تجربیات معلمی درس قرآن اعجاز قرآن



موضوع تحقیق :
اعجاز قرآن

تجربیات معلمی درس قرآن

شماره پرسنلی :

فهرست :
عنوان صفحه
– مقدمه 4
– مراحل نزول قرآن 5
– گردآوری و نگارش قرآن در زمان حیات پیامبر (ص) 6
– گرد اورندگان قرآن 6
– رسم الخط قرآن 7
– علامت گذاری حروف قرآن 7
– نقطه گذاری قرآن 7
– سوره های مکی و مدنی 8
– خصوصیات آیات و سوره های مکی 8
– خصوصیات و ایات سوره های مدنی 8
– معنی لغوی قرآن 8
– معنی لغوی آیه 9
– معنی لغوی سوره 9
– نامهای قرآن 9
– اولین و اخرین سوره قرآن 10
– اولین کلمه قرآن که نازل شده است 10
– سوره هایی که بیش از یک نام دارند 11
– اسامی بخشهای مختلف قران 12
– بعضی علوم قرانی 13
– محتوای سوره های قرانی 14
– اعجاز قران 27
– حروف مقطعه قران 28
– اعجاز عددی قران 28
– دعاهای قران 33
– اسماء حسنی درقران 34
– مناطق جغرافیایی در قران 39
– دو قاعده برای کشف معارف قران 41
– فرق معنی تلاوت و قرائت 42
– آداب تلاوت قران اززبان قران 42
– آداب تلاوت قران در کلام معصومین 42
– سجده های قران 43
– اوامر و نواحی قران 44
– سوگندهای قران 44
– اوصاف قران از زبان قران 45
– ماخذ نامگذاری سور قران 46
– دعای پیش از خواندن قران 50
– دعای ختم قران 51
– ویژگیهای قران و احکام اسلام 51
– صفات خدا در قران 51
– معجزات قران دز دید ریاضی 53
– حقایق ساده . 54

مقدمه :

قرآن کتاب آلهی ، کلام
خدا و بزرگترین اعجاز جاودانه آخرین پیام اور الهی محمد بن عبدالله (ص) و عصاره و چکیده همه کتب آسمانی است .
قرآن کتابی است که غبار کهنگی و فنا هرگز نمی تواند بر صفحات نورانی آن بنشیند ، و گذشت زمان نه تنها ان را فرسوده نمی کند ، بلکه روز به روز علوم و معارف پوشیده انرا هویداتر می گرداند .
هیچ آیین و مکتبی توان مقابله با حقایق استوار و ابدی قران را ندارد . دستوراتش جامع و تا قیام رستاخیز قابل اجراست .
قران یگانه کتابی است که می تواند خواسته های جوامع بشری را در همه ابعاد عبادی ، سیاسی ، اقتصادی ، قضایی ، تربیتی ، علمی ، اخلاقی و فرهنگی و هنری به بهترین شکل در آورده سازد ، و انسان را به سوی عالی ترین مراتب رشد و کمال انسانی رهنمون شود .
قران دژ مستحکم امت اسلامی است . از این رو دشمنان اسلام در طول تاریخ همواره کوشیده اند ، با انواع دسیسه های پنهان و اشکار امت اسلامی را از تعالیم حیات بخش قرآن دور نگه داشته و این کتاب انسان ساز را مهجور و از متن جامعه اسلامی خارج و یا منزوی نمایند . ولی علیرغم تلاش مستمر انان ، این کتاب مقدس و این ودیعه بزرگ الهی همواره سر منشاء تمامی تحولات و حرکتها و قیامها بوده ودرخشش ایات روشن ان ، چشم خفاشان زمان را کور کرده است . انقلاب اسلامی ما جوشیده و برگرفته از تعالیم مقدس قرآن است ، که توسط بزرگ پرچم دار حرکت قرآنی در عصر حاضر، حضرت امام خمینی (قدس سره ) در پهنه سرزمین ایران تحقق یافته و می رود تا پیامهای انسان ساز و رهایی بخش قران را به گوش تمامی جهانیان برساند .
شایسته است ، امت اسلامی ، مخصوصاٌ نسل جوان ، این آینده سازان و سنگرداران فرهنگ قرانی ، هرچه بیشتر با این کتاب مقدس و زمینه های درخشش و تابش پرتو نورانی آیات آن را بر قلوب خود فراهم اورند .
خداوند همه مارااز پیروان شایسته قرآن قرار دهد .

ان هذا القران یهدی للتی هی اقوم و یبشر المومنین الذین یعلمون الصالحات ان لهم اجراٌ کبیرا . " سوره بنی اسرائیل آیه 19"

قرآن مردم را به استوارترین راه ، رهبری و راهنمایی می کند . کتابی است ارجمند که باطل و گمراهی در آن را ندارد و از جانب خداوند عزیز بر پیامبر گرامی اسلام (ص) نازل شده است .
پیامبر اسلام به قران اهمیت بسیار می دادند و در تعلیم و به کار بستن دستورات آن سعی وافری داشتند . مشتاق بودند که این کلام نورانی در دلهای انسانی بنشیند . و خانه دل را از اغیار دور نماید و تجلی گاه جلوه های الهی گرداند .
ایشان می فرمودند: " قلبی که ظرف قرآن باشد از عذاب خدا به دور است". همچنین "چون فتنه ها همچون پاره های شب سیاه و تار شمارادر میان گرفت به قرآن روی آورید ".
با این که قرآن را خود به دیگران تعلیم می کردند باز دوست داشتند ایات قرآن را از دیگران بشنوند . "ابن مسعود" و به نقلی "عبیده" می گوید : آن حضرت روزی به من گفت : "برمن قرآن بخوان برای تو با آنکه قرآن برتو نازل شد ؟ فرمود : دوست دارم از دیگری بشنوم".
سوره نساء را آغاز کردم و همین که به آیه "فکیف اذا جئنا من کل امه بشهید و جئنابک علی هو لاء شهیدا" رسیدم سربلند کردم ، دیدم اشک از چشمان پیامبر جاری است .
پیامبر (ص) کسانی را که در قرائت و حفظ قرآن از دیگران جلوتر بودند، بسیار گرامی می داشت . روزی جمعی را به سفری فرستاد . از آنها پرسید : "چقدر قرآن می دانید "؟
یکی که از همه جوانتر بود گفت : "من فلان و فلان و سوره بقره را می دانم".
فرمودند: بروید . امیر شما این جوان است .
گفتند : "او از همه کم سال تر است ، فرمود : اوسوره بقره را می داند ".
دو چیز را بیشتر سفارش می کردند :"یکی قرآن و دیگری اهل بیت (ع) که معلمان و مفسران و آگاهان به قرآن هستند ".
خاضعانه از خداوند بزرگ مسئلت دارم ، مارادر جهت تاسی به رسول الله (ص) و ائمه طاهرین (ع) و شناخت و عمل به دستورات مقدس قرآن یاری و هدایت فرماید .
قرآن یگانه سند جاویدان الهی است ، که می تواند بشر سرگردان را به سرچشمه زلال فرهنگ الهی رهنمون گرداند . انس با قرآن ، مقدمات حرکت و هدایت ادمی را در صراط مستقیم ، دوری از رذائل و آلودگی ها ، شکوفا شدن استعداد های عالیه روحی و ملکوتی و رسیدن به مرحله کمال انسانی را آسان می سازد .
پس شایسته است که دقیقه ای را فرو نگذاریم و از این سرچشمه پاک و گوارای الهی دل و جان خویش را سیراب نماییم .

مراحل نزول قرآن :
قرآن کریم در سلسله طولی ، سه مرحله از نزول را طی کرد تا در اختیار مردم قرار گرفت :
1- نزول در لوح محفوظ (لوح محفوظ ظرف قرآن است ).
2- نزول در بیت العزه آسمان دنیا
3- نزول تدریجی آن بوسیله جبرائیل برپیامبر اسلام (ص).

معنی لغوی وحی :
وحی در اصل به معنی اشاره سریع است و به اعتبار سرعت گفته اند : "امر وحی" یعنی کار سریع .
وحی در قرآن به معانی گوناگونی آمده است ، از جمله :
1- الهام فطری به انسان : مانند الهام خداوند به مادر موسی
2- الهام غریزی به حیوان : از فبیل الهام خداوند به زنبور در ساختن لانه خود .
3- اشاره سریع و مرموز : چنانکه خداوند در مورد زکریای پیامبر(ع) می فرماید .
4- القاء امری به فرشتگان : تا آن را فوراٌ فرمان برند .
5- سخن گفتن خداوند با انبیاء .

گرد آوری و نگارش قرآن در زمان حیات پیامبر (ص) :
پیامبر اسلام (ص) – به منظور صیانت نصوص قرآنی – علاوه بر استمداد از نیروی حافظه خود و حافظه مردم دستور داد قرآن را بنویسند و انانکه دست اندر کار نگارش قرآن بودند ، به "کتاب وحی " نامبردار بوده اند .
شمار این نویسندگان وحی به چهل و سه و یا چهل و پنج نفر بالغ می گردد که در زمان پیامبر اسلام (ص) به کتابت وحی اشتغال داشته اند .
لازم به ذکر است که پنج نفر از کاتبان وحی که عبارت بودند از : علی بن ابیطالب و زید بن ثابت و عبدالله بن مسعود و معاذ بن جبل و ابی بن کعب بیشتر افتخار حضور پیامبر را داشته اند و حضرت علی (ع) سرپرست و ناظر آنان بوده است .

گرد آوران قرآن :
کسانی که به گرد آوران قرآن در زمان رسول اکرم (ص) اقدام کرده اند عبارتند از :
علی بن ابیطالب (ع)
معاذ بن جبل
زید بن ثابت
ابی بن کعب
ابوزید ثابت بن زید بن نعمان .

نوشت ابزاری که معمولاٌ در ابتدا آیات قرآن را برآن می نوشته اند :
1- آفتاب :
در آن زمان معمولاٌ چوبهایی می ساختند که تقریباٌ پهن و صاف باشد ، و آن را جهت سوار شدن بر پشت شتران می گذاشتند . این چوبها به جهت قسمت صاف و مناسبی که داشت ، گاهی جهت نوشتن مطالب گوناگون از جمله بعضی از آیات قرآن به کار رفته است که اینگونه چوبها را آفتاب می گفته اند .
2- اکتاف :
جمع "کتف" به معنای استخوان شانه است در ان ادوار نیز گاهی این استخوانها را به گونه ای قرار می دادند که پس از خشک شدن آماده برای نوشتن باشد .
3- حریر :نوعی پارچه بوده اسن که به جهت دوامی که داشته ، ایات قرآن را روی آن می نگاشتند .
4- رق : نوعی برگ سفید یا پوست نازک و لطیفی بوده که از آن جهت کتابت قرآن استفاده می کرده اند .
5- سجل : این کلمه به معنی عهد نامه و کتیبه است که قضات صورت دعاوی و احکام شرعیه را بر آن می نوشتند .
6- صحف : این هم یک نوع برگ نازک بوده که جهت نگاشتن و نویسندگی مفید بوده و روی آن کتابت می کرده اند .
7- عسب : این لغت به معنای چوب درخت خرماست ، که دارای برگهای پهن و مناسبی بوده است و جهت کتابت آیات و موارد دیگر از ان استفاده می کرده اند .
8- قرطاس: این واژه به معنای کاغذ است . در آن ایام لوحه هایی از کاغذ وجود داشته که در نگارش آیات خدا از آنها استفاده می کرده اند . این لغت در قرآن نیز آمده است .
9- قلم : این کلمه در چهار آیه از سور قرآن بیان گشته و از آنجا که وسیله مهمی در آموزش و آموختن علوم و شناساندن هستی و جهان آفرینش است ، خداوند تبارک و تعالی آن را با اهمیت شمرده و حتی به ان سوگند خورده است و سوره ای از سور قرآن را نیز به آن اختصاص داده است .
10- مداد: این لغت نیز بیانگر نوعی نوشت ابزار است به معنی مرکب که در قرآن نیز ذکر شده است .

رسم الخط قرآن :
طرز نگارش خطوط هر زبان را رسم الخط آن زبان می گویند .
رسم الخط قران مجید مطابق قواعد زبان عربی می باشد و در صدر اسلام ، آیات قرآن را با خط کوفی می نگاشتند و در سال (310) قمری ابو علی محمد بن علی بن حسین مقله اثنی عشری ( متوفی 328) خط نسخ را ابتکار نمود و به سبب آسانی و نیکویی رواج گرفت و جایگزین خط کوفی گردید .

علامت گذاری حروف قرآن :
به گفته بیشتر مورخین اولین کسی که تمام قرآن را اعراب و حرکت گذاری کرد، ابولاسود دولی بود . وی علم صرف و نحو را از حضرت علی (ع) آموخت .
ابو حنان توحیدی گوید : علی بن ابیطالب (ع) شنید که قاری قرآنی آیات را بر غیر وجه صحیح قرائت می کند . این مطلب حضرت را ناراحت ساخت . ابولاسود دولی را فرا خواند و به او پیشنهاد فرمود که قاعده و نمونه و مقیاسی برای مردم وضع کند ، البته جهات مختلف مطلب را برای او باز و روشن نمود و زمینه کار را برایش فراهم نمود و نمونه هایی از قواعد را برای او بیان داشت .

نقطه گذاری حروف قرآن :
مشهور است که اینکار نقطه گذاری و جدانمودن حروف متشابه (مانند ب-ت-ث-….) و تشخیص آن از یکدیگر در زمان عبدالملک بن مروان پنجمین خلیفه بنی امیه صورت گرفته است . لیکن به طوری که مورخین متذکر شده اند از نقطه نظر تشابه حروف محققاٌ نقطه گذاری قبل از اسلام نیز در میان اعراب معمول بوده و محتمل است به تدریج قسمت اعظم ان از بین رفته و فراموش گردیده و هنگام بعثت رسول اکرم (ص) یکسره متروک شده باشد .
چون خواندن قرآن ، بدون نقطه مشکل بود و سبب اشتباه در قرائت می گردید . در بیمه قرن اول هجری قمری در زمان عبدالملک بن مروان نقطه گذاری حروف قران به وسیله ابوالاسود دولی انجام گرفت . و به قولی این عمل توسط "نصربن عاصم لیئی بصری " و "یحیی بن یعمر عدوانی بصری قاضی خراسان "، که از شاگردان ابوالاسود دولی بودند انجام گرفت . سپس ابو حاتم سجستانی نحوی و قاری ایرانی (متوفی 248قمری) علامت تشدید ( ّ) را وضع و ابداع کرد .

سوره های مکی و مدنی :
دوران رسالت حضرت رسول (ص) به دو بخش تقسیم می شود :
1- دوره اول : سیزده سال است که در مکه مشغول تبلیغ بودند .
2- دوره دوم : ده سال است که به مکدینه هجرت فرموده و در آن مدت دین خود را تکمیل فرمودند .
آنچه از قرآن در دوره اول نازل شد ایات و سوره های مکی نامند . خواه در خود مکه نازل شده باشد یا نه ، و آیات و سوره هایی که در عرض ده سال بعد نازل گشته مدنی نام دارند ، خواه در خود مدینه نازل گردیده اند یا در جاهای دیگر . بیشتر قرآن در مکه در عرض سیزده سال مذکور نازل شده است .
تعدادسوره های مکی 86 و سوره های مدنی 28 می باشد . که جمعاٌ114 سوره قرآن را تشکیل می دهند .

خصوصیات آیات و سوره های مکی :
1- هر سوره ای که در آن سجده وجود دارد مکی است .
2- هر سوره ای که در ان لفظ "کلا" به کار رفته است مکی است .
3- هر سوره ای که در آن "یا ایهاالناس" آمده و"یا ایها الذین امنوا" در آن دیده نمی شود مکی است ، مگر سوره حج که در اواخر آن آمده است .
4- هر سوره ای که در آن قصص انبیاء و ملل گذشته امده است جز سوره بقره – مکی است .
5- هر سوره ای که در ان داستان آدم و ابلیس دیده می شود – جز سوره بقره – مکی است .
6- هر سوره ای که با حروف مقطعه از قبیل "الم "و "الرا" و امثال آن آغاز می شود- جز دو سوره زهروان = بقره . آل عمران – مکی هستند .

خصووصیات آیات و سوره های مدنی :
1- هر سوره ای که در آن فرمان جهاد و احکام دیده می شود مدنی است .
2- سوره هایی که در آن احکام ، حدود و فرائض و حقوق ، قوانین مدنی ، اجتماعی و سیاسی گزارش شده است و به طور مفصل در آنها آمده است ، مدنی است .
3- هر سوره ای که در آنها از منافقین یادشده است مدنی است . ولی از این قاعده – سوره عنکبوت که با وجود مکی بودن این سوره یازده آیه آغاز ان مدنی است و در عین حال در این سوره از منافقین یاد شده است – مستثنی می باشد .
4- مجادله با اهل کتاب و دعوت آنها به عدم تعصب و غلو در دینشان .

معنی لغوی قرآن :
قرآن در اصل مصدر است به معنی خواندن . چنانچه در بعضی از آیات معنای مصدری مراد است مثل "ان علینا جمعه و قرانه فاذا قراناه فاتبع قرانه"
سپس قرآن علم است (اسم خاص) برای کتاب حاضر که بر حضرت رسول (ص) نازل شده است به اعتبار آنکه خواندنی است . قران کتابی است خواندنی باید آن را خواند و در معانیش دقت و تدبر نمود . بعضی ها قرآن را در اصل به معنی جمع گرفته اند که اصل (قرء) به معنی جمع است در این صورت می توانند بگویند قران یعنی جامع حقایق و فرموده های الهی . و نیز گفته اند از آن جهت قران نامیده می شود که سوره ها را جمع نموده انها را به یکدیگر می پیوندد .

معنی لغوی آیه :
این کلمه دارای معانی گوناگونی است از جمله :
1- علامت و نشانه
2- جماعت
3- امر عجیب و شگفت آور
آیه قران به تناسب هر یک از معانی فوق ، آیه نامیده شده است . از آن جهت که : الف – هر آیه ای در قرآن ، نشانه صدق و راستی اورنده ان ، و علامت عجز و ناتوانی مخالفان و حاکی از انقطاع و جدایی آن از ما قبل و ما بعد آن است .
ب- آیه از جماعتی حروف و کلمات و یا جمله ها تشکیل شده است .
ج- هر آیه در همان حد کوتاه محدود خود ، از نظر لفظ و مدلول در حد اعجاز قرار دارد و عجیب و شگفت آور است .
و در تعریف آیه می توان گفت : آیه عبارت از بخشی از حروف و یا کلمات و یا جمله هایی است که از طریق نقل و روایت حدود آن مشخص شده است .

معنی لغوی سوره :
برای این کلمه معانی گوناگونی ذکر شده از جمله :
1- برخی ان را مخفف و تسهیل یافته "سوره" و مهموز می دانند که عبارت از باقی مانده اشامیدنی در ظرف می باشد و چون سوره قران قطعه و قسمتی از آنست بدین جهت سوره اش نامیدند .
2- سوره از سور به معنی حصار و پاره شهر است . وچون سوره قران پیرامون ایاتی را احاطه کرد ، و آنها را گرد هم به صورت واحدی در آورده و نیز همچون پاره شهر بلند مرتبت و رفیع است ان را سوره می نامند .
3- سوره از سوار است که معرب " دستواره = دستبند" می باشد و چون سوره قران مانند دستوراه ای آیاتی از قران را در بر گرفته است سوره نامیده شد .
4- مقام و منزلت رفیع .
5- سوره از تسور = تصاعد و ترکیب است و از کلمه تسوروا در آیه "اذ تسورا المحراب" همین معنی اراده شده است و چون سوره های قران برروی هم قرار گرفته اند لذا انها را سوره می نامند .

نامهای قرآن :
بعضی از دانشمندان بیش از 90 نام برای قران ذکر کرده اند .
سیوطی به نقل از کتاب "البرهان" زرکشی می نویسد : قاضی شیذله پنجاه و پنج نام برای قران یاد کرده است که عبارتند از :
کتاب ، مبین ، قران ، کریم ، نور، هدی، رحمه، فرقان ، شفاء، موعظه ، ذکر ، مبارک ، مرفوعه ، علی ، حکمه ، حکیم ، حبل، مطهره ، صراط، مستقیم ، قیم ، قول ، فصل ، نبا ، احسن الحدیث، مثانی ، متشابه ، تنزیل، روح ، وحی ، عربی، بصائر، صحف، بیان ، علم ، حق، مکرمه ، هادی، عجب، تذکره ، عروه الوثقی ، صدق، عدل ، امر، منادی، بشری ، مجید، زیور ، بشیر، نذیر، عزیز، بلاغ، قصص، کلام ، مهیمن .

اولین و آخرین سوره قرآن :
سوره "العلق" اولین سوره ای است که در غار حرا (شش کیلومتری شمال شرقی مکه ) بر پیامبر (ص) نازل شده است .
و سوره "نصر " اخرین سوره ای است که در سال یازدهم هجری در شصت و سومین سال میلاد پیامبر اکرم (ص) در حجه الوداع نازل شده است .

اولین و آخرین آیه قرآن :
اولین آیه نازل شده آیه اول سوره علق می باشد .
آخرین آیه نازل شده آیه 281 سوره بقره می باشد .

اولین کلمه قرآن که نازل شده است :
اولین کلمه ای که نازل شده است "اقراء" می باشد به معنی بخوان .

اولین و آخرین حرف قران :
(ب) اولین حرف قران است (بسم الله ….) و( سین ) آخرین حرف قران در کلمه (الناس) قراردارد .

کلمه وسط قران :
(ولیتلطف) کلمه وسط قران است و حرف (تا) در آن حرف وسط قران به حساب می آید . این کلمه در سوره کهف یعنی سوره هجدهم قران قراردارد و از جهت شمارش ، قران را نصف می کند . یعنی حرف (تا) که بعداز (یاء) واقع شده نصفه قران است .

طولانی ترین و کوتاهترین سوره قران :
سوره بقره با 286 آیه و 1621 کلمه و 25500 حرف ، طولانی ترین سوره قران می باشد . وسوره کوثر با سه ایه ، و 10 کلمه و 43 حرف ، کوتاهترین سوره قران است .

طولانی ترین و کوتاهترین آیات قران :
کوتاهترین آیه قران "مدهامتان" است که یک کلمه می باشد و در سوره الرحمن قراردارد . البته بعضی "یس" را کوتاهترین آیه قران دانسته اند .
و بلندترین ایه قران ایه 282 از سوره بقره است که بیش از 30 جمله دارد و اینگونه اغاز می شود : "یا ایها الذین امنوا اذاتداینتم …. ".

سوره هایی که بیش از یک نام دارند :
ردیف : نام سوره : نامهای دیگر
1- العلق اقراء
2- القلم ن (نون)
3- الحمد الفاتحه
السبع المثانی
ام القران
فاتحه الکتاب
الشفا ء ، ام الکتاب
الشافیه ، فاتحه القران
الوافیه ، الکافیه
الاساس ، الصلاه
الکنز
4- لهب ابی لهب ، المسد
تبت
5- التکویر کورت
6- الم نشرح الانشراح ، شرح
7- الماعون ارایت ، الدین
8- الکافرون جحد
9- الفیل الم ترکیف
10- الاخلاص التوحید ، الصمد
نسبه الرب
11- عبس السفره اعمی
12- القدر انا انزلنا
13- الشمس الناقه ، صالح
14- قریش لایلاف
15- الهمزه لمزه
16- المرسلات العرف
17- ق الباسقات
18- القمر اقتربت الساعه
19- الاعراف المص
20- الفاطر الملائکه
21- اسراء بنی اسرائیل
22- یوسف احسن القصص
23- الزمر الغرف
24- ا لمومن الغافر ، الطول
25- فصلت حم السجده ، المضابیح
26- الشوری حمعسق
27- الجاثیه الشریعه
28- النحل النعم
29- السجده المضاجع ، سجده
لقمان ، جزر ، الم
تنزیل
30- الملک المنجیه ، الرافعیه
تبارک
31- المعارج سال سائل
32- النباء عم ، التساول
المعصرات
33- الانفطار انفطرت
34- المطففین التطفیف
35- البقره قسطاط القران
36- الممتحنه الامتحان ، الموده
37- الزلزال الزلزله
38- محمد (ص) القتال
39- الدهر الانسان ، هل اتی
الابرار
40- الطلاق النساء القصری
41- البینه البریه ، ام یکن
القیامه
42- المجادله الظهار
43- التحریم یا ایها النبی
44- الصف الحواریین ، عیسی
45- المائده العقود ، المنقذه
46- التوبه الفا ضحه ، المنقره
البحوث ، براه
الحافره
47- النصر التودیع .

اسامی بخشهای مختلف سور قران :
گاهی چند سوره در قران دارای یک نام می باشند که در زمینه انها ، روایاتی وجود دارد . بر اساس حدیثی که از طریق شیعه و اهل سنت نقل شده است قران کریم به چهار بخش تقسیم شده است . که هر یک از آنها دارای نام خاصب می باشد . رسول خدا (ص) فرمود : خداوند به جای توراه (سبع طوال) و به جای زبور (مئین) و به جای انجیل (مثانی) را به من مرحمت فرمود و با (مفصل ) امتیاز و برتری یافتم .
از این حدیث چنین استفاده می شود که هر چند سوره ای از قران دارای نامهای خاص فوق الذکر است که انها را در زیر توضیح می دهیم .

سبع طوال :
نام هفت سوره طولانی قران است که به ترتیب عبارتند از : سوره های بقره ، ال عمران ، نساء ، مائده ، انعام ، اعراف ، انفال و توبه .

مئین (مائن) :
نام سوره هایی است که با فاصله چند سوره به دنبال (سبع طوال) که در قران امده ، و هر یک از انها شامل 100 آیه یا کمتر و یا کمی بیشتر است . هفت سوره قران حائز چنین شرایطی هستند که به ترتیب عبارتند از : بنی اسرائیل ، کهف ، مریم ، طه ، انبیاء ، حج و مومنون .

مثانی :
سوره هایی که پس از مئین قرار گرفته اند زیرا این سور بعد از مئین ، و در مرتبه دوم و پس از سبع طوال قرار دارند وچون مئین به منزله مبادی است از آن جهت سوره هایی که پس از مئین قرار گرفته اند به مثانی نامبرده شدند .

مفصل :
مفصل عبارت است از همه سور کوتاه قران است که پس از مثانی قراردارند و علت نامگذاری انها به این مفصل این است که به علت کوتاهی سور بسمله های زیادی میان آیات آنها فاصله و جدایی انداخته است .

بعضی علوم قرانی :
علم تفسیر:
برای تفسیر معانی گوناگونی وجود دارد و از جمله امام فخر رازی چنین تعریف نم.ده است:"تفسیر علمی است که در آن بحث می شود از الفاظ کلام پروردگار از جهت دلالت آنها بر مراد و مقصود خداوند".
به عبارت دیگر تفسر دانشی است که در میان معانی آیات قرآن و اسباب نزول و محکم و متشابه و ناسخ و دیگر شوون آن گفتگو می کند.

علم قرائت:
قرائت قرآن عبارت است از: ادای کلمات به گونه ای که بر پیامبر اسلام نازل گردیده است و فلسفه آن نگهداری و حفظ الفاظ قرآنی از تحریف و تبدیل می باشد و یا به عبارت دیگر علم قرائت عبارت است از طریقه خواندن قرآن مجید مطابق قرائت قرائی که سند قرائت آنان به حضرت محمد(ص) منتهی می شود و غرض و فایده آن نیکو خواندن قرآن کریم است.

علم تجوید:
علم تجوید زائیده علم قرائت بوده و عبارت است از: قواعدی که از قرائات سبعه استنباط و تدوین گردیده و از مخارج و صفات حروف و سایر دستورهای تلاوت قرآن مجید بحث می کند نخستین کسی که این علم را به ریشه تحریر درآورده (ابومزاحم موسی بن عبیدالله) است که در قرن چهارم می زیسته است
.
علم اسباب نزول:
دانشی است که عهده دار بیان و توضیح حوادث تاریخی و جریانهایی است که نزول آیات قرآنی را ایجاب کرده است.

علم آیات الاحکام:
احکام شرعی دارای منابعی است از جمله این منابع قرآن کریم است که در قالب تقریباً پانصد آیه به بیان احکام شرعی از قبیل امر و نهی و مباحث حقوقی پرداخته است. بررسی این آیات از جهات گوناگون در جهت کشف مقصود و منظور شارع مقدس علم آیات احکام را به وجود آورده است.
تاویل قرآن:
تاویل در لغت به معنی بازگردان و رجوع است و در قرآن مجید عبارت است از: ارجاع و رجوع دادن آیات متشابه به یکی از معانی که احتمال می رود و به عبارت دیگر تاویل معلوم کردن باطن آیه است. البته بعضی تفاوت چندانی از جهت معنی بین تفسیر و تاویل قائل نیستند.

فصل دوم
محتوای سوره های قران :
هر یک از سور قران حاوی مطالب و موضوعات متنوعی است که بعضی از آنها به این ترتیب می باشد:
1- محتوای سوره حمد:
این سوره به دو بخش تقسیم می شود: بخشی از حمد و ثنای خدا سخن می گوید و بخشی از نیازهای بنده.

2- محتوای سوره بقره:
بحثهایی پیرامون توحید و خداشناسی ، معاد و زندگی پس از مرگ، اعجاز قران، بحثهایی درباره یهود و منافقان تاریخ پیامبران مخصوصاً حضرت ابراهیم(ع) و حضرت موسی(ع) بحثهایی در زمینه احکام مختلف اسلامی از قبیل (نماز، روزه، جهاد، حج، تغییر قبله، ازدواج و طلاق، تجارت، دین، ریا، انفاق، قصاص، تحریم قسمتی از گوشتهای حرام، قمار، شراب و بخشی از احکام وصیت).

3- محتوای سوره آل عمران:
بحثهایی در زمینه ایمان و اسلام و استقامت در راه حمایت و گسترش اسلام، مبارزه با یهود و مسیحیت و مشرکان و پاره ای درسهای تربیتی و نفی عقاید باطل.

4- محتوای سوره نساء:
دعوت به ایمان و عدالت ذکر سرگذشت پیشینیان قانون ارث، قوانین مربوط به ازدواج، قوانین کلی برای حفظ اموال عمومی ، کنترل و نگهداری و بهسازی محیط خانواده ، حقوق وظایف افراد جامعه در برابر یکدیگر معرفی دشمنان لزوم اطاعت از رهبری تشویق مسلمانان به مبارزه و اهمیت هجرت.

5- محتوای سوره مائده:
معرفی عقائد و معارف اسلامی مساله رهبری پس از پیامبر اسلام (ص) مساله به تثلیت در مسیحیت وفای به عهد، عدالت اجتماعی، شهادت به عدل، تحریم قتل نفس با ذکر داستان فرزندان آدم (ع) هابیل و قابیل، معرفی غذاهای حلال و حرام و قسمتی از احکام وضو و تیمم.

6- محتوای سوره انعام:
مبارزه با شرک و بت پرستی، دعوت به اصول سه گانه توحید- نبوت- معاد و ذکر اعمال و کردار و بدعتهای مشرکان.

7-محتوای سوره اعراف:
ذکر مساله مبداو معاد، داستان آفرینش آدم، ذکر سرگذشت اقوام نوح و لوط و شعیب(ع) و سرگذشت بنی اسراییل و مبارزه حضرت موسی(ع) با فرعون.

8- محتوای سوره انفال:
ذکر مسایل مالی و اقتصادی اسلام از جمله: انفال و غنائم، بیان صفات و امتیازات مومنان واقعی، داستان جنگ بدر، ذکر احکام جهاد، ذکر جریان شب تاریخی هجرت پیامبر(ع) از مکه به مدینه وضع مشرکان و خرافات آنها قبل از اسلام، بیان حکم خمس، بیان برتری معنوی مسلمانان بر کفار، حکم اسیران جنگی، پیام مبارزه با منافات و راه شناخت آنان.

9- محتوای سوره توبه:
قطع رابطه با مشرکان، بیان سرنوشت منافقان و نشانه های آنان، ذکر انحراف اهل کتاب از حقیقت توحید ، بحثهای مربوط به جهاد، ستایش مجاهدان راه خدا، اشاره به زکات، بیان پرهیز از تراکم ثروت، لزوم تحصیل علم، ذکر داستان هجرت پیامبر(ع)، بیان مساله ماههای حرام، موضوع گرفتن جزیه از اقلیت های مذهبی.

10- محتوای سوره یونس:
تکیه بر مساله مبدا و معاد، مساله وحی و مقام پیامبر(ع) بیان نشانه های عظمت خداوند، ذکر زندگی پیامبران از جمله: نوح(ع)، موسی و یونس(ع)، بیان لجاجت و سرسختی بت پرستان در برابر حق.

11-محتوای سوره هود:
ذکر سرگذشت پیامبران مخصوصاً حضرت نوح، مبارزه با شرک و بت پرستی ذکر مساله معاد، دستور استقامت کردن به مومنان، ذکر سرگذشت هود و صالح و ابراهیم و لوط و حضرت موسی(ع) و مبارزات آنان.
12-محتوای سوره یوسف:
تمام آیات سوره جز چند آیه آخر در مورد سرگذشت جالب و شیرین و عبرت انگیز حضرت یوسف (ع) است.

13- محتوای سوره رعد:
بیان حقانیت و عظیمت قران، ذکر اسرار آفرینش آسمانها و بیان معاد، اشاره به تسبیح کردن رعد، ذکر سجده آسمانیان و زمینی ها در برابر عظمت خدا، بیان مثالهای زیبا برای شناخت حق و باطل ، ذکر وفای به عهد و صله رحم و صبر و استقامت و انفاق کردن در پنهان و آشکار و بیان سرگذشت اقوام یاغی و سرکش و تهدید کفار.

14-محتوای سوره ابراهیم :
بیان داستان قهرمان توحید حضرت ابراهیم (ع)، ذکر تاریخ انبیای گذشته مانند: حضرت نوح و موسی(ع) و قوم عاد و ثمود و بیان مساله مبداو معاد.

15- محتوای سوره حجر:
سفارش به مطالع در اسرار آفرینش، بیان مساله معاد و کیفر بدکاران ، ذکر اهمیت قران، بیان داستان آدم کشی ابلیس، اشاره به سرگذشت اقوامی چون قوم لوط و صالح و شعیب.

16- محتوای سوره نحل:
بیان پاره ای از نعمت های خداوند از قبیل باران و نور آفتاب، انواع گیاهان و میوه ها و مواد غذایی و حیواناتی که خدمتگزار انسانها هستند. اشاره پر معنی و کوتاه به زنبور عسل، ذکر دلایل توحید ، بیان معاد و تهدید مشرکان، دستور به عدل و احسان و هجرت و جهاد و نهی از فحشاء و ظلم و ستم و پیمان شکنی ، ذکر کوتاهی از حضرت ابراهیم.

17- محتوای سوره اسراء:
بیان دلایل نبوت، ذکر داستان معراج پیامبر(ع) بیان تاریخ پر ماجرای بنی اسرائیل ذکر مساله وجود حساب و کتاب در زندگی این جهان، حق شناسی بخصوص در رابطه با پدر و مادر، تحریم اسراف و تبذیر کردن و همچنین بخل و فرزندکشی (در جاهلیت بوده است) و زنا و خوردن مال یتیم و کم فروشی و تکبر و خونریزی، بیان تاثیر قران در درمان هر گونه بیماری اخلاقی و اجتماعی ، ذکر معجزه بودن قران.

18- محتوای سوره کهف:
ذکر داستان اصحاب کهف، ذکر داستان ملاقات حضر موسی و خضر (هر چند نام خضر در این سوره نیامده است) و بیان درسی عمیق و زیبا دراین باره، بیان ماجرای ذوالقرنین و یاجوج و ماجوج.

19-محتوای سوره مریم:
بیان سرگذشت حضرت زکریا و حضرت مریم و عیسی (ع) و ابراهیم قهرمان توحید و فرزندش اسماعیل و ادریس و پاره ای دیگر از پیامبران بزرگ الهی، بیان مباحثی از قیامت، نفی فرزند داشتن خداوند و بیان مساله شفاعت.

20 – محتوای سوره طه:
اشاره به عظمت قران و بیان صفات جلال و جمال خداوند، ذکر داستان حضرت موسی و گوساله پرستی بنی اسراییل اشاره به مساله معاد و بیان سرگذشت آدم(ع) و حوا در بهشت و هبوط آنان.
21 – محتوای سوره انبیاء:
اشاره به فرازهایی از حالات 16 تن از پیامبران بزرگ الهی که عبارتند از: حضرت موسی، هارون، ابراهین، لوط، اسحاق، یعقوب، نوح، داود، سلیمان، ایوب، اسماعیل، ادریس، ذوالکفل، ذالنون، (یونس)، زکریاو یحیی ، همچنین اشاره به توحید و پیروزی حق علیه باطل.

22- محتوای سوره حج:
ذکر آیاتی در مورد معاد و بیان دلایل آن، بررسی سرگذشت عبرت انگیز گذشتگان از جمله قوم نوح، عاد، ثمود، قوم ابراهیم و لوط، قوم شعیب و قوم موسی. بیان مباحثی در مورد مساله حج و سلیقه تاریخی آن از زمان حضرت ابراهیم و بیان مساله قربانی کردن در حج و طواف …، تشویق به نماز و زکات و امر به معروف و نهی از منکر و بیان توکل کردن به خداوند.

23- محتوای سوره مومنون:
بیان اوصاف مومنان بیان خداشناسی همراه با آوردن نشانه های مختلفی از نظام شگرف آفرینش انسان و حیوانات و گیاهان، بیان سرگذشت پیامبرانی چون: نوح، هود، موسی و عیسی (ع)، بحث هایی درباره معاد .

24- محتوای سوره نور:
این سوره را می توان سوره پاکدامنی و عفت و مبارزه با آلودگیهای جنسی دانست. چرا که قسمت عمده دستوراتش بر محور پاکسازی اجتماع از طرق مختلف از آلودگیهای جنسی دور می زند .

25- محتوای سوره فرقان:
ذکر دلایل توحید و اشاره به منطق ضعیف مشرکان ذکر نشانه های عظمت خداوند مانند: روشنایی آفتاب، ظلمت و تاریکی شب، باد و باران، زنده شدن زمین، آفرینش آسمانها و زمین و خورشید و ماه و سیر منظم آنها، بیان صفات مومنان راستین.

26- محتوای سوره شعرا:
بیان عظمت قران، فرازهایی از سرگذشت هفت پیامبر بزرگ الهی که عبارتنداز: ابراهیم ، نوح، هود، صالح، لوط ، شعیب و حضرت موسی(ع) و مباحثی پیرامون شعرا.

27- محتوای سوره نمل:
اشاره به معاد، ذکر سرگذشت پنج پیامبر بزرگ الهی، بیان داستان حضرت سلیمان و ملکه سباء و سخن گفتن پرندگانی چون هدهد و حشراتی چون مورچه با آن حضرت .

28- محتوای سوره قصص:
ذکر تاریخچه بنی اسرائیل، بیان داستان قارون آن مرد ثروتمند و مستکبر که سرگذشتی چون فرعون داشت و با این تفاوت که قارون در خاک فرو رفت فرعون در آب غرق شد.

29- محتوای سوره عنکبوت:
بیان مساله امتحان شدن انسانها، ذکر وضع منافقان، ذکر گوشه هایی از مبارزات پیامبران بزرگ الهی چون: نوح ، ابراهیم، لوط، شعیب و بیان مساله توحید و ضعف و ناتوانی معبودهای ساختگی.
30- محتوای سوره روم:
پیشگویی پیروزی رومیان بر ایرانیان در جنگی که در آینده درگیر می شد، یان گوشه ای از طرز فکر و حالات افراد بی ایمان اشاره به مساله مالکیت و حق ذی القربی و نکوهش ربا خواری.

31- محتوای سوره لقمان :
اشاره به عظمت قران، ذکر قسمتی از سخنان حکمت آمیز لقمان به فرزندش بیان دلایل توحید و اشاره کوتاهی به مساله معاد و بیان علم غیب خداوند.

32- محتوای سوره سجده :
بیان عظمت قران ذکر آفرینش انسان از خاک و آب و روح الهی ، ذکر معاد و انذار و بشارت ، اشاره کوتاهی به تاریخ بنی اسرائیل.

33- محتوای سوره احزاب:
اشاره به پاره ای از خرافات دوران جاهلیت( قبل از اسلام) مانند مساله ظهار ( یک شیوه طلاق در جاهلیت بوده است ) اشاره به جنگ احزاب ، اشاره به همسران که باید در همه امور الگو باشند، اشاره به داستان زید پسر خوانده پیامبر اسلام (ع) و ذکر مساله حجاب.

34- محتوای سوره سباء:
بیان مساله توحید و نبوت و معاد ، ذکر نعمت های الهی ، بیان سرنوشت شکر گزاران و کافران، دعوت انسانها به تفکر و اندیشه و عمل صالح.

35- محتوای سوره فاطر:
بیان عظمت خداوند و مساله توحید، اشاره به مساله رهبری انبیا و مبارزه آنان با کافران ، بیان اندرز و مواعظ الهی در زمینه های مختلف .
36- محتوای سوره یس:
بیان رسالت پیامبر (ع) و قران مجید و هدف نزول آن، اشاره به رسالت بعضی از پیامبران الهی ، ذکر مباحثی درباره توحید، معاد ، و پایان جهان و بهشت و دوزخ .

37-محتوای سوره صافات :
بحثی پیرامون گروههایی از ملائکه، بیان عاقبت کافر، ذکر قسمتی از تاریخ انبیای بزرگ الهی مانند: نوح، ابراهیم ، اسحاق ، موسی و هارون، الیاس، لوط و یونس و بیان یکی از انواع شرک که عبارت باشد از اعتقاد به خویشاوندی خداوند با جن یا فرشتگان بیان پیروزی لشکر حق بر کفر و نفاق.

38- محتوای سوره ص:
ذکر مساله نبوت پیامبر ، اشاره به گوشه هایی از تاریخ پیامبران مخصوصاً : داود ، سلیمان ، ایوب بیان سرنوشت کفار، بیان آفرینش انسان و مقام والای او و سجده کردن فرشتگان برای آدم.

39- محتوای سوره زمر:
بیان توحید و معاد بیان پاداش و عذاب در قیامت، بیان اهمیت قران مجید، اشاره کوتاه به سرگذشت اقوام گذشته و ذکر مساله توبه.

40- محتوای سوره مومن:
طرح داستان حضرت موسی (ع) و فرعون، اشاره به مومن آل فرعون، دعوت پیامبر به صبر و شکیبایی و اشاره به قیامت و توحید.

41- محتوای سوره فصلت:
توجه دادن به قران اشاره به آفرینش آسمان و زمین و مراحل پیدایش کره زمین و کوهها و گیاهان و حیوانات ، اشاره به سرگذشت اقوام مغرور و سرکش گذشته از جمله قوم عاد و ثمود و اشاره کوتاهی به داستان حضرت موسی(ع).

42-محتوای سوره شوری:
اشاره به وحی و ارتباط پیامبران با خداوند بیان یک سلسله مباحث اخلاقی مانند: استقامت، توبه ، عفو و گذشت، فرونشاندند آتش خشم، دوری کردن از لجاجت و دنیا پرستی و جزع و فزع به هنگام بروز مشکلات .

43- محتوای سوره زخرف:
اشاره به اهمیت قران و نبوت پیامبر، مبارزه با تقلیدی کورکورانه، اشاره به ارزش های باطلی که حاکم بر افراد بی ایمان است بیان اندرزهای سودمند و موثر.

44- محتوای سوره دخان:
بیان عظمت قران و اینکه در شب قدر نازل شده است اشاره به سرگذشت حضرت موسی و قوم بنی اسرائیل در مقابل فرعون، اشاره به هدف آفرینش و بیهوده نبودن خلقت آسمان و زمین.

45- محتوای سوره جاثیه:
بیان عظمت قران ذکر پاره ای از ادعاهای طبیعی مسلکان و پاسخ قاطع به آنها، اشاره کوتاهی به سرنوشت بعضی اقوام گذشته چون بنی اسرائیل دعوت به عفو و گذشت در عین قاطعیت و عدم انحراف از حق، اشاره به حوادث تکان دهنده قیامت، مخصوصاً مساله نامه اعمال که تمامی کارهای انسان را بی کم وکاست دربر می گیرد.

46- محتوای سوره احقاف:
ذکر عظمت قران اشاراه به داستان قوم عاد که ساکن سرزمین احقاف بودند اشاره به عمودیت دعوت پیامبر اسلام تا آنجا که غیر از انسان ها طایفه جن را نیز شامل می شود.

47- محتوای سوره محمد(ص):
بیان مساله ایمان و کفر و مقایسه حال مومنان و کافران، بیان مساله جهاد، شرح حال منافقان، بررسی سرنوشت اقوام گذشته، بیان آزمایش الهی به تناسب مساله جنگ، ذکر مساله انفاق که آن نیز نوعی جهاد است و نقطه مقابل آن بخل.

48- محتوای سوره فتح:
اشاره به پیروزی اسلام و تاکید بر تحقق خواب پیامبر مبنی بر وارد شدن به مکه و انجام مناسک عمره اشاره به حوادث صلح حدیبیه و مساله بیعت رضوان اشاره به مقام پیامبر و هدف والای ایشان ، معرفی کسانی که از شرکت در جهاد معاف هستند ، اشاره به ویژگی های پیروان پیامبر و صفات مخصوص آنها.

49- محتوای سوره حجرات:
بیان آداب برخورد با پیامبر بزرگ اسلام ، اشاره به یک سلسله اصول اخلاق اجتماعی اسلام، بیان دستوراتی در زمینه چگونگی حل و فصل اختلافات داخلی که احیاناً در میان مسلمانان روی می دهد اشاره به اینکه ایمان تنها به گفتار نیست.

50- محتوای سوره ق:
تقریبا تمام آیات این سوره بر محور معاد دور میزند و مباحثی چون ثبت اعمال و اقوال، مرگ و انتقال از این جهان به جهان دیگر، حوادث قیامت و استدلال برمساله معاد را مطرح می نماید. البته در این میان به اقوام طغیانگر گذشته چون فرعون و قوم عاد و قوم لوط و قوم شعیب و تبع اشاره می کند.

51- محتوای سوره الذاریات:
بیان مساله معاد، اشاره به توحید، ذکر داستان فرشتگانی میهمان حضرت ابراهیم شدند، اشاره به داستان حضرت موسی و قوم عاد و ثمود و قوم نوح.
52- محتوای سوره طور :
اشاره به نعمت ها و مواهب الهی برای مومنان در قیامت، اشاره به نبوت پیامبر ، بیان مساله توحید و معاد ، ذکر عذابهای الهی برای کافران.
53- محتوای سوره النجم :
اشاره به تماس مستقیم پیامبر با پیک وحی ، اشاره به معراج پیامبر، بیان خرافات مشرکان در مورد بتها، بازگذاشتن راه توبه، ذکر اقوام گذشته مانند: قوم عاد و ثمود و نوح و لوط.

54- محتوای سوره قمر:
بیان نزدیکی قیامت و موضوع شق القمر اشاره به قوم سرکش نوح و مساله طوفان، ذکر داستان قوم عاد و ثمود و مخالفانشان با حضرت صالح و مساله ناقه(شتر) اشاره به قوم لوط و سخنی کوتاه در مورد مومن آل فرعون.

55- محتوای سوره الرحمن:
اشاره به نعمت های خداوند ، اشاره به چگونگی خلقت جن و انسان ، بیان نشانهای خداوند در زمین وآسمان ، ذکر نعمتهای ابدی جهان آخرت و عذابهای دردناک مشرکان و کافران.

56- محتوای سوره واقعه:
بیان نشانه های ظهور قیامت و گروه بندی انسانها ذکر مقامات مقربین و اصحاب یمین و انواع مواهب الهی برای انها ذکر اصحاب شمال و مجازاتهای دردناک آنها در دوزخ بیان حالت احتضار و انتقال از این جهان.

57- محتوای سوره حدید:
بیان توحید وصفات خداوند که حدود 27 صفت از صفات الهی در آن امده است . اشاره به عظمت قران ذکر انفاق در راه خدا اشاره به عدالت اجتماعی که از اهداف مهم انبیا است مذمت و نکوهش رهبانیت و انزوای اجتماعی .

58- محتولی سوره مجادله:
اشاره به حکم ظهار بیان دستورهایی درآداب مجالست از جمله منع کردن از نجوی (در گوشی حرف زدن) بحث در مورد منافقان و دعوت به حزب الله.

59- محتوای سوره حشر:
اشاره به تسبیح کردن عمومی موجودات در برابر خداوند اشاره به ماجرای درگیری مسلمانان با یهودیان پیمان شکن مدینه و اشاره به منافقان مدینه و بیان جمال و جلال خدا و اسما حسنی .

60- محتوای سوره ممتحنه:
بیان مساله (حب فی الله) و (بغض فی الله) و نهی از طرح دوستی با مشرکان و اشاره به زنان مهاجر و آزمایش و امتحان آنها.
61- محتوای سوره صف:
دعوت به هماهنگی گفتار و کردار و پرهیز از سخن گفتن بدون علل کردن ، دعوت به جهاد، اشاره به پیمان شکنی بنی اسرائیل و بشارت عیسی به آمدن پیامبر ، تضمین پیروزی اسلام بر همه ادیان، اشاره به زندگی حواریین حضرت عیسی.
62 محتوای سوره جمعه:
بیان توحید و هدف بعثت پیامبر ، ذکر مساله معاد، اشاره به برنامه سازنده نماز جمعه و بعضی خصوصیات این عبادت بزرگ، اشاره به تسبیح عمومی موجودات ، دستور موکد برای انجام نماز جمعه و تعطیل کسب و کار برای شرکت در آن .

63- محتوای سوره منافقین:
محور اصلی این سوره منافقان است که شامل مشانه های آنان، بر حذر داشتن مومنان از توطئه های آنان می باشد و همچنین توصیه به انفاق در راه خدا و غافل نشدن از ذکر او.

64- محتوای سوره تغابن:
بیان توحید و صفات وافعال خداوند، اشاره به اینکه روز قیامت روز مغبون شدن گروهی و برنده شدن گروه دیگر است دستور به اطاعت از خدا و پیامبر و دعوت به انفاق کردن.

65- محتوای سوره طلاق:
بیان احکام مربوط به طلاق و اشاره هایی به مبدا و معاد و نبوت پیامبر و بشارت و انذار.

66- محتوای سوره تحریم:
اشاره به موضوع مربوط به پیامبر با بعضی از همسرانش ، دستور به مراقبت در امر تعلیم و تربیت خانواده و اشاره به توبه و جهاد، اشاره به دو تن از زنان صالح یعنی حضرت مریم و همسر فرعون و دو نفر از زنان ناصالح مانند همسر نوح و لوط.
67- محتوای سوره ملک:
اشاره به صفات خدا و نظام شگفت خلقت، خصوصاً آفرینش آسمانها و ستارگان و زمین و پرندگان و آبهای جاری و آفرینش گوش و چشم .

68- محتوای سوره قلم:
ذکر قسمتی از صفات پیامبر مخصوصا اخلاق بر جسته ایشان و بیان قسمتی از صفات زشت دشمنان و بیان عظمت قران و اشاره به قیامت.

69- محتوای سوره الحاقه:
بیان مساله مربوط به قیامت که سه نام از نامهای قیامت یعنی "حاقه، قارعه، واقعه" را در این سوره ذکر فرمود است . اشاره به سرنوشت اقوام گذشته مخصوصا عاد، ثمود ، فرعون، اشاره به عظمت قران و پیامبر.
70- محتوای سوره معارج:
بیان خصوصیات قیامت ذکر پاره ای از صفات انسانهای خوب و بد، به عذاب شدن یکی از منکران پیامبر.
71- محتوای سوره نوح:
این سوره سرگذشت حضرت نوح را بیان می کند.
72- محتوای سوره جن:
مباحث این سوره عمدتا درباره موجود ناپیدایی بنام جن می باشد که به ایمان آوردن آنها به پیامبر و خضوع آنها در برابر قران و اعتقادشان به معاد و اینکه دارای گروهی مومن و گروهی کافر هستند اشاره شده است.

73-محتوای سوره مزمل:
دعوت پیامبر به قیام شبانه روزی برای عبادت و تلاوت قران و اشاره به معاد، اشاره به حضرت موسی، دعوت به نماز و زکات و انفاق در راه خدا.

74- محتوای سوره مدثر:
دعوت پیامبر به قیام و ابلاغ آشکار پیام الهی و صبر و استقامت تاکید بر امر قیامت ازطریق سوگندهای مکرر و اشاره به ارتباط سرنوشت هر انسانی با اعمال او.

75- محتوای سوره قیامت:
مباحث این سوره بر محور قیامت و معاد دور میزند از جمله بیان حوادث عجیب و هوا انگیز که در پایان این جهان و آغاز قیامت روی می دهد و لحظات پر اضطراب مرگ و انتقال از این جهان به جهان دیگر.

76- محتوای سوره انسان:
اشاره به آفرینش انسان اشاره به همین قران بیان حاکمیت مشیت و خواست الهی در عین مختار بودن انسان.

77- محتوای سوره مرسلات:
بیشترین مطلبی که در این سوره طرح شده است مسائل مربوط به قیامت است.

78- محتوای سوره نباء:
طرح حادثه بزرگ قیامت در قالب سوال اشاره به قدرت خدا در آسمان و زمین و اشاره به نعمت های الهی برای نیکوکاران و عذابهای دردناک برای طغیانگران و کافران.

79- محتوای سوره النازعات:
این سوره بر محور مسائل مربوط به معاد دور می زند و اشاره هم به داستان حضرت موسی و سرنوشت فرعون می نماید و اینکه هیچکس غیز از خدا از تاریخ وقوع روز قیامت باخبر نیست.

80- محتوی سوره عبس:
طرح مسئله معاد اشاره به کسی که در برابر مرد نابینای حقیقت جو برخورد مناسبی نداشت بیان و ارزش و اهمیت قران.
81- محتوای سوره تکویر:
بیان مسئله قیامت و دگرگونی عظیم در پایان این جهان اشاره به عظمت قران.
82- محتوای سوره انفطار:
این سوره نیز بر محور مساله مربوط به قیامت دور می زند و انسان را به نعمت های خداوند و فرشتگانی که مامور ثبت اعمال انسانها هستند توجه می دهد.
83- محتوای سوره مطففین:
اشاره به کم فروشان و تهدید انان اشاره به سرنوشت بدکاران در روز قیامت و نعمت های عظیم الهی برای نیکوکاران.

84- محتوای سوره انشقاق:
این سوره نیز عموما به مساله معاد اشاره دارد و حوادث هولناک روز قیامت را بیان می کند.

85- محتوای سوره بروج:
اشاره به اصحاب اخدود اشاره به داستان فرعون و ثمود و اقوام گردنکش و طغیانگری که نابود شدند بیان عظمت قران و اهمیت آن.

86- محتوای سره طارق:
اشاره به مساله معاد وبیان اهمیت و ارزش و عظمت قران مجید.

87- محتوای سوره اعلی:
اشاره به دستورات الهی به پیامبر در زمینه تسبیح پروردگار و ادای رسالت اشاره به مومنان خاضع و کافران شقی و ذکر عوامل شقاوت و سعادت.

88- محتوای سوره الغاشیه:
اشاره به معاد بیان مساله توحید و اشاره به افرینش اسمان و خلقت کوهها و زمین و اشاره به نبوت.

89- محتوای سوره فجر:
تهدید کافران به عذاب اشاره به اقوام طغیانگری چون عاد و ثمود و فرعون اشاره به امتحان شدن انسان و بیان مساله معاد.
90- محتوای سوره بلد:
اشاره به اینکه زندگی انسان در این دنیا همواره توام با مشکلات و رنج است ذکر پاره ای از نعمت های الهی و ناسپاسی انسان اشاره به گروه مومنان و گروه کافران و سرنوشت انها

91- محتوای سوره الشمس:
اشاره به تهذیب نفس و تطهیر قلب از ناپاکیها و اشاره به اقوام طغیانگر گذشته مانند: قوم ثمود.

92- محتوی سوره اللیل:
این سوره مردم را به دو گروه تقسیم میکند : انفاق کنندگان با تقوی و بخیلانی که منکر پاداش الهی هستند و پایان کار گروه ا ول را خوشبختی و آرامش و پایان کار گروه دوم را سختی و بدبختی می شمرد.

93- محتوی سوره الضحی:
این سوره به پیامبر بشارت می دهد که خداوند هرگز تو را رها نساخته است و سپس وعده عطا و بخشش فراوان به او می دهد.

94- محتوای سوره الم نشرح:
در این سوره نیز به قسمتی از مواهب الهی به پیامبر اشاره شده است.

95- محتوای سوره التین:
این سوره به آفرینش زیبای انسان و مراحل تکامل و عوامل انحطاط او اشاره دارد و نیز مساله معاد و حاکمیت خداوند را بیان می کند.

96- محتوای سوره علق:
این سوره ابتدا به پیامبر دستور قرائت و تلاوت قران را می دهد و سپس به افرینش انسان اشاره می کند و به انسانهای ناسپاس وعده مجازات دردناک می دهد.
97- محتوای سوره قدر:
این سوره به بیان نزول قران مجید در شب قدر می پردازد و سپس اهمیت شب قدر و برکات و اثار ان را متذکر می شود.

98- محتوای سوره بینه:
این سوره به رسالت جهانی پیامبر اشاره دارد و همچنین به موضع گیریهای مختلف اهل کتاب و مشرکان در برابر اسلام اشاره می کند.

99- محتوای سوره زلزله:
این سوره نشانه های وقوع قیامت را بیان می دارد .

100- محتوای سوره والعادیات:
این سوره به پاره ای از ضعفهای نوع انسان همچون بخل و دنیا پرستی اشاره دارد و در نهایت مساله قیامت را مطرح می کند.

101- محتوای سوره القارعه:
این سوره بطور کلی از معاد و مقدمات آن سخن می گوید و به پاداش درستکاران و عذاب بدکاران اشاره دارد.

102- محتوای سوره تکاثر:
این سوره در ابتدا به سرزنش افرادی می پردازد که بر اساس مطالب موهوم بر یکدیگر تفاخر می کنند و سپس به معاد اشاره دارد.
103- محتوای سوره والعصر:
این سوره اشاره دارد که جز افراد با ایمان همه انسانها در زیانکاری هستند.

104- محتوای سوره همزه :
این سوره به کسانی اشاره دارد که تمام تلاش خود را متوجه جمع مال کرده و کسانی را که دستشان از ان خالی است به دیده حقارت می نگرد و انها را مسخره می کنند و سپس سرنوشت دردناک این ثروت اندوزان مستکبر را بیان می نماید.

105- محتوای سوره الفیل:
این سوره به داستان تاریخی معروفی اشاره دارد که در سال تولد پیامبر واقع شده است و اینکه خدا خانه کعبه را از شر لشکر عظیم کفار که از سرزمین یمن سوار بر فیل آمده بودند حفظ کرد .

106- محتوای سوره قریش:
این سوره به نعمت هایی اشاره دارد که خداوند به قریش ارزانی داشته و در نهایت آنان را به سپاسگزاری و عبادت پروردگار دعوت می نماید.

107- محتوای سوره الماعون:
در این سوره به صفات و اعمال منکران قیامت اشاره شده است.

108-محتوای سوره کوثر:
در این سوره خداوند به پیامبر بشارت نعمت های فراوان از جمله کوثر داده و دشمنان او را ابتر می خواند .

109- محتوای سوره الکافرون:
این سوره پاسخی است کوبنده به درخواست کافران که می خواستند از طریق فشار و سخت گیری پیامبر را به سازش بکشانند ولی پیامبر دست رد بر سینه آنان زد.

110- محتوای سوره النصر:
در این سوره خدا بشارت و نوید پیروزی عظیمی را به پیامبر می دهد که بدنبال آن مردم گروه گروه به دین خدا وارد می شوند.
111- محتوای سوره تبت:
در این سوره حمله شدیدی با ذکر نام به یکی از دشمنان اسلام و پیامبر در ان عصر و زمان یعنی ابولهب شده است و اشاره می نماید که او و همسرش هر دو اهل دوزخ هستند.
112- محتوای سوره اخلاص:
این سوره چنانکه از نامش پیداست از توحید پروردگار و یگانگی او سخن می گوید.

113- محتوای سوره فلق:
محتوای این سوره تعلیماتی است که خداوند به پیامبر خصوصا و به مسلمانان عموما در زمینه پناه بردن به خدا از شر همه اشرار می دهد.

114- محتوای سوره الناس:
این سوره به پیامبر به عنوان پیشوا و رهبر دستور می دهد که از شر همه وسوسه گران به خدا پناه ببرد.

فصل سوم
اعجاز قران:
در قران بیست نوع اعجاز وجود دارد:
1- اعجاز از نظر بلاغت و معانی و حسن عبارت که مجموعا به فصاحت بیان تعبیر می شود.
2- اعجاز قران از نظر معانی قران معانی بلند و مطالب پیچیده را در یک عبارت کوتاه بیان فرموده که هیچکس قادر به بیان آن نیست و آیات قران همه دلیل بر صحت این ادعاست و انتخاب آیه ای از بین آنها و ترجیح آن بر سایر آیات امکان ندارد مگر اینکه از نظر کمیت ذکر شود مانند:
(و قیل یا ارض ابلعی ماءک) و سایر آیات نظیر این آیه .
3- اعجاز از نظر شیوه و اسلوب و حفظ اعتدال.
4- اعجاز قران از نظر کثرت معانی که بشر قادر به ایراد آن نیست.
5- اعجاز قران از نظر جمع علوم که بشر به آن احاطه ندارد.
6- اعجاز قران از نظر برهان و دلیل بر توحید . تمام آیات الهی در قران دال بر توحید و یگانه پرستی است.
7- اعجاز قران از نظر اخبار گذشته و آینده و قصص امتهای گذشته.
8- اعجاز قران از نظر علم غیب و احاطه بر اخبار و منوبات و اندیشه و افکار انسانها.
9- اعجاز قران از نظر خبر دادن از ضمایر قلوب مردم که جز خدا کسی را بر ان وقوف نیست.
10- اعجاز قران از نظر متانت الفاظ که جمع بین جزیل (پیچیده) و سهل کرده .
11- اعجاز قران از نظر تلاوت و پنج خصلت در آن.
12- اعجاز قران از نظر نقل الفاظ منزله و معانی که فرشته از خدا گرفته و رسول خدا تلفظ کرده و به امت ابلاغ فرموده است.
13- اعجاز قران از نظر معانی مختلف و نزدیکی معانی به منظور و مقصود و اقران نظایر آن مصور مختلف مانند: وعدو وعید ، ترغیب و ترهیب ، ماضی و مستقبل، قصص و مثل، حکم و جدل، مطلوب و غیر متنافر.
14- اعجاز قران در اختلاف آیات کوتاه و بلند که در عین بلندی یا کوتاهی از اسلوب و اعتدال خارج نشده و در وزن کلام منظوم و عبارات منثور اعتدال لفظ و معنی و کلمات و آیات از دست دادن نشده است.
15- اعجاز قران از نظر کثرت تلاوت، که هر اندازه قران بیشتر تلاوت شود نه از فصاحت آن در ذوق سلیم کسر می شود و نه ملامت می آورد و هر چند بیشتر قرائت شود طبع بشر مایلتر به تلاوت وفهم آن است گویا هر دفعه که یک آیه تلاوت شود بارقه ای از نور علم و دانش در قلب قاری تابش می کند که در سابق نظیر نداشته است.
16- اعجاز قران از نظر تسهیل قرائت در همه السنه (زبانها) و لهجه های متنوع.
17- اعجاز قران از نظر ترتیب کلام در سخن گفتن نثر، در قدرت هر گوینده هست و مرتبه شعر بالاتر است . کمتر کسی می توان سخن فصیح منثور بگوید. قران در حال نثر و بیان مطالب ساده به قدری دارای انسجام و استحکام الفاظ و معانی و جملات و حفظ ارتباط و اعتدال است که نظیری برای ان متصور نیست.
18-اعجاز قران از نظر زیادی الفاظ و تغییر کلمات و گوناگون آوردن الفاظ از همه مشتقات ادبی.
19- اعجاز قران از نظر عجز معارضه(نا توانی مقالبه کردن) ملل گوناگون با آن هر چند کوشش و پشتیبانی از یکدیگر کردند نتوانستند حتی یک آیه نظیر ان بیاورند.
20- اعجاز قران از نظر انصراف معارضه (مقابله کردن) بشر با آن، همین که فصحاء خود را قادر به مقابله با قران ندانستند و تسلیم شدند.

حروف مقطعه قران:
حروف مقطعه یعنی جدا جدا، چهارده حرف از الفبای زبان عرب در ابتدای 29 سوره قران می باشد که انها را حروف مقطعه می نامند و آن حروف عبارتند از :
1- الف 2- ح 3- ر 4- س
5- ص 6-ط 7-ع 8- ق
9-ک 10-ل 11- م 12-ن
13- ه 14- ی.
حروف مقطعه قران یک حرف، دو حرفی ، سه حرفی، چهار حرفی و پنج حرفی است که به ترتیب عبارتند از:
یک حرفی : ص، ق، ن.
دو حرفی: طه، طس، یس، حم.
سه حرفی: الم، الر، طسم.
چهار حرفی: المص، المر.
پنج حرفی: کهیعص، حمعسق.
در مورد حروف مقطعه نظرات گوناگونی از طرف مفسرین و دانشمندان اسلامی بیان شده است که مهمترین آنها دو نظریه زیر است:
1- حروف مقطعه اوائل سور قران برای جلب توجه مشرکین به شنیدن آیات بعدی است.
2- قران سنخ سخن و حرف است یعنی مرکب از حروفی است که، یشر هم با همان حروف مکالمه و مکاتبه می نماید. ولی از آوردن مانند آن ناتوان است.

اعجاز عددی قران:
تساوی عددی و هماهنگی رقمی و تناسب در موضوعات قران کریم چیزی است که قدرت بشری از ذکر آن به گونه ای فراگیر ناتوان است و ازتوضیح کامل و بیان شامل آن در می ماند . و از اینکه بتواند حق این معجزه بزرگ را از لحاظ اعداد و ارقام و شرح و تفسیر کاملاً ادا کند نا توان است . بعنوان نمونه تعدادی از تناسبهای عددی ایات قران را جهت استفاده علاقمندان می آوریم.

اجر:
واژه اجر (مزد) 108 بار در قران آمده و به همین اندازه واژه فعل (کار) آمده است و جزا "کیفر – پاداش " 117 بار در قران بکار رفته و مغفرت 334 بار ، در نتیجه مزد با کار و حساب با عدل و داد در قران برابر آمده است ولی آمرزش دو برابر کبفر به کار رفته است و این یکی از شگفتی های تساوی و تناسب و توازن در آیات قران است.

الباب:
کلمه (الباب) به معنی (مغزها – خردها) 16 بار در قران آمده است. که با کلمه الافئده (دلها ) برابر است.

ابلیس:
در قران لفظ ابلیس 11 بار آمده و عینا به همین تعداد یعنی 11 بار فرمان به استعاذه (پناه بردن به خدا) تکرار شده است.

انفاق:
واوه انفاق و مشتقاتش 73 بار در قران آمده است که با لفظ رضا (خوشنودی) و مشتقات آن برابر است.

اصنام:
الفاظ اصنام (بتها) و خمر (شراب مست کننده) و خنزیر (خوک ) و بغضاء (دشمنی شدید) و حصب (پاره سنگ است که به مردم (گناهکاران )اصابت می کند و بدین وسیله عذاب می شوند) و تنکیل (تعذیب – عذاب کردن شدید) و حسد (رشک) و خیبت (ناکامی – نومیدی) هر کدام 5 بار در قران مجید به کار رفته با وجود آنکه به گونه ای پراکنده و به دور از یکدیگر در سوره های قران واقع شده اند.

آیات:
واژه آیات 382 بار در قران آمده و با توجه به اینکه واژه الناس (مردم ) 241 بار و ملائکه (فرشتگان ) 86 بار و عالمین (جهانیان) 73 بار در قران بکار رفته است کلمه آیات (نشانه ها ) به اندازه مجموع واژه های ناس و ملائکه و عالمین بکار رفته است.
ایمان :
ایمان و مشتقات آن 811 بار در قران بکار رفته است و لفظ علم و مشتقات آن 782 بار و مترادف علم یعنی کلمه معرفه با مشتقاتش 29 بار در قران آمده است در نتیجه علم و معرفت و مشتقات آن دو مجموعا 811 بار تکرار شده است که مساوی با لفظ ایمان بکار رفته اند.
الناس:
کلمه الناس و مشتقات و مترادفات آن 368 بار در قران آمده و این مساوی با واژه رسول می باشد که با مشتقاتش 368 بار در قران آمده است .
بخل:
کلمه بخل در قران 12 بار آمده که با حسرت (اندوه – دریغ) و طمع و جحود (انکار ورزیدن) برابر است.

بصر:
تعداد مواردی که در قران از (بصرو بصیرت) یاد شده 148 بار است که با تعداد مواردی که از (قلب و فواد ) سخن رفته برابر است .

بعث :
لفظ بعث (زنده کردن مردگان)و مشتقات و مرادفات آن 45 بار در قران کریم آمده و درست به اندازه لفظ صراط است .

بر:
لفظ بر (نیکی ) و تمام مشتقاتش 20 بار در قران آمده که با واژه تواب و مشتقاتش برابر است .

تلاوت:
کلمه تلاوت (خواندن – پیروی کردن ) در قران 62 بار آمده و با موارد بکار رفته واژه صالحات برابر است.

جحیم :
کلمه جحیم (دوزخ ) 26 بار در قران تکرار شده که برابر با لفظ عقاب (کیفر) می باشد .
حساب:
کلمه حساب 29 بار در قران آمده درست به اندازه موارد بکار رفته واژه (عدل و قسط) می باشد زیرا 14 بار واژه عدل و 15 بار قسط در قران است .

حیات:
کلمه حیات و مشتقاتش در آنجا که ویژه حیات انسان است 145 بار در قران آمده و درست به همین اندازه واژه مرگ و مشتقاتش در قران آمده است.

حرث:
کلمه حرث (کشت) 14 بار در قران آمده و به همین اندازه زراعت (کشاورزی) بکار رفته و جالب است که فاکهه (میوه) نیز به همین اندازه آمده است.

حرب:
کلمه حرب(جنگ) 6 بار در قران آمده و تعداد واژه اسری (اسیران) نیز به همین اندازه آمده است.

دنیا و آخرت:
کلمه دنیا در قران 115 بار آمده و آخرت نیز 115 بار آمده در صورتیکه دنیا بتنهایی و جدا از آخرت و همچنین آخرت جدای از دنیا در آیاتی چند بکار رفته اند با این همه تعداد واژه دنیا و آخرت برابرند .

خیانت:
کلمه خیانت 16 بار در قران آمده که درست مساوی خبث (ناپاک) می باشد .

دین:
کلمه دین و مشتقات آن 92 بار در قران آمده که با واژه مساجد در قران برابر است .

رسل:
واژه رسل 368 بار تکرار شده است و نبی 75 بار و بشیر18 بار و نذیر 57 بار که مجموع 518 بار است این عدد با تعداد اسامی پیامبران برابر است یعنی اسامی پیامبران الهی (آدم – نوح – ابراهیم … ) نیز 518 بار در قران آمده اند.

رحیم:
رحیم از اسماء حسنی برای خداوند است 114 بار در قران آمده در حالی که رحمن 57 بار درست نصف رحیم میباشد بعلاوه رقم 114 همان عددی است که سوره های قران به تعداد آن نازل شده است.
سلام:
سلام 50 بار در قران آمده و به همین اندازه طیبات (پاکیزه ها) بکار رفته است .

شهر:
خداوند در قران می فرماید : ان عده الشهور عندالله ائنا عشر شهراٌ فی کتاب الله .سوره توبه ایه 26 . یعنی تعداد ماهها نزد خدا و در کتاب او دوازده ماه است آنگاه می بینیم واژه شهر (ماه) 12 بار در قران مجید تکرار شده است یعنی درست به اندازه ماههای سال و واژه یوم (روز) با سایر موارد 365 بار در قران آمده است که درست به تعداد روزهای سال است و نیز واژه یوم به صورت جمع یعنی (ایام) و مثنی (دو روز) و ایاماٌ جمعاٌ 30 بار به کار رفته که به اندازه روزهای ماه می باشد .

صالحات:
صالحات (کارهای درست) و همه مشتقات آن 167 بار در قران بکار رفته و عینا به همین تعداد لفظ (سیئات) یعنی بدیها با تمام مشتقاتش بکار رفته است.

صیام:
صیام (روزه ) و صبر و شکیبایی و در جات و شفقت (بیمناکی – مهربانی) هر کدام 14 بار در قران آمده و با هم مساوی هستند.

صیف:
واژه صیف و الحر (تابستان و گرما) و السناء و البرد (زمستان و سرما) در قران با یکدیگر برابرند و هر کدام 5 بار آمده است . با انکه جز در سوره قریش آیه 2 و 3 در جای دیگر از قران با یکدیگر به کار نرفته اند .

صلوه:
صلوه (نماز – دعا) 67 بار در قران آمده و با نجات و ملائکه و قران برابر است .

طهر :
واوه طهر (پاکی) و تمام مشتقاتش 31 بار در قران آمده که با موارد به کار رفته واژه با اخلاص و تمام مشتقاتش برابر است .

عدد هفت :
قران می فرماید: عدد آسمانها 7 است و این حقیقت را 7 بار در آیات تکرار کرده است و نیز وقتی قران از آفرینش آسمانها و زمین در 6 روز یاد می کند این حقیقت را نیز 7 بار در آیات می اورد و همچنین عرضه شده آفریدگان بر خداوند را نیز 7 بار ذکر کرده است و نیز فرموده است : کسانی که اموال خود را در راه خدا انفاق می کنند عمل آنها به این می ماند که دانه ای 7 خوشه بر آورد .
و در مورد کلمات خداوند که اگر 7 دریا مرکب آن شوند پایان نمی پذیرند عدد 7 امده و در مورد دوزخ نیز می فرماید : دوزخ 7 باب (در )دارد .
وباز نخستین سوره قران سوره فاتحه است که 7 آیه دارد و عدد کلمات شهادتین یعنی لا اله الا الله ، محمد رسول الله نیز 7 است .

عقل :
کلمه عقل 49 بار در قران آمده و با موارد بکار رفته واژه نور در قران برابر است .

فجار :
واژه فجار (بدکاران) 3 بار در قران آمده در حالی که ابرار (نیکو کاران 6) مرتبه یعنی دو برابر فجار آمده است .

لسان:
لسان (زبان) 25 بار در قران امده که با تعداد مواردی که واژه موعظه (پند و اندرز ) آمده برابر است .

محمد :
نام شریف پیامبر اسلام (ص) یعنی (محمد) 4 بار در قران آمده و به لحاظ تعداد با واژه های روح القدس و ملکوت و سرج (چراغ) برابر است .
و نیز محمد (ص) به همان تعدادی به کار رفته که واژه شریعت (طریقه – ایین) در قران آمده است .
بنابراین نام محمد (ص) با روح القدس و ملکوت و سراج و شریعت برابر امده است .

مصیبت :
مصیبت (پیش آمد ناگوار ) و مشتقات آن 75 بار در قران که درست مساوی با تعداد به کار رفته واژه شکر می باشد .

محبت :
محبت و تمام مشتقاتش 83 بار در قران آمده که با واژه طاعت (فرمانبرداری) برابر است .

مصیر :
مصیر (باز گشت ) 28 بار در قران آمده است که به همین تعداد 28 بار واژه ابد (همیشه) آمده است .

مسلمین :
مسلمین 41 بار در قران امده و جای شگفتی است که مساوی لفظ جهاد می باشد که در قران به کار رفته است .

دعاهای قران :
دعا بهترین عبادات است پیامبران الهی دعاهای زیادی داشته اند که زبان حال آنان در سوره های زیر امده است :

نام سوره
شماره ایات
بقره
127-128-201-250-286
نساء
75
اعراف
47-126-155-156
یوسف
101
اسری
24-80
طه
25-26-27-28-114
مومنون
26-29-94-97-98-107-109-118
شعرا
83-تا89-169
قصص
21-24
صافات
100
مومن
7تا9
احقاف
15
حشر
10
تحریم
8-11
فلق

ال عمران
8-9-16-38-53-147-190-194
مائده
83-84-114
یونس
85-86
ابراهیم
40-41
کهف
10
انبیاء
83-87-89
فرقان
65-74
نمل
19
عنکبوت
30
ص
35
دخان
12
قمر
10
ممتحنه
4-5
نوح
28
ناس

اسماء حسنی در قران :
اسماء حسنی یعنی نامهایی که دلالت بر حسن دارند. در قران بنا بر نقل تفسیر المیزان تعداد آنها 127 است به ترتیب زیر :
الف)
اله (خدا ، معبود )
احد (یگانه ، یکتا )
اول (ابتدا)
اخر (پایان ، انتها )
اعلی (برتر )
اکرم (گرامی تر ، بزرگوارتر)
اعلم (عالم تر)
ارحم الراحمین (مهربان ترین مهربانان)
احکم الحاکمین (حکم ترین حکم کنندگان )
احسن الخالقین (بهترین آفریدگار)
اهل التقوی (اهل پرهیزگاری)
اهل المغفره (اهل آمرزش)
اقرب (نزدیکتر )
ابقی (باقی)

ب)
باری (آفریدگار)
باطن (ناپیدا)
بر (نیک ، خوب)
بصیر (بینا)
بدیع (به وجود آورنده )

ت)
تواب (بسیار آمرزنده )

ج)
جبار (بسیار ترمیم کننده دلهای شکسته)
جامع (جمع کننده )

ح)
حکیم (آن کس که کارها را بر میزان تشخیص بر حق و محکم کاری انجام دهد)
حلیم (بردبار)
حی (زنده)
حق (ثابت و استوار )
حمید (همیشه قابل ستایش)
حسیب (حسابگر)
حفیظ (نگهبان و مراقب )
حفی (بسیار دانا)

خ)
خیبر (همیشه آگاه )
خالق (آفریننده)
خلاق (بسیار آفریننده)
خیر (خوب )
خیر الماکرین (بهترین تدبیرکنندگان )
خیر الرازقین (بهترین رزق دهنده )
خیر الحاکمین (بهترین حکم کننده )
خیر الفاتحین (بهترین گشاینده )
خیر الغافرین (بهترین آ مرزنده )
خیر الوارثین (بهترین وارث)
خیر الراحمین (بهترین بخشنده )
خیر المنزلین (بهترین فرود آورنده )

ذ)
ذوالعرش (صاحب عرش)
ذوالطول (صاحب اقتدار و دارایی)
ذوانتقام (انتقام گیرنده)
ذوالفضل العظیم (دارای بخشش و فصل بزرگ )
ذوالرحمه (صاحب رحمت )
ذوالقوه (دارای قدرت و اقتدار)
ذوالجلال (دارنده جلال و شایسته گرامی داشتن )
ذوالمعارج (صاحب و دارنده بلندی ها )

ر)
رحمن (دارای رحمت واسعه )
رحیم (دارای رحمت خاصه بر مومنان )
رئوف (مهربان )
رب (تربیت کننده – رشد دهنده )
رفیع الدرجات (عالی مرتبه )
رزاق (بسیار روزی رسان )
رقیب (حافظ – نگهبان )

س )
سمیع (همیشه شنوا )
سلام (مبرا از هر عیب)
سریع الحساب (شتابنده در حساب)
سریع العقاب (شتابنده در کیفر)

ش)
شهید (گواه )
شاکر (سپاسگزار – قدر دان )
شکور (قدر دان)
شدید العقاب (سخت مجازات کننده )
شدید المحال (سخت سزا دهنده )

ص)
صمد (بی نیاز)

ض)
ظاهر ( آشکار ، پیدا)

ع)
علیم (بسیار دانا)
عزیز (غالب ، پیروز)
عفو (بسیار بخشنده )
علی (برتر ، مافوق)
عظیم (بزرگ ، دارای عظمت)
علام الغیوب (آگاه به پنهانی ها )
عالم الغیب و الشهاده (آگاه به پنهان و آشکار)

غ)
غنی (بی نیاز )
غفور (بخشنده )
غالب (پیروز)
غافر الذنب (آمرزنده گناهان )
غفار (بسیار آمرزنده )

ف)
فالق الاصباح (شکافنده صبح )
فالق الحب و النوی (شکافنده دانه و هسته )
فاطر (بوجود آورنده )
فتاح (بسیار گشاینده )

ق)
قوی (توانا)
قدوس (بسیار پاک و بی عیب )
قیوم (قائم به ذات ؛ پاینده )
قاهر (چیره )
قهار (بسیار چیره و غالب)
قریب (نزدیک )
قادر (توانا)
قدیر (توانا)
قابل التوبه (توبه پذیر)
قائم ، علی کل نفس بما کسبت (نگهبان و حافظ جزای اعمال هر کس )

ک)
کبیر (بزرگ)
کریم (گرامی )
کافی (بی نیاز از غیب)

ل)
لطیف (دقیق)

م)
ملک (مقتدر)
مومن (ایمنی دهنده)
مهیمن (نگهبان )
متکبر (بزرگ)
مصور (شکل دهنده)
مجید (بزرگوار)
مجیب (اجابت کننده)
مبین (آشکار کننده)
مولی (سرپرست)
محیط (فراگیرنده)
مقیت (نگهبان)
متعال (برتر)
محیی (زنده کننده)
متین (استوار و محکم )
مقتدر (توانا)
مستعان (کسی که از او یاری خواسته می شود )
مبدی (ایجاد کننده )
مالک الملک (دارای اقتدار و حکومت)

ن)
نصیر (یاری کننده )
نور (روشنی)

و)
وهاب (بسیار بخشنده )
واحد (یکتا)
ولی (سرپرست )
والی (حاکم)
واسع (وسعت دهنده )
وکیل (کسی که به او اعتماد کنند و کار را به او واگذارند )
ودود (دوست دارنده )

ه)
هادی (هدایت کننده )

مناطق جغرافیایی در قران :
یمن:
در چند سوره از قران با کشور یمن (واقع در جنوب غربی جزیره العرب ) مواجه می شویم از جمله :
1- با اسم (سباء) در سوره ای به همین نام و تذکر خرابی شهر مارب که پایتخت سبا بوده و بوسیله ی سیل عرم (سد عرم را سدمارب و سد سبا نیز می گویند . )
2- با واقعه ی سلطنت زنی به عنوان ملکه سباء که در سوره نمل ذکر شده است و نام این زن طبق مشهور (بلقیس) بوده است .
3- تبع که نامش در سوره های (دخان و ق ) آمده است .
4- باغ حرد و سوختن ان که در سور ه قلم امده است .
5- گروه شهر (حاضورا) که هلاک شدند که در سوره حج ایه 45 ذکر شده است .
6- اصحاب اخدود (نصاری نجران)
7- اصحاب فیل به سرکردگی (ابرهه) که در یمن عبادت گاهی ساخت و با فیل و لشکر برای تخریب خانه خدا به مکه امد و در سوره فیل مذکور است .
8- در مورد قریش که برای تجارت به یمن می رفتند و در سوره قریش آمده است .
9- امدن نصارای نجران به مدینه که پیامبر آنها را به مباهله دعوت کرد و آنها امتناع ورزیدند . و با پیامبر مصالحه کردند که در سوره ال عمران مذکور امده است .

سرزمین مصر :
قران در چند مورد وقایعی را در مصر روی داده ذکر کرده است از جمله :
1- تاریخ زندگی حضرت یوسف
2- موضوع گرفتاری بنی اسراییل بعد از حضرت یوسف در چنگال ظلم فرعون مصر .
3- وقایع مربوط به حضرت موسی و هارون (ع)
4- موضوع مومن آل فرعون
5- اهرام مصر که در سوره فجر ذکر شده است (و فرعون ذی الاوتاد) که شاید به انها اشاره دارد .
6- موضوع زن فرعون که در سوره تحریم از وی تمجید شده است ( وی به حضرت موسی ایمان داشت ) .

سرزمین مدین :
قران کریم چند جا از مدین نام برده است .
1- در باره نبوت حضرت شعیب ( مدین شعیب و قبیله اوست که در قسمت شرق عقبه قرار دارد )
2- در باره موضوع فرار حضرت موسی از مصر به سرزمین مدین ( بعد از کشتن یکی از فرعونیان ) مردم مدین از عرب و اولاد حضرت اسماعیل بوده اند و با مردم فلسطین و لبنان و مصر قدیم روابط بازرگانی داشته اند .

سرزمین سیناء یا (سینین) :
قران کریم در سوره نسا آیه 153 به این سرزمین اشارتی دارد و نیز داستان تجلی خداوند برموسی که در آیه 20 از سوره مومنون و آیه د.وم از سوره تین بیان شده در آنجا اتفاق افتاده است .

بابل :
قران کریم در چند مورد به این سرزمین اشاره دارد (کشور بابل در میان دجله و فرات در سرزمین عراق واقع بوده است ).
1- در موضوع هاورت و ماروت (دو فرشته بودند) که در سوره بقره امده است .
2- موضوع حضرت ابراهیم زیرا ایشان در شهر اور از شهرهای کشور بابل بدنیا آمده و علیه پادشاه کلد به مبارزه برخاست .

شهرهای ساحلی بحر المیت :
بحر المیت بزرگترین دریاچه فلسطین است که در داستان حضرت لوط به ان اشاره شده است .

مجمع البحرین :
محل التقاء اقیانوس هند و بحر احمر (دریای سرخ) در باب المندب و یا محل تلاقی دریای مدیترانه و اقیانوس اطلس نزدیک تنگه جبل الطارق که در داستان ملاقات حضرت موسی با عبد صالح (حضرت خضر) به آن اشاره شده است .

رود نیل و دریای احمر :
بحر احمر (دریای سرخ) شعبه ای از اقیانوس هند است .
1- در سوره طه ایه 39 در مورد انداختن حضرت موسی در آب رودخانه (رود نیل) به رود نیل اشاره شده است .
2- در ایه 132 در موضوع غرق شدن فرعون و لشکریانش در دریای احمر اشاره شده است .
تیه :
نام بیابانی است که بنی اسراییل پس از خروج از مصر مدت چهل سال در آن ماندند و حضرت موسی و برادرش هارون در آنجا وفات نمودند . بیابان تیه میان سرزمین (آیله) و مصر و دریای سرخ و کوههای سرات از سرزمین شام قرار دارد .

آیاتی که تمام حروف الفبا در آنها آمده است :
در ران کریم دو آیه است که در هر کدام تمام حروف الفبا بکار رفته است :
1- ثم انزل علیکم من بعد الغم امنه نعاساٌیغشی طائفه منکم و طائفه قد اهمتهم انفسهم یظنون بالله غیر الحق ظن الجاهلیه یقولون هل لنا من الامر من شی قل ان الامر کله لله یخفون فی انفسهم ما لا یبدون لک یقولون لا کان لنا من الامر شی مت قتلنا ههنا قل لو کنتم فی بیوتکم لبرز الذین کتب علیهم القل الی مضاجعهم و لیبتلی الله ما فی صدورکم و لیمحص ما فی قلوبکم و الله علیم بذات الصدور .
ایه 154 سوره ال عمران .
پس از ان غم و اندیشه خداوند شما را ایمنی بخشید که خواب و آسایش شما را فراگرفت . و گروهی که وعده ایمنی نصرت خدا را از روی جهل و نادانی راست نمی پنداشتند ، هنوز در غم جان خود بودند و از روی انکار می گفتند : آیا ممکن است ما را قدرت و فرمانی بدست آید ؟ بگو ای پیغمبر که تنها خداست که بر عالم هستی فرمان رواست (منافقان سست ایمان که از ترس مومنان) خیالات باطن خودرا با تو اظهار نمی دارند و با خود می گویند اگر کار ما به وحی خدا و ایین حق بود شکست نمی خوریم و گروهی در اینجا کشته نمی شدیم . بگو ای پیغمبر اگر در خانه های خود اگر بودیم باز هم سرنوشت انها در قضای الهی کشته شدن است ، از خانه به قتلگاه با پای خود البته بیرون می آمدند که خدای که در سینه پنهان دارند بیازماید و هرچه در دل دارند پاک و خالص گرداند و خدا از راز دورانها اگاه است .

2- محمد رسول الله و الذین معه اشداء علی الکفار رحماء بینهم تریهم رکعاٌ سجداٌٌ من الله و رضواناٌ سیماهم فی وجوههم من اثر السجود ذلک مثلهم فی التوراه و مثلهم فی الانجیل کزرع اخرج شطئه فازره فاستغلظ فاستوی علی سوقه یعجب الزراع لیفپغیظ بهم الکفار وعد الله الذین امنوا و عملواالصالحات منهم مغفره و اجراٌ عظیما .
سوره فتح ایه 29
محمد فرستاده خداست و یاران وهمراهانش بر کافران بسیار سخت و با یکدیگر بسیار مشفق و مهربانند انها در حال رکوع و سجود نماز بسیار بنگرید که فضل و رحمت خدا و خشنودی او را به دعا می طلبند . بر رخسارشان از اثر سجده نشانهای (نورانیت) پدیدار است . این وضع حال انها در کتاب تورات و انجیل است که مثل حالشان بدانه ای ماند که چون نخست سر از خاک برارد شاخه ای نازک و ضعیف باشد پس از آن قوت یابد تا آنکه ستبر و قوی گردد و بر ساق خود راست و محکم بایستد تا کافران عالم را از قدرت خود به خشم آرند . خداوند و عده فرموده که هر کس از انها ثابت ایمان و نیکو کار شود گناهانش ببخشد و اجر عظیم عطا کند .

دو قاعده برای کشف معارف قران :
1- هر جمله به تنهایی حاکی از حقیقت ثابتی است و با هریک از قیوش از حقایق جداگانه دیگری حکایت می کند به عنوان مثال این آیه را در نظر بگیرید :
قل الله ثم ذرهم فی خوضهم یلعبون (سوره انعام آیه 91)
در این آیه چهار معنی وجود دارد که به ترتیب از جمله های :
قل الله و قل الله ثم ذرهم و قل الله ثم ذرهم فی خوضهم و قل الله ثم ذرهم فی خوضهم یلعبون استفاده می شود . به همین ترتیب در سایر مواردی که قابلیت چنین مطلبی را دارد می توان معانی متعدد استفاده کرد .
2- هر گاه دو معنی یا دو داستان در قسمتی از جمله ها با یکدیگر مشترک باشند باید دانست که هر دو باز گشت به یک مبدا می کنند تحت این دو قاعده اسرار فراوانی نهفته است .

فرق معنی تلاوت و قرائت:
قرائت در لغت به معنی خواندن است و در بیان استادان تجوید تنها به خواندن صورت ظاهر ایات گفته می شود . ولی تلاوت هم به صورت ظاهر خواندن قران گفته می شود و هم در مواردی به کار می رود که شخص ضمن تلاوت کلام الهی به معانی و مفاهیم و مصادیق و اوامر و نواهی …. نیز توجه دارد ان چنان که گویی ایات در همان لحظه برایشان نازل می شوند .

آد اب تلاوت قران از زبان قران :
1- نخست می فرماید : لایمسه الاالمطهرون قران را جز پاکان لمس نمی کنند که این تعبیر ممکن است اشاره به پاکیزگی ظاهر باشد که تماس گرفتن با خطوط قران باید توام با طهارت ووضو باشد .
2- به هنگام آغاز تلاوت قران باید از شیطان رجیم و رانده شده درگاه حق به خدا پناه برد چنانکه می فرماید : فاذا قرات القران فاستعذ بالله من الشیطان الرجیم .
3- قران را باید به صورت ترتیل تلاوت کرد یعنی شمرده و توام با تفکر چنانکه در سوره مزمل ایه 4 می فرماید : ورتل القرات ترتیلا.
4- علاوه بر ترتیل ، دستور به تدبر و تفکر در ایات قران داده است آنجا که می فرماید : افلا تیدبرون القران آیا آنها در قران نمی اندیشند .
5- آنهایی که آیات قران را می شنوند نیز وظیفه ای دارند وظیفه شان سکوت کردن ، سکوتی توام با اندیشه و تفکر است ، چنانکه می فرماید : واذا قرء القران فاستمعواله و انصتوا لعلکم ترحمون .هنگامی که قران تلاوت می شود گوش فرادهید و خاموش باشید تا مشمول رحمت حق شوید (سوره اعراف ایه 204).

آداب تلاوت قران در کلام معصومین :
1- وضو داشتن :
قال الامام علی ابن ابی طالب علیه السلام : لایقرا العبد القران اذا کان علی غیر طهور حتی یتطهر .
علی علیه السلام فرمود: هنگامی که وضو ندارید قران نخوانید .

2- مسواک زدن :
قال رسول الله صلی الله و اله و سلم : نظفوا طریق القران .
قالوا : یا رسول الله : و ما طریق القران ؟ قال : افواهکم قالوا : بماذا قال: بالسواک .
رسول خدا (ص) فرمود: جاده قران را پاکیزه کنید . سوال شد : یا رسول الله جاده قران کدام است ؟ فرمود : دهان . سوال شد: به چه ترتیب ؟ فرمود : با مسواک زدن .

3- استعاذه پیش از تلاوت قران :
قال الصادق (ع) : واغلقوابواب المعصیه بالاستعاده وافتحوا ابواب الطاعه بالتسمیه .
امام صادق (ع) فرمود : درهای معصیت را با گفتن (اعوذ بالله من الشیطان الرجیم ) ببندید و درهای طاعت را با (بسم الله الرحمن الرحیم) بگشایید .

4- با خضوع خواندن قران :
قال رسول الله (ص) : اقراوا القران ما ائتلفت علیه قلوبکم و لانت علیه جلودکم فاذا اختلفتم فلستم تقراوته .
رسول خدا (ص) فرمود : مادامی که در تلاوت قران قلوب شما نرم می شود و در خود احساس خضوع می کنید قران بخوانید و در غیر این صورت حق تلاوت را ادا نکردید .

5- تدبر و اندیشیدن در آیات :
قال علی (ع) :الالا خیر فی قراءه لا تدبر فیها.
علی (ع) فرمود : آگاه باشید که تلاوت قران بدون تفکر خیری ندارد .

6- تلاوت از روی کتاب (قران ):
قال رسول الله (ص) : القراءه فی المصحف افضل من القراءه ظاهراٌ .
رسول خدا (ص) فرمود : تلاوت قران از رو (روی قران) بهتر است تا از بر (یعنی از حفظ).

7- با صورت نیکو خواندن :
قال رسول الله (ص): حسبواالقران باصواتکم فان الصوت الحسن یزید القران حسنا.
رسول خدا (ص) فرمود : قران را با صورت نیکو زینت دهید که صوت نیکو بر زیبایی قران می افزاید .

8- صحیح خواندن قران :
قال رسول الله (ص): اعربوا القران والتمسوا غرایبه .
رسول خدا (ص) فرمود : قران را با اعراب صحیح بخوانید و عجایب آن را استخراج کنید .

9- تلاوت قران توام با اخلاص :
قال الصادق (ع) : ان الناس من یقرا القران لیقال : فلان قاری و منهم من یقرا القران لیطلب به الدنیا و لا خیر فی ذلک و منهم من یقرا القران لینفع به من صلاته و لیله و نهاره .
امام صادق (ع) فرمود: پاره ای از مردم قران تلاوت می کنند که گفته شود چه خوب می خواند و برخی قران می خوانند برای تامین معاش . در این دو دسته خیری نیست . ولی بعضی از مردم قران می خوانند که از راهنمایی های او بهره مند شوند و در نماز و در هر حال و شب و روز از ایات الهام بخش قران بهره معنوی و فکری بردارند .

سجده های قران :
در قران مجید 15 آیه سجده دار وجود دارد که بعد از شنیدن یا خواندن 4 ایه ان سجده واجب می گردد و بر 11 آیه دیگر سجده مستحبی است .

سجده های واجب :
1- هیه 15 سوره سجده (الجرز و یا المضاجع)
2- آیه 37 سوره سجده (فصلت)
3- آخرین آیه سوره نجم
4- آخرین آیه سوره علق

سجده های مستحب :
1- آخرین آیه سوره اعراف
2- آیه 48 سوره نحل
3- آیه 58 سوره مریم
4- آیه 77 سوره حج
5- آیه25 سوره نمل
6- آیه21 سوره انشقاق
7- آیه15 سوره رعد
8- آیه107 سوره اسری
9- آیه18 سوره حج
10- آیه 60 سوره فرقان
11- آیه 24 سوره(ص)

اوامر و نواهی قران :
اوامر و نواهی قران را بر5 قسم خلاصه کرده اند که عبارتند از :
1- اوامر و نواهی احکامی مانند:اقیموا الصلوه و اتواالزکوه .
2- اوامر و نواهی عبادی مانند : اذکرواالله کثیرا .
3- اوامر و نواهی ارشادی مانند :کلوا من طیبات ما رزقناکم.
4- اوامر و نواهی اخباری مانند :وقلنا من بعد لبنی اسراییل اسکنوا.
5- اوامر و ناهی دعایی مانند : ربنا لا تزغ قلوبنا بعد اذ هدیتنا .

سوگندهای قران :
سوگندهای قران بر 4 نوع است :
1- سوگند برای اثبات توحید مثل : و الصافات صفا * فالزاجرات زجرا * فالتالیات ذکرا* ان الهکم لواحد .
2- سوگند بر حقیقت قران مثل : فلا اقسم بمواقع النجوم *و انه لقسم لو تعلمون عظیم *انه القران کریم .
3- سوگند بر حقیقت رسول اکرم (ص ) مثل : یس و القران الحکیم * انک لمن المرسلین* علی صراط المستقیم .
4- سوگند بر اثبات جزا ووعد ووعیدش مثل :و الذاریات ذروا* فالحاملات وقرا* فالجاریات یسرا* فالمقسمات امرا* انما توعدون لصادق * و ان الرین لواقع .

اوصاف قران از زبان قران :
قران کریم خودش را اینگونه معرفی می کند :
لاریب فیه هدی للمتقین (سوره بقره آیه 2)
(بی هیچ شک راهنمای پرهیز گارانست ).
هدی للناس (سوره بقره ایه 184).
(برای هدایت بشر ).
قران مبین (سوره حجر ایه 1)
(قرانی که راه حق و باطل را روشن می گرداند ).
والقران العظیم (سوره حجر ایه 87).
(قران با عظمت)
ان هذا القران یهدی للتی هی اقوم (سوره اسراء ایه 9)
(همانا این قران انسان را به راست ترین و استوارترین طریقه هدایت می کند ).
شفاء و رحمه للمومنین (سوره اسراء ایه 82)
(شفای دل و رحمت الهی برای اهل ایمانست).
والقران الحکیم (سوره یس ایه 2)
(قسم به قران حکمت بیان ( یعنی بیانش حکیمانه است )
بل هو القران مجید (سوره بروج ایه 21)
(بلکه این کتاب قران بزرگوارتر الهی است)
انه القران کریم (سوره واقعه ایه 77)
(که این قران بسیار کتابی بزرگوار و سودمند و گرامی است)
لایاتیه الباطل من بین یریه و لا من خلفه تنزیل من حکیم حمید . (سوره فصلت ایه 42)
(و هرگز از این پیش و پس ( آیند ه و گذشته حوادث عالم) این کتاب حق و باطل نشود ( و تا قیامت حکومت و حکمتش باقی است ) زیرا او فرستاده خدای مقتدر حکیم ستوده صفات است ) .
ان هو الا ذکر للعالمین (سوره تکویر ایه 27)
(این کتاب جز برای پند و نصیحت جهانیان نیست)
تبیاناٌ لکل شی (سوره نحل ایه 89)
(روشن کننده حقیقت هرچیز)
وانه لکتاب عزیز .(سوره فصلت ایه 41)
(این کتاب به حقیقت همان صاحب عزت ( و معجزه بزرگ )است ).

ما خذ نامگذاری سور قران :
1- سوره الحمد به معنی ستایش : ماخذ نامگذاری با حساب کردن بسم الله آیه دوم سوره است .
2- سوره البقره به معنی گاو . – گاو مخصوصی که دستور ذبح آن از طرف خدا وند به قوم بنی اسراییل داده شد . ماخذ نامگذاری آیه 67 سوره بقره است .
3- سوره ا ل عمران به معنی عمران پدر حضرت مریم است ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است .
4- سوره نساء به معنی زنان (این سوره مشتمل بر احکام و حقوق زنان می باشد) ماخذ نامگذاری آیه اول سوره است .
5- سوره مائده به معنی سفره اراسته از غذا (راجع به تقاضای حواریون عیسی است که از او خواستند سفره آراسته از غذا برای انان نازل کند) ماخذ نامگذاری آیه 112 سوره است .
6- سوره انعام به معنی چهارپایان (در این سوره حکم حلیت و حرمت ان بیان شده است) ماخذ نامگذاری آیه 136 سوره است .
7- سوره اعراف به معنی (محلی است میان بهشت و جهنم) ماخذ نامگذاری ایه 45 سوره است .
8- سوره انفال به معنی بهره ها – غنائم جنگ ، ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است .
9- سوره توبه به معنی باز گشتن از گناه و کار بد ( در این سوره شرح توبه متخلفین از جنگ تبوک امده است ) ماخذ نامگذاری ایه 105 سوره است .
10- سوره یونس نام یکی از پیامبران الهی ماخذ نامگذاری ایه 98 سوره است .
11- سوره هود نام یکی از پیامبران الهی ماخذ نامگذاری ایه 53 سوره است .
12- سوره یوسف نام یکی از پیامبران الهی ماخذ نامگذاری ایه4 سوره است .
13- سوره رعد صدای ابر و غرش آن ماخذ نامگذاری ایه13 سوره است .
14- سوره ابراهیم نام یکی از پیامبران الهی ماخذ نامگذاری ایه35 سوره است
15- سوره حجر به نام شهری در شبه جزیره عربستان که قوم ثمود در آنجا ساکن بودند ماخذ نامگذاری ایه80 سوره است .
16- سوره نحل به معنی زنبور عسل ماخذ نامگذاری ایه68 سوره است
17- سوره اسراء به معنی سیر در شب (منظور معراج حضرت محمد (ص)از مسجدالحرام به مسجداقصی و ما بعد آن است ) ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است .
18- سوره کهف به معنی غاری است که در کوه به وجود امده باشد ( در این سوره اصحاب کهف سخن رفته است ) ماخذ نامگذاری ایه9 سوره است .
19- سوره مریم مادر عیسی (ع) ماخذ نامگذاری ایه27 سوره است .
20- سوره طه یکی از نامهای حضرت محمد (ص)و یا رمزی میان خدا و پیامبرش ( از حروف مقطعه است ) ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است .
21- سوره انبیاء به معنی پیامبران (در این سوره داستان زندگی بسیاری از پیامبران امده است ) ماخذ نامگذاری زندگی انبیاء است که در این سوره امده است .
22- سوره حج یکی از عبادات مهم اسلام است ماخذ نامگذاری ایه27 سوره است
23- سوره مومنون به معنی ایمان اورندگان ( در این سوره اوصاف ایشان را ذکر کرده است) ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است .
24- سوره نور به معنی روشنایی ماخذ نامگذاری ایه 35 سوره است .
25- سوره فرقان به معنی جدا کننده حق و باطل ( یکی از نامهای قران است ) ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است .
26- سوره شعراء به معنی کسانی که شعر می گویند (در این سوره از شعرا سخن رفته است ) ماخذ نامگذاری ایه 224 سوره است .
27- سوره نمل به معنی مورچه (واقعه برخورد لشکر سلیمان با مورچگان در این سوره آمده است) ماخذ نامگذاری ایه 18 سوره است .
28- سوره قصص به معنی حکایتها (در این سوره داستان حضرت موسی آمده است ) ماخذ نامگذاری ایه 25 سوره است .
29- سوره عنکبوت نام حشره ای ماخذ نامگذاری ایه 41 سوره است
30- سوره روم منظور دولت امپراطوری روم است ماخذ نامگذاری ایه 2 سوره است
31- سوره لقمان به نام لقمان حکیم است ماخذ نامگذاری ایه 12 سوره است
32- سوره سجده به معنی عمل پیشانی برزمین نهادن برای عبادت خداوند ماخذ نامگذاری ایه 15 سوره است .
33- سوره احزاب به معنی فرقه ها – طایفه ها – لشکرها ( منظور لشکرهای کفار مکه و سایر قبایل عرب است که برای جنگ با مسلمین به مدینه امدند ) ماخذ نامگذاری ایه 20 سوره است
34- سوره سباء نام قومی است ماخذ نامگذاری ایه 15 سوره است .
35- سوره فاطر به معنی پدید اورنده ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است
36- سوره یس (یا سین) یکی از حروف مقطعه قران است . ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است .
37- سوره صافات به معنی صف کشندگان ، فرشتگان صف کشیده ، ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است
38- سوره ص (صاد) یکی از حروف مقطعه ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است .
39- سوره زمر به معنی گروهها (گروه گروه از دوزخیان و فرشتگان) ماخذ نامگذاری ایه 71 سوره است .
40- سوره غافر( مومن) به معنی آمرزنده (در این سوره از مومن ال فرعون سخن رفته است) ماخذ نامگذاری ایه سوم است
41- سوره فصلت (حم سجده) به معنی تفصیل داده شده (در ایات قران حق و باطل موشکافی شده است .)و اینکه در این سوره سجده واجب وجود دارد .(حم سجده) گفته شده است ماخذ نامگذاری ایه سوم سوره است
42- سوره شوری به معنی مشاوره – مشورت کردن ، ماخذ نامگذاری ایه 38 سوره است .
43- سوره زخرف به معنی زینتها – طلا (در این سوره از نقره و طلا سخن رفته است .) ماخذ نامگذاری ایه 35 سوره است .
44- سوره دخان به معنی دود ماخذ نامگذاری ایه 10 سوره است
45- سوره جاثیه به زانو در آمده (در روز قیامت مردم به زانو در می ایند ) ماخذ نامگذاری ایه 27 سوره است .
46- سوره احقاف به معنی سرزمین قوم هود می باشد .که گرفتار عذاب الهی شدند . ماخذ نامگذاری ایه 21 سوره است .
47- سوره محمد نام پیامبر عظیم الشان اسلام ، ماخذ نامگذاری ایه دوم سوره است
48- سوره فتح به معنی گشودن – پیروزی (منظور پیروزی پیامبر در انعقاد قرارداد صلح حدیبیه است که راه را برای پیروزی های بعدی هموارکرد ) ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است .
49- سوره حجرات به معنی حجره ها – خیمه ها (حجره های منزل پیامبر ) ماخذ نامگذاری ایه 4 سوره است
50- سوره ق (قاف) از حروف مقطعه قران است ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است .
51- سوره ذاریات به معنی پراکنده کنندگان مانند بادها ، ابرها ، ملائکه ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است
52- سوره طور نام کوهی است ، ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است .
53- سوره نجم به معنی ستاره ، ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است
54- سوره قمر به معنی ماه (در این سوره موضوع شق القمر بیان شده است ) ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است
55- سوره الرحمن از صفات خداوند – بسیار بخشنده ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است .
56- سوره واقعه یکی از نامهای قیامت است به معنی واقع شونده ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است
57- سوره حدید به معنی آهن ، ماخذ نامگذاری ایه 25 سوره است .
58- سوره مجادله به معنی گفتگو کردن (در این سوره موضوع گفتگو زنی با پیامبر در مورد شوهرش بیان شده است ) ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است .
59- سوره حشر به معنی جمع کردن – راندن (راندن یهودیان بنی النضیر از حوالی مدینه در این سوره آمده است) ماخذ نامگذاری ایه دوم سوره است
60- سوره ممتحنه به معنی کسی که مورد ازمایش واقع شده- ازمایش شده (موضوع زنانی که مسلمان شده بودند و شوهران کافر خود را در مکه رها کردند و در مدینه به پیامبر اسلام (ص)پناهنده می شدند در این سوره امده است ) ماخذ نامگذاری ایه 10 سوره است .
61- سوره صف به معنی ردیف ایستاده – صف به صف ایستادن ماخذ نامگذاری ایه 4 سوره است
62- سوره جمعه (نماز جمعه در این سوره بیان شده است ) ماخذ نامگذاری ایه 9 سوره است
63- سوره منافقون جمع منافق – آدم دو رو (در این سوره از منافقان و توطئه انان علیه مسلمانان سخن گفته است ) ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است
64- سوره تغابن به معنی پشیمانی – مغبون کردن – یکی ار نامهای قیامت است ماخذ نامگذاری ایه 9 سوره است .
65- سوره طلاق (دراین سوره قسمتی از احکام طلاق و سقارش در باره زنان امده است ) ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است
66- سوره تحریم به معنی حرام کردن (به منظور از ان خطاب خداوند به پیامبر است که چرا چیزی را که خداوند بر تو حلال ساخته برخود حرام می کنی) ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است
67- سوره ملک به معنی پادشاهی – پادشاهی و اقتدار خداوند است زیرا تصرف در کارها تنها به دست قدر ت اوست . ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است
68- سوره قلم (نون) به معنی قلم ، ابزار نوشتن – ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است
69- سوره حاقه به معنی حقانیت وقایع و به حق رسی – از نامهای قیامت است (زیرا جمیع حوادث قیامت وقوعش واجب و حق است) ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است
70- سوره معارج به معنی نردبان ها و جاهای بالا رفتن است ماخذ نامگذاری ایه سوم سوره است
71- سوره نوح نام یکی از پیامبران الهی است ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است
72- سوره جن به معنی موجودات ناپیدا (در این سوره موضوع ایمان اوردن عده ای از اجنه به پیامبر مطرح شده است ) ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است
73- سوره مزمل به معنی گلیم بر خود پیچیده (پیامبر اسلام (ص)منظور است) ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است
74- سوره مدثر به معنی ردا ء یا گلیم برخود پیچیده (منظور پیامبر اسلام است ) ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است
75- سوره قیامه به معنی رستاخیز ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است
76- سوره دهر به معنی روزگار- زمانه – ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است
77- سوره مرسلات به معنی فرستاده شدگان (منظور ملائکه یا بادها است ) ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است
78- سوره نبا به معنی خبر (منظور خبر روز قیامت است ) ماخذ نامگذاری ایه دوم سوره است
79- سوره نازعات به معنی فرشتگانی که مامور گرفتن جانها هستند – کشندگان – ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است .
80- سوره عبس به معنی روی ترش نمودن (منظور شخص نا بینایی است که حضور پیامبر آمد و شخصی روی در هم کشید که در این سوره امده است ) ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است
81- سوره تکویر به معنی در هم پیچیدن (منظور این است که خداوند روشنایی را از خورشید می گیرد و این پیش در آمد قیامت است ) ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است
82- سوره انفطار به معنی شکافته شدن (منظور شکافته شدن و از هم گسستن اسمان است که پیش در امد قیامت است ) ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است
83- سوره مطففین به معنی کم فروشان (در این سوره از کم فروشان نکوهش شده است ) ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است
84- سوره انشقاق به معنی شکافته شدن (از هم گسستن اسمانها و جاذبه های ان است که خبر از قیامت می دهد) ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است
85- سوره بروج به معنی برجها – یا ستاره های بزرگ – ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است
86- سوره طارق به معنی ظاهر شونده – ستاره درخشان ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است
87- سوره اعلی به معنی برتر (یعنی پروردگار برتر است از هر چه تصور شود ) ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است .
88- سوره غاشیه به معنی فرو گیرنده – بیهوش کننده – همه گیر (یکی از نامهای قیامت است ) ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است
89- سوره فجر به معنی شکافته شدن- بامداد – صبح- ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است .
90- سوره بلد به معنی شهر- منظور شهر مکه است ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است .
91- سوره شمس به معنی آفتاب – خورشید ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است
92- سوره الیل به معنی شب ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است
93- سوره الضحی به معنی صبحگاه – چاشتگاه ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است .
94- سوره انشراح به معنی گشاده شدن (منظور این است که خداوند سینه و دل پیامبر را گشاده نمود ووسعت بخشید) ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است
95- سوره التین به معنی انجیر ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است
96- سوره علق به معنی خون بسته ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است
97- سوره قدر به معنی اندازه – شب قدر ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است
98- سوره بینه به معنی دلیل آشکار ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است .
99- سوره زلزال به معنی لرزس زمین – تکان دادن – که از علامت های قیامت نیز می باشد ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است .
100- سور ه عادیات به معنی اسبهای دونده – ممکن است اشاره باشد به رفتن حضرت علی (ع) به غزوه ذات السلاسل ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است
101- سوره قارعه به معنی کوبنده – یکی از نامهای قیامت است ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است
102- سوره تکاثر به معنی مباهات و فخر نمودن به مال بسیار و قوم بسیار (کفار قریش برای فخر فروشی به کثرت خویش قبرهای قبیله خود را نیز می شمردند و به حساب می اوردند ) ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است
103- سوره عصر به معنی زمانه- نماز عصر – عصر و زمان حضرت رسول اکرم (ص) یا امام عصر (امام زمان) ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است .
104- سوره همزه به معنی غماز و عیب جو ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است
105- سوره فیل به معنی فیل یا پیل (منظور سپاه ابرهه است که برای خراب کردن خانه خدا از یمن به طرف مکه حرکت کرد و نابود شد) ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است .
106- سوره قریش نام قبیله ای که حضرت محمد (ص) از آن قبیله بود ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است .
107- سوره ماعون به معنی زکات ماخذ نامگذاری ایه آخر سوره است
108- سوره کوثر به معنی خیر کثیر – حوضی در بهشت با فاطمه زهرا (ع) ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است .
109- سوره کافرون مراد از کافران در اینجا کافران قریش است که پیشنهادی به پیامبر (ص) دادند و پذیرفته نشد ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است .
110- سوره نصر به معنی یاری کردن – ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است
111- سوره لهب ابولهب (که از دشمنان پیامبر (ص) در مکه بود ) ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است
112- سوره اخلاص به معنی چاک و خاص کردن (منظور پاک و خالص کردن معتقدات از هر گونه شرک) ماخذ نامگذاری اسم ان از معنای سوره گرفته شده است .
113- سوره فلق به معنی شکافتن – سپیده دم ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است .
114- سوره الناس به معنی مردم – ماخذ نامگذاری ایه اول سوره است .

دعای پیش ازخواندن قران:
منقول از حضرت رسول (ص)
اللهم بالحق انزلته و بالحق نزل . اللهم عظم رغبتی فیه واجعله نوراٌ لبصری و شفاء لصدری و ذهاباٌ لهمی و حزنی . اللهم زین به لسانی و جمل به وجهی و قو به جسدی وثقل به میزانی .وارزقنی تلاوته علی طاعتک اناء الیل و اطراف النهار . واحشرنی مع النبی محمد و اله الاخیار .
(بار خدایا قران را به حق نازل کردی و به درستی هم نازل شده . بار الها میل و رغبت مرا به به قران بزرگ گردان و ان را روشنایی دیده و شفای دل و برنده غم وغصه و اندوهم قرارده . خداوند زبانم را به خواندن قران زینت ده و چهره ام را به سبب آن نیکویی بخش و پیکرم را به پیروی آن نیرومند فرما و میزان علمم را به تبعیت آن سنگین گردان و خواندن قران را شب و روز با توفیق فرمانبرداری روزیم فرما و مرا با پیغمبرت حضرت محمد (ص) و آل برگزیده اش محشور گردان ).

دعا ختم قران :
منقول از امام صادق (ع)
اللهم انی قد قرئت ما قضیت من کتابک الذی انزلته علی نبیک الصادق صلی الله علیه و اله . فلک الحمد ربنا . اللهم اجعلنی ممن یحل حلاله و یحرم حرامه و یومن بمحکمه و متشابهه . واجعله لی انساٌ فی قبری و انساٌ فی حشری . واجعلنی ممن یرقی بکل ایه قرد ها درجه فی اعلی علیین برحمتک یا ارحم الراحمین .
(بار الها به راستی و حقیقت خواندم آنچه را بیان کردی در کتابی که بر پیغمبر راستگویت فرو فرستادی . ای پروردگار ما ستایش و ثناء مخصوص تواست . بار خدایا مرا از آنانی که حلال قران را حلال و حرام آن را حرام می دانند و به ایات محکم و متشابه آن ایمان دارند قرارده ، و قران را مونس در قبر و روز باز پسین من گردان ، و مرا از کسانی بگردان که به هر ایه ای که می خوانند درجه ای در بالاترین درجات بهشت ارتقاء یابد . به رحمتت ای رحیم ترین رحیمان ).
بخشی از نهج البلاغه
ویژگیهای قران و احکام اسلام :
کتاب پروردگار میان شماست که بیان کننده حلال و حرام – دلچسب و مستحب ، ناسخ و منسوخ – مسح و ممنوع – خاص و عام – پندها و مثل ها – منطق و مقید – محکم وقت به می باشد عبارات مجمل خودرا تفیبر و نکات پیچیده خود را روشن می کند . از واجباتی که پیمان شناسایی آنرا گرفت و مستحباتی که اگاهی از آنها لازم نیست .
قسمتی از احکام دینی در قران واجب شمرده شده که ناسخ ان درسنت پیامبر (ص) آمده و بعضی از آن در سنت پیامبر (ص) واجب شده که در کتاب خدا ترک آن مجاز بوده است . بعضی از واجبات دقت محدودی داشته که در آینده از بین رفته است .
محرمات الهی از هم جدا می باشند : برخی از انها گناهان بزرگ است که وعده اتش دارد و بعضی کوچک که دعده بخشش داده است . و برخی از اعمال که اندکش مقبول و در انجام بیشتر آن ازادند .
– در خطبه 18 می فرماید :
در قران بیان هر چیزی است و یاد اور شدیم که بعض قران دیگر است و اختلافی در آن نیست پس خدای سبحان فرمود : اگر قران از طرف غیر خدا نازل می شد اختلاف زیادی در آن می یافتند همانا قران دارای ظاهری زیبا و باطنی ژرف و ناپیدا است مطالب مختلف اور ان تمام شدنی نیست و اسرار نهفته آن پایان نمی پذیرد و تاریکی ها بدون قران برطرف نخواهند شد .

– صفات خدا در قران :
ای پرسش کننده ، درست بنگر انچه را که قران از صفات خدا بیان می کند به آن اعتماد کن و از نور هدایتش بهره گیر و آنچه را که شیطان ترا به داشتن آن وا می دارد و کتاب خدا را برتو واجب نکرده است و در سنت پیامبر (ص) و امامان هدایتگر نیامده رها کن و علم آن را به خدا واگذار که این نهایت حق پروردگار برتر است . بدان آنها در علم این استوارند خدا انها را از فرو رفتن در آنچه که بر آنها پوشیده است و تفسیر ان را نمی دانند و از فرو رفتن در اسرار نهان بی نیاز ساخته است و انان را از این که به عجز و ناتوانی خود در برابر غیب و آنچه که تفسیر آن را نمی دانند اعتراف می کنند ستایش فرمود و ترک ژرف نگری انان در آنچه که خدا و آنان واجب ساخته را راسخ بودن در علم شناسانده است .
پس به همین بسنده کن و خدا را به میزان عقل خود ارزیابی مکن تا از تباه شدگان نباشی .

خطبه 110:
قران را بیاموزیم که بهترین گفتارهاست و انرا نیک بفهمید که بهار دلهاست .
از نور ان شفا و بهبودی خواهید که شفای سینه های بیمار است و قران را نیکو تلاوت کنید که سود بخش ترین داستانهاست . زیرا عالمی که بغیر علم عمل کند چونان جاهل سرگردانی است که از بیماری نادانی شفا نخواهد گرفت . بلکه حجت براو قویتر و حسرت و ابزوه براو استوار تر در پیشگاه خدا سزاوارتر به نکوهش است .

خطبه 133:
کتاب خدا قران در میان شما سخنگویی است که هیچ گاه زبانش از حق گویی کند و خسته نمی شود و همواره گویا است . خانه ای ست که شئون های ان هرگز فرو نمی ریزد و صاحب عزتی است که یارانش هرگز شکست ندارند .
این قران است که با آن می توانید راه حق را بنگرید و به ان سخن بگویید و به وسیله آن بشنوید . بعضی از قران از بعض دیگر سخن می گویند و برخی بربرخی دیگر گواهی می دهند آیاتش در شناساندن خدا اختلافی نداشته و کسی را که همراهش شد از خدا جدا نمی سازد .
خطبه 158:
از قران بخواهید تا سخن گوید که هرگز نمی گوید اما من شما را از معارف آن خبر می دهم بدانید که در قران علم آینده و حدیث روزگاران گذشته است شفا دهنده دردها ی شما و سامان دهنده امور فردی و اجتماعی شماست .

خطبه 176:
آگاه باشید همانا این قران پند دهنده ای است که نم فریبد و هدایت کننده ای است که گمراه نمی سازد و سخنگویی که هرگز دروغ نمی گوید کسی با قران همنشین نشد مگر آنکه بر او افزود یا از او کاتب و هدایت او افزود و از کور دلی و گمراهیش کاست – آگاه باشید کسی با اشتن قران نیازی ندارد و بدون قران بی نیاز نخواهد بود . پس درمان خود را از قران بخواهید و در سختی ها از قران یاری بطلبید که در قران درمان بزرگترین بیماری ها یعنی کفر – نفاق – و سرکشی و گمراهی است . سپس بوسیله قران خواسته های خود را از خدا بخواهید و با دوستی قران به خدا روی اورید و به وسیله قران از خلق خدا چیزی نخواهید – زیرا وسیله ای بقرا تقرب بندگان به خدا بهتر از قران وجود ندارد . آگاه باشید که شفاعت قران پذیرفته و سخنش تصدیق می گردد و آنکس که در قیامت قران شفاعتش کند بخشوده می شود و ان کس که قران از او شکایت کند محکوم است در روز قیامت ندا دهنده ای بانگ می زند که اگاه باشید امروز هر کس گرفتار بذری است که کاشته و عملی است که انجام داده جز ء اعمال منطق با قران – پس شما و عمل کنندگان به قران باشید از قران پیروی کنید با قران خدا را بشناسید و خویشتن را با قران اندرز دهید و رای و نظر خود را برابر قران متهم کنید و خواسته های خود را با قران نادرست بشمارید .

ماخذ و منابع
کتاب نهج البلاغه
دانستنیهای قران
اینترنت

معجزات قران از دید ریاضی :
پدیده بی نظیری که در قران وجود دارد در هیچ کتابی نوشته دست بشر یافت نمی شود . هر یک از عناصر قران ترکیبی است از ریاضی به سوره ها – ایات – لغات – تعداد حروف- تعداد کلمات – هم خانواده تعداد و انواع اسمهای الهی ، طرز نوشتن بعضی لغات – عدم وجود یا تغییر عمدی بعضی حروف در بعضی لغات و بسیاری از عوامل دیگر قران تعبیر از محتواتش همگی دارای ترکیبی خاص هستند . سیستم ریاضی قرا ن دو جنبه مهم دارد .
1- انشاء ریاضی
2- ساختمان ریاضی قران که شامل : شماره سوره ها و آیه ها است – به خاطر این که ریاضی جامع کوچکترین تغییری در متن یا ساختمان ترکیبی قران بلافاصله آشکار می شود .

غیر قابل تقلید :
برای اولین بار در تاریخ کتابی داریم با اثبات نویسندگی الهی – ترکیب ریاضی ماوراء انسانی خوانندگان این کتاب به اسانی می توانند معجزه ریاضی قران را بررسی کنند . کلمه خدا (الله ) در سراسر قران با حروف بزرگ و پر رنگ نوشته شده است در گوشه سمت چپ پایین هر صفحه مجموعه تعداد دفعاتی که کلمه خدا از ابتدای قران تا ان صفحه تکرار شده است نوشته شده شماره نوشته شده از گوشه سمت راست پایین صفحه مجموع شماره ایاتی است که کلمه خدا در ان تکرار شده است . آخرین صفحه کتاب یعنی صفحه 604 جمع کل تعداد کلمه خدا را در قران نشان می دهد که 2698 مرتبه است یا 14219 مجموعه شماره لیاتی است که دارای کلمه خدا است . می شود 118123-این عدد هم بر 9 قابل قسمت است .
118123=196217 عدد 19 مخرج مشترک برابر سیستم ریاضی قران است این پدیده به تنهایی اسباط غیر قابل تقلیدی است که نشان می دهد قران پیغام خداست . به دنیا هیچ بشری نمی توانسته حساب 2698 تکرار کلمه خدا و تعداد شماره ایاتی را که کلمه خدا درآن تکرار شده است داشته باشد – این پدیده خصوصاٌ غیر ممکن است وقتی در نظر داشته باشیم :
1- که قران در زمان جهالت و نادانی آشکار شده
2- سوره ها و آیات وحی شده از نظر زمان و مکان وحی با هم فاصله بسیاری داشته اند . – ترتیبی که سوره ها و ایات در ابتدا فرستاده شد خدا محدود نیست بلکه بسیار گسترده بسیار پیچیده و کاملاٌ جامع است .

حقایق ساده :
مانند خود قران که ریاضی قران از بسیار ساده تا بسیار مشکل تغییر می کند – حقایق ساده مشاهداتی است که برون هیچ وسایلی نمی تواند انها را بررسی کرد حقایق پیچیده به کمک ماشین حساب یا کامپیوتر قابل رویت است . بررسی حقایق زیر به هیچ وسیله ای احتیاج ندارد اما خواهشمند است به خاطر داشته باشید که همه اینها به متن عربی اصلی اشاره دارد .
1- اولین آیه معروف به بسما الله شامل 19 حرف است
2- قران دارای 114 سوره است که می شود 196
3- مجموع ایات در قران 6346که می شود 19234
6234آیه شماره گذاری شده است و 112آیه بسم الله شماره گذاری نشده است که می شود 6346=6234+112 توجه کنید که 6+4+3+6می شود 19
4- بسم الله 114 مرتبه تکرار شده است با وجود غیبت مرموز ان در سوره 19 و در سوره 27 دو با ر تکرار شده است و 114 =196
5- از غیبت بسم الله در سوره 19 تا بسم الله اضافی در سوره 27 دقیقاٌ 19 سوره است .
6- مجموعه شماره سوره ها از 19 تا 27 (+26+27-10+11+12+19=342یا1918)
7- این مجموعه (342) همچنین مساوی است با مجموعه کلمات بین دو بسم الله سوره 27 و 342=1918
8- اولین آیات معروفی که اول وحی شده شامل 19 کلمه است
9- این اولین وحی 10 کلمه ای دارای 76 حرف است =419
10- سوره 96 که از نظر ترتیب زمانی اولین سوره است دارای 19 آیه است .
11- این اولین سوره از نظر ترتیب زمانی از اخر قران همین 19 است
12- سوره 96 شامل 304 حرف عربی است و 304 می شود 1619
13- اخرین سوره فرستاده شده (سوره 110 )شامل 19 کلمه است .
14- اولین آیه از آخرین سوره وحی شده شامل 19 حرف است
15- 14 حرف مختلف عربی و 14 پاراف قرانی مختلف مانند ا. ل. م – را تشکیل می د هند که در ابتدای 29 سوره قرار دارند مجموعه این اعداد می شوند 29+14+14=57 یا 193
16- مجموعه 29 سوره ای که پارافهای قران در انها آمده است میشود 822=50+68+00000+2+3+7 و 14+822 (14 مجموعه پارافها می شود 836 یا 1944 )
17- بین اولین سوره پاراف دار و آخرین سوره پاراف دارد (68) ، 38 سوره بدون پاراف وجود دارد . 1938
18- بین اولین و آخرین سوره های پاراف دار 19 مجموعه پاراف دار و بدون پاراف دار وجود دارد
19- 30عدد مختلف در قران تکرار شده است -8-7-6-5-4-3-2-1- 19-12-11-1019-80-70-60-50-40-30-20-50000-5000-3000-2000-1000-300-200-100-99-100000- مجموع این اعداد می شود 162146 که می شود 198534 – این خلاصه فشرده ای بود از معجزات قران .

انشاء ریاضی :
قران پدیده ی خاص و بی نظیری در بر دارد که هرگز در کتاب دیگری یافت نمی شود 29 سوره با 14 مجموعه مختلف به اسم پارافهای قرانی (امضا مخفف قرانی ) اغاز می شوند که هر کدام شامل 1 تا 5 حرف هستند 14 حرف یعنی نصف حروف الفبای عربی در این مجموعه ها بکار رفته است اهمیت پارافهای قرانی از طریق الهی به مدت 14 قرن حفظ شده بود و پنهان مانده بود قران در آیات 20-10-4-25-6 در باره معجزه خود یعنی اسباط نویسندگی الهی می گوید که مقدر شده بود تابرای زمانی تعیین شده از قبل پنهان بماند .
انها گویند = چرا معجزه ای از طرف پروردگارش بر او نیامده است آینده از آن خداست پس منتظر باشید و من هم با شما منتظر هستم . کسانی که کافر شده اند گفتند این دروغی است که او با کمک مردم دیگر جعل کرد انها کفر گفتند و دروغ – دیگران : افسانه های قدیمی است که او نوشته است برای او شبانه روز دیکته شده بگو این از طرف کسی فرستاده شده که راز اسمانها و زمین را می داند او عفو کننده است و مهربان ترین پارافهای قران قسمت مهمی از معجزه ریاضی قران را بر پایه عدد 19 تشکیل می دهند

زمینه تاریخی :
در سال 1968 به این نتیجه رسیدم که ترجمه های کنونی قران به انگلیسی پیغام حقیقی اخرین کتاب خدا را در بر ندارم برای مثال دو نفر از معروفترین مترجمان قران یوسف علی و مال مادوک بیکتان به هنگام ترجمه 39:45 که معیار عظیم مشخص کننده قران است نتوانستند بر سنتهای دینی فاسدشان غلبه کنند .
هنگامیکه تنها خدا ذکر شود فلب کسانی که به اخرت ایمان ندارند با بیزاری ننگ می شوند اما وقتی دیگران در کنار او ذکر شوند راضی می شوند .

2