و با توجه به امتیازاتی که خبرگان پژوهش دادند ، به این نتیجه میرسیم که عوامل سازمان ، اهداف و برنامه ریزی ، منابع ، فنی و انعطاف پذیری نقش مهمی را در ایجاد سیستم های تصمیم یار ایفا می کند . باید برای ایجاد یک سیستم تصمیم یار مناسب این عامل کاملاً مورد توجه قرار گیرد . عامل موثر اول عامل فنی است که زیر شاخه های مهم و تاثیر گذار عامل فنی عبارتند از : صلاحیت تیم طراحی ، دانش فنی سازمان و حوزه های مرتبط ، تعیین مشخصات فنی و روش مندی و قاعده مندی سازمان .
عامل موثر دوم ، اهداف و برنامه ریزی است که زیر شاخصه های مهم و تاثیر گذار آن عبارتند از : زمانبندی واقعی طراحی و پیاده سازی ، شناسایی و تعریف دقیق فعالیت ها ، تعریف شفاف اع=هداف ، استراتژی مدیریتی و تعریف شفاف فرآیند های سازمان .
به عبارت دیگر به اهداف برنامه ریزی سازمان به لحاظ عملیاتی کردن ایده های فنی بسیار اهمیت دارد .
عامل تاثیر گذار سوم ، انعطاف پذیری است که زیر معیار های آن شامل : یکپارچگی سیستم ، بیان شفاف مزایای سیستم در سازمان ، ثبات موقعیت ، الگو برداری و انعطاف پذیری در طراحی است . عامل انعطاف پذیری به عنوان یک عامل محرک در اتخاذ تصمیمات استراتژیک سازمان در نظر گرفته می شود . در واقع بدون منعطف بودن یک سازمان در اتخاذ تصمیمات ، امکان رشد و تعالی سیستمی وجود نخواهد داشت . عامل چهارم ، منابع است که زیر معیار های : توجه به آموزش های تخصصی ،کفایت منابع ، زیر ساختار های مناسب سخت افزاری و نرم افزاری و بودجه تخصیص یافته را شامل می گردد . توجه به عامل منابع یعنی توجه به دارایی های سازمان ، به منظور هزینه کرد ایجاد یک سیستم مبتنی بر تکنولوژی . در واقع بدون عامل منابع و امکانات ، تصمیم گیری در خصوص ارتقاء تکنولوژیک سازمان ، بی معنی خواهد بود .
عامل موثر پنجم ، سازمان است که دارای زیر شاخص های : درک و کاهش مقاومت کارکنان ، مشارکت واحد های سازمانی ، کار تیمی ، تعهد مدیران ارشد سازمان و شرایط رقابتی سازمان است . در واقع درک خود کارکنان سازمان و احساس نیاز آن ها به ارتقاء در تصمیم گیری های عملیاتی بسیار با اهمیت است .
• یک DSS یک سیستم بسیار ضروری برای تمامی سازمانها ، به ویژه مدیریت سازمان می باشد .
• در حال حاضر کامل ترین سیستم برای یک سازمان ، DSS می باشد .
• DSS بطور مستقیم با مدیران در ارتباط است وبا پردازش انبوهی از داده ها ، گزینه های یک تصمیم را در اختیار او قرار می دهد .•

منابع و ماخذ
[1] اصغر پور ، م ، (1377) تصمیم گیری چند معیاره ، انتشارات دانشگاه تهران
[2] ملکی ، ع ، (1383) ، مدخلی بر علوم تصمیم گیری
[3] شیرازی ، ح ، (1383) سیستم های پشتیبان تصمیم – ترجمه
[4] آزاد ، ن ، (1392) ، شناسایی عوامل موثر بر سیستم های پشتیبان تصمیم
[5] خادم القرآنی ، ش ، زیدانی همدانی ، ع ، (1392) ، سیستم پشتیبانی تصمیم تنظیم شده از طریق استخراج داده ها و معیار های گوناگون ایجاد تصمیم گیری
[6] برنامه ریزی استراتژیک فناوری اطلاعات . دکتر احمد احمدی ( کتاب )
[7] نشریه مدیریت فناوری و اطلاعات نوشته ی دکتر محمدرضا کابرا نژاد و دکتر حسین رفوگر .

منابع انگلیسی :
[1]Naura, 2011,Factors Affecting the Design and Implementation of Decision Support Systems.
[2]Turban, E., Sharda, R., Delen, D., " Decision Support System and Business Intelligent Systems" , 9th Edition, Prentice Hall, 2010.
[3]Marakas,G.M., Decision Support in the 21st Century, 2nd edition, Prentice Hall, 2003
[4]Todman, C., Designing a Data Warehouse: Supporting Customer Relationship Management, Prentice Hall Professional Technical Reference, 2000.
[5]Stanley A. Brown, Customer Relationship Management A Strategic Imperative in the World of e- Business, Wiley, John & Sons, Inc., 1999.

Abstract
In today's world of rapidly developing science, without the use of modern information systems and technology can not be a successful manager. The diversity and distribution of information systems leading to complexity and lack of consistency in decision-making has become managers.
In order to solve the complexity of information systems in two general categories of public communication on specific operational areas are defined. MIS and DSS systems such as communication systems in the public area of the runway, each determining role in the decision-making hierarchy and process managers.
MIS system provides the information needed to manage an organization and DSS system data, models, and usable tools to enable data analysis to aid decision making in the organization is unusual. In this paper, we discuss the decision-making process based on the concept, its characteristics, relationships and communication of the decision-making process is described. At the end of the model and areas of influence to determine the characteristics of these two systems is presented in organizational decision making.
DSS managers in strategic decisions that are unstructured or semi-structured Insight helps the judge make a decision to control this process is done by managers. DSS model for a simple expression of facts and relationships between variables in a specific environment, and allows managers to answer for the questions based on "what if" find.
DSS With the advancement of computer technology systems to friend Knowledge of programming in the late 70's and early 80's there were organizations in the analysis of problems and different solutions help deliver results.decision systems through the use of models and analysis are able to solve complex issues and provide solutions and results

67