الگوی سکونت

شروع—————-

استاد گرامی:
دانشجویان:
مسعود اختردانش-سید حامد نیکنام یزدى
جناب آقای مهندس تاتارى
الگوی سکونت
پاییز88
مطالعات پایه

فهرست:
معنای لغوی خانه
مفهوم یابی
ارزشیابی خانه و محل سکونت
بازشناسی مفهوم خانه در زبان فارسی و فرهنگ ایرانی
خانه ایرانی
تعریف خانه از دیدگاه معماران
منابع
– تعاریف و مفاهیم مسکن و سکونت
نمادی از فرد
– خانه خانه و خانواده
خانه و جامعه
اصول معماری ایرانی
ویژگیهای خانه های درون گرا
انواع رون ها
اجزا و فضاهای خانه های ایرانی
تقسیم بندی انواع خانه های ایرانی
حوزه تاریخی

شیوه های سکونت مفهوم سکونت مارتین هایدگر
خانه به مثابه نمادی از خود و بازتابی از هدایت فردی
خانه و خانواده
خانه و جامعه
خانه به مثابه یک ساختار
خانه تامین امنیت و آسایش فیزیکی

مفهوم سکونت:
بیانگر تعیین موقعیت و احراز هویت (برقراری پیوندی پرمعنا بین انسان و محیط طبیعی)

شیوه های سکونت:
1. دیداربا دیگران با آهنگ داد و ستد تولیدات، اندیشه ها و احساسات یعنی، آزمودن زندگی به عنوان عرصه امکانات گوناگون (مجتمع)
2. توافق با دیگران یعنی پذیرش مجموعه ای از ارزش های مشترک (عمومی)
3. یافتن موجودیت از طریق گزینش جهانی کوچک و ازآن خود(خصوصی)

مارتین هایدگر : سکونت خود نشانه روشن و بارز وجود است و سکونت کردن حاصل اندیشیدن و ساختن است که اگر این دو اندیشه و ساختن در کنار یکدیگر قرار نگیرنند سکونت تحقق نخواهد یافت.
انسان در هر فضایی که هست احساس سکونت را با خود همراه دارد .زیرا انسان با سکونت است که زنده است . بسط مفهوم سکونت تسری جهان و حیات انسان به کلیه فضا های زیستی اوست.

– پایان نامه مجموعه مسکونی چند منظوره – حسامی تکلو – صفحه 5 و 6

خانه نماد سکونت:
خانه به مثابه سمبل و نمادی از جهان:
ساختن خانه و بنای معمارانه یکی از راه های برقراری ارتباط با محیط پیرامون است. از این طریق انسان درک عمیق و پر معنی که از خانه بدست آورد را در قالب معماری خانه اش نشان می دهد. خانه قبل از کارکرد معمولی اش برای انسان نماد و سمبل همین دریافت ها از جهان بوده است.
شولتز: انسان از طریق ساختن خانه: 1- تعیین موقعیت 2– احراز هویت
نظم بخشی:
به یک تعبیر خانه به ما کمک می کند که موقعیت خود را در جهان پیدا کنیم. مرکزی است که ما از آن هر چیزی را شروع می کنیم راهی است که ما زندگی مان را در این جهان نظم می دهیم این نظم ذهنی نه تنها فضایی است بلکه دنیایی است.
کلیر کوپر:
برای انسان اولیه جهان دارای یک مرکز بود، مرکزی به تمام معنی انسان همیشه می خواست به این مرکز نزدیک باشد و خانه اش هم در مرکز قرار بگیرد.
خانه به مثابه نمادی از خود و بازتابی از هدایت فردی:
خانه بازتابی از ویژگی فردی انسان است و اینکه انسان خود را چگونه می بیند در این مکان خودمان هستیم.
خانه طالب بزرگتر ماست.
خانه واسطه ای است که انسان بین خود و جهان پیرامونش ایجاد کرد.

– پایان نامه بررسی خانه معاصر – خانم ثریا تفکر

خانه نوعی نماد همبستگی و پدیده ای فرهنگی:

خانه به ما احساس خویشاوندی و یا همبستگی و وابستگی قوی و موقعیت اجتماعی – اقتصادی می دهد و الگوی فضایی و نظم آن به ما کمک می کند تا احساس همبستگی با افراد معین و همچنین گذشته و آینده را پیدا کنیم. ما خود را بخشی از یک خانواده، گروه و فرهنگ احساس می کنیم.

خانه و خانواده:

خانه محل وقوع زندگی روزمره و تجمع خانواده و زندگی بر پایه عشق و تفاهم.
حرمت و تکریم و بزرگداشت خانه.
خانه نهاد رشد و پرورش فردی و اجتماعی.
گاستون بشلار:
هر قوم بخشی از نقش پرورش فردی – اجتماعی را به محیط خانه واگذار کرده و در رابطه با آن به چگونگی شکلی آن اندیشه است.
– پایان نامه بررسی خانه معاصر – خانم ثریا تفکر

خانه و جامعه:

یکی از ویژگی های فرهنگی هر قوم نحوه قرارگیری واحدهای مسکونی در کنار هم است و این ویژگی های فرهنگی از باورها و فرهنگ سنتی اقتباس می گردد.

خانه نهادی از جامعه (خانه حد فاصل میان فرد و جامعه):
خانه رابطه فرد را با جامعه و روابط افراد اجتماعی را با یکدیگر نمایان می سازد (محل ورودی) – حس قلمرو (حریم و مرز)
خانه چهره ای است که می خواهیم ما را آنگونه بشناساند و بیان و معرفی ماست به جامعه. خانه نشان دهنده موقعیت اجتماعی مالک می باشد.
معنای ساختمان بازتابی است از تصویری که فرد از خودش هم به عنوان ذهنی منفرد و هم شخصی مرتبط با جامعه دارد و همچنین میل او به شناساندن خود به دیگران را منعکس می کند.
درونی بودن خانه در ارتباط با بیرونی بودن آن ارزش می یابد. بنابراین به دلیل اهمیت فضاهای درون صورت خارجی و جنبه بیرونی خانه باید کنترل شود.

خانه عضوی از جامعه (نظم و پیوستگی):
هر بنای مسکونی هم از نوعی نظم داخلی و هم از نوعی نظم خارجی برخوردار است.
معمولاً خانه های شهری که عضوی از یک زمینه اجتماع می باشند باید با هسمایگان خود به سازش برسند و این محدودیتی است که خانه های ییلاقی و بیرون شهری ندارند. به همین دلیل خانه های شهری باید تزئینات با وقارتری داشته باشند و چون بیش از یک واحد زندگی را در خود جای می دهند نیاز به نظم جامع تری دارند.
– پایان نامه بررسی خانه معاصر – خانم ثریا تفکر

خانه هم جسم و هم روح:
خانه یک چهار دیواری خنثی نیست بلکه به قول بشلار هندسه تعالی یافته است.
غنای حسی خانه تناسب با فعالیت های درونی آن – خانه نمادی از مادر، آرامش، امنیت.
خانه هم جسم است و هم روح و می خواهد انسان را از طوفان های زندگی بر کنار نگه دارد.
خانه به گونه ای نمادین نقش مادر را ایفا می کند و مکانی است سرشار از امنیت و محبت (منشاء الهام معماران ارگانیک).

خانه زادگاه اندیشه تخیل و رویا:

بشلار:
خانه یکی از بزرگترین نیروهای ادغام اندیشه ها خاطرات و رویاهای آدمی است و در این ادغام عنصر پیوند دهنده تخیل است که گذشته حال، آینده را واجد پوشش ماست متفاوت می کند پوشش هایی که در هم تداخل می کنند، با هم در می افتند و زمانی هر یک دیگری را بر می انگیزد نخستین ذهنیتی که از خانه داریم تصویر روشنی که از خانه زادگاهی در ذهنمان تصویر می کنیم.

فهرست——

فرهنگ دهخدا

دانش نامه ویکی پدیا

فرهنگ آریان پور

فرهنگ دهخدا : خانه را «آن جایی که در آن آدمی سکنی می کند» تعریف کرده است.

دانش نامه ویکی پدیا : خانه جایی است که در آن یک شخص، خانواده یا گروهی از افراد با هم زندگی می کنند.

مفهوم خانه (Home) مفهومی وسیع تر از محل فیزیکی اقامت (مثلا House) است.
خانه معمولا محل «امنیت» یا «پناه بردن» است؛ جایی که امورات دنیای بیرون کمرنگ می شوند و اشیاء یا
افرادی که شخص دوست می دارد مرکز توجه هستند.«خانه» می تواند «از جنس زمان» باشد تا «از جنس مکان».

فرهنگ آریان پور: سکونت : home _ خانه شخصی : house

معنای لغوی خانه:
فهرست——

تعریف: خانه (کاشانه) / مسکن یا واحد مسکونی نحوه نگرش به خانه و محل سکونت
عوامل شخصی
عوامل اجتماعی
عوامل فرهنگی
عوامل فیزیکی
الگوی نظم دادن به فضای داخلی

تعریف: خانه (کاشانه) / مسکن یا واحد مسکونی
مسکن و واحد مسکونی خانه نیست و یک ساختار فیزیکی است. خانه یک مجموعه غنی از معنای فرهنگی، جمعیتی و روانی در حال تکامل است که ما به ساختار فیزیکی نسبت می دهیم. انواع مسکن: دائمی – موقت مسکن در هر شکل و صورتی و با هر ویژگی اى سکونتگاه و مسکن محسوب می شود منتها با نوعی تفاوت اما خانه چنین نیست یا وجه خانه بودن وجود دارد یا ندارد. بی خانمانی و بی کاشانگی: تفاوت در معنا بی خانمان: فقدان خانه بی کاشانگی: فراتر از فقدان خانه است: محل سکونت ما احتیاجات اولیه ما را برآورده نمی کند

نحوه نگرش به خانه و محل سکونت: رضایت ما از محل سکونتمان در درجه اول زمانی حاصل می شود که آنچه که تمایل داریم را بتوانیم انتخاب نماییم. رضایت ما در این است که بتوانیم اولویت هایمان را براحتی انتخاب نماییم و برآورده سازیم اما اینکه دقیقاً چه نوع خانه ای ما را ارضا می کند و چه عواملی اولویت ها و انتخاب های ما را تشکیل می دهد، به عواملی متعددی بستگی دارد.
عوامل شخصی:
سن و مرحله زندگی
جنسیت و نقش اجتماعی
موقعیت اجتماعی و اقتصادی
شخصیت و ارزشهای فردی: ارزشهای مورد نظر زندگی
آرزوها و امید به آینده: انتظار بهبود کیفیت خانه
مقایسه ها: محل سکونت فعلی و قبلی و مقایسه سکونتگاه خود با دیگران

عوامل اجتماعی:

روابط متقابل ما با دیگران و ارتباطمان با آنها. هنجارهایی که در قبول آنها با دیگران شریک هستیم، نقش مهمی در اولویت های ما در مورد سکونتگاه دارد.
ارتباط متقابل نظیر ارتباطات همسایگی
هنجارهای مشترک
اولویتهای دیگران

عوامل فرهنگی:

سکونتگاهی که تبلوری از فرهنگ می باشند، مکمل الگوهای رفتاری آن فرهنگ هستند. در فرهنگهای مختلف فضاهای داخلی بستگی به میزان پیچیدگیهای اجتماعی – سیاسی در آن فرهنگ دارد.

عوامل فیزیکی:

فرم ساختمان (تک واحدی، آپارتمان و …): هزینه سنگین خانه های تک واحدی مردم را مجبور می کند که به سمت آپارتمان تمایل پیدا کنند ولی به معنای ارجح بودن آپارتمان نیست.
سبک معماری: ترجیح دادن هر سبکی بعضاً با تغییر مد عوض می شود.
فضاهای داخلی.
فضاهای خارجی: فضای سبز در مجاورت محله مهمترین عامل رضایت در بین همسایه ها بوده است.

الگوی نظم دادن به فضای داخلی: مدیرت فضا (فعالیت ها و رفتارها): الگوی فضا: نوع فعالیت ها نیست که الگوی فضا را شکل می دهد، بلکه چگونگی انجام آن فعالیت ها که رفتار نام دارد نیز موثر است. به طور کلی می توان گفت مجموعه فعالیت ها و رفتارهای ما در فضا (مدیریت فضا) است که الگوی فضا را شکل می دهد و مدیریت فضا بر حسب 4 عامل (شخصی – فرهنگی – اجتماعی – افتصادی و فیزیکی) بسیار متنوع خواهد بود. رابطه الگوی فضای خانه و رفتارها رابطه دوسویه است. همانطور که فعالیت ها و رفتارها الگوی فضای خانه را شکل می دهند، طرح فضا خود نیز بر فعالیت ها و رفتارها تاثیر می گذارد.
فهرست——

الگوی کلی خانه در هر جامعه
اهمیت فرهنگی خانه
خانه در فرهنگ ایرانی
مفهوم خانه در زبان فارسی

الگوی کلی خانه در هر جامعه
خانه جهان انسان یا نماینده تعبیر یا تفسیر او از جهان است.
الگوی کلی خانه در هر جامعه را می توان تبلور جهان بینی اعضای آن و انگاره ذهنی و فرهنگی آنان از جهان دانست. بدین ترتیب، خانه به نوعی تعبیر وتاویل و انگاره ای از جهان است.بنابراین می توان خانه را در جوامعی چون ایران نقش جهان خواند. علت این امر به دوران کودکی بازمی گردد.جهان کودک در سالهای نخستین زندگی او همان خانه است. این جهان کوچک بعدها به جهان خارج از خانه گره می خورد ولی مفهوم عمیق خانه و احساسی که فرد از این مفهوم دارد تا پایان عمر با اوست .
چنانکه دوری از خانه که روی دیگر آن زدوری از زادگاه وکشور است مانند آن است که کسی از دنیایش دور شده باشد این صور را میتوان در تعبیر خانه خراب شدن هم یافت (که این به معنای تخریب مادی خانه کسی نیست )بلکه به این امر اشاره دارد که جهانی که فرد برای خود ساخته یا باید می ساخته از میان رفته است .

اهمیت فرهنگی خانه
خانه مقوله ای ازجنس فرهنگ است نه طبیعت و غریزه . به زبان کارکرد گرایانه خانه نوعی ”نیاز زیستی“ است که فرهنگ خانه برای پاسخ گویی به این نیاز شکل گرفته است و در کلیت نظام اجتماعی و فرهنگ انسانی ادغام و سازگار شده است . فرهنگ خانه از منظر انسان شناختی ”مجموعه ارزش ها و معانی است که چیستی و چگونگی مفهوم خانه در یک گروه یا قوم و ملت را تعریف و تعیین می کند.“
در همه اقوام و ملل خانه جایگاه ویژه ای دارد .خانه بعد از سرپناه اولیه از قدیمی ترین اماکن بشری به شمار می رود .و تشکیل نوعی از همزیستی گروهی در بین انسانهایی است که با یکدیگر نسبت های مشخصی دارند. خانه بیش از آنکه ساختاری کالبدی باشد نهادی است با عملکرد چند بعدی . ساخت خانه خود امری فرهنگی است،شکل و سازمان آن طبعا متاثر از فرهنگی است که خانه محصول آن است.
فرهنگ ها و جوامع سنتی در گذشته از دو نظام برای نظم دهی به محیط خود سود می جسته اند: یکی نظم هندسی و دیگری نظم مقدس .
در جوامع سنتی خانه و شکل و سازمان و تقسیمات فضایی آن را ،قبل از آنکه اقلیم و مصالح و فناوری تعیین کنند،درک انسان ها از جهان و حیات و نیز فرهنگ آنان، شامل اعتقادات مذهبی،سا ختار قبیله و خانواده ،سازمان اجتماعی، روش زندگی، و شیوه ارتباطات اجتماعی افراد ،تعیین می کرده است.
در دنیای ماشینی امروز ،در بررسی های مربوط به خانه ،برای نشان دادن اهمیت و نقش آن در زندگی انسان، اغلب به سه جنبه توجه و اشاره شده است:
1)تامین سر پناه 2)تامین مکانی امن از لحاظ اجتماعی و اقتصادی 3) تامین کالایی سر مایه ای

خانه در فرهنگ ایرانی
خانه به یک معنا همان فضا- زمان است زیرا با کلماتی چون مقام،مکان،جا و… هم معنا است که این واژه ها در زبان فارسی مترادف و هم معنا با مفهوم فضا و زمان است. خانه در واقع به نوعی مصداق کامل فضا ومقیاس اندازه گیری فضا است.صدها کلمه ی مشابه که در آنها لفظ خانه آمده است نشان از این امر دارد که چون انسان خانه را از اولین روزهای زندگی فضایی کامل و مرکز هستی می شناخته است آن را مقیاس اندازه گیری یا تصور فضایی گرفته است.این که در زبان فارسی ،خانه مقیاس شمارش فضا و اشاره به آن است نکته ای تامل برانگیز است همان گونه که بی توجهی به این نکته ی مهم به نحوه ی ادراک و شناخت انسان امروز از فضا و چگونگی ارتباط متقابل او با محیط لطمه ی جبران ناپذیر وارد می کند زیرا با اهمیتی که خانه در فرهنگ ما دارد تبدیل مجدد خانه به سرپناه واپس گرایی فرهنگی است.آنچه امروزه در بین حرفه مندان معماری و شهرسازی با عنوان کج اندیشی و کج سلیقگی مردم در مواجهه با محیط مصنوع،به ویژه خانه بروز کرده است شاید مصداقی از این واپسگرایی فرهنگی باشد.

مفهوم خانه در زبان فارسی
فهرست——

تعریف خانه از دیدگاه معماران

فرانک لوید رایت 1869-1959
لوکوربوزیه 1887-1966
پیتر آیزنمن 1932
تعریف خانه از دیدگاه معماران

محمد کریم پیرنیا : خانه جایی است که ساکنان آن احساس ناراحتی نکنند واندرون خانه یا جایی که خانواده زندگی می کنند می بایست تنوع زیادی داشته باشد تا خستگی احساس نشود.
در خانه ایرانی تمام نیازهای یک اتاق خواب بر آورده شده : طاقچه های پایین برای چراغ و آیینه و شانه وقیچی،رف ها یا طاقچه های بالا برای چیزهایی که کمترمورد استفاده اند،دو گنجه گود که چفت و بست دارد برای گذاشتن چیز های قیمتی و چیز هایی که نباید بچه ها به آن دسترسی داشته باشند اینها همه اتاق را برای زندگی کامل می کنند. واقعا دراین خانه ها آدم احساس راحتی و آرامش می کند.

مهدی علیزاده : درک من از موضوع خانه سرپناه است و نه بیشتر وباقی به زمانه وشرایط مربوط است تصور امروز من از خانه لانه زنبور هایی است که در یک دیوار طراحی میشود دیواری که سوراخ هایی با مدرن ترین وسایل دارد.

فرامرز شریفی : خانه تنها یک سرپناه است که با شرایط روز تغییر می کند.

بیژن شافعی : خانه همچون فضای زندگی است که تحت تاثیر عواملی چون زمان و مکان میباشد .

محمد رضا حائری : از میان فضای پیرامونی خانه بلا فصل ترین فضای مرتبط به آدمی است که به طور روزمره بر او تاثیر می گذارد. اولین فضایی است که آدمی احساس تعلق فضایی را در آن تجربه می کند و مجموع حواس پنجگانه دائما سرتاسر آن را طی میکند ودر مدت کوتاهی به آن خو می گیرد.
خانه مکانی است که اولین تجربه های بی واسطه با فضا در انزوا و جمع درآن صورت می گیرد و خلوت با خود،با همسر و فرزندان،با دوست ودیگران همه و همه بی تعرض غیر،درآن ممکن میگردد.

مصطفی کیانی : کلمه مسکن یا سکونت مترادف با بحث سکنی گزیدین و آرامش گرفتن است. در صورتی که این سکنی گزیدن در دیگر فضاهای معماری مطرح نیست. اهمیت خانه به مساله خانواده مربوط است که این مساله در جوامع شرقی اهمیت بیشتری دارد.
خانه و تعریف لغوی آن به معنی سرپناه است اما در خانه چیزهایی است که باید بازتاب اندیشه های آن فرد باشد و هم چنین پاسخ به نیازهای افرادی که در آن زندگی می کنند در خانه باید ارزش های انسانی و خانوادگی نیز تجلی یابد.

رضا دانشمیر: خانه یک موضوع آزمایشگاهی است که معماران بر اساس شرایط فکری شان تجربه کرده ونظریات متفاوتی را در قالب خانه آزمایش می کنند.

واحهای مسکونی مجموعه صنعتی بندر عباس بیژن شافعی

خانه دو پوسته،لواسان،رضا دانشمیر

فرانک لوید رایت 1869-1959:
خانه از نظراوهمچون سرپناهی وسیع در فضایی بازمی باشد،رایت به شدت مخالف مفهوم خانه جعبه ای برای زندگی بود او معتقد بود خانه بیش از آنکه کنجی برای عزلت باشد به نقطه ثابت در فضا تبدیل می گردد که آدمی می تواند به کمک آن به مفهوم جدید آزادی و مشارکت بپردازد.

لوکوربوزیه 1887-1966:
خانه پوششی است که درتطابق با برخی از شرایط،رابطه محیطی را بین محیط خارج و پدیده های زیستی انسان برقرارمی سازد.

مدرنیسم:

پست مدرنیسم :
رابرت ونتوری 1925:
خانه سرپناه تزیین شده ویا سرپناهی است که بار تاریخی به همراه خود داشته باشد.

چارلز مور 1925-1994:
خانه برای ساکنانش مرکز جهان است و برای محلی که در آن جای گرفته است شاخص ترین بنا و تحکیم مکان به شمار میرود.

ماریو بوتا 1943 :
درک من از خانه یک خانه شخصی است.همچون فضایی سه بعدی متشکل از خانواده با تعداد افراد معین ،که تجلی آرزویی است برای خلق منطقه ای آزاد و منقطع از محیط آشفته بیرون می باشد.

دیکانستراکتیویسم:

پیتر آیزنمن 1932- رم کولهاوس 1944 :
خانه همچون آزمایشگاهی درجهت بررسی ایجاد یک زندگی نوین یا نگاه دوباره به زندگی است و با نگاهی دوباره ،آن باورهایی را که از زندگی داریم آزمایش میکند تا ببیند این نوع زندگی به چه سمتی می رود.

تادائو آندو:
خانه بلافصل ترین فضای مرتبط با آدمی است به طور
روزمره از او تاثیر میگرد و بر او تاثیر می گذارد.
اولین فضایی است که آدمی احساس تعلق فضایی را در آن تجربه می کند.

حسن فتحی :
خانه نماد آشکار هویت خانوادگی است، مهمترین دارایی هر فرد وشاهد ماندنی وجود اوست (معنویت خانه پیوسته توسط جایگاه احدیت تجربه می شود).

akil sami house
فهرست——

اصول معماری ایرانی
ویژگیهای خانه های درون گرا
نمای خانه ها
انواع خانه ها از نظر اقلیم
انواع خانه از نظر پیمون
رون در معماری ایران
فضاها
انواع خانه از لحاظ طراحی
خانه ایرانی نمادی از خود و هویت فردی
خانه ایرانی و خانواده
خانه ایرانی و جامعه

اصول معماری ایرانی :

مردم واری : یعنی داشتن مقیاس انسانی
پرهیز از بیهودگی
نیارش : به معنای استاتیک بنا یا فن ساختن و مصالح شناسی
خودبسندگی : تامین مصالح و سایر نیازها توسط خود مردم
درون گرایی

ویژگیهای خانه های درون گرا

نداشتن ارتباط بصری مستقیم فضاهای داخل با فضای شهری بیرون ازخود.
فضاهای مختلف آن را عنصری مانند حیاط و یا صفحه های سرپوشیده سازماندهی کرده که روزن ها و بازشوها به طرف این عناصر باز می شوند .
یکی از مسائل مهم مربوط به شهرسازی جهت و موقعیت قرارگیری خانه هاست ( رون)
1- آشنایی با معماری اسلامی ایران – تالیف استاد پیرنیا – 2- معماری ایران – پروفسور پوپ

خانه ایرانی نمادی از خود و هویت فردی : 1 – عوامل موثر شخصی 2– خودشناسی 3- سادگی و بی پیرایگی و بی تعلقی ( فرهنگ قناعت پیشگی )
خانه ایرانی و خانواده : همبستگی خانوادگی و خویشاوندی
-عوامل موثر فرهنگی ( الگوهای رفتاری ، هنجارهای فرهنگی ، پیچیدگیهای اجتماعی و سیاسی)
­ تنوع فعالیتها و رفتارها و عرصه های زیستی
– فعالیتهای جاری در بنای مسکونی
– نحوه مدیریت فضا
– کاربرد فضا
– نحوه توزیع و تخصیص فضا به فعالیتها
– ترکیب عملکردها و نحوه تلفیق آنها ، تحقق هم زمان چندین عملکرد
– ترکیب و انعطاف پذیری فضاها ( ترکیب ، اتصال ، تبدیل ، بسط )
دانه بندی فضاها

– پایان نامه بررسی خانه معاصر – خانم ثریا تفکر

– هم خوانی ، یکدستگی و یکپارچگی ، یک شکلی
– تمایز و تشخص فضاها ، دسته بندی و ارزش گزاری فضاها و مکانها
– حضور اشیا و تعامل بین آنها و فضاها
– نسبت سطوح فضاهای مرده و فضاهای زنده یا مفید
– تحرک فضایی ( نحوه حرکت و سیرکولاسیون )
– خوانایی فضایی
– تمرکز گرایی
جهت یابی و استفاده از محور و هندسه و تکنیکهای آن ( هندسه آزاد و پویا به جای هندسه خشک و منضبط )
– تمایز و تشخص فضایی درون و بیرون
گرایش به کامل بودن طرح ( کاربرد اشکال کامل ، دایره ، مربع ، مخروط ، کره )

2 – پایان نامه بررسی خانه معاصر – خانم ثریا تفکر

خانه ایرانی و جامعه

– همبستگی اجتماعی ( سکونت و مدنیت )

– اعمال موثر اجتماعی ( ارتباطات متقابل ، همبستگی ، هنجارهای مشترک ، اولویتهای دیگران )

شکل معاشرات اجتماعی ( نقش فضا در تحکیم و معاشرت آدمها )

مفهوم درون ، حریم ، قلمرو خصوصی ، مرز

شکل خلوت خصوصی و استقلال ( تعادل میان جدایی و هم گرایی با دیگران

– شکل ایمنی و امنیت
پایان نامه بررسی خانه معاصر – خانم ثریا تفکر

تنوع حریم ها و قلمروها ( بسته یا باز بودن ، درون گرایی یا برون گرایی نظام باز روابط فضایی درون و بیرون یا نظام سلسله مراتبی )

گردش و چرخش بموقع مجموعه، ورودی ، هشتی ، و دالان

مرکزیت و تمرکز بر درون ( درون گرایی ، برون گرایی )

پایان نامه بررسی خانه معاصر – خانم ثریا تفکر
خانه ایرانی به مثابه سازه و ساختمان

– تامین سرپناه ( پناهگاه )
– خانه به مثابه یک ساختار ( عوامل موثر فیزیکی )
خانه به مثابه یک محصول و نیاز و ملاک رفاه اجتماعی و اقتصادی
( خانه به عنوان مایملک )
– تامین امنیت و آسایش فیزیکی ( بصری و دیداری و شنیداری ، اقلیمی ، ایمنی بهداشتی )

نمای خانه ها :

نمای بیرونی خانه ها در قدیم بسیار ساده و بی زرق و برق بوده است زیرا اصولا معماری سنتی بر پایه درونگرایی استوار است ولی در خانه که وارد می شویم زیبایی خیره کننده ای ظاهر می شود .
معمولا نماها ( ارتفاع ، طول ، مقیاس ) بر اساس مقیاس های انسانی تنظیم شده و طوری تزئین می شوند که فضاهای مهم نسبت به فضاهای کم اهمیت تر جلوه بیشتری داشته باشند .

پایان نامه بررسی خانه معاصر – خانم ثریا تفکر

انواع خانه ها از نظر اقلیم

خانه های مناطق معتدل و مرطوب
لته سرخانه

گالیپوش خانه
دارورچین

خانه های مناطق معتدل و مرطوب
سفالی خانه

خانه های مناطق گرم و مرطوب

خانه های مناطق کوهستانی

خانه های دشت های فلات ایران

رون در معماری ایران:
انواع رون ها :

رون راسته ، جهت شمال شرقی ، جنوب غربی
رون اصفهانی : جهت شمال غربی ، جنوب شرقی
رون کرمانی : جهت شرقی ، غربی

انواع خانه از نظر پیمون:

1- خانه با پیمون بزرگ : ابعاد خانه حدود 48 × 48 متر
2- خانه با پیمون کوچک : ابعاد خانه حدود 32 ×32 متر

آشنایی با معماری مسکونی ،شیوه درون گرا و برون گرا – غلامحسین معماریان

فضاها:
1-ارسی
2-سردر
3- هشتی
4-راه رو
5-حیاط ( میان سرا )
6-اتاق ( اتاق سه دری – اتاق پنج دری – تالار )
7-طارمه ( ایوان ، صفه )
8-پلکان
9-زیرزمین
10- تهرانی
11-پایاب
12- حوض خانه 13- بادگیر 14- پشت بام
انواع خانه از لحاظ طراحی :

1– خانه های یک حیاطه 2- خانه های چند حیاطه 3- خانه های ایوان دار
4- خانه های حوض خانه ای 5- خانه های چهار صفه

خانه چرم ساز – محله گلبهار اصفهان :

فهرست——

– پایان نامه بررسی خانه معاصر ، مقعطع کارشناسی ارشد خانم ثریا تفکر ، استاد راهنما مهندس خسرو صحاف.
– لغت نامه دهخدا (لوح فشرده)، (دانشگاه تهران) ویراست دوم .
– گفتگو سید محمد بهشتی ،خانه وفرهنگ ایرانی _ نشستی درباره طراحی خانه در ایران ،علی اعطا، حمید حسینمردی (مجله آبادی 55 ، تابستان 1386).
– دانش نامه ویکی پدیا.
– فرهنگ پیشرو آریان پور(انگلیسی – فارسی )، دکتر منوچهرآریان پور کاشانی ،نشر الکترونیکی و اطلاع رسانی جهان رایانه.

– مبانی فلسفی و روانشناختی ادراک فضا _ گزیده و ترجمه ی آرش ارباب جلفایی.
– ساختمان سازی با مردم ، حسن فتحی .
– مفهوم سکونت به سوی معماری تمثیلی ،کریستیان نوربری شولتز(ترجمه محمود امیر یار احمدی)، موسسه
نشر آگه .
بازشناسی مفهوم خانه در زبان فارسی و فرهنگ ایرانی ،ناصر براتی ،انتشارات فرهنگستان هنر.

منابع

پایان نامه مجموعه مسکونی چند منظوره، نوشته سعید حسامی تکلو، استاد راهنما: دکتر علی غفاری
– کتاب آشنایی با معماری اسلامی ایران – تالیف استاد پیرنیا – تدوین غلامحسین معماریان
کتاب آشنایی با معماری مسکونی ، شیوه درون گرا ، برون گرا ، غلامحسین معماریان
کتاب فرهنگ معماری ایران مهندس پرویز درجاوند
مجله معمار 28 ، مقاله اشتیاق ، سکونت معماری ،کامران افشار نادری ،
مجله ابادى 23
– مجله معماری و فرهنگ ، سال ششم ، شماره 18 و 19 ، مقاله معماری در دوره پهلوی دوم سیروس باور
، مجله معماری وفرهنگ ، سال ششم ، 18 و 19 ، مقاله معماری نوگرای ایرانی ،وحید قبادیان ،
جزوه معماری اسلامی و ایرانی ، آقای دکتر مهدی زاده

فهرست——