موضوع کارآموزی :
NDT
استاد راهنما:
تهیه و تدوین:
شماره دانشجویی:
پیشکش محضر حضرت ولی عصرعجّل الله
تشکروقدرانی :
پدر عزیزم، که با چشمان آسمانی وجودش نگاهم را به نگاه زیبای از خودگذشتگی هایش متصل کرد و برای تاریکی روزهای سنگین زندگیم روشنایی ناتمام آفتاب را به ارمغان گذارد.
اسطوره ی صبر، مادرم که در راه تحصیل بر کویر دلم همچون باران رحمت بارید و من هنوز در ترسیم سیمای زیبای آن دستم به شدت می لرزد و زبانم از ستایش و پرستش این قدیسم قاصر است.
آشنایی با مکان کار آموزی……………………………………………………………………………….7
معرفی شرکت مهندسی پارت گسترجوش …………………………………………………………..7
تاریخچه ی شرکت…………………………………………………………………………………………7
نمودار سازمانی……………………………………………………………………………………………….8
معرفی قسمت های مختلف ………………………………………………………………………………..8
خطی و مشی شرکت ……………………………………………………………………………………….8
زمینه های کاری …………………………………………………………………………………………….9
آموزش ……………………………………………………………………………………………………….10
سازمان شرکت ……………………………………………………………………………………………..12
لیست تجهیزات ……………………………………………………………………………………………..12
سوابق و تجهیزات پرسنل…………………… …………………………………………………………….13
سایر تجهیزات بازرسی……………………………………………………………………………………..16
تعداد پرسنل شرکت…………………………………………………………………………………………18
دامنه ی فعالیت های شرکت بازرسی پارت گسترجوش ……………………………………………..19
فعالیت های فعلی شرکت…………………………………………………………………………………..19
فعالیت های شرکت پارت گسترجوش از سال 1390…………………………………………………20
انواع سیستم های بازرسی …………………………………………………………………………………20
تفاوت ND وNDT………………………………………………………………………………………..20
روش های متداول NDT…………………………………………………………………………………..21
علل استفاده از NDT…………………………………………………………………………………21
موارد کلیدی استفاده از تست های غیر مخرب…………………………………………………22
مراحلNDT …………………………………………………………………………………………..22
منشاء وجود عیوب …………………………………………………………………………………..22
معرفی آزمون چشمی……………………………………………………………………………….23
مزایا و معایب بازرسی چشمی ……………………………………………………………………25
معرفی روش مایع نافذ……………………………………………………………………………..25
مراحل انجام بازرسیPT و مزایای آن…………………………………………………………..27
محدودیت ها و کاربرد PT……………………………………………………………………….28
روش های تست مایع نافذ و عوامل اصلی در انتخاب روش PT……………………………29
معرفی روش MT…………………………………………………………………………………..30
مواد از نظر خاصیت مغناطیسی………………………………………………………………….31
سه شرط اصلی برای انجام MT…………………………………………………………………33
مزایای MT………………………………………………………………………………………….33
محدودیت MT……………………………………………………………………………………..33
روش های ایجاد میدان مغناطیسی………………………………………………………………..35
معرفی روش جریان گردابی………………………………………………………………………37
معرفی روش فراصوتی……………………………………………………………………………..38
معرفی روش پرتونگاری…………………………………………………………………………..38
فصل دوم:
ارزیابی بخش های مرتبط با رشته کارآموزی……………………………………………………….40
نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………51
تصاویری ازتست آکوستیک امیشن………………………………………………………………….51
منابع……………………………………………………………………………………………………….54
آشنایی با مکان کار آموزی:
تاریخچه شرکت:
این شرکت در (25/3/1390) تاسیس شده و تا به الان مشغول به کار می باشد
هم اکنون درزمینه های مختلف ازقبیل بازرسی تست های مخرب وغیرمخرب وبخش های عمرانی ومعماری وهمچنینwps,pqr ونیز مشاور دهی مشغول به کاراست به شماره ثبتی44902 می باشد.
معرفی شرکت بازرسی شرکت پارت گسترجوش
این شرکت با در اختیار داشتن کارشناسان مجرب در تخصصهای مختلف با مدرک LEVEL II در خصوص بازرسی فنی و نیز تستهای غیر مخرب از معتبرترین مراکز N.D.T جهان نظیر A.S.N.T و همچنین با بهره گیری از تکنسینهای ماهر و مجرب در زمینه بازرسی فنی و انجام آزمایشهای غیر مخرب (مخازن ذخیره و تحت فشار , سازه های فلزی , خطوط لوله,دیگهای بخار,قطعات ریخته گری و آهنگری ) و آزمایشهای مخرب و خدمات کوانتومتری و همچنین آزمایشهای متالوگرافی ,قادر است با استفاده از استانداردهای معتبر جهانی و با توسعه سخت افزاری و نرم افزاری و استفاده از پیشرفته ترین تجهیزات به صورت مجموعه ای مقتدر سرویس دهی نماید.
با توجه به امکانات سخت افزاری و با داشتن تجهیزات بازرسی پیشرفته این شرکت قادر است ضمن انجام بازرسی نسبت به ارائه روش مطابق با استانداردهای جهانی جهت آموزش در زمینه های مختلف , خدمات لازم را ارائه نماید.
نمودار سازمانی:
ما باآاقای مهندس احمدی خواه در مورد نمودار سازمان صحبت کردیم و ایشان به ما گفتند که ما در یک سال اول حسابداری داشتیم که برای شرکت نمودار رسم می کردند بعد از عوض شدن حساب دار شرکت به دلایلی در حال حاضر شرکت نمودار سازمانی ندارد.
معرفی قسمت های مختلف:
1. خط مشی شرکت
2. زمینه های کاری
3. آموزش
4. سازمان شرکت
5. لیست تجهیزات
6. سوابق اجرایی
7. مشخصات پرسنل اصلی شرکت
1. خط مشی شرکت
مدیریت شرکت اعتقاد دارد تحقق مناسب رسالت فوق در راستای ارتقای سطح رضایتمشتریان و سایر طرفهای ذینفع، مستلزم بهره مندی از سیستمهای مدیریتی می باشد. به همین منظور و با توجه به نقش کیفیت در مجموعه فعالیتهای شرکت، اهداف کلان خودرا به شرح زیر اعلام می دارد:
1. شناسایی، نظام مند نمودن فعالیت ها و مستند نمودن روش های انجام کار
2. ارتقاء خدمات بازرسی و بهبود کیفیت خدمات و طرح های در دست اجرا
3. بهبود مستمر فعالیت ها و فرآیندها با بکارگیری رویکردهای تعیین شده در استانداردهای مرتبط
4. ارزش نهادن به زمان و وقت شناسی در انجام فعالیتها و تعهدات و پاس داشتن حقوق ووقت کارفرما
5. شفاف و قانونمند عمل کردن در تعامل با طرف های قرارداد و درستکاری و بی طرفی در انجام وظایف محوله
6. مطالعه و اجرای پروژه ها با توجه به استانداردهای مدیریت پروژه و باتاکید بر کاهش زمان اجرای پروژه ها و تحقق کیفیت براساس استانداردها وخدمات فنی موردنظر
7. ارتقای سطح دانش و مهارت و توسعه قابلیت های منابع انسانی موردنیاز شرکت
2.زمینهای کاری:
* بازرسی اسکلت فلزی و انواع مخازن (تحت فشار، دفنی، کروی…) شامل بازرسی ساخت ، حمل و نصب
* بازرسی خطوط لوله حین ساخت و در زمان بهره برداری
* تهیه نقشه های کارگاهی، نقشه های ایزومتریک لوله ها، برآورد و تهیه لیست مصالح مورد نیاز ، تهیه برنامه زمانبندی و کنترل پروژه
* تهیه WPS , PQRو تهیه WQTبرای جوشکاران
* انجام آزمایشات غیر مخرب(NDT) شامل: تست چشمیی(vT) ، تست فراصوتی (UT) ، تست مایعات نافذ(PT) و تست ذرات مغناطیسی(MT)
* انجام آزمایشات مخرب(DT) از جمله: کشش ، خمش ، ضربه و شکست
* بازرسی پوشش: نظارت بر تمیز کاری، رنگ آمیزی ، عایق کاری سرد و گرم و انتخاب رنگ و پوشش مناسب
* تهیه NDT Written Practice برای شرکتهای بازرسی و Procedure برای پروژه های مختلف NDT توسط Level III
* 3.آموزش
این شرکت در راستای دستیابی به اهداف بلند مدت خود، در راه تلاش برای استقرار و بکار گیری هوشمندانه و عا قلانه جهت مدیریت فعالیتهای داخلی و پروژه های اجرائی خود در بخش صنعت می باشد.در راه دستیابی به این مهم ، این شرکت سه هدف اصلی را در دستور کار خویش قرار داده است:
* افزایش رضایت مشتریان و کارفرمایان
* بهینه کردن زمان و مدت انجام و اجرای پروژه های مربوطه
* کاهش کاستی ها و نقص ها در انجام فعالیتهای داخلی و فرایندهای اجرایی پروژه
حصول بهبودهایی در زمینه های فوق نه تنها منجر به صرفه جویی قابل ملاحظه ای در هزینه های یک سازمان می گردد،بلکه ایجاد فرصتهایی جهت رضایت مندی هر چه بیشتر مشتریان و کارفرمایان متقاضی ارائه خدمات را سبب می گردد. از آنجا که زمینه فعالیت این شرکت در بخش صنعت، یکی از حساس ترین و پر مسئولیت ترین زمینه های فعالیتی است، لذا ارائه خدمات مطابق استاندارهای تایید شده جهانی و انتخاب متدها و تکنیکهای مناسب جهت ارائهاین خدمات، اطمینان و رضایت مندی هر چه بیشتر صاحبان و متقاضیان خدمات NDT در بخش صنعت را باعث می گردد. پیگیری و انطباق اصولی و صحیح ارائه خدمات با استانداردهای تایید شده جهانی مستلزم ایجاد سیستمی پویا، یادگیرنده و خلاق است که آموزش بخش مهمی از این سیستم می باشد. سیستمی که با فراگیری اصول، تکنیک هاو متدهای به روز جهانی و اجرائی کردن آنها ضمن ارائه خدمات و پروژه های کاری، اطمینانی همسنگ با حساسیت این خدمت در بخش صنعت را حاصل نماید. آموزش مداوم، ارزیابی جهت اطمینان از حصول نتایج و بازبینی های منظم از طریق متخصصین تایید شده توسط بالاترین سازمانهای استاندارد در زمینه NDT همچون ASNT ، به عنوان راهنمایی جهت هدایت پرسنل شرکت پایکاران و فعالیت های صنعتی اش به کار گرفته شده است.
این شرکت با بکارگیری ترکیبی از نیروهای با تجربه،جوان، پویا، خلاق و مستعد با مدارج علمی بالا از زمینه های مختلف و مرتبط علمی با این بخش از صنعت، اقدام به ایجاد سیستمی آموزشی محور و یادگیرنده نموده است و آموزش در قالب برنامه ای ساختار یافته و درونی همگام با انجام پروژه های صنعتی، به بخش مهمی از فعالیتهای داخلی این شرکت، تبدیل گشته است. همکاری با متخصص NDTLevel III در بخشPT،MT، UT و تهیه Written Practice بر اساس استاندارهای جهانی SNT-TC-IA برای ایجاد سیستمی جهت نظارت، ارزیابی وتاییدcertification و qualification پرسنل NDT این شرکت ، از جمله این اقدامات می باشد.
ایجاد برنامه های آموزشی داخلی مطابق با Written practice و ارضای الزامات آموزشی طبق استاندارهای تدوین شده ASNT منجر به حصول اطمینان از صلاحیت نیروهای با تجربه و دوباره تایید شدن آنها و تعلیم نیروهای مستعد، جوان و تحصیل کرده در دستیابی به مهارتها، مدارج و مدارک لازم (Level II ) جهت فعالیت در زمینه تستهای غیر مخرب ( NDT ) در بخش RTو UT تحت سرپرستی و اجرایی متخصص NDTLevel III گردید. تهیه دستورالعمل های کاری مطابق استاندارهای ASME ، AWS ،… و همگام نمودن آنها با اقتضای پروژه ها از دیگر اقدامات صورت گرفته توسط این شرکت در زمینه مذکور می باشد.
4-سازمان شرکت
1. لیست تجهیزات بازرسی شرکت پارت گسترجوش
1-دستگاه تست اولتراسونیک مدل KRAUT KRAMER-USM 25 با کلیه تجهیزات جانبی از قبیل: کابل – پراب (زاویه ای-نرمال) و بلوک های استاندارد.
2-دستگاه تست اولتراسونیک مدل SONA TEST 140 با کلیه تجهیزات جانبی از قبیل: کابل – پراب (زاویه ای-نرمال) و بلوکهای استاندارد.
3-دستگاه تست اولتراسونیک مدل SONA TEST 240 با کلیه تجهیزات جانبی از قبیل: کابل – پراب (زاویه ای-نرمال) و بلوکهای استاندارد.
4-دستگاه ضخامت سنجKRAUT KRAMER -DM4 با دقت هزارم میلیمتر.
5-2 دستگاه سختی سنجی مدل TIME با بلوک استاندارد .
6-3 عدد دستگاه یوک مغناطیسی مدل AC-Y6-MAGNA FLUX پرتابل و مواد مصرفی با مارک MAGNA FLUX
7-3کلیه تجهیزات مونیتورینگ محیطی و فردی از قبیل گایگر-دزیمتر- سرویمتر و غیره.
8-2 عدد دستگاه تنش زدائی (POSTHEAT TREATMANT) 6 کاناله ساخت انگلستان و تجهیزات جانبی دیگر.
9- کلیه تجهیزات بازرسی چشمی (گیج جوش- آینه- گچ- ترمومتر غیر تماسی – الکومترو …)
سوابق و تجهیزات پرسنل:
Equipment Name
Type or Model
Operating Range
Manufacturer
Quantity
Survey Meter
ND3000
0.1-10000
mSv/h
Dosimeter,U.S.A.
5 sets
Alarm Monitor
Gammalert
1-10 mrem
Gammalert, U.S.A.
15 sets
Pocket Dosimeter
Stephen
0-200 mrem
Stephen, U.S.A.
15 sets
Dosimeter Charger
2000A
N/A
Victoreen, U.S.A
3 sets
جدول 2- جدول حفاظت در برابر اشعه
Equipment Name
Type or Model
Operating Range
Manufacturer
Quantity
Ultrasonic Flaw
Detector(AUT)
Sonatest 150
1.5-15MHz
Sonatestplc
1 set
Ultrasonic Flaw
Detector
Modsonic 140
5-10 MHz
MFG.Co.Ltd.
1 set
Graphtec Recorder
WTR-771A
N/A
Graphtec, Japan
2 sets
Calibration Blocks
V1,V2,DAC,ASME,PW,
CBM,RTB,
IIW V1/A2
N/A
Sonatestplc
10 pcs
جدول 1-3- جدول جهت تست آلتراسونیک
شکل 4-دستگاه دیجیتال جهت تست آلتراسونیک
Equipment Name
Type or Model
Operating Range
Manufacturer
Quantity
Magnetic Yoke
MP -A1
6A
Kyung Do, Korea
1Set
"
B-100
AC
Poyeshyar Ltd
1Set
"
Da-400
AC-DC
Poyeshyar Ltd
1Set
Magnetic Field
Indicator
ASME
N/A
Magnaflux, U.S.A.
Black Light
BD-100
N/A
Kyung Do, Korea
Penetrant
SKL-ST1
N/A
Magnaflux, U.S.A.
Delevoper
SKC-F
N/A
Magnaflux, U.S.A.
شکل 6- لوازم وتجهیزات تست مایعات نافذ
شکل 1-7- لوازم و تجهیزات تست ذرات مغناطیسی
سایر تجهیزات بازرسی:
* چکش بازرسی
* ضخامت سنج
* گیجهای بازرسی شامل:Cam bridge Type TWI Mi-Lo gauge, Fillet set,AWS
* خط کش بازرسی 15 سانتی متری
* کولیس دیجیتال
* کچ حرارتی 100-500 درجه
* ذره بین بازرسی
* آیینه بازرسی
* ترمومترهای تماسی
* سختی سنج
* زبری سنج
* و ….
نام و نام خانوادگی
مدرک
رشته تحصیلی
تجربیات
سمت فعلی
رضا
احمدی خواه
کارشناسی
مهندسی صنایع-تکنولوژی صنعتی
مدیر کنترل کیفی شرکت
مدیر عامل و مدیر فنی مهندسی
ناظر شرکت در پروژه اسکلت فلزی مدارس
تعداد پرسنل شرکت
شرح
تعداد
لیسانس
4 نفر
فوق دیپلم
2 نفر
Level II RT
1 نفر
Level II UT
3 نفر
Level II PT
6 نفر
Level II MT
6 نفر
Level II VT
6 نفر
کارگر ساده
1 نفر
سابقه اجرایی:
1-خدمات عمرانی درساختمان های مسکن مهر شهرجدید گلبهار
2-خدماتNDTدرپالایشگاه سرخس
3-خدماتNDT درساختمان های مسکن مهر شهرجدید گلبهار
4-خدمات عمرانی وNDTدرفاز یک پل امام حسین(ع)
5-بازرسی فنی اسکلت فلزی متعددی درمشهد وتوابع آن
دامنه فعالیت های شرکت:
* بازرسی فنی و کنترل کیفیت
* بازرسی جوش
* بازرسی رنگ و پوششها
* بازرسی مخازن تحت فشار
* بازرسی انواع سازه های فولادی
* بازرسی خطوط لوله
* بازرسی قطعات ریخته گری
* تهیه و تنظیم WPS&PQR&WQT و ارائه گواهینامه جوشکار
* آزمایش های غیر مخرب(NDT):
* تست پرتونگاری و تفسیر(RT& RTI)
* تست امواج مافوق صوت (UT)
* تست ذرات مغناطیسی (MT)
* تست مایعات نافذ(PT)
* آزمایش ضخامت سنجی
* آزمایش سختی سنجی
* آزمایش های مخرب(DT):
* آزمایش کشش
* آزمایش خمش
* آزمایش ضربه
* آزمایش متالوگرافی
* آزمایش کوانتومتری
* عملیات تنش زدایی (PWHT)
انواع سیستمهای بازرسی :
الف : تستهای مخرب(DT) : در این نوع تست آزمایشهای مختلف بر روی نمونه های استاندارد تهیه شده از قطعات مورد آزمون انجام می شود و پس از انجام تست نمونه از بین می رود.
معایب روش: سرعت پایین ، پر هزینه بودن ، ارائه اطلاعات فقط مربوط به نمونه ها
ب : تستهای غیر مخرب (NDT) : تست یا بازرسی غیر مخرب به روش هایی از بازرسی اطلاق می شود که در آنها کارایی یک قطعه بدون تغییر یا از بین رفتن آن قطعه، مورد بررسی قرار می گیرد.
تفاوتهای DT و NDT:
1. در روش های DT پس از اعمال آزمایش، قطعه کارایی خود را از دست می دهد
2. در روش های DT نمی توان تمام محصولات را تحت آزمایش قرار داد و باید به صورت random تعدادی از نمونه ها را تحت آزمایش قرار داد.
3. در روش های DT نیاز به تهیه نمونه استاندارد وجود دارد که برای آزمایش های مختلف متفاوت است.
روش های متداول NDT
1. بازرسی چشمی (VT) test Visual
2. بازرسی با مایعات نافذ (PT) Liquid Penetranat Test
3. بازرسی با ذرات مغناطیسی testMagnetic Particle (mt)
4. رادیوگرافی test Radiographic (RT)
5. بازرسی با جریان گردابی (ET) Eddy Current Test
6. بازرسی با امواج اولتراسونیک (UT) Ultrasonic Test
7. بازرسی با انتشار امواج صوتی (AET) Acoustic Emission Test
علل استفاده از NDT:
الف)کم کردن ضایعات تولید
ب)بهبود خواص قطعه(تولید قطعه با خواص دلخواه)
ج)کاهش هزینه ها در اثر کم شدن ضایعات(کاهش قیمت نهایی محصول)
د)افزایش اطمینان مشتری و سازنده نسبت به محصول تولیدی
ر)افزایش ایمنی کارگر و مشتری
موارد کلیدی استفاده از تست های غیر مخرب:
اولین مرحله مشخص کردن نوع روش NDT می باشد
تعیین دوره انجام NDT(هفته ای، ماهانه، سالانه)
تعیین محل های که می بایست مورد NDT قرار بگیرند
رعایت استانداردها در انجام NDT
شناخت نوع عیب (خورگی،خستگی و غیره)، اندازه و شکل عیب
هزینه تمام شده NDT (این هزینه شامل هزینه طراحیNDT بعلاوه هزینه انجام NDT
مراحل NDT:
مرحله اول: استفاده از یک خاصیت فیزیکی جسم و محیط تست
مرحله دوم: تغییر در خاصیت فوق به دلیل وجود عیب
مرحله سوم: آشکار سازی تغییر ایجاد شده به کمک یک آشکارساز مناسب
مرحله چهارم: تبدیل تغییر آشکار شده به نحوی که قابل تفسیر باشد
مرحله پنجم: تفسیر نتایج
منشا وجود عیوب :
عیوب ذاتی :عیوبی هستند که در ماده اولیه وجود دارند (عیوبی که ناشی از فرآیند تولید میباشند مانند عیوب حاصل از ریخته گری شمش ها) از این نوع عیوب می توان به حفرات گازی، ناخالصی ها و … اشاره کرد.
عیوب ساختی :به آن دسته از عیوبی که در حین ساخت قطعه به وجود می آیند اطلاق می گردد.
عیوب سرویسی :این عیوب در حین کار و سرویس به وجود می آیند، از این دسته عیوب می توان به خستگی، خزش و … اشاره کرد.
عیوب موجود در جوش بر اساس(مکان عیب، شکل عیب، منشا عیب) می باشند.
معرفی آزمون چشمی:
آزمون چشمی روشی برای شناسایی نواقص و معایب سطحی نتیجتا هر برنامه کنترل که شامل بازرسی چشمی می باشد.
باید محتوای یک سری ازمایشات متوالی انجام شده در طول تمام مراحل کاری در ساخت باشد بدین گونه بازرسی چشمی سطوح معیوب که در مراحل ساخت اتفاق می افتد. میسر می شود. کشف و تعمیر این عیوب در زمان فوق، کاهش هزینه قابل توجهی را بر خواهد داشت بطوری که که داده شده است بسیاری از عیوبی که بعدها با روش ها ی پیش رفته تری کشف میشوند، با برنامه بازرسی چشمی قبل، حین و بعد از جوشکاری به راحتی قابل کشف می باشند.
سازندگان فایده یک سیستم کیفیتی که بازرسی چشمی منظمی داشته است را به خوبی درک کرده اند.
میزان تاثیر بازرسی چشمی هنگامی بهتر می شود که یک سیستمی که تمام مراحل پروسه جوشکاری(قبل، حین و بعد از جوشکاری) را بپوشاند، نهادینه شود.هرچه پروسه آزمون زودتر به سیستم وارد شود، پوشش بهتر خواهد بود.
دربیشتراوقات،اولین مرحله درآزمون یک سازه،بازرسی چشمی است. بازرسی باچشم غیرمسلح فقط عیبهاینسبتاًبزرگی راکه ب سطح قطعه راه دارند،نمایان خواهدکرد. بابه کاربردن یک میکروسکوپ می توان کارای یبازرسی چشمی راافزایش داد. مناسب ترین نوع میکروسکوپ برای بازرسی های سطح قطعه،میکروسکوپ استریواست. دراین نوع بازرسی ها،بزرگنمایی بسیارزیادضرورتی نداردوبیشترمیکروسکوپ های که بدین منظوردردسترس هستند،بزرگنمایی درحدود 5 تا 75 برابردارند. بازرسی چشمی منحصربه سطح خارجینمی شود. حساسه های بازرسی نوری،ازهرنوع صلب وانعطاف پذیر،جهت بازرسی سطوح داخلی ساخته شده اند. حتی این حساسه هارامی تواندرداخل حفره ها،لوله هاوکانالهاقرارداد.
عیوب زیر بوسیله چشمی قابل روئیت خواهند بود:
عیوب قابل روئیت به روش چشمی
* مزایا:چشمی
1. ارزان ترین و ساده ترین روش
2. این روش را در طی تمامی مراحل تولید بکارمی گیریم .QC
3. روش مناسب N.D.T. را به کمک این روش تعیین می شود .
4. بیشتر برای عیوب سطحی می باشد(باچشم مسلح یا غیر مسلح)
* معایب چشمی:
1. عیوب زیر سطحی قابل شناسایی نمی باشد .
2. بکار گیری به تجربه شخص بستگی دارد .
3. در صورت غفلت بازرس خطا زیاد است .
معرفی روش مایع نافذ:
آزمون مایع نافذ (PT) روشی است که ناپیوستگی های باز (سطحی) را با نشان دادن یک مایع نافذ در مقابل یک آشکار ساز، روی زمینه ظاهر می کند.
بازرسی با مایعات نافذ یکی از روشهایی است که می تواند برای عیب یابی تعداد وسیعی از قطعات مورد استفاده قرار گیرد، به شرطی که عیبها به صورت ترک در سطح قطعه ظاهر شوند. اساس روش بر این است که مایع نافذ بر اثر جاذبه مویینگی به درون ترکهای سطحی نفوذ کرده و پس از یک مرحله ظهور، هر عیبی که به شکل ترک یا شکستگی در سطح قطعه وجود دارد، با چشم رویت می شود. برای بهتر دیده شدن این ترکها، مایع نافذ معمولاً به رنگهای روشن و قابل دید بوده و یا به ماده فلورسنت آغشته می شود. در حالت اول معمولاً برای رنگین نمودن مایع از رنگ قرمز استفاده می شود که با نور روز یا نور مصنوعی قابل دید باشد، ولی در حالت دوم برای دیدن ترکها و درزها باید از نور فرابنفش استفاده شود. امروزه، بازرسی با مایع نافذ، یکی از مهمترین روشهای صنعتی است که برای مشخص نمودن انواع مختلف عیبهای سطحی مواد و قطعات، مانند ترکها، بریدگی ها و نواحی مک های سطحی، مورد استفاده قرار می گیرد. این روش تقریباً برای هر نوع ماده و در هر اندازه ای، چه بزرگ با شکل پیچیده و چه ساده، قابل استفاده است و معمولاً برای بازرسی تولیدات ریختگی و کار شده فلزات آهنی و غیرآهنی، آلیاژها، سرامیک ها، ظروف شیشه ای و مواد پلیمر به کار می رود.
4. شماتیک عملکرد مایع نافذ:
برای توضیحات بیشتر:
مراحل انجام بازرسی:
1. تمیز کردن سطح نمونه
2. اعمال مایع نافذ
3. منتظر بودن به اندازه زمان نفوذ (Dwell Time)
4. حذف مایع نافذ اضافی
5. اعمال آشکار ساز
6. بررسی سطح برای مشاهده و ثبت نتایج
7. تمیزکاری نهایی (در صورت لزوم)
مزایای بازرسی به روش مایعات نافذ:
1. روش نسبتا ساده ای است.
2. روش ارزانی است.
3. محدودیتی در جنس ماده وجود ندارد (به جز مواد متخلخل).
4. قادر به تعیین محل و اندازه تقریبی عیب است.
5. تجهیزات این روش قابل حمل و نقل است.
محدودیت های بازرسی به روش مایعات نافذ:
1. تنها عیوب و ناپیوستگی های سطحی قابل تشخیص هستند.
2. در قطعات متخلخل و با سطوح خشن کاربردی ندارد.
3. گاهی ترک های عریض و کم عمق تشخیص داده نمی شوند.
اندازه عیوب بزرگتر از اندازه واقعی تخمین زده می شود.
کاربردهای بازرسی به روش مایعات نافذ:
1. صنایع فضایی برای کنترل مواد تولیدی
2. قطعات خودرو مانند قطعات ریخته گری و آهنگری آلومینیم
3. تعمیرات و سرویس های منظم قطعات لوکوموتیوهای قطار
4. یافتن ترک های خستگی مواد نورد شده
5. کنترل صحت و دقت نتایج به دست آمده از MT
عکس هایی از تست مایع نافذ در حال اجرا
روشهای تست مایعات نافذ:
تست مایع نافذفلورسنت
تست مایع نافذمرئی
عوامل اصلی درانتخاب روشPT:
1.شرایط سطحی قطعه کارموردبازرسی
2.مشخصه های نقص موردتشخیص
3.زمان ومکان بازرسی
4.اندازه قطعه کار
5.حساسیت موردانتظار
معرفی روشMT:
•یک روش غیرمخرب برای تشخیص ناپیوستگیهایسطحی یانزدیک به سطح درموادمغناطیس می باشد.
ازجریان های مختلفی برای مغناطیس کردن استفاده می شود .
قابلیت موادبرای مغناطیس شدن متفاوت می باشد.
فلزاتی مثل: آهن،نیکلوکبالت دارای بیشترین خاصیت مغناطیسی هستند.
درموادفرومغناطیس ازتست ذرات مغناطیسی استفاده می شود،چون این روش می تواندعیوب
زیرسطحی که هنوزبه سطح راه پیدانکرده اند راپیداکند.
شکلی از تست ذرات مغناطیسی در حال اجرا
مواد از نظر خاصیت مغناطیسی:
فرو مغناطیس: مانند آهن و نیکل
پارا مغناطیس: موادی که تحت تاثیر میدان مغناطیس بطوری جزیی تاثیر می پذیرد مانند اکسیژن
دیا مغناطیس: تحت تاثیر میدان مغناطیس نمی باشند.
خطوط مغناطیسی نیرودرموادفرومغناطیسی،توسط ناپیوستگی های موجوددرماده تغییرشکل می دهند. اگریک ناپیوستگی دریک ماده مغناطیسی روی سطح یانزدیکی آن وجودداشته باشد،خطوط شارمغناطیسی روی سطح تغییرشکل می یابند،که به آن نشتی شارمغناطیسی گفته می شود.
سه شرط اصلی برای انجام این روش وجود دارد که عبارتند از:
1. قطعه باید مغناطیسی شود.
• یک ماده فرومغناطیس را می توان با ایجاد یک جریان الکتریکی در ماده یا قرار دادن ماده در یک میدان مغناطیسی ایجاد شده توسط یک منبع خارجی، مغناطیسی کرد.
• ذرات مغناطیسی باید وقتی اعمال شوند که قطعه مغناطیسی است.
2. هر گونه تجمع مواد مغناطیسی باید مشاهده و تفسیر شود.
• اگر جهت گیری یک ناپیوستگی موازی خطوط نیرو باشد، غیرقابل تشخیص خواهد بود.
مزایای بازرسی به روش ذرات مغناطیسی:
1. روش ذرات مغناطیسی وسیله ای حساس برای یافتن ترکهای کوچک و کم عمق سطحی در مواد فرومغناطیسی است. روش ارزانی است.
2. نشانه های ذرات مغناطیسی، مستقیماً روی سطح قطعه ایجاد می شوند و محل عیب به راحتی تشخیص داده می شود.
3. نیاز به مداربندی الکتریکی یا ابزار بازخوانی الکترونیکی که کالیبره شده باشد، وجود ندارد.
4. تخمین عمق ترک به صورت تقریبی امکان پذیر است.
5. اندازه یا شکل قطعات قابل بازرسی به این روش از محدودیت بسیار کمی برخودار بوده و یا محدودیتی ندارد.
6. نیازی به تمیزکاری مبسوط اولیه وجود ندارد و ترکهایی که توسط مواد خارجی پر شدهاند، قابل تشخیص می باشند.
محدودیت های بازرسی به روش ذرات مغناطیسی:
1. این روش صرفاً برای مواد فرومغناطیسی قابل استفاده است.
2. اتصال بین فلزاتی با خواص مغناطیسی غیرمشابه باعث ناپیوستگیهای مغناطیسای میشود که بصورت عیب مشاهده می شوند، در حالی که اتصال جوش سالم است
3. پوششهای نازک رنگ و سایر پوششهای غیرمغناطیسی، مانند روکشهای آبکاری، اثر مخربی بر حساسیت بازرسی با ذرات مغناطیسی دارند
4. حساسیت با کاهش اندازه ناپیوستگی و همچنین با افزایش عمق عیب نسبت به سطح کاهش مییابد.
5. یک ناپیوستگی باید به اندازه کافی بزرگ باشد تا میدان مغناطیسی را قطع کرده یا در آن تغییر ایجاد کند و نشتی خارجی ایجاد شود.
وشرایط سطحی نیز بر حساسیت فرایند بازرسی موثرند
برای توضیحات بیشتر:
روشهای ایجادمیدان مغناطیسی:
یکی ازالزامات اساسی بازرسی باذرات مغناطیسی این است که قطعهتحت بازرسی به درستی مغناطیسی گردد،به گونه ای که میدان های نشتی ایجادشده توسط ناپیوستگی هاقادربه جذب ذرات مغناطیسی باشند. دراین راستا،آهنرباهای دائمی ازمزایایی برخوردارمی باشند،امامغناطیسی کردن به طورکلی توسط آهنرباهای الکتریکی صورت می پذیردکه درآنهامیدان مغناطیسی درارتباط باجریان یافتن جریان الکتریکی ایجادمی گردد. اساساًمغناطیسی شدن،ناشی ازمیدان مغناطیسی مدوری است که براثرجاری شدن جریان الکتریکی درون یک هادی ایجادمی گردد. جهت این میدان،وابسته به جهت جریان خواهدبودکه بااستفاده ازقانون دست راست قابل تعیین میباشد.
روشهای ایجادمیدان مغناطیسی:
1-یوک 2- سیم پیچ ها 3- هادی های مرکزی 4- پرادهای تماسی 5- روش تماس مستقیم
یوکهابه (آهنربایدائمی والکترومغناطیسی) وسیم پیچ هابه(تک حلقهایی وچندحلقهایی) تقسیم می شوند.
یوک های آهنربای دائمی:
•برای کاربردهایی مورداستفاده قرارمی گیرندکه درآن هامنبع توانالکتریکی دردسترس نبوده ویاقوس زنی مجازنمی باشد (به عنوان مثال دراتمسفرانفجاری).
•محدودیتهای یوکهای آهنربای دائمی شامل مواردذیل می باشد:
•نواحی یااجسام بزرگ رانمیتوان بااستحکام کافی لازم جهت حصول نشانه های رضایت بخش ازترک ها،مغناطیسی نمود.
•دانسیتهشارنمی تواندعمداًتغییرداده شود.
•درصورتی که آهنربابسیارقوی باشد،ممکن است جداکردن آن ازقطعات مشکل باشد.
•ذرات ممکن است به آهنربابچسبندواحیاناًموجب نامشخص شدن نشانه هاگردند.
یوک های الکترومغناطیسی:
•پایه های قابل تنظیم امکان تغییرفاصلهتماس وزاویهتماس نسبی رابه منظورجای گرفتندرقطعات دارای شکل نامنظم فراهم می آورند.
•برخلاف یوکهای آهنربای دائمی،یوکهای الکترومغناطیسی به سهولت میتوانندخاموش یاروشن بشوند. این ویژگی سبب تسهیل ا تصال وبرداشتن یوک ازقطعه موردآزمایش می شود
سیم پیچها:
•سیم پیچهای تک حلقهای وچندحلقه ای برای مغناطیسی کردن طولی قطعات مورداستفاده قرارمی گیرند.
•درخصوص قطعات بزرگ،سیم پیچ رامی توان باپیچیدن چندین دورازیک سیم قابل انعطاف به حول قطعه،تولیدنمود،امابایددقت لازم صورت گیردکه هیچ نشانهای،درزیرکابل،پنهان نشود.
هادی های مرکزی:
•درخصوص بسیاری ازقطعات حلقه ای شکل،بهترآن است که به جای خودقطعه،ازهادی مجزایی جهت حمل جریان مغناطیسی کننده استفاده گردد.
•قوانین پایهحاکم برمیدانهای مغناطیسی حول هادی مدوری که حامل جریان مستقیم باشد،به شرح زیربیان می شوند:
-میدان مغناطیسی درخارج یک هادی دارای سطح مقطع یکنواخت،درطول هادی یکنواخت خواهدبود.
-میدان مغناطیسی بامسیرجریان داخل هادی،زاویه 90 درجه می سازد.
– دانسیتهشاردرخارج هادی باعکس فاصلهشعاعی ازمرکزهادی تغییرمی نماید.
معرفی روش جریان گردابی:
با عبور جریان متناوب از سیم پیچی که در نزدیکی سطح قطعه رسانا قرار دارد جریانی به نام جریان گردابی در سطح قطعه تولید می شود این جریان موجب تولید یک میدان مغناطیسی در قطعه می گردد. که جهت آن وارون جهت میدان مغناطیسی اعمال شده می باشد و در نتیجه در مقاومت سیم پیچ تغییراتی به وجود می آید که آن تغییرات به وضعیت یکنواختی سطح یا زیر سطح قطعه بستگی دارد. بدین ترتیب که وجود هر گونه عیب یا گسیختگی سطحی یا زیر سطحی به دلیل ایجاد تغییر و ناهماهنگی در مسیر جریانهای گردابی ، مقاومت ، سیم پیچ را تغییر می دهد. این تغییرات را می توان توسط دستگاههای مناسب ، اندازه گیری نموده و با تفسیر نتایج بدست آمده در مورد وضعیت قطعه مورد آزمایش اظهار نظر نمود.
معرفی روش فراصوتی:
بازگشت امواج صوتی بر اثر بر خورد آنها با موانعی مانند کوهها ، برای بیشتر افراد ، تجربه ای آشنا است . امواج صوتی با بسامدهای بالا که اصطلاحاً امواج فرا صوتی (Ultra Sonic ) نامیده می شوند . در صورت انتشار در محیط هر ماده یا قطعه و برخورد با دیواره های قطعه یا نا پیوستگی ها و عیوب داخل آن ، منعکس خواهند شد . پس از دریافت موج انعکاسی و بررسی شکل و موقعیت برگشت آن میتوان به اطلاعات ارزشمندی در مورد عیب موجود در درون قطعه دست یافت. فرکانس امواج صوتی مورد استفاده در آزمون فراصوتی معمولاً در محدوده ی 5/. تا 20 مگاهرتز است.
معرفی روش پرتو نگاری:
مواد پرتوزا یا دستگاههای ویژه ای که جهت تولید امواج الکترومغناطیسی پر انرژی ساخته می شوند منابع اصلی تولید پرتوهایی می باشند که به دلیل قدرت نفوذ بسیار بالا در موارد ، از آنها برای کسب اطلاعات در زمینه ساختار داخلی قطعات استفاده می شود هرچه چگالی یا ضخامت ماده موجود در مقابل پرتوهای یونساز بیشتر باشد درصد کمتری از پرتوهای تابیده شده قادربه عبور از آن خواهند بود.
با قرار دادن یک فیلم مناسب ( فیلم پرتو نگاری) در زیر قطعه و تابانیدن پرتوهای ایکس یا گاما هرگونه ناپیوستگی یا عیب حجیم بدلیل تاثیری که بر میزان عبوری از ناحیه مربوط می گذرد منجر به پیدایش لکه هایی با سیاهی کمتر یا بیشتر از نواحی دیگر خواهد شد.
روش آموزن پرتو نگاری به دلیل استفاده از منابع پرتوزا با قدرت بسیار بالا از روشهای بسیار پر خطر بوده و و
انجام آن اموزش و تجهیزات حفاظتی ویژه ای را طلب می کند.
فصل دوم:ارزیابی بخش های مرتبط بارشته کارآموز(دانشجو)
بنده درروز اول که به کارگاه رفتم با مهندس داودی پورآشناشدم که ایشان بازرس شرکت بودنداوبه من درابتداتذکراتی درخصوص حضور به موقع درکارگاه ومهم ترازآن ایمنی درکاریادآورشد.
سپس یک لباس کارگاهی وکفش ایمنی به من داده اند،وبعدازآن معروفی تجهیزاتی که درخصوص بازرسی بودرا مختصرشرح دادومهندس داودی پوریک نکته مهمی رایادآوری کرد که این بود،هرگز ازدستگاهی که باآن آشنایی ندارید استفاده نکنید من پرسیدم چرامهندس،مهندس داودی پور گفت بدلیل اینکه احتمال خطراتی از قبیل برق گرفتگی وآسیب رساندن به پوست وجود دارد.
در روزبعد مهندس داودی پوردرموردگزارش نویسی وشیوه آن توضیح دادند مهندس گفت گزارش نویسی هریک از روش های بازرسی متفاوت است وسپس دو قطعه به من دادند مهندس داودی پور به من گفت ابتدا جوشکاری کنیدمن اول دوقطعه رابا پارچه ای آنجا بود تمیزکردم وبعد ازمدتی من آن دوقطعه رابهم جوش داده ام،پس مدتی مهندس داودی پور آمد وگفت ابتداگل جوش را بزن وسپس باسیم برس روی خط جوش تمیزکردم سپس مهندس داودی پورگفت ازشما می خواهم روی این قطعه تست بازرسی چشمی vtکنید سپس من تمام عیوبی ازقبیل قبول بودن شان یا ردشدن آنها را در گزارش کار نوشتم مهندس دید وگفت درست است.
این شکل هاروشهای اندازه گیری باگیج کمبریج رانشان می دهد
الف) طول ساق جوش گوشه ب) تحدب جوش ج) بریدگی کناره د) عدم انطباق و) زاویه آماده سازی شده ه) ضخامت گلویی جوش گوشه
درروزبعد مهندس داودی پور همان قطعه را به من داد وگفت آقای اسحق زاده این قطعه رو امروز هم تست مایعات نافذوهم تست ذرات مغناطیسی کن من ابتدا قطعه را که روزگذشته تمیز کرده بودم آن را دوباره یک تمیزاجمالی کرده ام ومهندس همان لحظه گفت که درمورد مایعات نافذ قطعه بایدبسیار زیادتمیز شودوسپس من هم به دقت تمیزکردم وپس از آن اسپری کلینررازدم یاهمان اسید نیتریک رازدم وپس ازآن اسری نافذ را زدم وسپس حدود نیم ساعت زمان داده ام وبعداز آن اضافه های مایع نافذ را به دقت تمیز وسپس برداشتم وبعداز آن اسپری ظاهرکننده را به آن اضافه کردم وبعدلحظه ی که مایع ظاهر کننده روی قطعه که نشست سریع عیوبی که بر روی قطعه بود رایادداشت کردم.وبعدازظهر همان روز تست ذرات مغناطیسی به وسیله یوک را انجام داده ام که به شرح زیر می باشد،ابتدا قطعه را مختصرتمیز کرده چون تست ذرات مغناطیسی مانند تست نافذ نیاز به تمیز کاری ندارد وسپس اسپری وایت را زده وپس ازمدتی صبر کرده وبعدازآن دستگاه یوک را روشن کرده وسپس اسپری ذرات مغناطیسی یاپودرآهن رادر آن حالت به قطعه کار اضافه کرده ام ودرنهایت عیوب آن را درگزارش شرح دادم.
درروز بعدمن با مهندس داودی پورویک بازرس دیگر بنام آقای حسینی برای یک ساختمان رفتم تست بزنیم مهندس داودی پور دستورالعمل پیشنهادی را آورد وگفت این اسکلت ساختمان را 80درصدتست چشمی کنیم و50 درصد تست ذرات مغناطیسی کنیم.که این پروژه حدود پنج روز به طول انجامید.
درروز بعدمن وبازرس قسمتی را تست چشمی وذرات مغناطیسی کردیم
در روز بعدتا ظهر تست ذرات مغناطیسی مایع ذرات تمام شدوبعدازظهرفقط تست چشمی کردیم که در مورد تست چشمی فقط یک روز کار داشت و نهایتا دو روز دیگر تست ذرات مغناطیسی کار داشت.
مهندس شب همان روز به من گفت فرداتعطیل است.
در روزبعدش هم جمعه بود که تعطیل شده بود.
درروز بعدمهندس به من یک بار دیگر می خواهم درمورد تست بازرسی توضیح بدهم تا که مایعات مغناطیسی را بازرس بیاوردکه شروع به توضیحدادن کرد : با استفاده از ابزارهای چشمی می توان بازرسی سطوح داخلی نظیر لوله ها،حفره ها، کانال ها، و قسمت های غیر قابل دسترس را انجام داد. و بعد از این توضیحاتی در رابطه با تست مایع نافذ دادند و گفتند: تست مایع نافذ ار سه اسپری تشکیل شده است.
1- تمیز کننده 2- نفوذ کننده 3- آشکار ساز
و در ادامه گفتند تست مایع نافذ برای تمام قطعات می تواند استفاده شود. یعنی مشکل جنس ندارد. ولی اگر قرار باشد که به وجود یا عدم وجود ترک های زیر سطحی (نزدیک به سطح) پی ببریم.این روش قابل استفادده نخواهد بود بلکه باید از روش تست ذرات مغناطیس استفاده کرد و این تست منحصر به قطعاتی است که می توان به نوعی میدان مغناطیسی را ایجاد کرد و
گفتند روش کار بدین صورت است که بعد از زدن اسپری وایت مثلا با یوک و قرار گرفتن صحیح برروی جوش، بعد از این که میدان برقرار شد بلک را می زنیم. و در ادامه از مزایای تست مایع نافذ و تست ذرات مغناطیسی گفتند که به شرح زیر است:
مزایای تست مایع نافذ: 1- نیاز به برق ندارد 2- قابل استفاده برای تمام قطعات( مختلف الجنس) و غیره
معایب تست مایع نافذ:فقط می توان عیوب سطحی را آشکار کرد و غیره
مزایای تست ذرات مغناطیس: علاوه بر عیوب سطحی، عیوبی مثل ترک های ریز نزدیک به سطح را هم می توان شناسایی کرد.
معایب تست ذرات مغناطیسی: نیاز به مهارت بیشتری نسبت به تست مایع نافذ نیاز است، نیاز به برق و غیره
وبعد ازتوضیحات باماشین مهندس به شهر جدیدگلبهاررفتم تا آنجا هم باید تست می زدیم وتا ساعت 5بعدازظهر تست ذرات مغناطیسی زدیم وآنجا هوای کمی هم گرم بود.
روز بعد بعلت گرم زدگی وسر درد به کارآموزی نرفت و فردا آن روز دوباره سر پروژه گلبهار رفتم وحدودا دور روز دیگر آنجا برای تست زنی رفتیم اما هنوز خیلی کار برای تست زنی داشت از مهندس داودی پور سوال کردم گفت ادامه کار به بازرس های دیگر داده ام من پرسیدم چرا گفت چون فردا ماه رمضان است وبقیه بازرسی را به بازرس های مان که اهل گلبهار است داده ام من تازه متوجه ماه رمضان شدم.
ودرروز بعددرکارگاه شرکت تیر آهن هایی که جوشکار ها جوش داده بودن را تست می کردیم وروزبعد هم همین کار ادامه پیدا کرد وتا حدود چهار روز دیگر تست روی تیرآهن ها انجام گرفت که این تست ها شامل تست چشمی،تست ذرات مغناطیسی، وکمی هم تست مایعات نافذ انجام گرفت.
ودربعد مهندس در مورد تست التراسونیک، تست جریان گردابی وتست رادیو گرافی وتاریخچه آن و دستگاههای آن و کارایی آنها توضیحاتی داد شد.چون در روزبعدها از این تستها استفاده کنیم.
وروز بعد مهندس ابتدا گفت که تستهای ازجمله:PT،VT،MT،RT ،UT در مشهد وتوابع آن استفاده می شود
ولی تست جریان گردابی وبقیه تست های غیر رایج استفاده نمی شود.
وروز بعدی هم 21ماه رمضان بود که تعطیل بود.وروز بعد هم ساعت9به کارگاه رفتم ومهندس داودی پور وبقیه بازرسان وجوشکاران آمده بودند.که آن روز مهندس به من یک چرخ دنده دادتا تست چشمی ومایعات نافذکنم ومن هم تا ساعت13تمام کردیم وباسرویس به خونه برگشتیم.
ودرروزبعدبیرون از کارگاه استراکچرهایی راتست چشمی وتست ذرات مغناطیسی کردیم .که این کار حدود پنج روز به طول انجامید.
درروزبعدمن ومهندس داودی پور بر سر پروژه بیرون از شهر رفتیم من به مهندس گفتم که حال که از شهر بیرون آمدیم روزه مان را باز کنیم مهندس گفت نه آقای اسحق زاده .من وشما فقطامروز می رویم سرپروژه وقبل از اذان برمی گردیم وما به بیرون ازشهر رفتیم تا ببینیم که آیاتیرآهن هاو ورق ها ونبشی هارا آورده اند وقتی که آنجارسیدیم دیدم که آره آورده بودنذوپس از به شرکت برگشتم وباسرویس به خونه برگشتیم.
ودرروز بعد مهندس داودی پور طریقی درست کردن مایع ذرات مغناطیسی بصورت دست ساز یادمان داد وسپس از برای تست استفاده کردیم که جواب داد یعنی مایع دست ساز عمل کرد.
ودر روز بعد که شنبه بود بدلیل عید سعید فطر تعطیل کردیم.
وروز بعدبه وسیله سرویس به بیرون ازشهر رفتیم که شهرجدیدگلبهار بود،بازرسی اسکلتهای مسکن مهر بود که تست کردیم.
روز بعد از این که رفتم شرکت منتظر بودم تا آقای داودی پور بیایند آخه مشکل بزرگی که من داشتم اکثر بازرسان ساکن گلبهار بو دند و از همان جا برای تست می رفتند.
وروز بعد مهندس داودی پور وبازرس حسینی قرارشد به یک سوله داخل شهربریم.
آقای داودی پور بدلیلی بعد از چند دقیقه با تاخیر وارد شرکت شدند.من با بازرس حسینی وارد یک شرکت سوله سازی شدیم و کار آن شرکت مونتاژ و جوشکاری قطعاتی مثل بالکسد بود. آقایداودی پور به من گفت هر عیوبی را که می بینی فعلا یادداشت کن و من هم عیوبی مثل: آندرکات: پاشش، لکه قوس، پروسیتی و غیره را یادداشت کردم، که برای وضوح بیشتر آنها را به تصویرکشیده ام که عبارتند از:
این شکل نمای یازپاشش ذرات رانشان می دهد.
این شکل لکه قوس رانشان می دهدکه می تواندبعدهامحلتمرکزتنشباشد.
من به آقای داودی پور گفتم چطور با این شرکت ارتباط برقرار کردید، آقای داودی پورگفت از طریق رزومه ایی که در سایت قرار دادیم، علاوه بر این ما سابقه خوبی در بازار کار داریم و یه جورایی توی کار تست جا افتاده ایم.
بعد از اینکه قطعات جوشکاری شده را چشمی مشاهده کردیم رفتیم به یک شرکت سوله سازی دیگر جهت مشاهده قطعات قبل از جوشکاری، آقای داودی پور گفت: 50 درصد تست چشمی قبل از جوشکاری، 30 درصد در حین جوشکاری و 20 درصد بعد از جوشکاری است.و بعد از اینکه ما قطعات را با توجه به اندازه چک کردیم.
آقای داودی پور گفت: مثلا یک قطعه با ضخامت زیاد وقتی قرار است پخ شود و مثلا با زاویه 60 درجه،اگر ما این زاویه را چک نکنیم، تایید کنیم و این زاویه کوچک گرفته شده باشد، عمل ذوب و نفوذ به خوبی انجام نخواهد شد و در آینده نچندان دور هر عیوبی پیدا و گسترش یابد مسئول هرگونه خسارت مالی و جانی ما خواهیم بود.
رفتم شرکت و با آقای داودی پورو یکی از بازرسان دیگر به یک شرکت تا قطعاتی را تست ذرات مغناطیسی کنیم قرار شد وقتی آقای داودی پور طولی از جوش را تست کردند من هم تست کنم.
من ابتدا وایت را زدم و بعد از اینکه یوک را به طور صحیح روی جوش قرار دادم و میدان برقرار شد اسپری بلک را نیز زدم و بعد تمامی ترک های ریزی را که دیدم گزارش دادم.
رفتم شرکت گزارشکارهایی که بازرس داودی پور تهیه کرده بودند را دیدم که شامل: تاریخ، نام پروژه، نوع عیب و مردود یا قبول بودن قطعه یا قطعات بود.
در روز بعدبا بازرس داودی پور و یک کارآموز دیگر رفتیم سر یکی از پروزه ها.
قسمتی از قطعه( تیر آهن سوبل) به گونه ایی برروی زمین قرار گرفته بود که جوشکار مجبور به جوشکاری تحت زاویه بود،بعد از اینکه بازرس داودی پو جوش را مشاهده کرد فهمید که جوشکار به جای اینکه از پایین به بالا جوشکاری کند، از بالا به پایین جوشکاری کرده است.آقای داودی پوربه پیمانکار گفت برای چه این جوری جوشکاری شده است پیمانکار گفت اشتباه می کنی، یه خورده ایی بحث بالا گرفت تا جایی که آقای داودی پورگفت از روی حلال جوش می شه فهمیدکه سربالایی جوش خورده است یا سرازیز. پیمانکار گفت حالا سرازیز یا سربالایی چه فرقی می کنه، به جوش نگاه کن عیبی می بینی.
اقای داودی پورگفت اگه من میگم باید سربالایی جوشکاری شود یکی از دلایل آن نفوذ است من میدونم اون جوشی را که داده اید اصلا باطن خوبی ندارد، بالاخره بازرس داودی پور توانست پیمانکار را برای تعمیر آن طولی از جوش قانع کند.
تجربه ایی که من از این روز بدست آوردم این بود که یک بازرس چشمی وقتی پاسی از جوش در زویا را می بیند باید جهت حرکت جوشکاری را تشخیص دهد بدلیل وجود یا عدم وجود عیوب.
آقای داودی پورگفت: اگر قرار باشد من سر هر پروژه ایی که رفتم با یکی درگیر شوم سابقه خودم خراب می شه، ولی اگه حق با من باشه سعی می کنم طرف را قانع کنم.
به نظر من یک بازرس (مثلا:VT) علاوه بر اطلاعات کافی باید قدرت بیان بالا برای قانع کردن طرف قرار داد داشته و از اخلاق خوب برخوردار باشد، که بعضا این اخلاق خوب در رونق کار تاثیر بسزایی خواد گذاشت.
وقتی که آمدم شرکت بازرس داودی بور بدلیل کار اداری کا بازرسی را به یک روز دیگر موکول کرد و من برگشتم سمت منزل.
بعد از اینکه رفتم شرکت با یکی از بازرسان و یک کارآموز رفتیم سر یکی از پروژه ها :
یک سری از تیرآهن های دوبل که جوشکاری شده بودند، آنها را چشمی چک و سپس MT تست زدیم.
در پایان متوجه شدیم برای جابجایی یک سری از آهن ها از دو شاسی( تیرآهن) استفاده می کنند و جهت سهولت حرکت آهن روی شاسی گازوئیل یا کمی روغن می زنند. من با بازرس و کارآموز دیگر رفتیم و یک بحث دیگر را شروع کردیم ولی قبل از رفتن حرف های خودمان را یکی کردیم.
به پیمانکار گفتیم وقتی برای سهولت حرکت آهن ها از گازوئیل استفاده می کنید، بدونید که بعدا همین
گازوئیل باعث خوردگی جوش خواهد شد. از آنجایی که پیمانکار اطلاعات کافی در این زمینه نداشت حرف ما را قبول کرد و متوجه اشتباهش شد و قرار شد قبل از جوش آن مواد را کاملا پاک کند.
من به نتیجه ایی که رسیدم این بودکه یک بازرس جوش باید محیط جوشکاری را هم در هنگام جوشکاری در نظر بگیرید که می تواند تاثیر بسزایی برروی جوش بگذارد.
یک روز دیگر را خواب ماندم و دیر رسیدم شرکت و به ناچار به منزل برگشتم
و اما یک روز دیگر: من با بازرس رفتیم سر یکی از پروژه هاجهت تست چشمی قبل از جوشکاری:
وقتی که رسیدیم، دیدیم قبل از اینکه اندازه هایی مثل زاویه پخ چک شوند جوشکار چند پاسی را نیز جوشکاری کرده است، بازرس با قاطعیت به پیمانکار گفت من این کار را تایید نمی کنم، پیمانکار گفت حالا کاری است که شده، شما بزرگواری کن. بازرس گفت: باید جوش ها برداشته و اندازه ها چک شوند. و پیمانکار وقتی دید چاره ایی ندارد مجبور شد جوش ها را بواسطه جوشکار بردارد.
ودرروزآخر کارآموزیم مهندس داودی پور گفت من کتاب ها ی زیادی را مطالعه داشتم که یک موضوع به نظرم خیلی مهم است آن موضوع این است که یک بازرس خوب دارای سه ویژگی است.
الف)دانش کافی از انواع تست بازرسی وفرآیندمحصول.
ب)اخلاق ورفتار خوب وعالی باهم افرادی که درارتباطند.
ج)ظاهرشیک ومناسب.
درنهایت یک بازرس خوب باید این سه ویژگی را داشته باشد.که مهم ترین آن اخلاق ورفتار خوب وعالی باهم افرادی که درارتباطند.
نتجه گیری:
همیشه باید یک بازرس اظهار نظرسریع نکند زیرا بایدابتدا ازکارمحول شده رابه دقت بررسی وکنترل نماید وسپس اقدام به مشورت وسپس گزارش کرده وبعدازتایید گزارش می تواند اظهار نظرنماید.
در پایان شمارا به دیدن تصاویری از کاربرد تست آکوستیک امیشن دعوت می کنم.
منابع:
www.civilca.com/paper-1
www.callforpapers.ir-2
3-سایت شرکت پارت گسترجوش
4-سایت انتشار علمی
13