گزارش کارآموزی آفات و بیماری گیاهان و نگهداری فضای سبز

فصل اول:
مقدمه
در میان کرات منظومه شمسی کره ای وجود دارد که قدرت خداوند در قالب حیات آشکار نموده است یک کره ای خاکی بستر حیات را برای فراهم آورد و گیاهان سبز را برای ادامه زندگی در قلب خود رویانید . به انسان به عنوان موجودی متفکر ماوی بخشید پس از آغاز حیات از زمین شکل گرفت انسان های غارنشین بفکر ساختن خانه افتادند. آنان بار دیگر نیاز به سوی زمین دراز کردند و زمین نیز، به محبت آنها پاسخ داد و این چنین تمدن از دل زمین آغاز شد.
دیوارهای بلند و قطور "منع" و "مانع" شهرهای قدیم که کوچکتر از روستاهای امروز بودند فروریخت و درهای بزرگ و کوچک که باز شد و باز ماند و از اندیشه پدرانمان گذشت که:
به دنیایی بی در و دیوار و خانه های یکی شده و آدمهای بیگانه با مرز و در و دیوار می توان رسید.
اندیشه بی راهی نداشتند. پرچین های ساده و کوتاه و سبز و پرگل و گیاه و میوه، با مهربانی هرچه بیشتر و درست تر بگویم با شرمی لطیف و انسانی میان املاکشان خط انداخته بود تا اختلافی هرچند کوچک هم پیش نیاید.
سال و سالیانی گذشت، اما آن دیوار بزرگ گرد شهر را که تکه تکه کرده بودند تا مرزها از میان برود، به میان شهر کشیدند و بتدریج پرچین های پرگل و گیاه به دیوار، و باغهای پر درخت به خانه های چند طبقه بدل شد.
هنوز مادربزرگها و پدربزرگها داشتند از درختهای سیب و انار و گردو و گلدانهای شمعدانی کنار حوض های بزرگ می گفتند که نه از درخت نشانی ماند و نه از حوضها و شمعدانی ها.
با پیشرفت علوم پزشکی و آموزش بهداشت و نطفه کشتن بسیاری از بیماریها و به واپس راندن مرگ و افزودن بر فرصت های زندگی و رشد جمعیت نیازهای جدیدی پدید آمد و زمینها از گل و گیاه خالی شد.
و همه ماتم گرفتیم که پس از این باید در دنیایی سنگی و سیمانی و بیگانه با گل و گیاه زندگی کنیم.
اگر ماشین ها به جنگلها هجوم برده و طبیعت را با جاده و آسمان خراشهایش ویران کرده است و استخراج نفت و ساختن پالایشگاهها و ایجاد کارخانه ها بسیار و بارها کردن مقدار فراوانی سرب و سم و دودهای خفه کننده در فضای شهرها باید راهی برای آشتی کردن با طبیعت – طبیعتی که انسان بخش بزرگی از آنست و هرچه کرده به امید آسان کردن زندگی بوده نه ویران کردنش – یافت. ناچار است که از طبیعت استفاده کند اما تا نهایت ویرانیش نرود، چون دیگر چیزی برای سودآوری و سودبخشی نمی ماند.
این است که مهندسین طبیعت به یاری زمین آمدند و به جای گردو و بن های چنان عظیم که فرو افتاده است و آسمان خراش های عظیم تری که به آسمان سرکشیده، گل و گیاه را و فضای سبز را جانشین بخشهای ویران شده جنگلها و باغها کردند و به یاری آنان گلستانهای تکه تکه شده جمع آوری شد و هر تکه در گلدان و گلدانهایی جای گرفت و به آپارتمانها برده شد تا چون همیشه گل و گیاه و انسان به هم برسند و در برابر سنگ و سیمان و آهن تنها نمانند و این نیاز انسان شهرنشین برای بازگرداندن طبیعت سبز به محیط زندگی است، آن طبیعت سبزی که بر اثر گسترش سطوح سخت و خشک شهرها و بزرگراهها و نفوذ تمدن در مناظر آن از میان رفته است.
من در پارک جمشیدیه از 28 تیرماه مشغول کار شدم و به دلیل علاقه زیاد تا 28 شهوریور ماه مشغول به کار بودم. در واقع بیشتر کار ما متمرکز به گلهای آپارتمانی، تکثیر گلها، مبارزه با آفات و بیماریهای آنها بود. و همچنین در پشت گلخانه زمین چمن و مبارزه با آفات آن و نحوه انتقال گلهای آپارتمانی را به سطح پارک و سرگل زنی – جعبه سازی – مبارزه با آفات و بیماریهای درختان گلابی – سیب را مورد بررسی قرار دادیم. امید است که با کمک شما استاد عزیز بتوانم مدارک خوبی ارائه دهم.

بنام هستی بخش یکتا
تاریخچه پارک:
احداث پارک جمشیدیه به همت سازمان و با کوشش مسئولین امر در سال 1356 انجام شد و در سال 1359 به علت نظامی شدن منطقه درب این پارک بسته شد.
این پارک باغی متعلق به جمشیدیه دولو بوده است که تصمیم بر آن داشت که در این باغ خانه سالمندان احداث نماید ولیکن توسط دفتر شهربانو (فرح پهلوی سابق) این باغ مصادره شد و دستور ساختن پارک صادر شد و طراحی این پارک نیز توسط مهندسین، حضرتی و برقه ای و عراقی انجام شد.
این پارک تحت پوشش شهرداری منطقه 1 و ناحیه 4 است و مساحت 2m69000 نوع خندق استفاده شده از اراضی پارک (خالصه خریداری، واگذاری، تفرج) که تصرفی است.
محل کارآموزی: پارک جمشیدیه تحت پوشش ناحیه 4 زمان بهره برداری 1359
– نحوه آبیاری پارک: به صورت بارانی – نهری
– وضعیت کفپوش خیابانهای پارک به صورت سنگفرش
– وضعیت روشنایی پارک: پروژکتور – پایه چراغn150 – تعداد شعله 120
– مساحت پارک 6900 2m – چمنکاری 200 2m
– گلکاری 2500 2m – معابر 2300 2m
– زمین بازی کودکان 70 2m – درختکاری 66200 2m
– مساحت استخر 650 2m – ساختمانهای اداری250 2m
– رستوران 7 2m – بوفه 9 2m
– نوع حفاظ: نرده ای فلزی – آبخوری 5 عدد سنگی
– سطل زباله 60 عدد سنگی – قفس پرنده دارد
– تلفن عمومی: یک ععدد جلوی درب شرق – تعداد درب: سه درب ماشین رو به شرق
(م- آزاده- 1370 اطلاعات چارت پارک) یک عدد درب کوچک
سرویس بهداشتی: سه دستگاه شیوه طراحی پارک: سنگی
مرکز ورزشی دارد نیمکت 20 عدد چوبی – 8 عدد آلاچیق
مراکز فروش فرهنگی شامل نگارستان، آمفی تاتر
نمایشگاه یا پارکینگ ندارد
گلخانه و تولیدات گیاهی دارد
سیستم پخش صوت دارد (م- آزاده- 1370 اطلاعات چارت پارک)
پارک جمشیدیه در محدوده شمال تهران واقع در خیابان شهید باهنر اتست مساحت آن حدود 2m6900 است و در سال 1356 احداث شد و در سال 1359 مورد بهره برداری قرار گرفت. قفس پرندگان و برکه و آلاچیق و خلوتگاه و دریاچه و بازی شطرنج قرار دارد. در غرب پارک رستوران و استخر و دفتر پارک و سرویس های عمومی قرار دارد. در شرق پارک آب نما، زمین بازی قائم کودکان – گلخانه – آبخوری سنگی می باشد – در جنوب پارک موتور برق، آب نما شوفاژخانه (3 دستگاه یکی مربوط به دفتر پارک و یکی مال رستوران و دیگری برای گلخانه است.
این پارک وسیع و زیبا از شمال به کوه ختم می شود و دارای آب و هوای بسیار خنک و تمیزی است مورد توجه عموم مردم خصوصاً ورزشکاران و هنردوستان می باشد.
موقعیت جغرافیایی:
از شمال به کوه کلکچال ختم شده، از سمت جنوب به منظریه ختم شده. از غرب به جاده کلکچال ختم شده از شرق به خ جمشیدیه
طرح و توسعه: شروع 1376 5000 2m
به طور کلی اثرات پارکها از جنبه های مختلف زیباسازی و تفریحی و بهداشتی و اثر مستقیم آنها در سلامتی جهانی، رفع خستگی روحی و جسمی غیرقابل انکار است پارکها و فضای سبز تنها وسیله کاهعش درجه حرارت و بهبود آب و هوا در شهرها به شمار می آیند و اهمیت پارکها در محیط شهری را می توان به شرح زیر خلاصه نمود:
1- پارکها به عنوان عنصر اساسی و مهم و شکل دهنده شهرها هستند
2- آب و هوای شهر خصوصاً (مناطق اطراف پارک) را بهبود می بخشد
3- پارکها بسیاری از نیازهای انسانی اعم از جسمی و روحی را که عامل شهرنشینی به طور گسترده ای آنرا محدود کرده است جبران می نماید
4- پارکها در سلامتی و بهداشتی محیط زیست نقش عمده ای را به عهده دارند
5- پارکها همراه با سایر مراکز خدماتی موجود در پارک، نظیر کتابخانه، زمین ورزشی و استخر و … از مراکز تفریحگاهی، و عمومی مردم می باشند.
بنابراین از نظر اهمیت ویژه و نقش و ارزش پارکها در شهرها سازمان پارکها سعی نموده است خصوصیات و مشخصات پارکها شهرهای تهران (شناسنامه پارک) اصولاً برای عموم که از ذهن می گذرد معلوم باشند. برای جبران کمبودها و توسعه و حفاظت پارکها که نقش ویژه ای برای کشور ما ایران عزیز دارد باشد.

مشکلات:
1- یکی از مشکلات عمده پارک کمبود آب می باشد که فاقد لوله کشی است (لوله کشی آب شهر) آب آن از چاه تامین شده است. و در آبیاری درختان و درختچه ها مشکلاتی ایجاد می شود و با وجود داشتن آب نماها زیبا را به سبک خوبی طراحی شده اند و به علت کمبود آب و آب نما خالی و بدون آب باقی می گذارند.
2- در مورد پرسنل و نیروهای انسانی، باغبانهای متخصص کم هستند و جوابگوی پارک نمی باشند و این مسئله از وضعیت پارک کاملاً مشخص است.
3- نحوه خروج زباله نیز با مشکلات زیادی همراه است و با تلفن های مکرر (زباله هایی که با فرقون از سطح پارک خارج می شود توسط ماشین شهرداری جمع می شود.
4- پارکها برای استفاده عموم مردم می باشند و پارک جمشیدیه با توجه به وسعت و آب و هوای بسیار مناسب و فضای سبز و گونه های گیاهی موجود در آن و نظر به اینکه در مجاورت کوه کلک چال می باشد مورد توجه هنرمندان، ورزشکاران و کلیه اقشار از کودکان و جوانان و افراد مسن می باشد ولی درب این پارک از سال 1359 بسته شده است و بلا استفاده می باشد. و خوب است اقدامات لازم از جانب مسئولین برای باز شدن پارک به عمل آید. (م- آزاده- 1370 اطلاعات چارت زمانی پارک)
"پیشنهادات"
1- نظارت دقیق مسئوولین پارکها بر بازسازی پارک و طرح پیمان کاران، به نحویکه سریعاً انجام گیرد و پارک برای استفاده عموم باز شود.
2- ایجاد و افزایش وسایل سرگرمی کودکان و اختصاص دادن زمین برای فعالیتهای ورزشی
3- ایجاد پارکینگ
4- علائم راهنمایی برای قسمتهای مختلف پارک
5- چمنکاری کردن قسمتهایی از پارک همراه با توسعه گلکاری
6- با توجه به موقعیت پارک از نظر منطقه و آب و هوا وسعت آن، ایجاد باغ وحش و افزایش و تنوع پرندگان.
7- نگهداری گونه های متنوع به تعداد بیشتر در گلخانه که از وسعت نسبتاً خوبی برخوردار است
8- احداث بوفه پارک
9- نگهداری از گیاهان آبزی و جانوران آبزی (با توجه به داشتن برکه و … دریاچه)
10- حفظ و نگهداری و مراقبت پارکها توسط مردم که یکی از مهمترین مسائل می باشد (و تبلیغات در این زمینه از طریق رسانه هیا گروهی و جزوه و کاتالوگ به صورت ساده.
مراکز فرهنگی:
در پارک جمشیدیه مراکز فرهنگی و ارشادی، کتابخانه است ولی به علت بسته بودن پارک کتابخانه تعطیل است.
منابع درآمد پارک:
این پارک منبع درآمد از قبیل قایقرانی و فروشگاه گل و بوفه و فروشگاه ماهی و جانوران آبزی و سایر موارد وجود ندارد و تنها رستورانی را دارد که به علت بسته بودن پارک فعالیتی ندارد.
وضعیت روشنایی:
روشنایی پارک از کنتور برق شهر تامین می شود و دارای 150 عدد چراغ پایه بلند (حبابدار) در قسمتهای مختلف پارک است.
پایه چراغ کوتاه – چراغ آب نما
پروژکتور – چراغ چینی – فانوس و نورافکن
سایر وسایل:
پارک فاقد دستگاه صوتی و بلندگو بی سیم است.
در قسمت شمال پارک 3 قفس پرنده است که حدود 80 کبوتر و 1 مرغ عشق دارد.
البته پرنده های مختلفی از قناری، بلبل، کلاغ در محوطه پارک پراکنده است.
در قسمت شمال پارک آمفی تاتر به مساحت 2m700 که 600 صندلی دارد و سِن، آمفی تاتر به وسعت 2m95 می باشد.
1 مجسمه "مشت آب" در قسمت غرب پارک مجاور درب کوچک قرار گرفته است.
2 مجسمه سنگی صورت یکی به شکل مکعب نستطیل که در 4 وجه آن 4 صورت نقش بسته است یکی به شکل مخروط می باشد
1 مجسمه به "شکل مکعب مربع" از یک راس آن بر سکو قرار دارد
منابع آب:
1- منبع هوایی
2- لوله کشی آب شهر
3- چاه: سه حلقه چاه آب در پارک جمشیدیه وجود دارد جهت شرب و آبیاری درختان و درختچه های زینتی استفاده شده است
4- قنات: یک حلقه در سمت شرق و یک حلقه در سمت جنوب و دیگری در سمت غرب پارک است
5- رودخانه
6- کانال
7- فاضلاب
8- دریاچه 1 دریاچه به وسعت 2m700 در شمال پارک جمشیدیه می باشد
لازم به تذکر است که قبلاً قوهایی که در دریاچه شنا می کردند بعد از بسته شدن پارک به باغ وحش انتقال یافتند.
9- استخر
10- حوض
11- برکه در شمال پارک برکه ای به وسعت 2m120 موجود است
12- آب نما 4 آب نما در جنوب شرق به وسعت 2m100 و 2m50 و 1 آب نما به مساحت 2m80 برای آبیاری در هفته h12 از آب کلک چال استفاده می شود بدین ترتیب که آب از کلکچال (از شمال شرق پارک می باشند)
در هفته h12 از آب کلک چال استفاده شده.
آبیاری: 1- نیمی از آبیاری به صورت (شلنگی) انجام شده
2- نیمی دیگر از آبیاری: آب از چاه پمپاژ شده و در محوطه توسط فواره پخش می گردد. (از طریق لوله کشی داخل پارک)
سرویس و تجهیزات رفاهی و بهداشتی
رستوران: 1 رستوران به مساحت 2m700 در حال حاضر بسته است و تعمیر می شود.
آبخوری: 4 مورد آبخوری سنگی (2 عدد در جنوب و 12 عدد در غرب و 1 عدد در شمال شرق می باشد)
نیمکت: 20 عدد نیمکت چوبی دارد
جای زباله: 60 عدد جای زباله سنگی با دربب فلزی دارد.
توالت دستشویی: 30 دستگاه (شامل 25 توالت زنانه و مردانه است) 1 دستگاه در جنوب 1 دستگاه در غرب 1 دستگاه در شرق است
سرویس خدماتی:
دفتر پارک شامل 1 باب اطاق بزرگ به سمت 2m100 و زیرزمینی که 2 باب اطاق یکی مربوط به باغبان و کمک باغبان و اطاق دیگر مربوط به نگهبان است و هم چنین 1 هال 1 دستشویی و 1 باب آشپزخانه نیز دارد.
امکانات تفریحی کودکان:
زمین بازی کودکان, وسعت حدود 2m70 است که شامل 1 زیرزمینی است به وسعت 2m30 و فاقد وسایل بازی است.
زیر دریاچه در قسمت شمال نیز یک زمین بازی شطرنج قرار دارد (وسعت 2m50) و قبلاً مهره های چوبی شطرنج بسیار بزرگ داشت که بازی می کردند و در سراسر این زمین بازی شطرنج دایره ای شکل است نیز نهر آب است که برای زیبائی زمین است.
1- زمین والیبال
2- زمین فوتبال
3- زمین تنیس
4- زمین بسکتبال
امکانات و خدمات شهری همجوار
در قسمت شمال پارک: کوه قرار دارد
در قسمت جنوب پارک: خانه مسکونی است (باغ و خانه جمشید درلو)
در قسمت شرق پارک: اداره کل منظریه
در قسمت غرب: خانه مسکونی است
خطوط اتوبوسرانی: خط شماره 104 از تجریش به جماران
نکات و موارد دیگر:
وضعیت لوله کشی گاز: داخل پارک لوله کشی گاز است و دفتر پارک و گلخانه شوفاژ دارند.
* محوطه پارک و اطراف آن فاقد نمایشگاه عمومی و پارکینگ است و مجسمه تا پایه پرچم دارد.
* پارک فاقد تلفن عمومی است ولی در نزدیکی منطقه یک کیوسک تلفن عمومی است.
در وسط پارک (رو به شمال) خلوتگاهی وجود دارد به مساحت 2m400 قرار دارد.
نقشه و مشخصات پارک:
1- نوع حصار یا حفاظ:
از طرف شمال حصاری ندارد و به کوه ختم میشود. (کوه کلکچال)
از جنوب حصار نرده ای و فلزی به ارتفاع m5/1 دارد.
از غرب حصار نرده ای و فلزی به ارتفاع m5/1 دارد.
از شرق در قسمت زیرین به ارتفاع m1 دیوار سنگی و قسمت بالای آن یک تکه نرده و یک تکه ایرانیت به ارتفاع m1 است.
وضعیت خیابانهای پارک به صورت سنگی است
پیاده رو و خیابانهای پارک همه سنگی است و راههای توی مسیر در بین درختان بتونها 5 ضلعی به قطر cm40 قرار گرفته و در قسمتهای وسط پارک نیز 8 آلاچیق چوبی قرار دارد.
به مساحت 2m50 (م- آزاده- 1370- اطلاعات چارت زمانی پارک)
گلکاری و چمن کاری:
مساحت پیاده روها 2m2300 و مساحت گلکاری 2m2500 ولی فاقد چمن مشخص و زمین چمنکاری شده است. درختچه ها و بوته های زیستی دائمی و چند ساله شامل رز و هفت رنگ و نسترن و شمشاد و ترون و به ژاپنی و … است.
درختچه ها و بوته های زینتی غیردائمی و 1 ساله شامل نشاء های فصلی و اطلسی و بنفشه و میناحسنی و جعفری است.
از ساختمانها و تاسیسات فضای سبز پارک کلخانه در قسمت شرق پارک قرار گرفته است و به وسعت 2m200 که حدود 200000 تا قلمه دارد. که من در این بخش بودم (م- آزاده – 1370 – اطلاعات چترت زمانی پارک)
کل فضای پارک
وضعیت پرسنلی نیروی انسانی:
پشت گلخانه 3 اطاق دارد که مربوط به کارگران و مقاطعه کاران است.
نگهبان 8 نفر متوسط سن 40 سال و بی سواد.
سه باغبان 1 نفر 56 سال با سواد (در حد سیکل) لازم به تذکر است که سرباغبان مدیریت پارک را به عهده دارد.
باغبان 2 نفر متوسط سن 40 سال بی سواد
کمک باغبان 1 نفر 42 سال بی سواد
نظافتچی 2 تفر 30 سال بی سواد
کارگر 21 نفر (کارگران روزمزد و در آوردن کود و نظافت و آبیاری و متوسط سن 30 سال و بی سواد)
مجموعاً 35 نفر
کارهایی که قرار است در باغ سنگی (توسعه پارک جمشیدیه) انجام پذیرد.
1- نواره های سنگی شمال آمفی تاتر
2- آبشار مسیر شمال و روی آمفی تاتر
3- جوی آب با نقش مار در مسیر
4- جوی آب با ترکیب سنگ و صخره های موجود
5- آب سرسره روی سنگ های شیبدار
6- مسیر آب چشمه در بالای سنگهای موجود
7- چشمه اشک در لابلای سنگهای بزرگ موجود
8- گذرگاه تنگ از بین دو سنگ جدا شده
9- آبشار صخره ها
10- راه سنگی کم شیب
11- آبشار سنگهای پرچین
12- دره نمایشگاه گیاهان کوهستان
13- گذرگاه صعود با طناب
14- آبشار دره یوسن
15- میعاد فرهنگهای ایران
16- سنگ عظیم واژگون در شمال غرب پارک
17- خانه فرهنگ ایلات کره های مرکزی جنوب ایران
18- خرس خفته
چارت زمانی پارک

البته این پارک وسیع و بسیار زیبا می باشد که توسعه آن بنام بوستان فردوسی از طرف شمال و شمال غربی از سال 1371 تحت بررسی قرار گرفت و در تاریخ 22/10/75 حدود 14 هکتار آن به پایان رسید تحویل منطقه شد.
فصل دوم:
1- موارد مختلف استفاده از چمن
چمن از گیاهانی است که از دیرباز شناخته شده است و در تزئین گیاهی فضای باز، از آن سوی سده ها تا امروز مورد استفاده قرار می گرفته است. همکنون نیز یکی از عناصر لازم و جزء لاینفک تزئینات گیاهی به شمار رفته.
از چمن امروزه برای پوشش دادن زمین قلعه های تاریخی، زمینهای بازی گلف، فوتبال، باغها و پارکها بصورت وسیع بهره گرفته. در حال حاضر شرکت هایی حرفه ای بزرگ موجود هستند که تنها مشغله آنها اصلاح بند و بهبود بخشدین به کشت چمن در صنعت فضای سبز است و در این زمینه توانائی های کسب کرده اند که در مجمع زیباسازی محیط از طریق کشت چمن و مراقبت های اصولی آن. بهترین دستاورد آن است. (1998, Jake.E.ingueis)
موارد استفاده از چمن:
* در محل های مسکونی، در خانه های شخصی، حیاط و محوطه بیرون آپارتمانها همراه با انواعی از گیاهان دیگر که در مجموعه ترکیبی زیبا پدید می آید.
* در محوطه های وسیع، مانند دانشگاه ها، پادگانهای نظامی.
* استفاده تجاری استفاده توسط شهرداریها
* در تزئینات مکانهایی چون پارکها و زمین ورزشی خصوصی و عمومی مانند استودیومهای ورزشی و غیره.
موارد استفاده از چمن بسیار گسترده و متنوع است. و در زیباسازی محیط نقش اساسی دارد. و بعنوان صنعتی مستقل مورد توجه است.
خاک:
بستر اصلی زیست گیاهان خاک است و گیاه چمن فارغ از آن نیست بنابراین خواص کیفی و کمی خاک در رشد و نمو آن نقش اساسی دارد. بعبارت دیگر خواص فیزیکی و شیمیایی خاک عامل مهمی در رشد و نموگیاه چمن محسوب می شود در صورتی که خاک چمن به هر دلیلی متراکم باشد رشد و نمو آن بندریج کند و متوقف می شود رطوبت خاک خود مسئله دیگری است که با سیستمی آن جاری می شود. بستگی زیادی به تراکم خاک چمن دارد. ولی چمن های مختلف در مقابل تراکم خاک مقاومت بیشتری نشان می دهند معمولاً در زمین هایی که عمق خاک زراعتی کم باشد می توان با افزودن انواع خاکهای مناسب خاک را اصلاح و آماده کاشت چمن نمود.
بعنوان مثال در زمین های سبک می توان با افزودن مقداری خاک سنگین و مرطوب زراعتی یا آوار یا خاک رسی و در زمین های سنگین با افزودن مقداری ماسه یا کودهای آلی پوسیده و همچنین کودهای شیمیایی مناسب اقدام به کاشت چمن نمود. بطور کلی خاکهای خیلی سبک و خیلی سنگین برای کشت چمن خاکهای رسی شنی می باشد.
زیرا در زمینهای شنی رنگ چمن غالباً متمایل به زردی می گراید و در زمینهای شنی بعلت خاصیت زهکشی زیاد رشد و نمو چندان رضایت بخش نمی توانند باشد خاکهایی که خیلی رسی و چسبناک هستند برای چمن کاری مناسب نمی باشند زیرا خاک به سرعت سله بستر و رشد و نمو کند می گردد. برای اصلاح خاکهایی اسیدی می توان آهک بکار برد.
تهیه زمین چمن
زمین کاشت چمن بایستی نرم، فشرده و سطح آن کاملاً مسطح و هموار باشد برداشتن یک چمن زیبا بایستی عملیاتی (مربوط به تهیه بستر کاشت) انجام گیرد که شامل: خاکبرداری، خاک ریزی تمیز کردن زمین است. عمق خاک در رشد و نمو گیاه چمن عامل بسیار مهمی است چمن در خاکهای کم عمق رشد و نمو خوبی نخواهد کرد در خاکهای عمیق و حاصل خیز رشد چمن از نظر کیفیت چشم گیر می باشد لذا عمق خاک مرغوب و مناسب برای چمن حدود 30 الی 40 Cm می باشد.
مهمترین نکته در تهیه چمن عملیات تهیه زمین شخم زدن است در زمین هائی که قشر زیرین خاک زراعی سخت و متراکم می باشد از سوسولز استفاده می شود در سطوح بزرگ عملیات زمین در پائین انجام می شود و همراه با شخم مقدار 20 تن در هکتار کود دامی با خاک مخلوط می گردد. ((1998. Jack.E.ingeis)
در بهار فصل مناسب با شخم مجدد، دندانه کشیدن به منظور خارج کردن بقایای گیاهی، سنگ و کلوخ را آماده برای تسطیح و بقیه عملیات می نمایند.
زمین چمن پس از آن که کاملاً تسطیح و ترازبندی شد بایستی خوب کوبیده شود زیرا ریشه های چمن در چنین شرایطی بهتر رشد نموده و براحتی پنجه می زنند. هم چنین پس از رویش عملیات وجین ابیاری بدون اشکال انجام می پذیرد.
برای کوبیدن زمین بهترین راه استفاده از غلطک های سبک سنگی و آهنی می باشد که بهترین موقع غلتک زدن قبل از کشت می باشد. در برخی مواقع برای سومین بار یعنی هنگامی که اولین چیدن چمدن انجام گرفت برای آن که ریشه ها بخوبی در زمین جای گیر شوند.
عملیات غلطک زدن تکرار می شود.
کاشت بذر
پس از آماده شدن زمین و وجود شرایط محیطی مناسب از نظر کاشت عملی بذر بایستی انجام می گیرد. معمولاً بذرپاشی در پائیز و اوائل بهار به طریقه دست پاشی یه به وسیله بذرافشان مخصوص انجام می گیرد. در بذرپاشی با دست عملیات بگونه ای انجام گیرد که مقدار بذر به میزان معین و یکنواخت به زمین پاشیده شود و بطور کلی در واحد سطح به یک میزان معین پخش می گردد.
مقدار بذر در واحد سطح
بطور کلی مقدار بذر بر حسب شرایط اقلیمی و نوع بذر چمن متفاوت می باشد چنانکه قوه نامیه بذر کم یا ناخالصی زیاد باشد میزان مصرف بذر در واحد سطح افزایش می یابد معمولاً بذرهای ریز به مقدار 15 تا 20 گرم در متر مربع (چمن آفریقایی) انواع بذرهای درست 30-50gr 0انواع چمن هلندی یا رنوی نطنزی) در متر مربع استفاده می شود اگر کشت در پائیز یا اواسط اسفند انجام گیرد مقدار بذر افزایش می یابد و برای انواع دانه ریز 20 گرم و انواع دانه درشت تا gr50 m2 توصیه شده است بدیهی است که مقادیر فو ق الذکر منحصراً مربوط به کشت از نقطه نظر تزئینی فضای بستر می باشد در حالی که اگر به منظور تهیه انواع واریته های مختلف بذر چمن کشت شود مقدار مصرف بذر خیلی کمتر از مقادیر ذکر شده است. (1998, Jack.Eingeys)
نگهداری چمن:
پس از اولین آبیاری بایستی به شرایط اقلیمی توجه خاص داشت. اگر هوا نسبتاً گرم باشد می توان حتی المقدور دوبار آبیاری را در هر روز تکرار نمود.
بطور کلی چمن به آبیاری منظم نیاز دارد. پس از چند روز که چمن ها سبز شدند و ارتفاع آن ها به 3 الی 4 Cm رسید بار دیگر غلطک سبکی روی آن می زنند تا ریشه جوان گیاه با خاک تماس پیدا کند و تولید ریشه های بیشتر نماید. پس از آنکه چمن به ارتفاع 5 تا 6 Cm رسید بایستی چمن را کوتاه نمود توصیه می شود در مرحله اول چمن را با دست قیچی نمائید، زیرا ماشین چمن زن در این مرحله موجب کنده شدن ریشه ها تلف شدن مقدار زیادی از گیاه جوان می شود. اگر هوای ناحیه گرم باشد بایستی چمن های چیده شده را روی خود چمن باقی گذاشت تا گیاه جوان از تشعشع سوزان آفتاب حفظ شود.
در سال های اول باید حتماً گیاهان هرز را با دست کوتاه کنده و بیرون ریخت اگر در این مورد غفلت شود گیاهان وحشی خانواده گندمیان و سایر گیاهان هرز، بر چمن تسلط یافته و بکلی چمن از بین می رود. (1998 Jack.E.INGELS)
زیاد کوتاه کردن چمن موجب ضعف چمن خواهد شد همچنین توصیه می شود از آبیاری در ساعات گرم روز خودداری و هر بار به اندازه کافی به زمین آب داده شود.
غالباً به علل مختلف از قبیل: بد کاشتن بذر، هجوم پرندگان چمن مورچه و حیوانات در بعضی از قسمت های چمن کاری شده تنک سبز شده لازم است مجدداً عمل بذرکاری انجام گیرد که اصطلاحاً این عمل را لکه گیری می گویند معمولاً این کار پس از سبز شدن کامل چمن صورت می گیرد. و طرز عمل بدین صورت است که نقاطی که بذر خوب سبز نشده آن را کمی با شکستن و میخک و چنگال باغبانی خراش داده و بذر را به مقدار معین می باشند و روی آن پهن اسبی پوسیده پخش می کنند.
تهیه و تازه کردن چمن:
برای داشتن چمن مرغوب و مناسب علاوه بر دیگر عملیات نگهداری لازم همه ساله در اوائل بهار برای فعال شدن ریشه ها و بهتر جابجا شدن هوا در خاک در سطوح کم و محدود با لنچک زدن و در سطوح وسیع از وسائل مکانیکی استفاده نمود. برای تازه کردن چمن در اوائل بهار مقدار کمی خاک مخلوط با کود پوسیده دامی را در سطح چمن بوسیله غربال پخش می نمایند.
کودپاشی:
یکی از مسائل مهم در حفظ و نگهداری چمن دادن کودهای شیمیایی می باشد. گیاه چمن مانند سایر گیاهان به بسیاری از مواد غذایی از مواد غذایی معدنی و آلی نیازمند است افزودن این مواد بر رشد و نمو چمن اثر فوق العاده دارد.
در یک چمن کاری وسیع تعیین مقدار و تاریخ کودپاشی از طریقه تجویز شیمیایی خاک بوطر دقیق و کامل مشخص می گردد.
در زمین بکر و کشت نشده به ازاء هر هزار متر مربع 40 تا 50 kg کود شیمیایی (15 درصد ازت، 15 درصد پتاس، 15 درصد فسفر) توصیه می شود. معمولاً به زمینی که کود حیوانی داده شده یا طبیعتاً زمین قویی و ابادی می باشد. این مقدار تا نصف تقلیل می یابد (برای هر هزار متر مربع 30Kg توصیه می شود).
مناسب ترین زمان کودپاشی در اوائل بهار هنگامی که بوته ها در حال رشد و فعالیت هستند و همچنین در اواخر تابستان یا اوائل پائیز انجام می گردد در مواردی دیده شده است که در برگهای چمن به رنگ تیره و دارای رشد کم می باشند مخصوصاً انتهای برگها تغییر رنگ یافته و متمایل به بنفش می شوند. در این هنگام لازم است به جای نیترات، آمونیوم به مقدار Kg10 فسفات آمونیوم برای هر m2100 به زمین داده شود و بلافاصله چم را آبیاری کند. (م – منوچهرخان – 1372)
آنچه که باید در کودپاشی دقیقاً مورد قرار گیرد مقدار کود لازم یکنواختی پخش در آن در سطح مورد نظر آبیاری کافی بلافاصله از پخش کود می باشد.
آبیاری چمن:
در احداث چمن، ابیاری مسئله ای اساسی و مورد توجه می باشد. میزان آب و فواصل دو آبیاری در فصلهای گرم و خشک بایستی دقیقاً مورد دقت قرار گیرد بطور کلی آب مورد نیاز چمن بستگی به عوامل متعددی از قبیل نوع خاک – میزان رطوبت هوا – میزان بارندگی – حرارت محیط – نوع چمن و غیره دارد. در خاکهای سبک و شنی چمن را زود باید آبیاری کرد در مناطق گرم توصیه می شود چمن را هنگامی که از شدت گرمای روز کاسته شده آبیاری نمائید. امروزه در سطوح وسیع چمن کاری آبیاری بارانی استفاده می شود.
علفهای هرز چمن بر دو نوع می باشند
1- گیاهان هرزی که 1 ساله بوده و اگر از دانه شدن آن ها جلوگیری شود از بین خواهند رفت. چیدن مکرر چمن ها از دانه بستن علفهای هرز مزبور جلوگیری می نماید.
2- نباتات هرز دائمی بر دو نوع می باشند: نباتاتی با ریشه های عمیق مانند گل قاصدک که حتماً باید با دست آن ها را کنده و یا به وسیله مواد شیمیایی از بین برد. امروزه بطور کلی برای مبارزه با گیاهان هرز غیر از خانواده گندمیان از علف کش های انتخابی استفاده می شود ولی بطور کلی در سال اول کشت حتماً باید وجین چین ها با دست انجام گیرد. در سال های اخیر چند نوع علفکش انتخابی برای چمن به بازار آمده که از همه موثرتر و مطمئن تر 2-4D کلور فنوکسی استیک اسید می باشد. علف کش مزبور در اواسط بهار هنگامی که درجه حرارت ملایم است و در ضمن گیاهان هرز، حداکثر رشد و نمو خود رسیده اند بکار برده می شوند. برای این منظور دو دفعه هر دفعه به فاصله دو الی سه هفته از هم و هر بار به میزان gr20 اسید 2-4D را در بیست لیتر آب حل کرده و با سمپاش روی یکصد متر مربع چمن می پاشند.
توضیح علفکش 2.4D
فنوکسی ها. این علفکش را البته هورمونی می نامند. اولین گروه علفکش های آلی هستند و بصورت جدی وارد بازار مصرف شدند اولین علفکش از این گروه 2.4D است که در سال 1944 به بازار عرضه شد. 2.4D علفکشی است سیستمیک که در گیاه شبیه اوکسین عمل می کند لذا مقدار بسیار کم آن رشد گیاه را افزایش می دهد اما زیاد آن تعادل رشد را بر هم زده تنفس را مختل و تولید اسید نوکلئیک را بر هم می زند. از این گروه "MCPA" نیز در ایران ثبت شده است و فقط مخلوط با 2.4.D مورد استفاده قرار می گرد. مصرف آنها بصورت پس رویشی است و برای کنترل علفهای هرز پهن برگ در غلات و ذرت و شکر توصیه می شود.
(2.4.dichlorophenoxy) acetic acid
علف های هرز چمن و مبارزه با آن ها:
این عمل از زمان تهیه زمین آغاز می شود. بدین معنی که در موقع تهیه زمین بایستی که ریشه گیاهان هرز را هنگان شخم یا بیل زدن یا سایر عملیات تهیه زمین به هر ترتیبی که ممکن است از خاک خارج نمود. پس از سبز شدن چن لازم است دو الی 3 مرتبه علفهای هرز چمن را وجین نمود. بطور کلی بذور علف های هرز و خودرو توسط آب. کودهای دامی و آلوده بودن بذر چمن در مزرعه انتشار می یابد و پس از مدت کوتاهی گاهی هم زمان با رشد بذور چمن موجب تخریب و نابودی چمن می شوند.
لازم است قبل از کاشت زمین مورد نظر را همانند زمینی که برای بذرکاری آماده می کنند تهیه کنند. برای آن که ریشه ها بتوانند در آغاز با خاک تماس بیشتری یافته و در خاک نفوذ نمایند یک لایه از سطح فوقانی را بوسیله شنکش یا هر وسیله دیگر نرم و آماده سازند سپس قطعات چمن را مطابق طرح نزئیناتی برروی خطوط مستقیم کنار یکدیگر قرار می دهند به گونه ای که در بین قطعات فاصله وجود نداشته باشد. قرار دادن قطعات یگونه ای باشد که ارتفاع آن در همه سطوح یکسان و از یک شیب مشخص و همین برخوردار باشند. برای این که قطعات کاملاً به هم چسبیده می توان به کمک لبه بیل آن ها را کمی فشار داده به هم نزدیک تر نمود. هنگامی که قسمتی از سطح زمین پوشیده از چمن نشد بایستی بوسیله یک تخماق چوبی غلطک سبک کمی آن ها را کوبیده و توسط آب پاش ابیاری نمود. روز بعد پس از کاهش رطوبت مقداری خاک غربال شده و نرم روی چمن می پاشند تا اگر شکاف هایی وجود داشته باشد آن ها را پر نماید. گاهی ضروری است در فواصل خالی مقداری از بذر همان نوع چمن بطور دست پاش تا پس از رشد فاصله بین ان ها را پر نمایند. در زمین های شیب دار برای آن که چمن حرکت نکند معمولاً میخ های چوبی که در فواصل قطعات گذارده می شود از حرکت آن جلوگیری می نمایند. (طراحی باغ و اخداث فضای سبز – غزاله – روحانی – انتشاران فرهنگ جامع)
کاربرد تزئیناتی چمن:
اصولاً طرز تهیه نقشه دکوراسیون باغچه و باغ بحثی مفصل و در بخش های پیشین بدان اشاره شده است ولی نکته اساسی ان است که قبل از اجرای عملیات چمن کاری مطابق نقشه راهروها و پیاده روهای داخل چمن مشخص و عملیات ساختمانی انجام می شود و سپس اقدام به چمن کاری می گردد ولی در مواردی مشاهده می شود که پس از احداث چمن وجود راهروها و یا خطوط ارتباطی خاصی در میان آن ضروری است. نخست بر آن که ابعاد معینی از چمن برداشته شود. قطعات سنگی یا چوبی و … برحسب طرح مورد نظر در محل خود روی چمن قرار دادن و توسط تیغه یا بیلی نازک اطراف آن قطعات را بریده و بعد چمن را بیرون آورده و تخته سنگ یا هر نوع مصالح دیگر را جایگزین آن می نمایند. برای استحکام بخشیدن به قطعات گاهی لازم است از سیمان یا مواد ساختمانی محکم در زیر قطعات ریخته و بعد عمل جایگزینی انجام می شود.
بایستی برای ایجاد یکنواختی و محکم کردن قطعات روی آن ها را با تخماق یا غلطک آرام کوبید تا شکل و طرح واقعی سنگ چینی مشخص و زیبا جلوه نماید.
در سطوحی که چمن همراه با حاشیه های گل کاری می باشد برای جلوگیری از تداخل و پیشروی چمن در سطوح گل کاری و بهم خوردن طرح تزئیناتی حد فاصل بین گلکاری و چمن از نوارهای رنگین لنیولیوم یا آجر و دیگر مصالح ساختمانی استفاده می شود. در هر حال چمن کاری تنها به منظور ایجاد فضای سبز یا فضائی برای بازی نیست بلکه بصورت قطعات و پلاتها یا اشکال خاص در تزئینات بکار می رود البته این به سلیقه طراح و اهداف آن بستگی دارد.
گاهی در سطوح وسیعی چمن کاری بر حسب خصوصیات طرح در قسمت هائی از چمن، باغچه های سنگی همراه با گیاهان تزئینی یاکوتاه و دائمی احداث نمایند. همچنین در سطوح وسیع با ایجاد تپه ها یا برجستگی هائی اشکال کوچکی از طبیعت سبز را پدید می آورند و روی آن ها بطور پراکنده تک بوته هائی غرس می کنند.

بررسی گیاهان در طراحی فضای سبز و مباره با آفات آنها:
کسانیکه شیفته طبیعت و گیاه هستند سعی بر آن دارند تا آنجا که امکانات فضای شان اجازه می دهند همسایه و همجوار گیاهان مورد پسند خود باشند شاید از همین جا گل بازی و پرورش گیاهان در آغوش مشتاقان آغاز شد تا آنجا که تمامی زندگی برخی از انسان ها منحصر به رویش و خلق نمونه های زیبا و متنوع گیاهان گردید. برخی از متخصصین و هنرمندان هر یک از این گیاهان را مانند کلامی گریزان و فرار در ذهن شاعر و فراخوانده و از ترکیب رنگ ها و فرارداد نشان نزدیک یکدیگر طرح های تبلیغ و شاهکارهائی که ناشی از طبع روان هنرمند است بوجود آورده اند. (گلکاری و پرورش گیاهان زینتی تالیف دکتر احمد خلیقی انتشارات روزبهان – سال 1374)
چنار: Platanus Orientalis
چنار از خانواده Platanaceae و بومی اروپایی می باشد. در ارتفاعات مختلف تا 2300 متر ار سطح دریا انتشار دارد. این گونه دارای واریته های متعدد همراه با تنوع شکلی در برگها می باشد. این جنس در تزئینات کاربرد زیادی دارد.

نارون: Ulmus SP
از جنس خانواده اولاسه است. سه گونه آن در ایران موجود است. برخی از گونه های آن در شمال ایران و در جلگه های ساحلی دریای خزر انتشار دارد چوب آن از نظر صنعتی کاربرد بسیاری دارد. گونه معروف آن درختی است که به فارسی به آن را اوجا می نامند و دارای ارقام و واریته های متفاوت می باشد که واریته جنگلی آن فرق دارد. واریته های مختلف این جنس و گونه بطور تزئینی در باغ ها – پارک ها – و خیابان ها مورد استفاده قرار می گیرند. بعنوان مثال نارون چتری که در باغ ها بعنوان درخت سایه اندازه و در باند وسط خیابان ها حاشیه های پیاده روها همراه با سوزنی برگان ماشته می شود.
تاج این گیاه تقریباً کروی بوده. و معمولاً از طریق پیوند بدست می آید.

فصل سوم:
"نگهداری فضای سبز"
نگهداری گیاهان:
برای اینکه یک طرح فضای سبز به اوج زیبائی خود برسد. لازم است گیاهان این فضا به بلوغ نهایی خود برسند و همچنان سالم و شاداب بمانند.
بنابراین برای رسیدن به این هدف مراقبت از گیاهان همچنان طراحی و کاشت صحیح از اهمیت بسیار برخوردار است. و مسئولان این کار افزون بر داشتن معلومات در نگهداری گیاهان ضرورت دارد در زمینه های ایجاد و نگهداری و پرچین گیاهان پوششی و بالارونده هم اطلاعاتی داشته باشند و بار برنامه منظم که شامل مواردی مانند آبیاری، کوددهی، مالچ پاشی، هرس در زمستانگذرانی است به این مهم بپردازند.
آبیاری watering
برای انتخاب طریقه آبیاری و تناوب صحیح آن معمولاً باید به عوامل اقلیمی و خاکی آن منطقه نیز توجه داشت. نخستین و اصلی ترین هدف از آبیاری یاری رساندن به گیاه است.
در گسترانیدن ریشه به منظور استقرار در خاک و بعد تامین آب مورد نیاز گیاه در رشد فعال و کسب سلامت و طراوت آن با یک برنامه صحیح آبیاری در فصل رشد می توان به گیاه یاری داد تا خسارت زمستانی آن تقلیل یابد، آبیاری با عمق نفوذ زیاد و نامنظم بر آبیاری سطحی منظم رجحان دارد بهترین روش آبیاری این است که بتواند خاک را دست کم تا عمق 3-40Cm مرطوب نگه دارد. بنابراین عوامل اقلیمی تناوب آبیاری از روی یک باره تا هفته ای یک بار تغییر باشد.
کوددهی
بیشتر گیاهان بطور طبیعی پس از استقرار در خاک می توانند به حیات و رشد خود ادامه دهند لیکن کوددهی سالانه رشد بهتر و جسم سالمتر برای گیاه به ارمغان می آورد.
چنانچه در زمین شخم زده و درختچه کاشته شده باشد بهترین موقع کوددهی آن در اواخر زمستان یا اوایل بهار است. مقدار این کود باید در هر 20 تا 30 متر مربع حدود 5/0 تا 5/1 کیلوگرم کود کامل دیرتجزیه شوند باشد در هنگام کوددهی باید دقت شوند تا کود با قسمت هوائی درخت یعنی شاخ و برگ تماس نیابد چرا که در صورت تماس کود باعث سوختگی در برگ می شود. به هنگام کوددهی چنانچه سطح خاک کاملاً خشک باشد بهتر است پس از پراکندن کود با چنگک باغبانی سطح خاکرا تراشیده شود تا خاک با کود مخلوط گردد. آبیاری پس از کوددهی نیز امری است لازم. کود را معمولاً در اواخر فصل رشد به گیاه می دهند چنانچه باغبان زودتر از این هنگام به این کار اقدام کند درخت یا درختچه بر اثر جذب نیتروژن شاخ و برگ بیشتری می گستراند و این شاخ و برگ های تازه بعلت فقر بنیه لازم با ریختن سرمای شدید زمستانی خسارت زیادی خواهند دید.
مالچ پاشی
مالچ ها پس از مدتی باید تعویض شوند چرا که مالچ های آبی با تجزیه خود هوموس و محل کشت مناسب را برای رویش علف های هرز بوجود می آورند و مالچ های موثر نیز می پوسند. باید توجه داشت که قبل از مالچ پاشی جدید مالچ های قدیمی باید جمع آوری شوند زیرا در غیر اینصورت لایه سطحی خاک ضخیم تر می شود.
هرس درختان و درختچه ها:
حذف قسمتهایی از گیاه به منظور بهبود شرایط مرفولوژیکی و تامین سلامت آن در اصطلاح کشاورزی هرس نامیده شده بسیاری از باغبانان و مردم به چنین کاری دست می یازند لکن اغلب آنها روش درست هرس را نمی دانند هرس معمولاً اثر دارد کوتاه مدت و دراز مدت اثر کوتاه مدت آن است که گیاه رفته رفته شکلی دیگر می یابد. هدف نهائی از عمل هرس در واقع رسیدن به همان شکل محسوب می شود.
زمان مناسب هرس
اغلب کارشناسان و باغبانان ترجیح می دهند تنها زمانی به هرس درختان اقدام کنند که تراکم کاری آنها کمتر شده باشد یا در موقعیتی قفرار داشته باشند که اطمینان حاصل کنند هرس درختان از درآمدهای مالی آنان نمی کاهد. باید دانست که شماری از گیاهان در زمانهای خاصی نسبت به هرس خساسیت نشان می دهند بنابراین این درختان در مقطع معینی از سال می توان آنها را هرس کرد.
الف: هرس زمستانه:
آز انجا که در فصل زمستان از حجم کار اغلب باغبانان تا حد چشمگیری کاسته می شود بنابراین تمایل به هرس در این فصل بیشتر دیده می شود. با ریخته شدن تمام برگهای درختان در این فصل ارزیابی و تشخیص الگوی شاخه های درخت بسیار آسان می شود اما عیب هرس زمستانه در این است که بدلیل عریانی شاخه ها از برگ تشخیص شاخه های زنده ازمرده به سادگی ممکن نمی شود.
ب: هرس تابستانه:
برعکس زمستان در تابستان خحم کار باغبان که حداکثر خود می رسد هم از روی فرصت مناسبی برای این کار بدست نمی آورند.
حسن هرس تابستانه این است که شاخه های آفت زده و بیمار از شاخه های سالم به سادگی قابل تشخیص هستند و نیز پس از هرس گیاه فرصت کافی برای ترمیبم زخم هرس را در اختیار دارد عیب هرس تابستانه در این است که بر اثر انبوهی شاخه ها از برگ دید کاشت به تشخیص الگوی شاخه ها وجود ندارد.
ج: هرس پائیزه:
مهمترین زمان هرس در اوایل پائیز است. در این فصل گیاه برای ترمیم زخم ها فرصت کافی دارند البته گیاهانی در اوایل بهار شکوفه می دهند بنابراین در پائیز هرس شوند. زیرا جوانه های شکوفه در اواخر پائیز ایجاد می شوند و هرس پائیزه این جوانه ها را نابود می کند هرس پائیزه بیشتر در مورئ گیاهانی که در اواخر بهار یا تابستان گل می دهند و جوانه های گل می دهند و جوانه های گل خود را در بهار ایجاد می کنند کاربرد دارد.
د: هرس بهاره:
در بهار هم حجم کار تا حدودی از انجام هرس می کاهد در این فصل ظهور جوانه و برگهای جوان در آغاز فصل رشد تشخیص شاخه های مرده را از شاخه های زنده آسان می سازد.
از طرفی برگها هم هنوز آنقدر انبوه نشده داند تا بتوانند سد بصری ایجاد کنند. همچنین گیاه فرصت ترمیم زخم ها را نیز دارد. بعد از هرس برگها مقاطع هرس شده را می پوشانند تا در برابر دید نباشند. چنانچه گیاه از نوعی است که در اوایل گل می دهد بهتر است. بعد از گل دادن ادقام به هرس آن بشود و اگر گیاهی دارای فشار بالای شیره گیاهی باشد تا تعدیل این فشار احتمالاً تا پائیز تباید هرس شود. از این قبیل گیاهان می توان افرا – قوس – گردو و گیاهان شیره دار از خانواده افرا نام برد.
روش های هرس:
روش های هرس درخت یا درختچه بستگی دارد به تعداد شاخه هایی که نیاز به هرس شدن دارند شاخه های قطور اصلی را معمولاً با روشی تحت عنوان هرس سربرشی هرس می کنند به هنگام هرس شاخه های قطور اغلب اتفاق می افتد که پیش از بریدن کامل شاخه بر اثر سنگینی آن شاخه می شکنند و در پی آن قطعاتی از پوست درخت کنده می شود. روش هرس سه برشی در حقیقت برای جلوگیری از چنین کاری سودمند است باید توجه داشت که برش سوم باید حتی الامکان به تنه درخت نزدیک باشد و پس از پایان کار، زخم ایجاد شده از برش بوسیله چسب هرس پوشانده شود. این قبیل چسب های هرس در اوزان مختلف در فروشگاه های وسایل کشاورزی یافت می شوند البته بر طبق آخرین تحقیقات انجام شده در این مورد چسب هرس خود عامل تاخیر در التیام بافت گیاهی آسیب دیده از برش است از این رو چنانچه در به کار بردن این وسیله تردیدی در کار باشد یا کاربرد آن نهی شده باشد بهتر است از استفاده آن پرهیز شود. برای هرس درختچه ها یکی از روش های زیر را بکار می برند:
1- هرس تنک:
که شاخه های نزدیک به هم در تاج درختچه ها را برش می زنند. معمولاً شاخه های سالخورده بیمار و آفت را حذف می کنند. درنتیجه این گونه هرس، میوه ای بزرگتر و گلهای بهتری تولید می کند.
2- هرس سرشاخه:
این روش بمنظور کوتاه کردن شاخه ها و محدود نگاه داشتن اندازه درختچه به کار رفته چنانچه درختچه بیش از حد متعارف بلند و پرپشت شده باشد می توان از هر دو روش استفاده نمود. در هرس سرشاخه ها محل برش اهمیت بسیار دارد. چنانچه مقدار زیادی از شاخه ها در بالای جوانه تا برش باقی بماند. این مقدار بعداً خشک می شود – این محل مرکز بیماری و آفت خواهد شد. گاهی نیز پوسیدگی این نقطه به طرف مرکز گیاه گسترش می یابد. بنابراین باید دقیقاً در بالای جوانه و در سمت نقطه رشد جوانه واقع شود. در هنگام انتخاب جوانه باید توجه داشت جوانه هایی که به طرف بیرونی گیاه رشد می کنند باید انتخاب شوند تا شاخه جدید بسوی داخل گیاه رشد نکند. چنانچه درختچه دارای دو جوانه در مقابل یکدیگر باشد یکی از آنها ضعیف تر است باید حذف شود.
زمستانگذارانی فضای سبز
ازجمله خسارت مهلکی که به گیاهان دایمی فضای سبز وارد می آید خسارت زمستانگذارنی است. این خسارت ممکن است عامل طبیعی یا انسانی داشته باشد و نیز گاهی قابل پیش بینی است. و در زمانی به کلی غیرمترقبه بنابراین پاره ای از این عوامل را می توان از سر راه برداشت این خسارات همچنین ممکن است هم گیاهان و هم اجزای تزئینی بیجان را در بر گیرد.
از این روی حفاظت تمام پدیده های فضای سبز اعم از گیاه از گیاه و چراغ روشنائی و آب نما و امثال آن بر عهده مسئولان فضای سبز است. (خیام – فولادی تالایی انتشارات سازمان و پارک ها و فضای سبز شهر تهران)
روش کاهش خسارات زمستانی:
با آماده سازی فضای سبز می توان برای مقابله با برخی از عواملی که خسارت زمستانی به بار می آوردند تدابیری اندیشید پاره ای دیگر از خسارات زمستانی نیز از همان آغاز طراحی فضای سبز با طراحی خوب و مناسب خنثی و بی اثر کرد. لیکن بعضی دیگر را فقط می توان کاهش داد. برخی دیگر هیچ فایده ای ندارند.
بادسوختگی:
در همان ابتدای کار با انتخاب درختان و گیاهان خزان دار به جای گیاهان همیشه سبز در مناطق بادگیر آسیب بادسوختگی را می توان خنثی کرد. چنانچه وجود گیاهان همیشه سبز در باغ و پارک اهمیت بسیار داشته باشد؛ این گونه گیاهان از پیش دارای مکانها کاشته شده باشد. در این صورت خسارت بادسوختگی به شرح زیر می باشد و می توان آن را کاهش داد:
* تهیه پوششی از کرباس برای گیاهان در طول سرما
* کاربرد مواد ضد تعریق در اواخر پائیز و زمستان به منظور جلوگیری از کاهش آب بافت ها استفاده داز مواد ضد تعریق برای درختان تنومند معقولتر و امکانپذیرتر از پیچیدن آنها در کرباس است. چنانچه در منطقه ای سرمای شدید به اوج خود برسد تلفیق هر دو روش ضرورت دارد.
کاهش شدید دما
در مقابل آسیب تنها می توان گیاه را تا حدودی مصون نگه داشت. چنانچه عامل خسارت بادهای سرد باشند در این صورت بهتر است گیاه در منطقه تحت حفاظت و در پوشش کرباس نگه داشته شود. گیاهان مشخصی مانند رزها را می توان در پائیز به طور کامل هرس کرد و گلها را نیز در زیر مالچ می توان تحت حفاظت قرار داد. چنانچه خسارت ناشی از اماس خاک باشد مالچ می توان از نرم شدن یخ زدگی متناوب خاک جلوگیری کند. برای طولانی تر کردن عمر گلهای یکساله چنانچه پیش بینی یخ زدگی در پائیز کار باشد بهتر است برگها و قسمت همیشه سبز فوقانی را پیش از فرا رسیدن شب و کاهش شدید و دما آب پاشی کرد. تبدیل آب به یخ به تدریج گرما را آزاد می کند و از یخ زدگی ناگهانی بافتها نیز جلوگیری می نماید.
آفتاب سوختگی
با پیر شدن گیاه و افزودن ضخامت پوست آن میزان خسارت آفتاب سوختگی کاهش می یابد. پیچیدن گیاهان جوان یک یا دو ساله در کرباس معمولاً در کاهش آفتاب سوختگی نقشی به سزا دارد. در مورد آفتاب سوختگی گیاهان و دیگر مانند آفتاب سوختگی گیاهان پهن برگ همیشه سبز می توان از همان روشهای حفاظتی در مبحث باد سوختگی که گفته آمد سود جست. برخی دیگر از انواع آفتاب سوختگی را نیز به کمک خود طراحی فضای سبز می توان چاره کرد. گیاهان حساس و آسیب پذیر از همان ابتدای کار بهتر است در مکانهایی کاشته شوند که در معرض تابش شدید یا در جوار ساختمان ها و دیوارهای سفیدرنگ قرار نگیرند.

برآمدن یا آماس خاک:
برآمدن چمن از خاک کاری است که هیچ گاه نمی توان بطور کامل از آن جلوگیری کرد. برای مقابله با این خسارت بهترین روش همانا تحریک گیاه است به ایجاد ریشه های ژرفتر و این کار با آبیاری عمیق در فصل رویش و کوددهی دقیق و ضروری و چمن زنی صحیح امکان پذیر است. گلهای پیازی و گیاهان پوششی زمین و دیگر گیاهان دایمی را به کارگیری مالچ پس از یخ زدگی زمین می توان از این آسیب تا حدودی نجات داد. چرا که مالچ از نرم شدن بعدی زمین جلوگیری می کند.
آسیب ناشی از برف و یخ
صحیح بین گیاهان و مکانهایی مانند ساختمان ها و گیاهان دیگر می توان کاهش داد. برای کمک گیاهانی که در زیر آوار برف خم شده اند باید سریعاً اقدام شود.
یعنی بلافاصله برف های روی شاخه ها با دقت تکانده شوند و چنانچه شاخه ها یخ زده باشند و یا برف بار شده بر شاخه ها بر اثر سرما سخت شده باشد عمل تکاندن شاخه ها ممکن است خسارت بیشتری وارد آورد هرگاه بر اثر بارش برف سنگینی قسمتهایی از گیاه شکسته شده باشد باغبان باید آن قسمت شکسته را به سرعت هرس کند. این کار تداوم خسارت را در روزهای آینده کاهش می دهد. درختان ارزشمند و تنومند را باید در پائیز با بستن شاخه های آن به تنه و یا پیچیدن آنها در کرباس محافظت کرد. با اعمال این روش سنگینی برف قادر به شکستن شاخه ها نخواهد شد.
خسارت ناشی از نمک:
در صورت الزام به مصرف نمک جهت آب کردن یخ پیاده روها جلوگیری از خسارت ناشی از نمک به اسانی توسط باغبان امکان پذیر می شود. برای کاهش مقدار نمک می توان بجای نمک خالص از شن و ماسه مخلوط با نمک استفاده کرد. با این عمل مقدار مصرف نمک کم شده و نتیجه بهتری هم حاصل خواهد شد.
خسارت ناشی از برف روبی:
چنانچه گیاهان در نزدیکی محل تردد یا جاده کاشته شده باشند امکان وارد آمدن خسارت به هنگان برف روبی بیشتر خواهد بود. بنابراین در منطقه ای که برف های سنگین می باشد طراح باید فاصله های صحیح را با دقت رعایت کند. نوع دیگر این آسیب بر اثر نهان شدن اجسام زیر برف است. برای تشخیص این گونه اجسام باید از علائم ستونی یا تابلو مانند آن سود جست باید دانست که بهترین روش برق روبی بهره گیری از ماشین های برف روب است این وسیله مانند جاروبرقی با عمل مکندگی شدید خود برف ها را از سر راه برمی دارد و پیداست که با این عمل میزان خسارت به نحو چشمگیری کاهش می یابد.
پوسیدگی چمن
پوسیدگی چمن بر اثر تردد یا پارک خودرو است که بهتر است که وسیله برای جلوگیری از تردد افراد و خودروهای در منطقه داشت.

فصل چهارم:
فارسی اصیل: ندارد
فارسی رایج: آرالیا
نام انگلیسی: False castor oil plant
گیاهی مقاوم به تغییرات درجه حرارت، متعلق به خانواده "آرالیاسه" برگها شبیه پاپیتال و پنجه ای با هفت بریدگی عمیق، همیشه سبز، با رنگ سبز روشن و براق، سریع الرشد و ارزان و نگهداری آن ساده است، در بعضی کتب، آن را به نام "فاتسیاژایونیکا" می شناسند، برگها نسبت به ماده براق کننده شیمیای حساس هستند، در اواسط تابستان گلهای سفید به صورت خوشه ظاهر می گردند، احتیاج به نور بیشتری دارد.
نیازها
نور: اگرچه مکانهای پرنور را ترجیح می دهد ولی در نیم سایه و نیم آفتاب قابل نگهداری است.
دما: قابلیت تحمل زیادی دارد و در درجه حرارت صفر تا 21 درجه سانتیگراد به رشد خود ادامه می دهد.
آبیاری: خاک را در تابستان همیشه مرطوب نگهدارید در تابستان هفته ای 2 بار و در زمستان هفته ای یکبار به آبیاری احتیاج دارد.
رطوبت: در تابستان هر روز و در زمستان دوبار در هفته احتیاج به غبارپاشی دارد، گیاه شدیداً رطوبت دوست است.
تغذیه: با کودهای مایع یا جامد محلول در آب مخصوص گیاهان زینتی هر 14 روز یکبار گیاه را تغذیه مصنوعی نمایید.
خاک مناسب: خاک لیمونی بهترین خاک است.
تعویض گلدان: هر سال با شروع فصل رشد گلدان را فقط با یک اندازه بزرگتر تعویض نمایید، گیاه دوست دارد ریشه هایش نزدیک بهم باشد از گلدان خیلی بزرگ استفاده نکنید. چنانچه شاخه ها دراز و منحرف و فاصله برگها زیاد باشد پس از تعویض گلدان احتمال دارد انتهای شاخه ها بشکند، محل قطع شده را با گوگرد ضدعفونی کنید.
تمیز نمودن برگها: برگها باندازه کافی پهن هستند که بتوان با پارچه یا اسفنج مرطوب آنها را تمیز نمود، از مواد براق کننده شیمیائی استفاده نکنید: در صورت تمایل هر 6 هفته یکبار.
تکثیر: کاشت بذر و ریشه دار نمودن قلمه در بهار
آرالیا:
نام علمی: Aralia japanica
برگها در بعضی از واریته های آرالیا ابلق و دارای لکه های سفید کرمی در متن سبز است، واریته های ابلق نسبت به برگ سبزها رشد کمتری دارند.
ساقه دراز وضعیت و فلاصله بین دو برگ زیاد است: هوا خیلی گرم است گیاه را به محل خنک تر و مملو از اکسیژن منتقل نمایید، غبارپاشی با آب ولرم و سبک فراموش نفرمایید.
گیاه خود را انداخته است: آبیاری زیاد از اندازه و خاک گلدان باتلاقی شده است، اجازه دهید سطح خاک بین دو آبیاری خشک شود سپس آبیاری کنید، ته گلدان با آب زیرگلدانی در تماس نباشد، زهکش را بازدید نمایید.
عوارض و درمان
برگهای جوان سیاه رنگند:
یخ زدگی عامل آن است و گیاه در هنگام شب پشت پرده پنجره و در تماس با شیشه بوده است برگهای صدمه دیده را حذف و گلدان را به محل گرمتری منتقل نمایید.
برگها رنگ پریده هستند:
کمبود مواد غذایی خاک عامل آن است، هر دو هفته یکبار طبق دستور گیاه را تغذیه مصنوعی نمایید.
لکه های سوخته روی برگها مشاهده می گردد:
علت آن غبارپاشی در آفتاب است، غبارپاشی را صبح زود یا عصر انجام دهید، اجازه ندهید نوک برگها با شیشه داغ در تماس باشند.
برگها به طرف پایین خم می شوند:
هوا گرم و خشک است، غبارپاشی هفته ای دو بار در زمستان و هر روز در تابستان را فراموش نفرمایید.
برگها سقوط می کنند:
گیاه خیلی تشنه است گلدان را بمدت 5 دقیقه درون تشت پر از آب قرار دهید، غبارپاشی روزانه در تابستان فراموش نکنید.
اگرچه تغذیه مصنوعی انجام شده ولی تعداد برگهای جوان خیلی کم است:
گلدان خیلی بزرگ است گیاه بجای تولید برگ به حجم ریشه های خود افزوده است، پس از دو سال گلدان جدید را فقط یک درجه بزرگتر انتخاب کنید.
برگها بدشکل و چسبناک حشرات سبزرنگی روی آنها به چشم می خورند:
هفته ای یکبار با سم حشره کش نفوذی طبق دستور سمپاشی نمایید تا علایم برطرف گردند.
برگها زردرنگ و سطح زیرین آنها پر از تار عنکبوت است:
عارضه مربوط به حمله کنه های قرمز ریز است، با سم کنه کش هر چهارده روز یکبار طبق دستور سمپاشی نمایید، غبار پاشی در کاهش آفت موثر است.
فارسی اصیل: دارزی (دار= درخت + زی=زیستن) اشاره به دارچسب بودن آن است.
فارسی رایج: ارکیده
نام انگلیسی: Slipper orchid
برخلاف تصور عموم ارکیده به آسانی در منازل و آپارتمانها قابل نگهداری و به شرایط مختلف سازگاری نشان می دهند و تکثیر آن نسبتاً آسان است، بعلت وضع خاص گل و نامنظم بودن و پراکندگی رنگهای مختلف در قسمتهای متفاوت گلبرگ تشریح شکل گل و توضیح رنگ آن کمی مشکل است، شرایط نگهداری این ارکیده از بقیه ارکیده ها ساده تر است ولی در وضع خاک از نظر زهکش به خاطر حساسیت شدید ریشه ها به باتلاقی شدن لازم و ضروری است، اواخر تابستان گل می دهد، (برای اطلاعات بیشتر به منابع مراجعه فرمایید).
نیازها:
نور: نور غیر مستقیم کنار پنجره را ترجیح می دهد، گیاه را در معرض تابش مستقیم آفتاب بخصوص در ظهر تابستان قرار بدهید.
دما: حداکثر درجه حرارت در تابستان 27 و در زمستان 10 است.
آبیاری: در تابستان هفته ای دو تا سه بار آبیاری نمایید، در زمستان هفته ای یک بار کافی است، در بهار سطح خاک گلدان همیشه باید مرطوب باشد.
رطوبت: در بهار و تابستان هر دو روز یک بار با آب ولرم و سبک فاقد املاح گیاه را غبارپاشی نمایید، جهت تامین رطوبت دائمی و پایدار به زیر گلدانی حاوی سنگریزه آب اضافه نمایید تا زمانی که در پاییز و زمستان گیاه در گل است در صورت پایین بودن درجه حرارت (13) غبارپاشی مضر است.
تعذیه: از اول فصل رشد تا زمان پژمردگی گلها را با مواد غذایی مصنوعی گیاه زیستی طبق دستور سازنده تغذیه نمایید، بعد از پژمرده شدن گلها تا بهار آینده تغذیه را متوقف نمایید.
خاک مناسب: ارکیده به خاک مخصوص نیاز دارد بهتر است خاک آن را به صورت آماده از متخصصین تقاضا کنید، مخلوطی از خزه اسفاگتوم و خاک لوم و پیت و شن خاک خوبی برای ارکیده است.
تعویض گلدان: هر دو سال یک بار بعد از گل دهی احتیاج به تعویض دارد.
تمیز نمودن برگها: برگها را با پاچه نرم و یا اسفنج مرطوب تمیز نموده و از مواد براق کننده شیمیایی استفاده نمایید.
تکثیر: تشریح روش ازدیاد ارکیده ها به طور مختصر امکان ندارد، ضمن استفاده از منابع به توضیح مصور مراجعه فرمایید.
پرورش ارکیده نیاز به اطلاعات وسیع در باره شرایط رشد و مشکلات پرورشی دارد، به منابع مراجعه فرمایید.
جوانه ها در شب آسیب می بینند:
عامل آن حشره تریپس است، با سم حشره کش گیاه را هر هفته یک بتار سمپاشی نموده تا علائم برطرف گردند، ممکن است بجای ماندن قطرات آب حاصله از غبارپاشی روی گلها همین علائم را بوجود بیاورند.
عوارض و درمان
در زمستان گیاه سیاه می شود:
شبها هوا سرد است گیاه را به محل گرمتری منتقل نمایید و یا اینکه صدمه مربوط به استفاده از مواد شیمیایی براق کننده است از آنها استفاده نکنید.
زخمهای پنبه ای شکل سفید رنگ روی برگها و قاعده آنها تشکیل شده است:
عامل آن حشره آفت است، گیاه را با سم خشره کش نفوذی هر چهارده روز یک بار سمپاشی نموده تا علائم برطرف گردند.
اگرچه رطوبت کافی است ولی برگها و گلها خشک می شوند:
عامل آن اشعه مستقیم آفتاب است گیاه را به محلی با اشعه غیرمستقیم ببید.
رشد گیاه متوقف است:
هوا سرد است گیاه را به محل گرمتری منتقل نمایید.
غنچه ها منقبض شده و خشک می شوند:
هوا گرم و خشک است، هر دو روز یک بار با آب ولرم و بدون املاح غبارپاشی کنید، با قرار دادن گلدانها در گلدانهای بزرگتر و پر نمودن حد فاصل دو گلدانها را با پیت و یا خزه مرطوب رطوبت دایمی و پایدار ایجاد نمایید.
سطح برگها و گلها دارای تار عنکبوت است:
کنه ریز قرمز عامل آن است، با اسفنج و یا پارچه پشت برگها را تمیز و گیاه را طبق دستور با سم کنه کش سمپاشی نموده تا علایم برطرف گردند، تامین رطوبت در کاهش آفت موثر است.
برگها می ریزند:
آبیاری بیش از اندازه و خاک باتلاقی شده است، رهکش را بازدید و آب اضافی گلدانها و زیرگلدانی را خارج نمایید.
برگ انجیری
نام علمی: Monstera deliciosa
فارسی اصیل: اژبن (اژ=مار + بن=ریشه) (اشاره به ریشه های مار مانند آن است)
فارسی رایج: برگ انجیری
نام انگلیسی: Swiss cheese plant
چند گونه از فیلودندرون با برگهای پهن و بریدگی های عمیق در گلفروشی ها موجود است که همه آنها تحت نام برگ انجیری به فروش می رسند ولی در گیاه شناسی که اساس طبقه بندی روی گل و دستگاه زایشی است ممکن است دو گیاه ظاهراً مشابه دو نام مختلف را به خود اختصاص دهند، بر هر صورت آن گیاهان با هر نامی که عرضه گردند. در این نیازها مشترکند. هوای گرم و مرطوب ایده آل آنهاست، تغییرات درجه حرارت را به راحتی می پذیرند، ریشه های هوایی آنها احتیاج به تغذیه و تکیه گاه خزه دارند، برای افراد مبتدی گیاهانی مناسب هستند.
نیازها
نور: نزدیک پنجره با نور غیر مستقیم نیم سایه نیم آفتاب نور دلخواه این گیاه است، مواظب اشعه مستقیم آفتاب باشید.
دما: اگرچه تا 10 درجه سانتیگراد مقاومت دارد ولی کمتر از 13 درجه را دوست ندارد، در تابستان تا حدود 30 درجه مقاومت می نماید ولی در درجات بالاتر باید غبارپاشی مداوم نمود.
آبیاری: آبیاری زیاده از اندازه برای گیاه مضر و سطح خاک در فاصله دو آبیاری باید خشک شود، در تابستان هفته یا یکبار و در زمستان هر دو هفته یکبار احتیاج به آبیاری دارد، همیشه قبل از آبیاری رطوبت سطح خاک را بازدید نمایید.
رطوبت: در تابستان هفته ای دو تا سه بار و در زمستان هر هفته یکبار نیاز به غبارپاشی دارد، از آب ولرم و سبک فاقد املاح جهت غبارپاشی استفاده نمایید.
تغذیه: نیاز چندانی به تغذیه مصنوعی نیست بیش از اندازه باعث تجمع املاح در خاک می شوند در صورت نیاز هر ماه یکبار تغذیه مصنوعی نمایید.
خاک مناسب: خاک سبک لیمونی بهترین و مناسب ترین محیط برای رشد ریشه این گیاه است.
تعویض گلدان: هر ساله در فصل بهار با شروعذ فصل رشد احتیاج به تعویض گلدان دارد در سالهای بعد با سنگین شدن گلدان تعویض خاک سطح گلدان با خاک نو و غنی پیشنها می گردد.
تمیز نمودن برگها: برگها را با احتیاط با پارچه یا اسفنج مرطوب تمیز نمایید، از مواد براق کننده حداکثر هر ماه یکبار استفاده نمایید.
تکثیر: گرفتن قلمه در بهار، هر قلمه سه گره داشته باشد و در دمای 23 درجه ریشه دار گردد.
رشد گیاه متوقف است: نور کافی نیست، گلدان را به محل پرنورتری منتقل نمایید.
ریشه های هوایی را هرگز قطع نکنید بلکه با نصب قیم خزه دار آنها را وادار به فرورفتن در خزه مرطوب نمایید.
لکه های قهوه ای در حاشیه برگها نمایان شده است:
در آفتاب غبارپاشی نموده اید، عبور نور از قطعات آب بجای مانده روی برگها مانند عبور از شیشه است که به برگها صدمه وارد می آورند، در سایه غبارپاشی کنید، برگهای صدمه دیده را با کارد تیز تا انتها قطع نمایید.
عوارض و درمان
بعضی از برگها شکاف طبیعی هم ندارند:
گیاه از گونهد دیگری است و عدم شکاف عمیق در برگها کاملاً طبیعی است.
زخمهای پنبه ای شکل سفید رنگ روی برگها مشاهده می گردد:
عامل آن حشره آفت است، گیاه را با سم خشره کش نفوذی هر چهارده روز یک بار سمپاشی نموده تا علائم برطرف گردند.
برگهای زیرین زردرنگ و سپس قهوه ای می گردند که شدت آن در زمستان بیشتر است:
آبیاری بیش از اندازه عامل آن است، اجازه دهید سطح خاک گلدان کاملاً خشک شود سپس آبیاری را با مقدار کمتری انجام دهید، هر دو هفته یکبار آبیاری کافی است، زهکش را بازدید نمایید.
برگها بد شکل و شکافدار می شوند:
گیاه را از محل پر تردد خارج نمایید، صدمات فیزیکی عامل آن است
لکه های سیاه و زخم مانند روی برگها است:
هوا سرد است گیاه را به محل گرمتری منتقل نمایید.
برگها رنگ پریده اند:
احتیاج به تغذیه مصنوعی دارد گیاه از کمبود عناصر در خاک رنج می برد هر سه هفته یکبار طبق دستور با کود مخصوص گیاه را تغذیه نمایید.
نوک برگها قهوه ای رنگ می شوند:
گیاه تشنه است، فوراً آبیاری نمایید، همیشه خاک سطح گلدان را بازدید کنید بخصوص در تابستان که نیاز آبی بیشتر است.
برگها رنگ پریده و سطح زیرین آنها دارای تار عنکبوت است:
عامل آن کنه ریز قرمز است، گیاه را با سم کنه کش طبق دستور هر 2 هفته یکبار سمپاشی نمایید تا علایم برطرف گردند، غبارپاشی بخصوص زیر سطح برگها در کاهش آفت موثر است.
فارسی اصیل: ندارد
فارسی رایج: بگونیا ببری (برگرفته از نام Begon فرانسوی حامی گیاهشناسی)
نام انگلیسی: بگونیای ببری Tiger beginia
زیبایی فوق العاده این گیاه زینتی در تضاد رنگها و مقایسه لکه های سبز در متن قهوه ای برگ است به طوری که برگها شبیه پوست ببر هستند و نام انگلیسی آن هم به همین علت است، دمبرگ کاملاً بلند و رگبرگها، برگها حاشیه دار و کرکهای بسیار ظریف در کناره آن به چشم می خورند، سبد آویزان آن بسیار رایج است و گیاه مناسبی جهت کاشت گروهی یا گیاهان دیگر است، خانواده آن "بگونیاسه" و زادگاهش برزیل است.
نیازها:
نور: نور طبیعی کنار پنجره نوز مطلوب برای این گیاه است، در معرض تابش مستقیم آفتاب قرار ندهید.
دما: حداقل دما در زمستان 13 درجه و حداکثر در تابستان 20 درجه است.
آبیاری: در تابستان هفته ای دو بار و در زمستان هر 10 روز یکبار کافی است، از آب سبک فاقد املاح استفاده کنید، سعی نمایید روی برگها آب پاشی نشود، خاک را تقریباً همیشه مرطوب نگهدارید.
رطوبت: در تابستان هر 4 روز یکبار غبارپاشی کنید در صورتی که درجه حرارت زیر 10 درجه سانتیگراد است غبارپاشی ننمائید چون حمله قارچها بخصوص قارچ بوتری تیس بدنبال دارد.
تغذیه: هر دو هفته یکبار با کودهای مایع یا جامد محلول در آب مخصوص گیاهان زینتی طبق دستور گلدان را تغذیه مصنوعی نمایید.
خاک مناسب: مخلوطی از شن دانه ریز و کمپوسیت بهترین محیط برای رشد ریشه است.
تعویض گلدان: گلدان کوچک را بر بزرگ ترجیح می دهد. در صورت متراکم بودن ریشه ها و احتیاج به تعویض گلدان مواظب برگهای ظریف آن باشید.
تمیز بودن برگها: برگها نسبت به مالش حساس هستند، با برس مخصوص و نرم برگها را تمیز نمایید. از مواد براق کننده و مالش با پارچه پرهیز کنید.
تکثیر: تقسیم ریشه و ریشه دار کردن قلمه ها (به طریقه ازدیاد مصور مراجعه فرمائید)
بگونیای ببری:
نام علمی: Begonia tiger
زیبایی فوق العاده بگونیای ببری ناشی از متراکم بودن برگهاست، گلهای زرد رنگ و ریز بگونیا ارزش نزئینی چندانی ندارند با حذف آنها انرژی گیاه را متوجه برگ نمایید.

برگهای جدید کمرنگ و تار عنکبوتی پشت آنها ظاهر شده است:
کنه قرمز ریز باعث آن است، هر دو هفته یکبار گیاه را با سم کنه کش طبق دستور سمپاشی نمایید، غبارپاشی در کاهش آفت موثر است.
لکه های قهوه ای روی برگها نمایان شده اند:
خسارت با مربوط به استفاده از مواد براق کننده است که استفاده نکنید و یا غبارپاشی در آفتاب عامل آن است، غبارپاشی باید در سایه انجام شود.
برگها ریز و رنگ پریده، ساقه داراز و ضعیف است:
نور کافی نیست گیاه را به محل روشنتری منتقل نموده و مواظب اشعه مستقیم آفتاب بخصوص در ظهر باشید.
برگها در زمستان می ریزند:
هوا خیلی سرد است، گیاه را به محل گرمتری منتقل نمایید.
برگهای جدید خیلی ریز هستند:
گیاه از کمبود عناصر طبیعی رنج می برد آن را طبق دستور تغذیه مصنوعی نمایید.
حاشیه برگها چین و چروک و به طرف بالا لوله می شوند:
هوای خیلی گرم است، گیاه را به محل خنک تر و با جریان ملایم هوا منتقل و آن را غبارپاشی نمایید.
برگها خم شده اند و گیاه در حال افتادن است:
گاز آشپزخانه یا گاز نفتی عامل آن است، گلدان را به محل دیگر با هوای تمیز منتقل نمایید.
برگها بد شکل و دایره های زردرنگی روی آنها مشاهده می گردد:
گیاه مبتلا به بمیاری موزائیکی ویروسی است، درمان ندارد گیاه را از مجاورت بقیه گلدانها خارج و معدوم نمایید.
زخمهای خاکستری متمایل به قهوه ای آردی شکل روی برگها مشاهده می شوند:
بیماری قارچ عامل آن است که خود ناشی از هوای سرد و مرطوب است، گیاه را به محل گرمتری منتقل نموئده و اجازه دهید سطح خاک در بین دو آبیاری خشک شود و با سم قارچ کش طبق دستور سمپاشی نمایید.
فارسی اصیل: پاپتیال. (برعکس ظاهر نام آن فارسی اصیل است)
فارسی رایج: پاپتیال، عشقه، پیچک
نام انگلیسی: پیچک Ivy
گیاهی است بالا رونده از خانواده "آرالیاسه" زادگاهش اروپا، هم در هوای آزاد و هم به عنوان گیاه گلدانی مورد استفاده قرار می گیرد، در جنگلها به طور وفور تنه درختان را پوشانده است، در فضای سبز و حیاط منازل به عنوان پوشاننده تنه لخت درختان مورد استفاده قرار می گیرد، در بعضی واریته ها برگها سبز و بعضی ابلق، در گلدانهای با کاشت گروهی به عنوان پوشاننده سطح خاک مناسب است، سریع الرشد و از ران، بعضی همیشه سبز و بعضی خزان کننده اند، سطح برگها برحسب واریته های مختلف متفاوت متفاوت است و بالاخره هوای گرم و خشک را دوست ندارد.
نیازها:
نور: نور کامل را بر سایه و تاریکی ترجیح می دهد ولی از آفتاب مستقیم بیزار است، نور مستقیم باعث سفید و کمرنگ شدن برگها می گردد، واریته های ابلق به نور بیشتری احتیاح دارند.
دما: حداقل درجه مطلوب برای اپارتمان در زمستان 8 درجه و حداکثر در تابستان 18 درجه سانتیگراد، چنانچه هوا گرم تر از حد معمول گردد غبارپاشی لازم است.
آبیاری: در تابستان دو بار و در زمستان یکبار در هفته آبیاری کنید.
رطوبت: در تابستان هر روز گیاه را غبارپاشی نمایید مگر اینکه گیاه در محل خنک تری نگهداری گردد که در این صورت به هفته ای یکبار تقلیل می یابد: جهت دسترسی به رطوبت پایدار در زیرگلدانی سنگریزه دار آب بریزید، مواظب باشید ته گلدان با آب در تماس نباشد.
تغذیه: کمبود عناصر معدنی خاک را با اضافه نمودن کودهای شیمیایی جامد محلول در آب مخصوص گیاهان زینتی طبق دستور جبران نمایید، هر دو هفته یکبار گیاه را تغذیه نمایید.
خاک مناسب: از انواع خاکهای کمپوست لیمونی و پیت می توانید استفاده نمایید.
تعویض گلدان: گیاه بالغ بالای 3 سال سن را در فصل بهار تغییر گلدان دهید. گیاهان در حال رشد ممکن است به هر سال دوبار تعویض گلدان نیاز داشته باشند. در صورت سنیگین بودن و عدم امکان، خاکهای سطحی گلدان را با خاک نو و غنی تعویض نمایید.
تمیز نمودن برگها: غبارپاشی جهت تمیز شدن برگها کافی است، در صورت لزوم می توانید از پارچه یا اسفنج مرطوب استفاده نمایید، حتی الامکان از مواد براق کننده برگها استفاده نکنید.
تکثیر: گرفتن قلمکه از شاخه هائی که در حال رشد رویشی هستند در بهار یا تابستان، پیوند روی پایه های مقاوم.

پاپیتال
نام علمی: Hedra helox
چنانچه حیاط شما دارای درختانی مسنت یا تنه لخت هستند عشقه یم تواند به چوب تنه حیات و طراوت بخشد، با کاشت چند گلدان آن شاهد انبوهی اتز سبزی دور تنه درخت باشید.
برگها در تابستان رنگ خود را از دست داده اند:
نور زیاد است، گیاه را به محل کم نور منتقل نمایید.
عوارض و درمان
لکه های نقره ای روی برگها است:
حشره ترپیس عامل این نارسائی است، سمپاشی با سم نفوذی حشره کش هر دو هفته یکبار طبق دستور توصیه می گردد.
برگها چروکیده و خشک می شوند:
هوا گرم و خشک است، غبارپاشی فراموش نکنید، گلدان را به محل خنک و مرطوب منتقل نمایید.
برگها بد شکل و حشرات چسبنده و سبزرنگی روی آن مشاهده می گردد:
با سم حشره کش نفوذی و سمپاشی طبق دستور این آفت را از بین ببرید.
برگها رنگ پریده و لکه های قهوه ای روی آنها ظاهر شده اند:
لکه ها را با پنبه آغشته به محلول سم حشره کش نفوذی خیس کنید و یا طبق دستور تا رفع علایم هر دو هفته یکبار سمپاشی نمایید.
برگها حالت ابلق بودن خود را از دست داده و رنگ آنها سبز است:
تغذیه مصنوعی زیاده از اندازه انجام شده یا محیط تاریک است، گلدان را به محل روشن تر منتقل نمایید و یا تغذیه را تا بهار آینده قطع کنید.
برگها زرد و در زیر آنها تارهای عنکبوت به چشم می خورد:
با سم کنه کش کنه های قرمز رنگ ریز را طبق دستور از بین ببرید.
ساقه ها بلند و منحرف شده اند و فاصله بین دو برگ زیاد و برگها می افتند:
هوا سرد است و نور کافی نیست، گلدان را به محل گرم و با نور بیشتر منتقل نمایید.
برگها در تمام سطوح گلدان سیاه می شوند:
آبیاری زیادی باعث آن است، فلاصله بین دو آبیاری را تا خشک شدن خاکهای سطحی گلدان به تعویق بیاندازید.
لکه های سیاه آبکی روی برگها است:
قارچ عامل این بیماری است، با سم قارچ کش طبق دستور سمپاشی کنید.
فارسی اصیل, سربک: به خاطر سربی بودن گلهای آن و یا به علت این که گیاه داروی بیماری سرب است.
فارسی رایج: یاس آبی
نام انگلیسی: Cape leadowort
گیاهی است بالا رونده و محتاج قیم، از خانواده "پلمباجیناسه"، زادگاه آن آفریقای جنوبی، برگهای متقابل با سطح زیرین سفید، نام پلمباگو به علت معالجه بیماری سرب با این گیاله است، گلها آبی کمرنگ که در انتهای شاخه در اواسط بهار ظاهر می گردند، بعد از اتمام زمان گل دهی گیاه را باید هرس شدید نمود و طول شاخه ها را به cm15 کاهش داد، در زمستان احتیاج به استراحت و توقف در آبیاری دارد.
نیازها:
نور: به نور کافی و کامل احتیاج دارد، گیاه را در برابر اشعه مستقیم آفتاب در ظهر قرار ندهید، در زمستان گیاه را به سایه ببرید.
دما: گیاه را در زمستان در درجه حرارت 7 و در بهار و پاییز در درجه حرارت 20 نگهداری نمایید.
آبیاری: در بهار و تابستان به آبیاری دو بار در هفته نیاز دارد، در هر حال خاک گلدان را مرطوب نگه دارید، هرگز اجازه ندهید آب اضافی در گلدان باقی بماند، آبیاری را در زمستان به هر ده روز یک بار کاهش داده و اجازه دهید سطح خاک در فاصله بین دو آبیاری خشک شود.
رطوبت: در بهار و تابستان گیاه را هر دو روز یک بار غبارپاشی و دقت نمایید گلها مرطوب نشوند.
تغذیه: بعد از ظهور گلها هر دو هفته یک بار با مواد غذایی مصنوعی مخصوص گیاهان زینتی طبق دستاور سازنده گیاه را تغذیه مصنوعی نمایید در پاییز و زمستان تغذیه را متوقف کنید.
خاک مناسب: مخلوطی از خاک برگ گیاه پیت، خاک لوم و شن بهترین محیط است.
تعویض گلدان: هر ساله در بهار گیاه را به گلدانی با یک اندازه بزرگتر از قبلی منتقل و در صورت عدم امکان تعویض خاکهای سطحی گلدان را با خاک نو تعویض نمایید.
تمیز نمودن برگها: با غبارپاشی برگها را تمیز کنید، در آفتاب غبارپاشی ننمایید، از مواد براق کننده شیمیایی استفاده نگردد.
تکثیر: کاشت قلمه ساقه در بهار یا تابستان، قلمه ریشه در بهار، کاشت بذر در اواخر زمستان، تقسیم بوته در بهار.

یاس آبی
نام علمی: Plumbago capensis
گلهای پلمباکو روی شاخه جدید بهاره تشکیل می گردند به همین علت نیاز شدید به هرس و حذف شاخه های چوبی سال قبل و کاهش ارتفاع آنها تا حدود 15 سانتیمتر دارد.
در فصل بهار و تابستان تعداد گلها کم است:
عمل هرس در سال گذشته به خوبی انجام نشده است، پس از پایان یافتن زمان گل دهی گیاه را هرس نموده و شاخه های اضافی را قطع نمایید.
حشراتی با مواد چسبنده روی گلها و غنچه ها ظاهر شده اند:
گیاه را با سم حشره کش نفوذی طبق دستور هر هفته سمپاشی نمایید تا علایم برطرف گردند.
غنچه ها باز نمی شوند:
هوا سرد است و نور کافی نیست، گیاه را به محل گرم و با اشعه مستقیم آفتاب منتقل نمایید.
برگهای جدید ریز هستند:
گیاه از کمبود عناصر غذایی در رنج است، هر دو هفته یک بار طبق دستور گیاه را تغذیه نموده تا گلها ظاهر شوند.
برگهای قهوه ای و چین و چروکدار هستند. گلها و غنچه ها می ریزند:
هوا گرم و خشک است گیاه را به محل سرد با جریان ملایم هوا منتقل نموده و غبارپاشی با آب سبک و ولرم را فراموش نفرمایید.
برگهای زیرین گیاه می پوسند:
آبیاری بیش از اندازه و خاک باتلاقی شده است، اجازه دهید سطح خاک خشک شود سپس آبیاری کنید، زیرگلدانی را خارج و زهکش را بازدید نمایید.
زخمهای سفید و پنبه ای شکل روی برگها و در قاعده آنها تشکیل شده است:
حشره آفت عامل آن است، زخمها را با پنبه یا اسفنج آغشته به محلول سم حشره کش نفوذی خیس و یا گیاه را هر دو هفته یک بار با این سم طبق دستور سمپاشی نمایید، در هنگام سمپاشی گلها را محفوظ نگه دارید.
کلیه شرایط محیطی مناسب ولی برگها سیاه می شوند:
عامل آن ممکن است استفاده از مواد براق کننده شیمیایی باشد، از آنها استفاده ننمایید.
برگها چروکیده می شوند:
ممکن است علل مختلف داشته باشند، هوا سرد و یا آبیاری بیش از اندازه است، شرایط را بازدید و در صورت نیاز گلدانها را به محل گرمتر منتقل نموده و یا اجازه دهید سطح خاک در فاصله بین دو آبیاری کاملاً خشک شود سپس آبیاری نمایید.
فارسی اصیل: ندارد
فارسی رایج: داوودی
نام انگلیسی: Chrysanthemum
گیاه ملی ژاپن، و خانواده آن "کمپوزیته" در سالهای اخیر کاشت و نگهداری آن در گلدان بخصوص انواع پاکوتاه آن در آپارتمانها معمول شده است، بعد از میخک از مهمترین و اقتصادی ترین گل تجارتی و علت آن طول عمر زیاد گل بریده آن در گلدان است، از مزایای دیگر این گیاه زینتی قابلیت تولید و گل دهی در تمام طول سال است که با کوتاه و بلند کردن طول روز در گلخانه گیاه را وادار به گل دهی می نمایند، گلها با رنگهیا متنوع به صورت کم و پر و پر پر در واریته های مختلف به ظهور می رسند، با غنچه گیری و کم کردن تعداد آنها روی شاخه ها می توان به کیفیت عالی در درشتی دست یافت، پرورش نوع بلند آن در گلدان احتیاج به قیم دارد، جهت دستیابی به اطلاعات بیشتر به منابع مراجعه فرمایید.
نیازها:
نور: به نور کامل احتیاج دارد ولی اواسط روز از نور مستقیم بیزار است.
دما: بهترین درجه حرارت برای این گیاه در تمام طول سال 16 سانتیگراد است اگرچه الی 21 سانتیگراد را نیز تحمل می نماید.
آبیاری: هر دو هفته یک بار در تمام طول سال گیاه را آبیارزی و خاک را همیشه مرطوب نگهدارید. مواظب باتلاقی شدن خاک باشید. هرگز اجازه ندهید آب اضافی در گلدان باقی بماند.
رطوبت: هفته ای یک بار غبارپاشی کنید ولی مواظب باشید به گلها صدمه یا وارد نشود، از آب سبک بدون املاح استفاده کنید، رطوبت زیادی باعث زردی برگها می گردد.
خاک مناسب: مخلوطی از لوم و شن بهترین خاک برای این گیاه است.
تعویض گلدان: لزومی به تعویض گلدان نیست. اصولاً زمانی که داوودی به عنوان گیاه خانگی مورد استفاده قرار می گیرد طول عمر آن فقط یک سال است ولی گلکاری های حرفه ای از ریشه های زیرزمینی آن به عنوان تکثیر برای سال آینده استفاده می نمایند.
تمیز نمودن برگها: غبارپاشی برگها را نیز تمیز می نماید، از مواد براق کننده شیمیایی استفاده ننمایید.
تکثیر: کاشت بذر در گونه های یک ساله، ریشه دار نمودن قلمه در اواخر زمستان و تقسیم ریشه و بوته
داوودی
نام علمی: Chrysanthemum indicum
در پائیز و زمستان که گیاهان گلدار کمتری در دسترس است گلهای زیبا و پردوام داوودی زینت بخش محل زندگی شما است.
غنچه ها بازنشده و بعضی از آنها خشک می شوند:
گیاه خیلی تشنه است گلدانها را به داخل سطل و یا تشت پرز از آب منتقل نموده سپس آن را خارج نمایید، سطح خاک را در تابستان همیشه مرطوب نگه دارید، آبیاری را تنظیم کنید.
تعداد زیادی از غنچه ها باز نمی شوند:
نور کافی نیست گیاه را به محل پرنورتری منتقل نمایید، غنچه گیری و حذف بعضی از آنها باعث تقویت غنچه های باقیمانده خواهد شد روی هر ساقه حداکثر پنج غنچه نگهدارید.
برگهای پایین گیاه سیاه می شوند:
قارچ بوتری تیس عامل آن است که خود ناشی از هوای سرد و مرطوب است، گیاه را با محلول قارچ کش سمپاشی نموده و آن را به محیط گرمتری منتقل کنید، غبارپاشی را کاهش داده و یا متوقف نمایید، در فاصله بین دو آبیاری اجازه دهید سطح خاک خشک شود سپس آبیاری کنید.
کلیه شرایط مناسب و گیاه سالم است ولی گلها می پوسند:
عامل آن خیس شدن گلها در هنگام غبارپاشی است، در هنگام غبار و یا سمپاشی گلها را به طریقی محفوظ نگه دارید.
برگها سیاه می شوند:
هوا خیلی سرد است گیاه را به محل گرمتری منتقل کنید، اگر درجه حرارت مناسب است صدمه ممکن است مربوط به مواد براق کننده شیمیایی باشد از آنها استفاده نکنید.
برگها و ساقه ها چروکیده می شوند:
هوا خیلی گرم است، گیاه را به محلی خکتر و با جریان ملایم هوا منتقل نمایید، غبارپاشی با آب سبک و ولرم را فراموش ننمایید.
فارسی اصیل: سمبرگ (اشاره به سمی بودن برگ آن)
دیفن باخیا
نام علمی: Diffenbachia amoena
نام فارسی سمبرگ و انگلیسی عصای لالی برگرفته شده از سمی بودن شیذه گیاهی و تحریک شدید اعضاء حساس است ولی خموشبختانه تا کنون مورد خاص گزارش نشده است، پوشیدن دستکش در هنگام کار با این گیاه ضروری است.
برگها ریز و ساقه دراز شده است:
نور کافی نیست گیاه را به محل روشن تر با نور غیرمستقیم منتقل نمایید.
عوارض و درمان
برگها زرد و تار عنکبوت زیر آنها مشاهده می گردد:
عامل کنه ریز قرمز است هر دو هفته یکبار با سم کش گیاه را سمپاشی نمایید تا علایم برطرف گردند.
برگها خشک شده و سقوط می نمایند:
هوا خیلی گرم و خشک است: رطوبت خاک را بازدید و در صورت لزوم آبیاری نمایید، غبار پاشی را فراموش نکنید، گیاه را به محل خنک تر منتقل نمایید.
لکه های سوخته روی برگها است:
در آفتاب غبارپاشی نموده اید، اگرچه گیاه به غبارپاشی نیاز دارد ولی بهترین موقع آن صبح و عصر در سایه است.
بعضی از برگها و ساقه می پوسند:
عامل آن قارچ بوتری تیس که خود ناشی از هوای سرد و مرطوب است، غبارپاشی را کمتر کنید، گیاه را در درجه حرارت 16 نگهدارید و با سم قارچ کش طبق دستور سمپاشی نمایید.
برگها به رنگ پریده و به سفیدی گرایش پیدا نموده اند:
یا نور زیاد است و یا احتیاج به تغذیه دارد، شرایط را بازدید و نارسایی را رفع کنید.
زخمهای سفید پنبه ای شکل روی برگها و قاعده آنها مشاهده می گردد:
حشره آفت عامل آن است، گیاه را هر 14 روز یکبار با سم حشره کش نفوذی طبق دستور سمپاشی نمایید.
برگهای پایین زرد و لکه های قهوه ای در حاشیه آنها مشاهده می گردد:
آبیاری بیش از اندازه است، اجازه دهید سطح خاک گلدان در فاصله بین دو آبیاری خشک شود سپس با میزان کمتری آبیاری انجام دهید.
برگهای پایین به طرف داخل می پیچند و خشک می شوند:
کاملاً طبیعی است با بالا رفتن سن گیاه برگهای پایین می ریزند، بهتر است گیاه را به محل خنکتری منتقل نمایید.
برگها رنگ پریده و سقوط می کنند:
هوا خیلی سرد است، گیاه را به محل گرمتری منتقل کنید.
فارسی اصیل: پاپیتال (پاپی=برگرفته شده از پاپیتال+دال= برگرفته شده از دالبرفل) دالبرفل = فاتسیا

فارسی رایج: عشقه پاپیتال (عنوان کلی)
نام انگلیسی: Ivy tree
حاصل پیوند دو گیاه فاتسیا و عشقه است، گیاهی است بالا رونده و احتیاج به قیم معمولی یا قیم خزه ای دارد، سریع الرشد و مقاوم به عوامل نامساعد، در صورتی که با گیاهان بالارونده دیگر به صورت گروهی کشت گردد منظره زیبایی در اثر مقایسه برگها بوجود می آورد، به منظور پرپشت شدن چند نشاء را در یک گلدان کاشت می نمایند، یکی از واریته ها برروی برگه های خود سفید دارد، در مناطق معتدل در پارکها و حاشیه دیوارها مورد استفاده قرار می گیرد گلها ریز و مورد توجه نیست.
نیازها
نور: نیم سایه را بر هر نور دیگر ترجیح می دهد، گیاه را از معرض تابش مستقیم نور آفتاب دور نگه دارید، نسبت به سایه مقاوم است و واریته های ابلق نسبت به نژادهای با برگ سبز احتیاج به نور بیشتری دارند.
دما: حداقل حرارت در زمستان 8 درجه سانتیگراد و حداکثر آن در تابستان 18 درجه است.
آبیاری: در تابستان هفته ای 3-2 بار و در زمستان هر ده روز یکبار آبیاری کافی است.
رطوبت: هر هفته 3-2 بار در فصلهای رشد غبارپاشی کنید، در زمستان هفته ای یکبار کافی است، در صورتی که درجه حرارت بالاتر از 18 درجه سانتیگراد باشد غبارپاشی روزانه توصیه می گردد.
تغذیه: هر دو هفته یکبار (در فصل بهار و تابستان) با کودهای محلول در آب مخصوص گیاهان زینتی عمل تغذیه مصنوعی را انجام دهید.
خاک مناسب: مناسبترین خاک کمپوست است.
تعویض گلدان: تعویض هر ساله در اوایل بهار لازم است، جهت توپی و پرپشت شدن گیاه در گلدان هر سه گیاه را در یک گلدان کاشت نمایید.
تمیز نمودن برگها. برگها را با پارچه و یا اسفنج حیس هر هفته تمیز نمایید، حتی الامکان از مواد براق کننده شیمیایی استفاده ننمائید، در صورت لزوم هر 3 ماه یک بار.
تکثیر: کاشت فلمه های 15 سانتیمتری از قسمت انتهایی شاخه ها در تابستان، خوابانیدن هوایی در بهار یا تابستان.
عشقه
نام علمی: Fasteshedra lizei
گیاهی است مقاوم به تاریکی، در آپارتمانهائی که بعلت تاریکی بیش از حد نمی توان گیاهان دیگری را نگهداری نمود پاپیدال بهترین گیاه محسوب می گردد.
زخمهای پنبه ای شکل سفید رنگ روی برگها و قاعده آنها تشکیل شده است:
عامل حشره است، با سم نفوذی طبق دستور سمپاشی کنید.
برگها نرم و آبکی و زرد هستند:
آبیاری زیادی باعث این عارضه است، اجازه دهید سطح گلدان خشک شود و سپس آبیاری را بتدریج با میزان کمتر از قبل شروع نمایید.
برگها بدشکل شده و جشرات سبزرنگ چسبنده ای روی آنها مشاهده می شوند:
با سم حشره کش نفوذی هر 14 روز یکبار طبق دستور سمپاشی نمایید متا علایم برطرف گردند، افزایش رطوبت محیط با غبارپاشی در رفع عارضه تاثیر دارد.
برگها زرد و سطح زیرین آنها مملو از تار عنکبوت است:
کنه قرمز ریز عامل آن است، با سم کنه کش طبق دستور سمپاشی نمایید.
شاخه های جدید دراز و فاصله بین دو برگ زیاد است:
نور کافی نیست، گلدان را به محل روشن تر انتقال دهید.
حاشیه رنگی برگها از بین رفته و تمام برگ سبز شده است:
نور کافی نیست، گلدان را به محل روشن تر انتقال دهید، مواظب اشعه مستقیم آفتاب باشید.
برگها پژمرده و خم می شوند:
هوا خیلی گرم است، گیاه را به محل خنک تری منتقل نمایید، غبارپاشی در رفع عارضه اثر مثبت دارد.
برگها می افتند:
گیاه تشنه است، فوراً آبیاری کنید.
کپک خاکستری همراه با لکه های آبکی روی برگها مشاهده می گردند:
قارچ بوتری تیس عامل آن است که خود ناشی از وجود محیط سرد و مرطوب است، گیاه را به محل گرم و خشک منتقل نموده، با سم قارچ کش طبق دستور گیاه را سمپاشی نمایید.
فارسی اصیل: انجیل (انجیل = انجیر) اشاره به خانواده آن انجیر
فارسی رایج: فیکوس
نام انگلیسی: Rubber plant
نام فیکوس در بر گیرنده گونه های زیادی از گیاهان خانواده "موراسه" است که در اصل زادگاهشان آسیای استوائی است، در هوای آزاد ارتفاع آن به 30 متر می رسد دارای شیرابه مخصوص هستند که با زخمی شدن از پوست آنها جاری می گردد، گیاهی عمومی جهت نگهداری در منازل و جواب خوبی به شرایط آپارتمان داده است، برگها پهن و براق و چرمی با نوک تیز و به صورت متناوب در طول ساقه میرویند، با ریزش برگهای پیر در قاعده ساقه گیاه حالت بدمنظره بخود می گیرد که در این حالت می توان آم را از نزدیکی سطح خاک قطع تا گیاه جوان گردد و از اندام هوایی به عنوان منبع تکثیر استفاده نمود.
نیازها:
نور: اگرچه در سایه هم می تواند خود را زنده نگهدارد ولی رشد آن مطلوب نمی باشد از معرض نور مستقیم آفتاب در امان نگهدارید.
دما: حداقل درجه حرارت در زمستان 16 درجه و حداکثر آن در تابستان 29 درجه سانتیگراد
آبیاری: هرگز اجازه ندهید خاک گلدان باتلاقی گردد، اگر در آبیاری مشکوک هستید یکروز آن را به تاخیر اندازید، در فاصله بین دو آبیاری خاک گلدان باید خشک شود، با آب ولرم آبیاری کنید، هفته ای دو بار در تابستان و یکبار یا کمتر در زمستان کافی است.
رطوبت: حداقل هفته یا یکبار غبارپاشی نمایید، با بالا رفتن درجه حرارت دو تابستان غبارپاشی را بیشتر کنید.
تغذیه: جهت تامین مواد غذایی گیاه را با کودهای مایع یا جامد محلول در آب مخصوص گیاهان زینتی هر دو هفته یکبار طبق دستور تغذیه مصنوعی نمایید.
خاک مناسب: بهترین خاک لیمونی است زهکش را بازدید کنید.
تعویض گلدان: (فصل رشد در بهار و تابستان) بخصوص اگر رشد آن رسیع باشد هر سال احتیاج به تعویض گلدان دارد. در صورت عدم امکان 7-5 سانتیمتر از خاکهای سطحی گلدان را با حاک نو غنی تعویض و هر دو هفته یکبار تغذیه مصنوعی نمایید.
تمیز نمودن برگها: برگها را با ملایمت با پارچه پنبه ای و یا اسفنج مرطوب تمیز نمایید، از مواد براق کننده شیمیایی در هر ماه فقط یکبار استفاده نمایید.
تکثیر: گرفتن قلمه حداقل با یک برگ در بهار و ریشه دار کردن آنها در درجه حرارت 24 تا 27 سانتیمتر خوابانیدن هوایی گیاهان که برگ های پایین خود را از دست داده اند (در بهار)
فیکوس
نام علمی: Ficuse elastica
با زخمی شدن سطح ساقه شیرابه سفید رنگی که در حقیقت شیره گیاهی است از گیاه خارج می گردد، جهت جلوگیری از خروج آن سطح زخم را با وازلین آغشته نمایید.
عوارض و درمان
برگها بد شکل، رنگ پریده و ریز هستند:
گیاه احتیاج به تغذیه مصنوعی دارد هر دو هفته یکبار طبق دستور عمل نمایید.
برگها بی رنگ شده اند:
نور زیاد است گیاه را به محل کم نورتری منتقل نمایید.
در زیر برگها و روی ساقه ها لکه های برجسته قهوه ای مشاهده می گردد:
عارضه مربوط به حمله حشره آفت است، هر ماه یبکار با سم حشره کش نفوذی گیاه را طبق دستور سمپاشی نمایید. با پنبه آغشته به سم نیز می توانید لکه ها را مسموم کنید.
زخمهای پنبه ای شکل سفید در سطح برگها ظاهر می گردند: عامل آن حشره آفت است هر 14 روز یکبار تا رفع علایم با سم حشره کشی نفوذی کیاه خود را طبق دستور سمپاشی نمایید، با برس مخصوص آغشته به محلول سم نیز می توانید زخمهای سفید پنبه ای شکل را مسموم نمایید.
برگه دارای لکه های قهوه ای هستند و بطور ناگهانی سقوط می کنند:
هوا خیلی سرد است گلدان را به محل گرمتری ببرید.
لکه های زرد روی برگها است و تار عنکبوت زیر آنها مشاهده می گردد:
کنه قرذمز ریز عامل آن است، هر دو هفته یکبار با سم کنه کش طبق دستور سم پاشی نمایید. غبارپاشی در کاهش آفت موثر است.
لکه های سوخته روی برگها نمایان شده است:
در آفتاب غبارپاشی نکنید عبور نور خورشید از قطرات آب مانند عبور لور از شیشه است، گیاه را از معرض اشعه مستقیم آفتاب در امان نگهدارید.
برگها لوله شده و آویزان هستند:
گیاه تشنه است گلدان را بمدت 15 دقیقه درون تشت پر از آب قرار دهید، آبیاری را تنظیم کنید.
برگهای پایینی زرد شده و سقوط می نمایند:
آبیاری بیش از اندازه بوده است اجازه دهید سطح خاک در فاصله دو آبیاری خشک شود سپس آبیاری کنید، این عارضه در گیاهان مسن طبیعی است.
فارسی اصیل: انجیل. (اشاره خانواده آن انجیر)
فارسی رایج: فیکوس بنجامین
نام انگلیسی: انجیر مجنون Wepping fig
یکی از موفق ترین و زیباترین گیاه آپارتمانی در سازش با محیط مکانهای سرپوشیده است از خانواده انجیر "موراسه" برگها سبز روشن و بیضی شکل نوک تیز، شاخه ها دارای خاصیت ارتجاعی و آویزان و مجنون ، در هوای آزاد ارتفاع آن به 5 متر می رسد، نسبت به کم آبی بخصوص در هوای سرد حساس است و به خزان برگها مبتلا می گردد، نور باید کافی ولی غیرمستقیم باشد، واریته های ابلق با برگهای سبز و سفید کرمی اخیراً در ایران پرورش می یابد، کارهای هنری جالبی نظیر بافتن ساقه های به شکل گیس روی آن انجام و زیبایی آنرا دو چندان نموده اند، گیاهان جوان تر احتیاج به قیم دارند، ارتجاع پذیری و آویزان بودن واریته ابلق بیشتر و توسعه ریشه در آنها کمتر از وایته سبز رنگ است به همین علت ابلق ها را همیشه روی برگ سبزها پیوند می زنند.
نیازها:
نور: به نور بیشتری احتیاج دارد. اما تابش مستقیم نور آفتاب بخصوص از پشت شیشه به برگها صدمه وارد می نماید.
دما: حداقل درجه حرارت 15 درجه سانتیگراد و در تابستان حداکثرز 24 درجه سانتیگراد می باشد.
آبیاری: آب باید فاقد املاح باشد، استفاده از آب ولرم برای گیاه مطلوب تر است، در تابستان حداکثر هفته ای دو بار و در زمستان هر ده روز یکبار آبیاری کافی است.
رطوبت: عمل غبارپاشی باید هر دو روز انجام گیرد به جز در مواقعی که درجه حرارت زیر 15 درجه است.
تغذیه: در فصل بهار و تابستان هر دو هفته یکبار تغذیه مصنوعتی با کود شیمیایی محلول در آب مخصوص گیاهان سنتی برای این گیاه لازم است. طبق دستور مندرج روی بسته عمل نمایید.
خاک مناسب: بهترین خاک کمپوست و یا خاک لیمونی است.
تعویض گلدان: تا هنگامی که گیاه جوان است هر ساله احتیاج به تعویض گلدان دارد، زمای که گلدان به حداکثر حجم خود رسیده باشد تعویض خاکهای سطحی گلدان با خاک نو توصیه میشود.
تمیز نمودن برگها: غبارپاشی برای تمیز شدن برگها کافی است، از مواد براق کننده استفاده نکنید، در صورت لزوم هر ماه یکبار.
تکثیر: کاشت قلمه هائی که میان گره آنان کوتاه و حداقل یک برگ همراه دارد، خوابانیدن هوائی شاخه هائی که برگهای پایین خود را در بهار از دست داده اند، پیوند واریته های ابلق روی پایه های برگ سبز.
فیکوس بنجامین
نام علمی: Ficus benjamina
اگرچه بعلت ضخیم بودن برگها نسبت به خشکی هوا مقاوم است ولی بهتر است در هوای خشک با غبارپاشی گیاه را شاداب نگهدارید، از خرید گیاهانی که قاعده ساقه آنها لخت و فاقد برگ است خودداری نمایید. در جابجائی و حمل گلدان از فروشگاه تا منزل گیاه را در اتومبیل روباز قرار ندهید.
عوارض و درمان:
برگها رنگ پریده و لکه های قهوه ای در زیر آنها و ساقه مشاهده می شوند:
با پنبه آغشته به سم حشره کش جذبی لکه ها را خیس کنید و یا هر دو هفته یک بار طبق دستور سمپاشی نمایید تا علایم برطرف گردند.
لکه های پهن و آبکی و سیاه روی برگهاست:
قارچ عامل این بیماری است، خیس نمودن لکه ها با پنبه آغشته با آب صابون درمان این بیماری است.
برگها زرد شده اند و می ریزند:
آبیاری زیاده از اندازه است، فاصله بین دو آبیاری را زیادتر کنید، اگر خاک گلدان باتلاقی شده زهکش را باز کنید.
برگها سیاه شده اند:
تماس با شیشه سرد پنجره باعث آن است، گلدان را از تماس با شیشه رها کنید.
برگها سالم و سبز هستند ولی سقوط می کنند:
نور کم است، گلدان را به روشنایی ببرید، کم آبی هم باعث این عارضه است آبیاری را تنظیم کنید، بعضی مواقع شردشدن ناگهانی اتاق و آبیاری با آب سرد علت ریزش برگ سبز است.
برگها خشک و شکننده هستند:
هوای محیط گرم و خشک است، آبیاری را بیشتر کرده و غبارپاشی روزانه را فراموش نفرمایید.
برگهای جدید ریز و گیاه مریض به نظر می رسد:
ریشه ها را بازدید نمایید ممکن است احتیاج به گلدان بزرگتر داشته باشد، در غیر این صورت تغذیه مصنوعی هر دو هفته یکبار و تعویض خاکهای سطحی گلدان با خاک نو در رفع این عارضه کمک موثری می نماید.
فارسی اصیل: ندارد
فارسی رایج: لیندا، پافیلی
نام انگلیسی: پافیلی Elephant foot tree
زادگاه آن مکزیک است، برگه باریک و کشیده و ضخیم و مقاوم، مجنون و آویزان و فنری، حالت زیبای آن ناشی از سرازیر شدن برگها به طرف پایین بخصوص در سنین بالا، انتهای ضخیم و شکل عجیبی به خود می گیرد و نام انگلیسی آن به معنی پای فیل به همین علت است، در زبان عامه به ایندا معروف است، به خاطر وضع خاص برگها و ساقه آن به عنوان گیاه گلدانی منفرد نگهداری می گردد، با بالا رفتن سن گیاه از ساقه آن جوانه هایی می روید که به خاطر حفظ شکل و فرم آن باید فوراً حذف گردند.
نیازها:
نور: در نور کامل بهترین رشد را دارد ولی در نیم آفتاب نیم سایه هم رشد خوبی دارد، درچند وقت یکبار گلدان را به محل نور ببرید.
دما: در زمستان 13-10 درجه سانتیگراد و در تابستان 21 درجه سانتیگراد بهترین درجه حرارت است.
آبیاری: جهت مرطوب نگداشتن دائمی گلدان 2 تا 3 بار در هفته در تابستان آبیاری نمایید، در بهار و پاییز یکبار و در زمستان بآن اجازه استراحت دهید (هر سه هفته یکبار آبیاری کافی است)
رطوبت: در تمام طول سال هفته ای یکبار غبارپاشی کافی است در مواقعی که درجه حرارت زیر 10 درجه است غبارپاشی نکنید.
تعذیه: در تابستان هر 4 روز یکحبار با کودهای مایع و یا جامد محلول در آب مخصوص گیاهان زینتی طبق دستور گلدان را تغذیه نمایید.
تعویض گلدان: گیاه دوست ندارد ریشه هایش پراکنده باشد بهمین علت فقط هر 2 سال یکبار گلدان، را تعویض نمایید، در بقیه ایام به تعویض چند سانتیمتر خاک سطحی با حاک نور اکتفا و زهکش را بازدید نمایید.
تمیز بودن برگها: غبارپاشی برگها را تمیز می نماید، در صورت لزوم میتوانید از پارچه و یا اسفنج خیس استفاده کنید، از مواد براق کننده کمتر استفاده نمایید، در صورت تمایل حداکثر هر ماه یک بار.
تکثیر: کاشت بذر در خاک پیت در هوای گرم، ریشه دار نمودن جوانه های ظاهر شده روی ساقه
لیندا
نام علمی: beaucarnea recurvata
برگهای مجنون و آویزان دو اسبی لیندا در صورتی زیباتر است که گلدان آن در بلندی و یا روی چهار پایه ای قرار گیرد، قاعده ضخیم و گوشتی ساقه زمانی کاملاً نمایان است که گیاه بصورت سطحی در گلدان کاشت گردد.
برگهای جدید ظاهر نمی شوند و گیاه پژمرده و خسته است:
یا نور کافی نیست که گلدان را به محل روشن تر منتقل نمایید و یا اینکه تغذیه مصنوعی با تاخیر افتاده است، گیاه را طبق دستور تغذیه نمایید.

عوارض و درمان
برگهای سطوح خارجی زرد شده و یکی پس از دیگری می افتند:
آبیاری بیشس از اندازه انجام شده است، اجازه دهید سطح خاک گلدان در فاصله بین دو آبیاری خشک شود، زهکش را بازدید کنید، زیرگلدانی فاقد آب است.
ساقه منقبض و چروک است:
گیاه خیلی تشنه است، گلدان را درون تشت پر از آب به مدت 15 دقیقه قرار دهید، آبیاری را تنظیم نمایید.
لکه های سوخته روی برگ ها مشاهده می گردد:
عامل آن غبارپاشی در آفتاب است، در سایه غبارپاشی بپردازید.
لکه های قهوه ای در سطح زیرین برگها مشاهده می گردند:
آفت عامل آن است، هر ماه یکبار با سم حشره کش نفوذی طبق دستور سمپاشی نمایید تا علایم برطرف گردند، لکه ها را میتوانید با پنبه آغشته به محلول سم مسموم نمایید.
زخمهایی سفیدرنگ پنبه ای در هر دو طرف برگ مشاهده می گردد:
حمله آفت باعث آن است، با سم حشره کش نفوذی هر 2 هفته یکبار سمپاشی و یا اینکه با پنبه خیس آغشته به محلول سم لکه ها را مسموم کنید.
برگها سقوط می کنند:
هوا خیلی سرد است، گیاه را به محل گرمتری منتقل نمایید.
فارسی اصیل: ندارد
فارسی رایج: موز، برگرفته از نام Musa پزشک اولین امپراطور روم
نام انگلیسی: موز پاکوتاه Dwarf banana
دارای برگهای کشیده پشت سر هم که طول آنها به یک متر میرسد و اگرچه جای زیادی را اشغال می نماید ولی اتاقهای کوچک را بزرگتر جلوه می دهد، در هوای گرم و مرطوب گلخانه شرایط بهتری برای آن فراهم است، سریع الرشد است و پس از یکسال ارتفاع آن به یک متر می رسد، یا ظهور و رشد پاجوش ها که منبع تکثیر آن است گیاه مادری خشک شده و از بین می رود، چنانچه در پاسیو کاشت گردد میوه نیز تولید می نماید، خانواده آن "موراسه" است
نیازها
نور: در بهترین شرایط نوری و در آفتاب قرار دهید.
دما: حداقل درجه حرارت در زمستان 15 درجه سانتیگراد است، درجه حرارت مطلوب برای انسان در تابستان برای گیاه نیز مطلوب است، در صورت بالا بودن درجه حرارت جریان ملایم هوا در اتاق لازم است.
آبیاری: در تابستان دو تا سه بار در هفته در هنگام رشد گیاه را آبیاری نمایید، در زمستان هفته ای یکبار کافی است، نگذارید قطرات آب روی برگها بجای مانند چون با اشعه آفتاب ایجاد لکه های سوخته در برگ می گردد.
رطوبت: هر روز تابستان و هر هفته یکبار در زمستان لازم است: اضافه نمودن آب به گلدانی سنگریزه دار ایجاد رطوبت پادیار می نماید.
تغذیه: هر دو هفته یکبار با کودهای شیمیایی محلول در آب مخصوص گیاهان زینتی طبق دستور گیاه را تغذیه نمایید.
خاک مناسب: خاک لیمونی قوی با مقداری کود حیوانی بهترین محیط رشد است.
تعویض گلدان: هر سال در فصل بهار تعویض گلدان با یک اندازه بزرگتر لازم است، در صورت سنگین بودن گلدان و عدم امکان تعویض آن به تویض خاکهای سطحی گلدان با خاک غنی و نو اکتفا نمایید.
تمیز نمودن برگها: غبارپاشی جهت تمیز شدن برگها کفایت می نمایند، در صورت لزوم برگها را با دقت با پارچه نرم یا اسفنج تمیز نمایید، از مواد براق کننده شیمیایی استفاده نکنید.
تکثیر: جدا کردن پاگیاه از پایین گیاهان مادری و کاشت در گلدان در دمای 24 تا 30 درجه سانتیگراد، کاشت بذر در دمای 21 درجه سانتیگراد در بهار.
موز
نام علمی: Musa cavendishii
شرایط گرم و مرطوب پاسیو محل مناسبی برای کاشت موز زینتی است، در حقیقت گیاه دائمی است چون با خشک شدن پایه مادری یک یا دو پاجوش جای پایه اصلی را میگیرند.
با وجودیکه فصل بهار شروع شده ولی از جوانه جدید خبری نیست:
گلدان را با یک اندازه بزرگتر تعویض نمایید، یا اینکه چند سانتیمتر اول خاک گلدان را با خاک نو تعویض نمایید، تغذیه هر دو هفته یک بار هم عامل موثری در تولید جوانه جدید است.
لکه های سورخته روی برگها است:
از مواد براق کننده شیمیایی جهت برگها استفاده شده است از آنها استفاده نکنید، یا اینکه در آفتاب عمل غبارپاشی انجام شده است، ممکن است نور مستقیم آفتاب باعث این صدمه باشد گلدان را به محل دیگری انتقال دهید.
زخمهای پنبه ای شکل سفید روی برگها و قاعده آنها مخصوصاً در برگهای پیرتر تشکیل شده اند:
پنبه آغشته به سم نفوذی حشره کش روی زخمها بمالید و یا اینکه هر دو هفته یکبار طبق دستور سمپاشی نمایید.
حاشیه برگها قهوه ای است و برگها خشک می شوند:
گیاه تشنه و هوا خشک است، فوراً آبیاری کنید و غبارپاشی را فراموش نفرمایید.
قاعده ساقه در حال پوسیدن است:
آبیاری بیش از اندازه است، آبیاری را قطع تا سطح خاک خشک شود، ممکن است در هوای سرد غبارپاشی انجام داده باشید که در این صورت گلدان را به محل گرمتری انتقال دهید، گرد گوگرد آلودگی را از بین میبرد با آن روی ساقه گردپاشی کنید.
برگها چروک خورده و نازک می شوند، حاشیه برگها سیاه و تمام برگ خشک می شوند:
برگهای خشک را حذف و گیاه را به محل گرمتری انتقال دهید، هوای خیلی سرد عامل آن است.
برگها رنگ پریده هستند:
نور کافی نیست گیاه را به محل روشن تری انتقال دهید، مواظب تابش مستقیم آفتاب باشید.
برگها شکاف برمیدارند:
گلدان را از محل پرتردد خارج کنید، هوای خشک هم می تواند عامل آن باشد. غبارپاشی روزانه در تابستان را فراموش نکنید.
برگها رنگ خود را از دست داده و سطح زیرین آنها دارای تار عنکبوت است:
کنه ریز قرمز میکروسکوپی عامل آن است با سم کنه کش طبق دستور هر 14 روز یک بار سمپاشی کنید تا علایم برطرف گردند.
برگهای زیرین زرد می شوند:
این عارضه طبیعی است که با بالا رفتن سن گیاه پائین تر خشک می شوند.
فارسی اصیل: زنگوله ای (اشاره به گلهای زنگ مانند و وارونه آن)
فارسی رایج: یوکا-خنجری
نام انگلیسی: Spineless yucca
کمتر خانواده است که با نام و شکل این گیاه آشنا نباشد، گیاهی است از خانواده "آگاواسه" و به قول بعضی از منابع از خانواده "لیلیاسه" برگها بزرگ و کشیده و خنجری نوک تیز و به رنگ سبز، در کاشت گروهی مورد استفاده فراوان دارد، ممکن است یک یا چند گیاه داخل یک گلدان کاشت گردد، با حذف جوانه انتهایی گیاه دو یا سه شاخه خواهد شد، به ابیاری کمتری نیازمند است، ساقه گل دهنده هر چند سال یک بار نمودار خواهد شد، به ابیاری کمتری نیازمند است، ساقه گل دهنده هر چند سال یک بار نمودار شده و گلهای سفیذ و کرمی به تعداد زیاد به شکل زنگوله ای کوچک و واژگون ظاهر می شوند ولی در آپارتمان کمتر به گل می نشیند.
نیازها:
نور: به نور کافی احتیاج دارد، از نور وسط روز بخصوص از پشت شیشه بیزار است، 4 تا 5 هفته در سایه مقاومت می نماید.
دما: درجه حرارت مطلوب در زمستان 10 تا 16 درجه سانتیگراد و در تابستان محتاج به نگهداری در خارج از اتاق و در بالکن است.
آبیاری: در تابستان آن را همیشه مرطوب و در هر 2 تا 3 هفته یکبار آبیاری نمایید، در زمستان هر 10 روز یکبار آبیاری کافیست.
رطوبت: در تابستان هفته ای یکبار و در زمستان هر ماه یکبار غبارپاشی توصیه می گردد.
تغذیه: نیاز چندانی ندارد ولی در بهار و تابستان گلدان را با نصف میزان توصیه شده از طرف فروشنده تغذیه نمایید.
خاک مناسب: خاک لیمونی مناسب ترین محیط رشد ریشه برای یوکا است.
تعویض گلدان: در 4 سال اول رشد احتیاج به تعویض گلدان سالیانه دارد ولی با گذشت سه سال تعویض خاکهای آن با خاک نو کافی به نظر می رسد، در هنگام تعویض گلدان توجه نمایید که خاک کاملاً پرس شود.
تمیز نمودذن برگها: جهت تمیز نمودن برگها از پارچه و یا اسفنج مرطوب استفاده کنید از مواد براق کننده استفاده ننمائید.
تکثیر: جداکردن پاگیاه در بهار
کاشت بذر در دمای 20 درجه سانتیگراد.
کاشت قلمه در شن و ریشه دار نمودن آنها.
یوکا-خنجری
نام علمی: Yucca elephantipes
در صورت حذف جوانه انتهایی ممکن است چندین جوانه در محل قطع شروع به رشد نمایند، برحسب قطر شاخه تعداد شاخه های مورد نیاز در جهات مختلف نگهدارید و بقیه را حذف کنید.
عوارض و درمان
لکه های قهوه ای روی ساقه و زیر برگها مشاهده می گردند:
عامل آن حشره آفت است سطح زیرین برگ را با پنبه آغشته به سم حشره کش نفوذی خیس و یا گیاه را هفته ای یکبار سمپاشی نموده تا علایم برطرف گردند.
برگها در زمستان خشک می گردند:
هوا گرم است، گیاه را به محل خنک تری منتقل نمایید. غبارپاشی را فراموش نفرمائید.
برگهای زیرین زرد می شوند:
نور کافی نیست گیاه را به محل پرنوری منتقل نمایید.
برگهای جدید فاقد رشد هستند:
به تغذیه مصنوعی احتیاج دارد، اگر تغذیه بطور منظم انجام می گردد ممکن است سردی هوا عامل آن باشد، شرایط را بازدید و نارسایی را رفع نمایید.
نقاط زنگ مانند برروی برگها مشاهده می گردد:
از مواد براق کننده استفاده شده است، برگها را با پارچه و یا اسفنج مرطوب تمیز نمایید.
برگها رنگ پریده اند:
نور مستقیم زیاد است، گیاه به نور کافی احتیاج دارد ولی اشعه مستقیم آفتاب بخصوص در ظهر به برگهای آن صدمه وارد می نماید.
کپک خاکستری روی برگها مشاهده می گردد:
عامل آن قارچ بوتری تیس که خود ناشی از هوای سرد و مرطوب است، گیاه را با قرچ کش سمپاشی نموده و به محل گرم منتقل نمایید. غبارپاشی را تا رفع علایم متوقف کنید. آبیاری را کاهش دهید.
کلیه برگهای یک شاخه سیاهرنگ شده و می پوسند:
آبیاری بیش از اندازه است، خاکهای سطحی گلدان باید در فاصله بین دو آبیاری خشک شونده زهکش را بازدید و آب زیر گلدانی را خارج نمایید.
گیاه خود را انداخته است:
ریشه ها توسعه پیدا نکرده اند، گیاه را به گلدان کوچکی منتقل و کمپوست اطراف ریشه را کاملاً متراکم نمایید، گلدان را در محل پرنورتری قرار دهید.
زخمهای پنبه ای سفید رنگ در وسط برگها مشاهده می گردند:
عامل آن حشره آفت است، گیاه را با سم حشره کش نفوذی هر 2 هفته یکبار طبق دستاور سمپاشی نمایید تا علایم برطرف گردند.

بیماری لکه سیاه گلابی
تاریخچه انتشار، اهمیت
بیماری سیاه گلابی از جهات متعدد شبیه کنه سیب می باشد. در ایران اولین بار در سال 1329 توسط اسفندیاری گزارش شده است. مناطق انتشار این بیماری شامل رشت، لاهیجان، آمل، گرگان، آستارا، آذربایجان، کرج، خراسان و حومه تهران می باشد (اسفندیاری 1329 و ارشاد در سال 1356. خسارت لکه سیاه گلابی در هر حال کمتر از کنه سیاه سیب بوده و این خسارت بخصوص در ایران قابل ملاحظه نمی باشد. بصورت کلی خسارت گلابی در اروپا بیش از آمریکا می باشد.
نشانه های بیماری:
نشانه های بیماری لکه سیاه گلابی تا حدودی شبیه لکه سیاه سیب است. و اختلاف بین آن دومین است. بدین ترتیب که در لکه سیاه سیب شاخه ها به ندرت کرده و مبتلا می شوند ولی در لکه سیاه گلابی خسارت بیماری روی سرشاخه های آلوده بسیار شدید است بدین جهت قارچ به صورت فرم غیرجنسی روی شاخه های آلوده می تواند برای سال آینده زمستانگذرانی کند.
بطوریکه از انگلستان گزارش شده است قارچ به ندرت روی برگ ها افتاده مرحله جنسی خود را می گذراند و در واقع این مرحله در درجه دوم اهمیت قرار دارد. اما در آمریکا، استرالیا و بعضی از کشورهای اروپا، مرحله جنسی بیش از مرحله غیرجنسی در زمستانگذرانی دخالت دارد. در لکه سیاه گلابی برگ ها کمتر و برعکس میوه ها و سرشاخه ها بیشتر از لکه سیاه سیب مبتلا می گردد.
عامل بیماری:
عامل بیماری لکه سیاه گلابی، قارچی است که مرحله جنسی آن
venturia Pirina Aderh
– venturia Pririnu (Lib)- Fuck
و فرم کنیدی دار غیرجنسی آن به نام:
Fasicladium Purarum (lib) Fack
– Fusicladium vlrescens Bon
– Megacladosporium Pyrorum (Lilo). Vienn- Bourg
نامیده می شود. در زیر میکروسکوپ کنید فورهای این قارچ بیش از عامل کنه سیاه سیب زیگزاگ می باشد. آسکسپورهای هر دو تاریخ مشابه و هر یک دارای دو سلول نامساوی است ولی در قارچ لکه سیاه گلابی سلول بزرگتر آسکسپور در دامن آسک به طرف نوک آسک و در کنه سیاه سیب مخالف آن قرار دارد. (ا.ل.جونز هـ . ش، آلدونیچک ترجمه دکتر سید محمد اشکان (1378)

زیست شناسی:
قارچ عامل لکه سیاه گلابی زمستان را علاوه بر روی برگها افتاده (به شکل پریتیسیوم) به صورت غیرجنسی نیز روی شاخه های آلوده درختان می گذراند. در صورتیکه در لکه سیاه سیب قارچ فقط بصورت جنسی روی برگها افتاده زمستانگذرانی می کند. پریتیسیوم قارچ لکه سیاه گلابی حدود 2-1 هسته در پرتراز عمل لکه سیاه سیب تکمیل می گردد. کنیریهای مرحله غیرجنسی قارچ روی سرشاخه ها تشکیل شده و توسط باران شسته می گردد.
در زیر لایه های کالوزی متعددی را مشاهده می نمائیم که اطراف یک حفره مرکزی را فرا گرفته. این حفره تا قسمت داخلی چوب نیز توسعه و گسترش یافته است. این شانکرها معمولاً در اطراف محل افتادگی جوانه ها، زخمها و در محل انشعاب شاخه های فرعی از شاخه اصلی متمرکز تشکیل می گردند. لایه ها مربوط به هر شانکر سیاه رنگ و تعدادشان بر حسب سن شانکر متفاوت و از یک تا چند عدد می باشد. با استثنای شانکرهائیکه در محل انشعاب شاخه بوجود می آید در بقیه شکل آنها بیضی کشده و طول هر یک 6-45 Cm می رسد. تشخیص آلودگی ها و شانکرهای اولیه مشکل تر بوده و در حین سال اول روی شانکر پوشیده و به سهولت نمی توان آنها را از سایر شانکرهائی که توسط عوامل دیگر ایجاد می گردد. تشخیص داد شانکرهایی که توسط عوامل دیگر ایجاد می گردد تشخیص داد. شانکرها ابتدا بصورت نواحی کوچک گرد و قهوه ای رنگ معمولاً در اطراف زخم افتادگی رگبرگ تشکیل می شود. سپس این ناحیه کوچک مرکزی – گسترش یافته و عمقی می گردد. چون بافت مورد حمله بیماری کمتر رشد می نماید در حد فاصل بین بافت مریض و سالم ترک می خورد و با عقب زدن پوست بافت اسفنجی که بداخل چوب نیز توسعه یافته مشاهده می گردد. گاهی ممکن است شته خونی سیب Eriosoma Lanigerum شاخه یا تنه سیب را مورد حمله نموده و سپس از آنجا به تنه سرایت می کند.
در صورتیکه زخم در نزدیکی جوانه ها پیدا شود معلوم می گردد که عامل بیماری از جوانه داخل شده و در صورتیکه نزدیک عدسک باشد مسلم است که از این نقطه داخل گردیده است. بر اثر حمله بیماری به تنه و شاخه ها مسیر انتقال مواد غذایی منهم شده و شاخه های بالایی خشک و از بین می روند در سالهای بعد چون بافت قسمتهای مبتلا رشد نمی کند و قسمتهای سالم رشد عادی دارد درنتیجه برجستگیها و فرورفتگی ها زیاد و بزرگ و بدشکل روی تنه و شاخه ها ایجاد می شود و سرانجام درخت خشک از بین خواهد رفت (دکتر ابراهیم بهداد – شهریور 1358)

عامل بیماری:
عامل سرطان و یا شانکر درخت سیب قارچی است از رده آسکومسیت ها به نام Nectria galligena Bres که شکل غیرجنسی و کنیدی آن دارای cylindosporium mali (All) wr پریتیسیوم ها یا اندامهای جنسی قرمز برای قارچ در سطح شانکر و یا روی شاخه که قارچ بصورت زندگی گندرو می روید تشکیل می گردد. شکل آنها تخم مرغی پهن است و در حدود 5/0 میلیمتر ارتفاع و 3/0 تا 4/0 قطر دارد. آسک های داخل پریتیسیوم استوانه ای و پایه دار و باندازه 90 1258-15 میکرون است پارانیزهای متعدد و باریکی و باریکی در بین آسکها قرار دارد آسکسپورها بیرنگ، دوخانه ای با دیواره صاف و باندازه 4-215-7 میکرون می باشد. در شکل غیرجنسی قارچ دو نوع کنیدی ماکرو و میکروکنیدی دیده می شود.
این کینیدها برروی کنیدفوردهای منشعبی که روی اسپور دوچنرمهای (Sporadochia) کرمی رنگ می رویند تشکیل می شود. ماکروکنیدیها بیرنگ (در حالت توده ای کرمی رنگ) استوانه ای و 3-5 خانه ای و باندازه
52-645/4-5/5 میکرون هستند. میکروکنیدیها با قطع انتهای هیف بوجود آمده و تک سلولی ولی بی رنگ بوده.
سرطان تنه و شاخه سیب
تاریخچه، انتشار و اهمیت
سرطان تنه و شاخه سیب که به آن شانکر اروپائی درختان میوه دانه دار نیز گفته می شود. یکی از مهمترین بیماری های درختان سیب و گلابی در قاره اروپا می باشد. در آمریکای شمالی نیز این بیماری در سواحل شمالی اقیانوس آرام و ایالت شمال شرقی کانادا و همچنین در شیلی آمریکای جنوبی، آفریقای جنوبی، زلاند جدید ژاپن شیوع دارد. تاریخچه بسیاری دقیق مشخص نموده است زیرا در قدیم بین شانکر درختان جنگلی که بر اثر یکی از گونه های قارچ Nectria بوجود می آید.
احتمال می رود این بیماری در مناطق میوه خیز عمده کشور شیوع داشته باشد زیرا آب و هوای نوع اروپائی در استانهای مرکزی و جنوبی کشور وجود نداشته است و چنانچه سیب کاری در نواحی باران زا و مرطوب استان گیلان گسترش یابد احتمال دارد که بیماری شانکر در آن نواحی خسارت برساند. بسیاری تا کنون فقط از رشت گزارش شده است و در جای دیگر دیده نشده است (ابهداد – ابراهیم شهریور 1358 بیماری درختان میوه در ایران)
نشانه بیماری:
نشانه اولیه بیماری معمولاً بعد از چند هفته قابل روئیت خواهد بود و پوست در محل آلودگی به رنگ قهوه ای تیره و است و گرد درمی آید. در مرحله پیشرفت بیماری تشخیص این نوع شانکر از سایر شانکرهای درختان سیب و گلابی کاری مشکلی نمی باشد. چنانچه پوسته های سطح تنه شاخه درخت مبتلا عقب زده شود.

منابع و مآخذ مورد استفاده:
1- باغبانی تزئینی جلد (2و1) مولف: Jack.E.inGEIS مترجمین: مهندس منوچهر پرکان – خیام نولاری تالاری
2- طراحی باغ و پارک: تالیف مهندس جمشید حکمتی ناشر: انتشارات فرهنگ جامع
3- طراحی باغ و احداث فضای سبز: تالیف مهندس غزاله روحانی انتشارات فرهنگ جامع
4- گلکاری و پرورش گیاهان زینتی تالیف دکتر احمد خلیقی انتشارات روزبهان 1374
5- گلکاری عملی-غلامرضا وزیرالهی انتشارات ابن سینا 1327
6- بیماری سیب و گلابی: ال. جونز هـ.س. آلدونیکل – ترجمه دکتر سید محمد اشکان
7- بیمایر تاک – راجر پیرسون – آوتیسن ترجمه دکتر سید محمد اشکان
8- بیماری درختان میوه در ایران – تالیف دکتر ابراهیم بهرا – محقق موسسه بررسی آفات و بیماری گیاهی
9- گلکاری آپارتمانی و مشاور گیاه چند شکلی – نوشته مهندس اسماعیل پیش بین عضو عیات علمی دانشگاه تهران مجتمع آموزش عالی ابوریحان
10- ثابتی حبیب الله 1348 – درختان و درختچه های ایران – چاپ دوم – انتشارات دانشگاه تهران.
11- حسنی زاده – حسن 1370- پرورش گل در باغ، خانه، آپارتمان جلد 1 و 2 ناشر مولف
12- خلیفی، احمد. 1368- گلکاری (پرورش گیاهان زینتی ایران) چاپ سوم – انتشارات روزبهان – تهران
13- خرسندی – مرتضی 1370 – روش های تکثیر گیاهان زینتی جلد 1 و 2 نشر دانشگاه شیراز
14- شیبانی – حسن 1348 – باغبانی عمومی انتشارات دانشگاه تهران
15- مفیدی – علی، 1356 گیاهان خارجی انجمن ملی حفاظت منابع طبیعی و محیط انسانی

دانشگاه
دانشکده کشاورزی، گروه گیاهپزشکی
گزارش کارآموزی
موضوع: آفات و بیماری گیاهان – نگهداری فضای سبز
مکان: شهرداری منطقه 1 تحت پوشش ناحیه 4 پارک جمشیدیه
استاد راهنما:
سرپرست کارآموزی:
تهیه کننده:
سال تحصیلی

فهرست
عنوان
صفحه
فصل اول
1
مقدمه
1
تاریخچه محل کارآموزی
5
موقعیت جغرافیایی
7
طرح و توسعه
7
مشکلات
9
پیشنهادات
10
مراکز فرهنگی
11
منابع درآمد پارک
11
وضعیت روشنایی
11
منابع آب
12
سرویس و تجهیزات بهداشتی
14
سرویس خدماتی
14
امکانات تفریحی کودکان
14
امکان خدمات شهری همجوار
15
نقشه و مشخصات پارک
16
گلکاری و چمنکاری پارک
17
وضعیت پرسنلی و نیروی انسانی
17
کارهایی که قرار است در پارک انجام شود
18
چارت زمانی پارک
19
فصل دوم
20
موارد مختلف استفاده از چمن
20
خاک
21
تهیه زمین چمن
22
کاشت بذر
23
مقدار بذر در واحد سطح
24
نگهداری چمن
24
تهیه و تازه کردن چمن
26
کودپاشی
26
آبیاری چمن
27
علفهای هرز چمن
28
علف کش 2-4D
29
علفهای هرز چمن و مبارزه با آنها
29
کاربرد تزئیناتی چمن
21
بررسی گیاهان در طراحی فضای سبز و مبارزه با آفات آنها
33
چنار
33
نارون
34
فصل سوم
35
نگهداری گیاهان
35
آبیاری
35
کوددهی
36
مالچ پاشی
37
هرس درختان و درختچه ها
38
زمان مناسب هرس
38
هرس زمستانه
38
هرس تابستانه
38
هرس پائیزه
39
هرس بهاره
39
روش های هرس
40
هرس تنک
41
هرس سرشاخه
41
زمستانگذرانی فضای سبز
42
روش کاهش خسارت زمستانی
42
بادسوختگی
43
کاهش شدید دما
43
آفتاب سوختگی
44
برآمدن یا آماس کردن خاک
45
آسیب ناشی از برف و یخ
45
خسارت ناشی از نمک
46
خسارت ناشی از برف روبی
46
پوسیدگی چمن
47
فصل چهار
48
آرالیا
48
ارکیده
52
برگ انجیری
55
بگونیا ببری
60
پاپیتال
63
پاپیتال
66
یاس آبی
68
داوودی
72
دیفن باخیا
75
عشقه
78
فیکوس
81
فیکوس بنجامین
85
لیندا
89
موز
95
نخل مرداب
97
یوکا خنجری
99
بیماری لکه سیاه گلابی
102
بیماری سرطان تنه و شاخه سیب
107
منابع و مآخذ
109

1

110