به نام خدا
پروژه مالی
تهیه کننده
؟؟؟
کاردانی حسابداری
آموزشکده فنی و حرفه ای دکتر عصاریان
شهرستان دزفول
نحوه سیستم حسابداری شرکت کشت و صنعت روغن گلستان دزفول
استاد
فهرست
موضوع
صفحه
1- مقدمه
1
2- خط و مشی و کنترل کیفیت
4
3- صورتهای مالی
8
4- ترتیب مراحل چرخه حسابداری
12
5- معادله حسابداری
15
6- دفتر روزنامه
16
7- دفتر کل
17
8- مراحل حسابداری
19
9- سند حسابداری
22
10- کد گذاری کالاها
28
11- فرم ها
29
12- کد مشخصه موجودی کالا
30
13- روش ارزیابی
33
1. مقدمه:
حسابداری در جهان نزدیک به 6000سال سابقه تاریخی دارد و تاریخ نخستین مدارک کشف شده حسابداری به 3600 سال قبل از میلاد بر می گردد پیشینه حسابداری در ایران نیز به نخستین تمدن هایی بر می گردد که در این سرزمین پاگرفت و مدارک حسابداری بدست آمده با 25 قرن قدمت گواه بر پیشرفت این دانش در ایران باستان است .
در طول تاریخ روشهای حسابداری متنوع و متعددی برای اداره امور حکومتی و انجام دادن فعالیت های اقتصادی ابداع شد که در پاسخ به نیازهای زمان،سیر تحولی و تکاملی داشته است. ممیزی املاک در تمدن ساسانی و تکامل حسابداری سیاق برای نگاهداری حساب درآمد و مخارج حکومتی در دوران سلجوقیان ونگهداری حساب فعالیت های بازرگانی به حساب سیاق نمونه های بارز و پیشرفته آن است.
با این حال حسابداری نوین (دوطرفه) همانند بسیاری از دانش های کاربردی دیگر، به همراه ورود فرآورده های صنعتی و رسوخ موسسات و شرکتهای خارجی به ایران راه یافت ودر جریان تحولات اقتصادی اجتماعی یکصد سال گذشته با پیدایش سازمان های جدید دولتی و خصوصی و دگرگونی شیوه های تولید و توزیع با پیشرفتی بزرگ رایج شد.
با پیشرفت علم تغذیه , ارزش غذایی روغن های نباتی ومایع به عنوان یکی از حیاتی ترین مواد غذائی مورد نیاز انسانها شناخته شده و جایگاه خود را در صنایع بیسکویت و شیرینی سازی و تهیه سسهای سالاد و کنسرو های گوشتی پیدا کرده است.
در راستای این پیشرفت کارخانه ی روغن نباتی گلستان دزفول در محیطی پاکیزه و به دور از آلاینده های محیطی در دامنه های رشته کوه زاگرس در شمال شهرستان دزفول احداث گردیده است.
گلستان دزفول روزانه270 تن روغن خوراکی مایع تولیدمی کند که این ظرفیت به سالیانه 50000 تن اسید چرب و 60000 تن انواع روغن مایع و جامد تخصیص می یابد .
تجهیزات تولید درحالت کلی از 2 منبع تامین می گردند:
1. شرکت آلفالاوال سوئد که بهترین کمپانی سازنده ماشین آلات و تجهیزات روغن نباتی درجهان می باشد.
2. شرکت فرآیند ابزارروغن که بهترین شرکت سازنده ی ماشین آلات روغن نباتی درداخل و مطابق با استانداردهای جهانی و نقشه های ساخت آلفالاوال می باشد.
دیگر تاسیسات جانبی نظیر برج های خنک کننده وتصفیه خانه ها و… نیز دارای استانداردهای ایزو می باشند.
گلستان دزفول در ارائه کیفیت برتر چه در پروسه تولید و چه در نحوه بسته بندی گام های بسیاری برداشته و گواهی های استاندارد زیر مهر تائیدی بر این ادعا می باشند :
1. پروانه بهره برداری انواع روغن های خوراکی از اداره ی بهداشت
2. پروانه بهره برداری انواع موسسه استانداردهای صنعتی ایران .
3. مراحل تدوین و مستند سازی براساس گواهی
4. واحد نمونه استاندارد سال 2003-03-30
5. صادر کننده ی نمونه ی سال 2002
شرکت تصفیه روغن ساعی و محصولات آن
1-1. تاریخچه فعالیت شرکت:
شرکت سهامی خاص کشت و صنعت گلستان دزفول در تاریخ 8/12/72 به شماره 753 در اداره ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی به ثبت رسیده است مرکزیت شرکت در دزفول و محل کارخانه در سبیلی می باشد.
1-2. فعالیت اصلی شرکت:
موضوع شرکت: فعالیت شرکت طبق ماده 2 اساسنامه عبارت است از تولید و توزیع انواع روغن خوراکی اعم از مایع و جامد و سایر مشروحات ماده 2 اساسنامه
2-1- اجرای طرح کشت و صنعت گلستان در سال 1372 با شروع برنامه ها و طراحی شده آماده سازی محل کارخانه و همزمان با آن سفارش ماشین آلات و تجهیزات کارخانه نیز انجام گردیده و سرانجام بهره برداری آزمایشی یک قسمت از کارخانه و تاسیسات وابسته به آن در اردیبهشت ماه 1379 آغاز گردیده است.
2. خط مشی و کنترل کیفیت کشت و صنعت گلستان دزفول (گروه صنایع روغن نباتی)
کشت و صنعت گلستان دزفول تصفیه و هید روژنه انواع روغن های خوراکی جهت داخل کشور و صادرات را بر عهده دارد.
مدیریت ارشد شرکت معتقد است که حضور،بقا و رشد مداوم مجموعه بسته به این است که فعالیت های مربوطه در داخل شرکت به نحو مناسبی انجام شده و رضایت مشتریان از طریق ارائه محصولات و خدمات با کیفیت جلب گردد و در این راستا سیستم مدیریت کیفیت را در مجموعه خود بر اساس استاندارد شکل داده و به اجرادرآورده است. تامین نظرات و جلب رضایت مشتریان مهمترین هدف کلیه واحدهای شرکت است و در این راستا با:
1- شناخت مطلوب، مناسب و کافی از نیازهای انواع مشتریان و تلاش در برآورده سازی نیازهای تعیین شده ایشان خصوصاً در مورد مشتریان خانگی که از عمده ترین و حساس ترین بخش های مشتریان محسوب می گردند.
2- ارائه خدمات و محصولات به مشتریان با کیفیت و قیمت مناسب و رعایت احترام کامل نسبت به ایشان و همچنین رعایت قوانین و مقررات جاری کشور.
3- بر قرار نمودن سیستمی جهت اخذ بازخور از مشتریان به منظور بررسی سطح رضایت مندی ایشان و فراهم آوردن سیستمی جهت بررسی نظرات و شکایات مشتریان و تجزیه و تحلیل آنها و استفاده از نتایج حاصله در بازنگری های مدیریت و تعیین اهداف کیفیت.
4- ایجاد محیطی برای رشد و توسعه مداوم قابلیت های پرسنل،افزایش توان مدیریتی،بهبود مهارتهای شغلی و بکارگیری مهارت های جدید،بطوریکه نیروی انسانی شرکت قابلیت ارائه محصول و خدمات با کیفیت مطلوب و مورد نظر را بدست آورد.
5- رعایت صداقت و درستکاری در برخورد با تامین کنندگان کالاها و خدمات و پیمانکاران و داشتن انتظارات عادلانه و معقول از ایشان،در عین حال که آنان بر پایه توانایی ایشان در تامین کالا و خدمات مورد نظر با کیفیت،مشخصات و قیمت مناسب مورد ارزیابی قرار می گیرند.
6- تامین منابع موردنیاز(اعم از نرم افزار،سخت افزار،نیروی انسانی وآموزش)جهت توسعه ظرفیت و انجام صحیح فعالیت ها در شرکت و تعیین اهداف کیفیت قابل اندازه گیری در شرکت به منظور برنامه ریزی مناسب ایجاد بهبود در سیستم ارائه خدمات و تولید محصولات.
اهداف زیر را مدنظر دارد:
1- ارتقاء سطح رضایت مشتریان از شرکت.
2- ارتقاء سطح دانش و آگاهی کارکنان.
3- ارتقاء سطح کیفیت محصولات.
4- گسترش بازار محصولات شرکت و کسب سهم بیشتر از بازارهای داخلی و خارجی.
5- افزایش بهره وری در عملکرد کارکنان و تجهیزات در شرکت.
6- توسعه توان تولیدی شرکت.
بدیهی است که دستیابی به اهداف فوق بدون همکاری و همدلی کلیه کارکنان شرکت امکان پذیر نمی باشد لذا از ایشان انتظار می رود نسبت به نگهداری و حفظ این خط مشی اقدام نموده و رسیدن به اهداف تعیین شده در آن را با توجه به اهداف کیفیت تعیین شده در واحد خود سر لوحه کار قرار دهند.
بطوریکه کیفیت محصولات و خدمات شرکت فدای هیچ عامل دیگری در سازمان نگردد. این خط مشی کیفیت مانند سایر اجزای سیستم مدیریت کیفیت شرکت، در شرایط بروز تغییر در اهداف سازمانی به روز می شود بررسی نیاز به اعمال تغییر در خط مشی کیفیت در جلسات بازنگری مدیریت صورت می گیرد.
چارت سازمانی شرکت کشت و صنعت گلستان
مدیر عامل: نظارت مستقیم بر تهیه و تنظیم کلیه سفارشات کارخانه و فروش و سود دهی شرکت و…
مدیر مالی: محاسبات کلیه اقلام و پرداخت وهزینه ها و کلیه مطالبات اعم از پرسنل و پیمانکاران ادارات و تهیه لیست حقوق کارکنان دوایر مختلف شرکت وبدهی ها و دریافتنی های شرکت و…
کارشناسان مالی: تقریبا حکم سرپرست و محاسبات چک ها و جمع ارقام مختلف و در پایان امضاهای مورد نیاز ضروری و…
در قسمت کارشناسان مالی که در این شرکت فعالیت دارند معمولا هر بخش برای خود کار شناس جداگانه ای دارد مثلا بخش 1-کارشناس امور مالی 2- کارشناس صنایع 3- کارشناس مخابرات 4- کارشناس الکترونیک 5-کارشناس کامپیوتر 6-کارشناس حسابرسی و…
کاردان حسابدار نیز در قسمت حسابداری این شرکت تقریبا جزء زیر دستان کارشناسان حسابداری می باشند که هر کدام وظایف محوله به خود را باید انجام دهند تا در سا زمان تعادل و هماهنگی بوجود آید.
کلیه سیستم ها به صورت مکانیزه انجام شده، فقط دفاتر روزنامه و کل به صورت دستی تهیه شده و یک ساله به صورت ماهانه انجام می شود . لیست مانده حسابها هر سه ماه یکبار به اداره دارایی تحویل داده می شود. به دلیل اینکه شرکت متعاق به بخش سردشت (سبیلی) ودر منطقه محروم واقع شده است مالیات حقوق کارکنان به صورت 5% اعمال می شود واز حقوق کسر می گردد.
3. صورتهای مالی:
صورت های مالی از قرار صورت سودوزیان و ترازنامه و سرمایه توسط مسئولین مالی تهیه شده و گزارش آن توسط ایشان به مدیریت و سهام داران ارائه می گردد .
3-1.گردش وجود نقد: کلیه عملیات در این شرکت به صورت چک وحتی به حساب کارکنان واریز می گردد.
3-2.کنترل ها: کلیه کنترل های داخلی توسط رئیس مالی انجام شده و کنترل می گردد. ابتدا حسابهای موقت بسته شده وهزینه ،فروش، بهای تمام شده ،هزینه های عملیاتی به حساب خلاصه سود و زیان انتقال وبه صورت مکانیزه انجام می شود.
3-3. مسئول تنخواه گردان: در دفتر تهران دو نفر مسئول تنخواه وجود دارد. در اهواز ودزفول فرم تنخواه بوسیله مسئول تنخواه آورده شده که در آن هزینه ها نوشته می شود سپس توسط حسابداری به صورت تفکیکی در فرم نوشته می شود. در پایان هر سال انبارگردانی فیزیکی انجام شده تا مغایرت کاردکس اصلاح گردد. روش حسابداری به صورت دایمی و روش کنترل موجودی انبار به صورت میانگین انجام می شود.
استقرار سیستم حسابداری کارآمد می تواند اطلاعات بیشتری را به سرعت در اختیار مدیران و صاحبان سرمایه قرار دهد از این رو داشتن یک سیستم حسابداری موثر که بوسیله یک حسابدار متخصص اداره شود اهمیت زیادی برای یک واحد اقتصادی دارد.
بعد از این که سیستم حسابداری مستقر شد نتایج معاملات و عملیات مالی در فرمها و مدارک حسابداری ثبت می شود.
اسناد مثبته یا اسناد اولیه معاملات و عملیات مال مانند فاکتور یا صورتحساب فروش فاکتور یا صورتحساب خرید،دستور پرداخت یا رسید دریافت وجه ،پایه اصلی هر سیستم حسابداری است. اطلاعات مندرج در اسناد مثبته،ابتدا در دفتر روزنامه ثبت و سپس به دفتر کل نقل می شود.درج اقلام در فرمها و مدارک حسابداری عمدتا کاری یکنواخت است که می تواند به طرق زیر انجام شود:
1- دستی- در این سیستم کار با استفاده از قلم و مداد انجام می شود.
2- مکانیکی- در این سیستم کاربا استفاده از ابزار و وسایل مکانیکی انجام می یابد.
3- الکترونیکی- در این سیستم کار بااستفاده از کامپیوتر انجام می گیرد.
معمولا در هر سیستم حسابداری ، بسته به مورد،از هر یک از این راهها در ابعاد مختلف استفاده می شود. اگر چه ثبت کردن با ماشین یا کامپیوتر با ثبت دستی تفاوت دارد اما ماشین یا کامپیوتر تنها روشهای دستی را به طریق خاص خود انجام می دهد.با استفاده از اطلاعات وارد شده به دفتر کل،صورتهای مالی متعددی در دوره های مختلف تهیه و ارائه می شود.
نخستین صورت، وضعیت مالی یک سازمان را در تاریخی معین نشان می دهد و خلاصه ای است از اموال گوناگون متعلق به موسسه (یعنی داراییها ) و دیونی که موسسه به دیگران دارد (یعنی بدهیها). چنین صورتی می تواند به شکل جدول یا نمودار ارائه شود ویا بر اساس قواعد رسمی حسابداری تهیه گردد که در این حالت ترازنامه یا بیلان نامیده می شود.
گزارش سود و زیان نیز ازاطلاعات وارده به دفتر کل تهیه می شود. این گزارش، میزان کارآئی عملیات یک سازمان را در دوره معینی از زمان نشان می دهد، مثلا نشان می دهد که عملکرد موسسه سود آور بوده یا زیانده .
اهمیت بنیادی چنین اطلاعاتی آشکار است،اما گاه آگاهی از چگونگی بروز سود یا زیان اهمیت بیشتری دارد. شکست بسیاری از موسسات ناشی از ندانستن زیاندهی عملیاتشان نبوده بلکه به این دلیل بوده است که نمی دانستند منشاء ضرر کجاست.
گزارش سود و زیان به تناسب نوع سازمان نامهای گوناگون دارد.
در موسسات تولیدی و بازرگانی آن را صورت سود وزیان می نامند و در باشگاهها و موسسات غیر انتفاعی نام آن صورت درآمد و هزینه است.
برخی از انواع سازمانها این صورت را به بخشهای فرعی خاص تقسیم می کنند،مثلا،در موسسات بازرگانی ، صورت عملکرد ودر موسسات تولیدی ، صورت تولید علاوه بر سود وزیان تهیه می شود و یا بخش مجزائی از این صورت را تشکیل می دهد.
تفسیر اطلاعات حسابداری و کاربرد مناسب و منطقی آن در جهت حل مسائل کلی مدیریت واحدهای اقتصادی، بخش سازنده کار یک حسابدار است، دانش کافی از سایر رشته های مرتبط چون حقوق، اقتصاد و ریاضیات ، حسابداران را در ایفای این وظیفه یاری می رساند.تهیه گزارش های مالی در دوره های زمانی معین ضروری است بدین منظور عمر یک واحد اقتصادی به یک سری دوره های زمانی مساوی تقسیم می شود که هر دوره را اصطلاحا دوره حسابداری می گویند.
این دوره ممکن است یک ماه،سه ماه، شش ماه، یا یک سال مالی طول بکشد. هردوره حسابداری را که دوازده ماه متوالی طول بکشد،اصطلاحا سال مالی می گویند.
سال مالی در غالب واحدهای اقتصادی بر سال شمسی (تقویمی)منطبق است. مثلا در ایران از اول فروردین ماه شروع و به پایان اسفندماه ختم می شود اما هیچ الزامی نیست که دوره یکساله عینا منطبق بر سال شمسی باشد.
4. ترتیب مراحل چرخه حسابداری
*طی دوره مالی(مراحل4-1)
4-1. جمع آوری اطلاعات:
جمع آوری اطلاعات ورودی برای سیستم حسابداری به منظور:(الف) تجزیه و تحلیل معاملات و عملیات مالی و(ب) رسیدگی های بعدی،باید مستند به اسناد و مدارک مثبته باشد.
4-2. تجزیه و تحلیل معاملات و عملیات مالی در دفتر روزنامه:
تعیین و اندازه گیری اثر اقتصادی هر معامله بر دارائی و بدهی و سرمایه و فراهم آوردن مبنا برای ثبت در دفاتر حسابداری.
4-3. ثبت معاملات و عملیات مالی در دفتر روزنامه:
فراهم آوردن مدرکی از وقوع معاملات و عملیات مالی که به ترتیب تاریخ،افزایش ها و کاهش ها را در هر حساب نشان می دهد.
4-4. انتقال اقلام از دفتر روزنامه به دفتر کل:
انتقال مبالغ بدهکار و بستانکار از دفتر روزنامه به دفتر کل برای طبقه بندی اطلاعات در حسابها.
4-5. تهیه تراز آزمایشی اصلاح نشده:
تهیه فهرستی ازحسابهای دفتر کل بعد از انتقال تمام ثبت های دفتر روزنامه به دفتر کل به منظور:(الف) آزمون تساوی اقلام بدهکار و بستانکار و (ب) فراهم آوردن اطلاعات لازم برای تهیه کاربرگ و ثبت های اصلاحی.
4-6. تهیه کاربرگ:
فراهم آوردن اطلاعات لازم در پایان دوره مالی برای(الف) اصلاح حسابها (ب) تهیه سریع وبه موقع صورت های مالی و (ج) بستن حسابها.
4-7. تهیه صورت های مالی:
تلخیص و گزارش اطلاعات مالی به تصمیم گیرندگان درون و برون سازمانی.
4-8. ثبت اصلاحات در دفتر روزنامه و انتقال آن به دفتر کل:
اصلاح ، تعدیل و به تاریخ روز رساندن حسابهای دفتر کل و تفکیک حسابهای مختلط به حسابهای دائمی (یعنی حسابهای تراز نامه ) و حسابهای موقت (یعنی حسابهای صورت سود و زیان ). پایان این مرحله به تساوی مانده حسابهای دفتر کل با مبالغ گزارش شده در صورتهای مالی منجر می شود.
4-9. بستن حسابهای موقت در دفتر روزنامه و انتقال آن به دفتر کل:
تعیین نتایج عملیات یک دوره مالی و انتقال آن به حساب سرمایه.
4-10. تهیه تراز آزمایشی اختتامی:
اثبات تساوی اقلام بدهکار و بستانکار حسابهای دفتر کل بعد از انتقال ارقام مربوط به بستن حسابها به دفتر کل.
5. معادله حسابداری:
تساوی جمع دارائی با جمع بدهی و سرمایه را معادله حسابداری می گویند. برای تعریف معادله حسابداری ابتا باید مفاهیم دارائی،بدهی و سرمایه روشن شود.
دارایی: اموال یا منابع اقتصادی متعلق به یک موسسه را دارائی می گویند.
بدهی: دیون یا تعهدات یک موسسه را بدهی می گویند.
بدهی ازمعاملات گذشته یک موسسه ناشی می شود و بیانگر تعهداتی است که باید از طریق انتقال دارائیها و یا انجام خدمات تسویه گردد. اشخاص یا موسساتی که طلب آنها می باید پرداخت شود بستانکاران خوانده می شوند.
سرمایه: حق مالی صاحب موسسه نسبت به دارائیهای موسسه را سرمایه می گویند. از لحظ قانونی حق بستانکاران بر حق صاحب سرمایه رجحان دارد. یعنی اگر موسسه نتواند طلب بستانکاران را پرداخت کند،طبق قانون، بستانکاران حق دارند که موسسه را وادار به فروش دارائیهای خود کنند.
حسابداری عبارت از مجموعه قواعد و روشهایی است که با بکارگیری آنها، اطلاعات مالی و اقتصادی یک موسسه گرد آوری، طبقه بندی و به شکل گزارشهای حسابداری تلخیص می شود و برای تصمیم گیری در اختیار اشخاص ذیعلاقه و ذینفع قرار می گیرد. تساوی جمع دارایی با جمع بدهی و سرمایه را معادله حسابداری می گویند.
6. دفتر روزنامه:
معاملات و عملیات مالی موسسات بطور مداوم در طول دوره مالی تجزیه و تحلیل و سپس در یک دفتر ثبت اولیه به نام دفتر روزنامه ثبت می شود.تمام اطلاعات لازم برای تجزیه وثبت معاملات از اسناد و مدارک مثبته استخراج می شود.
دفتر روزنامه انواع متعددی دارد. دفتر روزنامه ای را که در آن کلیه معاملات و عملیات مالی ثبت می شود،دفتر روزنامه عمومی گفته می گویند.
دفتر روزنامه ای که در آن فقط یک نوع خاص از معاملات و عملیات مالی ثبت می گردد،دفتر روزنامه اختصاصی خوانده می شود. مانند دفتر روزنامه فروش،دفترروزنامه خرید،دفتر روزنامه دریافتهای نقدی و دفتر روزنامه پرداختهای نقدی.
دفتر روزنامه معمولا دو ستون مبلغ دارد یکی برای ثبت اقلام بدهکار و دیگری برای ثبت اقلام بستانکار. بعداز وقوع هر معامله ،اطلاعات مندرج در اسناد مثبته به اجزای بدهکار و بستانکار تجزیه و به ترتیب تاریخ وقوع در دفتر روزنامه عمومی ثبت می شود.
ثبت کردن معاملات و عملیات مالی را در دفتر روزنامه ،نوشتن روزنامه ،تحریر روزنامه ویا روزنامه نویسی می گویند.
در تحریر دفتر روزنامه نمی توان بخشی از یک ثبت را در یک صفحه و بخش دیگر آن را در صفحه بعد نوشت، بلکه یک معامله باید بطور کامل در یک صفحه دفتر روزنامه نوشته شود.
7. دفتر کل:
حسابداری با ثبت معاملات و عملیات در حسابها شروع نمی شود،بلکه ابتدا اطلاعات مندرج در اسناد و مدارک مربوط به هر معامله در دفتر روزنامه ثبت و سپس هر مبلغ مندرج در ستون بدهکار دفتر روزنامه به طرف بدهکار یک حساب دفتر کل و هر مبلغ مندرج در ستون بدهکار دفتر روزنامه به طرف بدهکار یک حساب دفتر کل و هر مبلغ مندرج در ستون بستانکار دفتر روزنامه به طرف بستانکار یک حساب دفتر کل انتقال می یابد.
معمولا ، دفاتری حاوی فرمهای چاپ شده حساب وجود دارد که در اصطلاح به آن دفتر کل می گویند. برای هر حساب دفتر کل که شامل حسابهای جداگانه متعددی است،دفتر معین نگهداری می شود .برای مثال ،اگر یک موسسه دارای ده حساب جاری در بانک باشد،ممکن است از دفتر معین بانک استفاده کند،که در این صورت ،حساب بانک در دفتر کل یک حساب کنترل خواهد بود.
7-1. درآمد:
درآمد، بهای کالای فروش رفته و یا خدمات انجام شده است. هنگامی که موسسه ای خدماتی را انجام یا کالایی را به مشتریان تحویل می دهد،پول یا دارایی دیگری از آنان دریافت می کند.
7-2. هزینه:
هزینه،بهای تمام شده کالاو خدماتی است که به منظور کسب درآمد به فروش رسیده و یا انجام شده است. به عبارت دیگر،مخارجی است که برای کسب درآمد ،پرداخت یا واقع شده است و از طریق بهای تمام شده دارائیها یا خدماتی که در یک دوره مالی به مصرف می رسد و یا مورد استفاده قرار می گیرد، اندازه گیری ودر مدارک حسابداری ثبت می شود.
اگر جمع هزینه ها بر جمع درآمدها فزونی داشته باشد،نتیجه عملیات،زیان خالص یازیان ویژه است ویا برعکس ،که آن را می توان به شکل معادله زیر نشان داد.
7-3. تهیه صورت سود وزیان: برای اندازه گیری نتایج عملیات یک موسسه باید درآمدها و هزینه های یک دوره باهم مقابله شود.این اطلاعات درگزارشی به نام صورت سودو زیان منعکس می شود.
8. مراحل حسابداری:
حسابداری به مجموع مراحلی اطلاق می شود که به طور متوالی طی یک دوره مالی انجام و از ثبت معاملات و عملیات مالی شروع و به بستن حسابهای موقت پایان می پذیرد ودر هر دوره مالی به همان ترتیب تکرار می شود.
چرخه حسابداری معمولا 12 ماه طول می کشد،توالی مراحل حسابداری به شرح زیر است:
1- جمع آوری،تجزیه وتحلیل وثبت معاملات و عملیات مالی در دفتر روزنامه.
2- انتقال اقلام از دفتر روزنامه به دفتر کل.
3- تلخیص اطلاعات دفتر کل در تراز آزمایشی.
4- اصلاح،تعدیل و به تاریخ روز رساندن اطلاعات ثبت شده.
5- تلخیص اطلاعات اصلاح شده در صورتهای مالی.
6- بستن حسابهای موقت به منظور تلخیص عملیات هر دوره مالی.
8-1. تهیه کاربرگ:
کاربرگ فرمی است باستونهای متعدد که حسابداران اطلاعات لازم برای تهیه صورت های مالی را در آن گردآوری می کنند. استفاده از کاربرگ دارای مزایای زیر می باشد.
1- تهیه سریع و به موقع صورتهای مالی را تسهیل می کند.
2- امکان می دهد تا تمام ثبت های مربوط به اصلاح وبستن حسابها قبل از ثبت در دفاتر حسابداری بطور پیش نویس فراهم و تنظیم شود.
3- کلیه حسابها و ارقام صورتهای مالی پایان دوره رافراهم می آورد.
کاربرگ جایگزین صورتهای مالی نیست وبه عنوان نتیجه نهائی کار حسابداران نیز ارائه نمی شود، بلکه وسیله ای است که جمع آوری اطلاعات لازم را برای تهیه صورتهای مالی و ثبت عملیات مربوط به اصلاح و بستن حسابها تسهیل می کند.
کاربرگ جزء مدارک رسمی یا دائمی حسابداری به شمار نمی آید و معمولا با مداد نوشته می شود .بنابراین هر اشتباهی را در آن می توان قبل از تهیه صورتهای مالی پایان دوره ،به آسانی پاک و اصلاح و برطرف کرد.
تعداد ستونهای کاربرگ با توجه به نیاز موسسات ممکن است کم یا زیاد باشد،ولی در هر حال تعبیه حداقل هشت ستون در آن برای ثبت ارقام ضروری است.
8-2. مانده گیری کاربرگ:
بعد از اینکه مانده تمام حسابها از بخش ترازآزمایشی اصلاح شده و به بخشهای سود وزیان و ترازنامه نقل شد، ستونهای بخش سودو زیان و بخش ترازنامه جمع زده می شود و سودیا زیان خالص دوره از مابه التفاوت جمع دو ستون بخش سود و زیان بدست می آید. این رقم باید با مابه التفاوت جمع دو ستون بخش تراز نامه مساوی باشد.
9. سند حسابداری :
کشت و صنعت گلستان دزفول
سند حسابداری (کل- تفصیلی)
ضمائم سند:
شماره صفحه:
شماره ثبت در دفتر روزنامه:
شماره سند: تاریخ سند: مبلغ سند:
شرح: سند انبار قطعات از10/10 الی 30/10
کد حساب
شرح حساب
مبلغ تفصیلی
بدهکار
بستانکار
921
300-112
اموال ماشین آلات و تجهیزات
تاسیسات
ماشین آلات
ابزارآلات
اثاثیه
کارهای ساختمانی در جریان ساخت
50000000
690000000
38000000
10018648
788018648
جمع به حروف:
788018648
788018648
امضاء تنظیم کننده: ولیزاده رسیدگی کننده: محمدیان رئیس حسابداری: کاظمی مدیرمالی: آقایی
کشت و صنعت گلستان
گروه صنایع روغن نباتی
حواله انبار
شماره سند
4068
تاریخ کدانبار نام انبار کد مرکز
29/10/84 01 انبار قطعات 30149
ردیف
مقدار
واحد
شرح کالا
کدکالا
شماره حساب
–
1000
عدد
سنسور
pf IInd-12-24vdc
485265
421-614-30149
کد فرم:06-01ST-F-
تهیه کننده: تحویل دهنده: تحویل گیرنده صحیح و سالم: مدیر انبارها:
توزیع نسخ:
1- حسابداری 2- حسابداری انبار 3- انبار 4- کاردکس
سیستم خرید:
1 برگ درخواست خرید مواد در سه نسخه تهیه شده و جهت خرید به تدارکات تحویل داده شده می شود.
قسمت تدارکات شامل (1- صادرکننده 2- مدیر کارخانه 3- مدیرمالی 4- مدیرعامل 5- مسئول تدارکات). مسئول تدارکات جنس را تحویل (خرید) و به انبار تحویل داده -سند موقت صادر شده ،مدارک تایید درخواست و سند موقت به حسابداری آورده شده و پس از تایید به انبار صادر شده و کالاها در انبار چیده می شود.
سند حسابداری حواله ها و انبار
تاریخ تهیه گزارش 30/10/1385
از تاریخ:10/10/84 تا تاریخ: 30/10/84
کد حساب
بدهکار- تفصیلی
بستانکار- تفصیلی
بدهکار- کل
بستانکار- کل
کشت و صنعت روغن گلستان دزفول
تراز آزمایشی دفتر کل (چهار ستونی) قبل از بستن حسابها
تاریخ تهیه گزارش 23/2/1384
کد کل
شرح حساب کل
گردش بدهکار
گردش بستانکار
مانده بدهکار
مانده بستانکار
111
نقد و بانک
113
حسابها و اسناد دریافتنی تجاری
114
سایر حسابها واسناد دریافتنی
116
موجودی مواد وکالا
118
سفارشات مواد وکالا
119
پیش پرداخت ها
121
اموال-ماشین آلات وتجهیزات
122
استهلاک انباشته
123
پیش پرداخت های سرمایه ای
124
سفارشات سرمایه ای
125
کالاهای سرمایه ای درجریان ساخت
131
سپرده ها و ودایع بلندمدت
134
سایر دارایی ها
211
حسابها و اسناد پرداختنی تجاری
212
سایر حسابها و اسناد پرداختنی
213
پیش دریافت ها
215
وام و تسهیلات کوتاه مدت بانکی
221
حسابها و اسناد پرداختنی بلند مدت
222
ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان
311
سرمایه
312
سود وزیان انباشته
316
تعهد صاحبان سهام
411
فروش
412
درآمدهای متفرقه
421
هزینه های عملیاتی
422
بهای تمام شده کالای فروش رفته
423
هزینه های عمومی واداری
424
هزینه های فروش و تبلیغات
425
هزینه های مالی
426
هزینه های متفرقه
430
سودو زیان سال جاری
510
حسابهای انتظامی ما نزد دیگران
520
طرف حسابهای انتظامی ما نزد دیگران
530
حسابهای انتظامی دیگران نزد ما
540
طرف حسابهای انتظامی دیگران نزد ما
–
جمع کل
1562848094250
1562848094250
574310733656
574310733656
حسابداری زبان تجارت نامیده می شود، زیرا از طریق گزارشهای مالی که محصول نهایی فرآیند حسابداری است، اطلاعات لازم درباره هر واحد اقتصادی در اختیار اشخاص و موسسات ذینفع و ذیعلاقه قرار می گیرد. این اشخاص شامل مدیران، صاحبان سرمایه، اعتبار دهندگان، سازمانهای مالی و اقتصادی دولتی می باشند. بدین ترتیب، منظور از حسابداری فراهم آوردن گزارشهای مالی درباره انواع موسسات است.
حسابداران افرادی هستند متخصص در امور مالی که می توانند انواع گوناگون اطلاعات مالی را بفهمند و بکار برند. علاوه بر این آنان می دانند که چگونه می توان از اطلاعات مالی برای افزایش کارآرایی سازمانی که در آن اشتغال دارند استفاده کرد. حسابداران علاوه بر ثبت وقایعی که رخ می دهد جنبه های توسعه عملیات و برنامه ریزی آتی را نیز در نظر می گیرند. در این روزگار هیچ واحد اقتصادی نمی تواند بدون بررسی دقیق و همه جانبه مسایل مالی، برای آینده برنامه ریزی کند.
معاملات روزمره، منبع اصلی اطلاعات مورد استفاده حسابداران است. در یک واحد بازرگانی فعالیتهایی نظیر خرید و فروش کالا، خرید ماشین آلات و چرداخت هزینه های جاری مانند اجاره، حقوق، آب و برق از جمله معاملات روزمره است. در یک واحد اجتماعی نظیر باشگاه یا انجمن، معاملات روزمره شامل وصول حق عضویت، ورودیه و همچنین خرید وسایل ورزشی و پرداخت هزینه های جاری است. توانایی ثبت معاملات و درک آنچه میگذرد برای حسابداران کافی نیست، بلکه انان باید بتوانند اطلاعات مالی را به گونه ای برای دیگران بیان و ارایه کنند که قابل درک و مفهوم باشد. چنین کاری برای کسانی که حسابداری می دانند در قالب گزارشهای مالی امکان پذیر است.
10. کدگذاری کالاها:
به ایجاد رویه و سیستمی که بوسیله آن اطلاعات و نشانه های مورد نیاز از شخصی به شخص دیگر یا از نقطه ای به نقطه دیگر به صورت خلاصه منتقل گردد کدگذاری گویند که به معنی رمز یا نشان خاص است و جهت سهولت در کار و تقلیل حجم گفته ها و نوشته ها بکار می رود در کدگذاری ممکنست از عوامل متعددی چون رنگها، نورها، اشکال، اعداد، الفبا و … یا ترکیبی از آنها بهره گرفت اما مهمترین فواید سیستم کدگذاری عبارتند از:
– جلوگیری از نوشتن جملات طویل و توصیفی و شناسایی کردن ساده و دقیق تر کالاها.
– استاندارد کردن کالاها و کمک به جمع آوری صحیح آمار و اطلاعات آماری و محاسباتی.
– ثبت عملیات واردات و صادرات کالاها و نگهداری حساب دقیق موجودی انبار توسط ماشین های الکترونیکی پیشرفته.
– صدور سفارش خرید بطور ساده و مطمئن و دقیق و پیگیری ساده تر امور و سهولت برنامه ریزی و کنترل.
11. فرم ها:
جنس کاغذ فرم ها و ترکیب رنگ آنها حایز اهمیت بسیار است و از رنگ سفید بعنوان برگ اصلی برای مشخص کردن گیرنده فرم بهره گرفته می شود و جهت پر کردن نسخه های اضافی در رنگهای ملایم تر و در تعداد مناسب از کاغذهای نازکتر بهره گرفته می شود.
11-1. سند خرید:
سند خرید یکی از اسناد با اهمیت مربوط به تهیه و تدارک و خرید کالا است و از طرف مامورین خرید و واحدها وابسته به کارپردازی تهیه می شود و باید اطلاعات زیر را شامل شود:
– شماره سند خرید
– تاریخ تنظیم سند
– ماه محاسباتی که سند ضمیمه اسناد آن ماه به ماه حساب منظور می گردد.
– شرح مدارک پیوست که مستند صدور سند و تشخیص مبلغ پرداختی قرار گرفته است و عبارت خواهد بود از مشخصات سابقه و پرونده و شماره تاریخ قرارداد با مجوز خرید.
– مبلغ خرید با تفکیک بهای اصلی کالا و سایر هزینه های وابسته از قبیل عوارض و باربری و غیره و جمع کل.
– مدرک پرداخت موضوع مشخصات چک یا پرداخت.
– امضاء فروشنده از نظر مشخص بودن دریافت کننده بهای کالا.
– ذکر ردیف دفتر اعتبارات و تعیین عنوان حسابی که از آن تامین اعتبار شده است.
– نوع کالا با تعیین مشخصات و شماره بندی آن.
11-2. واحد مقدار وتعریف آن
بهای واحد- مقصود ارزش یک واحد معاملاتی است مانند کیلو،عدد،متر،لیتر و نظایر آن.
مقدار- میزان کلیه کالاهای خریداری شده که نوع واحد آن قبلا تعیین شده است.
مبلغ- که متضمن ارزش کل کالای خریداری شده می باشد واز ضرب نمودن واحد بهاء در تعداد یا مقدار کالا بدست می آید.
12. کد مشخصه موجودی کالا:
هر شرکت بنا به ضرورت و نیاز می تواند کد مشخصه برای کالاهای خود انتخاب و یا اصلا در نظر نگیرد چنانچه تنوع مشخصه هر گروه موجودی زیاد باشد واز 9 نوع تجاوز نماید بهتر است که مشخصات دو رقمی تعیین شود .
ولی درصورتی که اصولا شرکتی بیش از 9 نوع رنگ یا مدل و یا هر مشخصه دیگری را برای کالای خود در نظر نداشته باشد بهتر است از عدد یک رقمی بعد از ممیز استفاده کند ویا در صورتی که اصلا شرکتی نیاز به تعیین مشخصه کالا نداشته باشد استفاده از کد مشخصه کالا به هیچ وجه ضرورت دارد.
12-1. کدهای میله ای ( بارکد Bar code): کدهای میله ای از جمله مکانیسم های ورود و خروج اطلاعات هستند که امروزه در جهان کاربردهای فراوانی یافته است. یکی از مهمترین زمینه های استفاده از کدهای میله ای، شناسایی کالا و حسابداری آنها در منابع، انبارها، فروشگاهها و یا امور مربوط به کتابخانه ها و آرشیوها، امنیت ورود و خروج پرسنل و … است. کدهای میله ای با شکل میله ای عمودی و سایه روشن در کنار هم قرار می گیرند بطوریکه در فاصله خطوط میله ای چاپ شده فضاهای سفید خالی وجود دارند و به نوعی تبدیل به کد رمز دار می گردند.
نمونه بارکد میله ای
کدهای میله ای مجموعه ای از اطلاعات حرفی یا عددی هستند که بصورت میله های روشن و تاریک نمایش داده می شوند و شامل اطلاعاتی از قبیل قیمت، نام محصول، سازنده، وزن، تاریخ انقضا و غیره می باشند و خطوط مذبور اطلاعات متعددی را در خود ذخیره کرده اند.
به طوری که گفته شد کدهای میله ای دارای انواع و اقسام زیادی بوده که هر یک نوع خاصی از اطلاعات را درخود ذخیره و نمایش می دهند به همین دلیل الگوهای خاصی برای نمایش این گونه اطلاعات مورد استفاده قرار می گیرند. هر کد میله ای متشکل شده است از میله های سیاه و فضای خالی بین آنها. با عبور نور کوچک از روی فضاهای خالی و سیاه متناظر با بهای فضاهای موجود خوانده و نام گذاری می شوند. دستگاه Scanner علائم الکتریکی (سیگنال) مناسب با آن را تولید می کند که این سیگنالها توسط دستگاههای کشف رمز تبدیل به اعداد و حروفی می گرند که مقصود اصلی از کدهای میله ای می باشند.
امروزه از انواع سیستمها و استانداردهای متعدد تکنولوژی کد میله ای در سطح جهانی استفاده می نمایند ( در کشور ایران هنوز به گونه ای که لازم است کاربرد این سیستم و استانداردهای آن ناشناخته مانده است و در وسعت زیاد به کار گرفته نشده است).
تولید کنندگان خارجی از این استانداردها برای کد گذاری انواع محصولات و تولیدات خود استفاده می کنند زیرا قادر هستند عملیات جاری خود را سیستماتیک تر انجام دهند و در انجام اموری نظیر کنترل کیفی، کنترل ابزار، هزینه یابی کار انجام شده، محاسبه قیمت تمام شده، پیگیری کار در حال انجام، دریافت سفارش، ارسال کالا، دریافت کالا و دهها مورزد دیگر از آن بهره گیرند.
12-2. کنترل ها: کنترل ها به این گونه است که وقتی کالاها از انبار خارج می شود بر روی آنها برچسب و هر گاه کارتکس مربوط به خود را عالنت زده و به قسمت حسابداری برده می شود و سند آن استعلام شده و با موجودی کالاها مطابقت داده شده تا مطابقتی با هم نداشته باشند و در دفاتر معینی یادداشت و محاسبه می گردند و بر چسب خود در فایل های مخصوصی بایگانی می شوند وثبت حسابداری آن به شرح زیر است:
موجودی مواد
سایر حسابهای پرداختنی
13. روش ارزیابی: شرکت روغن گلستان دزفول برای ارزیابی موجودیهای مواد خود از روشFIFO ( اولین صادره از اولین وارده) استفاده می کند و نمونه ای از آن به شرح زیر است:
اطلاعات مربوط به موجودی مواد، خرید و مصرف مواد اولیه
تاریخ
خرید (تن)
قیمت هر کیلو گرم (ریال)
مصرف (تن)
5/1/78
50
1100
–
6/1/78
–
–
30
9/1/78
40
1200
–
15/1/78
20
1300
–
20/1/78
–
–
60
28/1/78
10
1500
–
موجودی کالاها نیز به صورت دائمی اداره می شود چون شرکت به صورت خصوصی می باشد و حسابها از سالی به سال بعد منتقل می شوند.
کارت حسابداری مواد اولیه
اولین صادره از اولین وارده (FIFO )
موجودی
صادره
وارده
تاریخ
مبلغ-ریال
نرخ
مقدار
مبلغ-ریال
نرخ
مقدار
مبلغ-ریال
نرخ
مقدار
20000
1000
20
1/1
75000
1000
1100
20
50
55000
1100
50
5/1
44000
1100
40
31000
1000
1100
20
10
6/1
92000
1100
1200
40
40
48000
1200
40
9/1
118000
1100
1200
1300
40
40
20
26000
1300
20
15/1
50000
1200
1300
20
20
1100
40
20
20/1
65000
1200
1300
1500
20
20
10
68000
1200
15000
1500
10
28/1
ثبت های روزنامه:
1- موجودی مواد اولیه
بستانکاران
بابت فروش کالا
2- موجودی کالای در جریان ساخت
موجودی مواد اولیه
بابت مصرف مواد مستقیم
3-کنترل حقوق ودستمزد
حسابهای مختلف
بابت حقوق
4- موجودی کالای در جریان ساخت
کنترل سربار
کنترل حقوق و دستمزد
5-کنترل سربار کارخانه
حسابهای مختلف
6- موجودی کالای در جریان ساخت
سربار جذب شده
7- موجودی کالای ساخته شده
موجودی کالای در جریان ساخت
8- قیمت تمام شده کالای فروش رفته
موجودی کالای ساخته شده
بابت قیمت تمام شده کالای فروش رفته
9- بانک
فروش
بابت فروش کالا
10- سربار جذب شده
کسر جذب سربار
کنترل سربارکارخانه
11- قیمت تمام شده کالای فروش رفته
کسر جذب سربار کارخانه
در پایان از راهنمایی های
استاد محترم جناب آقای مهندس بیدخ
و همچنین مدیر مالی شرکت
جناب آقای خسرو آقایی
و حسابدار محترم شرکت روغن ساعی
آقای عظیم افشاریان
و سایر دست اندرکاران محترم این مجموعه که اینجانب را در جمع آوری و گردآوری اطلاعات از این موسسه یاری نمودند کمال تشکر و قدر دانی را می نمایم.
2