منطقه 9
خراسان
معاونت برنامه ریزی ونظارت راهبردی رئیس جمهور – امور آمایش و توسعه منطقه ای
آذر 1393
SWOT منطقه خراسان
SWOT منطقه خراسان
بر اساس قابلیتها و فرصتهای فراروی منطقه از جمله وجود مرقد مطهر امام رضا(ع) و آستان قدس رضوی، قرارگیری در مسیر ترانزیت بین المللی جاده ابریشم و ایفای نقش به عنوان پل اتصال کشورهای آسیای مرکزی به آب های آزاد، معادن غنی و ذخایر گاز طبیعی، تولید محصولات با ارزش صادراتی (زعفران، زرشک و قالی)، برخورداری از مراکز علمی و موسسات عالی پژوهشی و نیروی انسانی متخصص و نیز فرصت تاریخی نقش آفرینی در پشتیبانی توسعه کشور افغانستان، چشم انداز توسعه روشنی را فراروی خود خواهد داشت. با این وجود، محدودیت های نظیر خشکسالی های پی در پی، بیابان زایی و فرسایش بادی خاک ها، محدودیت شدید منابع آب و کاهش فزاینده آبهای زیرزمینی، روند فزاینده مهاجرت های غیرقانونی و ترانزیت مواد مخدر، ضعف شبکه های زیربنایی موردنیاز (ارتباطات و انرژی) موانع جدی بر سر راه توسعه همه جانبه و پایدار منطقه به شمار میروند.
بر این اساس مهمترین عملکردهای تخصصی پیش بینی شده برای این منطقه عبارتند از: گردشگری مذهبی، کشاورزی، بازرگانی بین المللی، صنعت، معدن، صادرات گاز، پشتیبانی از توسعه افغانستان. در این راستا چشم اندازهای تدوین شده عبارتند از:
چشم انداز منطقه خراسان
قطب اصلی گردشگری مذهبی کشور در مقیاس فراملی و اقلیم معنوی جهان تشیع
ارائه دهنده متنوع ترین خدمات گردشگری (مذهبی، تاریخی، طبیعی، تفریحی، و سلامت) در سطح ملی و منطقه ای
دروازه تعامل ایران با آسیای مرکزی (کشورهای CIS) و کشورهای آسیای شرقی و پل اتصال آنها به آبهای آزاد
نقش آفرینی موثر و فعال در HUB بازرگانی منطقه آسیای مرکزی و ارائه دهنده خدمات پشتیبان و برتر ترانزیتی در کریدور بین المللی جاده ابریشم (شرق- غرب) و کریدور سرخس- چابهار
برخوردار از اقتصادی توسعه یافته و پیشتاز با اولویت گردشگری، صنعت ،معدن، کشاورزی و دامپروری، بازرگانی،
دارای طیف متنوعی از صنایع با اولویت صنایع غذایی،صنایع فلزات اساسی،محصولات شیمیایی، تبدیلی و تکمیلی کشاورزی، ماشین آلات و قطعه سازی، الکترونیک و الکتروتکنیک، چرم و نساجی و صنایع دستی
قطب تولید و صادرات زعفران، زرشک، عناب و گیاهان دارویی ایران در منطقه آسیای جنوب غربی و رقابت پذیر در سطح جهانی
از مهمترین قطب های تولیدات زراعی و باغی و تولید گوشت (به ویژه گوشت سفید) در سطح ملی
دارای جایگاه ممتاز و موثر در فرایند پشتیبانی توسعه کشور افغانستان در زمینه های مختلف صنعتی، کشاورزی، آموزشی، درمانی، بازرگانی و انرژی و ایفای نقش به عنوان معبر اتصال این کشور به آب های آزاد
چشم انداز منطقه خراسان
شهر مشهد به عنوان ستاد فرماندهی تعاملات ایران وآسیای جنوب غربی با تاکید بر سازماندهی عملکردی، نهادی و کالبدی شهر درتنظیم تعاملات اقتصادی، اجتماعی کشور
شهر مشهد؛ پایتخت معنوی جهان تشیع و مهمترین شهر ناحیه فرهنگی – تمدنی خراسان بزرگ (کشورهای افغانستان، تاجیکستان و بخش های از ترکمنستان )
شهر بیرجند به عنوان ستاد فرماندهی تعاملات ایران و آسیای جنوب غربی بات اکید بر سازماندهی عملکردی، نهادی و کالبدی شهر درتنظیم تعاملات اقتصادی، اجتماعی کشور
شهر بیرجند؛ مهمترین شهر جنوب خراسان، یکی از قطب علمی- دانشگاهی منطقه و پشتیبان توسعه در کشور افغانستان از طریق صدور خدمات برتر فنی- مهندسی
شهر بجنورد به عنوان شهر معین برای عملکرد منطقه مرکزی کشور (حلقه میانی) با طیفی از صنایع دانش بنیان
شهر بجنورد مرکز مدیریت تعاملات اقتصادی ایران با کشورهای آسیای مرکزی و دروازه ارتباطات بازرگانی با کشور ترکمنستان با تاکید بر سازماندهی عملکردی، نهادی و کالبدی شهر درتنظیم تعاملات اقتصادی، اجتماعی کشور
چشم انداز منطقه خراسان
SWOT منطقه خراسان جنوبی
SWOT منطقه خراسان جنوبی
قطب اصلی تولید و صادرات زعفران، زرشک، عناب و گیاهان دارویی کشور و برخوردار از جایگاه نخست در صادرات این محصولات در جهان
دارای یک اقتصاد ممتاز با تکیه بر معدن، دامپروری (پرورش شتر و تولید گوشت سفید) و کشاورزی (زعفران، زرشک و عناب) و صنایع دستی (فرش بافی)
برخوردار از نقشی فعال و تاثیرگذار در تعاملات ناحیه فرهنگی هرات – قندهار- فراه – بیرجند با تکیه بر اشتراکات عمیق فرهنگی، زبانی و قومی
یکی از مراکز اصلی پشتیبان فرایند توسعه در افغانستان با محوریت صدور خدمات فنی و مهندسی
از مراکز اصلی گردشگری تاریخی- طبیعی در شرق کشور (غار خونیک، دژ زیرزمینی نیک، قلعه کوه قائن، قلعه چهل دختر)
شهر بیرجند؛ مهمترین شهر جنوب خراسان، قطب علمی- دانشگاهی منطقه و پشتیبان توسعه در کشور افغانستان از طریق صدور خدمات برتر فنی- مهندسی
شهر بیرجند مرکز راهبری و مدیریت تعاملات با کشورهای آسیای میانه در مناطق مجاور
شهر قائنات؛ از مهمترین مراکز تولید و صادرات زعفران در کشور و برخوردار از مجهزترین امکانات فراوری و بسته بندی با هدف کسب حداکثری بازارهای جهانی
شهر نهبندان و طبس ؛ مرکز اصلی استخراج، بهره برداری و فراوری ذخائر معدنی استان به ویژه در مس و گرانیت و زغالسنگ
چشم انداز منطقه خراسان جنوبی
SWOT منطقه خراسان رضوی
SWOT منطقه خراسان رضوی
شهر مشهد؛ پایتخت معنوی جهان تشیع، برخوردار از جایگاه موثر و مرکزیت در حوزه تمدنی- فرهنگی خراسان بزرگ و مرکز شرقی مدیریت تعاملات کشور با منطقه آسیای جنوب غربی
برخوردار از اقتصادی پویا و پیشتاز با اولویت گردشگری مذهبی، معدن، صنعت و کشاورزی در مقیاس ملی
برخوردار از جایگاه ممتاز در صنعت کشور با محوریت صنایع غذایی، صنایع معدنی، صنایع خودروسازی و قطعه سازی، صنایع نساجی، الکترونیک و پتروشیمی
از مهمترین قطب های گردشگری(مذهبی، طبیعی، تاریخی و درمانی) و کشاورزی (گوشت قرمز و سفید، گندم، چغندر، گلابی، آلبالو، خربزه، پنبه و گیاهان دارویی) در مقیاس ملی و فراملی
تربت حیدریه؛ یکی از دو قطب تولید عمده زعفران جهان و برخوردار از مجهزترین و مدرن ترین امکانات بسته بندی
چشم انداز منطقه خراسان رضوی
شهر نیشابور؛ قطب استخراج، فراوری صادرات سنگ های زینتی و یکی از مراکز مهم گردشگری منطقه خراسان
شهر سرخس و دوغارون ؛ هاب بازرگانی و ترانزیت منطقه، دارای جایگاه موثر در اتصال کشورهای آسیای مرکزی به آب های آزاد و مهمترین بندر خشک هارتلند ژئوپلتیکی زمین
شهر سبزوار؛ از مراکز مهم شهری منطقه و ایفا کننده نقش مکمل برای شهر مشهد (به ویژه در حمل و نقل هوایی) و تولید کننده ممتاز محصولات باغی و دامی (گندم، میوه و گوشت) در منطقه
شهر طرقبه شاندیز؛ از مهمترین مقاصد گردشگری طبیعی و تفریحی در استان و منطقه
شهرهای تایباد و خواف؛ مراکز اصلی استخراج، فراوری و صدور مواد معدنی استان(به ویژه سنگ آهن) با تکیه بر تکنولوژی های نوین و حداقل مصرف آب
چشم انداز منطقه خراسان رضوی
SWOT منطقه خراسان شمالی
SWOT منطقه خراسان شمالی
برخوردار از اقتصادی پویا و دانش بنیان با اولویت کشاورزی، صنعت(فولاد، پتروشیمی،آلومینیوم ،صنایع غذایی و سیمان)، گردشگری، معدن
دارای جایگاه ممتاز و تاثیرگذار در کریدور بین المللی شرق- غرب از طریق ارائه خدمات ترانزیتی مناسب
از مراکز مهم تولید و صادرات محصولات کشاورزی (انگور،بادام و گردو،پنبه ،گوجه فرنگی ،گیاهان دارویی) و دامپروری به استانها و کشور همجوار
یکی از مراکز اصلی گردشگری ورزشی در سطح ملی و فراملی به واسطه برگزاری مسابقات جهانی کشتی با چوخه
از مهمترین قطب های پرورش و صادرات اسب به ویژه اسب ترکمن در سطح منطقه آسیای جنوب غربی
یکی از مراکز تولید فرش ابریشمی
شهر بجنورد به عنوان شهر معین برای عملکرد منطقه مرکزی کشور (حلقه میانی) با طیفی از صنایع دانش بنیان*
شهر بجنورد مرکز مدیریت تعاملات اقتصادی ایران با کشورهای آسیای مرکزی و دروازه ارتباطات بازرگانی با کشور ترکمنستان با تاکید بر سازماندهی عملکردی، نهادی و کالبدی شهر درتنظیم تعاملات اقتصادی، اجتماعی کشور
چشم انداز منطقه خراسان شمالی