نام کتاب: انسان در مسیر زندگی
هدف از این کتاب این بوده، که پیش از تحقیق مشکل یک فرد و پدید آمدن یک کسالت روانی هولناک ، در اندیشه حل مشکل باشد. اگر کسی به یک کسالت سخت دچار شد، ناگزیر است که تمام زندگی خود را از دست بدهد و افزون بر این فاجعه او دیگر یک زندگی عادی و طبیعی برای تمام عمر محروم خواهد شد. در صورتی که اگر تمهیدات پیش گیری را فراهم آورد همان فرد می تواند تا پایان عمر تمام مزایای یک شهروند طبیعی را داشته باشد.
این کتاب دارای 5 فصل می باشد:
1- تولد تا یکسالگی 2- یک تا سه سالگی 3- همانند سازی 4- دوران پیش از بلوغ 5- بلوغ تا کمال
که در عمر فصل توضیحات کاملی در مورد هر کدام داده شده است که خلاصه ای از هر فصل توضیحاتی داده می شود.
فصل1
1- تولد تا یکسالگی
نخست پدیده ای که خداوند به زینت آن ، خلقت را آراست تولد و زایش ، بزرگ افتخاری گرانسنگ بود که زنان تنها مفتخران و لایق آن بودند.
در دوران بارداری بیش از هر لحظه دیگر هنگام تولد مادران باردار چهار احساس ویژه این دوران را تجربه می کنند:
1- احساس شعف از قرار گرفتن در آستانه تولد کودک که مادران سالم، آنها که صفات زنانه کامل دارند با عشق زندگی کرده و طالب فرزند هستند آن را تجربه می کنند.
2- ترس: مادر با احساس هراسی گنگ دست به گریبان است این هراس در ذهن مادر از یک سوال سرچشمه می گیرد. این سوال ذهنی درباره سلامت عمومی فرزند و عدم حضور نقص احتمالی در او است.
3- موضوع سوم که ذهن مادران را در این لحظات به خود مشغول می دارد احساس از ترس توام با سوال در جنس فرزند است.
4- چهارمین احساس مادران از آن است که خودشان بمانند و بچه نماند.
ملاقات مادر با نوزاد:
این حضور گرامی را چگونه باید پاس داشت؟ امروزه به سبب وجود مخاطرات پزشکی که جان مادر و فرزند را در جریان تولد تهدید می کند، زایمان در خانه و در کنار مادر و خواهر و … مرسوم نیست زایمان در بیمارستان که امکانات لازم برای برطرف ساختن معضلات احتمالی و فوریت های پزشکی فراهم است.
از این رو برای اولین ملاقات همیشه کمال ارزش را دارد که باید ویژگی هایی داشته باشد:
1- آمادگی نوزاد 2- آمادگی مادر 3- شرایط اتاق
نخستین ملاقات پدر:
پدر باید مدتی در خلوت کامل با فرزندش باشد.
نظر به حساسیت فزون مایه کودک پس از گذشت 24 ساعت ملاقات مادر و نورسیده با رعایت سه شرط انجام می پذیرد:
1- آمادگی نوزاد(پاکیزگی،پوشیدگی از لباس نخی،رهایی از گرسنگی)
2- -مادگی مادر(شاکیزگی بدن، پیرایش صورت و رهایی از درد ) 3- آمادگی فضا
در جریان ملاقات ، لمس مهربان مادر و شیر دادن با شیر مادر، مقدمات دلبستگی فراهم می شود. وقتی تمام شرایط برآورده گردد و مادر در هنگام به آغوش گرفتن نوزاد او را با کلام زمزمه وار تحسین آمیز و نگاههای بی وقفه و متمرکز بوسه های مکرر، پذیرایی کند، اندک اندک رابطه پیوستگی مادر و کودک منعقد می گردد.
پیوستگی مادر و کودک سبب ساز چگونگی ارتباط ما با سایرین است. ارث، اکتساب و افراط و تفزیط در القاء دلبستگی و ایجاد یا عدم ایجاد پیوستگی ، سه حالت ارتباط سرد(منزوی) گرم(اجتماعی) و معتدل تولید می کند.
دوستی رفتار احساسی متعادلی است که در جریان حضور آن با هیچ گونه علایم آسیب شناختی رو به رو نیستیم . اما عشق رفتار و احساس افراطی که در جریان حضور آن با تعدادی که بسته به نوع عشق کم یا زیاد خواهد بود . علامت آسیب شناختی روبه رو هستیم.
آموزش اعتماد کودک که صرفا در دوره تولد تا یک سالگی صورت می بندد و نیازمند برآورده شدن سه دسته از شرایط از سوی مادر و کودک و محیط و آموزش است.
پس از تغییر رابطه با کودک از سوی والدین، نوبت به آموزش متون ویژه دوره سنی یک تا سه سالگی می رسد.
فصل 2
یک تا سه سالگی:
نیرویی که انسان برای انجام کلیه تلاش ها و تحریکات خود از آن بهره می گیرد اعتماد به نفس است. تشکیل اعتماد به نفس شایسته نیازمند دقت و توجه مادر است. او باید توانائیهای کودک را بشناسد و ارج بگذارد و ناتوانی های او را اغماض کند، تشویق (به جا و متناسب) و تنبیه(غیر مجاز) به ترتیب عوامل تعالی و تخریب اعتماد به نفس است.
از دیدگاه ما تنبیه مجاز به دسته ای از رفتار تغافلی ، و نادیده انگار گفته می شود که تربیت صحیح را تسهیل مب کند، خود فهمی، خودشناسی، خودباوری، حرمت نفس، و خود را معرفی کردن ، مراحل تکاملی اعتماد به نفس اند. اداره زندگی شخصی در حالت عادی استقلال نام دارد، هسته آغازین استقلال واقعه خروج خودخواسته کودکان از آغوش مادران است. والدین با سپردن کارهای شخصی
بچه ها ، به عهده خود آنها و کمتر در آغوش کشیدن آنها ، باید روند استقلال یابی فرزندان خود را تسهیل و تشدید کنند.
راه رفتن فرآیندی است که فرمان های آن از درون مغز می رسد. راه رفتن انجام هماهنگی های بسیاری را نیاز دارد که در آزمون بررسی مقدماتی آزمایش می شود و پس از مدتی که کودکان دست خود را از میان دست ما بیرون می گشند آزمون پایانی قدم زدن صورت بسته است.
ثبات در راه رفتن (مثلا رژه) به اعتماد به نفس و از آن رو به تشویق ربط و بستگی تام دارد.
بیان صوتی تفکر تکلم است. ما آن چنان سخن می گوییم که فکر می کنیم. مراحل تکلم سخن گویی، واژه تراشی، به کار بردن واژه های مرحله قبلی و تقلیدی از واژه های ما، تکلم با کلمات روزمره و عادی که ابتدا با نقائصی همراه است و به تدریج دقیق و بهتر می شود. هیچ گاه تکلم کسی را تصحیح نکنید.
بهترین محبت به کودکان نزدیک کردن دنیای واقعی بع دنیای تخیل آنهاست ، و بدترین رفتار در برابر آنها نومید گرداندن ایشان از دنیای واقعی است، زیرا این احتمال وجود دارد که در اثر چنین رفتاری ، کودکان کاملا به دنیای خیال خود کوچ کرده از واقعیت فاصله بگیرند.
هر چه بچه ها بیشتر بازی کنند، تفکری برتر، خلاق تر و راه گشاتر خواهند داشت.
ارتباط کودک با واقعیت و تخیل و اندازه ارتباط آنها را از روی نقاشی کودکان
می توان یافت.
کامیابی بیش از حد و ناکامی فزون مایه در این دوره علیت تثبیت فرد در این مرحله و عشق یا دشمنی آینده او نسبت به حیوانات است.
کودکان در این دوره پس از ارتباط های غیر مستقیم از طریق تخیل، اسباب بازی، نقاشی و حیوانات به سمت والدین می ایند.
کودکان نظم حیاتی دارند بزرگترها نظم هندسی، باید کودکان را به سمت یافتن نظم هندسی سوق داد.
فصل 3
همانند سازی:
پسران در این دوره سنی به ارتباط با مادر گرایش پیدا می کند.آن دسته از کودکانی که پس از دوره گرایش به مادر، دفتر عشق او را می بندد و سراغ پدر می آیند. همانند سازی صحیح و پیدا می کنند. به آرامش می رسند از خواب و اشتهای خوبی برخوردار می شوند . دوستان زیادی پیدا می کنند ز پدر الگو می گیرند به صلح می اندیشند.
در سن سه تا شش سلگی همانند سازی دختران شکل می گیرد در این دوره مادران موظف به صمیمیت بیشتر و کاستن از فاصله بین خود و دخترشان هستند و پدران مکلف ایجاد اندک فاصله ای در روابط خود با دخترشان هستند.
فصل 4
دوره بیش از بلوغ
در دوره سنی شش تا یازده سالگی بچه ها بر دو وسته عمومی اند.
الف) صفت بچه های نرمال ان است که تمام موارد سن قبل را در همانند سازی طی کرده اند.
ب) بچه های دیگر از هوش کم یا وابستگی زیاد ممکن است دچار اشکالات هویت جنسی باشند بخصوص در محیط مدرسه مسئله می سازد.
اولین نکته این است که برخلاف روش معمول آموزش درست، این است که کودک تنها باید در مدرسه درس بخواند و بس . باید شیوه تدریس را چنان اعمال کنیم که کودک در خانه تکلیف ویژه ای نداشته باشد. مدرسه برای درس خواندن و تمرین کردن است خانه برای بازی است مدرسه باید به محل سکونت بچه ها نزدیک باشد.
فصل 5
دوران بلوغ تا کمال
فاصله سن 40-20 سالگی مهمترین دوره زندگی است که جوان سالی نام دارد در این دوره حداکثر استقلال عاطفی و شغلی و اداره زندگی رخ می نماید. تکلیف والدین در این دوره تسهیل ازدواج، انتخاب شغل مورد علاقه، یا انتخاب رشته تحصیلی آنها است. قطع کمک های والدین در این دوره آغاز می شود، پذیرش آزادی های نسل جدید در انتخاب الگوی زندگی، تربیت فرزندان و …. ضمن حفظ احترامات طرفین لازم است.
خوشبختی یعنی انجام هر کاری در سن مربوطجوان سال بهتر است در این دوره علاوه بر پرداختن به فرزندان، به خود نیز بپردازند. مسافرت رفتن، ورزش کردن ، لذت بردن از زندگی و زندگی در میان جمع پیشنهاد می شود.
افسردگی (باعلامت های بی علاقگی به زندگی و در نهایت آن میل به خودکشی، گریه بی علت، بی اشتهایی، احساس خستگی دردهای مهاجر و …) اضطراب ( با علامت های دل آشوب بی دلیل و پیش بینی حوادث تلخ برای عزیزان خود) اسکیزوفرنیا(با علامت های تعویض مدل زندگی، اتخاذ رژیم خاص، ژولیدگی ، شنیدن صدایی در گوش، خیالات پریشان، هذیان، توهم،سخن پریشان) اختلال دو قطبی( که با شش ماه حالت وجد، سه ماه افسردگی، و سه ماه حالت میانه همراه است) بیماریهایی هستند که در کمین جوانسالان نشسته اند.
ده سال ابتدایی کهنسالی دهه ایست که هنوز سالمند سرحال است. یک کهنسال طبیعی از 60 تا 90 سالگی می تواند بی عصا حرکت کند و کتاب بنویسد.
کهنسال را باید در میان خانواده با احترام نگه داشت . تحمل سالمندان عدم تغییر محل زندگی آنها و ایجاد اشتغال موثر برای آنها لازم است.
نام کتب : روان شناسی رشد
مولفان: دکتر حسن احدی، دکتر فرهاد جمهری
بخش چشمگیری از محتوای این کتاب به ارائه نظریه های نوجوانی و تغییرات رشدی در این محدوده سنی اختصاص یافته است.
این کتاب شامل 6 بخش می باشد.
بخش اول : نوجوانی
نوجوانی به دوره ای انتقالی بین کودکی و بزرگسالی اطلاق می شود. این دوره ابتدا با اجباری شدن آموزش رسمی ، توسعه صنعت و رهایی کودکان و نوجوانا از کار کردن در مزارع و کارخانه ها رسمیت یافت و در قرن بیستم در کشورهای صنعتی اهمیت ویژه ای پیدا کرد. در دیدگاه زیست شناختی نظریه استانلی هال و آرنولوگزل معرفی شده اند.
در دیدگاه روان پویایی سه نظریه پرداز معرفی شده اند . زیگموند فروید عقیده داشت که کودکان جهان مراحل مشابهی از رشد روانی – جنسی را سپری می کنند که مرحله آخر مصادف با دوره نوجوانی است. در دیدگاه شناختی ئ اخلاقی: دو نظریه پرداز معروف یعنی ژان پیاژه و لارنس کلببرگ معرفی شده اند.
در دیدگاه یادگیری اجتماعی به نظریه آلبرت بندورا که معرف نوعی یادگیری موسوم به یادگیری مشاهده ای است استناد شده است.
بخش دوم: رشد جسمانی و فیزیولوژیکی
دوران نوجوانی در بعضی از جوامع توام با بحران و تنش و در بعضی دیگر، با آرامش نسبی شپری می شود.
بلوغ به تغییراتی اطلاق می شود که نهایتا به توانایی باروری نوجوانان می انجامد.
فرآیند بلوغ ، معمولا چهار سال طول می کشد.
بخش سوم: رشد اخلاقی
بسیاری از مردم ، به ویژه والدین و مربیان، نسبت به تحوال اخلاقی نوجوانان حساسیت فراوان نشان می دهند و گاهی آنان را از لحاظ اخلاقی موجوداتی بسیار آسیب پذیر می دانند.
در این فصل رشد اخلاق از سه دیدگاه بررسی شده است.
ژان پیاژه، لارنس کلبرگ برجسته ترین ظریه پرداز رشد اخلاقی و شناختی هستند .
بخش چهارم: رشد شناختی
از دید اکثر مردم شاخص عمده رشد در نوجوانی تغییرات سریع جسمانی و جنسی است.
پیاژه دوره رشد شناختی نوجوانان را عملیات صوری نامیده است که شاخصی عمده آن تفکر انتزاعی است. او معتقد است که در این دوره نوجوانان از تفکر فرضی برخوردارند. و ضمن برخورداری از نظم فکری و توان فرضیه سازی، به انواع احتمالات نیز فکر می کنند.
به زغم موفقیت نسبی هر کدام از رویکردهای موجود در توجیه تحول شناختی نوجوان به اعتقاد دیوید الکایند اکثر نوجوانان همراه با تحول شناختی ویژگی های نظیر خود مرکز بینی تمایل به بحث و مجادله، اشتغال ذهنی با خویشتن، خودمحوری ، بلا تصمیمی، دوگانگی در فکر و عمل و انتقاد از افراد صاحب قدرت نشان می دهند.
بخش پنجم: رشد اجتماعی
یکی از مهمترین جنبه های تحول در دوران نوجوانی رشد اجتماعی است.
خانواده در شکل دادن به هویت و رشد اجتماعی نقش تعیین کننده دارد. مطالعه خانواده ، روانشناسان را دست کم با پنج مشکل مواجه ساخته است. خلق و خوی اولیه کودکان، ارزش های فرهنگی حاکم بر خانواده، تغییر در شیوه های فرزند پروری، ارزش های غالب در خرده فرهنگ و بالاخره تنوع شکل های مختلف خانواده.
فصل ششم: اختلال های روانی و رفتاری در بین نوجوانان
نوجوانان همانند سایر گروه های سنی در مقابل انواع بیماریهای روانی و اختلال های رفتاری آسیب پذیرند. موارد خودکشی در دوران کودکی و اوایل نوجوانی بسیار نادر است ، ولی بین 15 تا 24 سالگی افزایش چشمگیر نشان می دهد.
بسیاری از نوجوانان در اثر بی نظمی در تغذیه دچار فربهی ، بی اشتهایی روانی و یا پرخوری روانی است.
بخش دوم: جوانی و بخش سوم میانسالی و بخش چهارم پیری و بخش پنجم پایان زندگی است.
14