الگوی طراحی درس بر اساس الگوی آشور تدریس بحث سنگ ها



الگوی طراحی درس بر اساس الگوی آشورتدریس سنگ ها

نام درس: تکنولوژی طراحی آموزشی

عنوان: طرح درس بر اساس الگوی آشور: تدریس سنگ ها

استاد محترم:

گردآورنده:

فهرست مطالب
الگوی طراحی درس بر اساس الگوی آشورتدریس سنگ ها 2
معرفی مدل ASSURE"" 4
1) تجزیه و تحلیل فراگیران : ( Analyze Learner Characteristics ) 5
سوالات پیش آزمون : 6
سبک های یادگیری : 6
2) تعیین اهداف : ( State Objectives) 7
3) انتخاب رسانه ها و مواد (Select Media And Materials) 8
4) کاربرد رسانه ها ومواد (Utilize Media And Materials) 8
5) مشارکت فراگیران (Require Learner Participation) 9
جمع بندی و نتیجه گیری 11
منابع: 11

معرفی مدل ASSURE""
این مدل توسط های نیچ ، مالندا و راسل در سال 1999 تهیه شد که چگونگی هدایت ، راهنمایی و تسهیل فرایند یادگیری فراگیران درآن مدّ نظر قرار گرفته است . الگوی اشور نوعی راهنمای عملی برای طراحی و اجرای آموزش است که می توان آن را برای تدریس موضوعات عمومی و تخصصی به کار گرفت. طراحان الگوی اشور معتقدند، با استفاده از الگوی مذکور می توان از اثر بخشی آموزش اطمینان حاصل کرد. معلمان برای بهبود کار خود فعالیت های متنوعی انجام می دهند .برای مثال، بسیاری از آنان می کوشند با مطالعه ی منابع علمی، دانش و معلومات خود را افزایش دهند یا دانسته های خود را روزآمد سازند. افزون بر این، بسیاری می کوشند تا توانایی های خود را در زمینه ی آموزش و تدریس ارتقا دهند. آشنایی با انواع الگوهای طراحی آموزشی و بهره گیری از آن ها در فرایند آموزش و تدریس، می تواند معلمان را به عناصری موثر در نظام آموزشی تبدیل کند. الگو اشور یکی از الگوهایی است که معلمان را قادر می سازد فعالیت های آموزشی خود را به گونه ای موثر طرح ریزی کنند.
الگوی ASSURE ( آشور ) ازسرواژه هایی تشکیل شده است که مراحل این الگو را تشکیل میدهد وآن عبارت است از:
1. تجزیه وتحلیل ویژگیهای فراگیر
2. تعیین اهداف
3. انتخاب رسانه ها و مواد
4. کاربرد رسانه ها و مواد
5. مشارکت فراگیر
6. ارزشیابی و تجدید نظر
میتواند در محیطهای واقعی یا مجازی مورد استفاده قرار گیرد .
یک چهار چوب مناسب طراحی را که با تغییرات مداوم تکنولوژی درمحیط های یاددهی ویادگیری رخ می دهد را فراهم سازد.

طراحی تدریس سنگ ها با استفاده از الگوی
1) تجزیه و تحلیل فراگیران : ( Analyze Learner Characteristics )
الف ) ویژگی های عمومی
فراگیران دانش آموزان کلاس اول ابتدایی دبستان دخترانه مهدیه منطقه 2 نیشابور می باشند که بین 7 تا 8 سال سن دارند . آنها از نظر اقتصادی و اجتماعی در طبقه متوسط رو به بالا رشد کرده اند و تفاوت فرهنگی زیادی ندارند ولی از نظر میزان یادگیری وعلاقه به درس درسطوح مختلف می باشند .
اغلب آنان در فعالیتهای تعاملی با تمرکز وعلاقه کار می کنند .
از نظر ضریب هوشی طبیعی بوده و اکثریت آنان در جستجوی پاسخ صحیح دارای سبک تکانشی بوده وفقط تعداد معدودی از دانش آموزان دارای سبک تاملی هستند.
اکثریت دانش آموزان در خواندن ودرک مطلب مشکلی ندارند بجز چند نفر که با ارائه کتابهای مورد علاقه آنان ( ازکتابخانه کلاسی ) در تقویت این امر تلاش می شود.
اکثر دانش آموزان در برقراری ارتباط باهم مشکلی ندارند بجز 1 نفر که گوشه گیر هست وسعی می شود با دادن مسئولیتهای مختلف به آن نسبت به مشارکت آن درامور کلاس زمینه های لازم فراهم گردد.
کلاس از نظر فضا باتوجه به تعداد دانش آموزان (35 نفر ) محدود نبوده ولذا امکان تغییرچینش صندلی ها باتوجه به نوع تدریس در هر زنگ وجود دارد و از نظر نور مناسب می باشد . موقعیّت کلاس از نظر سر وصدا ومزاحمتهای کلاسی در شرایط مطلوب می باشد .
ب ) ویژگیهای ورودی خاص ( مهارتهای ورودی) :
همه فراگیران با خصوصیات کلی سنگها از نظر شکل ، اندازه ، ورنگ آشنایی دارند وبطور کلی می دانند که سنگها در کجا ها یافت می شوند امّا در مورد شناخت انواع سنگ از نظر ارزش و نوع استفاده در موارد متنوع وچگونگی به وجود آمدن سنگ ریزه ها حتی طبقه بندی سنگها از لحاظ خصوصیات ظاهری واستفاده از آنها احتیاج به آموزش وراهنمایی وهدایت دارند .
برای تدریس این مبحث ابتدا برای اطلاع از میزان آگاهی دانش آموزان ( پیش نیاز این درس) آزمون تشخیصی به عمل می آید چنانچه دانش آموزی اطلاعاتش در مورد این درس کافی نبود با اطلاعات تکمیلی وبحث در گروه ، اورا به سطح مورد نظر خواهیم رساند .
سوالات آزمون تشخیصی این درس به قرار زیر می تواند باشد :
* سنگ در کجا یافت می شود؟
* آیا تاکنون از نزدیک به سنگها نگاه کرده وآنها را لمس نموده اید ؟
* آیا می توانید چند تفاوت یا شباهت بین سنگ ها را نام ببرید ؟
برای تعیین سطح اطلاعات دانش آموزان از مطالبی که در این مبحث قرار است تدریس شود یک پیش آزمون نیز خواهیم گرفت . در صورت داشتن سطح اطلاعات در حد آموزش این مبحث سعی خواهیم نمود با فعالیتهای اضافی به وسعت و عمق یادگیری و آگاهی دانش آموزان کمک نماییم .
سوالات پیش آزمون :
* آیا می دانید سنگ ریزها چگونه به وجود می آیند ؟
* از سنگ چه استفاده هایی می شود ؟
* چند سنگ قیمتی می توانید نام ببرید ؟
* آیا می توانید سنگی را مثال بزنید که خوراکی باشد ؟
* تاکنون دیده یا شنیده اید سنگی را به عنوان سوخت بکار ببرند ؟
سبک های یادگیری :
با توجه به سن دانش آموزان، خصوصیات مختص این سن ومطالعه پرونده سنجش ورودی آنها، اکثر اً فعالیت در گروه را دوست دارند وبه راحتی می توانند با هم دیگر ارتباط برقرار نمایند ، در بحث گروهی فعال بوده واگر دانش آموزی در فعالیت گروهی گوشه گیر باشد با تمهیدات خاص وشرکت او به عنوان سر گروه در فعالیتهای جمعی به طور غیر مستقیم اورا به فعالیت وا می داریم .
سبک عاطفی : همه دانش آموزان با توجه به موقعیت سنی دارای علاقه وحس کنجکاوی در رسیدن به جواب هستند و از تشویق لذت می برند وبرای شرکت فعال تلاش می نمایند .
سبک شناختی: همه دانش آموزان دارای جنب و جوش خاص سن خود بوده لذا به سرعت سعی می نمایند به سوالات مطرح شده جواب دهند .
عوامل انگیزشی : همه دارای انگیزه پیشرفت هستند واین امر در فعالیتهای گروهی به روشنی به چشم می خورد.
عوامل فیزیکی : کلاس دارای 35 دانش آموز بوده که در 7 گروه 5 نفره فعالیت می نماید هیچ کدام نقص بدنی ندارند وفضای کلاس برای چیدمان کلاسی به صورت گروه مناسب است.

2) تعیین اهداف : ( State Objectives)
الف ) هدف کلی :
آشناشدن دانش آموزان پایه اول ابتدایی با مبحث سنگ .
ب) هدفهای جزئی :
1- ب ) دانستنیها :
* به تفاوتهای ظاهری سنگها پی ببرند .
* چند محل راکه در آن سنگ یافت می شود نام ببرند .
* به چند مورد استفاده سنگ اشاره کنند.
2- ب ) مهارتها :
* سنگهارا گروه بندی کنند . ( مشاهده )
* سنگهارا با ذرّه بین آزمایش کنند . (مشاهده)
* 3- ب ) نگرشها :
* به اهمیت وکاربرد سنگها پی ببرند . (ارزش گذاری)
* علاقه مند ساختن دانش آموزان به محیط طبیعی . (عاطفی – توجه )
* علاقه مند ساختن جهت شرکت در فعالیتهای گروهی . ( احساس مسئولیت ، احترام به دیگران )
ج) هدفهای رفتاری : بعد از پایان تدریس دانش آموزان باید بتوانند :
* سنگهای ریز ودرشت را از هم تمیز دهند . ( تمیز و تشخیص )
* اختلاف سنگهارا از لحاظ رنگ ، اندازه ، زبری ونرمی توضیح دهند . ( درک و فهم )
* موارد استفاده از سنگهارا بیان نمایند . ( دانش )
* علت آسان خرد شدن بعضی از سنگها را شرح دهند . ( درک و فهم )
* مهم ترین خصوصیات سنگهای سخت را بیان کنند . ( دانش )
* توضیح دهند که در ساختن خانه چه موادی بکار رفته است . ( درک و فهم )
* با تعداد سنگها یی که در اختیار دارند ، کار دستی درست نمایند . ( کاربرد )
* به تحقیق بیشتر ( در مرکز یادگیری ) درباره سنگها علاقه مند شوند . ( عاطفی- توجه )
3) انتخاب رسانه ها و مواد (Select Media And Materials)
باتوجه به موضوع واهداف درس می بایست رسانه ها و مواد آموزشی لازم تهیه گردد ولی امکانات موجود وکمبودها همیشه مشکل آفرین هستند با وجود این معلم خلاق می تواند با کمترین هزینه و امکانات موجود ودر دسترس حداکثر استفاده را بنماید در هر صورت رسانه های مورد نیاز و موجود در مدرسه عبارتند از :
* کتاب
* فیلم یا CD پیرامون سنگ ( استفاده از چند رسانه ای های آموزشی )
* آوردن انواع سنگها به کلاس
* ماکتها و تصاویر وپوسترها پیرامون کوه و انواع سنگها ونحوه استخراج آنان و…
* تخته سیاه و گچ وذره بین
* تلویزیون و دستگاه ویدئو ودستگاه CD خوان و ویدئو پرژکتور
* فرا رسانه ای آموزشی ( اینترنت )
4) کاربرد رسانه ها ومواد (Utilize Media And Materials)
در ابتدا بعد از مشاهده تصاویر وفیلم های مربوطه در مرکز یادگیری که خود باعث دریافت بعضی از اهداف درس خواهند شد جهت انجام فعالیتهای کتاب مخصوصاً آزمایشهای پیش بینی شده ، دانش آموزان را در گروه های 5 نفره مشخص نموده وبعدازارائه توضیحات لازم نسبت به اهداف درس وچگونگی مشاهده سنگها از نظر نرمی ، زبری و… و مکانهای مختلف تشکیل سنگ ، مشاهدات خود را نوشته و بصورت نوبتی وبا رعایت نظم ودقت ، در پایان مطالب خودرا با سایر گروهها تبادل نظر نمایند ودر کل به یک نظر واحد برسند وبه عنوان نتیجه فعالیت در کلاس بیان شده تا توسط یک نفر نتایج حاصله را در پای تخته نوشته شود . حتی در این مرکز یادگیری از طریق سایت اینترنت ، دیدن CD آموزشی ، برخورد با ماکتهای متنوع سنگ و حتی موارد واقعی آن برای فعالیتهای گروهی و انفرادی به یادگیری بهتر ( خود یادگیری ) مطا لب تدریس شده پرداخته می شود .
بدین صورت تدریس بصورت دانش آموز محور بوده و خود آنان در امر یادگیری مشارکت داشته ولذا یادگیری پایدارتر وجذاب تر خواهد بود و نقش معلم نیز در این زمینه بیشتر هدایت دانش آموزان جهت رسیدن به اهداف درس بوده وخود دانش آموزان به مطالب کتاب واهداف آن خواهند رسید.
5) مشارکت فراگیران (Require Learner Participation)
قبلاً ازدانش آموزان می خواهیم درس را در منزل مطالعه نموده و وسایل مورد نیاز را جهت انجام آزمایشات در کلاس همراه داشته باشند ضمناً به اینگونه فعالیتهای خارج از کلاسی نمره وامتیازاتی تعلق خواهد گرفت .بطور مثال دانش آموزان را وا می داریم که در راه خانه تا مدرسه به اطراف خود توجه کنند وآنچه را که از سنگها ساخته شده یا نقاطی که در آنجا سنگ وجود دارد به خاطر بسپارند یا یادداشت کرده وبه کلاس گزارش دهند .
بعد از نمایش دادن تصاویرکتاب ، فیلم و پوسترهای و سنگهای تهیه شده توسط دانش آموزان واولیا آنان ، از آنان می خواهیم خوب به موارد مطرح شده توجه نمایند سپس با طرح سوالاتی پیرامون اهداف درس ، دانش آموزان را در فرایند یاددهی – یادگیری راهنمایی نموده تا بصورت فعال در کارهای کلاسی مشارکت نمایند و همچنین با توجه به فعالیتها یی که در کتاب تحت عنوان بحث کنید ، آزمایش کنید ، مشاهده کنید پیش بینی شده است از دانش آموزان می خواهیم بصورت گروهی در این فعالیتها شرکت نمایند بطور مثال از آنان می خواهیم خوب به نمونه های موجود در کلاس بصورت گروهی نگاه کرده وبا استفاده ازفرایند مشاهده ( استفاده از پنج حس ) تفاوتها وشباهتهای سنگها را بیان نمایند تا خود از این طریق ومشارکت در گروه به اهداف درس برسند . همچنین در مرکز یادگیری فعالیتهای انفرادی وگروهی در نظر گرفته می شود . برنامه به گونه ای طرح ریزی شده که بعد از ارائه هر مبحث بابهره گیری از سایت اینترنتی یا CDآموزشی و یا فعالیت با مواد واقعی مهارتهایی چون مشاهده ولمس و …که در زمان تعیین شده انجام می پذیرد ، کار متوقف شده و دانش آموزان روند اکتشاف وفعالیت خود را گزارش می دهند و در گروههای دیگر مورد بحث و تبادل نظر قرار می گیرد . این روش تشویقی به تفکر خلاق فراسوی آنچه در کلاس درس مطرح می شود را برای دانش آموزان در پی خواهد داشت.
6) ارزشیابی و تجدیدنظر (And Revise Evaluation)
از انواع ارزشیابی ( تشخیصی ، تکوینی و پایانی ) جهت ارزشیابی دانش آموزان وبه شیوه های مختلف استفاده می شود برای مثال:
1. روش ارزشیابی انفرادی : هر شخص بطور جداگانه واز طریق پرسشهای بعمل آمده مورد ارزیابی قرار می گیرد.
2. زمانی که کار بصورت گروهی پیش می رود ودر ضمن گزارش کردن نتایج مشاهدات وبحث در مورد موضوعات ،خود دانش آموزان با سوالاتی که از یکدیگر می پرسند ارزشیابی نیز صورت می پذیرد .
3. روش ارزشیابی از طریق مشاهده : کلیّه فعالیتهای دانش آموزان در طول تدریس مد نظر قرارگرفته تا با توجه به اهداف جزیی ذکر شده مورد ارزیابی قرار گیرند .
4. روش ارزیابی از طریق انجام کار : هر دانش آموز با توجه به نحوه مشارکت در فعالیتهای کلاسی خواسته شده متناسب با درس مورد ارزیابی قرار می گیرد .
5. روش ارزیابی در پایه اول بصورت آزمون شفاهی است : برای ارزیابی از میزان یادگیریدانش آموزان واینکه روش تدریس بکار رفته تا چه اندازه موفق بوده است در پایان هر بخش از کتاب یک آزمون ‏شفاهی دریافت میشود که موید یادگیری آنان خواهد بود البته باید در ارزیابی استانداردهای لازم را مدِّنظر قرار داد .
6. ارزشیابی های یاد شده در هر مرحله از فرایند تدریس را میتوان به شیوه ای خلاق و جذاب به صورت آزمونهای مداد کاغذی با تصاویر واضح وگویا انجام داد .
7. همچنین می توان مواد و رسانه های به کار گرفته شده در این تدریس را مورد ارزیابی قرار داد که تا چه حد در انتقال مطالب و ساده کردن یادگیری کمک کرده اند و آیا از رسانه های بیشتری می توان استفاده نمود .
8. حتی ارزیابی از کل فرایند یادگیری که تا چه حد به اهداف تعیین شده دست پیدا نموده ایم و تا چه حد استفاده مواد و روشهای آموزشی مناسب سن و توانایی های فراگیران بوده و تاچه حد با محتوا ی آموزشی و فعالیتها مناسبت دارد انجام می پذیرد .
درذیل تعدادی از پرسشها ی شفاهی آمده است که توسط معلم از دانش آموزان سوال میشود :
* آیا می توانید سنگی را نام ببرید که خوراکی باشد؟
* از سنگ چه استفاده هایی می شود؟
* چند سنگ قیمتی نام ببرید؟
* آیا می دانید سنگ ریزه ها چگونه به وجود می آیند ؟
* تاکنون دیده یا شنیده اید سنگی را به عنوان سوخت به کار ببرند؟
جمع بندی و نتیجه گیری
البته این طرح درس تنها نمونه ای از یک موقعیت طراحی آموزشی بر اساس الگوی اشور است. بسیاری از موضوعاتی را که معلمان تدریس می کنند، دربردارنده ی اطلاعات و مهارت های بسیار مهمی برای دانش آموزان است که نه تنها می تواند در زندگی فعلی آنان مورد استفاده قرار گیرد، بلکه زمینه و بستری است برای زندگی اندشمندانه ی آنان که در صورت فقدان چنین دانش ها و مهارت هایی، ممکن است نتوانند در موقعیت های حساس و مسئله دار زندگی، موفقیت تجربه کنند. بنابراین لازم است معلمان در تدریس خود به گونه ای عمل کنند که علاوه بر کسب اطلاعات، دانش آموزان بتوانند مهارت های اساسی از قبیل تفکر، تصمیم گیری، استدلال، مشارکت و… را نیز بیاموزند. بی شک، پرورش دانش آموزان توانمند، مستلزم طراحی متفکرانه و علمی است. الگوی اشور می تواند این موقعیت را برای معلمان ایجاد کند.
منابع:
1- پاکپور، یونس.(1390 ). زمینه تکنولوژی آموزشی. تهران : انتشارات دیدار.
2- ای.جی، رومیسوزوسکی.(1386). طراحی نظامهای آموزشی: تصمیم گیری در برنامه ریزی درسی و طراحی برنامه درسی. ترجمه هاشم فردانش. تهران: انتشارات سمت

6