گزارش کارآموزی پارک جنگلی

مقدمه :
ایجاد پارک های جنگلی و ملی و مناطق حفاظت شده به دلیل حفاظت از طبیعت و حیات وحش است. ایجاد استراحتگاه و مناطق تفرج گاهی برای مردم لازم و ضروری است. با افزایش جمعیت و ایجاد شهرهای بزرگ و مراکز صنعتی در سال های اخیر احتیاج مردم به مناطق تفرجگاهی بیشتر شده و مسئولین شهرها را بر آن واداشت که پارک های عمومی بیشتری در داخل و اطراف شهرها به وجود بیاورند.
دفتر جنگل کاری و پارک های سازمان جنگل ها تعداد زیادی پارک های جنگلی در کشور ایجاد کرد تا علاوه بر ایجاد محل های تفرج گاهی برای مردم بتواند اکوسیستم های ویژه منطقه ای را نیز در مقابل تخریب انسان ها حفظ و حراست بکند. اگرچه اولین جنگل دست کاشت با نام پارک جنگلی اهواز در سال 1342 احداث گردید ولی پارک جنگلی تهران (پارک خرگوش دره ) با وسعتی بالغ بر 140 هکتار اولین تفرج گاه جنگلی دست کاشت است که در سال 1343 پس از ملی شدن جنگل ها به منظور ایجاد فضای سبز و محلی برای تفرج شهروندان تهرانی احداث گردیده است. پارک جنگلی هراز و سی سنگان طبیعی است که در سال 1344 احداث شده اند.
در حوزه اداره کل منابع طبیعی منطقه ساری تعداد 9 پارک جنگلی وجود دارد که به شرح زیر می باشد :

ردیف
نام پارک
مساحت
شیوه مدیریت
نام مجری
1
پارک جنگلی مرحوم آشتیانی نور
3750 هکتار
دولتی
اداره کل منابع طبیعی ساری
2
پارک جنگلی شهید زارع ساری
70 هکتار
دولتی
اداره کل منابع طبیعی ساری
3
پارک جنگلی میرزا کوچک خان آمل
420 هکتار
دولتی
اداره کل منابع طبیعی ساری
4
پارک جنگلی عباس آباد بهشهر
138 هکتار
دولتی
سازمان ایرانگردی و جهانگردی
5
پارک جنگلی میرود بابلسر
23 هکتار
دولتی
سازمان ایرانگردی و جهانگردی
6
پارک جنگلی جوارم سوادکوه
362 هکتار
خصوصی
سازمان ایرانگردی و جهانگردی
7
پارک جنگلی تلار قائم شهر
167 هکتار
خصوصی
سازمان ایرانگردی و جهانگردی
8
پارک جنگلی کشپل چمستان
22 هکتار
خصوصی
شهرداری چمستان
9
پارک جنگلی بزچفت بابل
765 هکتار
خصوصی
شهرداری بابل

چکیده :
پارک جنگلی تلار قائم شهر واقع در جاده نظامی قائم شهر یکی از پارک های جنگلی سرسبز و زیبای استان مازندران می باشد که نیاز به حفاظت و نظارت بیشتری دارد. در پارک های جنگلی کلاً تاسیساتی مثل پیاده رو – پارکینگ – جاده – سرویس بهداشتی – آب نما – فضای گل کاری – نیمکت – اتاقک های چوبی سرپوشیده – رستوران – زمین ورزشی – باغ کودکان – محل پیک نیک و … ضروری است. پارک ها، جنگل ها، مراتع، دریاها و کلاً پدیده های طبیعی و زیبا منابع اصلی و تفرج گاهی هستند. انسان در این مناطق به تفریح و تفرج می پردازند و از زیبایی های طبیعت لذت می برد و روح و روان خسته خود را التیام می بخشد.

معرفی استان مازندران :
مساحت استان مازندران حدود 23830 کیلومتر مربع معادل 5/1 درصد سطح کشور است. بر اساس تقسیمات جغرافیایی و سیاسی شامل 15 شهرستان 43 بخش، 46 شهر، 110 دهستان می باشد. جمعیت تقریبی آن بر اساس آخرین سرشماری سال 1375 حدود 000/600/2 نفر ( 3/4 درصد کل کشور ) که شامل 46 درصد جمعیت شهری و 54 درصد جمعیت روستایی می باشد.
استان مازندران از سمت شمال به دریای خزر، از شرق به استان گلستان، از سمت جنوب به استان های تهران و سمنان و قزوین و از سمت غرب به استان گیلان محدود می گردد.
این استان دارای حدود 000/169/2 هکتار منابع طبیعی ( جنگل و مرتع ) بوده است که حدود 91 درصد سطح استان را تحت پوشش دارد. استان مازندران از شرایط اقلیمی و زیستگاهی متنوعی برخوردار است.

معرفی شهرستان قائم شهر :
شهرستان قائم شهر که مرکز آن شهر قائم شهر است یکی از شهرستان های استان مازندران به شمار می رود و از لحاظ موقعیت جغرافیایی در مرکز استان واقع شده است. در تصمیمات سیاسی قبل از انقلاب دقیقاً شهرستان میانی این استان بوده است. شهرستان قائم شهر از سمت شمال به جویبار، از سمت شرق به ساری، از سمت جنوب به شهرستان سوادکوه ( ارتفاعات البرز ) و از سمت غرب به شهرستان بابل محدود می گردد.
وسعت قائم شهر 4585 کیلومتر می باشد این شهرستان دارای 2 بخش و از 150 روستا تشکیل شده است. از لحاظ بعد مسافت شهر قائم شهر کوتاهترین فاصله را با شهر ساری ( مرکز استان مازندران ) دارا می باشد.
جمعیت این شهرستان حدود 000/295 نفر می باشد. 590 خانواده که 52 درصد شهری و 48 درصد روستایی می باشد.

خاک :
حاشیه باریک در شمال محدوده شهرستان قائم شهر را خاک های شور و قلیایی می سازد. بافت خاک ها در بیشتر مناطق اصولاً سنگین است. در اراضی رودخانه سیاهرود بافت خاک متوسط اراضی ساحلی سبک تا خیلی سبک دارند.
ناهمواری و شکل زمین :
در شهرستان قائم شهر سه تیپ ناهمواری دیده می شود. بخش جنوبی شهرستان تیپ ناهمواری کوهپایه ای دارد که ارتفاع آن بین 200 تا 800 متر تغییر می یابد و تقریباً آخرین برجستگی کوه های البرز هستند که بر قسمت جلگه ای تغییر می یابد و تقریباً آخرین عوارض برجستگی کوه های البرز هستند که به قسمت جلگه مربوط می شود و دامنه های کم شیب کوهپایه ها پوشیده از جنگل و باغات میوه است لیکن در نواحی پست تر دامنه ها در صورتی که امکان سوار شدن آب بر زمین میسر باشد بخش میانی که قسمت عمده سطح شهرستان را تشکیل می دهد از جلگه های نسبتاً هموار آبرفتی تشکیل شده است که با شیبی ملایم به سمت شمال کشیده شده است. بخشی از شمال ادامه همان جلگه به سمت دریاست حداکثر ارتفاع زمین در این قسمت 18 – متر از سطح دریای آزاد قرار دارد و بدین ترتیب حدود 1 متر از سطح دریای خزر بلندتر است شیب زمین عمدتاً از شمال به جنوب بوده.

ساختمان زمین شناسی :
ساختمان زمین شناسی حوزه نفوذ قائم شهر در نواحی جلگه ای با کوهپایه ای متفاوت است. نواحی جلگه ای از نظر زمین شناسی ساختمان ساده دارد.
این قسمت از نهشت های رسوبی و آبرفتی دوران چهارم تشکیل شده است. بافت زمین از رسوبات نرم آبرفتی است که در نتیجه فعل و انفعالات آب و هوای جریان آب های سطحی از نواحی کوهستانی مجاور کنده شده در این قسمت جای گذاشته شده است این رسوبات به روی رسوبات قدیمی تر از خود قرار گرفته اند.
آب و هوا
آب و هوای این شهرستان نیمه مرطوب و معتدل مدیترانه می باشد.
ارتفاع از سطح دریا m))
درجه حرارت ( c )
بارندگی سالانه (mm)

میانگین حداکثر سالانه
میانگین حداقل سالانه
متوسط سالانه

7/14
9/20
1/12
16
718

جدول : ویژگی های دما و بارش شهرستان قائم شهر در سال 1375

وسعت جنگل های قائم شهر :
مساحت کل حوزه استحفاظی منابع قائم شهر 128614 هکتار است که دارای 4 واحد منابع طبیعی به شرح ذیل می باشد :
1- واحد منابع بیشه سر 64904 هکتار
2- واحد منابع طبیعی اندرگلی 11361 هکتار
3- واحد منابع طبیعی شیرگاه 20011 هکتار
4- واحد منابع طبیعی لفور 32338 هکتار
مساحت کل مراتع قائم شهر ییلاقی ( 300 هکتار ) قشلاقی ( 8000 هکتار ) می باشد که در حال حاضر 700 هکتار باقی مانده است. مساحت جنگل های قائم شهر قریب 000/60 هکتار می باشد که از هفت تن تا افرا تحت گسترش دارد.
در گذشته نه چندان دور این منطقه دارای جنگل های انبوه که پناهگاه حیوانات وحشی و پرندگان بوده است اما بنا به دلایلی دیگر هیچ حیوان و پرنده ای وجود ندارد. در حاشیه باغات و شالیزارها تک درختانی از جنگل انبوه باقی مانده است که این درختان عبارتند از :
( شب خسب – ولیک – افرا – آلوچه وحشی – اوجا )
روستاهای زیادی در حاشیه این جنگل ها قرار گرفته اند که می توان به :
ایوک – منگل – کرچنگ – هفت تن – تالارپشت و … اشاره کرد.
در جنوب غربی قائم شهر منطقه حفاظت شده به نام پارک جنگلی تالار که وسعت آن 153 هکتار می باشد. این جنگل طبیعی دارای چشم اندازهای بسیار زیبا و گونه های متنوع از درختان می باشد. گونه های پهن برگ گونه های غالب این منطقه است و درصد کمی را گونه های سوزنی برگ تشکیل می دهد.
گونه های درختان جنگل های حوزه شهرستان قائم شهر :
راش
oreintalis
Fagus
پلت ( افرا )
relatinum
Acer
شمشاد
hyreaua
Buaus
ممرز
Betulus
Carpinus
ملج
glabra
Ulmus
آزاد
Carpinifelia
Zelkeva
اوجا
Curpinifolia
almus
بلند مازو
Castaniefolia
Uereus
توسکا
Sabcorbata
Alnus
شب خسب
Julibrissin
Albiza

و گونه های دیگر…
این منطقه به دلیل وضعیت توپوگرافی و نوع خاک و اقلیم منطقه چنین جنگل های با این تنوع گونه های گیاهی و جانوری دیده می شود.
پراکنش گونه ای در این منطقه به ترتیب زیر می باشد :
توسکا – افرا – ممرز – راش
تعریف پارک های جنگلی :
محدوده محصور و جدا شده از بافت طبیعی جنگلی که امکانات رفاهی اولیه از قبیل سرویس های بهداشتی آب – برق – پارکینگ – نمازخانه – کمپ چادر و امثال آن می باشد.
هدف از تاسیس پارک های جنگلی :
هدف از تاسیس پارک های جنگلی به این شرح می باشد :
الف ) در وهله اول هدف از تاسیس پارک های جنگلی، نوعی بهره برداری صحیح و سالم از داده های رایگان طبیعت به جای سرمایه گذاری و صرف انرژی کار و هزینه در مناطق فاقد جنگل می باشد.
امروزه برای مردم متمول و حتی متوسط تهیه وسایل نقلیه زیاد مساله انگیز نیست و خانواده های متمول و متوسط اکثراً دارای وسیله نقلیه شخصی هستند و وجود وسیله نقلیه خود عامل مهم تحرک است. برای خانواده های کم بضاعت نیز با برنامه ریزی صحیح می توان وسایل نقلیه عمومی فراهم نمود که آن ها را در زمان های معین به پارک جنگلی دور از شهرها برساند. بنابراین به راحتی می توان مردم خسته و فرسوده شهرهای پر جمعیت با هوای آلوده را به دامن سرسبز جنگل کشانید.
ب ) هدف دیگر ایجاد پارک های جنگلی، کشانیدن مردم خسته و آزرده از زندگی شهری، به درون طبیعت واقعی و آشنا ساختن آن ها با فرهنگ منابع طبیعی و علاقه مند ساختن مردم به بهره برداری صحیح از نعمت های طبیعی و برگرداندن سلامت و آرامش روحی به آنان است.
ج ) یکی دیگر از هدف های بزرگ ایجاد پارک های جنگلی، به وجود آوردن امکانات بررسی تحول و تواتر طبیعت است. از مهم ترین اهداف جنگل کاری می توان ایجاد تفرج گاه احداث شده باشد. ضروری است که امکانات و شرایط کمپینگ – پیک نیک های خانوادگی از قبیل آب آشامیدنی و سرویس های بهداشتی فراهم شده باشد.
د ) بازدیدکنندگان از پارک های جنگلی، با الهام گیری از پدیده های طبیعی و با استفاده از لطافت طبیعت، همکاری و همیاری، نوع دوستی و احساس محبت در آن ها زنده می شود و این قدم موثری برای رشد فرهنگ نسل های جوان و آینده می باشد چرا که مردم بسیاری از شهرها به جنگل های پهناور دسترسی ندارد و زندگی به آن ها اجازه نمی دهد که گردش و تفریح را که یکی از نیازهای انسان سالم است، در برنامه خود جای دهند و زیبایی ها و ظرافت و لطافت طبیعت را بیشتر درک کنند. پارک هایی که در ارتباط با حفاظت از طبیعت و حفاظت فون یا فلور به صورت مشترک با هم احداث می شوند به عبارت دیگر در این پارک ها اولویت اول حفظ پارک بوده و بهره وری تفرجی ( متمرکز و گسترده ) یک بحث حاشیه ای می باشد. تمامی این مناطق که تحت نظارت سازمان جنگل ها و مراتع و سازمان حفاظت محیط زیسشت می باشند، در جهت تامین سه اصل حفاظت و تواتر طبیعی با اکوسیستم های طبیعی فون و فلور پارک های جنگلی به دو دسته تقسیم می شود :
الف – پارک جنگلی طبیعی
ب – پارک جنگلی مصنوعی
پارک جنگلی طبیعی :
که بخش جنگل طبیعی را به پارک تبدیل می کنند و امکانات تفریحی برای عموم در جنگل ها ایجاد می کنند. سعی می شود زیبایی های طبیعی با ایجاد زیبایی های مصنوعی تغییر نکند و حتی الامکان شکل طبیعی مناطق جنگلی حفظ شود.
اسامی چند پارک جنگلی طبیعی :
سی سنگان – قرق – دلند – آزادشهر – نور
پارک جنگلی مصنوعی :
پارک های هستند که برای ایجاد فضای سبز و تفرج گاه در اطراف شهرها به طور مصنوعی احداث می شوند. این پارک ها نباید کاملاً در مجاور مراکز صنعتی باشند. پارک های جنگلی اعم از مصنوعی و طبیعی به منظور استراحت و تفریح و سالم سازی محیط زیست انسان احداث می شوند.

اسامی چند پارک جنگلی مصنوعی :
خرگوش دره – سرخه حصار – چیتگر – تلو – لویزان
تاسیساتی که در پارک های جنگلی احداث می شود به شرح زیر است :
1 ) تشکیلات اداری : برای رسیدگی به امور اداری پارک و پرسنل پارک دفاتری احداث می شود.
2 ) احداث اتاقک های نگهبانی : در مدخل درب های ورودی و خروجی مجهز به وسایل ارتباطی و حفاظتی به احداث انواع وسایل آتش نشانی و انبارهایی برای رستوران و زمین های ورزشی و باغ کودکان ضروری است.
3 ) پارکینگ : در هر پارک بسته به وسعت آن تعدادی پارکینگ برای پارک ماشین ها احداث می شود.
4 ) نیمکت : نیمکت از وسایل ضروری و مورد نیاز پارک هاست که برای استراحت مردم تهیه می شود. معمولاً نیمکت ها را در حاشیه خیابان اصلی و کنار محوطه های درخت کاری، گل کاری و چمن کاری و کنار استخرها، برکه ها، آب نماها قرار می دهند. در کنار نیمکت ها ظروف آشغال به تعداد کافی قرار می دهند.
نیمکت ها و ظروف آشغال را باید از چوب و موادی که هماهنگ با محیط اطراف است ساخته شود.
5 ) سرویس بهداشتی : در نقاط مختلف پارک کنار جنگل، باغ کودکان، باغ وحش این سرویس احداث می شود.
6 ) زمین های بازی کودکان : در این زمین ها انواع وسایل بازی کودکان مثل سرسره – الاکلنگ – تاب وجود دارد. این نقاط باید دور از تردد ماشین باشد و نیمکت هایی در کنار آن ها برای نشستن والدین باشد.
7 ) فضای سبز، گل کاری، چمن کاری، جنگل کاری :
در پارک ها ایجاد محوطه ای به نام جنگل یا بیشه زار ضروری است. در کنار یا وسط این جنگل ها نیمکت یا آلاچیق می سازند. در پارک های بزرگ این جنگل ها از قطعات مجزا تشکیل می شوند. در اطراف خیابان ها، پیاده رو، آب نماها و در نقاط مناسب دیگر چمن کاری و گل کاری صورت می گیرد و در کنار آنها نیمکت هایی برای استراحت مردم قرار داده می شود.
8 ) رستوران : احداث رستوران و کافه و دکه در پارک ضروری است تا نیازهای عمومی مردم را تامین کنند. در نزدیکی رستورانها پارکینگ برای پارک ماشین نیز احداث می شود.
9 ) آب نما : حوضچه یا حوض های کم عمق هستند که اغلب دارای فواره های متعدد با چراغ های رنگین هستند. با مصالح ساختمانی مختلف ساخته می شود و ممکن است ساده یا پلکانی باشد.

پارک جنگلی محل تفریح و تفرج :
انسان که از سروصدا و هوای آلوده شهرها و مناطق صنعتی خسته می شود دوست دارد که آزادانه در دامن طبیعت گردش نماید و از هوای تمیز آن استفاده کند و کسی با ایجاد سروصدا مزاحم او نشود. جنگل محلی است که شرایط ایده آل را برای تفریح و تفرج او فراهم می نماید. طراحی های سرگرم کننده و تاسیسات مراکز زیبا، ارزش جنگل را برای بازدید کنندگان آن افزایش می دهد. جنگل از نظر زیبایی شناختی با توجه به گونه های نادر و کمیاب نیز دارای اهمیت است. با وجود مناظر زیبا در دل جنگل و وجود حیوانات و پرندگان از نظر گردش گری نیز قابل توجه است.
اهمیت جنگل ها و مراتع به شرح زیر می باشد :
1- کنترل آب های سطحی و تغذیه آب های زیرزمینی
2- مبارزه با آلودگی هوا
3- مبارزه با فرسایش خاک و حفظ و تولید خاک
4- جلوگیری از سروصدای محیط
5- تفرج گاه انسان
6- تعدیل دمای هوا
7- تلطیف هوا
8- تولید مواد غذایی و دارویی
9- تولید علوفه دام
10-نگهداری زنبور عسل و تولید عسل
12-بیابان زدایی و جلوگیری از حرکت شن های روان
12-تغییر میکروکلیما
13-کاهش دما و افزایش رطوبت نسبی
14-کنترل باد و طوفان و هزاران فایده دیگر

اکوتوریسم (Eco Tourism )
اولین بار توسط هکتور سالوس لاسکورین سال 1983 و با معنای سفر به مکان های طبیعی و بکر و بیشتر با هدف آموزش به کار برده شد. امروز تنها زیر مجموعه ای از صنعت توریسم است که به دقت به تمامی اهداف می پردازد. اکوتوریسم سریع ترین رشد را در بازار توریسم دارا است. در حال حاضر کارشناسان و متخصصین بسیاری درگیر سازماندهی و برنامه ریزی سیاست های اکوتوریسم هستند. آن ها در زمینه هایی از قبیل نظام اطلاعات جغرافیایی، مدیریت حیات وحش، عکسبرداری از طبیعت، زیست شناسی دریایی، زیست شناسی اقیانوسی، مدیریت پارک های ملی، علوم زیست محیطی، تاریخ شناسی، باستان شناسی، مدیریت، مشغول بررسی و مطالعه می باشند.

توریسم ( گردش گری ) :
زندگی ماشینی و پردغدغه امروز باعث افزایش روز افزون ارزش سفر و بازدید از اماکن طبیعی و بکر و همچنین تاریخی شده است. توریسم ( گردش گری ) حق طبیعی مردم است و اهمیت آن در رسیدن به تفاهم و صلح جهانی غیرقابل انکار است. لیکن به جهت استفاده از این حق، ناگزیر به پذیرش مسئولیت های مهمی هستیم زیرا هجوم گردش گران و جهان گردان بدون برنامه ریزی دقیق و بدون مسئولیت پذیری در قبال محیط زیست می تواند با سرعتی باور نکردنی منجر به تخریب این بقایای میراث طبیعی و تاریخی گردد. از این رو ایجاد یک تعادل بین حفظ و نگهداری از یکسو و استفاده از این سرمایه های محدود و غیر قابل جایگزین از سوی دیگر اهمیت ویژه ای دارد. برخورداری از چنین موازنه ای می تواند به شادابی و سلامت دراز مدت و همزمان صنعت توریسم و محیط زیست بیانجامد.

در حوزه اداره کل منابع طبیعی منطقه ساری تعداد 9 پارک جنگلی با مساحت 5717 هکتار وجود دارد. پارک جنگلی تلار قائم شهر واقع در جاده نظامی قائم شهر می باشد که مساحت آن 167 هکتار و شیوه مدیریت آن خصوصی می باشد. متاسفانه وقتی وارد این پارک جنگلی شدم با صحنه رقت انگیزی مواجه شدم که ناشی از عدم اطلاع رسانی صحیح و ندانم کاری های بشر است. در سطح گسترده ای از جنگل مواد زائد پلاستیکی و قوطی های کنسرو و پسمانده های غذا مشاهده می شود که این امر موجب می شود که محیط زیست ما را به مخاطره بیندازد. اگر در ابتدا ورود تابلوی راهنمای مخصوص نصب شود و جای زباله وجود داشته باشد باعث می شد که زباله ها در یک مکان تجمع نداشته باشند و فضای سرسبز و زیبایی داشته باشیم زیرا این مکان جنگلی امانت است و به نسل های آینده نیز تعلق دارد پس باید در حفظ و نگه داری آن کوشا باشیم.
با به کار گیری چند کارگر می توان سطح جنگل را از آلاینده ها پاک کرد.

پیشنهادات :
اگر در مکان های مختلف جای زباله نصب و چند کارگر فصلی به کار گرفته شوند محیط زیست سالم و تمیز خواهد بود.
اگر مامورانی یا نگهبانی یا کارگری را استخدام کنند که در آن جا به مردم تذکر دهد و کار نظافت را بر عهده بگیرد و خدمات رفاهی در جنگل فراهم شود در عوض می تواند به منظور حفاظت و حراست از محیط زیست و جنگل در ابتدا ورود به جنگل با دریافت هزینه ناچیز دستمزد کارگران و نگهبانان را فراهم کرد.
در پارک جنگلی تلار خصوصاً در کنار زمین ورزشی حاشیه جنگل، عده ای فرصت طلب به زمین های طبیعت تعرض و تجاوز کردنند که این عمل نیاز به رسیدگی و تحقیق دارد.
پس باید به افراد آموزش داده شود که در حفظ و نگه داری محیط زیست کوشا باشند و رعایت حقوق دیگران را بکنند.

منابع :
– بر اساس تحقیقات از اداره کل حفاظت محیط زیست استان مازندران ( ساری )
– شهرداری شهرستان قائم شهر
– اداره محیط زیست شهرستان قائم شهر
– مقاله ی دکتر جلالی

دانشگاه

گزارش کارآموزی

موضوع : پارک جنگلی تلار
رشته : تکنولوژی محیط زیست
مقطع :
نام واحد صنعتی :
استاد راهنما :
تهیه و تنظیم :
شماره دانشجویی :

پاییز

فهرست مطالب
عنوان
صفحه
مقدمه ……………………………………………………………………….
1
چکیده ………………………………………………………………………
3
معرفی استان مازندران ……………………………………………
4
معرفی شهرستان قائمشهر ……………………………………….
5
وسعت جنگل های قائمشهر ……………………………………….
8
تعریف پارک های جنگلی …………………………………………..
10
هدف از تاسیس پارک های جنگلی ……………………………
10
پارک جنگلی طبیعی ………………………………………………….
12
پارک جنگلی مصنوعی ……………………………………………..
12
تاسیسات پارک های جنگلی ……………………………………..
13
پارک جنگلی محل تفریح و تفرج ……………………………….
15
اکوتوریسم ………………………………………………………………
16
توریسم ……………………………………………………………………
17
مشاهده عملی……………………………………………………………
18
پیشنهادات ………………………………………………………………..
19
منابع ………………………………………………………………………..
20

تقدیر و تشکر :
نهایت تشکر و قدردانی را از استاد راهنما سرکار خانم ………. دارم.
همچنین از رئیس اداره محیط زیست شهرستان قائم شهر خانم ……. نیز به خاطر همکاریی که با من داشته اند سپاسگذاری می کنم.