بیماری اوتیسم
بیماری اوتیسم بر رشد طبیعی مغز در حیطه تعاملات اجتماعی و مهارت های ارتباطی تاثیر می گذارد. علائم بیماری اوتیسم در سال های اول عمر بروز می کند، عوامل مختلفی در بروز بیماری اوتیسم نقش دارند اما مهمترین علت اوتیسم توارث است. بنظر می رسد که تعداد کودکان مبتلا به بیماری اوتیسم درحال رشد است. بیماری اوتیسم در پسران شایع تر از دختران است.
بیماری اوتیسم چیست؟
بیماری اُوتیسم (درخودماندگی یا Autism)، یک اختلال رشد است که در سه سال اول زندگی ظاهر می گردد. بیماری اوتیسم با تاثیر بر روی مغز کودک، رفتارهای اجتماعی و مهارت ارتباط برقرار کردن را مختل می کند. هرچند علایم و شدت بیماری اوتیسم در افراد مختلف، متفاوت است، اما همه انواع اوتیسم برتوانایی برقراری ارتباط با دیگران توسط کودک، تاثیر می گذارد.
بنظر می رسد که تعداد کودکان مبتلا به بیماری اوتیسم درحال رشد است. هرچند درمان و شفای کاملی برای بیماری اوتیسم وجود ندارد، اما درمان جدی و بموقع اوتیسم تغییرات بزرگی در زندگی کودکان مبتلا به بیماری ایجاد می کند.
علت اوتیسم چیست؟
عوامل مختلفی در بروز بیماری اوتیسم نقش دارند اما مهمترین علت اوتیسم توارث است. جهش های ژنتیکی در کنار بحث توارث ژن ها در بروز بیماری اوتیسم دخیل است. موضوع مربوط به یک ژن هم نیست و ژن های مختلف و تعامل آنهاست که باعث بروز اوتیسم می شود.
بیماری اوتیسم یک ناتوانی طولانی مدت است که منجر به اختلال عملکرد عصبی – روانی در فرد می شود. گر چه به نظر می رسد که اوتیسم عارضه نادری است اما اطلاعات اخیر گویای آن است که شیوع بیماری اوتیسم حتی تا 20 مورد در هر10000 تولد زنده می رسد.
اگر چه علت اصلی بیماری اوتیسم کاملاً شناخته شده نیست، اما در سال های اخیر تحقیقات و مطالعات بسیاری در زمینه بیماری اوتیسم صورت گرفته است. تحقیقات تاکید زیادی بر منشاء زیست شناختی و عصب شناختی بیماری اوتیسم در مغز دارد. در بسیاری از خانواده ها سابقه بیماری اوتیسم و یا اختلالات مربوط به اوتیسم وجود داشته است که ریشه ژنتیک را مطرح می کند اگر چه تا به حال ژن خاصی که مربوط به بیماری اوتیسم باشد شناخته نشده است.
پژوهشگران در مورد نقش ژنتیک در علت شناسی بیماری اوتیسم اختلاف نظر دارند و عده ای از آنها ترکیب چندین ژن را به عنوان علت بیماری اوتیسم مطرح می کنند. چندین نظریه درباره بیماری اوتیسم مطرح شده که هیچیک به طور دقیق اثبات نشده است.
علائم ابتلا به بیماری اوتیسم
بیماری اوتیسم نوعی اختلال رشدی است که با رفتارهای ارتباطی، کلامی غیر طبیعی مشخص می شود. علائم بیماری اوتیسم در سال های اول عمر بروز می کند و علت اصلی آن ناشناخته است. بیماری اوتیسم در پسران شایع تر از دختران است. بیماری اوتیسم بر رشد طبیعی مغز در حیطه تعاملات اجتماعی و مهارت های ارتباطی تاثیر می گذارد.
شدت علائم اوتیسم بسیار متنوع است، اما همه ی آدم های مبتلا به اوتیسم در حوزه های زیر این علائم اصلی را دارند:
تعاملات و روابط اجتماعی.
ممکن است علائم آن شامل این موارد باشد:
مشکلات جدی در توسعه ی مهارت های غیرکلامی در برقراری ارتباط، از قبیل نگاه چشم در چشم، حالات چهره و طرز قرارگیری بدن.
شکست در ایجاد رابطه ی دوستی با کودکان هم سن خود.
بی علاقگی به اشتراک گذاری خوشی ها، علایق، و دستاوردها با آدم های دیگر.
عدم همدلی. ممکن است برای آدم های مبتلا به اوتیسم درک احساسات یک فرد دیگر، مانند درد یا غم، دشوار باشد.
برقراری ارتباط کلامی و غیرکلامی.
ممکن است علائم آن شامل این موارد باشد:
عدم یادگیری صحبت کردن یا تاخیر در آن. ۴۰ درصد افراد مبتلا به اوتیسم هرگز صحبت نمی کنند.
دشواری آغاز کردن یک گفت وگو. هم چنین، برای آدم های مبتلا به اوتیسم ادامه دادن گفت وگو بعد از آغاز آن نیز دشوار است.
استفاده ی کلیشه ای و تکراری از زبان. آدم های مبتلا به اوتیسم اغلب عبارتی را که قبلا شنیده اند بارها و بارها تکرار می کنند (پژواک گویی یا اکولالیا).
دشواری درک چشم انداز شنونده شان. مثلا، شاید فرد مبتلا به اوتیسم درک نکند که یک فرد دارد شوخی می کند. ممکن است او یک مکالمه را لغت به لغت تفسیر کند و نتواند معنای ضمنی آن را بگیرد.
علایق محدود در زمینه ی فعالیت ها یا بازی.
کودکان مبتلا به بیماری اوتیسم دوست دارند وسایل را پشت هم بچینند و قطار کنند
کودک مبتلا به بیماری اوتیسم اختلال تکلم دارد
از نظر کلامی، کودک مبتلا به بیماری اوتیسم دچار تاخیر است. کودکان به مرور که بزرگ می شوند، درک بیانی بالاتری در مقایسه با قدرت بیان دارند. یک کودک طبیعی در یک سالگی می تواند تک کلمه ادا کند و در 1.5 سالگی 3-2 کلمه را با هم ترکیب می کند اما کودکان مبتلا به بیماری اوتیسم یا کلام ندارند یا در مقایسه با سن شان دچار تاخیر کلامی اند یا کلام دارند اما معنی دار نیست و کلام دیگران را اکو می کنند.
بیماری اوتیسم است. مثلا کودک مبتلا به بیماری اوتیسم ممکن است همیشه به "باب اسفنجی"، "بنگی" بگوید.
کودک مبتلا به بیماری اوتیسم ساعت ها با یک وسیله سرگرم می شود
کودک طبیعی مدت توجه کوتاهی دارد یعنی شاید نهایتا 5 دقیقه با یک اسباب بازی، بازی کند و بعد آن را رها کند و سراغ بازی دیگری برود. کودک طبیعی چون محرک های مختلف را آزمایش می کند، پیشرفت می کند اما کودک مبتلا به بیماری اوتیسم ساعت ها یک بازی تکراری انجام می دهد.
کودک مبتلا به بیماری اوتیسم ممکن است ساعت ها یک بازی تکراری انجام دهد
بیماران اوتیسمی با اسباب بازی ها آنگونه که باید بازی نمی کنند
بیماری اوتیسم درمان پذیر است
علائم بیماری اوتیسم معمولا از 9 ماهگی قابل تشخیص است اما در 3-2 سالگی کاملا مشخص می شود مگر در موارد بسیار خفیف که ممکن است بیماری اوتیسم در نوجوانی یا جوانی تشخیص داده شود. علائم بیماری اوتیسم در 3 حوزه ارتباط، کلام و علایق و رفتارهای تکراری دیده می شود.
متاسفانه والدین برخی از کودکان مبتلا به بیماری اوتیسم واقعیت را انکار می کنند چون پذیرش این موضوع سخت است اما با این کار فقط کودک شان را از دوران طلایی درمان محروم می کنند؛ در صورتی که در بیماری اوتیسم اگر آموزش های لازم، به موقع به کودک در سن طلایی داده شود، احتمال طبیعی تر شدن رفتارها وجود دارد.
در موارد خفیف معمولا بیماری اوتیسم را دیر و در نوجوانی و جوانی تشخیص می دهند. وقتی مهارت ها شکل پیدا کرد، دیگر نمی توان آن را تغییر داد. البته اگر بینش را تغییر دهیم، حتی به افراد مبتلا به بیماری اوتیسم در این سن هم می توان کمک کرد؛ مثلا اگر نوجوانی نمی داند کجا باید حین ارتباط صحبت هایش را قطع کند، باید به مادر یاد داده شود با علائم خاصی به فرزندش غیرمستقیم نشان دهد صحبت کافی است. سن طلایی درمان بیماری اوتیسم تا قبل از 5 سالگی است. هر چه در سن پایین تری بیماری اوتیسم تشخیص داده و بازتوانی ها شروع شود، احتمال طبیعی شدن بیشتر است اما باید بپذیریم که کودکان مبتلا به بیماری همیشه تا حدودی با سایر همسالان خود متفاوت هستند.
علائم اوتیسم در دوره ی کودکی
معمولا ابتدا والدین و دیگران کسانی که از کودک مراقبت می کنند، در طول ۳ سال اول زندگی کودک متوجه علائم اوتیسم می شوند. هرچند اوتیسم در بدو تولد (به طور مادرزادی) وجود دارد، اما شناخت یا تشخیص نشانه های این اختلال در طول نوزادی می تواند دشوار باشد. والدین اغلب وقتی نگران می شوند که کودک نوپایشان علاقه ای به در آغوش گرفته شدن ندارد؛ ظاهرا به برخی بازی ها مانند دالی موشه علاقه ندارد؛ و صحبت کردن را شروع نمی کند. گاهی کودک مبتلا به اوتیسم مانند کودکان دیگر در سن مد نظر شروع به صحبت می کند، سپس مهارت های زبانی اش را از دست می دهد. هم چنین ممکن است والدین نسبت به مهارت های شنیداری فرزندشان نیز گیج شوند. اغلب به نظر می رسد کودک مبتلا به اوتیسم نمی شنود، اما برخی مواقع ممکن است یک صدای خفیف را، مانند سوت قطار از فاصله ای دور، بشنود.
بیشتر کودکان با درمان متمرکز و زودهنگام توانایی ارتباط با دیگران و برقراری ارتباط را در خودشان بهبود می دهند و وقتی بزرگ تر می شوند به خودشان کمک می کنند. برخلاف باورهای نادرست درباره ی کودکان مبتلا به اوتیسم، تعداد کمی از آنها کاملا از نظر اجتماعی منزوی هستند یا "در دنیای خودشان زندگی می کنند."
علائم اوتیسم در دوره ی نوجوانی
در طول سال های نوجوانی، اغلب الگوهای رفتاری تغییر می کند. بسیاری از نوجوانان برخی مهارت ها را کسب می کنند اما باز هم در توانایی ارتباط با دیگران و درک آنها مشکل دارند. ممکن است بلوغ و پدیدار شدن تمایلات جنسی برای نوجوانان مبتلا به اوتیسم دشوارتر از سایر نوجوانان باشد. نوجوانان اوتیسمی بیش تر در معرض خطر مشکلات مربوط به افسردگی، اضطراب و صرع هستند.
علائم اوتیسم در بزرگسالی
برخی بزرگسالان مبتلا به اوتیسم قادر هستند به تنهایی کار و زندگی کنند. میزان توانایی یک بزرگسال اوتیسمی برای زندگی مستقل، به هوش و توانایی برقراری ارتباط او بستگی دارد. حداقل ۳۳ درصد این افراد قادر هستند حداقل به استقلال نسبی برسند.
در بیماری اوتیسم گاهی ممکن است برای یک تشخیص دقیق و درمان به یک تیم متخصص نیاز شود این تیم می تواند از افراد زیر تشکیل شود :
– متخصص رشد در اطفال: این فرد می تواند مشکلات سلامتی و رشد در کودکان را درمان کند.
– روانپزشک کودک: این فرد می تواند در تشخیص اولیه بیماری اوتیسم کمک کرده و در صورت نیاز، داروهائی را برای کمک به کودک مبتلا به اوتیسم تجویز کند.
– روانشناس کودک: در شناخت عادات و حالات روانی کودک مبتلا به بیماری اوتیسم کمک کرده و ناتوانی های کودک مبتلا به بیماری اوتیسم را در زمینه های رشد ذهنی ،روانی، و اجتماعی بررسی می کند. همچنین یک روانشناس می تواند در بهبود رفتاری کودک مبتلا به بیماری اوتیسم و افزایش مهارتهای اجتماعی او به شما کمک کند.
– رفتار درمان: این شخص می تواند علاوه برکمک به بهبود توانائی های کودک مبتلا به بیماری اوتیسم در کارهای روزانه مانند لباس پوشیدن، غذا خوردن و سایر کارهای استقلالی، همچنین در بهبود وضعیت حواس پنجگانه ،قدرت تشخیص و سایر توانائی های کودک او را یاری کند.
– کار درمان: یک کار درمان کودک مبتلا به بیماری اوتیسم را در استفاده درست از عضلات و اندامهای بدن برای انجام کارهای بزرگ و کوچک بدنی می تواند یاری کند.
– گفتار درمان: در بهبود وضعیت گفتار کودک مبتلا به بیماری اوتیسم و افزایش توانائی او در مهارتهای کلامی بسیار موثر است.
– مشاور خانواده: این شخص می تواند علاوه بر راهنمائی در امر روابط شما با کودک مبتلا به بیماری اوتیسم، شما را در بهره وری بهتر از منابع و مراکز موجود در جامعه برای کمک به درمان کودک کمک کند. اگر علائم بیماری اوتیسم شدید باشد، مثلا کودک خنده های بی مورد یا حرکت های کلیشه ای یا تشنج و رفتارهای خودآزار داشته باشد، داروهایی برای حذف و طبیعی شدن رفتار او تجویز می شود که موثر هم است.
منابع:
rastineh.ir
bartarinha.ir
yjc.ir
imamhadi.com
4