تعهدنامه اصالت رساله پایان نامه
علی حبیبی کمیجانی دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد ناپیوسته در رشته حسابداری باشماره دانشجویی 880846194 که در تاریخ 11/5/1390 ازپایان نامه / رساله خود تحت عنوان عوامل موثر بر ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی اداره کل مالیاتی استان مرکزی باکسب نمره 5/17 ودرجه خیلی خوب دفاع نموده ام بدینوسیله متعهدمی شوم:
1-این پایان نامه/ رساله حاصل تحقیق پژوهش انجام شده توسط اینجانب بوده و در مواردی که از دستاوردهای علمی و پژوهشی دیگران (اعم از پایان نامه، کتاب، مقاله و …) استفاده نموده ام، مطابق ضوابط ورودیه موجود، نام منبع مورد استفاده و سایر مشخصات آن را در فهرست مربوطه ذکر و درج کرده ام.
2- این پایان نامه/ رساله قبلاً برای دریافت هیچ مدرک تحصیلی(هم سطح، پایین تر یا بالاتر) در سایر دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی ارائه نشده است.
3- چنانچه بعد از فراغت از تحصیل، قصد استفاده و هر گونه بهره برداری اعم از چاپ کتاب، ثبت اختراع و … از این پایان نامه داشته باشم، از حوزه معاونت پژوهشی واحد مجوزهای مربوطه را اخذ نمایم.
4- چنانچه در هر مقطع زمانی خلاف موارد فوق ثابت شود، عواقب ناشی از آن را می پذیرم و واحد دانشگاهی مجاز است با اینجانب مطابق ضوابط و مقررات رفتار نموده و در صورت ابطال مدرک تحصیلی ام هیچگونه ادعایی نخواهم داشت.
نام و نام خانوادگی دانشجو
تاریخ، امضا، اثر انگشت:
گواهی امضاء:
دانشجوی فوق الذکر احراز هویت شد. فقط امضای ایشان گواهی می گردد.
فروزان کیوان فر
رئیس پژوهش دانشکده
دانشگاه آزاد اسلامی
واحد اراک
دانشکده مدیریت، گروه حسابداری
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد
گرایش: حسابداری
عنوان:
عوامل موثر بر ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی اداره کل مالیاتی استان مرکزی
استاد راهنما :
دکتر مجید زنجیردار
استاد مشاور:
دکتر پیمان غفاری آشتیانی
نگارش:
علی حبیبی کمیجانی
تابستان 1390
Islamic Azad University
Arak Branch
Faculty of Management-Department of Accounting
((M.A)) Thesis
Subject:
Effective Factors On Promote Taxpayers Obey Tax Office The Markazi Province
Thesis Advisor:
M. Zanjirdar Ph.D.
Consulted by:
P. Ghafari Ashtiyani Ph.D.
By:
Ali Habibi Komijani
Summer 2011
دانشگاه آزاد اسلامی
واحد اراک
دانشکده مدیریت، گروه حسابداری
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد
گرایش: حسابداری
عنوان:
عوامل موثر بر ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی اداره کل مالیاتی استان مرکزی
نگارش:
علی حبیبی کمیجانی
تابستان 1390
هیات داوران:
1- استاد راهنما: دکتر مجید زنجیردار
2- استاد مشاور: دکتر پیمان غفاری آشتیانی
3- استاد داور: دکتر ایرج نوری
4- مدیر گروه تخصصی: دکتر مجید زنجیردار
سپاسگزاری:
سپاس ایزد منان را که توفیق فراگیری علم را برمن عطا فرمود و مرا در کوران مشکلات و سختی ها یاری نمود، تا این رساله را با موفقیت به پایان برسانم.در طول دوران تحصیلی و تهیه این پایان نامه از راهنمایی ها و مساعدت های اساتید و دوستان عزیزی بهره برده ام که در اینجا لازم است از همه ایشان مراتب سپاس قلبی و تشکر خالصانه خود را داشته باشــــم.
از اساتید فرهیخته جناب آقای دکتر مجید زنجیردار به عنوان استاد راهنما ٬ دکتر پیمان غفاری به عنوان استاد مشاور که نهایت همکاری را با اینجانب داشته اند از صمیم قلب تقدیر و تشکر می نمایم همچنین از جناب آقای دکتر ایرج نوری که زحمت داوری رساله را کشیده و مرا از پیشنهادات ارزنده خود در مراحل پایانی کار بهره مند ساختند نهایت سپاس گذاری را به جا می آورم .
در پایان از مدیریت محترم پژوهش دانشکده سرکار خانم کیوانفر و تمامی پرسنل و عزیزانی که مرا از وجود ارزشمندشان در گردآوری و تدوین این تحقیق بی نصیب نگرداندند نهایت تقدیر و تشکر را دارم و برایشان آرزوی توفیق روز افزون را از درگاه خداوند متعال مسئلت می کنم.
تقدیم به :
دخترم فاطمه که در سنین طفولیت به دلیل مشغله زیاد و ادامه تحصیل امکان ابراز محبت لازم به او میسر نگردید.
چکیده: 1
مقدمه: 2
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1 مقدمه 4
2-1 بیان مساله 4
3-1 ضرورت انجام تحقیق 5
4-1 اهداف تحقیق 6
5-1 چارچوب نظری تحقیق 6
6-1- فرضیه های تحقیق 7
7-1- قلمرو تحقیق 8
8-1-تعاریف واژه ها ومفاهیم کلیدی 8
فصل دوم: مروری بر ادبیات تحقیق
1-2 مقدمه 12
2-2تاریخچه مالیات ایران 12
3-2-تعاریف ومفاهیم مالیات 14
4-2-مقایسه زکات ومالیات 16
1-4-2-وجوه اشتراک 16
2-4-2-وجوه اختلاف 17
5-2-ویژگیهای نظام مالیاتی کارآمد 18
6-2-ارزیابی نظام مالیاتی ایران 18
7-2-مشکلات فعلی نظام مالیاتی ایران 20
8-2-سال مالیاتی 20
9-2-اشخاص مشمول مالیات 20
10-2-معرفی سازمان مالیاتی کشور 21
11-2-اهداف دولت از وصول مالیات 21
12-2-طبقه بندی مالیاتها در ایران 23
1-12-2-مالیاتهای مستقیم 23
2-12-2-مالیاتهای غیر مستقیم 25
3-12-2-مقایسه مالیات مستقیم وغیر مستقیم 26
13-2-مراحل مالیات از شروع تا زمان قطعی شدن 27
1-13-2-شناسایی مودی 27
2-13-2-تشخیص مالیات توسط کارشناس ارشد مالیاتی 28
3-13-2-بررسی وتائید مالیات تشخیصی توسط رئیس گروه 28
4-13-2-ابلاغ برگ تشخیص به مودی مالیاتی 28
5-13-2-بررسی پرونده توسط رئیس امور مالیاتی 29
6-13-2-رسیدگی به اعتراض مودی در هیات بدوی حل اختلاف 29
7-13-2- رسیدگی به اعتراض مودی در هیات بدوی حل اختلاف تجدید نظر 29
8-13-2-رسیدگی به پرونده در شورای عالی مالیاتی 30
9-13-2-هیات ماده 251 مکرر 30
10-13-2-رسیدگی پرونده در دیوان عدالت اداری 30
11-13-2-وصول مالیات 31
14-2-تمکین مالیاتی 31
15-2-علت نپرداختن مالیات 32
16-2-تشویقات وتسهیلات مالیاتی 33
17-2-مجازاتهای مالیاتی 34
18-2-تخصص وکارایی ماموران مالیاتی 36
19-2-عدالت مالیاتی 36
20-2-سعی در اشاعه فرهنگ مالیاتی 37
21-2-مشارکت مودیان مالیاتی 37
22-2-پیشینه تحقیق 38
فصل سوم: روش تحقیق
1-3-مقدمه 43
2-3-روش تحقیق 44
3-3-معرفی ابزار گردآوری اطلاعات 45
4-3-معرفی جامعه آماری 46
5-3-بررسی معیارهای نکوئی پرسشنامه تحقیق 46
6-3-روش تجزیه وتحلیل داده ها 48
7-3-مدل مفهومی تحقیق 48
فصل چهارم: تجزیه وتحلیل داده ها
1-4-مقدمه 50
2-4-تحلیل توصیفی متغیرهای تحقیق 50
1-2-4- وضعیت جنسیت ماموران مالیاتی 51
2-2-4- وضعیت تحصیلات ماموران مالیاتی…………………………………………………………..51
3-2-4- وضعیت پایگاه شغلی ماموران مالیاتی……………………………….. ………………………53
4-2-4-وضعیت سابقه خدمت ماموران مالیاتی…………………………………………………………54
1-3-4- تحلیل توصیفی پرسشهای فرضه یک……………………………………………………………55
2-3-4- تحلیل توصیفی پرسشهای فرضیه دو…………………………………………………………..56
3-3-4- تحلیل توصیفی پرسشهای فرضیه سه………………………………………………………….58
4-3-4- تحلیل توصیفی پرسشهای فرضیه چهار……………………………………………………….61
5-3-4- تحلیل توصیفی پرسشهای فرضیه پنج………………………………………………………….65
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات
1-5 مقدمه 67
2-5 تشریح نتایج آزمون فرضیه ها 67
3-5-نتیجه گیری کلی تحقیق 69
4-5-پیشنهادها 70
1-4-5-پیشنهادات مبتنی بر یافته های تحقیق 70
2-4-5-پیشنهادات برای محققان آتی 71
پیوست ها
پیوست الف : 73
پیوست ب : 80
منابع و ماخذ
منابع فارسی: 84
منابع لاتین: 86
چکیده انگلیسی: 87
جدول 1-1 نتایج تحقیقات پیرامون متغیرهای موثر 7
جدول 2-3 بررسی پایایی پرسشنامه تحقیق 47
جدول 1-4 توزیع فراوانی جنسیت ماموران مالیاتی 51
جدول 2-4-توزیع فراوانی وضعیت تحصیلات ماموران مالیاتی 52
جدول 3-4 توزیع فراوانی پایگاه شغلی ماموران مالیاتی 53
جدول 4-4 توزیع فراوانی مدت سابقه کار ماموران مالیاتی 54
جدول 5-4-بررسی تاثیر تشویقات وتسهیلات مالیاتی 55
جدول 6-4-بررسی نتایج فرضیه اول 55
جدول 7-4-بررسی تاثیرمجازات مالیاتی 57
جدول 8-4-بررسی نتایج فرضیه دوم 57
جدول 9-4- بررسی تاثیر تخصیص وکارایی ماموران 59
جدول 10-4- بررسی نتایج فرضیه سوم 59
جدول 11-4-بررسی تاثیر ارتقا فرهنگ مالیاتی 61
جدول 12-4- بررسی نتایج فرضیه چهارم 61
جدول 13-4-بررسی تاثیر مشارکت دادن مودیان 63
جدول 14-4- بررسی نتایج فرضیه دوم 63
جدول 15-4-نتایج کلی تحقیق 65
نمودار 1-4 فراوانی جنسیت ماموران مالیاتی 51
نمودار 2-4 فراوانی وضعیت تحصیلات ماموران مالیاتی 52
نمودار 3-4 فراوانی پایگاه شغلی ماموران مالیاتی 53
نمودار 4-4 فراوانی مدت سابقه کار ماموران مالیاتی 54
نمودار 5-4فراوانی بررسی تاثیر تشویقات وتسهیلات مالیاتی 56
نمودار 6-4 تاثیر مجازات مالیاتی 58
نمودار 7-4 تاثیر تخصص ماموران تشخیص 60
نمودار 8-4 تاثیر کارایی ماموران تشخیص 60
نمودار 9-4 تاثیر ارتقا فرهنگ مالیاتی 62
نمودار10-4- تاثیر مشارکت دادن مودیان و توجیه آنان 64
چکیده:
این تحقیق به بررسی عوامل موثر بر ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی در اداره کل مالیاتی استان مرکزی می پردازد. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه ماموران مالیاتی استان مرکزی در سه سطح سازمانی کارشناس ارشد مالیاتی، رئیس گروه مالیاتی و رئیس امور مالیاتی که جمعا به تعداد 232 نفر بوده می باشد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی است. همچنین از نظر هدف در طبقه بندی تحقیقات کاربردی قرار می گیرد. در این تحقیق جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه بهره برده شده است. و برای مستند سازی نتایج تجزیه و تحلیل آماری و ارائه راه حل های نهایی، محقق از شیوه آماری با استفاده از نرم افزار spss اقدام به تجزیه و تحلیل سوالات و فرضیات نموده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که متغیرهای تشویقات و تسهیلات مالیاتی، مجازات مالیاتی، تخصص و کارایی ماموران مالیاتی، فرهنگ مالیاتی و مشارکت دادن مودیان و توجیه آنان از نحوه محاسبه مالیات هر یک در ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی موثر می باشد.
مقدمه:
امروزه نقش نظام های مالیاتی در هر کشوری در تامین درآمدها از محل منابع مالیاتی بر هیچکس پوشیده نیست. در بعد اجتماعی، هدف عمده از وضع مالیات کاهش فاصله طبقاتی و توزیع مجدد درآمدهاست. هدف اقتصادی از وضع مالیاتها، تثبیت نوسانهای اقتصادی، تخصیص بهینه منابع بین بخشهای مختلف و کمک به تسریع فرآیند توسعه بخشی یا منطقه ای می باشد و هدف بودجه ای دولتها از وضع مالیاتها نیز، تامین مالی بودجه دولت می باشد.
متاسفانه مالیاتها در اقتصاد ایران اثر بخشی لازم و کافی را نداشته چراکه نقش و تاثیر درآمدهای نفتی در تامین هزینه های جاری علاوه بر اینکه موجب اتکاء درصد بالایی از بودجه کشور به درآمدهای نفتی شده، زمینه رشد هزینه های جاری را نیز فراهم نموده و مانع شکوفایی ظرفیتهای واقعی اقتصاد کشور گردیده و از طرفی دولت را از داشتن یک درآمد ثابت و قابل اطمینان و اعتماد محروم کرده است بطوریکه اکنون با گذشت زمان زیاد این موضوع به یک مشکل اساسی در کشور تبدیل شده است.
توجه بیشتر به نقش مالیات در بودجه دولت و انجام اقداماتی به منظور افزایش سهم درآمدی آن در کشور ضرورت دارد چراکه از یک سو با محدودیت ظرفیت منابع طبیعی و از سوی دیگر به دلایل گوناگون از قبیل ابداع روش های جدید تولید و دستیابی به جانشین های مناسب با نوسان تقاضا و قیمت ها در بازار جهانی روبرو هستیم، از این رو نمی توان مدت طولانی به درآمد فروش منابع نفتی اتکا کرد.
سند چشم انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران در بخش امور اقتصادی در بند 42، بر حرکت برای تبدیل درآمد نفت و گاز به دارایی های مولد به منظور پایدارسازی فرآیند توسعه و تخصیص و بهره برداری بهینه از منابع تاکید خاص کرده است که این امر توجه برنامه ریزان را به سایر منابع درآمد غیر نفتی دولت که در راس آن مالیات، به عنوان منبع درآمدی قابل اطمینان قرار دارد؛ نمایان می کند. در ماده 2 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بر لزوم توسعه افزایش سهم درآمدهای غیر نفتی ( مالیاتها و سایر درآمدها ) از کل منابع بودجه تاکید شده به گونه ای که تا پایان برنامه چهارم اعتبارات هزینه ای دولت به طور کامل از طریق درآمدهای مالیاتی و سایر درآمدهای غیر نفتی تامین شود.
دولتها به تنهایی و بدون مشارکت مردم قادر به وصول مالیات نخواهند بود. و در این راستا دولت باید به دنبال یافتن دلایل عدم پذیرش مالیات از سوی مردم بوده و نسبت به رفع آن علت ها اقدام نماید. این پژوهش نیزدر جهت یافتن عوامل موثر بر ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی می باشد.
فصل اول
کلیات تحقیق
1-1 – مقدمه
در هر پژوهش آشنایی با کلیات تحقیق برای درک هرچه بیشتر موضوع تحقیق امری ضروری بنظر می رسد، لذا در این فصل سعی کرده ایم پس از بیان مسئله به اهمیت و ضرورت تحقیق پرداخته و در ادامه اهداف تحقیق، چارچوب نظری تحقیق،مدل مفهومی تحقیق،فرضیه های تحقیق و متغیرهای مستقل و وابسته را بررسی نموده و در پایان به تعریف واژه ها و اصطلاحات تحقیق بپردازیم.
2-1- بیان مسئله
مالیات به عنوان یک بخش از در آمدهای دولت نقش مهمی دراقتصاد هر کشور دارد . آگاهی ازوصول میزان درآمدهای مالیاتی نقش مهمی در پیش بینی بودجه دولت و برنامه ریزی های آتی جهت توزیع و مصرف آن دارد . اما باید در نظر داشت که بهترین مدیریت مالیاتی صرفا آن نیست که بیشترین درآمد مالیاتی را وصول شود .این مسئله که چنین درآمدی چگونه وصول شده است یعنی اثر آن بر عدالت مالیاتی، عواقب سیاسی آن برای دولت ها وتاثیر آن بر سطح رفاه اقتصادی نیز به همان اندازه مهم است . یک مدیریت مالیاتی ضعیف ممکن است از بخش هایی که وصول مالیات از آنها به سادگی امکان پذیر است، مثلا حقوق بگیران ، میزان معتنابهی مالیات وصول نماید در حالی که از وصول مالیات بر شرکتها عاجز باشد . بنابراین سطح وصولی مالیات یک معیار ساده برای اندازه گیری کارآیی مدیریت مالیاتی است.یک معیار دقیقتراندازه گیری کارآیی مدیریت مالی، درجه تمکین مودیان در میان بخش های مختلف جامعه مودیان است . طبق سند چشم انداز20ساله کشور که توسط مقام معظم رهبری ابلاغ گردید ، تا پایان برنامه 5 ساله توسعه اقتصادی کشور دولت باید بتواند هزینه های جاری خود را ازمحل درآمدهای غیرنفتی که بطور عمده درآمدهای مالیاتی می باشد، تامین نماید . این در حالی است که آمارها نشان می دهند که درآمدهای مالیاتی سهم بسیار ناچیزی ازمنابع درآمدی کشوررا تشکیل می دهد. از این رو دولت باید درصد افزایش سهم درآمدهای مالیاتی برآمده و دراین زمینه گام های موثرتری را بردارد و این امر مسیر نخواهد شد جزء با تمکین مودیان نسبت به مالیات تشخیصی توسط ماموران مالیاتی .
تحقیق حاضر به دنبال پاسخ به این سوال است که چه عواملی برارتقاء تمکین مودیان مالیاتی تاثیر دارد؟ ودرادامه سوالات زیر مطرح می شود :
1-آیا تشویقات وتسهیلات مالیاتی بر ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی تاثیر می گذارد ؟
2-آیا مجازات مالیاتی برارتقاء تمکین مودیان مالیاتی تاثیر می گذارد ؟
3-آیا تخصص وکارایی ماموران تشخیص مالیات درجهت اجرای عدالت مالیاتی بر ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی تاثیر می گذارد؟
4- آیا ارتقاء فرهنگ مالیاتی بر ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی تاثیر می گذارد؟
5- آیا مشارکت مودیان وتوجیه آنان از نحوه محاسبه مالیات بر ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی تاثیر می گذارد؟
3-1- اهمیت وضرورت موضوع تحقیق :
نظربه این که بعد از نفت، مالیات مهمترین منبع تامین درآمد دولت می باشد و با توجه به نقش روز افزونی که دربرنامه های توسعه اقتصادی کشور برای مالیات درنظرگرفته می شود، لذا تحقق درآمدهای مالیاتی ازاهداف مهم دولت می باشد ازآنجا که مال و ثروت مورد علاقه مردم می باشد، پس افراد حاضرنیستند به آسانی آن را به کسی داده و یا در هر راهی خرج کنند، لذا دولت ها برای وصول مالیات با مشکلاتی روبرو بوده وادارات گسترده ای را در کشوربرای وصول آن تاسیس نموده اند. همواره این سوال مطرح بوده که چرا هیچگاه مالیاتهای تشخیصی با مالیات های وصولی مطابقت نداشته وقسمت قابل توجهی ازدرآمدهای مالیاتی تحقق نمی یابد . بطور کلی امکان وصول درآمدهای مالیاتی محقق نخواهد شد جزء با تمکین مودیان مالیاتی نسبت به مالیات های تشخیصی، از این رو سازمان مالیاتی کشوربه عنوان متولی وصول درآمدهای مالیاتی همواره با صدور بخشنامه ها و دستورالعمل ها ضمن تاکید بر عدالت مالیاتی سعی در وصول مالیات حقه دولت نموده است .لذا تحقیق حاضر نیز سعی بر بررسی عوامل موثر بر ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی دارد .
4-1- اهداف تحقیق
با توجه به موضوع پژوهش حاضر که به بررسی عوامل موثر بر تمکین مودیان مالیاتی می پردازد، اهداف زیر مد نظر است :
1-4-1 – اهداف کلی
هدف کلی این تحقیق بررسی عوامل موثر بر تمکین مودیان مالیاتی می باشد.
2-4-1- اهداف ویژه
اهداف ویژه تحقیق به شرح زیر بیان می شود :
نتیجه به دست آمده از این تحقیق می تواند باعث شناخت متغیرهای موثر بر تمکین مالیات شده و درنتیجه استفاده ازنتایج آن در برنامه ریزی وسیاست گذاری سازمان امور مالیاتی کشوردر جهت تمکین مودیان مالیاتی، افزایش رضایت مندی مودیان مالیاتی، بهبود روش های شناسایی وصول درآمدهای مالیاتی مورد استفاده قرار گرفته وباعث افزایش درآمدهای کشور شود.
5-1- چارچوب نظری تحقیق
چارچوب نظری الگویی است که محقق بر اساس آن درباره روابط بین عواملی که در ایجاد مسئله، مهم تشخیص داده شده اند، نظریه پردازی می کند. این نظریه می تواند ضرورتاً سخن پژوهشگر نباشد و بطور منطقی از نتایج قبلی پیرامون مسئله نشات گیرد. به طور خلاصه چارچوب نظری به رابطه بین متغیرهایی مانند متغیرهای مستقل، وابسته، مداخله گر و تعدیل گر که تصور می شود در دگرگونی شرایط مورد بررسی نقش دارند، می پردازد. ایجاد چنین چارچوب نظری در برقراری و ساخت فرضیه ها، آزمون ها و همچنین تکمیل درک پژوهشگر کمک می کند. (خاکی، 1387، 30).1
جدول شماره(1-1) :نتایج تحقیقات پیرامون متغیرهای موثر در تمکین و عدم تمکین مالیاتی
سال
محقق / محققان
یافته های پژوهش
2003
چن1
متغیر نرخ مالیات از عوامل موثر بر فرار مالیاتی است.
2004
جوردی 2
متغیر تورم عامل موثر در فرار مالیاتی می باشد.
2008
سانگ هون3
متغیر حقوق و دستمزد در بازار رقابتی از عوامل موثر بر فرار مالیاتی است.
1373
عین اله علاء
متغیرهای نحوه نگرش مردم و فاصله میان حکومت ها و مردم مهمترین عامل عدم پرداخت مالیات می باشد.
1374
احمد پور
متغیرهای اجرای نابسامان وصول مالیات و قوانین و مقررات پیچیده از مهمترین عوامل گریز از پرداخت مالیات می باشد.
6-1- فرضیه های تحقیق
برای پاسخ به سئوال های تحقیق فرضیه های زیر تدوین گردید:
1-6-1- فرضیه اول
تشویقات و تسهیلات مالیاتی بر ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی تاثیر می گذارد.
2-6-1-فرضیه دوم
مجازات مالیاتی بر ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی تاثیر می گذارد .
3-6-1-فرضیه سوم
تخصص و کارآیی ماموران تشخیص مالیات در جهت اجرای عدالت مالیاتی بر ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی تاثیر می گذارد.
4-6-1- فرضیه چهارم
ارتقاء فرهنگ مالیاتی بر ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی تاثیر می گذارد.
5-6-1- فرضیه پنجم
مشارکت دادن مودیان و توجیه آنان از نحوه محاسبه مالیات بر ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی تاثیر می گذارد .
متغیرهای مستقل و وابسته
در این پژوهش تشویقات و تسهیلات مالیاتی ،مجازات مالیاتی ، تخصص و کارآیی ماموران تشخیص مالیات درجهت اجرای عدالت مالیاتی ،ارتقاء فرهنگ مالیاتی ومشارکت دادن مودیان و توجیه آنان از نحوه محاسبه مالیات به عنوان متغیرهای مستقل و ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده است.
7-1-قلمرو مطالعاتی تحقیق
الف- قلمرو موضوعی:
موضوع به عوامل موثر بر ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی اداره کل مالیاتی استان مرکزی می پردازد.
ب-قلمرو مکانی:
اداره کل مالیاتی استان مرکزی
8-1- تعاریف مفاهیم و واژه های تحقیق
مالیات: کلمه مالیات در عربی به معنی باج ، خراج و پولهایی است که مامورین وزارت دارایی به موجب قانون از مردم می گیرند. مالیات عبارت است ازسهمی که به موجب اصل تعاون ملی و طبق مقررات موضوعه هریک از افراد کشور موظف است ازدرآمد یا دارایی خود به منظور تامین هزینه های عمومی و حفظ منافع اقتصادی ،سیاسی و اجتماعی کشوربر حسب توانایی و استطاعت مالی خود به خزانه دولت بپردازد (رزاقی ، 1388، 31)1.
تمکین مالیاتی: عبارت است از رعایت قانون از سوی مودیان(عرب مازار، 1373، 24)2.
فرهنگ مالیاتی: فرهنگ مالیاتی را می توان مجموعه از طرزتلقی بینش و واکنش اشخاص درقبال سیستم مالیاتی دانست؛ این طرز تلقی به طور قطع بایک قانون مناسب ونیز عملکرد مامورین مالیاتی دربکارگیری قانون درمواجهه با مودیان، نقش اساسی دارد . بدیهی است فرهنگ مالیاتی تا حد زیادی متاثر از فرهنگ عمومی ونیز عوامل ایدئولوژیکی، سیاسی، اقتصادی واجتماعی است وقوانین نیز عواملی هستند که فرهنگ مالیاتی را در جامعه تحت تاثیر قرار می دهند ( کلانتری ، 1387، 83)1.
اصل عدالت مالیاتی : منظور از عدالت مالیاتی این است که مالیات وصولی دولت باید متناسب با توانایی مالیات دهنده بوده وعمومیت داشته باشد یعنی تمامی افراد در آن شرکت داشته باشند و تبعیض در بین نباشد (مهندس، 1372، 41)2
جرائم مالیاتی : منظور جرائم مقرر در قانون مالیاتهای مستقیم می باشد که در صورت عدم رعایت آن از مودی مالیاتی اخذ و به حیطه وصول درخواهد آمد. بعنوان نمونه جریمه عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی درموعد مقرر.
عناوین دیگر مالیاتی بر اساس آئین نامه ماده 219 قانون مالیاتهای مستقیم:
مودی مالیاتی : هر شخص حقیقی یا حقوقی صاحب پرونده مالیاتی درادارات امور مالیاتی بعنوان مودی مالیاتی شناخته می شود.
واحد مالیاتی :طبق ماده یک آئین نامه اجرایی ماده 219 قانون مالیاتهای مستقیم، کوچک ترین جزء تقسیمات اداری است که بر اساس محدوده جغرافیایی، منابع مالیاتی، نوع مودیان یا حسب وظیفه مقرر در قانون از طرف سازمان تعیین می شود.
اداره امور مالیاتی: منظور از اداره امور مالیاتی در موارد مختلف قانون، واحد سازمانی مشخصی است که شامل تقسیمات اداری کوچک تری به نام واحد مالیاتی می باشد و بر اساس محدوده جغرافیایی، منابع مالیاتی، نوع مودیان، یا بر اساس نوع وظیفه با تعداد کافی واحد مالیاتی تشکیل می شود.
ماموران مالیاتی: کلیه کارکنانی که عهده دار انجام وظایف موضوع آئین نامه ماده 219 قانون مالیاتهای مستقیم مشتمل بر شناسایی، تشخیص، مطالبه و وصول مالیاتهای موضوع قانون فوق می باشند.
کارشناس ارشد مالیاتی: در ماده 9 آئین نامه اجرایی ماده 219 قانون مالیاتهای مستقیم از کارشناس ارشد مالیاتی چنین تعریف شده است : مامور مالیاتی است که از بین کارمندان سازمان مالیاتی با تحصیلات کارشناسی یا بالاتر با حداقل سه سال سابقه خدمت در شغل کارشناس مالیاتی انتخاب می شود و سرپرستی واحد مالیاتی را عهده دار بوده مسئولیت تایید گزارشات و عملکرد افراد تحت سرپرستی به عهده وی می باشد و تحت نظر رئیس گروه مالیاتی، انجام وظیفه می نماید.
رئیس گروه مالیاتی : طبق ماده 10 آئین نامه اجرایی ماده 219 قانون مالیاتهای مستقیم، رئیس گروه مالیاتی مامور مالیاتی است که از بین کارمندان سازمان مالیاتی با تحصیلات کارشناسی یا بالاتر با حداقل سه سال خدمت در شغل کارشناس ارشد مالیاتی انتخاب می شود و سرپرستی واحد مالیاتی را عهده دار بوده وتحت نظر رئیس امور مالیاتی انجام وظیفه می نماید.
رئیس امور مالیاتی : بر اساس ماده 11 آئین نامه اجرایی ماده 219 قانون مالیاتهای مستقیم رئیس امور مالیاتی مامور مالیاتی است که از بین کارمندان سازمان مالیاتی با تحصیلات لیسانس یا بالاتر با حداقل سه سال سابقه خدمت در شغل رئیس گروه مالیاتی انتخاب می شود و مسئولیت نظارت بر گروه های مالیاتی و نظارت بر حسن اجرای مقررات را بر عهده دارد.
فصل دوم
مروری بر ادبیات تحقیق
1-2 مقدمه
در فصل مروری بر ادبیات تحقیق، محقق در نظر دارد به بیان تاریخچه مالیات ایران، تعاریف مختلف مالیات، مقایسه مالیات با زکات، ویژگی های نظام مالیاتی کارآمد، ارزیابی نظام مالیاتی ایران، مشکلات فعلی نظام مالیاتی ایران، طبقه بندی مالیاتها در ایران، سیر مراحل وصول مالیات و… پرداخته و در پایان به پیشینه تحقیقات صورت گرفته در داخل و خارج از کشور بپردازد.
2-2-تاریخچه مالیات ایران
درابتدای تاریخ ایالات وعشایر واقوامی که دارای استقلال بودند پرداخت مالیات را نوعی تحقیرو علامت انقیاد می دانستند وازپرداخت آن خودداری می کردند و روسا و پادشاهان این اقوام به دریافت تحفه وهدایا که معمولاٌ هر سال یا چند سال یک مرتبه برای آنها فرستاده می شد اکتفا می کردند و پرداخت عمده مالیات رابر دوش ملل مغلوب و زیرسلطه می نهادند. درزمان اشکانیان به تقلید ازیونانیها درسر حدات ایران دفاتر گمرکی تاسیس گردید و از کالاهای وارده و صادره مبلغی به عنوان حق گمرک دریافت می شده است .درابتدای ظهور سلسله ساسانیان مالیات ارضی به نام خراک ( به زبان عربی خراج ) معمول بوده وازعین محصول گرفته می شد.کشاورزان موظف بودند محصول خود را تا موقعی که ماموران برای تعیین سهم دولت حاضر شوند در صحرا بگذارند که در نتیجه بعضی اوقات طول زمان موجب فاسدشدن محصول و خسارت دولت و مردم می گردید ، به همین علت انوشیروان مصمم به اصلاح مقررات مالیاتی ایران شد واخذ مالیات از محصول را ملغی اعلام کرد و دستور داد تمام دهات و آبادی های کشور را ممیزی و مساحت اراضی را با ذکر نام زارع و مقدار اشجار و اغنام واحشام دردفتری ثبت نمایند .
درزمان ساسانیان مالیاتهای دیگری به عنوان مالیات سر شماری و مالیات سرانه نیز وضع کردند ، زنها وبچه ها ، پیرمردها از پرداخت سرانه معاف بودند .
دردوره های بعد از اسلام تقریباٌ تا زمان هلاکوخان مغول قوانین مالیاتی درتمام بلاد ایران به همان نحو و ترتیبی که خلفای عباسی مقرر نموده بودند ملحوظ و مجری بود اما با آنکه قوانین مزبور مبتنی برقواعد اسلامی بود به توالی ایام به صورت عرضی ظاهر شد و با توجه به زمان وموقعیت های مختلف دچار دگرگونی های گشت . بطوریکه مالیات هایی که دوره استبداد و قبل از مشروطیت وصول گردید برخی همان نوع مالیات های یادگار دورهای پیش از اسلام و بعضی دیگرمربوط به عصرحکومت اسلامی بوده و علاوه بر آن به مرور مالیاتهای دیگری دراین دوره مقرر گردید و به موقع اجرا گذارده می شد.
دردوره مشروطیت در مقررات مالی و مالیاتی اصلاحاتی به عمل آمده و در زمانهای مختلف قوانین جدیدی وضع گردید اولین قانون مربوط به مالیات در سال 1325 هجری قمری به نام قانون ممیزی طبق اصول علمی به تصویب مجلس اول رسید .
در سال 1304شمسی قانونی به تصویب رسید که می توان آن را مبدا اصلاحات وتحولات مالی ایران شمرد و آن مالیات املاک اربابی و دواب بود .این مالیات فقط عایدات املاک فرروعی تعلق گرفت وازسایر عایدات مانند درآمد بازرگانی ، پیشروان ، شاغل ، آزاد و غیره مالیاتی اخذ نمی گردید ، با وضع این قانون که بعداٌ تغییرات زیادی در آن داده شد و مقررات مالیاتی ایران متحدالشکل گردید و درتمام کشورعمومیت پیدا کرد درسال 1309 قانون مالیات بر درآمد با گنجانیدن نرخ تصاعدی درآمد تصویب شد . در سال 1313قانون صدی سه جایگزین قانون مصوب 1304 گردید و درسال 1316 برای اولین بار قانون مالیات بر ارث تصویب شد . در سال 1322مجدداٌ مالیات املاک فروعی با اصلاحاتی احیا می شود . درسال 1328قانون مالیات املاک فروعی و مالیات بردرآمد به تصویب می رسد .در دوره مشروطیت از بدو تاسیس مجلس تا سال 1345 به مرور قوانین مالیاتی وآئین نامه های مربوطه احکام و قواعد پیشرفته تری گنجانیده می شود بطوریکه قوانین و آئین نامه ها و دستورالعمل های موجود در سال 1345 بسیاری از خصوصیات مربوط به مقررات مالیاتی امروز را در برداشته است . به عنوان مثال برای درآمد حاصل از منابع مختلف مانند حقوق و دستمزد ، شرکتها، مشاغل ، مستغلات مالیاتهایی با نرخ مقرر تعیین ومطالبه می شد. همچنین با ترتیبات خاصی به اعتراضات و شکایات مودیان رسیدگی می شده و دررابطه با کمیسیون های تشخیص بدوی و تجدید نظر ایجاد گردید و نرخ های تصاعدی در قانون مالیاتی ایران جای گرفته بوده است.
اما باید گفت مجموعه قوانین مورد اجرای مذکور دچار پراکندگی ودگرگونی های زیاد شده بود و علاوه بر مشکلات ناشی از این پراکندگی ها وتعدد قوانین ترتیبات و تشریفات آن با مسائل روز هماهنگی نداشت ، بالنتیجه وضع یک قانون مالیاتی جدید بطور منسجم که متضمن مالیات بر همه منابع موضوع مالیاتهای مستقیم باشد اجتناب ناپذیر می نمود . تا اینکه لایحه قانونی لازم توسط دولت وقت تنظیم و در 28اسفند ماه 1345 در 323 ماده بع تصویب قوه مقننه رسید .در این قانون هم پیش از پیروزی انقلاب پاره ای تغییرات جزئی و پس از آن نیز اصلاحات عدیده ای بعمل آمد .
پس ازپیروزی انقلاب اسلامی و احیا ارزشهای اسلامی در جامعه و دگرگونیهایی که در ارکان مختلف کشوری و لشگری به وقوع پیوست و در این راستا ناگزیر در قوانین مختلف رژیم سابق تغییرات زیادی ایجاد گردید که این تغییرات در بافت جامعه و از جمله مودیان مالیاتی هم از جهات مادی و معنوی وطرز اشتغال وکسب درآمدموثربوده است . برای حل مشکلاتی که برای مودیان وماموران مالیاتی شده بود لوایح متعدد اصلاحی و الحاقی ازاسفند ماه 1357 تاکنون به مجلس شورای اسلامی تقدیم و تصویب گردیده است و به دنبال آن وزارت امور اقتصادی و دارایی از اوایل دهه 1360دست به کار تهیه پیش نویس قانون مالیاتهای جدید شده وپیش نویس مورد نظر با مطالعه دامنه داری که قبلاٌ صورت گرفته بود در اسرع وقت آماده وبعد از بررسی و تصویب هیئت دولت به مجلس شورای اسلامی تقدیم گردید. و پس از بررسی های زیاد درکمیسیونهای مختلف به مدت 3 سال ومشاوره با هیئت های بازنگری پیش نویس قانون که توسط وزارت امور اقتصادی و دارائی تشکیل گردیده بود سرانجام در 271 ماده و 211 تبصره در سوم اسفند ماه 1366به تصویب رسید که اول سال 1368 به مورد اجرا گذارده شد و آخرین اصلاحیه دربهمن ماه سال 1380 صورت گرفت.
3-2- تعاریف و مفاهیم مالیات
مفهوم را می توان انتزاع یا تجدید رویدادهای مشاهده پذیر دانست، بدین معنا که بیانگر یک چیز، ویژگی یا پدیده بخصوصی است . تشکیل مفهوم راهی کوتاه برای تعریف وتوصیف واقعیت ها است و مقصود ار آن ساده کردن امر تفکر است ( خاکی ، 1387، 34) 4بنابراین از آنجایی که مفهوم مالیات در موضوع مورد پژوهش اهمیت ویژه ای را دارا می باشد لذا تعریف این واژه از دیدگاه صاحب نظران ارائه می گردد :
1- به گفته کاستون1 اقتصاد دان کلاسیک مالیات عبارت است از یک نوع پرداخت و تادیه مالی که در نتیجه الزام قانونی از نظر تامین مخارج دولت بلاعوض بوسیله مردم انجام می شود .
2-از دیدگاه پرفسور ماسگریو5 ، مالیات قسمتی از درآمد یا دارایی افراد است که به منظور پرداخت مخارج عمومی یا اجرایی سیاست های مالی در راستای حفظ منافع اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور به موجب قوانین و بوسیله اهرمهای اداری واجرایی دولت وصول می شود.
3- دانشمند فرانسوی به نام آبلیو6 ، مالیات را بهای انجام خدماتی که از طرف دولت شده یا می شود دانسته است.
4- به عقیده کوس7 ، مالیات عبارتست از وجوهی که هیات حاکم به موجب اصل تعاون ملی و به منظور تامین هزینه های دوائر دولتی و پرداهت بدهی های عمومی از پرداخت کننده مالیات مطالبه می نماید .
5- به موجب اصل تعاون ملی وبرابرقوانین ومقررات مصوب هریک از افراد یک کشور موظف است به منظور تامین مخارج عمومی مملکت وحفظ منابع اقتصادی ، سیاسی و اجتماعی برحسب توانایی و استطاعت مالی خود سهمی از درآمد ویا دارایی خویش را به خزانه دولت بپردازد سهم هر فرد در پرداخت مالیات باید متناسب با درآمد و ثروت وی باشد، افرادی که درآمد بیشترکسب می کنند نشانگر استفاده بیشتر آنها از امکانات موجود جامعه بوده است . بدون وجود راهها و خطوط ارتباطی، سیستم بانکی، بیمه ها، امنیت اجتماعی نهادهای قانونی و افرادی که حافظ حقوق مردم هستند ادامه روند کار، تولید و تجارت برای کسب درآمد میسر نمی باشد .بنابراین افراد برخورد دار از این امکانات باید در تامین امور مالی جامعه نیز سهم بیشتری را پرداخت کنند، در این صورت عدالت اجتماعی که یکی از اهداف بارز و مورد تاکید نظام اسلامی است تحقق خواهد یافت . پس هرکسی که درآمد بیشتری دارد باید مالیات بیشتری نیز پرداخت نماید که این موضوع با اعمال نرخ تصاعدی پیش بینی شده در ماده 131قانون مالیاتهای مستقیم مد نظر قرار گرفته است.
6-مالیات مبلغی است که دولت از اشخاص ، شرکتها ، موسسات براساس قانون برای تقویت عمومی حکومت وتامین مخارج عامه دریافت می دارد . افزون بر خصلت اجباری بودن، یک خصوصیت بارز دیگر مالیات در این است که رابطه صحیح دو طرفه یا متناسبی میان مالیات دریافتی و ارزشی خدمات عمومی که مالیات دهندگاه از آن برخوردار می شوند، وجود ندارد (عرب زار، 1376 ،24 )4
7-مالیات در واقع انتقال بخشی ازدرآمد جامعه به دولت ویا بخشی از سود فعالیتهای اقتصادی است که نصیب دولت می گردد، زیرا ابزار وامکانات دستیابی به درآمد ها و سودها را دولت فراهم ساخته است. درواقع با اجرای عادلانه قانون مالیاتها دولت آحاد مردم را به یک نوع پس انداز اجباری سوق می دهد. امروزه درکلی ترین تعریف از مالیات یک نوع هزینه اجتماعی به شمار می رود که افراد جامعه به تناسب استفاده ازاین هزینه های اجتماعی باید تقبل پرداخت آن را نمایند ( دوانی ، 1380 ، 9).1
2-4مقایسه زکات و مالیات
یکی از مسائل مهم در امر مالیات های متعارف در جامعه اسلامی رابطه آن با واجبات مالی شرعی زکات وخمس است. این پرسش دغدغه خاطر مردم، مسئولان دولتی و اندیشمندان حوزوی و دانشگاهی است. برخی معتقدند بخش مهمی از نظام مالی اسلامی و در نتیجه منابع مالی دولت اسلامی را زکات و خمس تشکیل می دهد و بنابراین دولت مسئول جمع آوری آن است، اما برخی دیگر خمس و زکات را از مالیات جدا می دانند. از تعریف مالیات و خمس و بررسی هدف از دریافت آنها می توان وجوه اشتراک و تفاوت های این دو را مشخص کرد.
مالیات یک بخشش یا پرداخت داوطلبانه نبوده بلکه یک کمک اجباری و وظیفه مالی یا هزینه دیگری است که بر یک فرد یا نهاد قانونی توسط دولت یا نهادی هم ارز دولت تحمیل می شود. به طور کلی مالیات ستانی چهار هدف عمده دارد: درآمد، توزیع مجدد، قیمت گذاری مجدد و نمایندگی و هدف اصلی آن کسب درآمد است. زکات مطابق تعریف فقها، حق مشخصی است که خداوند در اموال مسلمانان برای مواردی که در قرآن نام برده شده مانند فقرا، مساکین و سایر مستحقان به خاطر شکر نعمت الهی و تقرب به او و تزکیه نفس و مال واجب کرده است.
1-4-2-وجوه اشتراک
1- عنصر " اجبار" هم در مالیات و هم در زکات وجود دارد. سیره پیامبر ( ص ) و خلفا نشان می دهد که عاملانی را برای دریافت زکات می فرستادند و با افراد مختلف برخورد می کردند.
2- مالیات غیر جبرانی است یعنی مالیات دهنده مالیات خود را به عنوان عضوی از جامعه و صرف نظر از خدمات عمومی که به او می رسد، باید به دولت پرداخت کند. زکات نیز برای نفع خاصی پرداخت نمی شود و زکات دهنده آن را به عنوان یک تکلیف شرعی می پردازد.
3- زکات همانند مالیات دارای اهداف اجتماعی – اقتصادی است، اگرچه ممکن است از نظر آثار و دامنه اهداف متفاوت باشند.
2-4-2-وجوه اختلاف
مهمترین اختلاف بین زکات و مالیات به شرح زیر است:
1- اسم و عنوان : کلمه زکات در لغت به معنای طهارت و برکت است. این کلمه در قانون اسلامی به سهمی که فرد واجب است از مال خود برای فقرا و سایر مصارف بپردازد اطلاق می شود که با کلمه مالیات مخالف است. لفظ مالیات از بستن غرامت یا خراج یا خرید و مانند آن مشتق شده است.
2- ماهیت : یکی از اختلافات بین زکات و مالیات این است که زکات عبادتی است که بر مسلمانان برای شکر گذاری از خدای تعالی و تقرب به او واجب شده است، در حالی که مالیات یک التزام مدنی محض است که خالی از معنای عبادت و قربت است. بنابراین، نیت شرط ادا و قبول در نزد خداست. چون زکات، عبادت و رکن دینی اسلامی است، جز از مسلمانان قبول نمی شود. این برخلاف مالیات است که بر مسلمان و غیر مسلمانان و بر توانایی پرداخت او لازم است. زکات یک تکلیف عبادی و مالی است و وجوب آن دارای شرایطی است . برخی از این شرایط شامل بلوغ و عقل است . بنابراین افراد نابالغ ومجنون ازدادن زکات معاف هستند در حالی که مشمولان مالیات هر صاحب درآمد ، دارایی و … است .
3-محدود بودن پایه ، نصاب و مقدار( نرخ ) : زکات حق مشخصی است که از طرف شارع تعیین شده است . شارع ، نصاب هر مالی را تعیین کرده است . شارع ، مقدار زکات و میزان نصاب را تصریح کرده است بنابراین هیچ کس نمی تواند آن را تغییر داده و یا تبدیل به چیز دیگر کنند و حق زیاد و کم کردن ندارد . اما مالیات در پایه ، نصاب ، نرخ و مقادیر به نظر حاکمیت وابسته است و یا بقا و حذف آن نیز در اختیار مقام های قانونی است . مالیات در دوران معاصر به عنوان ابزار مهم سیاست مالی و وسیله انجام وظایف سه گانه دولت است . دولت ها با تغییر نرخ مالیاتی و اعمال معافیت ها و تخفیف های مالیاتی، انگیزه فعالان اقتصادی جامعه را به سمتی هدایت می کنند که منافع ورفاه عمومی حداکثر شود .آیا زکات ومالیات اسلامی چنین توانایی را دارند ؟ برخی اندیشمندان اسلامی به جای تغییرات فوق، با استفاده از احکام زکات پیشنهادهایی را مطرح کرده اند، به عنوان مثال اگر دولت بخواهد یک سیاست انقباضی در پیش گیرد، می تواند در دریافت زکات تعجیل کند و پیش از رسیدن موعد، حتی زکات چند سال را پیشاپیش دریافت کند.
4- ثبات و دوام : زکات یک واجب ثابت و دائمی است. مادامی که اسلام و مسلمانان در زمین باشند، زکات واجب است و جور ستمگر و عدل عادلی آن را باطل نمی کند و شان زکات همانند نماز از ارکان دین است، اما مالیات نه در نوع و نه در نصاب و نه مقادیر و نه در اصل خود چنین ثبات و دوامی را ندارد، در حالی که مالیات یک وظیفه شهروندی است و چنانچه حکومت در مطالبه مالیات خود سستی کند یا آن را به تاخیر اندازد، ملامتی بر مودی مالیاتی نیست.
5-موارد مصرف: زکات دارای مصارف خاصه است که خداوند در قرآن آن را تعیین کرده و بنا بر فقه شیعه، زکات را می توان در امور زیربنایی مثل جاده ها، پل ها، سدها، مساجد و… صرف کرد. بنابراین می توان زکات را همانند مالیات، یک درآمد عمومی و نه درآمد اختصاصی قلمداد کرد ولی با تاکید بر مصرف زکات برای فقرا، زکات نزد دانشمندان اسلامی، به عنوان منبع مالی تامین اجتماعی فقرا قلمداد شده است.
5-2-ویژگیهای نظام مالیاتی کارآمد
1-پرداختها در حد امکان با توان نسبی اشخاص حقیقی و حقوقی متناسب باشد، یعنی هریک از افراد با درنظر گرفتن کل درآمدشان، رقمی را بعنوان مالیات بپردازند.
2-مقادیر مالیات قابل پرداخت، مشخص و قانونمند باشد و میزان پرداخت مالیات باید برای پرداخت کنندگان و سایر افراد قابل درک و مشخص باشد.
3-زمان اخذ مالیات و روال دریافت آن به شیوه ای باشد که برای پرداخت کننده مالیات پایین ترین میزان فشار وارد آید و در عین حال حقوق دولت زایل نگردد.
4-هزینه گردآوری مالیات تا حد امکان پایین نگه داشته شود وآنچه به صورت مالیات جمع آوری می شود بطور کامل در اختیار دولت و خزانه داری قرارگیرد.
6-2-ارزیابی نظام مالیاتی ایران
با توجه به اهمیت نظام مالیاتی و لزوم ارزیابی کارایی آن، شاخص های کمی متعددی تدوین شده است که نظام مالیاتی کشور ایران را با برخی از این شاخص ها مورد بررسی قرارداده تا توانمندی ها و ظرفیت های پنهان نظام مالیاتی کشورمان آشکار شود.
یکی از مهمترین این شاخص ها در این زمینه شاخص نسبت درآمدهای مالیاتی به تولید ناخالص داخلی است. در کشورهای توسعه یافته درآمد مالیاتی یکی از مهمترین منابع درآمدی دولت هاست و به طور کلی تکیه بر درآمدهای مالیاتی نشانه ای از سلامت اقتصادی کشورهاست. با بررسی این شاخص در فاصله سالهای 80 تا 86 که در بازه 5/5 درصد تا 3/7 درصد در نوسان است، می توان به ظرفیت های کشور در این بخش پی برد. مطالعات نشان می دهد ظرفیت اقتصادی کشور رقمی بالاتر از این اعداد است. نکته ای که رئیس کل سازمان مالیاتی کشور نیز بر آن تاکید دارد و از ظرفیت 12 تا 15 درصدی در اقتصاد ایران سخن گفته است. البته در این میان نکته قابل توجه در بررسی و مقایسه این شاخص، تعریف درآمد مالیاتی در کشورمان و تفاوت آن با با تعریف جهانی است چراکه در ایران سهم بیمه های پرداختی به تامین اجتماعی، کسورات صندوق های بازنشستگی و عوارض پرداختی، در تعریف مالیات قرار نمی گیرند که با لحاظ این موارد به رقمی بیش از 12 درصد می رسیم. مقایسه این رقم با ارقام مشابه در کشورهای همرده ایران نشان می دهد با تغییر در تعریف شاخص، وضعیت ایران بهبود چشمگیری پیدا می کند که این امر نشانگر سهم بالای بیمه های تامین اجتماعی در ایران است.که با کنار کذاشتن آن، این نسبت به شدت کاهش می یابد. از همین رو مشخص است هر چند این نسبت در اقتصاد کشورمان پایین است، اما مردم ایران در ارقام پرداختی با دیگر کشورها تفاوت چندانی ندارند.
از دیگرشاخص ها، سهم درآمد مالیاتی از بودجه دولت است. یکی از مهم ترین نقش هایی که برای مالیات تعریف می شود، تامین هزینه های جاری دولت است تا از این طریق، دولت از درآمدهای حاصل از فروش منابع طبیعی بی نیاز شود. به این ترتیب مردم بیش از پیش در حاکمیت شریک می شوند و البته در مقابل، نظارت قوی تری نیز بر کار دولت ها خواهند داشت. بررسی این شاخص در کشور ایران حکایت از وضعیت نه چندان مطلوب دارد. در این بخش در فاصله سالهای 80 تا 87 این نسبت در بهترین شرایط به 5/45 درصد در سال 86 رسیده است و حتی رقم 3/34 درصد را نیز در این مدت تجربه کرده است. هر چند بخشی از این درصد پایین، به مشکلات ساختاری نظام مالیاتی ایران باز می گردد، اما بخشی از آن نیز افزایش بهای نفت و درنتیجه درآمدهای نفتی دولت و بخشی دیگر به افزایش نسبی هزینه های دولت باز می گردد.
در کنار این شاخص ها، می توان به شاخص هزینه های وصول مالیات نیز اشاره کرد که به طور مستقیم کارایی نظام مالیاتی را به نمایش می گذارد. در حالی که این رقم در بسیاری از اقتصادهای پیشرفته جهان پایین تر از 1 درصد است، در گزارشی که در مرداد ماه سال 87 از سوی کارگروه طرح تحول اقتصادی ارائه شد، این رقم در فاصله سال های 80 تا 86 در کشور ایران از 6/1 تا 4/2 درصد در نوسان بوده است که نشان از هزینه های بالای وصول مالیات در کشورمان دارد.
7-2-مشکلات فعلی نظام مالیاتی ایران
1-سهم اندک درآمدهای مالیاتی در تولید ناخالص داخلی
2-سهم اندک درآمدهای مالیاتی در تامین هزینه های دولت
3-سهم اندک پایه مالیات بر ثروت با وجود نقل و انتقالات گسترده داراییها در طول سال
4-بالا بودن نسبت هزینه های جمع آوری به نسبت درآمدهای وصولی
5-سهم اندک شرکتهای غیر دولتی در درآمدهای مالیاتی دولت در مقایسه با شرکتهای دولتی.
8-2-سال مالیاتی
در ماده 155 قانون مالیاتهای مستقیم از سال مالیاتی چنین تعریف شده است : سال مالیاتی عبارت است از یک سال شمسی که از اول فروردین ماه هر سال شروع وبه آخر همان سال ختم می شود، لیکن در مورد اشخاص حقوقی مشمول مالیات که سال مالی آنها به موجب اساسنامه با سال مالیاتی تطبیق نمی کند درآمد سال مالی آنها به جای سال مالیاتی مبنای تشخیص مالیات قرار می گیرد و موعد تسلیم اظهارنامه و ترازنامه و حساب سودوزیان و پرداخت مالیات آنها چهار ماه شمسی پس از سال مالی می باشد.
9-2-اشخاص مشمول مالیات
طبق ماده یک قانون مالیاتهای مستقیم اشخاص زیر مشمول پرداخت مالیات می باشند :
1-کلیه مالکین اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی نسبت به اموال یا املاک خود واقع در ایران.
2-هر شخص حقیقی ایرانی مقیم ایران نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران ویا خارج از ایران تحصیل می نماید.
3-هر شخص حقیقی ایرانی مقیم خارج از ایران نسبت به کلیه درآمدهایی که درایران تحصیل می کند.
4-هر شخص حقوقی ایرانی نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران یا خارج از ایران تحصیل می نماید.
5-هر شخص غیر ایرانی (اعم از حقیقی یا حقوقی ) نسبت به درآمدهایی که درایران تجصیل می نماید و همچنین نسبت به درآمدهایی که بابت واگذاری امتیازات یا سایر حقوق خود ویا دادن تعلیمات و کمک های فنی ویا واگذاری فیلمهای سینمایی که به عنوان بها یا حق نمایش یاهر عنوان دیگر عاید آنها می گردد ازایران تحصیل می کند .
10-2- معرفی سازمان مالیاتی کشور
سازمان مالیاتی کشور ایران در سال 1380براساس مفاد بند الف ماده 59 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی واجتماعی وفرهنگی جمهوری اسلامی ایران به منظورافزایش کارایی نظام مالیاتی ورفع موانع سازمانی موجود وهمچنین تمرکز کلیه امور مربوط به اخذ مالیات زیر نظر وزیر امور اقتصادی ودارائی ایجاد گردید و کلیه اختیارات، وظایف، کارکنان، امکانات وتجهیزات موجود وزارت امور اقتصادی ودارایی که درمعاونت درآمدهای مالیاتی به کار گرفته می شوند، به این سازمان منتقل شد و پیرو آن در سال 1382 ادارات کل امورمالیاتی استانها تشکیل گردیدند .
11-2- اهداف دولت از وصول مالیات
دولتها معمولاٌ با سه هدف مبادرت به اخذ مالیات می نمایند :
1-مالیات به عنوان درآمدی برای پوشش دادن هزینه های دولت: به موجب این اصل که مردم در درآمد های دولتی سهیم اند، دولت وظیفه دارد تا سطح زندگی مناسبی برای همه افراد ایجاد نماید وحداقل نیازهای اولیه آنها را رفع نماید.منظورازنیازهای اولیه، خوراک ،پوشاک، مسکن ،بهداشت ودرمان ،آموزش وپرورش وامکانات لازم برای تشکیل خانواده است .
منظور ازتامین نیازهای اولیه مردم به وسیله دولت این است که حرکت اقتصادی جامعه، توزیع درآمد ها، ایجاد امکانات شغلی وبرنامه ریزی های اقتصاد ی به سمتی برود که با کار فعال و خلاق خود انسانها این نیازها تامین شود بنابراین اصل بیست و پنجم قانون اساسی برخورداری از تامین اجتماعی از نظر بازنشستگی، بیکاری، پیری، ازکار افتادگی، بی سرپرستی، درراه ماندگی، حوادث و سوانح و نیازبه خدمات بهداشتی ودرمانی ومراقبت های پزشکی بصورت بیمه و غیره حقی است همگانی، دولت مکلف است طبق قوانین ازمحل درآمدهای عمومی ودرآمدهای حاصل از مشارکت مردم وخدمات و حمایت های مالی فوق را برای یک یک افراد کشور تامین کند .
بنابراصل سی ام قانون اساسی دولت موظف است که وسایل آموزش و پرورش رایگان رابرای همه ملت تاپیان دوره متوسطه فراهم سازد و وسایل تحصیلات عالی را تا سرحد خودکفایی کشور بطور رایگان گسترش دهد .
وظیفه دولت ایجاد امنیت و آرامش است که مردم هیچگونه هراس وبیمی نسبت به تهدیدات حقوق وآزادی های مشروع خود نداشته باشند .یکی از زمینه های حفظ امنیت، تقویت بنیه دفاع ملی به منظور مقابله با هر گونه تجاوز خارجی است که هزینه های آن باید توسط دولت تامین شود .
2- وصول مالیات گامی درجهت رفع نابرابریهای اجتماعی وتوزیع عادلانه درآمد : وصول مالیات براساس درآمد اشخاص می باشد پس اشخاصی که درآمد بیشتری دارند، مالیات بیشتری به آنها تعلق می گیرد و به خزانه دولت واریز می شود و از آنجا به بخشهایی چون صنعت وکشاورزی و غیره اختصاص می یابد. این عمل دوتاثیردارد، یک تاثیرآن این است که به کمک مالیاتهای وصول شده، امکانات رفاهی وزیر بنایی در جامعه ایجاد می گردد . تاثیر مالیاتها بر کاهش فقر ونابرابریها این است که وقتی مالیاتها وصول می شود قسمتی از آن صرف اموری چون تاسیس مدارس وآموزش رایگان برای همه افراد جامعه شده از جمله افرادی که از نظر درآمدی امکان تحصیل درصورت رایگان نبودن را نخواهدند داشت .
مالیات یکی از اجزای مهم سیاستهای دولت در بهبود توزیع درآمد است و تمامی مالیاتها دارای اثر درآمدی بوده وبه نحوی در توزیع درآمد افراد تاثیر دارند . بطور مثال یکی ازمالیاتهای موثر بر توزیع درآمد که قادر است نابرابری را کاهش دهد، مالیات بر درآمد اتفاقی اشخاص است. باید توجه داشت هرچه نرخ این نوع مالیات بیشترباشد تاثیر آن در توزیع درآمد بیشتر خواهد بود. اما اگرنرخ نهایی مالیات بسیار بالا باشد، به علت تاثیرنامساعد این نوع مالیات نه تنها توزیع درآمد بهبود نمی یابد بلکه نابرابری را نیز افزایش می دهد علاوه بر مالیات بردرآمد اتفاقی سایر مالیات های مستقیم، مانند مالیات بر حق تمبر، نقل و انتقال املاک و حق الامتیاز وحق کسب و پیشه و مالیات بر ارث می تواند در کاهش نابرابری توزیع درآمد نقش مهمی ایفا کند .
3- رابطه مالیات با سیاست گذاری اقتصادی درمالیه عمومی: برای تحقق هدف های اقتصادی هر یک از مالیات های مستقیم می توانند نقش داشته باشند. وقتی صنایع نوپای کشور می توانند پیشرفت کنند وجای صنایع خارجی را بگیرند که دولت دراوایل تاسیس آنها را حمایت نموده وآنها را ازگزند رقابت صنایع خارجی درامان نگهدارد ( اعمال معافیت ماده 132قانون مالیاتهای مستقیم ) 1دراینصورت دولت میتواند ازطریق هردونوع مالیات این نیت را عملی کند اول این که از طریق مالیاتهای غیر مستقیم به کلیه کالاهای خارجی که مشابه آن در داخل تولید می شوند حقوق وعوارض سنگینی ببندد در نتیجه قیمت آنها گران شده و بعلت عدم استقبال مردم، دیگر به کشور وارد نشوند و در مقابل صنایع داخلی را مادامی که قدرت کافی بدست نیاورده و محصولاتشان قدرت رقابت با کالاهای خارجی را ندارد از پرداخت مالیاتهای مستقیم معاف نماید، و به این طریق از آنها حمایت لازم رابه عمل نماید .
هدف دیگر دولت جلوگیری از افزایش تورم است که دولت قدرت خرید مردم را در جامعه از طریق کاهش حجم پول در گردش، پایین آورد در این شرایط مالیاتهای مستقیم قادرند که مقداری از درآمد افراد را اخذ نموده واز تقاضای اضافی در جامعه بکاهند که خود وسیله مناسبی برای جلوگیری از افزایش بی رویه قیمتها می باشد.هدف دیگر اقتصادی دولت کنترل مصارف غیر ضروری است برای جلوگیری از مصارف غیر ضروری و کالاهای لوکس و تجملی که موجب زیانهایی برای جامعه می باشد دولت می تواند از مالیاتهای غیر مستقیم استفاده نماید تا موجب گرانی قیمت این کالاها شده در نتیجه به دو هدف اساسی تحقق بخشد، اول اینکه گران کردن قیمت این نوع کالاها از مصارف غیر ضروری جلوگیری می کند و دوم اینکه از این طریق می تواند از کسانی که دارای ثروت زیاد بوده و همواره از پرداخت مالیات خودداری می کرده اند مقداری مالیات دریافت کند.
12-2- طبقه بندی مالیاتها در ایران
دریک طبقه بندی کلی مالیاتها را به دو نوع مستقیم وغیر مستقیم تقسیم می کنند.
1-12-2- مالیاتهای مستقیم
مالیاتهای مستقیم مالیاتهایی هستند که به طورمستقیم از درآمد، دارایی و سود اشخاص حقیقی یا حقوقی وصول می شود. بنابراین اولاٌ پرداخت کننده آن معلوم است، لذا این امکان وجود دارد که از اشخاص ( حقیقی یا حقوقی ) که از درآمد و دارایی بیشتری برخوردارند مالیات بیشتری گرفته شود. ثانیاٌ پرداخت کننده می داند که چه قدر مالیات می پردازد .
مالیاتهای مستقیم خودبه دو دسته مالیات بردرآمد ومالیات بر دارایی تقسیم شده است.
انواع مالیات بر درآمد
1-مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی:طبق ماده 105قانون مالیاتهای مستقیم جمع درآمد شرکتها و درآمد ناشی از فعالیتهای انتفاعی سایر اشخاص حقوقی که ازمنابع مختلف درایران یا خارج ازایران تحصیل می شود پس ازوضع زیانهای حاصل ازمنابع غیرمعاف و کسرمعافیتهای مقرر به استثنای مواردی که طبق مقررات این قانون دارای نرخ جداگانه ای می باشد مشمول مالیات به نرخ 25% خواهند بود .
درآمد مشمول مالیات این نوع مودیان از طریق رسیدگی به دفاتر قانونی تشخیص می گردد . اشخاص حقوقی مکلف اند اظهارنامه و ترازنامه و حساب سود و زیان متکی به دفاتر و اسناد ومدارک خود را حداکثر تا 4ماه پس از سال مالیاتی همراه با فهرست هویت شرکاء وسهامداران و حسب مورد میزان سهم الشرکه یا تعداد سهام و نشانی هریک از آنها را به اداره امورمالیاتی که محل فعالیت اصلی شخص حقوقی که درآن واقع است تسلیم و مالیات متعلق را پرداخت نمایند(ماده 110قانون مالیاتهای مستقیم ).1
2-مالیات بردرآمد مشاغل :طبق ماده 93قانون مالیاتهای مستقیم درآمدی که شخص حقیقی از طریق اشتغال به مشاغل درایران تحصیل کند پس ازکسر معافیت های مقرر مشمول مالیات بر درآمد مشاغل می باشد .اینگونه مودیان مکلف اند اظهار نامه مالیاتی مربوط به فعالیتهای شغلی خود را در یک سال مالیاتی برای هر واحد شغلی یا برای هر محل جداگانه طبق نمونه ای که به وسیله سازمان امور مالیاتی کشور تهیه خواهد شد تنظیم و تا آخر تیر ماه سال بعد به اداره امور مالیاتی محل شغل خود تسلیم و مالیات متعلق رابه نرخ مذکور در ماده 131 این قانون پرداخت نمایند ( ماده 100 قانون مالیاتهای مستقیم ).2
3-مالیات بر درآمد حقوق :درآمدی که شخص حقیقی در خدمت شخص دیگر( اعم از حقیقی یا حقوقی ) در قبال تسلیم نیروی کار خود بابت اشتغال در ایران برحسب مدت یا کار انجام یافته به طور نقد یا غیر نقد تحصیل می کند مشمول مالیات بر درآمد حقوق است (ماده 82 قانون مالیاتهای مستقیم )3.
درآمدمشمول مالیات حقوق عبارت است از حقوق (مقرری یا مزد، یا حقوق اصلی) ومزایای مربوط به شغل اعم از مستمر وغیر مستمر قبل ازوضع کسورو پس از کسر معافیت های مقرر در این قانون ( ماده 83قانون مالیاتهای مستقیم )4.
4-مالیات بردرآمد املاک :درآمد شخص حقیقی یا حقوقی ناشی از واگذاری حقوق خود نسبت به املاک واقع در ایران پس از کسر معافیت های مقرر در این قانون مشمول مالیات بر درآمد املاک می باشد ( ماده 52 قانون مالیاتهای مستقیم).5
درآمد مشمول مالیات املاکی که به اجاره واگذار می گردد عبارت است از کل مال الا جاره، اعم از نقدی و غیر نقدی، پس از کسر 25 درصد بابت هزینه ها واستهلاکات وتعهدات مالک نسبت به مورد اجاره ( ماده 53قانون مالیاتهای مستقیم )6.
نقل وانتقال قطعی املاک به ماخذ ارزش معاملاتی و به نرخ 5% وهمچنین انتقال حق واگذاری محل به ماخذ وجوه دریافتی مالک یا صاحب حق و به نرخ 2% درتاریخ انتقال از طرف مالکان عین یا صاحبان حق مشمول مالیات می باشد ( ماده 59 قانون مالیاتهای مستقیم ).1
5-مالیات بر درآمد اتفاقی : طبق ماده 119قانون مالیاتهای مستقیم درآمدنقدی و یا غیرنقدی که شخص حقیقی یا حقوقی به صورت بلاعوض ویا از طریق معاملات محاباتی و یا به عنوان جایزه و یا هرعنوان دیگر از این قبیل تحصیل می نماید مشمول مالیات اتفاقی به نرخ مقرر درماده 131 این قانون خواهد بود .
انواع مالیات بر دارایی (ثروت)
1-مالیات برارث: هرگاه درنتیجه فوت شخصی اعم از فوت واقعی یا فرضی اموالی از متوفی باقی بماند مشمول مالیات بر ارث خواهدبود ( ماده 17قانون مالیاتهای مستقیم )2.
اموال مشمول مالیات بر ارث عبارتند ازکلیه ماترک متوفی واقع درایران یاخارج از ایران اعم ازمنقول و غیر منقول ومطالبات قابل وصول و حقوق مالی پس از کسر هزینه کفن ودفن در حدود عرف و عادات و واجبات مالی و عبادی درحدود قواعد شرعی و دیون محقق متوفی ( ماده 19 قانون مالیاتهای مستقیم )3
2- مالیات بر حق تمبر: مالیات این بند به شرح مواد 44 لغایت 51 قانون مالیاتهای مستقیم به نرخ های متفاوت با توجه به موضوع قابل مطالبه می باشد .
1- مالیات سالانه املاک
2- مالیات مستغلات مسکونی خالی
3- مالیات بر اراضی بایر
قابل ذکر است به موجب اصلاحیه قانون مالیاتهای مستقیم در مورخه 27/11/80 سه مورد اخیر از قانون مالیاتها حذف گردیده است.
2-12-2- مالیاتهای غیر مستقیم
مالیات غیر مستقیم مالیاتی است که با واسطه و به طور غیر مستقیم از اصل درآمد شهروندان گرفته می شود .مالیاتهای غیرمستقیم رامی توان به دو دسته زیرتقسیم بندی کرد.
1- مالیات بر واردات
دولتهامعمولاٌ به دلایلی اعم از حمایت از محصولات داخلی کشور، جلوگیری از ورود کالاهای غیر ضروری، افزایش درآمد دولت و غیره اقدام به اعمال مالیات بر واردات می نمایند .
2- مالیات بر کالاها و خدمات یا مالیات بر معاملات که شامل موارد زیر می باشد :
الف- مالیات عمومی فروش
دولت میتواند درمراحل مختلف فروش اقدام به اخذ مالیات نماید که مراحل آن بدین قرار است :
* مالیات بر فروش در مرحله تولید
* مالیات بر فروش درمرحله توزیع
* مالیات بر فروش در مراحل مختلف تولید و توزیع
ب – مالیات بروارد کنندگان و صاحبان صنایع
این نوع مالیات به مالیاتهای فروش یک مرحله ای معروف است وبخش های اقتصادی در حال رشد را تشویق می کند و با حذف مالیات برتولید موادغذایی ازتحمل بارمالیات بر طبقات و اقشار آسیب پذیر جلوگیری می نماید .
ج – مالیات بر عمده فروشی و خرده فروشی
این نوع مالیات براساس فروشهای انجام شده به خرده فروشان وضع می گردد و به آخرین نظام توزیع یعنی بر مصرف کنندگان وضع می شود ودرنتیجه تمام ارزش افزوده مراحل تولید و توزیع را شامل می شود .
د-مالیات بر ارزش افزوده
در این نوع مالیات، مالیات ها عادلانه تر و براساس مالیات برمصرف خواهد بود ( موسی زاده، 1385، 100).1
3-12-2- مقایسه مالیات مستقیم و غیر مستقیم
1-عادلانه بودن مالیاتهای مستقیم :در مالیاتهای مستقیم ازآنجاکه پرداخت کننده مالیات مشخص و براساس قدرت پرداخت افراد وضع می گردد لذا از عدالت بالاتری نسبت به مالیاتهای غیر مستقیم که بدون توجه به توانایی پرداخت کننده و فقط به نسبت مصرف دریافت می شود، می باشد .
2-سهولت پرداخت: از آنجا که مالیاتهای غیر مستقیم در موقع خریدکالاهای مختلف در طول سال وبه تدریج پرداخت می شود، لذا سنگینی آن کمتراحساس می شود، درحالیکه اگرهمین مبالغ رابه طور یکجا به عنوان مالیاتهای مستقیم ازمودی دریافت شود کاملاٌ محسوس بوده و پرداخت آن با دشواری همراه می باشد .
3-سرعت وصول : یکی ار ویژگی های مثبت مالیات درمالیاتهای غیرمستقیم، سرعت وصول می باشد،
چرا که این مالیات در موقع خرید توسط مردم پرداخت می شود.
1-هزینه وصول : با توجه به انواع مالیاتهای غیرمستقیم هزینه وصول آنها نسبت به مالیاتهای مستقیم پایین تر می باشد .
2-اثرات اجتماعی و اقتصادی : با توجه به سهولت وضع مالیات درمالیاتهای غیرمستقیم می توان مصرف کالاهای مضر ( از جمله سیگار و نوشابه ) را کاهش داد.
3-اثرات تورمی : اخذ مالیاتهای غیرمستقیم به دلیل اعمال در موقع خرید کالا باعث افزایش قیمت کالاها می شود.
13-2-مراحل مالیات ازشروع تا زمان قطعی شدن
1-13-2-شناسایی مودی
نخستین وظیفه ماموران مالیاتی تهیه فهرست اسامی مودیان هر یک از منابع مالیاتها است. این فهرست ها را باید بر حسب نام و نام خانوادگی، مناطق جغرافیایی و غیره مرتب و آخرین تغییرات را در آنها وارد نمود . شناسایی اشخاص حقیقی بیشتر براساس مراجعه به مناطق جغرافیایی محدوده تحت سرپرستی مامور مالیاتی مربوطه و در مورد اشخاص حقوقی از طریق فهرست ارسالی ازسوی اداره ثبت شرکتها و غیره می باشد.
ماموران تشخیص مالیاتی عبارتند از : رئیس اداره امور مالیاتی، رئیس گروه مالیاتی ، کارشناس ارشد مالیاتی وکارشناس مالیاتی.
وظائف و مسئولیت ماموران تشخیص منحصراٌ درواحد مالیاتی است که در آن واحد به خدمت منصوب شده اند . واحد مالیاتی ازطرف سازمان مالیاتی کشور تعیین خواهد شد و بنابر اقتضای کار تحت نظر هر کارشناس ارشد مالیاتی یک یا چند نفر کارشناس مالیاتی قرار خواهد گرفت . کارشناس مالیاتی تحت نظر کارشناس ارشد مالیاتی و برطبق تعلیمات او وظائف محوله را به موقع اجرا خواهد گذاشت و از جهت تشخیص درآمد و مالیات مسئول اقدامات خود درحدود قانون و وظایف محوله می باشد . مسئولیت کارشناسان مالیاتی رافع مسئولیت قانونی کارشناس ارشد مالیاتی نخواهد بود. برای یک یا چند واحد مالیاتی یک رئیس اداره امور مالیاتی تعیین می شود که علاوه براجرای وظایفی که به موجب قانون مالیاتهای مستقیم به عهده دارد بر کار کارشناسان ارشد مالیاتی وکارشناسان مالیاتی نظارت خواهد نمود وبرای هر چند واحد رئیس گروه مالیاتی یک رئیس اداره امور مالیاتی تعیین می شود که علاوه بر اجرای وظایفی که اختصاصاٌ به موجب قانون فوق الذکر به عهده اوست به طرز کار کلیه مامورین واحد خود نظارت نموده ومسئول حسن اجرای قانون در واحدها و قسمت های مربوط خواهد بود . کارشناسان ارشد مالیاتی طبق مقررات قانون مالیاتهای مستقیم به اظهارنامه یا ترازنامه و حساب سود و زیان تسلیمی مودی رسیدگی و آن را قبول یا رد خواهند نمود. ( ماده219قانون مالیاتهای مستقیم)1
2-13-2-تشخیص مالیات توسط کارشناس ارشد مالیاتی
بعد از اقدام مودی به تسلیم اظهار نامه مالیاتی در موعد مقرر، گام بعدی رسیدگی و تشخیص مالیات توسط کارشناس ارشد مالیاتی مربوطه با توجه به اظهار نامه تسلیمی، تحقیقات و بررسی های صورت گرفته از حجم فعالیت های مودی، اسناد و مدارک ارائه شده توسط مودی و همچنین مستندات واصله از اشخاص ثالث می باشد .
3-13-2-بررسی و تائید مالیات تشخیصی توسط رئیس گروه مالیاتی
پس از تعیین مالیات توسط کارشناس ارشد مالیاتی گزارش رسیدگی مالیات به انضمام مستندات مریوطه برای تائید نهایی به رئیس گروه مالیاتی ارجاع می شود . رئیس گروه مالیاتی مربوطه نیز پس از بررسی پرونده مالیاتی درصورت نیاز تعدیلات لازم را صورت داده و پرونده جهت صدور برگ تشخیص به کارشناس ارشد مالیاتی فرستاده می شود .
4-13-2-ابلاغ برگ تشخیص به مودی مالیاتی
دراین مرحله برگ تشخیص مالیات صادروبه مودی ابلاغ می شود، چنانچه مودی نسبت به مندرجات آن معترض باشد می تواند ظرف سی روز از تاریخ ابلاغ شخصاٌ یا به وسیله وکیل تام الاختیار خود به اداره امور مالیاتی مربوطه مراجعه و با ارائه دلایل و اسناد و مدارک کتباٌ تقاضای رسیدگی مجدد نماید در مواردی که مودی ظرف سی روز کتباٌ اعتراض ننماید و یا در مهلت مقرر در ماده مذکور به اداره مالیاتی مربوطه مراجعه نکند درآمد تعیین شده در برگ تشخیص مالیات قطعی است ( ماده 238و 239 قانون مالیاتهای مستقیم) 1
5-13-2-بررسی پرونده توسط رئیس امور مالیاتی
در صورت اعتراض مودی ظرف مهلت مقرر( سی روز پس از ابلاغ برگ تشخیص مالیات ) پرونده جهت بررسی به رئیس امور مالیاتی مربوط ارسال می گردد و وی مکلف است ظرف مهلتی که بیش از سی روز از تاریخ مراجعه نباشد به موضوع رسیدگی و درصورتیکه دلایل و اسناد و مدارک ابراز شده را برای رد مندرجات برگ تشخیص کافی دانست، آن را رد و مراتب ظهربرگ تشخیص درج و امضاء نماید و در صورتی که دلایل و اسناد و مدارک را موثر درتعدیل درآمد تشخیص دهد و نظر او مورد قبول مودی قرار گیرد، مراتب ظهر برگ تشخیص منعکس و به امضاء وی و مودی خواهد رسید و هرگاه دلایل و اسناد و مدارک ابرازی مودی را برای رد برگ تشخیص یا تعدیل درآمد موثر تشخیص ندهد باید مراتب را مستندا در ظهر برگ تشخیص منعکس و پرونده امر را برای رسیدگی به هیات حل اختلاف ارجاع نماید( ماده 238 قانون مالیاتهای مستقیم)..2
6-13-2-رسیدگی به اعتراض مودی در هیات بدوی حل اختلاف مالیاتی
درصورت عدم رفع اختلاف بین مودی و رئیس امور مالیاتی و یا در مواردی که به علت عدم حضور مودی و بستگان وی و یا استنکاف آنان از دریافت برگ تشخیص، برگ تشخیص ابلاغ قانونی می گردد پرونده به هیات حل اختلاف مالیاتی ارجاع می گردد وهیات مذکور پس از بررسی پرونده و دریافت مستندات از مودی اقدام به صدور رای می کند.طبق تبصره ماده 246 قانون مالیاتهای مستقیم عدم حضور مودی یا نماینده وی مانع از صدور رای نمی باشد.آرای هیات حل اختلاف مالیاتی بدوی قطعی و لازم الاجراء است، مگر این که ظرف مدت 20 روز از تاریخ ابلاغ رای، مورد اعترض مودی ( یا مامور تشخیص مالیات ) قرار گیرد که در این صورت پرونده جهت رسیدگی مجدد به هیات حل اختلاف مالیاتی دیگری ( تجدید نظر) احاله خواهد شد.
7-13-2-رسیدگی به اعتراض مودی در هیات حل اختلاف تجدید نظر
در صورت اعتراض مودی به رای هیات بدوی حل اختلاف مالیاتی، پرونده جهت رسیدگی به هیات حل اختلاف مالیاتی تجدید نظر ارسال می شود.آراء صادره توسط این هیات قطعی و لازم الاجراء است.
8-13-2-رسیدگی پرونده در شورای عالی مالیاتی
بر اساس ماده 251 قانون مالیاتهای مستقیم مودی یا اداره امور مالیاتی می تواند ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ رای قطعی هیات حل اختلاف مالیاتی به استناد عدم رعایت قوانین و مقررات موضوعه یا نقص رسیدگی، با اعلام دلایل کافی به شورای عالی مالیاتی شکایت و نقض رای و تجدید رسیدگی را درخواست کنند. بر اساس ماده 256 قانون مالیاتهای مستقیم پس از وصول شکایت مودی یا اداره امور مالیاتی توسط شورای عالی مالیاتی، رئیس این شورا شکایت را جهت رسیدگی به یکی از شعب مربوط ارجاع خواهد نمود. شعبه مذکور موظف است بدون ورود به ماهیت امر صرفا از لحاظ رعایت تشریفات و کامل بودن رسیدگی های قانونی و مطابقت مورد با قوانین و مقررات موضوعه به موضوع رسیدگی و مستندا به جهات و اسباب و دلایل قانونی رای مقتضی بر نقض آرای هیات حل اختلاف مالیاتی و یا رد شکایت مزبور صادر نماید، رای شعبه با اکثریت مناط اعتبار است.
بر اساس تبصره 6 ماده 247 ( ماده واحده الحاقی ) در مواردی که شکایت مودیان مالیاتی از آرای هیات های بدوی از طرف هیات حل اختلاف مالیاتی تجدید نظر رد شود و همچنین شکایت از آرائ هیات های تجدید نظر از طرف شورای عالی مالیاتی مردود اعلام شود، برای هر مرحله معادل 1% تفاوت مالیات موضوع رای مورد شکایت و مالیات ابرازی مودی در اظهارنامه تسلیمی در اظهارنامه مالیاتی تسلیمی، هزینه رسیدگی تعلق می گیرد که مودی مکلف به پرداخت آن خواهد بود.
9-13-2- هیات ماده 251 مکرر
بر اساس مفاد ماده مذکور در مورد مالیاتهای قطعی که در مرجع دیگری قابل طرح نباشد و به ادعای غیر عادلانه بودن مالیات مستندا به مدارک و دلایل کافی از طرف مودی شکایت و تقاضای تجدید رسیدگی شود وزیر امور اقتصادی و دارایی می تواند پرونده امر را به هیاتی مرکب از سه نفر به انتخاب خود جهت رسیدگی ارجاع نماید. رای هیات به اکثریت آراء قطعی و لازم الاجراء می باشد.
10-13-2- رسیدگی پرونده در دیوان عدالت اداری
این مرجع محل رسیدگی به شکایات و اعتراضات مردم نسبت به عدم اجرای قوانین توسط مامورین و دستگاههای دولتی ( از جمله سازمان مالیاتی کشور ) می باشد.
11-13-2- وصول مالیات
بر اساس مفاد ماده 210 قانون مالیاتهای مستقیم هر گاه مودی مالیات قطعی خود را ظرف 10 روز از تاریخ ابلاغ برگ قطعی پرداخت ننماید اداره امور مالیاتی به موجب برگ اجرایی به او ابلاغ می کند ظرف مدت یک ماه از تاریخ ابلاغ کلیه بدهی خود را بپردازد یا ترتیب پرداخت آن را به اداره امور مالیاتی بدهد. طبق مفاد ماده 216 قانون مالیاتهای مستقیم مرجع رسیدگی به شکایات ناشی از اقدامات اجرایی راجع به مطالبات دولت از اشخاص اعم از حقیقی یا حقوقی که طبق مقررات اجرایی مالیاتها قابل وصول می باشد هیات حل اختلاف مالیاتی خواهد بود. به شکایات مزبور به فوریت و خارج از نوبت رسیدگی و رای صادر خواهد شد. رای صادره قطعی و لازم الاجرا است.
در مورد مالیاتهای مستقیم در صورتی که شکایت حاکی از این باشد که وصول مالیات قبل از قطعیت، به موقع اجرا گذارده شده است هرگاه هیات حل اختلاف مالیاتی شکایت را وارد دانست ضمن صدور رای به بطلان اجرائیه حسب مورد قرار رسیدگی و اقدام لازم صادر یا نسبت به درآمد مشمول مالیات مودی رسیدگی و رای صادر خواهد کرد. رای صادره از هیات حل اختلاف قطعی است.
در مورد مالیاتهای غیر مستقیم هرگاه شکایت حاکی از این جهت باشد که مطالبه مالیات قانونی نیست مرجع رسیدگی به این شکایت نیز هیات حل اختلاف مالیاتی خواهد بود و رآی هیات مزبور در این باره قطعی و لازم الاجراء است.
14-2- تمکین مالیاتی
معمولا آن چه در تعریف تمکین مالیاتی گفته می شود عبارت است از رعایت قانون مالیاتی ازسوی مودی. میزان عدم تمکین را با شکاف مالیاتی اندازه گیری می کنند. شکاف مالیاتی عبارت است از مالیات عملاٌ وصول شده منهای مالیاتی که درصورت تمکین کامل قابل تحصیل می باشد . این تعریف یک بیان ساده وسطحی ازمسئله را ارائه می دهد .اداره موفق امور مالیاتی مستلزم آن است که مودیان به رعایت خشک عبارات قانون اکتفا نکنند، بلکه روح قانون را نیز موردتوجه قرار دهند . با این توضیحات تعریف بهتر تمکین مالیاتی عبارت است از پایبندی به متن و روح قانون مالیاتی .
15-2- علت نپرداختن مالیات
بعضی از دلایل عدم تمایل اشخاص به پرداخت مالیات به شرح زیر می باشد :
1-برخی براین باوراند که علت فرار از پرداخت مالیات را باید در عدم شناخت اهمیت و ضرورت مالیات جستجو کرد پس اگر شناخت کافی و وافی از مالیات داشته باشند رفتاری بهتر و معمول ترنسبت به آن خواهند داشت .
2-برخی را عقیده بر این است که چون بعد از حکومت حضرت علی(ع) همه حکومت ها، حکومت ظلم جور بوده و پرداخت مالیات کمک به تحکیم آن حکومتها تلقی می شده ومراجع عظام و علمای دین مردم را از دادن مالیات نهی می کردند . لذا انگیزه فرار مالیات به صورت یک امر دینی در آمده و با سایرامور شرعی گره خورده و به شکل نوعی خصلت و طبیعت ثانوی یا عادت درآمده است .
3-عده ای می گویند چون مکانیزم های بایسته و درستی دراقتصاد کشور تعبیه نشده وامکان ردیابی و شناسایی وتثبیت در آمده ها ومقاطع ایجاد آنها وجود ندارد، لذا کتمان درآمد واقعی وبه تبع آن فرار ازپرداخت مالیات برای صاحبان درآمدهای سرشار به راحتی میسراست .
4-دسته ای دیگر وجود نرخ های بالای مالیاتی را انگیزه فرارمالیاتی واجتناب ازپرداخت مالیات می دانند.
به عقیده این دسته به علت نرخ های نهایی بالا، افراد درجهت کتمان معاملاتی که درآمد زیادی برای آنها ایجاد می کند تحریک می شوند .این فعالیت ها به دوصورت انجام می شود شکل اول این است که معاملات به صورت پایاپای انجام می گیرد وپولی رد وبدل نمی شود و در جایی نیز ثبت نمی شود تا امکان رد یابی آن برای ماموران تشخیص وجود نداشته باشد و شکل دوم بدین نحو است که مودیانی که به صورت مقطعی فعالیت خاصی را انجام می دهند به سادگی ازگزارش آن به ماموران تشخیص مالیات طفره می روند.
5-دسته ای از دست اندرکاران، تقابل وعدم تفاهم واعتماد فی مابین ماموران تشخیص ومودیان مالیاتی را علت اصلی فرارازمالیات می دانند .
مودیان مالیاتی براین باوراند که حتی اگردرآمدهای واقعی خود را دردفاتر ثبت و اسناد ومدارک مربوط به آن را مطابق با واقع تنظیم و تحریر نمایند و درآمد مشمول مالیات واقعی را دراظهارنامه مالیاتی ابراز دارند بازهم مورد قبول ماموران تشخیص مالیات قرارنخواهند گرفت وآنان اصل را بر عدم صحت این اظهارات خواهند گذاشت ولذا سعی می کنند که دفاتر قانونی و اظهارنامه متکی به آن را طوری تنظیم کنند که ماموران تشخیص قادر به دست یابی به واقعیت امرنباشند و مالیات واقعی آنان را تشخیص ندهند وازطرفی ماموران تشخیص نیزعقیده دارند که مودیان مالیاتی اعتقادی به پرداخت مالیات ندارند وسعی درکتمان درآمد واقعی خود دارند و برای این کار دست به هر حیله ای می زنند و حتی گاهی برخی از آنان دفاترمخصوصی برای ارائه به سازمان مالیاتی تنطیم می کنند. وقتی این بینش ها مدتها درطرفین ادامه یابد فرهنگ فرارازمالیات به جای فرهنگ پرداخت داوطلبانه مالیات ریشه می گیرد و در نتیجه درآوردن این ریشه به مدتها وقت نیاز دارد.
6-عامل دیگر را می توان تبعیض در تشخیص مالیات برای مودیان دانست . دربسیاری ازموارد مشاهده می شود که برای مودیان با درآمدهای تقریباٌ یکسان مالیاتی متفاوت تشخیص داده می شود که علت آن را می توان در عدم وجود مستندات کافی جهت تشخیص مالیات وعدم تخصص ماموران مالیاتی دانست .
16-2- تشویقات و تسهیلات مالیاتی
سازماندهی و اعمال مدیریت مطلوب بوسیله وزارتخانه ها و نهادهای مختلف برای اجرای هر چه بهتر وظایف محوله قانونی امری لازم و اجتناب ناپذیر است. در خصوص مالیاتهای مستقیم، قالب تشکیلات سازمانی و روشهای اجرائی مقررات و چگونگی ایجاد تسهیلات ضروری برای مودیان بمنظور جلب همکاری هرچه بیشتر آنها در قانون مالیاتهای مستقیم پیش بینی گردیده که وزارت امور اقتصادی و دارائی باید با بکارگیری این قواعد وبهره جوئی از قانون و مقررات استخدام کشوری و دیگر روشهای شناخته شده اداری و تشکیلاتی و رعایت سایر مقررات، سیستمی برقرار نماید تا مودیان با ابراز حسن نیت و رغبت کامل و در عین حال با برخورداری از مناسبترین امکانات و تشویقات مالیاتی نسبت به ایفای وظایف قانونی خود در پرداخت مالیاتها اقدام کنند.
عمده تشویقات و تسهیلات مقرر در قانون مالیاتهای مستقیم بقرار زیر است :
1- ماخذ ارزیابی املاک برای تعیین مالیات بر انواع دارائیها و ارث و مالیات نقل و انتقال قطعی املاک و مالیات بر درآمد اتفاقی، ارزش معاملاتی املاک است که هرسال بوسیله کمیسیون تقویم املاک تعیین می گردد. وجود ارزش معاملاتی مسئله اعمال نظر و سلیقه شخصی ماموران را در تشخیص مالیات منتفی می نماید.
2-علاوه بر آنکه در قانون مذکور تقریبا تمامی نهادهای عمومی و انقلابی و موقوفات عام و موسسات مذهبی و عام المنفعه با شرط رعایت پاره ای مقررات از پرداخت مالیات معاف شناخته شده اند و معافیتهای خاص دیگری هم بمنظور رعایت عدالت مالیاتی و توجه به توان پرداخت مودیان در فصول مختلف برقرار گردیده، طبق ماده 172 آن قانون اجازه داده شده است که اگر مودیان وجوهی را به حسابهای تعیین شده از طرف دولت برای بازسازی و کمک و نظایر آنها پرداخت و یا به احداث و تعمیر و تجهیز مراکز آموزشی و بهداشتی و فرهنگی و هنری و غیره اقدام نمایند، وجوه پرداختی و یا مخارج اقدامات مذکور بر اساس ضوابط خاصی از درآمد مشمول مالیات آنان کسر گردد.
3- قانون مذکور تا حد امکان وصول مالیات مضاعف از مودیان را ( حتی در مواردی که مالیات به دولت خارج پرداخت شده باشد ) منع و استرداد اضافه پرداختی را تجویز نموده است.
4- مودیانی که مکلف به نگهداری دفاتر قانونی هستند، چنانچه طی سه سال متوالی صورتهای مالی تسلیمی آنان مورد قبول قرار گرفته و مالیات هر سال را در سال تسلیم اظهارنامه بدون مراجعه به هیئت های حل اختلاف مالیاتی پرداخت کرده باشند، معادل نیم درصد اصل مالیات سه سال مذکور بعنوان جایزه خوش حسابی به آنان پرداخت و یا در حساب سنوات بعد آنان منظور خواهد شد.
5- معادل یک درصد از مالیاتهای پرداختی مودیان در هر ماه قبل از سررسید مقرر بعنوان جایزه خوش حسابی از بدهی مالیاتی آنان کسر خواهد شد ( رزاقی، 1388، 27 ).1
6-طبق تبصره 1ماده190 قانون مالیاتهای مستقیم مودیانی که به تکالیف قانونی خود راجع به تسلیم به موقع اظهارنامه یا ترازنامه وحساب سود و زیان و پرداخت یا ترتیب دادن پرداخت مالیات طبق اظهارنامه وحساب سودوزیان و حسب مورد ارائه به موقع دفاتر و اسناد و مدارک خود اقدام نموده اند، هرگاه برگ تشخیص مالیات صادره راقبول یا با اداره امورمالیاتی توافق نمایند و نسبت به پرداخت مالیات متعلقه یا ترتیب دادن پرداخت آن اقدام کنند از هشتاد درصد جرایم مقرر دراین قانون معاف خواهند بود و همچنین درصورتی که این گونه مودیان ظرف یک ماه ازتاریخ ابلاغ برگ قطعی مالیات نسبت به پرداخت یا ترتیب دادن پرداخت آن اقدام نمایند ازچهل درصد جرایم متعلقه مقرر دراین قانون معاف خواهند بود.
7-براساس مفاد ماده 191 قانون مالیاتهای مستقیم تمامی یا قسمتی ازجرایم مقرردراین قانون بنا به درخواست مودی با توجه به دلایل مبنی برخارج از اختیاربودن عدم انجام تکالیف مقرر و با درنظر گرفتن سوابق مالیاتی وخوش حسابی مودی به تشخیص و موافقت سازمان مالیاتی کشورقابل بخشوده شد ن می باشد .
8-طبق مفاد ماده 167قانون مالیاتهای مستقیم وزارت امور اقتصاد وداریی یا سازمان امورمالیاتی کشور می تواند نسبت به مودیانی که قادر به پرداخت بدهی مالیاتی خود اعم از اصل و جریمه بطور یک جا نیستند از تاریخ ابلاغ مالیات قطعی بدهی مربوط را حداکثر به مدت 3سال تقسیط نماید.
17-2- مجازات های مالیا تی
1-17-2- جرائم مالیاتی
طبق مفاد مواد 190،192،193، قانون مالیاتهای مستقیم پرداخت مالیات پس ازموعد موجب تعلق جریمه ای 5/2 % مالیات به ازای هر ماه خواهد بود، عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی توسط اشخاص حقوقی و برخی ازمشاغل ( موضوع بند الف وب ماده 95قانون مالیاتهای مستقیم ) موجب تعلق جریمه ای معادل 40% مالیات متعلق شده و درمورد سایر اشخاص حقیقی معادل 10% مالیات متعلق خواهد بود، همچنین نسبت به مودیانی که مکلف به نگهداری دفاترقانونی هستند درصورت عدم تسلیم ترازنامه وحساب سود وزیان یاعدم ارائه دفاتر مشمول جریمه ای معادل بیست درصد مالیات برای هر یک ازموارد مذکور و درمورد رد دفاترمشمول جریمه ای معادل ده درصد مالیات خواهند بود. همچنین عدم تسلیم اظهارنامه وترازنامه و حساب سود و زیان دردوره معافیت موجب عدم استفاده ازمعافیت مقرر درسال مربوط خواهد شد . درمورد مودیانی که اظهارنامه خود را تسلیم می نمایند، نسبت به درآمد کتمان شده یا هزینه های غیر واقعی که غیرقابل قبول نیز باشد جریمه ای معادل 40% اصل مالیات کتمان شده منظور می گردد.
2-17-2- عملیات اجرایی مالیاتی
ممنوع الخروجی کردن مودیا ن مالیاتی ازکشور: طبق مفاد ماده 202قانون مالیاتهای مستقیم وزارت اموراقتصادی ودارایی یا سازمان مالیاتی کشورمی تواند ازخروج بدهکاران مالیاتی که میزان بدهی قطعی آنها از ده میلیون ریال بیشتر است جلوگیری نماید.
توقیف اموال مودیان مالیاتی : طبق مفاد ماده 211 قانون مالیاتهای مستقیم هرگاه مودی پس ازابلاغ برگ اجرایی درموعد مقررمالیات مورد مطالبه راکلاٌ پرداخت نکند یا ترتیب پرداخت آن را به اداره امور مالیاتی ندهد به اندازه بدهی مودی اعم ازاصل وجرایم متعلق به اضافه ده درصد بدهی از اموال منقول وغیرمنقول ومطالبات مودی توقیف خواهد شد .
3-17-2-صدورمفاصا حساب مالیاتی (تسویه حساب مالیاتی ).
طبق مفاد ماده 168 قانون مالیاتهای مستقیم صدور، تمدید یاتجدید کارت بازرگانی و پروانه کسب منوط به ارائه گواهی از اداره امورمالیاتی زیربط مبنی بر پرداخت یا ترتیب پرداخت بدهی مالیاتی قطعی شده می باشد.همچمنین اعطای تسهیلات بانکی به اشخاص حقیقی وهمچنین صاحبان مشاغل ازطرف بانکها و سایرمو سسات اعتباری منوط به اخذ گواهی های زیر خواهد بود :
1-گواهی پرداخت یا ترتیب پرداخت بدهی مالیاتی قطعی شده.
2-گواهی اداره امور مالیاتی مربوط مبنی بر وصول نسخه ای از صورتهای مالی ارائه شده به بانکها و سایر موسسات اعتباری. همچنین براساس مفاد ماده 187 قانون مالیاتهای مستقیم در کلیه مواردی که معاملات به موجب اسناد رسمی صورت می گیرد صاحبان دفاتر اسناد رسمی مکلف اند قبل ازثبت یا اقاله یا فسخ سند معامله، مراتب را با شرح و مشخصات کامل و چگونگی نوع و موضوع معامله مورد نظر به اداره امورمالیاتی محل وقوع ملک ویامحل سکونت مودی اعلام و پس از کسب گواهی انجام معامله اقدام به ثبت یا اقاله یا فسخ سند معامله حسب مورد نماید.
18-2- تخصص و کارایی ماموران مالیاتی
تخصص ماموران مالیاتی باعث اجرای دقیق قوانین، بخشنامه ها، آئین نامه ها و دستورالعمل های صادره از طرف سازمان مالیاتی می شود و ضمن اجرای عدالت مالیاتی از سیر پرونده های مالیاتی در هیات های حل اختلاف مالیاتی و نارضایتی مودیان مالیاتی جلوگیری می کند. بر این اساس طبق ماده 9 آئین نامه اجرائی ماده 219 قانون مالیاتهای مستقیم، کارشناس ارشد مسئول رسیدگی به پرونده مالیاتی از بین کارمندانی که مدرک تحصیلی آنها کارشناسی و بالاتر بوده و حداقل سه سال در شغل کارشناس مالیاتی تجربیات مالیاتی را کسب نموده و شایستگی های لازم را داشته باشد انتخاب می شود.
همچنین بر اساس ماده 217 قانون مالیاتهای مستقیم یک درصد از وصولی درآمدهای مالیاتی باید صرف آموزش و تربیت کارمندان در اداره امور مالیاتی و حسابرسی و غیره شود.
19-2- عدالت مالیاتی
دولت برای برقراری عدالت در اقتصاد نباید نیازی به نفت داشته باشد و باید برای تامین درآمد خود مالیات وصول کند و اضافات آن را به نفع طبقات پایین هزینه کند. باید از فعالیت هایی که تولیدی نیست و حتی فعالیت تولیدی ناکارآمد اعم از خانه سازی ها،خرید و فروش ها، سفته بازی و دلال بازی که درآمد گزافی برای عده ای ایجاد کرده و به دلیل تاثیر در کاهش فعالیت های تولیدی و اقتصادی برای کل اقتصاد زیان آور است، مالیات بگیرد و اجازه انجام این فعالیت ها را ندهد. عدالت و شکوفایی اقتصادی از رهگذر دریافت عادلانه مالیات بوجود می آید. با ادامه روند کنونی فقرا،کارمندان و کم درآمدها با پرداخت مالیات به دولت احساس می کنند که در حق آنها اجحاف می شود، زیرا شاهدند عده ای که درآمد بالایی دارند از پرداخت مالیات سر می زنند و دولت نیز در مقابل آنها نرمش نشان می دهد. لذا اصلاح ساختار نظام مالیاتی در جهت نیل به عدالت مالیاتی مهم بنظر می رسد.
20-2- سعی در اشاعه فرهنگ مالیاتی
برای حسن اجرای قانون اگرچه وجود ضمانت اجراء و مدیریت و سازماندهی مطلوب و رعایت اصول مالیاتی شرط لازم به حساب می آیند اما این شرایط کافی نخواهند بود، بلکه فرهنگ و بینش و اعتقاد مودیان و ماموران مالیاتی در انجام دقیق وظایف مالیاتی نقش بسزائی خواهد داشت. ماموران مالیاتی را باید در مواجهه با مودیان بتوانند در فکر و اندیشه آنان تاثیر بگذارند. مودیان نیز باید مستمرا از طریق مطبوعات و صدا و سیما و سایر رسانه های گروهی نسبت به انجام وظایف قانونی راهنمائی شوند، حتی اهمیت مالیات امروزه ایجاب می نماید که مباحثی از مالیات در دروس دبیرستانی دانش آموزان گنجانیده شود ( رزاقی ، 1388 ، 29 ).1
تا مردم از سنین نوجوانی با این عنصر اجتماعی و اقتصادی آگاهی داشته و با مشاهده نتیجه سیاستهای مالی دولت با میل و رغبت بیشتری با ماموران مالیاتی همکاری نمایند اهمیت فرهنگ مالیاتی بخصوص در دهه اخیر مورد توجه وزارت امور اقتصادی و دارائی قرار گرفته و ضمن انتشار فصلنامه ای به نام " مالیات " که توسط دانشکده امور اقتصادی صورت می گیرد، بعضا در حدود امکانات موجود اقدام به نشر آگهی ها و تبلیغات مالیاتی از طریق دفتر روابط عمومی و ارشاد نیز می نماید .
21-2- مشارکت مودیان مالیاتی در پرداخت مالیات
طراحی، برنامه ریزی و اجرای سیاست های مشارکت مودیان مالیاتی نیازمند توجه به الزامات و پیش شرطهایی است. به نظر می رسد دقت و عمل کردن به جای برخی از این الزامات در راهکارها می تواند به پیشرفتهای فزاینده ای در زمینه کیفیت بخشی به قوانین و مقررات، ارائه تسهیلات به مودیان مالیاتی و غیره که همگی در رسیدن به آن اتفاق نظر دارند منجر شود. یکی از موارد مهم در این زمینه بررسی و تدوین طرح جامع برنامه مشارکت مودیان مالیاتی می باشد. در حال حاضر به دلیل فقدان استراتژی کلان، سیاست مشارکت مودیان فاقد طرح جامع زمان بندی شده و مراحل اجرایی است در نتیجه وظایف بخشهای گوناگون و نیز نقش های متفاوت ستاد به درستی معلوم نیست، از سوی دیگر نبود این طرح جامع بررسی و نقد این سیاست را نیز به طور عملی ناممکن می سازد. در صورت استفاده از مشارکت مودیان مالیاتی، تاثیر مثبتی در تصمیم گیری ها و فعالیت ها بوجود خواهد آمد. مسئولیت پذیری مودیان، اعتماد به نفس داشتن کارکنان، بالا بردن عملکرد سازمان وخوشنودی بالای مودیان از جمله تاثیر مدیریت مشارکتی بر کارایی سازمان می باشد.
22-2-پیشینه تحقیق
1- رونالد گامینگس و دیگران8 ( 2005 ) در مقاله خود تحت عنوان "اثرات روحیه مالیاتی نسبت به تمکین مالیاتی " بیان می کند که کوشش های اجباری سازمان مالیاتی می تواند تمکین مالیاتی را افزایش دهد.
2- کریستینا مورفی9 ( 2008 ) در مقاله خود تحت عنوان " وادار کردن به تمکین مالیاتی : تنبیه کردن یا تشویق کردن " به این موضوع اشاره دارند که دو استراتژی برای تمکین وجود دارد، اولین مورد استراتژی مبتنی بر تنبیه کردن ودومی مربوط استراتژی مبتنی بر تشویق کردن.
3-لوراسور10 ( 2004 ) در مقاله خود تحت عنوان " یک مدل اقتصادی از تمکین مالیاتی با تاکید بر اخلاق شخصی و گروهی " هر دو نوع عامل اخلاق شخصی و اجتماعی تمکین را بررسی کرده است. وی در ادامه بیان می کند نرخ های بالای مالیاتی باعث افزایش فرار مالیاتی شده و همچنین مودیان هنگامی که دریابند درجامعه افراد زیادی هستند که نسبت به مالیات خود تمکین نمی نمایند، آنها نیز اقدام به فرار مالیاتی می کنند.
4-هنریک11 ( 2009 ) در مقاله خود تحت عنوان " مسئله فرار مالیاتی و اهمیت اعتماد " مفهوم فرار مالیاتی را از لحاظ ده نوع مختلف مالیات مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و به تغییرات در چگونگی پرداخت مالیاتها می پردازد. وی بیان می دارد به جای بحث پیرامون فرار مالیاتی به عنوان یک پدیده معمول باید مالیاتهای مختلف را بصورت جداگانه بررسی نمود. همچنین در ادامه عنوان می کند کسانیکه به همشهریان خود اعتماد نمی کنند به احتمال بیشتر معتقدند که آنها از پرداخت مالیات طفره می روند اما عدم اعتماد سیاستمداران حتی تاثیر عمیقتری دارد مخصوصا برای مالیاتهایی که دوباره توزیع می شوند و یا به لحاظ مالی باید پرداخت شوند. از اینرو برای سیایتمداران مهم است تا مورد اعتماد دیگران باشند به منظور اینکه قادر باشند تا مالیاتها را برای حفظ وضعیت رفاهی جمع آوری کنند.
5-مارتینی12 ( 2003 ) در مقاله خود تحت عنوان " فرار مالیاتی و فیزیولوژی از کنترل های اجتماعی " می نویسد در تصور معمول از علم اقتصاد در فرار از پرداخت مالیات، انتخاب مالیات دهندگان برای اجتناب از پرداخت مالیات به مسئله بیطرفی در سیستم مالیاتی بستگی دارد.
هدف این مقاله ایجاد یک فنداسیون و اساس فیزیولوژی معطوف کردن توجه هایک درباره رفتار انسانی به عنوان یک فرایند پیروی از قوانین و مقررات می باشد. طبق نظریه اصلی مالیات دهندگان با قوانین مالیاتی که اصولا بتوانند رضایت کاملی از آنها داشته باشند موافق تر هستند.
6-چن13 (2003) در مقله خود تحت عنوان " فرار از مالیات در الگوی رشد درون رو " در این الگو دولت نرخ مالیات را بهینه می کند، حال آنکه اشخاص فرار از مالیات را بهینه می سازند. این الگو نرخ مالیات، فرار از مالیات و رشد اقتصادی را مورد بررسی قرار می دهد و آنها را با نظام های اقتصادی همانند یکدیگر ( به استثنای آنهایی که دور از فرار از مالیات هستند ) مقایسه می کند. همچنین درباره تاثیرات سه سیاست دولت درباره نرخ مالیات، فرار از مالیات و رشد اقتصادی تحقیقاتی کرد و پی برد که افزایش هزینه ها و جریمه های فرار از مالیات باعث کاهش فرار مالیاتی می شود. درحالیکه افزایش در رسیدگی مالیاتی فرار از مالیات را تنها زمانی کاهش می دهد که هزینه اجرای مالیات خیلی بالا نباشد. قاعدتا این سه سیاست به علت تاثیر غیر مستقیم آنها بر روی فرار از مالیات و نرخ مالیاتی مطلوب، تاثیرات نامعلومی بر روی رشد اقتصادی دارند. این الگو تنظیم شده تا از نظر کمی تاثیرات سیاستهای ذکر شده در بالا را ارزیابی کند. معلوم شد که این سه سیاست از لحاظ کمی در منبع فرار از مالیات موثر هستند اما با آثار رشد کم همراه هستند مگر اینکه حد خارجیت دولت خیلی بالا باشد.
7-جوردی14 در مقاله خود تحت عنوان " تورم،فرار از مالیات و میزان مصرف " می آورد ما میزان تورم را بر روی دو عامل قبول مالیات و مقدار درآمد دولت در چارچوب پولی که خانواده در میزان مصرف خرید استفاده می کنند را تجزیه و تحلیل نمودیم. خانواده در معرض حسابرسی های با آژانس اعمال مالیات است. موازنه ثابتی از عدم کاهش توزیع میزان مصرف ارائه می دهیم. نتایج مهم ما شامل توصیف غیر یکنواخت رابطه بین افزایش میزان پول و درآمد دولت است. در مقایسه با مدل استاندارد، در جایی که روابط یکنواخت است کمتر و کوچکتر می شود این عمل باعث فرار مالیاتی می شود و بنابراین باعث کاهش درآمد دولت می شود و این عمل تورم را افزایش می دهد.
8-در تحقیقی با عنوان " بهبود کمی مالیات در گرو خدمات رسانی " که توسط اله محمد آقایی (1379 ) انجام گرفته، موضوع ارائه خدمات به مودیان و شیوه های معمول برای رفع نیازهای آنان را در جهت افزایش تمکین مودیان مالیاتی مورد بررسی قرار داده است.
9-در تحقیق دیگری که توسط علیرضا هاشمی در سال 1386 با عنوان " مدیریت کارآمد مالیاتی " برای اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران انجام شده است یکی از جنبه های مهم مدیریت کارآمد نظام مالیاتی را افزایش فرهنگ و تمکین مالیاتی دانسته و در مورد تمکین مالیاتی بیان شده که چگونه می توان به تمکین مالیاتی دست یافت و در این مورد به دو دیدگاه اشاره کرده است، اول از طریق قیاس نفع و خطر و دومی از دیدگاه یک شهروند مسئول. در اولی افراد می کوشند مطلوبیت وضع خود را با حداکثر رسانیدن درآمد و ثروت خویش بالا ببرند، بنابراین در صورتی که تشخیص دهند با عدم تمکین مالیاتی می توانند قدرت خرج خود را افزایش دهند به این رفتار متوسل می شوند. در دومی، دیدگاه جامعه، موقعیت اجتماعی اشخاص، سن، جنس، نژاد و فرهنگ در زمینه تمکین موثر است. دیدگاه جامعه نسبت به سازمان و مدیریت مالیاتی و نیز احساس وجود یا عدم وجود عدالت و طرز تفکر رایج بین اکثریت در این میان از اهمیت زیادی برخوردار است .
10-در پایان نامه کارشناسی ارشد آقای عبدالرضا محمدی در سال 1385 با عنوان " بررسی عوامل موثر تمکین مودیان مالیات " نقش عوامل افزایش سطح سواد مالیاتی، اعمال جرائم مالیاتی، اشاعه و گسترش دفاتر مشاوره مالیاتی، و تقویت توان تحقیق و رسیدگی در اداره مالیات، بر تمکین مالیاتی توسط مودیان بررسی شده است.
11-در پایان نامه کارشناسی ارشد آقای امیر حجتی پور در سال 1385 با عنوان " بررسی عوامل موثر بر فرار مالیاتی واحدهای مشاغل شرق تهران " نقش عوامل ایجاد بانک اطلاعاتی مودیان مالیاتی، افزایش سطح آگاهی مودیان در خصوص چگونه هزینه شدن مالیات در کشور، افزایش ضمانت اجرایی قوانین، و یکسان سازی تشخیص مالیات مودیان که در یک سطح درآمدی هستند جهت جلوگیری از فرار مالیاتی بررسی شده اند.
12-در پایان نامه کارشناسی ارشد آقای عبدالمجید کوزه گز کالجی در سال 1383 با عنوان "بررسی عوامل موثر بر فرار مالیاتی از دیدگاه ممیزان مالیاتی " نقش عوامل طرح جامع مالیاتی، مستندسازی معاملات اقتصادی، عادلانه کردن برخی نرخ های مالیاتی، لزوم آموزشهای مستمر مالیاتی، و جرائم و معافیت های مالیاتی در جلوگیری از فرار مالیاتی بررسی شده اند.
فصل سوم
روش اجرای تحقیق
1-3 مقدمه
پژوهش به منزله استخوان بندی برنامه های توسعه جوامع بشری به شمار می آید.جهت رسیدن به هرهدف ومقصدی ،دانستن راه رسیدن به هدف ازمهمترین مراحل کارپیرامون آن هدف می باشد .انجام تحقیق وکارهای پژوهشی ازاین قاعده مستثنی نمی باشد.درروش تحقیق منظور،ازروش مجموعه فعالیتهایی است که برای رسیدن به هدفی صورت می گیرد (دلاور،1385، 175)1.
تحقیق را میتوان تلاشی منظم وسازمان یافته برای بررسی مساله ای خاص که به یک راه حل نیازدارد توصیف کرد وشامل گامهایی است که طراحی وپیگیری میشوند تاپاسخهایی برای مساله مورد نظر بدست آید .بدان معنا که نخستین گام در تحقیق عبارتست از آگاهی برزمینه های مشکل آفرین وشناسایی روشن ومشخص مشکلی که به بررسی واصلاح نیازدارد .هنگامی که مشکل یامشکلات مهم مشخص شد می توان گامهای بعدی رابرای گردآوری اطلاعات ،تحلیل داده ها ونمایش عواملی که با مشکل ما پیونددارند پیمود،آنگاه با اقدامات اصلاحی مشکل حل خواهد شد ( سکاران ،6،1385).2
روشهای پژوهش درواقع ابزارهای دستیابی به واقعیت به شمار می روند .درهرپژوهش ،پژوهشگرتلاش می کند تا مناسب ترین روش راانتخاب کند وآن روشی است که دقیق ترازسایر روشهای دیگر قوانین واقعیت راکشف کرده وروابط موجود بین متغیرها راتبیین کند .بنابراین شناخت واقعیت های موجود وپی بردن به روابط میان آنان مستلزم انتخاب روش تحقیق مناسب می باشد ،درواقع می توان گفت که اثربخشی یک کارپژوهشی موکول به انتخاب درست روش تحقیقی است که مناسب با آن نوع خاص پژوهش باشد.
در این فصل به بحث و بررسی پیرامون روش تحقیق خواهیم پرداخت، معرفی ابزار سنجش ،بررسی روایی و پایایی ابزار سنجش ، معرفی روش نمونه گیری ، تعیین حجم نمونه و شرح روشها و تکنیکهای آماری مورد استفاده و… از جمله اهم موضوعات مطروحه در این فصل می باشد.
2-3- روش تحقیق
مراد از انتخاب شیوه تحقیق آن است که محقق مشخص نماید چه شیوه یا روشی را اتخاذ کند تا او را هرچه سریعتر ، آسانتر ، دقیق تر و ارزانتر در دستیابی به پاسخ یا پاسخهایی برای پرسش یا پرسش های تحقیق مورد نظر کمک کند.( نادری و نراقی ، 1376 ، 63-64)1 به طورکلی روشهای تحقیق درعلوم رفتاری را می توان با دوملاک ،هدف تحقیق ونحوه گردآوری داده ها تقسیم بندی نمود ( خاکی،10،1380)2.
روش تحقیق در این پژوهش به صورت توصیفی است. در تحقیق توصیفی هدف توصیف کردن شرایط یا پدیده های مورد بررسی است و شامل جمع آوری اطلاعات برای آزمون فرضیه ها یا پاسخ به سوالات مربوط به وضعیت فعلی موضوع مورد مطالعه می شود. به عبارتی دیگر پژوهش گر سعی دارد تا آنچه هست بدون هیچگونه دخالت یا استنتاج ذهنی گزارش دهد و نتایجی عینی از موقعیت بگیرد. همچنین از نظر هدف در طبقه بندی تحقیقات کاربردی قرار می گیرد به جهت اینکه هدف این پژوهش، بررسی عوامل موثر بر ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی بوده و نتایج آن در سیاست گذاری ها و تصمیمات مدیران و دستندرکاران سازمان مالیاتی در جهت وصول مالیات و رفع نقاط ضعف و تقویت نقاط قوت این سازمان تاثیر مهمی دارد.
"تحقیق توصیفی آنچه را هست توصیف می کند. شامل توصیف،ثبت و تجزیه و تحلیل و تغییر شرایط موجود است این کار مستلزم گونه ای از مقایسه و مقابله است و درآن کوشش می شود تا روابط میان متغیرهای دستکاری نشده کشف شود. در تحقیق پیمایشی نیز پژوهشگر برای کشف عقاید، افکار، ادراکات و تجربیات افراد مورد نظر از پرسشنامه و مصاحبه استفاده می کند" (جان بست ، 1376، 120،127)1
در این تحقیق جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه بهره برده شده است لذا در این تحقیق فن تحقیق پرسشنامه ای،به عنوان مناسبترین روش توصیه و مبنای کار قرار داده شده است. و برای مستند سازی نتایج تجزیه و تحلیل آماری و ارائه راه حل های نهایی ،محقق از شیوه آماری با استفاده از نرم افزار spss اقدام به تجزیه و تحلیل سوالات و فرضیات نموده است .
3-3- معرفی ابزار گرد آوری اطلاعات
همانطور که پیشتر بحث گردید ابزار گرد آوری اطلاعات در این تحقیق پرسشنامه است در این تحقیق برای تهیه پرسشنامه به شناسایی متغیرهای کلیدی پرداخته شد و سپس درجهت سنجش و اندازه گیری هر یک از متغیر های مذکور، تعدادی پرسش طرح گردید .همچنین در جهت ایجاد شناخت از جامعه آماری تعدادی پرسش با هدف شناسایی متغیرهای دموگرافیک (سن ،جنس و….)طرح گردید. تعداد سوالات پرسشنامه این تحقیق 32 سوال می باشد که :
4 سوال در خصوص متغیر های دموگرافیک
سوالات 1تا 5مر بوط به فرضیه شماره یک تحقیق
سوالات 6تا10 مربوط به فرضیه شماره دو تحقیق
سوالات 11تا 18 مر بوط به فرضیه شماره سه تحقیق
سوالات 19تا 23مربوط به فرضیه شماره چهار
سوالات 23تا 28 مر بوط به فرضیه شماره پنج
طرح گردید .در طراحی پرسشنامه با بهره گیری از منابع تخصصی ، پژوهشها و مقالات و همچنین نظرات کارشناسان مالیاتی سعی شده است امکان سنجش و اندازه گیری تخصصی متغیر ها فراهم آید. در این تحقیق پرسشها ی طرح شده در مقیاس پنج درجه ای لیکرت و با گزینه های 1-کاملاً مخالف 2-مخالف 3-نه موافق و نه مخالف 4-کمی موافق 5-کاملاً موافق مورد سنجش قرار گرفته اند.
4-3 – معرفی جامعه آماری تحقیق
جامعه آماری عبارت است از گروهی از افراد، اشیاء یا حوادث می باشد که حداقل دارای یک صفت یا ویژگی مشترک هستند که عمل تعمیم پذیری در مورد آنها صورت می گیرد . جامعه تمامی عناصر مورد بررسی است که به گروه تعریف شده ای تعلق دارد و نمونه مجموعه اندازه هایی از جامعه است که عملاً درجریان یک تحقیق گردآوری می شود. گرچه گاهی اوقات بعلت وسعت زیاد جامعه، بررسی جامعه امکان پذیر نمی باشد اما به هرحال بررسی تمام عناصر جامعه اطلاعات کامل و دقیقتری بدست می دهد (خاکی ،1387، 273). 1
کلیه ماموران مالیاتی( کارشناسان ارشد مالیاتی، روسای گروه و روسای امور مالیاتی ) در اداره کل امور مالیاتی استان مرکزی در اردیبهشت ماه 1390بعنوان جامعه آماری پژوهش حاضر می باشد که تعداد آنها 232 نفر است.
در این تحقیقی با توجه به محدود بودن جامعه آماری ، روش سرشماری در دستور کار قرار گرفت و به کلیه عناصر جامعه ابزار سنجش (پرسشنامه ) ارائه گردید .
5-3 – بررسی معیار های نکوئی پرسشنامه تحقیق
پس از انتخاب ابزار سنجش می بایست نسبت به بررسی پایایی و روایی آن اقدام نمود در این قسمت این موضوعات را مورد بحث و بررسی قرار می دهیم :
1-5-3- بررسی پایایی ابزار سنجش
بررسی پایایی پرسشنامه یکی از شیوه های مطالعه کیفیت و دقت تست و پرسشنامه می باشد پایایی یا اعتماد پذیری پرسشنامه دارای دو معنای متفاوت می باشد یک معنای پایایی ،ثبات و پایایی نمرات آزمون در طول زمان است .بدین معنا که اگر یک آزمون چند بار درباره یک آزمودنی اجرا شود ، نمره وی در همه موارد یکسان باشد .
معنای دوم پایایی به همسانی درونی آن اشاره دارد و مفهوم آن اینست که سوالهای آزمون تا چه اندازه با هم همبستگی متقابل دارند .اگر ضریب پایایی درونی آزمون کم باشد بدان معناست که سوالهای مختلف آزمون متغیر واحدی را اندازه گیری نمی کنند . به عبارت دیگر آزمون ممکن است دارای نقص در سنجش و اندازه گیری باشد.برای بررسی همبستگی متقابل از تکنیکهای متفاوتی استفاده می شود یکی از این تکنیکها آلفای کرونباخ می باشد که بر اساس سنجش سازگاری درونی پرسشنامه شکل گرفته است. جهت تعیین میزان قابلیت اعتماد و یا پایایی آن پاسخنامه نمونه ای بالغ بر 40 نفر از پاسخگویان اخذ گردید و سپس با استفاده از نرم افزار spss به محاسبه آلفای کرونباخ اقدام گردید درجدول زیر خروجی حاصل از نرم افزار spssارائه شده است :
جدول 2-3- بررسی پایایی پرسشنامه تحقیق
جدول 2-3 : بررسی پاپایی پرسشنامه تحقیق
آلفای کرونباخ
تعداد پرسشها
788.
40
در جدول 2-3، میزان آلفای کرونباخ برابر78%ارائه شده است میزان آلفای کرونبـاخ ارائه شده به طور قابل ملاحظه به یک نزدیک می باشد و بدین ترتیب می توان اظهار داشت پرسشـها دارای همبستگی متــقابل نسبتـاً منـاسبی می باشند . از وجود این همبستگی می توان چنین نتیجه گیری نمود که پرسشهای مورد بررسی مفهومی واحد را مورد سنجش قرار می دهد لذا پایایی پرسشنامه تحقیق مورد تایید می باشد .
2-5-3- بررسی روایی ابزار سنجش تحقیق
در یک تعریف، روایی آزمون میزان کارایی ابزار سنجش ( پرسشنامه، تست و.. ) برای اندازه گیری خصیصه ای مورد نظر محقق اطلاق می گردد. کاپلان و ساکوزو، روایی را توافق بین نمره آزمون با صفت یا خصیصه ای که آزمون برای اندازه گیری آن ساخته شده است تعریف کرده اند روایی بر حسب هدف آزمون و روشهای برآورد روایی انواع مختلفی دارد . از نقطه نظر مفهوم ، مقصود از روایی آنست که وسیله اندازه گیری حقیقتاًٌ بتواند خصیصه مورد نظر را اندازه بگیرد و نه خصیصه دیگری را . و از آن برای بررسی میزان کار آیی وسیله سنجش ( در اینجا ) پرسشنامه در اندازه گیری صفتهای مورد بررسی استفاده می شود. اهمیت و ضرورت روایی به دلیل تاثیر بسزای آن در پایایی نتایج تحقیق است . چرا که اندازه گیری نامناسب و ناکـافی می تواند هر پـژوهش علمی را بی پایایی سازد .بسیاری از انتقادهایی که به اندازه گیریهای روانی و تربیتی ،اجتماعی و… چه از سوی متخصصان و چه از سوی افراد معمولی وارد شده است متمر کز بر روائی ابزار سنجش است علت این امر این است که در مبحث روایی به گونه ای کلی ذات ((واقعیت )) مورد پرسش قرار می گیرد . به گفته کرلینجر "حصول پایایی تا حدود زیادی یک امر فنی است ،اما روائی فراتر از فن است و در ذات و جوهر اصلی علم قرار دارد."در این تحقیق در جهت فراهم شدن زمینه مناسب جهت سنجش و اندازه گیری و حصول روایی ازپرسشنامه های استاندارد موجود بهره برده شد .که در پژوهشهای قبلی روایی آنها تایید شده است همچنین به راهنماییهای ارائه شده از سوی اساتید راهنما و مشاور، کارشناسان صاحبنظر در سازمان امور مالیاتی (که دارای سابقه پژوهش می باشند) توجه ویژه ای مبذول داشته شد.
6-3- روش تجزیه و تحلیل داده ها
در این تحقیق چون کل جامعه آماری مورد آزمون قرار می گیرد، لذا از تکنیک آماری توصیفی به تجزیه و تحلیل فرضیات تحقیق پرداخته می شود.
7-3-مدل مفهومی تحقیق
متغیرهای مستقل:
* تشویقات و تسهیلات مالیاتی
* مجازات مالیاتی
* تخصص و کارایی ماموران تشخیص مالیات در جهت اجرای عدالت مالیاتی
* ارتقاء فرهنگ مالیاتی
* مشارکت دادن مودیان و توجیه آنان از نحوه محاسبه مالیات
متغیر وابسته :
ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی
(اشبی و دیگران، 2009 ، 45).15
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ها
1-4 مقدمه
تجزیه و تحلیل آماری بخش مهم و پایه ای بسیاری از پیمایشها را شامل می شود آمار شاخه ای از روش شناسی علمی است که با جمع آوری ، طبقه بندی ، توصیف و تفسیر داده هایی که از اجرای زمینه یابیها و آزمایشها به دست می آید سرو کار داردو هدف اساسی آن ، توصیف و بیان استنباطهایی در باره ویژگیهای عددی جوامع است در مباحث آماری بر پایه اخذ نمونه گیری با روشهای مدون و از پیش تعیین شده دانش نمونه گیری و همچنین بکار گیری تکنیکهای استنباطی امکان تعمیم نتایج به جامعه فراهم می گردد در یک تقسیم بندی آن دسته از روشها را که به منظور توصیف ویژگیهای نمونه یا جامعه به کار گرفته می شود را آمار توصیفی می گویند آمار استنباطی نیز به روشهایی گفته می شود که در آنها ویژگیهای جامعه به کمک ویژگیهای نمونه استنباط می شود . در این تحقیق با توجه به اینکه کل جامعه آماری مورد آزمون قرار می گیرد، لذا از تکنیک آمار توصیفی بهره برده شده است.
آشنایی با صفات و خصوصیات نمونه مورد مطالعه از جمله سوابق کاری ، وضعیت تاهل و… و همچنین تحلیل توصیفی متغیر های کلیدی موضوع مورد بحث این قسمت می باشد .
2-4- تحلیل توصیفی متغیر های تحقیق
اولین گام در تجزیه و تحلیل داده ها ، توصیف و آگاهی از ویژگیها و خصوصیات صفات افراد مورد مطالعه تحقیق، آشنایی با تغییرات متغیر های کلیدی در نمونه مورد بررسی می باشد.. اهداف تحلیل توصیفی ارائه شده در این بخش را می توان در دو عامل خلاصه نمود نخست آنکه امکان مطالعه پاسخگویان مورد مطالعه از نظر متغیر های همچون ،جنسیت ، تحصیلات و…. فراهم گردد بدیهی است اطلاع ازوضعیت این فاکتورها ومولفه ها می تواند به عنوان اطلاعات تکمیلی نقش موثری را در نتیجه گیری و یافته های تحقیق ایفا نماید . هدف دیگر تحلیل ارائه شده این قسمت مشتمل است بر تحلیل توصیفی اطلاعات بدست آمده از متغیر های کلیدی تحقیق می باشد . تکنیک مورد استفاده در این فصل جدول توزیع فراوانی و نمودارها ی ستونی و دایره ای ، و همچنین آماره های توصیفی همچون میانگین ، واریانس ،و….می باشد .
1-2-4- بررسی جنسیت پاسخگویان
در جدول زیر تعداد پاسخگویان بر حسب جنسیت مورد بحث و بررسی قرار گرفته است که 165مرد و 33زن حضور دارند 5نفر نیز از پاسخگویی به این پرسش امتناع نموده اند .
جدول 1-4-توزیع فراوانی جنسیت ماموران مالیاتی
جدول1-4 توزیع فراوانی جنسیت ماموران مالیاتی
فراوانی
درصــد
درصــد خالص
درصــدتجمعی
مرد
165
813
83.3
83.3
زن
33
163
16.7
100.0
کــــل
198
975
100.0
Missing
بدون پاسخ
5
2.5
کــــل
203
100.0
نمودار 1-4 – فراوانی جنسیت ماموران مالیاتی
-81.3% از نمونه مورد مطالعه را مردان و بقیه (16.3%) را زنان تشکیل می دهند .
2-2-4- بررسی وضعیت تحصیلات
در جدول و نمودار زیر ، پاسخگویان از نظر تحصیلات مورد بررسی قرار گرفته اند 5نفر از پاسخگویان از پاسخ به این سوال خودداری نموده اند :
جدول2 -4-توزیع فراوانی وضعیت تحصیلات ماموران مالیاتی
جدول2-4-توزیع فراوانی
وضعیت تحصیلات ماموران مالیاتی
فراوانی
درصــد
درصــد خالص
درصــدتجمعی
کمتر از لیسانس
42
20.7
21.2
21.2
لیسانس
133
65.5
67.2
88.4
فوق لیسانس و بالاتر
23
21.3
21.6
100.0
کــــل
198
97.5
100.0
Missing
بدون پاسخ
5
2.5
کــــل
203
100.0
نمودار 2-4 – فراوانی تحصیلات ماموران مالیاتی
-21.2% از پاسخگویان دارای تحصیلات کمتر از لیسانس می باشند مقطع تحصیلی لیسانس ، فوق لیسانس و بالاتر نیز هر یک به ترتیب ،67.17% و 11.3% از پاسخها را شامل می گردند
3-2-4- بررسی پایگاه شغلی پاسخگویان
در جدول زیر پایگاه شغلی پاسخگویان در نمونه، مورد معرفی قرار گرفته است پایگاهای شغلی بر حسیت ماهیت فعالیت سازمان مورد تحقیق (سازمان امور مالیاتی ) در سه رده کارشناس ارشد مالیاتی ، رئیس گروه مالیاتی ، رئیس امور مالیاتی طبقه بندی شده است :
جدول3-4-توزیع فراوانی پایگاه شغلی ماموران مالیاتی
جدول 3-4- توزیع فراوانی پایگاه شغلی ماموران مالیاتی
فراوانی
درصــد
درصــد خالص
درصــدتجمعی
کارشناس ارشد مالیاتی
149
73.4
81.0
81.0
رییس گروه مالیاتی
21
10.3
11.4
92.4
رییس امور مالیاتی
14
6.9
7.6
100.0
کــــل
184
90.6
100.0
Missing
بدون پاسخ
19
9.4
کــــل
203
100.0
نمودار 3-4- فراوانی پایگاه شغلی ماموران مالیاتی
-80.98% از پاسخگویان را کارشناسان ارشد مالیاتی ، تشکیل می دهند این گروه دارای بزرگترین درصــد فراوانی متناظر در نمونه تحقیق می باشند . درصــد فراوانی متناظر با رده های رئیس گروه مالیاتی و رئیس امور مالیاتی نیز به ترتیب برابر با 11.41% و 7.61% می باشد .
4-2-4- بررسی مدت سابقه خدمت پاسخگویان
در این قسمت پاسخگوسان از نظر سابقه خدمت مورد بررسی قرار گرفته اند رده های متغیر سابقه خدمت نیز مشتمل بر رده های "کمتر از پنج سال " ، " 6تا 10سال " ، 11تا 20سال " و با لاتر از 20سال می باشد :
جدول4-4-توزیع فراوانی مدت سابقه کار ماموران مالیاتی
جدول4-4- توزیع فراوانی مدت سابقه کار ماموران مالیاتی
فراوانی
درصــد
درصــد خالص
درصــدتجمعی
کمتر از 5 سال
16
7.9
8.1
8.2
6-10سال
56
27.6
28.3
36.4
11تا20 سال
67
33.0
33.8
70.2
بالاتر از 20 سال
59
29.2
29.8
100.0
کــــل
198
97.5
100.0
Missing
بدون پاسخ
5
2.5
کــــل
203
100.0
نمودار 4-4- فراوانی مدت سابقه کار ماموران مالیاتی
در نمونه مورد مطالعه تحقیق 8.1% (معادل 16نفر )از پاسخگویان دارای سابقه فعالیت کمتر از 5سال می باشند ،28.28% (معادل 56نفر ) در رده سابقه فعالیت 6تا 10سال ،و 33% (معادل 67نفر)نیز در رده 11تا 20سال حضور دارند 29.8%( برابر 59نفر ) نیز میزان سابقه خویش را با لاتر از 20سال اعلام نموده اند.
1-3-4- تحلیل توصیفی پرسشهای طرح شده درخصوص فرضیه شماره1 تحقیق :
به منظور سنجش و اندازه گیری متغیر "تاثیر تشویقات و تسهیلات مالیاتی بر ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی " در پرسشنامه تحقیق، 5 پرسش طرح گردیده است. این پرسش ها در مقیاس لیکرت و با گویه های ( خیلی زیاد، زیاد، متوسط، کم و خیلی کم) مورد سنجش واقع شده اند در جدول زیر توزیع فراوانی این پرسش ها ارائه گردیده است.
جدول5-4- بررسی تاثیر تشریفات وتسهیلات مالیاتی بر ارتقاء تمکین
جدول 5-4- بررسی تاثیر تشویقات و تسهیلات مالیاتی بر ارتقاء تمکین
خیلی زیاد
زیاد
تا حدودی
کم
خیلی کم
کـــل
به نظر شما در نظر گرفتن جایزه خوش حسابی (موضوع ماده 189 و 190 ق.م.م) تا چه میزان در تمکین مالیاتی موثر است
فراوانی
37
37
77
30
21
202
درصــد
18.3%
18.3%
38.1%
14.9%
10.4%
100.0%
بخشودگی جرایم مالیاتی تا چه حد در تمکین مالیاتی موثر می باشد
فراوانی
46
90
51
11
0
198
درصــد
23.2%
45.5%
25.8%
5.6%
.0%
100.0%
تخفیفات مالیاتی را تا چه اندازه در تمکین مالیاتی موثر می دانید
فراوانی
51
85
52
5
0
193
درصــد
26.4%
44.0%
26.9%
2.6%
0%
100.0%
تقسیط طولانی مدت بدهی مودیان(موضوع ماده 167 ق.م.م) تا چه میزان در تمکین مالیاتی موثر می باشد.
فراوانی
21
69
75
32
6
203
درصــد
10.3%
14.0%
36.9%
15.8%
3.0%
100.0%
اجرای طرح انتخاب مودیان نمونه که تمکین نموده اند تا چه اندازه در تشویق دیگر مودیان در جهت تمکین مالیاتی موثر است
فراوانی
11
30
105
33
24
203
درصــد
5.4%
14.8%
51.7%
16.3%
11.8%
100.0%
به منظور برآورد اندازه ای از متغیر " تاثیر تشویقات و تسهیلات مالیاتی بر ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی " ، پرسش های فوق را با در نظر گرفتن الزامات کمی نمودن طیف لیکرت (بر اساس اصول روش تحقیق) کمی کرده و بدین ترتیب اندازه ای از متغیر مذکور را محاسبه نموده ایم. در جدول و نمودار زیر آماره های توصیفی در خصوص این متغیر محاسبه شده است.
جدول6-4-بررسی نتایج فرضیه اول
جدول 6-4- بررسی نتایج فرضیه اول
N
دامنه تغییرات
مینیمم
ماکسیمم
میانگین
انحراف معیار
واریانس
تاثیر تشویقات و تسهیلات مالیاتی
187
2.40
2.20
4.60
3.4321
59842.
358.
N (listwise)
187
-میانگین متغیر مورد بررسی برابر با 3.43با انحراف معیار598. محاسبه شده است در نمودار ارائه شده ذیل با ارائه نمودار توزیع فراوانی این متغیر مورد معرفی قرار گرفته است :
نمودار 5-4 – تاثیر تشویقات مالیاتی بر ارتقاء تمکین
– از نظر 8.56% پاسخگویان تاثیر تشویقات و تسهیلات مالیاتی بر ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی در سطح کم ارزیابی شده است 52.41% نیز گزینه متوسط را مورد انتخاب قرار داده اند ، در پاسخ به این پرسش 28.34% گزینه زیاد و 10.7گزینه خیلی زیاد را مورد انتخاب قرار داده اند .
2-3-4- تحلیل توصیفی پرسشهای طرح شده درخصوص فرضیه شماره 2تحقیق :
به منظور سنجش و اندازه گیری متغیر "تاثیر مجازات مالیاتی بر ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی " در پرسشنامه تحقیق، 5 پرسش طرح گردیده است. این پرسش ها در مقیاس لیکرت و با گویه های ( خیلی زیاد، زیاد، متوسط، کم و خیلی کم) مورد سنجش واقع شده اند در جدول زیر توزیع فراوانی این پرسش ها ارائه گردیده است.
جدول7-4- بررسی تاثیر مجازات مالیاتی بر ارتقاء تمکین
جدول 7-4- بررسی تاثیرمجازات مالیاتی بر ارتقاء تمکین
خیلی زیاد
زیاد
تا حدودی
کم
خیلی کم
کـــل
اعمال جرایم مالیاتی را تا حد میزان در تمیکین مالیاتی موثر می دانید
فراوانی
37
71
44
27
19
198
درصــد
18.7%
35.9%
22.2%
13.6%
9.6%
100.0%
عدم تعلق معافیت مالیاتی بدلیل عدم تسلیم اظهارنامه و ترازنامه و حساب سود و زیا ن )موضوع تبصره ماده 193 ق.م.م) تا چه مقدار در تمکین مالیاتی موثر می باشد
فراوانی
45
55
61
13
24
198
درصــد
22.7%
27.8%
30.8%
6.6%
12.1%
100.0%
ممنوع الخروج کردن مودیان مالیاتی بدهکار(موضوع ماده 202 ق.م.م( تا چه اندازه در تمکین مالیاتی موثر است
فراوانی
62
75
58
7
1
203
درصــد
30.5%
36.9%
28.6%
3.4%
5.%
100.0%
عدم صدور مفاصا حساب از طرف اداره مالیاتی جهت صدور یا تمدید کارت بازرگانی و پروانه کسب، دریافت تسهیلات بانکی و یا نقل و انتقال املاک در صورت داشتن بدهی مالیاتی را تا چه میزان در تمیکن مالیاتی موثر می دانید
فراوانی
105
65
30
3
0
203
درصــد
51.7%
32.0%
14.8%
1.5%
0.%
100.0%
توقیف اموال مودیان در صورت داشتن بدهی )موضوع ماده 211 ق.م.م( تا چه حد در تمکین مالیاتی موثر می باشد
فراوانی
81
59
61
1
1
203
درصــد
39.9%
29.1%
30.0%
5.%
5.%
100.0%
به منظور برآورد اندازه ای از متغیر " تاثیر مجازات مالیاتی بر ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی " ، پرسش های فوق را با در نظر گرفتن الزامات کمی نمودن طیف لیکرت (بر اساس اصول روش تحقیق) کمی کرده و بدین ترتیب اندازه ای از متغیر مذکور را محاسبه نموده ایم. در جدول و نمودار زیر آماره های توصیفی در خصوص این متغیر محاسبه شده است.
جدول 8-4-بررسی نتایج فرضیه دوم
بررسی نتایج فرضیه دوم جدول8-4-
N
دامنه تغییرات
مینیمم
ماکسیمم
میانگین
انحراف معیار
واریانس
تاثیرمجازات مالیاتی
198
2.08
2.20
5.00
3.8273
69184.
479.
N (listwise)
198
میانگین متغیر مورد بررسی برابر با 3.82با انحراف معیار691. محاسبه شده است در نمودار ارائه شده در صقحه بعد با ارائه نمودار توزیع فراوانی این متغیر مورد معرفی قرار گرفته است :
نمودار 6-4- تاثیر مجازات مالیاتی بر ارتقاء تمکین
-از نظر 9.09% پاسخگویان، تاثیر مجازات مالیاتی بر ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی در سطح کم ارزیابی شده است 30.2% نیز گزینه متوسط را مورد انتخاب قرار داده اند ، در پاسخ به این پرسش 39.39% گزینه زیاد و 31.31% گزینه خیلی زیاد را مورد انتخاب قرار داده اند .
3-3-4- تحلیل توصیفی پرسشهای طرح شده در خصوص فرضیه شماره سه تحقیق :
به منظور سنجش و اندازه گیری متغیر "تاثیر تخصص و کارایی ماموران تشخیص مالیات در جهت اجرای عدالت مالیاتی بر ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی " در پرسشنامه تحقیق، 8 پرسش طرح گردیده است. این پرسش ها در مقیاس لیکرت و با گویه های ( خیلی زیاد، زیاد، متوسط، کم و خیلی کم) مورد سنجش واقع شده اند در جدول زیر توزیع فراوانی این پرسش ها ارائه گردیده است.
جدول 9-4-بررسی تاثیر تخصیص وکارایی ماموران مالیاتی بر ارتقاء تمکین
جدول 9-4- بررسی تاثیر تخصص و کارایی ماموران مالیاتی بر ارتقاء تمکین
خیلی زیاد
زیاد
تا حدودی
کم
خیلی کم
کـــل
تخصص
سطح دانش و آگاهی ماموران مالیاتی از قوانین و مقررات مالی و مالیاتی را تا چه مقدار در تمکین مالیاتی موثر ارزیابی می کنید
فراوانی
67
106
25
5
0
203
درصــد
33.0%
52.2%
12.3%
2.5%
0.%
100.0%
تجربه و سابقه شغلی ماموران مالیاتی در تشخیص مالیات تا چه اندازه درتمکین مالیاتی موثر است
فراوانی
67
97
35
0
4
203
درصــد
33.0%
47.8%
17.2%
0.%
2.0%
100.0%
توسعه آموزشهای عمومی و تخصصی برای ماموران مالیاتی را تا چه میزان در تمکین مالیاتی موثر می دانید
فراوانی
49
90
54
5
5
203
درصــد
24.1%
44.3%
26.6%
2.5%
2.5%
100.0%
برگزاری آزمون تعیین سطح برای ماموران مالیاتی در هر سال توسط سازمان مالیاتی در جهت مطالعه و افزایش دانش مالیاتی تا چه حد در تمکین مالیاتی موثر می باشد
فراوانی
24
28
65
31
55
203
درصــد
11.8%
13.8%
32.0%
15.3%
27.1%
100.0%
کارایی
کاستن تعداد پرونده های هر واحد مالیاتی در جهت افزایش کارآیی و رسیدگی دقیقتر توسط کارشناسان ارشد مالیاتی تا چه مقدار در تمکین مالیاتی موثر ارزیابی می کنید
فراوانی
114
65
19
0
0
198
درصــد
57.6%
32.8%
9.6%
0.%
0.%
100.0%
اختصاص فضای مناسب و استاندارد کاری برای ماموران مالیاتی جهت آرامش فکری و روحی برای تشخیص مالیات تا چه اندازه در تمکین مالیاتی موثر می باشد
فراوانی
127
37
24
15
0
203
درصــد
62.6%
18.2%
11.8%
7.4%
0.%
100.0%
ارتباط و همکاری بین واحدهای مختلف مالیاتی بدون تشریفات زائد اداری تا چه میزان در تمکین مالیاتی موثر است
فراوانی
78
61
58
1
0
198
درصــد
39.4%
30.8%
29.3%
5.%
0.%
100.0%
استفاده از رایانه، اینترنت و … در رسیدگی به پرونده های مالیاتی و دریافت به موقع اطلاعات مالیاتی تا چه حد در تمکین مالیاتی موثر است
فراوانی
109
63
15
16
0
203
درصــد
53.7%
31.0%
7.4%
7.9%
0.%
100.0%
به منظور برآورد اندازه ای از متغیر های " تاثیر تخصص ماموران تشخیص مالیات ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی " ،" تاثیر کارایی ماموران تشخیص مالیات ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی " پرسش های فوق را با در نظر گرفتن الزامات کمی نمودن طیف لیکرت (بر اساس اصول روش تحقیق) کمی کرده و بدین ترتیب اندازه ای از متغیر های مذکور را محاسبه نموده ایم. در جدول و نمودار زیر آماره های توصیفی در خصوص این متغیر محاسبه شده است.
جدول10-4- بررسی نتایج فرضیه سوم
جدول 10-4- بررسی نتایج فرضیه سوم
N
دامنه تغییرات
مینیمم
ماکسیمم
میانگین
انحراف معیار
واریانس
تاثیر تخصص ماموران تشخیص مالیات
203
3.25
1.75
5.00
3.6970
73582.
541.
تاثیر کارایی ماموران تشخیص مالیات
193
2.50
2.50
5.00
4.3148
63815.
407.
N (listwise)
193
– میانگین متغیر تاثیر تخصص ماموران تشخیص مالیات ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی با 3.69با انحراف معیار735. محاسبه شده است.
-میانگین متغیر تاثیر کارایی ماموران تشخیص مالیات ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی با 4.31با انحراف معیار638. محاسبه شده است.
نمودار 7-4- تاثیر تخصص ماموران تشخیص مالیات بر ارتقاء تمکین
نموار8-4 تاثیرکارایی ماموران تشخیص مالیات بر ارتقاء تمکین
4-3-4- تحلیل توصیفی پرسشهای طرح شده در خصوص فرضیه شماره چهار تحقیق :
به منظور سنجش و اندازه گیری متغیر "تاثیر ارتقاء فرهنگ مالیاتی بر ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی " در پرسشنامه تحقیق، 5 پرسش طرح گردیده است. این پرسش ها در مقیاس لیکرت و با گویه های ( خیلی زیاد، زیاد، متوسط، کم و خیلی کم) مورد سنجش واقع شده اند در جدول زیر توزیع فراوانی این پرسش ها ارائه گردیده است.
جدول11-4- بررسی تاثیر ارتقاء فرهنگ مالیاتی بر ارتقاء تمکین
جدول 11-4- بررسی تاثیر ارتقاء فرهنگ مالیاتی بر ارتقاءتمکین
خیلی زیاد
زیاد
تا حدودی
کم
خیلی کم
کـــل
آگاه نمودن مودیان از فواید اجتماعی و اقتصادی مالیات برای جامعه تا چه اندازه در تمکین مالیاتی موثر است
فراوانی
87
53
37
26
0
203
درصــد
42.9%
26.1%
18.2%
12.8%
0.%
100.0%
اعتقاد مودیان به اینکه منابع عظیم زیر زمینی به نسل های آینده تعلق دارد و باید صرف سرمایه گذاری شود و نباید مخارج کشور به جای مالیات از این منبع تامین شود تا چه میزان در تمکین مالیاتی موثر است
فراوانی
64
42
53
34
5
198
درصــد
32.3%
21.2%
26.8%
17.2%
2.5%
100.0%
باور مودیان به اینکه مالیات به عنوان دیون قطعی به جامعه می باشد را تا چه حد در تمکین مالیاتی موثر می دانید
فراوانی
78
39
53
27
6
203
درصــد
38.4%
19.2%
26.1%
13.3%
3.0%
100.0%
احساس مسئولیت داشتن و اینکه پرداخت مالیات وظیفه ملی مودیان در جهت ادامه بقاء حکومت می باشد تا چه مقدار در تمکین مالیاتی موثر است
فراوانی
78
52
37
30
6
203
درصــد
38.4%
25.6%
18.2%
14.8%
3.0%
100.0%
رعایت دقیق و منظم قوانین عمومی و تخصصی مالیاتی از سوی مودیان تا چه اندازه در تمکین مالیاتی موثر می باشد
فراوانی
83
78
35
7
0
203
درصــد
40.9%
38.4%
17.2%
3.4%
0.%
100.0%
به منظور برآورد اندازه ای از متغیر " تاثیر ارتقاء فرهنگ مالیاتی بر ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی " ، پرسش های فوق را با در نظر گرفتن الزامات کمی نمودن طیف لیکرت (بر اساس اصول روش تحقیق) کمی کرده و بدین ترتیب اندازه ای از متغیر مذکور را محاسبه نموده ایم. در جدول و نمودار زیر آماره های توصیفی در خصوص این متغیر محاسبه شده است.
جدول 12-4- بررسی نتایج فرضیه چهارم
جدول12-4- بررسی نتایج فرضیه چهارم
N
دامنه تغییرات
مینیمم
ماکسیمم
میانگین
انحراف معیار
واریانس
تاثیرارتقاء فرهنگ مالیاتی بر ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی
198
3.40
1.60
5.00
3.8545
89955.
809.
N (listwise)
198
– میانگین متغیر تاثیر ارتقاء فرهنگ مالیاتی بر ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی با 3.85با انحراف معیار899.محاسبه شده است .
نمودار 9-4- تاثیر ارتقاء فرهنگ مالیاتی بر تمکین
– 2.53% از پاسخگویان در بیان تاثیر متغیر ارتقاء فرهنگ مالیاتی بر ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی، گزینه خیلی کم و 5.56% گزینه کم را مورد انتخاب قرار داده اند گزینه متوسط نیز با درصد فراوانی 29.29% متناظر شده است .-در این بررسی گزینه خیلی زیاد و زیاد نیز به ترتیب 19.19% و 43.4% از حجم نمونه را به خود اختصاص داده اند .
5-3-4- تحلیل توصیفی پرسشهای طرح شده در خصوص فرضیه شماره پنج تحقیق :
به منظور سنجش و اندازه گیری متغیر "تاثیر مشارکت دادن مودیان و توجیه آنان از نحوه محاسبه مالیات بر ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی " در پرسشنامه تحقیق، 5 پرسش طرح گردیده است. این پرسش ها در مقیاس لیکرت و با گویه های ( خیلی زیاد، زیاد، متوسط، کم و خیلی کم) مورد سنجش واقع شده اند در جدول زیر توزیع فراوانی این پرسش ها ارائه گردیده است
جدول 13-4-بررسی تاثیر مشارکت دادن مودیان و توجیه آنان از نحوه محاسبه مالیات
جدول13-4- بررسی تاثیر مشارکت دادن مودیان و توجیه آنان از نحوه محاسبه مالیات بر ارتقاء تمکین
خیلی زیاد
زیاد
تا حدودی
کم
خیلی کم
کـــل
آگاهی مودیان از چگونگی مراحل ارزیابی دقیق مالیاتها تا چه حد در تمکین مالیاتی موثر می باشد.
فراوانی
60
80
43
20
0
203
درصــد
29.6%
39.4%
21.2%
9.9%
0.%
100.0%
برگزاری کارگاههای آموزشی جهت مودیان از طریق سازمان مالیاتی یا اتحادیه ها تا چه مقدار در تمکین مالیاتی موثر می باشد
فراوانی
55
74
54
15
5
203
درصــد
27.1%
36.5%
26.6%
7.4%
2.5%
100.0%
مشارکت یک فرد آگاه در جایگاه نماینده مودی طی جلسات رسیدگی تا چه میزان در تمکین مالیاتی موثر است
فراوانی
50
86
46
16
5
203
درصــد
24.6%
42.4%
22.7%
7.9%
2.5%
100.0%
توجه ماموران مالیاتی به اظهارات و نقطه نظرات مودیان مالیاتی تا چه حد در تمکین مالیاتی موثر است
فراوانی
48
90
60
5
0
203
درصــد
23.6%
44.3%
29.6%
2.5%
0.%
100.0%
تمایل ماموران مالیاتی به پاسخ دقیق و روشن به سوالات مودیان تا چه اندازه در تمکین مالیاتی موثر می باشد.
فراوانی
70
80
53
0
0
203
درصــد
34.5%
39.4%
26.1%
0.%
0.%
100.0%
به منظور برآورد اندازه ای از متغیر " تاثیر مشارکت دادن مودیان و توجیه آنان از نحوه محاسبه مالیات بر ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی " ، پرسش های فوق را با در نظر گرفتن الزامات کمی نمودن طیف لیکرت (بر اساس اصول روش تحقیق) کمی کرده و بدین ترتیب اندازه ای از متغیر مذکور را محاسبه نموده ایم. در جدول و نمودار زیر آماره های توصیفی در خصوص این متغیر محاسبه شده است.
جدول 14-4- بررسی نتایج فرضیه پنجم
جدول14-4- بررسی نتایج فرضیه پنجم
N
دامنه تغییرات
مینیمم
ماکسیمم
میانگین
انحراف معیار
واریانس
تاثیر مشارکت دادن مودیان و توجیه آنان از نحوه محاسبه مالیات
203
3.20
1.80
5.00
3.8867
69508.
483.
N (listwise)
203
-میانگین متغیر تاثیر مشارکت دادن مودیان و توجیه آنان از نحوه محاسبه مالیات بر ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی با 3.88با انحراف معیار695. محاسبه شده است.
نمودار 10-4 – تاثیر مشارکت دادن مودیان و توجیه آنان از نحوه محاسبه مالیات بر ارتقاء تمکین
-درصد فراوانی متناظر با گزینه های خیلی کم و کم در بیان تاثیر تاثیر مشارکت دادن مودیان و توجیه آنان بر ارتقاء تمکین مودیان هر یک برابر با 2.46گزارش شده است .در این بررسی 28.08% نیز گزینه متوسط را مورد انتخاب قرار داده اند ، در پاسخ به این پرسش 33.99% گزینه زیاد و 33% گزینه خیلی زیاد را مورد انتخاب قرار داده اند .
جدول 15-4 نتایج کلی تحقیق به تفکیک فرضیه ها
فرضیه های تحقیق
N
دامنه تغییرات
مینیمم
ماکسیمم
میانگین
انحراف معیار
واریانس
تاثیر تشویقات و تسهیلات مالیاتی بر ارتقاء تمکین
187
2.40
2.20
4.60
3.4321
59842.
358.
تاثیر مجازات مالیاتی بر ارتقاء تمکین
198
2.80
2.20
5.00
3.8273
69184.
479.
تاثیر تخصص ماموران مالیاتی بر ارتقاء تمکین
203
3.25
1.75
5.00
3.6970
73582.
541.
تاثیر کارایی ماموران مالیاتی بر ارتقاء تمکین
193
2.50
2.50
5.00
4.3148
63815.
407.
تاثیر ارتقاء فرهنگ مالیاتی بر ارتقاء تمکین
198
3.40
1.60
5.00
3.8545
89955.
809.
تاثیر مشارکت دادن مودیان و توجیه آنان از نحوه محاسبه مالیات بر ارتقاء تمکین
203
3.20
1.80
5.00
3.8867
69508.
483.
فصل پنجم
نتیجه گیری و پیشنهادات
1-5 مقدمه
در هر پژوهش محقق پس از جمع آوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل آن باید نتیجه تحقیقات خود را در قالب فرضیه های عنوان شده ارائه دهد. این پژوهش تلاشی است جهت یافتن عوامل موثر بر ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی در اداره کل مالیاتی استان مرکزی. درطراحی فرضیه ها و سوالات تحقیق ضمن بهره گیری از ادبیات تحقیق از نظرات کارشناسان مالیاتی استفاده شده است. در این فصل ابتدا به تشریح نتایج حاصل از بررسی هر یک از فرضیه های تحقیق پرداخته و در ادامه پیشنهاداتی مبتنی بر یافته های تحقیق و همچنین برای تحقیقات آتی ارائه می گردد.
2-5- تشریح نتایج آزمون فرضیه ها
با توجه به تجزیه و تحلیل های صورت گرفته برای هر یک از فرضیه ها در فصل چهارم، ابتدا به تفکیک به نتایج بدست آمده از بررسی هر یک از فرضیه ها پرداخته و در ادامه نتیجه کلی تحقیق ارائه می گردد.
فرضیه اول : تشویقات و تسهیلات مالیاتی بر ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی تاثیر می گذارد.
نتایج بدست آمده از آزمون این فرضیه طبق جدول 6-4 نشان می دهد از نظر ماموران مالیاتی استان مرکزی هر چه اقدامات در جهت تشویق مودیان به پرداخت مالیات ( اعم از در نظر گرفتن جایزه خوش حسابی، تخفیفات مالیاتی، اجرای طرح انتخاب مودیان نمونه و… ) و همچنین ارائه تسهیلات پرداخت ( مثل تقسیط طولانی مدت بدهی مودیان) بیشتر صورت گیرد تمکین مالیاتی بیشتر خواهد بود. این تحقیق همراستا با تحقیق کریستینا مورفی ( 2008و2 ) با عنوان " وادار کردن به تمکین مالیاتی : تنبیه کردن یا تشویق " که تشویقات مالیاتی یکی از عوامل موثر بر تمکین مودیان مالیاتی عنوان شده است.همچنین این یافته در راستای نتایج تحقیق آقای عبدالمجید کوزه گز کالجی ( 1383) باعنوان " بررسی عوامل موثر بر فرار مالیاتی از دیدگاه ممیزان مالیاتی " بوده که در آن معافیت های مالیاتی به عنوان یکی از عوامل موثر بر جلوگیری از فرار مالیاتی عنوان شده است.
فرضیه دوم : مجازات مالیاتی بر ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی تاثیر می گذارد.
یافته های بدست آمده از آزمون این فرضیه طبق جدول 8-4 نشان می دهد از نظر ماموران مالیاتی استان مرکزی هر چه میزان مجازاتهای مالیاتی مانند اعمال جرائم مالیاتی، ممنوع الخروج کردن، توقیف اموال، محرومیت استفاده از معافیت مالیاتی در صورت عمل ننمودن به تکالیف قانونی و… بیشتر باشد تمکین مالیاتی توسط مودیان بیشتر خواهد بود. این تحقیق مطابق با تحقیق رونالد گامینگس ( 2005 ) در مقاله ای تحت عنوان " اثرات روحیه مالیاتی نسبت به تمکین مالیاتی " است که بیان می کند کوشش های اجباری سازمان مالیاتی می تواند تمکین مالیاتی را افزایش دهد. همچنین این تحقیق همراستا با تحقیق چن ( 2003 ) بوده که در مقاله خود تحت عنوان " فرار از مالیات در الگوی رشد درون رو " افزایش جریمه های فرار از مالیات را یکی از عوامل کاهش فرار مالیاتی می شمارد.
فرضیه سوم : تخصص و کارایی ماموران تشخیص مالیات در جهت اجرای عدالت مالیاتی بر ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی تاثیر می گذارد.
نتایج بدست آمده از آزمون این فرضیه طبق جدول 10-4 نشان می دهد از نظر ماموران مالیاتی استان مرکزی هرچه میزان تخصص ( اعم از دانش و آگاهی ، تجربه و… ) و کارایی ( اعم از اختصاص تعداد پرونده های استاندارد جهت رسیدگی، فضای مناسب کاری، ارتباط بین واحدهای مختلف رسیدگی و… ) ماموران مالیاتی بیشتر باشد تاثیر مثبتی در ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی خواهد داشت. این یافته ها همراستا با تحقیق عبدالرضا محمدی( 1386) در مقاله ای تحت عنوان " بررسی عوامل موثر بر تمکین مودیان مالیاتی " بوده که نقش افزایش سطح سواد مالیاتی راعامل موثر بر تمکین مالیاتی می شمارد. همچنین نتایج این تحقیق همراستا با تحقیق آقای عبدالمجید کوزه گز کالجی (1383) در مقاله ای تحت عنوان " بررسی عوامل موثر برفرار مالیاتی از دیدگاه ممیزان مالیاتی " بوده که آموزشهای مستمر مالیاتی را از عوامل موثر بر تمکین مودیان مالیاتی می شمارد.
فرضیه چهارم : ارتقاء فرهنگ مالیاتی بر ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی تاثیر می گذارد.
یافته های بدست آمده از آزمون این فرضیه طبق جدول 12-4 نشان می دهد از نظر ماموران مالیاتی استان مرکزی هر چه تلاش ها در جهت افزایش فرهنگ مالیاتی مانند باور مردم به پرداخت مالیات به عنوان دیون قطعی، آگاه نمودن مودیان از فواید اجتماعی و اقتصادی مالیات، احساس پرداخت مالیات به عنوان وظیفه ملی، جبران هزینه های جاری کشور از طریق مالیات به جای نفت و… بیشتر باشد تمکین مالیاتی توسط مودیان مالیاتی بیشتر صورت می گیرد. این نتایج همراستا با تحقیق لوراسور ( 2004) در مقاله ای تحت عنوان " یک مدل اقتصادی از تمکین مالیاتی با تاکید بر اخلاق شخصی و گروهی " بوده که متغییر فرهنگ را موثر در تمکین مالیاتی بیان می کند. همچنین این یافته ها همراستا با تحقیق آقای عین اله علاء( 1373) در مقاله ای تحت عنوان " سخنی در باب فرهنگ مالیاتی " بوده که متغییر نحوه نگرش مردم نسبت به مالیات را یکی از عوامل موثر بر تمکین مالیاتی می شمارد.
فرضیه پنجم : مشارکت دادن مودیان و توجیه آنان از نحوه محاسبه مالیات بر ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی تاثیر می گذارد.
نتایج بدست آمده از آزمون این فرضیه طبق جدول 14-4 نشان می دهد از نظر ماموران مالیاتی استان مرکزی هر چقدر مشارکت مودیان در رسیدگی به پرونده های مالیاتی و توجیه آنان از نحوه محاسبه مالیات ( مثل توجه ماموران مالیاتی به اظهارات مودیان، پاسخ به سوالات آنان و… ) بیشتر باشد در نتیجه تمکین مالیاتی هم بیشتر خواهد بود. این یافته ها همراستا با تحقیق آقای عین اله علاء( 1373)در مقاله ای تحت عنوان " سخنی در باب فرهنگ مالیاتی " بوده که کاهش فاصله بین ماموران و مردم را از عوامل تمکین مالیاتی می شمارد.
3-5- نتیجه گیری کلی تحقیق
با توجه به عنوان تحقیق که به بررسی عوامل موثر بر ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی پرداخته و این موضوع یکی از اهداف اصلی سازمان مالیاتی کشور می باشد، لذا با توجه به مباحث مطرح شده در قبل به این نتیجه می رسیم که عوامل موثری در تمکین مودیان مالیاتی موثر بوده که از آنجمله می توان به تخصص و کارایی ماموران تشخیص مالیات در تشخیص صحیح ماخذ درآمد مشمول مالیات اشاره نمود بطوریکه هرچقدر دانش وتوانایی شخصی مامور تشخیص مالیات و همچنین فضای اداری و شرایط کاری مناسب جهت تشخیص مالیات وجود داشته و مامور تشخیص مالیات بتواند در آرامش کامل و بطور دقیق اقدام به محاسبه مالیات نمایید، چنین مالیاتی به عدالت نزدیک تر بوده و بیشتر مورد پذیرش مودی مالیاتی قرار خواهد گرفت.
مشارکت دادن مودیان، بررسی اظهارات و دفاعیات آنان و توضیح نحوه محاسبه ماخذ درآمد مشمول مالیات می تواند گام موثری در پذیرش مالیات از سوی مودیان باشد.
تاثیر فرهنگ مالیاتی نیز بر کسی پوشیده نبوده و کشورهایی که دارای فرهنگ مالیاتی بالاتری می باشند، مالیات را بعنوان یک وظیفه ملی می دانند.
همچنین تشویقات، تسهیلات و مجازات مالیاتی ( در صورت عدم تمکین مالیات ) از دیگر عوامل موثر بر تمکین مودیان مالیاتی می باشد.
4-5- پیشنهادها
در این تحقیق با توجه به اینکه محقق مدت زمانی را صرف جمع آوری اطلاعات نموده و همچنین طی جلسات متعدد از نقطه نظرات کارشناسان ذیربط استفاده نموده و باتوجه به نتایج حاصل از تحقیق صورت گرفته پیشنهادات تحقیق در قالب پیشنهاداتی مبتنی بر یافته های تحقیق و پیشنهاداتی جهت تحقیقات آتی ارائه می گردد.
1-4-5- پیشنهاداتی مبتنی بر یافته های تحقیق
بر اساس نتایج حاصل از فرضیه اول تشویقات و تسهیلات مالیاتی در تمکین مودیان مالیاتی موثر بوده، لذا ماموران مالیاتی باید با آگاه نمودن مادیان مالیاتی از تشویقات و تسهیلات پیش بینی شده برای آنان زمینه تمکین مالیاتی را فراهم نموده و همچنین سازمان مالیاتی کشور باید تدابیری بیندیشد که علاوه بر الزام ماموران مالیاتی به اجرای دقیق قوانین مالیاتی در خصوص تشویقات و تسهیلات مالیاتی، نسبت به ایجاد تمهیدات دیگری بصورت وضع قانون یا از طریق صدور بخشنامه در این خصوص اقدام نماید.
نتایج حاصل از فرضیه دوم نشان می دهد که هر چه مجازات مالیاتی مودیان مخاطی بیشتر باشد، ترس از جریمه شدن عامل بازدارنده از فرار مالیاتی خواهد بود. لذا اعمال جرایم مالیاتی باید بطور جدی توسط ماموران مالیاتی مورد توجه قرار گیرد و سازمان مالیاتی کشور با همکاری سایر مراجع ذیربط با مقابله با فراریان از مالیات زمینه هرچه بیشتر ضمانت اجرایی قانون مالیاتی را فراهم آورند.
یافته های فرضیه سوم تحقیق نشان می دهد تخصص و کارایی ماموران مالیاتی عامل موثر در تمکین مالیاتی می باشد. چراکه هرچه دانش و تجربه ماموران تشخیص بیشتر باشد، مالیات تشخیصی دقیق تر بوده و باعث عدم اعتراض مودیان به مراجع حل اختلاف مالیاتی و طولانی شدن زمان قطعیت مالیات می باشد. لذا سازمان مالیاتی کشور باید در استخدام نیروی انسانی از افرادی با رشته تحصیلی مرتبط استفاده نموده و با برگذاری کلاس های آموزشی های ضمن سال توان فنی ماموران تشخیص مالیات را افزایش دهد. همچنین در نظر گرفتن فضای کاری مناسب و وسایل لازم و ارجاء تعداد پروندهای مالیاتی استاندارد جهت رسیدگی از موارد مهم دیگری است که باید مورد توجه سازمان مذکور باشد.
بر اساس فرضیه چهارم هرچه فرهنگ مالیاتی در کشور بیشتر رواج داشته باشد، تمایل مودیان به پرداخت مالیات بیشتر خواهد بود لذا مسولان مالیاتی چه در راس سازمان مالیاتی و چه در سطح ادارات کل مالیاتی استانها باید با آگاه نمودن مودیان مالیاتی از فواید اجتماعی و اقتصادی پرداخت مالیات و همچنین آگاه نمودن آنان از قوانین مالیاتی از طریق اطلاع رسانی های پیوسته، تلاش بیشتر در جهت ارتقاء فرهنگ مالیاتی انجام دهند.
نتایج حاصل از فرضیه پنجم نشان می دهد هرچقدر مودیان مالیاتی از مراحل تشخیص پرونده مالیاتی اطلاع داشته باشند و ارتباط نزدیک تر با مامور تشخیص مالیات داشته و همچنین از نحوه محاسبه مالیات اطلاع داشته باشند در نتیجه قابلیت پذیرش مالیات بیشتر می شود، لذا ماموران تشخیص مالیات باید این نکته را مدنظر قرار داده و فقط به نوشتن مالیات بدون توجه به اظهارات مودی اکتفا نکنند. در این راستا اتحادیه های اصناف نیز باید با همکاری سازمان مالیاتی با تشکیل جلسات توجیهی جهت مودیان مالیاتی نقش مشارکتی آنان را افزایش دهند.
2-4-5- پیشنهادهای برای تحقیق های آتی
پیشنهاد می شود که تحقیقات آتی از دیدگاه ماموران مالیاتی به تفکیک ماموران تشخیص مالیات بر شرکتها و ماموران تشخیص مالیات اشخاص حقیقی صورت گیرد.
پیشنهاد می شود در تحقیقات آتی عوامل موثر بر تمکین مالیاتی را از دیدگاه ماموران مالیاتی سایر استانها بررسی شود.
با توجه به در بعضی از موارد بخشی از دلایل عدم تمکین مالیات توسط مودیان مالیات بر شرکتها وجوه اختلاف بین قوانین ومقررات مالیاتی با استانداردهای حسابداری و حسابرسی می باشد، لذا پیشنهاد می شود در تحقیقات آتی به بررسی این وجوه اختلاف پرداخته شود.
پیوست ها
پیوست شماره 1- پرسشنامه
" بسمه تعالی "
پرسشنامه
همکار گرامی، ضمن سپاس از فرصتی که در اختیار اینجانب قرار دادید پرسشنامه ای که پیش رو دارید به گردآوری اطلاعات جهت تکمیل پایان نامه ای تحت عنوان " عوامل موثر بر ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی اداره کل مالیاتی استان مرکزی " می پردازد، لذا امید است با توجه به تجربیات جنابعالی و تکمیل صادقانه این پرسشنامه گامی موثر در جهت ارتقاء تمکین مودیان مالیاتی برداریم.
با تشکر
علی حبیبی کمیجانی
دانشجوی کارشناسی ارشد حسابداری
مشخصات فردی:
جنس : مرد زن
میزان تحصیلات :
کمتر از لیسانس لیسانس فوق لیسانس و بالاتر
سمت شغلی :
کارشناس ارشد مالیاتی رئیس گروه مالیاتی رئیس امور مالیاتی
مدت سابقه خدمت :
کمتر از 5 سال 6 تا 10 سال 11 تا 20 سال بالاتر از 20 سال
1 – به نظر شما درنظر گرفتن جایزه خوش حسابی ( موضوع ماده 189 و 190 ق. م. م ) تا چه میزان در تمکین مالیاتی موثر است.
خیلی زیاد زیاد تا حدودی کم خیلی کم
2 – بخشودگی جرائم مالیاتی تا چه حد در تمکین مالیاتی موثر می باشد.
خیلی زیاد زیاد تا حدودی کم خیلی کم
3 – تخفیفات مالیاتی را تا چه اندازه در تمکین مالیاتی موثر می دانید.
خیلی زیاد زیاد تا حدودی کم خیلی کم
4 – تقسیط طولانی مدت بدهی مودیان ( موضوع ماده 167 ق.م.م ) تا چه میزان در تمکین مالیاتی موثر می باشد.
خیلی زیاد زیاد تا حدودی کم خیلی کم
5 – اجرای طرح انتخاب مودیان نمونه که تمکین نموده اند تا چه اندازه در تشویق دیگر مودیان در جهت تمکین مالیاتی موثر است.
خیلی زیاد زیاد تا حدودی کم خیلی کم
6 – اعمال جرائم مالیاتی را تا حد میزان در تمکین مالیاتی موثر می دانید.
خیلی زیاد زیاد تا حدودی کم خیلی کم
7- عدم تعلق معافیت مالیاتی بدلیل عدم تسلیم اظهارنامه و ترازنامه و حساب سود و زیان ( موضوع تبصره ماده 193 ق.م.م ) تا چه مقدار در تمکین مالیاتی موثر می باشد.
خیلی زیاد زیاد تا حدودی کم خیلی کم
8 – ممنوع الخروج کردن مودیان مالیاتی بدهکار ( موضوع ماده 202 ق.م.م ) تا چه اندازه در تمکین مالیاتی موثر است.
خیلی زیاد زیاد تا حدودی کم خیلی کم
9 – عدم صدور مفاصا حساب از طرف اداره مالیاتی جهت صدور یا تمدید کارت بازرگانی و پروانه کسب، دریافت تسهیلات بانکی و یا نقل و انتقال املاک در صورت داشتن بدهی مالیاتی را تا چه میزان در تمکین مالیاتی موثر می دانید.
خیلی زیاد زیاد تا حدودی کم خیلی کم
10 – توقیف اموال مودیان در صورت داشتن بدهی ( موضوع ماده 211 ق.م.م ) تا چه حد در تمکین مالیاتی موثر می باشد.
خیلی زیاد زیاد تا حدودی کم خیلی کم
11 – سطح دانش و آگاهی ماموران مالیاتی از قوانین و مقررات مالی و مالیاتی را تا چه مقدار در تمکین مالیاتی موثر ارزیابی می کنید.
خیلی زیاد زیاد تا حدودی کم خیلی کم
12 – تجربه و سابقه شغلی ما موران مالیاتی در تشخیص مالیات تا چه اندازه در تمکین مالیاتی موثر است.
خیلی زیاد زیاد تا حدودی کم خیلی کم
13 – توسعه آموزشهای عمومی و تخصصی برای ماموران مالیاتی را تا چه میزان در تمکین مالیاتی موثر می دانید.
خیلی زیاد زیاد تا حدودی کم خیلی کم
14 – برگزاری آزمون تعیین سطح برای ماموران مالیاتی در هر سال توسط سازمان مالیاتی در جهت مطالعه و افزایش دانش مالیاتی تا چه حد در تمکین مالیاتی موثر می باشد.
خیلی زیاد زیاد تا حدودی کم خیلی کم
15- کاستن تعداد پرونده های هر واحد مالیاتی در جهت افزایش کارآیی و رسیدگی دقیقتر توسط کارشناسان ارشد مالیاتی تا چه مقدار در تمکین مالیاتی موثر ارزیابی می کنید.
خیلی زیاد زیاد تا حدودی کم خیلی کم
16- اختصاص فضای مناسب و استاندارد کاری برای ماموران مالیاتی جهت آرامش فکری و روحی برای تشخیص مالیات تا چه اندازه در تمکین مالیاتی موثر می باشد.
خیلی زیاد زیاد تا حدودی کم خیلی کم
17- ارتباط و همکاری بین واحدهای مختلف مالیاتی بدون تشریفات زائد اداری تا چه میزان در تمکین مالیاتی موثر است.
خیلی زیاد زیاد تا حدودی کم خیلی کم
18- استفاده از رایانه، اینترنت و… در رسیدگی به پرونده های مالیاتی و دریافت به موقع اطلاعات مالیاتی تا چه حد در تمکین مالیاتی موثر است.
خیلی زیاد زیاد تا حدودی کم خیلی کم
19- آگاه نمودن مودیان از فواید اجتماعی و اقتصادی مالیات برای جامعه تا چه اندازه در تمکین مالیاتی موثر است.
خیلی زیاد زیاد تا حدودی کم خیلی کم
20- اعتقاد مودیان به اینکه منابع عظیم زیر زمینی به نسل های آینده نیز تعلق دارد و باید صرف سرمایه گذاری شود و نباید مخارج کشور به جای مالیات از این منبع تامین شود تا چه میزان در تمکین مالیاتی موثر می باشد.
خیلی زیاد زیاد تا حدودی کم خیلی کم
21- باور مودیان به اینکه مالیات به عنوان دیون قطعی به جامعه می باشد را تا چه حد در تمکین مالیاتی موثر می دانید.
خیلی زیاد زیاد تا حدودی کم خیلی کم
22- احساس مسولیت داشتن و اینکه پرداخت مالیات وظیفه ملی مودیان در جهت ادامه بقاء حکومت می باشد تا چه مقدار در تمکین مالیاتی موثر است.
خیلی زیاد زیاد تا حدودی کم خیلی کم
23 – رعایت دقیق و منظم قوانین عمومی و تخصصی مالیاتی از سوی مودیان تا چه اندازه در تمکین مالیاتی موثر می باشد.
خیلی زیاد زیاد تا حدودی کم خیلی کم
24 – آگاهی مودیان از چگونگی مراحل ارزیابی دقیق مالیاتها تا چه حد در تمکین مالیاتی موثر می باشد.
خیلی زیاد زیاد تا حدودی کم خیلی کم
25- برگزاری کارگاههای آموزشی جهت مودیان از طریق سازمان مالیاتی یا اتحادیه ها تا چه مقداردر تمکین مالیاتی موثر می باشد.
خیلی زیاد زیاد تا حدودی کم خیلی کم
26 – مشارکت یک فرد آگاه در جایگاه نماینده مودی طی جلسات رسیدگی تا چه میزان در تمکین مالیاتی موثر است.
خیلی زیاد زیاد تا حدودی کم خیلی کم
27 – توجه ماموران مالیاتی به اظهارات و نقطه نظرات مودیان مالیاتی تا چه حد در تمکین مالیاتی موثر است.
خیلی زیاد زیاد تا حدودی کم خیلی کم
28 – تمایل ماموران مالیاتی به پاسخ دقیق و روشن به سوالات مودیان تا چه اندازه در تمکین مالیاتی موثر می باشد.
خیلی زیاد زیاد تا حدودی کم خیلی کم
فرضیه 1 ( تشویقات و تسهیلات مالیاتی ) ————————– سوالات 1 تا 5
فرضیه 2 ( مجازات مالیاتی ) —————————————-سوالات 6 تا 10
فرضیه 3 ( الف- تخصص ماموران مالیاتی )————————–سوالات 11 تا 14
ءءءءءءءء ( ب – کارآیی ءءءءءءءءءءءء )————————–سوالات 15 تا 18
فرضیه 4 ( ارتقاء فرهنگ مالیاتی ) ———————————–سوالات 19 تا 23
فرضیه 5 (مشارکت دادن مودیان و توجیه آنان از نحوه محاسبه مالیات)–سوالات 24 تا 28
پیوست شماره 2-مفروضات تکنیک مورد بحث :
یکی از عوامل تعیین کننده تکنیک آماری توزیع مشاهدات مورد بررسی می باشد در این تحقیق باتوجه به نرمال بودن توزیع مشاهدات استفاده از آزمون پارامتریک مقایسه میانگینها بهره برده شده است در این قسمت نرمال بودن توزیع مشاهدات را مورد بررسی قرار می دهیم :
One-Sample Kolmogorov-Smirnov Test
f1
f2
f3_1.t
f3_1.k
f4
f5
N
187
198
203
193
198
203
Normal Parametersa
Mean
3.4321
3.8273
3.6970
4.3148
3.8545
3.8867
Std. Deviation
.59842
.69184
.73582
.63815
.89955
.69508
Most Extreme Differences
Absolute
.131
.109
.122
.200
.162
.136
Positive
.131
.082
.122
.141
.101
.088
Negative
-.078
-.109
-.075
-.200
-.162
-.136
Kolmogorov-Smirnov Z
.791
.537
.732
.774
.282
.940
Asymp. Sig. (2-tailed)
.653
.418
.505
.103
.092
.071
a. Test distribution is Normal.
پیوست شماره 3- بررسی تکمیلی پایایی ابزار سنجش :
Scale Mean if Item Deleted
Scale Variance if Item Deleted
Corrected Item-Total Correlation
Squared Multiple Correlation
Cronbach's Alpha if Item Deleted
به نظرشمادرنظرگرفتن جایزه خوشحسابی )موضوع ماده 189 و 190 ق.م.م( تاچه میزان درتمکین مالیاتی موثراست
103.79
171.860
.388
.761
.784
بخشودگی جرایم مالیاتی تاچه حددر تمکین
مالیاتی موثرمیباشد
103.09
177.621
.360
.688
.784
تخفیفات مالیاتی راتاچه اندازه درتمکین مالیاتی موثر می دانید
103.06
176.355
.414
.578
.783
تقسیط طولانی مدت بدهی مودیان )موضوعماده 167 ق.م.م ( تاچه میزان درتمکین مالیاتی موثرمی باشد.
103.71
181.885
.119
.649
.789
اجرای طرح انتخاب مودیان نمونه که تمکین نموده اند تاچه اندازه درتشویق دیگرمودیان درجهت تمکین مالیاتی موثراست
104.24
176.900
.323
.665
.785
اعمال جرایم مالیاتی راتاحدمیزان درتمیکین مالیاتی موثرمی دانید
103.68
179.800
.145
.675
.790
عدم تعلق معافیت مالیاتی بدلیل عدم تسلیم اظهارنامه وترازنامه وحساب سودوزیان )موضوع تبصره ماده 193 ق.م.م) تاچه مقداردرتمکین مالیاتی موثرمیباشد
103.69
179.951
.138
.683
.791
ممنوع الخروج کردن مودیان مالیاتی بدهکار)موضوعماده 202 ق.م.م( تاچه اندازه درتمکین مالیاتی موثراست
103.10
173.714
.480
.813
.781
عدم صدورمفاصاحساب ازطرف اداره مالیاتی جهت صدوریاتمدیدکارت بازرگانی وپروانه کسب، دریافت تسهیلات بانکی ویانقل وانتقال املاک درصورت داشتن بدهی مالیاتی راتاچه میزان درتمیکن مالیاتی موثرمیدانید
102.68
175.854
.471
.867
.782
توقیف اموال مودیان درصورت داشتن بدهی )موضوعماده 211 ق.م.م( تاچه حددرتمکین مالیاتی موثرمیباشد
103.00
174.088
.483
.776
.781
سطح دانش وآگاهی ماموران مالیاتی ازقوانین ومقررات مالی ومالیاتی راتاچه مقداردرتمکین مالیاتی موثرارزیابی میکنید
102.80
173.235
.629
.874
.779
تجربه وسابقه شغلی ماموران مالیاتی درتشخیص مالیات تاچه اندازه درتمکین مالیاتی موثراست
102.87
179.099
.277
.814
.785
توسعه آموزشهای عمومی وتخصصی برای ماموران مالیاتی راتاچه میزان درتمکین مالیاتی موثرمیدانید
103.14
172.605
.529
.831
.780
برگزاری آزمون تعیین سطح برای ماموران مالیاتی درهرسال توسط سازمان مالیاتی درجهت مطالعه وافزایش دانش مالیاتی تاچه حددرتمکین مالیاتی موثرمیباشد
104.32
169.966
.398
.840
.784
کاستن تعدادپرونده های هرواحدمالیاتی درجهت افزایش کارآیی ورسیدگی دقیقترتوسط کارشناسان ارشدمالیاتی تاچه مقداردرتمکین مالیاتی موثرارزیابی میکنید
102.54
180.228
.295
.724
.785
اختصاص فضای مناسب واستانداردکاری برای ماموران مالیاتی جهت آرامش فکری وروحی برای تشخیص مالیات تاچه اندازه درتمکین مالیاتی موثرمیباشد
102.60
178.605
.271
.828
.786
ارتباط وهمکاری بین واحدهای مختلف مالیاتی بدون تشریفات زائداداری تاچه میزان درتمکین مالیاتی موثراست
102.96
172.429
.581
.889
.779
استفاده ازرایانه،اینترنت و … دررسیدگی به پروندههای مالیاتی ودریافت به موقع اطلاعات مالیاتی تاچه حددرتمکین مالیاتی موثراست
102.71
169.144
.649
.837
.777
آگاه نمودن مودیان ازفوایداجتماعی واقتصادی مالیات برای جامعه تاچه اندازه درتمکین مالیاتی موثراست
103.01
166.801
.675
.743
.776
اعتقادمودیان به اینکه منابع عظیم زیرزمینی به نسلهای آینده تعلق داردوبایدصرف سرمایه گذاری شودونبایدمخارج کشوربه جای مالیات ازاین منبع تامین شودتاچه میزان درتمکین مالیاتی موثراست
103.37
166.996
.585
.813
.778
باورمودیان به اینکه مالیات بعنوان دیون قطعی به جامعه می باشد راتاچه حددرتمکین مالیاتی موثرمیدانید
103.25
167.403
.571
.881
.799
احساس مسئولیت داشتن واینکه پرداخت مالیات وظیفه ملی مودیان درجهت ادامه بقاءحکومت می باشد تاچه مقداردرتمکین مالیاتی موثراست
103.16
167.409
.561
.915
.779
رعایت دقیق ومنظم قوانین عمومی وتخصصی مالیاتی ازسوی مودیان تاچه اندازه درتمکین مالیاتی موثرمیباشد
102.83
172.838
.557
.801
.780
آگاهی مودیان ازچگونگی مراحل ارزیابی دقیق مالیاتهاتاچه حددرتمکین مالیاتی موثرمیباشد.
103.07
171.288
.583
.786
.779
برگزاری کارگاههای آموزشی جهت مودیان ازطریق سازمان مالیاتی یااتحادیه ها تاچه مقداردرتمکین مالیاتی موثرمیباشد
103.19
168.919
.593
.890
.778
مشارکت یک فردآگاه درجایگاه نماینده مودی طی جلسات رسیدگی تاچه میزان درتمکین مالیاتی موثراست
103.19
172.584
.465
.879
.781
توجه ماموران مالیاتی به اظهارات ونقطه نظرات مودیان مالیاتی تاچه حددرتمکین مالیاتی موثراست
103.07
173.311
.571
.859
.780
تمایل ماموران مالیاتی به پاسخ دقیق وروشن به سوالات مودیان تاچه اندازه درتمکین مالیاتی موثرمیباشد.
102.90
173.979
.531
.706
.780
q1
q2
q3
q4
q5
q6
q7
q8
q9
q10
q11
q12
q13
q14
q15
q16
q17
q18
q19
q20
q21
q22
q23
q24
q25
q26
q27
q28
q1
1.000
.326
.207
.142
.338
-.006
-.108
.257
.170
.172
.551
.068
.441
.384
-.059
.022
.085
.303
.239
.293
.067
.203
-.097
.012
.407
.376
.257
.268
q2
.326
1.000
.496
.190
.234
.058
-.064
.234
.454
.402
.243
.091
.095
.156
.219
-.121
.102
.200
.280
.004
.156
.190
.111
.066
.273
.253
.329
.148
q3
.207
.496
1.000
.210
.017
-.128
-.008
.243
.310
.290
.356
.338
.336
.247
.278
.120
.250
.242
.283
.092
.145
.182
.243
.215
.193
.316
.295
.215
q4
.142
.190
.210
1.000
.187
.032
-.046
.434
.385
.170
.116
.073
-.079
-.005
.115
.221
.005
.130
.167
.072
-.029
-.053
-.084
-.016
-.176
-.171
-.018
-.103
q5
.338
.234
.017
.187
1.000
.296
.025
.238
.102
.249
.091
.018
.001
.261
-.035
.126
.135
.232
.363
.143
.071
.135
.083
.152
.253
.181
.187
.136
q6
-.006
.058
-.128
.032
.296
1.000
.421
.256
.241
.349
-.103
-.095
-.004
-.036
-.261
-.130
-.040
.024
.053
.003
.079
.064
.153
.300
.049
.067
.039
.222
q7
-.108
-.064
-.008
-.046
.025
.421
1.000
-.002
.103
.228
.051
.093
.166
.099
-.035
-.139
.272
-.015
-.007
.004
.130
.005
.054
.307
.090
-.120
.198
.238
q8
.257
.234
.243
.434
.238
.256
-.002
1.000
.714
.531
.275
.139
.044
.023
.191
.173
.149
.256
.290
.333
.319
.199
.299
.185
.096
.266
.353
.236
q9
.170
.454
.310
.385
.102
.241
.103
.714
1.000
.725
.147
.122
-.071
-.006
.108
.016
.216
.169
.222
.253
.272
.257
.371
.148
.146
.259
.471
.301
q10
.172
.402
.290
.170
.249
.349
.228
.531
.725
1.000
.136
.275
.014
.110
.074
.014
.215
.132
.229
.145
.215
.148
.331
.282
.314
.271
.390
.331
q11
.551
.243
.356
.116
.091
-.103
.051
.275
.147
.136
1.000
.443
.665
.468
.329
.296
.373
.545
.451
.487
.319
.409
.198
.305
.380
.226
.402
.296
q12
.068
.091
.338
.073
.018
-.095
.093
.139
.122
.275
.443
1.000
.478
.314
.260
.319
.479
.132
.145
.089
-.034
-.050
.122
.169
.004
-.100
.070
.190
q13
.441
.095
.336
-.079
.001
-.004
.166
.044
-.071
.014
.665
.478
1.000
.554
.256
.205
.403
.449
.308
.315
.217
.255
.180
.408
.474
.342
.282
.369
q14
.384
.156
.247
-.005
.261
-.036
.099
.023
-.006
.110
.468
.314
.554
1.000
.019
.006
.479
.331
.304
.152
.088
.184
.109
.080
.537
.241
.076
.296
q15
-.059
.219
.278
.115
-.035
-.261
-.035
.191
.108
.074
.329
.260
.256
.019
1.000
.532
.244
.292
.402
.139
.284
.294
.198
.245
.189
.134
.066
-.173
q1
q2
q3
q4
q5
q6
q7
q8
q9
q10
q11
q12
q13
q14
q15
q16
q17
q18
q19
q20
q21
q22
q23
q24
q25
q26
q27
q28
q16
.022
-.121
.120
.221
.126
-.130
-.139
.173
.016
.014
.296
.319
.205
.006
.532
1.000
.498
.499
.379
.224
.242
.223
.210
.216
.028
-.045
-.039
-.090
q17
.085
.102
.250
.005
.135
-.040
.272
.149
.216
.215
.373
.479
.403
.479
.244
.498
1.000
.582
.420
.423
.379
.304
.380
.289
.380
.119
.329
.418
q18
.303
.200
.242
.130
.232
.024
-.015
.256
.169
.132
.545
.132
.449
.331
.292
.499
.582
1.000
.621
.443
.556
.606
.342
.308
.402
.273
.350
.299
q19
.239
.280
.283
.167
.363
.053
-.007
.290
.222
.229
.451
.145
.308
.304
.402
.379
.420
.621
1.000
.527
.641
.552
.374
.463
.482
.259
.322
.293
q20
.293
.004
.092
.072
.143
.003
.004
.333
.253
.145
.487
.089
.315
.152
.139
.224
.423
.443
.527
1.000
.667
.636
.511
.416
.363
.285
.420
.432
q21
.067
.156
.145
-.029
.071
.079
.130
.319
.272
.215
.319
-.034
.217
.088
.284
.242
.379
.556
.641
.667
1.000
.814
.563
.475
.310
.160
.329
.252
q22
.203
.190
.182
-.053
.135
.064
.005
.199
.257
.148
.409
-.050
.255
.184
.294
.223
.304
.606
.552
.636
.814
1.000
.584
.418
.283
.267
.266
.148
q23
-.097
.111
.243
-.084
.083
.153
.054
.299
.371
.331
.198
.122
.180
.109
.198
.210
.380
.342
.374
.511
.563
.584
1.000
.645
.336
.457
.515
.444
q24
.012
.066
.215
-.016
.152
.300
.307
.185
.148
.282
.305
.169
.408
.080
.245
.216
.289
.308
.463
.416
.475
.418
.645
1.000
.457
.426
.445
.469
q25
.407
.273
.193
-.176
.253
.049
.090
.096
.146
.314
.380
.004
.474
.537
.189
.028
.380
.402
.482
.363
.310
.283
.336
.457
1.000
.716
.427
.491
q26
.376
.253
.316
-.171
.181
.067
-.120
.266
.259
.271
.226
-.100
.342
.241
.134
-.045
.119
.273
.259
.285
.160
.267
.457
.426
.716
1.000
.572
.409
q27
.257
.329
.295
-.018
.187
.039
.198
.353
.471
.390
.402
.070
.282
.076
.066
-.039
.329
.350
.322
.420
.329
.266
.515
.445
.427
.572
1.000
.583
q28
.268
.148
.215
-.103
.136
.222
.238
.236
.301
.331
.296
.190
.369
.296
-.173
-.090
.418
.299
.293
.432
.252
.148
.444
.469
.491
.409
.583
1.000
منابع و ماخذ
منابع فارسی:
1-آقایی، ا.، 1379، " بهبود کمی مالیات در گرو خدمات رسانی " دفتر مطالعات و تحقیقات مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور
2-احمدپور، م ،1374، " فقط یک قلم هشتصدوچهل میلیارد تومان! " روزنامه همشهری، شماره 880.
3-حجتی پور، ا.و محمد جواد محمودی، 1385، " بررسی عوامل موثر بر فرار مالیاتی واحدهای مشاغل شرق تهران " ، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی مرکز.
4-خاکی، غ.، 1387، " روش تحقیق با رویکردی به پایان نامه نویسی " ، انتشارات بازتاب، چاپ سوم.
5-دانشکده امور اقتصادی، 1381، " قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 3/12/66 با آخرین اصلاحات مصوب 27/11/80 " نشر نگاره آفتاب، چاپ اول عرب مازار، ع.، 1382، " جستارهایی در سیاست گذاری مالیاتی "، تهران، انتشارات دانشکده امور اقتصادی
6-دوانی، غ.، 1380، " حسابداری دولتی "، انتشارات کیومرث.
7- -رزاقی، م.، 1388، " جزوه مبانی مالیات "، دانشکده امور اقتصادی و دارایی.
8-زنگانه،م. ومنصور گرکز، 1388، " طراحی مدلی جهت تبین عوامل موثر بر فرار مالیاتی"،پایان نامه کارشناسی ارشد حسابداری، دانشگاه آزاد اراک
9-عرب مازار، ع.، 1373،" فصلنامه مالیات " شماره 18.
10-علاء، ع.، 1373، " سخنی در باب فرهنگ مالیاتی " ، مجله فصلنامه مالیات، دانشکده امور اقتصادی تهران، شماره77و78
11-فرهودی،ق.ومجید زنجیردار،1388،" بررسی نقش مولفه های فرهنگ شغلی بر تمکین مالیاتی صاحبان مشاغل موضوع بند الف ماده 95 ق.م.م. "،پایان نامه کارشناسی ارشد حسابداری ،دانشگاه آزاد اراک
12-کلانتری، ش.1387، " بررسی راهکارهای بهبود و توسعه فرهنگ مالیلتی "، مرکز آموزش مدیریت دولتی واحد تهران.
13-کوزه گز کالجی، ع.و ابوالقاسم اثنی عشری، 1383 ، "بررسی عوامل موثر بر فرار مالیاتی از دیدگاه ممیزان مالیاتی"، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی قائمشهر.
14-ماسگریو، ر.و پگی ماسگریو، مترجم: مسعود محمدی و یدالله ابراهیمی فر، 1387، " مالیه عمومی در تئوری و عمل "، انتشارات سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، چاپ دوم، جلد اول.
15-محمدی،ع.و محمد جواد محمودی، 1386، " بررسی عوامل موثر بر تمکین مالیات از دیدگاه ماموران مالیاتی اداره کل امور مالیاتی شرق تهران " پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکز.
16-مخلص پور اصفهانی،ح. و محمد حقیقی ،1385،"بررسی تنگناهای مشارکت مودیان مالیاتی صنف لوازم صوتی و تصویری در پرداخت مالیات مشاغل در شهرستان اصفهان "،پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی
17-موسی زاده، ر.، 1385، " مالیه عمومی "، نشر میزان، چاپ اول.
18-مهندس ، ا.و مهدی تقوی، 1372،" مالیه عمومی "، انتشارات فروردین.
19-نادری،ع.و سیف نراقی، 1375، " روش تحقیق و چگونگی ارزشیابی آن در علوم انسانی " ، دفتر تحقیقات دانشکده بدر، چاپ دهم.
منابع لاتین
1. Ashby, j., Paul Webley, Alexander Haslam, (2009), "The role of occupational taxpaying cultures in taxpaying behavior and attitudes Journal of Economic Psychology", (30).
2.Chen,b.1,(2003),"tax evasion in model of endogen ous growth", review of economic dynamics, vol.13,nol.pp381-403
3. Cummings, r., Jorge Martinez, Michael Mckee, Benno Torgler, (2005)," Effects of Tax Morale on Tax Morale on Tax Compliance", Experimental and Survey Evidence, October 2005, 2
4. Henrik, h, Sveerker, g., Katarina, n., (2009), "perceived tax evasion and the importance of trust", the journal of Socio-Economics, vol.5 nol pp 238-245
5. Jordi, c., Judith, P,( 2004), "inflation, tax evasion, and the distribution of consumption", dreview of acconomic and statistical, no4.122.pp 567-595
6. Martti, v., (2003)," tax evasion and the psychology of the social contract", Journal of Economics and Business, vol.10, nol.pp 111-125
7. Murphy, k., (2008)," Enforcing Tax Compliance : To Punish or Persuade?, ECONOMIC ANALYSIS & POLICY", VOL. 38 NO. 1, MARCH 2008, Faculty of Arts and Education, Deakin University, 113
8. Sangheon, k.,( 2008)," does political intention affect tax evasion, " journal of policy modeling, vol.5 nol.401-415
9. Sour, l.,( 2004), "an economic model of tax compliance with individual morality and group conformity", economia Mexicana, primer semester, ano/vol X111, numero001,43.
Abstract:
This Research examines factors affecting taxpayers in tax office in the Markazi province . Research Statistical population includesall tax agents Markazi Province in three levels of senior tax officials, Head of Tax and total matters is the total number of 232 people. research Methods In this descriptive study. Also of goal in classification is applied research. .This research for information collect has used questionnaires . And for documenting the results of statistical analysis and final solution, attained statistical methods Using spss software to analyze the questions and assumptions are made. The results of this study indicate that variables encourages and tax facilitate , taxpenalty , Expertise and efficiency of tax agents, tax culture and contribution of to justify same taxpayers, and taxes affect taxpayers.
Islamic Azad University
Arak Branch
Faculty of Management-Department of Accounting
((M.A)) Thesis
Subject:
Effective Factors On Promote Taxpayers Obey Tax Office The Markazi Province
Thesis Advisor:
M. Zanjirdar Ph.D.
Consulted by:
P. Ghafari Ph.D.
By:
Ali Habibi Komijani
Summer 2011
1- Chen , 2003 ,p 381
2- Jordi , 2004 ,p 567
3- Sangheon , 2008 ,p 401
Caston-1
Masgeriu-1
2-Abliu
3-Caos
1-G. Cummings, Martinez-Vazquez, Mckee, Torgler.
2-Murphy
3-Loraser
4-Henrick
1- Martti
13-Chen
1- Jordi
15-Eshbi et al, 2009, p45.
—————
————————————————————
—————
————————————————————
ز
فهرست مطالب
عنوان صفحه:
ک
فهرست جداول
عنوان صفحه:
ل
فهرست نمودار
عنوان صفحه:
م
2
فصل اول …………………………………………………………………………………… کلیات تحقیق
10
فصل دوم ………………………………………………………………………. مروری بر ادبیات تحقیق
41
فصل سوم ………………………………………………………………………. روش اجرای تحقیق
48
فصل چهارم ………………………………………………………………………. تجزیه و تحلیل داده ها
65
فصل پنجم …………………………………………………………………….. نتیجه گیری و پیشنهادات
71
86
84
87