گزارش کارآموزی معماری منظر سازی و طراحی فضای سبز



دانشگاه آزاد اسلامی- واحد شهر ری

رشته نقشه کشی معماری

گزارش کارآموزی
روش های منظرسازی و طراحی فضای سبز و …

محل کارآموزی
مهندسین مشاور سازه معماری امروز

استاد راهنما
آقای مهندس صمد محمد ابراهیم زاده سپاسگزار

دانشجو
فرنوش مهدی نژاد

نیمسال دوم 88-87

با تشکر و قدردانی از :

در ابتدا شکر و سپاس خداوند بزرگ را که این بنده حقیر را در تمامی مراحل یاری نمود و سپاس و قدردانی از استاد راهنما جناب آقای مهندس صمدمحمد ابراهیم زاده سپاسگزار که توانستم با کمک ایشان این مرحله از تحصیل را به پایان برسانم و همچنین شرکت مهندسین مشاور سازه معماری امروز بخصوص مدیر عامل شرکت جناب آقای مهندس ابراهیم ضیائی ثانی که مرا یاری و راهنمایی کردند .

تقدیم به :

پدر و مادر عزیزیم که هر چه هستم از آنهاست و سپاس فراوان از پدر عزیزیم که همیشه در همه مراحل اینجانب را پشتیبانی و حمایت کرده است .

"فهرست مطالب"

موضوع صفحه

خلاصه گزارش کارآموزی ………………………………………………………………………………………………………………………. 6

فصل اول : مشخصات شرکت
معرفی شرکت …………………………………………………………………………………………………………………………. 7
پروژه های مشاور ……………………………………………………………………………………………………………………. 8
کارفرمایان و پیمانکاران طرح های مورد مطالعه …………………………………………………………………. 12
اعضای شرکت ………………………………………………………………………………………………………………………. 13
موقعیت کارآموز در شرکت ………………………………………………………………………………………………….. 14

فصل دوم : پروژه های نمونه تحت مطالعه کارآموز
ضرورت توجه به منظرسازی خیابان های شهری (مبانی نظری و تئوری) …………………………. 15
معرفی کلی سایت پروژه تحت مطالعه کارآموز …………………………………………………………………… 18
طراحی معماری ارائه شده برای جداره خیابان استقلال (ورودی زیرگذر شرقی) ………………. 25
طراحی جداره در تهران ……………………………………………………………………………………………………….. 26
طراحی جداره داخلی زیرگذر شرقی و غربی ………………………………………………………………………. 27
طراحی سردرب نمایشگاه گل و گیاه …………………………………………………………………………………… 28
موقعیت کلی قرارگیری نمایشگاه ………………………………………………………………………………………… 29
سردرب نمایشگاه گل و گیاه ……………………………………………………………………………………………….. 30

فصل سوم : آزمون آموخته و نتایج
منظرسازی جداره خیابان استقلال ……………………………………………………………………………………… 31
طراحی جداره داخلی زیرگذر شرقی و غربی آزادراه شهید زین الدین ……………………………….. 34
طراحی سردرب نمایشگاه تخصصی گل و گیاه تهران …………………………………………………………. 35

"فهرست اشکال"

موضوع صفحه

فصل دوم :

شکل 2-1 : سایت کلی پروژه ………………………………………………………………………………………………………………… 18
شکل 2-2 : شیبراهه های خیابان استقلال با خیابان هنگام ……………………………………………………………….. 19
شکل 2-3 : خیابان استقلال و مجاورت های موجود ………………………………………………………………………….. 20
شکل 2-4 : شیبراهه های تند خیابان استقلال و در ضلع غربی و شرقی …………………………………………… 21
شکل 2-5 : پلان هندسی زیرگذر شرقی خیابان استقلال ………………………………………………………………….. 22
شکل 2-6 : پلان هندسی زیرگذر شرقی خیابان استقلال ………………………………………………………………….. 23
شکل 2-7 : موقعیت قرارگیری کناره ی رمپ شرقی خیابان استقلال ……………………………………………….. 25
شکل 2-8 : نمایشگاه تخصصی گل و گیاه تهران ………………………………………………………………………………… 29

فصل سوم :

شکل 3-1 : چهار عنصر اصلی طبیعت (آب، خاک، آتش، باد) …………………………………………………………….. 32
شکل 3-2 : قرارگیری عناصر اصلی طبیعت در سایت پروژه ………………………………………………………………. 33
شکل 3-3 : نمایش عناصر چهارگانه ……………………………………………………………………………………………………. 33
شکل 3-4 : طراحی جداره غربی آزادراه شهید زین الدین ………………………………………………………………….. 34
شکل 3-5 : طراحی جداره شرقی آزادراه شهید زین الدین ………………………………………………………………… 34
شکل 3-6 : سایت نمایشگاه تخصصی گل و گیاه ……………………………………………………………………………….. 35
شکل 3-7 : طراحی سردرب نمایشگاه تخصصی گل و گیاه ……………………………………………………………….. 35

"خلاصه گزارش کارآموزی"

اینجانب فرنوش مهدی نژاد از تاریخ 19/12/87 لغایت 21/02/88 به مدت سه روز در هفته، روزانه 8 ساعت در شرکت مهندسین مشاور سازه معماری امروز واقع در خیابان شریعتی- خیابان یخچال- تقاطع شیدایی- بن بست زهره- پلاک 10 جدید مشغول به کارآموزی بوده ام .
در ابتدا شروع به فراگرفتن مباحث لازم جهت انجام کارآموزی نمودم . در دو هفته اول (6 روز اول کارآموزی) اتوکد را به صورت آموزشی و با پلان های تمرینی سپری کردم که سرپرست کارآموزی این امکان را در اختیارم قرار دادند و کمک های لازم را جهت فراگیری بهتر آنها انجام دادند که پلان های تمرینی برای روان شدن و فراگیری بهتر اتوکد کمک بسیار خوبی بودند . سپس در هفته سوم و چهارم مشغول طراحی معماری که در زمینه Landscaping و منظرسازی شهری بود، شدیم . پروژه هایی که در این زمینه مورد مطالعه انجام گرفت عبارتند از :
1- منظرسازی جداره خیابان استقلال- آزادراه شهید زین الدین : تاثیر تصاویر گذرا و آنی در ذهن مردم بسیار زیاد و قابل توجه است و چنانچه این تصاویر بار معنایی داشته باشند، تاثیرشان بیشتر خواهد بود . جداره های شهری و حاشیه بزرگراه ها از جمله مهمترین مکان هایی هستند که بیشترین بازدید کننده را داشته و متعلق به همه اقشار مردم می باشد . در این فضا 4 عنصر اصلی آب، خاک، باد و آتش معرفی می شوند و نهایتاً در قسمت میانی گفته می شود که طبیعت زائیده تلفیق این عناصر است .
2- طراحی جداره داخلی زیرگذر شرقی و غربی آزادراه شهید زین الدین : ابتدا چند طرح بر اساس اینکه حس حرکت و آرامش را در طول مسیر برای سرنشینان القا کند و ریتم و حرکت به سمت جلو را نشان دهد بصورت اتود ارائه و پس از تائید به صورت کدی درآمد . البته این نکته نیز مدنظر بود که طرح بصورتی نباشد که راننده تمرکز خود را در مسیر از دست دهد و جلب توجه کند .
3- طراحی سردرب نمایشگاه تخصصی گل و گیاه تهران : سازه نمایشگاه تخصصی گل و گیاه واقع در اتوبان چمران- کنار بوستان گفتگو- چند سال پیش اجرا شده بود که طرح معماری و تکمیل آن توسط مهندسین مشاور سازه معماری امروز ادامه یافت . طراحی سازه این پروژه بصورت کاملاً مدرن اجرا شده است . بنابراین در طراحی سردرب نمایشگاه نیز سعی بر این بوده که از المان های مدرن و سبک استفاده شود تا بتوان ادعا کرد که این سردرب معرف نمایشگاه است .
و در فصل دوم بشرح پروژه های انجام شده پرداخته ام . در هفتــه های پنجـم، ششـم و هفتـم که هفته های آخری کارآموزی نیز بود، با توجه به مصالح بکار رفته و رنگ آمیــزی مصــالح و نحوه اجرا، نقشه های فاز II آن تهیه گردید .

معرفی شرکت :

شرکت مهندسین مشاور سازه معماری انگام در سال 1364با نام مهندسین مشاور ایران- سازه -آب ، با هدف فعالیت در رسته های سیویل،سازه، معماری و خدمات شهری تاسیس گردید.این شرکت بعد ها در سال 1379 با تشکیلاتی جدید به مهندسین مشاور سازه معماری امروز تبدیل گردید و فعالیت های کاری خود را با همکاری کادری بیش از 40 نفر از مهندسین و تکنسین های مجرب، به طور گسترده ای ادامه داد.

در حال حاضر شرکت در زمینه هایی به شرح زیرمشغول بکار می باشد :
1- انجام مطالعات ، طراحی ، و نظارت عالیه و مقیم پروژه های سیویل – سازه و مخازن
2- مدیریت و نظارت بر امور طراحی و اجرای پروژه های بزرگ عمرانی و غیر عمرانی
3- طراحی معماری ،شهرسازی و طراحی داخلی پروژه های بزرگ عمرانی و غیر عمرانی
4- برنامه ریزی و طراحی شهری
5- مطالعات کنترل تصمیم سازی مدیریت شهری و تشکیل ساختار سازمانی

شرکت سازه معماری انگام در طی دوران فعالیت خود، پروژه های ملی ، عمرانی و غیر عمرانی را در داخل کشور در تمامی زمینه های طراحی ، اجرا و نظارت عالیه با موفقیت با پایان رسانده و هم اکنون همگی در حال بهربرداری و یا اجراست.در حال حاضر نیز این مشاور مشغول به فعالیت گسترده ای بر روی پروژه های متعددی می باشد که در ذیل خلاصه ای از آنها ذکر می گردد .

"بخشی از پروژه های گذشته و حال حاضر این مشاور"

* پروژه های سازه ،سیویل :
1- طراحی سیویل،پلها و سازه های هیدرولیک مجتمع آموزشی زیبا کنار صدا و سیما
2- طراحی سیویل ،پلها و سازه های هیدرولیکی طرح توسعه دریایی رودسر- صداو سیما
3- طراحی پلهای دسترسی شهرک مشکین آباد
4- مشارکت در نظارت قطعه 60 و 61 جاده اصلی نیشابور- مشهد
5- مشارکت در نظارت و اجرای جاده چلگرد شهریاری به بازوفت
6- مشاور عالیه و مقیم در فاز 3 تقاطع غیر همسطح بزرگراه های شهید صیاد شیرازی و شهید بابایی
7- مشاور عالیه ومقیم در فاز 3 و تکمیل فاز 2 بزرگراه شهید زین الدین ،حد فاصل بزرگراه صیاد شیرازی تا وفادار و تقاطعات غیرهمسطح مربوطه
8- مشارکت در طراحی هیدرولیک و طراح سازه های هیدرولیک انتقال آب شهید رجای

"پروژه های فرهنگی ،آموزشی ،ورزشی، مذهبی"

1- طراحی معماری ،سازه ،تاسیسات و نظارت عالیه مجتمع آموزشی زیبا کنار صدا و سیما در مترازی به مساحت 40000 متر مربع
2- طرح ساختمان دانشکده عمران دانشگاه علم و صنعت در فاز های 1 و2
3- طرح توسعه مسجد حضرت امیر(ع) در فاز های 1 و 2 و 3
4- طراحی سازه،معماری و طرح تقویت سازه دانشگاه بقیه الله الاعظم در ساختمانهای اداری و مرکزی (فاز 1 و 2 و3)
5- محاسبات سازه ایی هتل 13 طبقه الزهرا (س) مربوط به وزارت دفاع در مشهد به متراژ 16000 متر مربع
6- مشاور مادر پروژه موزه دفاع مقدس به متراژ 150000 متر مربع در فاز صفر
7- تحویل فاز 1 شهرک سینمایی صدا و سیما در رودسر

"پروژه های مسکونی ، تجاری ، اداری"

1- طراحی معماری ،سازه و نظارت عالیه سیویل در مجتمع های مسکونی آزادگان در متراژی به مساحت 160000 متر مربع
2- طراحی فاز 2 پروژه نواب (بلوکهای 6 تا 18 طبقه) در متراژی به مساحت 120000 هزار مترمربع
3- محاسبات سازه ایی پروژه شهرک مسکونی بنیاد مسکن ایران در کرمانشاه در متراژی بالغ بر 21000 متر مربع
4- طراحی معماری،سازه، نظارت عالیه و سیویل کارخانه خشکبار آذربایجان شرقی (فاز 1 ، 2 ،3)
5- طراحی معماری ،سازه و سیویل سازمانهای قضایی استانها در شهرهای تهران ،ساری ،قزوین ،بندرعباس ،دزفول ،اراک و ایلام با متراژی در حدود 18000 مترمربع
6- محاسبات سازه ایی فاز 1 و2 پایانه بندرعباس به متراژ 30000 مترمربع
7- طراحی پروژه های بلند مرتبه و میان مرتبه مسکونی بخش خصوصی در تهران با متراژی بیش از 200000 متر مربع
8- طراحی مرکز تحقیقات دریایی سازمان زمین شناسی(لاریم)
9- طراحی دفتر مرکزی شرکت صدرا شیمی در منطقه یوسف آباد تهران در فاز های 1 و 2
10- طراحی معماری و سازه ساختمان شهرداری کرج در فاز 1 و 2
11- طراحی ساختمان شهرداری منطقه 16 تهران در فاز های 1 و 2 و3
12- طراحی معماری ،سازه ساختمان شرکت نفت سپاهان در فاز 1 به متراژ 3400 مترمربع
13- طراحی معماری ،سازه و اجرای ساختمان مسکونی سرمد در منطقه فرمانیه تهران ( فاز 1 و 2 و3)
14- طراحی معماری ،سازه و اجرای ساختمان مسکونی یکتا در منطقه ولیعصر تهران ( فاز 1 و2و3)
15- طراحی معماری ،سازه و اجرای ساختمان مسکونی قلهک ( فاز 1 و2و3)
16- طراحی معماری سازه و اجرای ساختمان مسکونی بوستان 9 (فاز 1 و 2 و3)
17- طراحی معماری ، سازه و اجرای ساختمان مسکونی شب بو در منطقه فرمانیه تهران(فاز 1 و2 و3)
18- طراحی معماری ،سازه ساختمان مسکونی بهستان 3 در منطقه پاسدارن تهران (فاز 1 و2)

"پروژه های شهرسازی"

1- تحلیل عملکرد و مدل ریاضی و آماری پروژه عوارض نوسازی شهر تهران ( 50 درصد پیشرفت)
2- بررسی اثرات مازاد تراکم ساختمانی در شهر تهران و متغیرهای موثر بر آن(تحویل)
3- مکانیابی نمونه ای پارسلهای شهری جهت برداشت میدانی(فاز 3)

"پروژه های طراحی داخلی"

1- طراحی پاویون و طبقه وزیر نیرو در فاز 1 و2 و3
2- طراحی آمفی تاتر و نمایشگاه وزرات نیرو در فاز 1 و 2 و 3
3- طراحی و اجرای ساختمان مرکزی شرکت سرمایه گذاری پارسیان
4- طراحی داخلی شرکت توانیر در فاز های 1 و 2 و 3
5- طراحی غرفه نمایشگاهی صدراشیمی در نمایشگاه بین المللی تهران
6- طراحی داخلی رستوران هتل بلور

"پروژه های طراحی داخلی"

1- پروژه های مربوط به سازمان کنترل مضاعف شهر تهران
2- ارزیابی و تحلیل عملکرد کنترل مضاعف شهر تهران
3- بررسی توده گذاری تراکم و آنالیز حساسیت شهر تهران
4- کنترل راهبردی-محاسباتی پروژه 10 صندوق بازنشستگی صدا و سیما

"طرح تقویت سازه و نظارت عالیه"

1- طرح تقویت سازه و نظارت عالیه ساختمان 13 طبقه گمرک ایران با 8300 مترمربع
2- طرح تقویت سازه و نظارت عالیه دانشگاه بقیه الله الاعظم با متراژ 12000 متر مربع
3- کنترل محاسبات و طرح تقویت سالانه بیش از 100 پروژه مربوط به واحد کنترل مضاعف تهران-مسئولیت شورای محاسبات کنترل سازه ها
4- طرح تقویت ساختمان اداری کارخانه سیمکو
5- طرح تقویت برج 16 طبقه فراز 2 در منطقه سعادت آباد تهران
6- طرح تقویت برج آقا محمدی در میدان سرو تهران
7- بیش از 20 پروژه طرح تقویت میان مرتبه

"پروژه های طراحی سایت و محوطه سازی"

1- طراحی سایت و سیویل مجتمع مسکونی اصلاح بذر کرج به متراژ 483000 مترمربع
2- طراحی سایت و سیویل زیباکنار
3- طراحی سایت و سیویل مجموعه توانیر
4- طراحی و اجرای سایت و سیویل ساختمان مسکونی بوستان 6 در منطقه پاسداران تهران
5- طراحی و اجرای سایت و سیویل ساختمان مسکونی یاسر در منطقه پاسداران تهران
6- طراحی و اجرای سایت بزرگراه شهید زین الدین حدفاصل بزرگراه صیاد شیرازی تا وفادار و تقاطعات همسطح مربوطه
مشاور سازه معماری امروز موفق به تکمیل طرح ها و پروژه های متعددی گردیده است . این شرکت بر آن است تا با خدمت رسانی خود در طرح های عمرانی و غیرعمرانی، نقشی در آبادانی و سرفرازی کشور عزیزمان داشته باشد .

"کارفرمایان و پیمانکاران طرح های مورد مطالعه این کارآموز"

1- طراحی منظرسازی جداره خیابان استقلال آزاد راه شهید زین الدین
– کارفرما : سازمان مهندسی و عمران شهر تهران
– پیمانکار : قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء (ص)
– مشاور : مهندسین مشاور سازه معماری امروز
– تاریخ شروع کار : بهمن سال 1387
– تاریخ پایان کار : تهیه نقشه های فاز یک در پایان فروردین ماه سال 1388

2- طراحی جداره داخلی زیرگذر شرقی و غربی آزادراه شهید زین الدین :
– کارفرما : سازمان مهندسی و عمران شهر تهران
– پیمانکار : قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء (ص)
– مشاور : مهندسین مشاور سازه معماری امروز
– تاریخ شروع کار : فروردین ماه سال 1388
– تاریخ پایان کار : ادامه دارد .

3- طراحی سردرب نمایشگاه تخصصی گل و گیاه :
– کارفرما : سازمان پارکها و فضای سبز شهر تهران
– مجری طرح : سازمان مهندسی و عمران شهر تهران
– پیمانکار نمایشگاه : شرکت ساختمانی کوا
– پیمانکار محوطه نمایشگاه : شرکت ساختمانی و تاسیساتی اسپیلت
– مشاور : مهندسین مشاور سازه معماری امروز
– تاریخ شروع کار : فروردین ماه سال 1388
– تاریخ پایان کار : نیمه اول اردیبهشت ماه سال 1388

موقعیت کارآموز در شرکت :

ضرورت توجه به منظرسازی خیابان های شهری (مبانی نظری و تئوری) :

شهر یک اثر هنری بزرگ است که آفرینندگانی به وسعت خود و به تعداد جمعیتش دارد "هدف غایی یک شهر ایجاد محیطی خلاق و پرورنده برای مردمی است که در آن زندگی می کنند" چنین محیطی با گوناگونی بسیار، آزادی انتخاب به افراد می دهد و زمینه خلاقیت را فراهم می آورد، فضای شهر حداکثر ارتباط را با مردم و زیستگاه پیرامونشان برقرار می سازد و تنها یک وسیله برای در اختیار گذاردن تمام این ها دردست دارد: امکانات مناسب شهری .
در فضای میان ساختمانها و بناها، عناصر مکملی نیاز است تا زندگی شهری را سامان بخشد، تجهیزاتی که همچون اثاث یک خانه، امکان زندگی را در فضای محصور میان سنگ و بتن و شیشه فراهم آورد. این اجزاء، جریان حرکت، سکون، تفریح و اضطراب را در شهر تنظیم می کنند و به آن روح می بخشند. اثاثه، تجهیزات یا مبلمان شهری، خیابانی یا فضای باز اصطلاحات رایج این تسهیلات و امکانات هستند. این تسهیلات در انگلستان بیشتر به "مبلمان خیابانی" و در امریکا به "مبلمان همگانی" با "مبلمان فضای باز" معروف هستند. " اثاثه، جمع اثاث به معنای وسایل و لوازم زندگی است. تجهیزات، جمع تجهیز، در مفهوم آراستن و بسیج کردن و بیشتر به وسایل و ساز و برگ نظامی اطلاق می شود. مبلمان واژه فرانسوی به معنای مجموعه اثاثه و دکوراسیون یک محل است."
رایج ترین ترکیب فوق "مبلمان شهری" است که می تواند دربردارنده مفاهیم ضمنی نیز باشد. دامنه مفهومی و کاربردی این واژه بسیار گسترده است. مبلمان شهری به مجموعه وسیعی از وسایل، اشیاء، دستگاهها، نمادها، خرده بناها، فضاها و عناصری گفته می شود که چون در شهر و خیابان و در کل در فضای باز نصب شده اند و استفاده عمومی دارند، به این اصطلاح معروف شده اند.
امروزه مشکل اصلی تهران بزرگ در دو بعد حرکت شهری(سواره و پیاده) و مشکلات ادراک و رفتار در منظر شهری قابل بررسی است .
بنابراین وظیفه و مسئولیت خطیری برای برنامه ریزی، ساماندهی، آرام سازی و بهسازی فضا و تجهیزات شهری بر دوش مسئولین، مدیران، طراحان و هنرمندان ایرانی می باشد .
ساختار برنامه ای که می تواند شهر را از هر دو بعد منظر شهری و حرکت در شهر ساماندهی نماید به دو بخش اصلی تقسیم بندی می شود :
1- طراحی محیطی و نمای شهری : فضا سازی، محوطه سازی، کف سازی، پیاده راه سازی، نقاشی دیواری، مرمت، نورپردازی، پاکسازی جداره های شهری و نما سازی، احیاء بافتهای با ارزش تاریخی، فرهنگی، معماری و کاربردهای شهری، آرام سازی و…..
2- مبلمان و تجهیزات شهری : شامل کلیه ملزومات و اثاثیه شهری که در محیط شهر قرار می گیرند و بیش از یکصد عنوان تقسیم بندی می شود؛ از نرده و میله های راه بند و روشنایی گرفته تا ایستگاههای اتوبوس، سرویسهای بهداشتی، تابلوها، بیلبوردهای تبلیغاتی، سطل زباله و پلهای عابر پیاده .

تقسیم بندی عناصر مبلمان شهری بصورتهای مختلفی عنوان شده ولی در کل میتوان انرا در چهارگروه اصلی معرفی نمود :
الف- مبلمان خیابانی
ب- مبلمان پارکی
ج- مبلمان ترافیکی
د- سازه های اطلاع رسانی و تبلیغاتی
امروزه تجربه و کاربرد عناصر شهری نشان داده که استفاده از تجهیزات و مبلمان مناسب تا چد میتواند اثر مثبتی بر روی شهروندان و استفاده کنندگان از محیطهای شهری داشته باشد. بطور مثال طراحی نشیمن مناسب به مردم این امکان را میدهد که در فرصتهای لازم از نشستن و دیدن فضای شهری لذت برده و حتی ارتباط اجتماعی و کلامی با یکدیگر برقرار نمایند.
پژوهشهای شهری و زیست محیطی نشان میدهد که استفاده کنندگان و عموم مردم خواستار چند منظوره بودن تجهیزات شهری و زیباسازی هرچه بیشتر آن هستند بطوریکه بصورت یک سمبل یا نماد و حجم شهری در آمده و متناسب با طراحی زیبای اتومبیلها و محصولات مدرن به توقعات زیبایی شناسانه مردم و نیازهای دنیای امروز نیز جواب دهد . به همین دلیل در سراسر جهان مطالعات و مسابقات بسیاری در زمینه طراحی بهینه مبلمان شهری صورت می گیرد .

اهمیت توجه به هویت و فرهنگ :
با رشد شهرها و حومه‏ها، گرایشی افراطی در یک شکل کردن چهره شهری به وجود آمده است، به گونه‏ای که اغلب تفاوت کمی در روحیه مبلمان نقاط مختلف شهر یا حتی گاهی میان چند کشور دیده میشود. حال آن که هنوز هم جذاب‏ترین و به یاد ماندنی‏ترین محله‏ها آنهایی هستند که با شکل و شمایل ویژه و مختص به خود در خاطره‏ها جای می‏گیرند و شاید از همین روست که در کوشش های جدید برای نوسازی و ساماندهی شهرها به این خصوصیات توجه بسیار میشود :
* از دیدگاه طراحان، انتخاب و طراحی مناسب مبلمان شهری، حفظ هویت مکان و نمود بیشتر آن را ممکن می‏سازد. این برخورد در احیای مناطق تاریخی و سنتی بسیار موثر است .
* اگر دخالت در شهر به تزیینات سطحی محدود نشود ، باید میان بافت اجتماعی و فضای شهر توازنی ایجاد کرد .
* آنگاه که بافت اجتماعی مکانی تثبیت شده و در میان ساکنانش مفهوم شهر نشینی، ریشه‏ای عمیق دواند، میتوان به ساختارهایی مکمل در سیما و منظر آن پرداخت و شرایط را برای حفظ محیط و رفاه اهالی‏اش مهیا کرد .
* به اتکای همین بافت اجتماعی تثبیت شده و ریشه‏دار می توان در مدت زمانی کافی و با روشی پویا، خیابانهای محله و شهر را به گونه‏ای مجهز کرد که بازتاب فرهنگ آن باشد . در حقیقت, فراهم آوردن امکان بهره‏وری رفاهی و زیبایی شناختی از محیط زیست، به معنای ارج نهادن به زندگی و ارزشهای تمدن است .
یکی از دلایل مهم بی هویتی تهران، عدم توجه به تفاوتهای موجود بین فضاهای مختلف شهری، اکتفا نمودن به طرحهای یکنواخت و به اصطلاح استاندارد و پرداختن به ظرفیتهای مفهومی است بدون در نظر گرفتن ارزشهای زیباشناسی شهری و هنری , و بسنده نمودن به امکانات تولید وصنعت آنهم از نوع ابتدایی ترین آن .
ارزش های عملکردی و زیباشناختی شهری، از طریق برخورد مجزا و مشخص با هر یک از فضاهای خرد و کلان ایجاد می شود .
پرداختن کلی به فضاهای شهری و همه چیز را با یک دید نگاه کردن بمعنای نفی تک تک ارزش ها می باشد .
شاید بنیادی‏ترین اقدامی که میتواند در کنار ساماندهی مبلمان شهری، بافت شهر را از نظر کیفی به وضعیت مطلوب نزدیک سازد، رعایت موارد زیر باشد :
1- تهیه الگوها
2- ضوابط قابل انعطاف و سنجیده برای بهسازی و توسعه
3- آینده نگری هوشمندانه

ما باید آینده نگری کنیم و آینده نگری نیاز به کوشش سه گانه دارد :
1- پژوهشگری
2- سیاستگزاری
3- برنامه ریزی

"معرفی کلی سایت پروژه تحت مطالعه کارآموز"

گزارش توجیهی و مقایسه ای از خیابان استقلال قدیم و جدید :

نمایش مذکور به بررسی وضعیت بزرگراه شهید زین الدین،حد فاصل بزرگراه امام علی (ع) از غرب و خیابان هنگام از شرق می پردازد.
بزرگراه شهید زین الدین که در این قسمت در حال ساخت می باشد با توجه به نیازهای ترافیکی منطقه و همچنین جهت سهولت در امر دسترسی به زمینهای مجاور، دارای چندین رمپ ورودی ، خروجی و زیرگذر هایی با طول و عرضهای متفاوت به شرح زیر می باشد :

شکل 2-1 : سایت کلی پروژه

شرح این ورودی و خروجی ها به قرار زیر است :
1- رمپ جنوب شرقی بزرگراه امام علی (ع)
2- رمپ شمال شرق بزرگراه امام علی (ع)
3- لوپ ورودی به شهرک دقایقی
4- زیرگذر قوسی حد فاصل زمینهای شمال و جنوب باغ آسمان
5- زیرگذر غربی خیابان استقلال در شمال باشگاه صدف
6- شیبراهه های زیر گذر غربی خیابان استقلال
7- رمپ خروجی از بزرگراه و ورودی به شیان
8- زیرگذر شرقی خیابان استقلال
9- شیبراهه های زیر گذر شرقی خیابان استقلال
شرحی از وضعیت موجود منطقه

خیابان استقلال در محدوده مورد نظر نقش ایجاد دسترسی های محلی شامل باشگاه صدف نیرو دریایی،اراضی بنیاد تعاون ناجا،جنگل لویزان ،خیابان هنگام و شهرک شهید دقایقی را بر عهده دارد.
این خیابان بلافاصله پس از عبور از چهارراه خیابان هنگام با عرضی برابر با 13 متر با یک شیبراهه تند آغاز می گردد و پس از عبور از آن به سمت غرب (منطقه شمیران نو-جاده شیان و لویزان)ادامه مسیر می دهد .

وضعیت شیبراهه های
خیابان استقلال مجاور با خیابان هنگام

شکل 2-2 : شیبراهه های خیابان استقلال با خیابان هنگام

این خیابان پس از گذشت از شمال منطقه شمیران نو در طی مسافتی بالغ بر 1300متر و عبور از ورودی جنگل لویزان به منطقه شمال باشگاه صدف می رسد.در این منطقه نیز خیابان استقلال به رمپی با شیب بالغ بر 12 درصد می رسد و پس از عبور از آن به دو سمت تغییر مسیر میدهد.یک مسیر به شهرک دقایقی و در ادامه به سمت بزرگراه امام علی (ع) حرکت کرده و دیگری که در امتداد خیابان استقلال است به سمت چهار راه ریحانی و بزرگراه شهید زین الدین ادامه پیدا می کند .

وضعیت خیابان استقلال
و مجاورتهای موجود

شکل 2-3 : خیابان استقلال و مجاورت های موجود

مشکلات طرح موجود :
شاید یکی از بیشترین معایب مسیر فعلی، وجود دو شیبراهه موجود در ابتدا و انتهای خیابان استقلال می باشد. عبور از این دو شیبراهه برای رانندگان عبوری از این دو منطقه بسیار دشوار خواهد بود.در این مسیر در اغلب روزهایی که دارای شرایط نامساعد جوی هستند ،بارها شاهد ترافیک های بسیار سنگین و تصادفات متعدد بوده ایم .
همـچـنین وجــود دریچه های بازدید لوله های آب متعدد در این محـــدوده باعث ایجــاد پستی و بلندی های بسیار زیاد در این خیابان شده است که به شدت روی ترافیک منطقه اثر گذار است .
شیبراهه های خاکی موجود بین خیابان استقلال و باند جنوب بزرگراه شهید زین الدین نیز از دیگر معایب این منطقه میباشد که با وجود در معرض دید قرار داشتن بسیاری از خانه های مسکونی مجاور ضلع جنوبی خیابان،منظره نه چندان خوشایندی به این محیط وارد می گرداند .

شکل 2-4 : شیبراهه های تند خیابان استقلال در ضلع غربی و شرقی

طرح جدید :
در طرح جدید ارائه شده توسط مشاور بزرگراه با احداث دو زیرگذر در خیابان استقلال که در نزدیکی پست الغدیر و دیگری در نزدیکی باشگاه صدف قرار دارند (و به ترتیب تحت نامهای زیرگذر شرقی و غربی نامگذاری شده اند) با عبور از زیر بزرگراه شهید زین الدین،عمده مشکلات ترافیکی و هندسی مسیر قبلی اصلاح می گردد.با احداث این دو زیرگذر مشکل وجود دو شیبراهه بسیار تند در خیابان استقلال کاملا برطرف گردیده و یک مسیر با شیب کاملا معقول جایگزین مسیر قبلی می گردد.از اهم اهداف حفظ خیابان استقلال ،آزاد سازی آزاد راه شهید زین الدین از ترافیک و دسترسی های محلی ،ایجاد دسترسی دو طرفه برای شهرک شهید دقایقی ،اراضی بنیاد تعاون ناجا،باشگاه صدف نیرو دریایی و همچنین دسترسی جنوبی جنگل لویزان است .

زیرگذر شرقی :
در این طرح زیرگذر شرقی با طول 134متر در سمت غربی خیابان هنگام و سمت شمالی نیروگاه و پست الغدیر و در کیلومتر 050+5 از بزرگراه، با عرض مفید 16.50 متر با دو باند رفت و برگشت و با حداقل ارتفاع مفید 5.20 متر نسبت به بزرگراه زین الدین در حال احداث می باشد.عرشه این زیرگذر فلزی و به ارتفاع 1متر می باشد که بر روی کوله های بتنی (دیوارهای طرفین زیرگذر) قرار می گیرد .

شکل 2-5 : پلان هندسی زیر گذر شرقی خیابان استقلال(منطقه هاشور خورده)

زیرگذر غربی :
در این طرح زیرگذر غربی با طول 190متر در سمت شمالی باشگاه صدف در موازات خیابان استقلال موجود و در کیلومتر 870+3 از بزرگراه، با عرض مفید 16.50 متر با دو باند رفت و برگشت و با حداقل ارتفاع مفید 6.00 متر نسبت به بزرگراه در حال احداث می باشد.ارتفاع زیرگذر طوری در نظر گرفته شده است که پس از پایان اجرای عرشه تنها آسفالت بزرگراه زین الدین اجرا می گردد.در این زیرگذر با توجه به وضعیت خاکبرداری انجام گرفته ارتفاع کوله ها در برخی از پارتها به بیش از 8 متر نیز می رسد . ضخامت کوله ها 80 سانتیمتر و عرض فونداسیون 4 متر می باشند .
عرشه این زیرگذر بصورت بتنی درجا و به ارتفاع 1.80متر می باشد که بر روی کوله های بتنی (دیوارهای طرفین زیرگذر) قرار می گیرد.در طرفین زیرگذر دو پیاده رو نیز با عرض 1 متر جهت سهولت در امر تردد پیاده در نظر گرفته شده است .

شکل 2-6 : پلان هندسی زیر گذر غربی خیابان استقلال

مسیر مربوطه پس از گذر از زیر بزرگراه و با طی مسافتی قریب به 190 متر ، با کمک یک شیبراهه به طول 204 متر که در طرفین آن دیوار حائلهای با حداکثر ارتفاع 10 متر تعبیه شده است خود را از تراز 6.00- به 0 خیابان استقلال ( ورودی به شهرک دقایقی ) می رساند.دیوار حائل بتنی ضلع شمالی نقش نگه دارنده خاک جنگل را بر عهده دارند.شیبراهه مربوطه پس از رسیدن به تراز استقلال با پلان هندسی موجود اقدام شده و در ادامه طبق طرح قبلی حرکت می کند.یکی از اصلی ترین دلایلی که باعث عدم وجود فصل مشترک بین زیرگذر و خیابان استقلال می باشد وجود لوله های قطور و متعدد آب در در زیر خیابان استقلال می باشد که مانع نزدیکی فونداسیون به آنها می شد .
با توجه به پلان هندسی زیرگذر و وجود تغییر تراز ارتفاعی باندهای شمالی و جنوبی بزرگراه شهید زین الدین همچنین نیاز به وجود ویدهای نور و هوادهی در محل رفوژ بزرگراه دو تیر بلند با طول تقریبی 50 متر به مــوازات باندهای بزرگراه تعبیـــه شده است که سایر تیرهای مجاور روی آن سـوار می شوند . ارتفاع این تیر 3.80 متر و جنس آن فلزی از نوع St-52 در نظر گرفته شده است .

طرح های معماری ارائه شده برای خیابان استقلال :
منظر سازی شهری از جمله مهمترین اقدامات در جهت بخشیدن تحرک و پویایی به فعالیتهای شهروندی به خصوص در کلان شهرها می باشد . خوشبختانه در تهران ضرورت توجه به این موضوع بر مسئولین پوشیده نمانده است، اما باید مد نظر داشت که منظرسازی مختص ساخت پارکها و بوستانهای محلی نیست .
با توجه به وضعیت نه جندان مساعد و نا زیبای جداره شمالی خیابان استقلال می توان با ایجاد تصاویر آنی وگذرا در جداره این خیابان بسیار تاثیر بسیار مثبتی بر روی محیط این خیابان ایجاد نمود .
در حاشیه خیابان استقلال به علت غالب بودن کاربری مسکونی نقش این جداره های شهری دو چندان خواهد بود و چنانچه بتوان علاوه بر ایجاد فضاهای زیبا، انتقال مفاهیم و معانی در غالب این مناظر را نیز مد نظر قرارداد بر اعتبار آن افزوده خواهد شد .
قابلیت های این قسمت از پروژه :
1- دید خوب از خیابان استقلال
2- قابل توجه بودن به علت قرارگیری کنار ورودی تونل
3- مشخص بودن حریم آن نسبت به زمین های اطراف
4- قرار گرفتن دیوار 2 متری پشت زمین پروژه (به لحاظ طراحی روی آن)
5- امکان ایجاد اختلاف سطح و شیب نسبت به خیابان
6- امکان استفاده از گیاه و آب در محوطه

شکل 2-7 : موقعیت قرارگیری جداره خیابان استقلال

طراحی جداره در تهران :

شهرداری تهران یا به عبارت دقیق تر سازمان زیبا سازی شهر تهران، برای شناسایی هنرمندان و متخصصین اجرای نقاشی های دیواری فراخوان داده است که می توانید جزئیات آن را اینجا ببینید.
با نگاهی به نقاشی های دیواری شهر از جمله این نمونه کاملا پیداست، آنچه شهر ما نه آن نیاز دارد، نقاشی دیواری نیست…
اگر بپذیریم تابلوهای دیواری، مانند مجسمه ها، مبلمان شهری، معماری محلات و… می تواند گویای حقایقی بسیار درباره یک محله از شهر باشد، پس دور از انتظار نیست که متولیان امور شهری برای تابلوهای شهری برنامه ریزی و شکل گیری و طراحی آنها را سازماندهی کنند. یک تابلوی شهری می تواند گویای روحیات افراد همان شهر و محله باشد و بیان کننده فضای آن . از این رو باید هنرمندان یک محله را برای هنرنمایی در آن محله فرابخوانند و در برنامه ریزی زیباسازی شهری، برای آنها برنامه بریزند و سهمشان را در زیبا سازی محله محفوظ بدارند. نقاشی های دیواری آن هم از نوع محله ای جای کار بسیار دارند به این شرط که هم مدیران شهری هنر و کابرد تابلوهای شهری را بشناسند و به کارکردهای آن آگاه باشند. اما اینها نکاتی شیک و لوکس خواهند بود وقتی هنوز هنرهای شهری ما و نقاشی های دیواری در شهر تهران با انواع و اقسام مشکلات ریز و درشت روبرو هستند. از این جمله می توان به اجرای این نقاشیها با بدترین و ارزان ترین مواد اشاره کرد که با یک بار بارش باران و دور روز تابش آفتاب تبله می کنند و پوسته پوسته می شوند. در بهترین حالت هم ممکن است رنگ از رخسارشان بپرد و از آنها چیزی نماند جز تصویری بیمارگون در شهری بیمار تر. متاسفانه هم فراخوان هایی از این دست و هم نقاشی هایی که بر دیوار شهر اجرا می شوند همیشه داستان بلندی پس پشت دارند که فقط به گرفتاری های هنرمندان برای اجرای آنها و هزاران نامه و مجوز و قانون دست و پا گیر خلاصه نمی شود. اگر جز این است چرا کسی که دلش برای شهر و تهران و سیمای آن می سوزد برای همین نقاشی های موجود کاری نمی کند؟!

طراحی جداره داخلی زیرگذر شرقی و غربی :

برای طراحی جداره داخلی زیرگذر شرقی ابتدا چند طرح بر اساس اینکه حس حرکت و آرامش را در طول مسیر برای سرنشینان القا می کند و ریتم و حرکت به سمت جلو را نشان دهد به صورت اتود ارائه و پس از تائید به صورت کدی درآمد البته این نکته نیز مدنظر بود که طرح به صورتی نباشد که راننده تمرکز خود را را در مسیر از دست دهد و جلب توجه کند . برای طراحی زیرگذر غربی . با در نظر گرفتن نکاتی که در بالا مد نظر بود با توجه به اینکه سطح دیوار بتنی و رنگ آن طوسی باشد سعی شد از مصالحی مانند سرامیک شکسته بارنگبندی زرد و نارنجی استفاده شود که خود را بیشتر نشان دهد . دلیل قرار گرفتن طرح خورشید مانند در قسمتی که دیوار قطع می شود . این است که از آنجا نور به داخل زیرگذر راه پیدا می کند و تششع خورشید نیز ادامه دارد .

طراحی سردرب نمایشگاه تخصصی گل و گیاه شهرداری تهران :

سردرب هر مکانی معرف آن است که باید دعوت کننده و گیرا باشد بخصوص سردرب نمایشگاه تخصصی گل و گیاه شهرداری تهران که در کنار اتوبان چمران است و از دو جهت دارای اهمیت ویژه ای است :
1- اینکه در کنار اتوبان چمران، یکی از شریان های اصلی شهر است و همچنین بوستان گفتگو قرار گرفته است .
2- به دلیل گسترده بودن فعالیت های شهرداری این نمایشگاه دائماً فعال است .
سازه نمایشگاه تخصصی گل و گیاه واقع در اتوبان چمران، کنار بوستان گفتگو چند سال پیش اجرا شده بود که طرح معماری و تکمیل آن توسط مهندسین مشاور سازه معماری امروز ادامه یافت . طراحی سازه این پروژه بصورت کاملاً مدرن اجرا شده است بنابراین در طراحی سردرب نمایشگاه نیز سعی در این بوده که از المان های مدرن و سبک استفاده شود تا بتوان ادعا کرد که این سردرب معرف نمایشگاه است.

موقیعت کلی قرارگیری نمایشگاه :

موضوع طراحی محوطه نمایشگاه دائمی و بین المللی شامل زمینی به مساحت 93000 مترمربع، محصور شده مابین اتوبان شهید چمران از قسمت شرقی، بوستان گفتگو از قسمت شمالی، کوی نصر در بخش غربی و خیابان جلال آل احمد از قسمت جنوبی موضوع می باشد . این سایت در واقع به عنوان ورودی اصلی نمایشگاه تلقی می شود که به صورت کشیده ای در حاشیه مسیلی قرار گرفته و پس آب شهری شمال شهر تهران را به بخش پایین تخلیه می نماید و از این حیث منظره بسیار نازیبایی را در خود گنجانده است .

شکل 2-8 : نمایشگاه تخصصی گل و گیاه تهران

"سردرب نمایشگاه"

موقعیت قرارگیری :
بدون تردید بهترین عنصری که می تواند به عنوان معرف جهت رسیدن به یک مجموعه عمومی چون نمایشگاه در نظر گرفته شود یک ورودی قوی است . این ورودی دقیقاً در محل تقاطع با موقعیت دسترسی های اصلی آن قرار دارد که با توجه به داشتن قدرت جاذبه قوی، شایسته ترین و بهترین دسترسی را به آن مجموعه ایجاد نموده و سهل الوصول باشد .
قطعاً به لحاظ ارتباطات فضـــایی محل قرارگیــری چنین فضــایی بایستی در نزدیکی محـل تقــاطع دسترسی های اصلی مجموعه و در یکی از مرزهای قوی سایت تعریف گردد به گونه ای که از زوایای مختلف قابل دسترسی بوده و به لحاظ بصری در فضا حضوری محسوس داشته و در عین حال با فضاهای اصلی چون حراست و کنترل و نگهبانی و نیز بخش های جنوبی و خدمات سایت بهترین ارتباط را داشته باشد .

همجواریها :
ورودی اصلی سایت با توجه به تردد بسیار زیاد مراجعین که به لحاظ همجواری با اتوبان عمدتاً به صورت سواره انجام می شود از طرفی در مجاورت اتاق های کنترل و نگهبانی و از طرف دیگر شامل دسترسی های اصلی و قوی به پارکینگ های اتومبیل می باشد . اهمیت این موضوع زمانی آشکار میشود که به مسئله جمع آوری لجن ها و زباله های کف مسیل که در پرید زمانی مشخص و توسط ماشین آلات مخصوص انجام می گردد، توجه داشته باشیم . در سایت طراحی شده این مکان در مجاورت زون پارکینگ شمالی سایت قرار گرفته که بهترین امکان دسترسی ماشین آلات مخصوص را جهت تردد و بدون تجاوز به حریم اصلی سایت را میسر می سازد . ورودی اصلی سایت در قسمت جنوبی، خود بوسیله یک خروجی باند کندرو راه می باشد که راحت ترین خروجی را میسر می سازد .

فرم :
جذابیت از مهمترین و اصلی ترین عملکردهایی است که می توان برای یک سردر قایل شد . قطعاً بارزترین خصوصیتی که در خدمت این مسیر قرار می گیرد فرم و کانسپت مربوط به آن است که در این طرح اساس کاربر فرمی بوده که در عین دارا بودن ویژگی خاص جذابیت به صورتی نرم و ایستا بوده و بهترین سازگاری را با مسیر و فرم اتوبان دارد . فرمی منحنی و نرم و در عین حال با ارتفاعی کنترل شده، با اشلی انسانی و به صورتی گسترده و پایدار .

"آزمون آموخته ها و نتایج "

منظرسازی جداره خیابان استقلال :

تاثیر تصاویر گذرا و آنی در ذهن مردم بسیار زیاد و قابل توجه است و چنانچه این تصاویر بار معنایی داشته باشند تاثیرشان بیشتر خواهد بود . جداره های شهری و حاشیه بزرگراه ها از جملــه مهمـترین مکان هایی هستند که بیشترین بازدید کننده را داشته و متعلق به همه ی اقشار مردم می باشد، بنابراین اهمیت طراحی این فضاها بیشتر از بوستان های محلی و پارک های شهری خواهد بود و بالتبع توجه و هزینه بیشتری را می طلبد . این تابلوهای شهری علاوه بر زیبا بودن می توانند حاوی پیامی نیز باشند که در این صورت ارزش و اعتبارشان دوچندان خواهد شد .

در این فضا چند عنصر اصلی طبیعت یعنی آب، خاک، باد و آتش معرفی می شود و نهایتاً در قسمت میانی گفته می شود که طبیعت زاییده تلفیق این عناصر است .

شکل 3-1 : چهار عنصر اصلی طبیعت (آب، خاک، آتش، باد)

شکل 3-2 : قرارگیری عناصر اصلی طبیعت در سایت پروژه

نمایش عناصر چهارگانه طبیعت :
* نمایش دو عنصر آب و خاک به صورت حجمی، در فضاهای تعریف شده
* نمایش دو عنصر باد و آتش به صورت سطحی، روی تابلوهای طراحی شده
*

شکل 3-3 : نمایش عناصر چهارگانه

طراحی جداره داخلی زیرگذر شرقی و غربی آزادراه شهید زین الدین :

جداره غربی آزادراه شهید زین الدین :

شکل 3-4 : طراحی جداره غربی آزادراه شهید زین الدین

تلفیق عناصر افق و عمودی به منظور نمایش پویایی و تحرک موجود در طبیعت .

جداره شرقی آزادراه شهید زین الدین :

شکل 3-5 : طراحی جداره شرقی آزادراه شهید زین الدین

خطوط منحنی در طرح بیانگر آرامش و حرکت در طول مسیر می باشد . نقاط مربع شکل نیز ریتم و حرکت به سمت جلو را نشان می دهد .

طراحی سردرب نمایشگاه تخصصی گل و گیاه :

شکل 3-6 : سایت نمایشگاه تخصصی گل و گیاه

شکل 3-7 : طراحی سردرب نمایشگاه تخصصی گل و گیاه

1