گزارش کارآموزی کنترل فیزیکی و شیمیایی دارو در یک شرکت دارویی
چکیده گزارش کارآموزی
بشر از دیرباز برای مقابله با معضل درد بدنبال یک درمان و وسیله تسکین خاطر بوده است . در طی قرون و اعصار شیوه های مختلف درمانی که برخی از آنها با سحر و جادو و خرافه همراه بوده اند دست به دست یکدیگر دادند تا بلکه گره از پای معضل درد باز کنند ولی این مهم جزء با سلاح علم و دانش و شناخت حل نگردید .
با مرور زمان و با گسترش علم و فن و تجهیز وسایل جدید تکنولوژی پیشرفته ، انسان به طب نوین و درکنار آن به مقوله ((دارو)) به شکل نوین توجه بیشتری نشان داد . پیشرفتهای جدید جامعه کنونی ما را قادر ساخته است که تا حد بالایی توانایی مقابله با درد و آسیبهای قابل جبران را با توجه به نوع و محل ضایعه و امکانات موجود داشته باشیم .
موجود زنده ای چون انسان ، ترکیب پیچیده ای از انواع ارگانیسم ها و مکانیسم های حیاتی عالی است و در واقع بنا به تعبیری شاهکار خلقت است .هر گونه عدم توازن و عدم تعادلی می تواند منجر به بروز بیماری و اختلال در سیستمهای بدنی و کارآئی کلی انسان گردد ، بنابراین نحوه بکاربردن دارو، میزان دقیق مصرف تعداد دفعاتی که می بایستی مصرف گردد و اینگونه امور معمولاً توسط اولیای امور (پزشکان و مسئولان امور دارویی) در اختیار مصرف کننده قرار می گیرد ، به غیر از آن مسئله مهم دیگر نحوه ساخت و کیفیت دارو می باشد که مربوط به امور داروسازی و کارخانجات تولید مواد دارویی می شود .
بطور کلی هر دارویی به غیر از ماده موثر به یک سری مواد جانبی و کمکی احتیاج دارد که این مواد جانبی برای کمک به پرس کردن قرص ها ، زمان باز شدن قرص و کپسول در محیط داخلی بدن ، کمک به افزایش مقاومت قرص در برابر ضربه یا پایداری دارو و حتی برای کمک به افزایش اثرات درمانی دارو به ان افزورده می شوند .
بعنوان مثال در یک قرص موادی برای چسباندن ذرات ،چرب و روان کردن قرص ، اسانس ، روکش ، رنگ مجاز خواراکی ماده باز کننده و …. به کار می رود .
قبل از ساختن یک دارو ، معمولاً بر حسب دستور کار مواد اولیه لازم سفارش داده می شود . سپس آزمایشاتی بر روی نمونه رسیده انجام داده می شود تا مرغوبیت و استاندارد بودن مواد توسط متخصصین تایید شود انجام این آزمایشها توسط آزمایشگاههای کنترل کیفی صورت می گیرد هدف نگارنده از نگارش این سطور صرفاً ارائه یک گزارش و رفع تکلیف نیست بلکه اشنا ساختن دیگران با مجموعه فرآیندهایی است که بطور کلی دید خواننده را از یک نظر سطحی به نظر کارشناسی تغییر دهد .
تاریخچه
پس از موافقت مسئولین امور با طی دوران کارآموزی من در روز اول ورود به کارخانه به تاریخچه ان علاقمند شدم و این بی دلیل نبود چرا که شنیده بودم این کارخانه قدیمی ترین شرکت داروسازی در سطح کشور است (البته بنا به ادعای مسئولان و منبعی که در اختیارم قرار داده شده بود در هر صورت خواننده در رد و قبول این مطلب دارای اختیار است) به طوری که من اطلاع حاصل کردم این کارخانه اولین بار در حدود سال ۱۳۲۸ بصورت لابراتوار کوچکی در خیابان سرچشمه تهران توسط دکتر عبیدی بنام ((لابراتوار دکتر عبیدی)) تاسیس شد بدلیل کمبود جا و همجواری با منازل مسکونی که طبعاً مشکلاتی را ایجاد می کرد در سال ۱۳۳۶ به محل فعلی خود در خیابان دکتر علی شریعتی دو راهی قلهک منتقل گردید .
البته امروزه پس از گسترش بی رویه این مکان جغرافیایی مسئولین امر احتمال انتقال کارخانه را بخارج از شهر تهران بطور جدی مورد بررسی قرار داده اند . سپس شرکت امریکایی ((داوکمیکال)) امتیاز و سهام آن را خریداری کردند . پس از پیروزی انقلاب اسلامی سازمان صنایع ملی ایران اداره امور ان را در دست گرفت و نام ان را به ((بیوفارما)) تغییر داد .
در سالهای اخیر شرکت بصورت سهامی عام اداره می شود و نام آن به ((شرکت داروسازی حکیم)) تغییر یافته است . البته بنا به نیازهای موجود و همگام با صنعت و تکنولوژی مدرن این شرکت نسبت به نوسازی و تجهیز دستگاهها و ماشین الات خود اقدام نموده است . آزمایشگاه کنترل کیفی شرکت داروسازی حکیم با مجهز بودن به دستگاههای مدرن و کادر کارآزموده نظارت دقیقی بر کلیه مراحل تولید صنعتی دارو دارد که اهم مراحل نظارت به شرح ذیل می باشد .
فهرست مطالب
مقدمه
چکیده
تاریخچه
بخش اول
تاریخچه شیمی دارویی
تئوری شیمی دارویی
تعریف شیمی دارویی
طبقه بندی داروها
واکنش های اسیداسیون
دهالوژناسیدن
گیرنده دارو یا رسپتور
پیش دارو یا پرودراگ
خلق دارو
تعریف آنالوگ یک دارو
متابولیسم داروها
شرط انجام متابولیسم
نام گذاری داروها
تغییر ملکولی با ایجاد پیوند دوگانه
آگونیست و آنتاکونیست
ایزو استرها
بید ایزو استرها
ایزو استرهای کلاسیک
ایزواسترهای غیر کلاسیک
ضد دردها
ضد دردهای قوی
مورفین
مشتقات مورفین
ضددردهای گروه فنیل پریدین
برخی از مشتقات مربوط به ضددردهای گروه فنیل پریدن
ضد دردهای گروه دی فنیل پروپیل آمین
ضددردهای ضعیف و متوسط الاثر
مشتقات پارا آیندنفل
مشتقات پیرازول
فنیل بوتازون
ضد دردهای خانواده آنترالینک اسید
مشتقات آریل الکنوئینی اسیدها
داروهای ضد سرخه
داروهای خلط آور
بیهوش کننده های عمومی
بخش دوم
مشخصات و شرایط کار در یک لابراتوار داروسازی نمونه
بخش تهیه گرانول
بخش قرص سازی
بخش قرصهای بدون روکش
بخش روکش دادن قرصهای پوشش دار
بخش کپسول سازی
بخش داروهای نیمه مایع (پماد و کرم سازی)
بخش تهیه مایعات خوراکی
کنترل هنگام تولید در صنعت داروسازی
کنترل در انبار مواد اولیه یا در اتاق توزین
روش سنجش متوکلوپرآمید هیدروکراید
محلول استاندارد
روش سنجش کپسول تتراسایکلین
روش سنجش قرص ویتامین C جوشان
روش سنجش پماد تتراسایکلین ۳%
روش سنجش مپروبامات قرص یا گرانول
روش سنجش قرص استامینوفن
روش سنجش دیکلوفناک سدیم
روش سنجش دراژه ایبوپروفن ۴۰۰
روش سنجش ویتامین A
روش سنجش کپسول رینامپین ۳۰۰mg
روش ساختن بافر پتاسیم دی هیدروژن فسفات باPH=7.4
روش سنجش دراژه کلرامفنیکل ۲۵۰mg
روش سنجش ناخالصی های کلرامفنیکل ۲۵۰mg
روش سنجش کلیدنیوم سی ۵mg
روش ساختن محلول تیمول بلو
روش دی سولوشن کپسول رینامپین
روش دی سولوشن قرص استامینوفن
طرز تهیه بافر فسفات PH=5.8
روش دی سولوشن شیاف ایندمتاسین
روش دی سولوشن قرص آلوپوریندل
روش دی سولوشن دراژه کد دیاز پوکساید mg5
روش دی سولوشن کپسول تتراسایکلین ۲۵۰mg
روش دی سولوشن دراژه دیکلوفناک
روش دی سولوشن دراژه ایبوپروفن
روش دی سولوشن قرص پروبامات
طرز درست کردن محلولهای لازم
بخش سوم
دستگاه حداسی
دستگاه سنجش سختی
دستگاه فرسایش سنج
دستگاه ph سنج
حمام آب گرم (بن ماری)
دستگاه دی سولوشن
ترازوی آزمایشگاه
دستگاه رطوبت سنج
بخش چهارم
شناسایی ۱
شناسایی ۲
شناسایی ۳
شناسایی ۴
شناسایی ۵
شناسایی ۶
شناسایی ۷
شناسایی ۸
شناسایی ۹
شناسایی ۱۰
شناسایی ۱۱
شناسایی ۱۲
شناسایی ۱۳
شناسایی ۱۴
شناسایی ۱۵
شناسایی ۱۶
شناسایی ۱۷
شناسایی۱۸
شناسایی۱۹
شناسایی۲۰
شناسایی۲۱
شناسایی۲۲
شناسایی۲۳
شناسایی۲۴
شناسایی۲۵
شناسایی۲۶
بخش پنجم
اثرات فارماکولوژی داروها
ایندومتاسین
ایبوپروفن
رینامپین
ویتامین A
مپروبامات
متوکلوپرامید
اسید اسکوربیک ویتامین C
کلیدنیوم C
تتراسایکلین
دیکلوفناک سدیم
کلوامفنیکل
استامینوفن
کلودیازپوک ید
خواص فیزیکی
پیوست
منابع