کار تحقیقی بررسی تاثیر تشویق در افزایش یادگیری

بررسی نحوه تاثیرتشویق در افزایش یادگیری

طرح تحقیق
مقدمه
بیان مسئله
اهداف تحقیق
اهمیت موضوع تحقیق
فرضیه های تحقیق
تعریف واژه ها واصطلاحات
موانع ومحدودیت های تحقیق

مقدمه :
شاید برای عده ای تصور اینکه بتوان در مدرسه ای از تشویق استفاده کرد کمی دشواراست اما واقعیت این است که می توان در سنگر مدارس شاهد حضور با شکوه معلمان وشاگردانی بود که با سرمایه از محبت وچهره های متبسم ومصصم در تلاش هستند که در کارهای خود موفق بوده اند. پس باید رنگ مدرسه ای یادآور زیبائیها ونیکوئیها باشد. چرا که هم انسانها بالاخص نوجوانان محبت پذیر می باشند. ولذا نیاز به محبت از اساسی ترین نیازهای هر انسان می باشد. تشویق نیروها واستعدادهای دانش آموزان را به کار می اندازد واستقامت آنها را در کارها زیاد می کند وموجبات سرعت در کارهای بدنی را فراهم می کند ودر کارهای فکری موجب سعی وکوشش بیشتری می گردد. تشویق وتقویت رفتار مثبت کودکان سبب شکل گیری عادات مطلوب در آنان می شود. به عبارت دیگر از آنجا که از طریق رفتارهای تشویق آمیز کلامی وغیر کلامی مادی وعنوی فردی وگروهی مستقیم وغیر مستقیم مربی بیش از هر چیز به یک نیاز هم نوجوانان یعنی نیاز به محبت متعلق وتوجه پاسخ داده می شود.
ما شاهد بیشترین موثرترین وپایدارترین اثر در رفتار آنان هستیم در حالی که وقتی دانش آموزی را تنبیه می کنیمن نه تنها به هیچ یک از نیازهای خطری واساسی او پاسخ نمی دهیم بلکه تعادل حیاتی اش را برهم زده او را با تجربه ناخوش آیندی که همواره ازآن گریز دارد مواجه می کنیم ولو اینکه بطور موقت رفتار مطلوب آن را کنترل کرده باشیم.
رسول خدا پایه رفتار با کودکان و نوجوانان را بر محبت استوار کرده وسفارش می کند که آنان را گرامی بداریم وبا جایزه ای که امکان وفایش هست انان را تشویق نمائیم
استفاده ازروش تشویق ومحبت یکی از روشهای تربیتی بسیار موثر ونشانه صدر ونقش مطمئنه داشتن فرد است. خدای تعالی رمز پیروزی پیامبر اکرم (ص) رادر همین شرح صدور محبت ورزی پیامبر به امت خود می داند : به موجب لطف ورحمت الهی برایشان اموزشی نجواه وبا انان مشورت کن ( وبه آنان شخصیت بده)
کودک اگر از لحاظ درسی واخلاقی در سطح غیر قابل قبولی باشد باید نقطه مثبتی در وضع رفتار وظاهر او یافت وازآن بعنوان جای پای برای تشویق وی استفاده کرده مثلا ممکن است دستهایش لطیف واز آن بعنوان جای پای برای تشویق وی استفاده کرده مثلا ممکن است دستهایش لطیف ویا موی سرش اصلاح شده ومرتب باشد همچنین ممکن است به تمیزی کفشهایش اهمیت بده ویا دفتر وکتاب خودرا خوب نگه داری کند. به هر حال باید از همان نقطه مثبت و روزنه کوچک نوری به زندگی تحصیلی کودک تابیده شخصیت قابل قبولی از او ساخت وزندگی جدیدی را برایش پی ریزی کرد. سرگرمیها وعلائق کودک نیز نباید از نظر معلم دور نماید.
مقداری توجه وتحسین برای هر کسی مفید است چون انسان نیاز به تایید واحترام دیگران دارد ومی خواهد در هر کاری که فعالیت می کند دیگران کوشش او را قدر بدانند و برایش ارزش قائل شوند. منتها برای سرآمد شدن یا برجسته شدن ودریافت تحسین باید کوشش بیش از حد متعارف داشته والبته به موازات کوشش آمادگی واستعداد آن فعالیت ویژه هم باید در انسان باشد.
کودک باید عمل خوب را بر پایه عمل به وظیفه شخصی واجتماعی وبدون توقع داشتن پاداش انجام دهد ولی والدین به این عنوان که او فردی وظیفه شناس است او را تشویق کنند. تشویق بهتر است صورت مالی پیدا نکند بلکه اولا کودک باید خواندن نماز را مانند دیگران وظیفه خود بداند و ثانیا تشویق ما از او بهعنوان ابزار رضایت از انجام وظیفه اش باشد. یعنی نشان دهیم که از عملش خشنودیم وبعد در بستن بالاتر به او بفهمانیم که خدا هم ازاین عمل او راضی است.
تشویق باید واحد ضوابط وحدود باشد یعنی اینکه نباید فرد برای عمل تشویق شود.
بلکه شایسته است که رفتارهای خاص وبرجسته او مورد ستایش قرار گیرد. اما به جهت گستردگی موضوع فوق دراین پروژه فقط به موضوع تشویق می پردازیم که البته از اهمیت خاصی ( ویژه ای ) نسبت به تنبیه در مواردی نیاز است ولی باید باشد که شاعر عالی مقام سعدی می فرماید :
جمعه به مکتب آورد طفل گریز پای را
درس معلم اربود زمزمه محبتی
بیان مسئله :
با توجه به مسائلی که گذشت می خواهیم بدانیم که چه نوع تشویق اثر مثبت داد و چه نوع آن اثر منفی وآیا تشویق تنها راه موفقیت یک دانش آموزاست ؟ تشویق باید چگونه باشد آیا به نوع واندازه کاری که انجام داده می شود بستگی دارد ؟ آیا واقعا تشویق بیش از روشهای دیگر مانند تنبیه بر پیشرفت تحصیلی دانش اموزان تاثیر دارد؟ تشویق در منزل واز طرف والدین موثرتر است یا از طرف اولیاء مدرسه ؟ آیا از طریق تشویق می توان از نروی یک فرد حداکثر فایده را برد و تمام خواسته خود را بدست آنها (دانش آموازان) برآورده ساخت ؟ و آیا تشویق فردی موثرتر یا تشویق گروهی ؟
اسکینر روانشناس رفتارگرا چنین عقدیده دارد که تنبیه شدید کودکان ونوجوانان در قبال انجام رفتار نا مطلوب ممکن است موقتا به حذف آن رفتار در کودک بینجامد ولی در بیشتر مواقع به بروز رفتارهای جبرانی انتقام جویانه وضد اجتماعی می گردد ویا مشکلات هیجانی دیگری را به بار می آورد تنبیه هایی که معلمان بر کودکان روا می دارند از یک طرف مشکلات عاطفی وا ختلافات رفتاری را موجب می گردد واز طرف دیگر رابطه معلم شاگرد آشفتگی ایجاد کرده وامکان بازسازی وترمیم آن را مشکل ودر مواقعی دور از دسترس می سازد. در چنین شرایطی کودک تصور منفی را که از معلم تنبیه گر دارد ممکن است به معلمان دیگر محیط آموزش وحتی فضای فیزیکی مدرسه …. دهد. معلمان پرخاشگر وهیجانی که از عهده کنترل رفتار خودشان بر نمی آیند با تنبیه های شدید ومکرر آثار سوء در سازگاری شاگردان خود خواهند گذاشت ومقاومت آنها را در یادگیری دروس برخواهند انگیخت.
هدفهای تحقیق
بطور کلی انجام یک تحقیق مستلزم هدفهای است که این هدفها از پیش در نظر هر محققی نقش بسته است چون تشویق در مدارس راهنمائی بطور تمامی مستقیم وغیر مستقیم صورت می گیرد وباد اهداف تحقیق نیز در برگیرنده روشها باشد لازم به ذکر است که تشویق آموز قادر به انجام آن خواهد بود تا فرآیندهای یاد گیری او تقویت
شده وعلاقه به حل مسائل پیدا نماید در این صورت هدفهای این تحقیق عبارتند از :
1- انواع تشویق مستقیم عملکرد ومستقیم دانش آموز را تقویت می نماید.
2- روشهای غیر مستقیم تشویق نیز باعث افزایش کارایی دانش آموزان می گردد.
ضرورت تحقیق ( اهمیت موضوع تحقیق )
از آنجائیکه خانواده ها ومدارس ابتدایی ترین ومهمترین کانون پرورش وتربیت کودکان ونوجوانان هستند وگردانندگان آنها والدین و آموزگاران هستند واصلی ترین نقش را دراین زمینه به عهده دارند باید با اصول وقوانین تربیت آشنایی کامل داشته باشند وآن را به عنوان احسن بکار گیرند. چرا که اگر این اصول وقوانین بکار برده نشوند نباید درانتظار موفقیت آموزش و پرورش باشیم. بنابراین فساد وتزلزل جبران ناپذیر آینده مان دور از انتظار نخواهد بود دراین مصداق شاعر معروف سعدی شیرازی گفت :
تا ثریا می رود دیوار کج
خشت اول گر نهد مهار کج
خداوند عزیز نیکوکاران را مورد تشویق قرار داده ونیکی های آنان را ده برابر پاداش می دهد.
فرضیه های تحقیق
1) به نظر معلمان ومربیان در شهرستان نمونه تا چه اندازه تشویق در امر یادگیری دانش اموزان موثر است
2) به نظر معلمان ومربیان در شهرستان نمونه در چه شرایطی تشویق اثر بیشتری دارد؟
3) به نظر معلمان ومربیان در شهرستان نمونه تشویق توسط چه کسانی صورت بگیرد واثر بیشتری دارد ؟
4) به نظر معلمان ومربیان در شهرستان نمونه کدامیک از روشهای تشویق مستقیم یا تشویق غیر مستقیم موثرتر است ؟
5) به نظر معلمان ومربیان در شهرستان نمونه با توجه به روحیات دانش آموازن اندازه ونوع تشویق باید چقدر باشد تا موثرتر واقع شود.
تعریف واژه ها واصطلاحات
1) تشویق :
فرایند یا روش یا وسیله ای است که ملی آن حالتی مطلوب وخوشایند برای دانش آموزان ایجاد می شود که سبب افزایش عمل مطلوب ویا تکرار آن می شود.
2 ) تشویق غیر مادی :
تایید دانش آموزان در قبال انجام مورد قبول که با دادن چیزی که ارزش پولی نداشته باشد این نوع تشویق به دو صورت کلامی وغیرکلامی انجام می پذیرد تشویق غیر مادی کلامی اغلب رفتارها حرکات واعمالی که بدون استفاده زبان وصرفا با ایما واشاره وحالات ظاهری بدن صورت می گیرد. مانند لبخند زدن، تکان دادن سر به منظور تایید دست زدن روی شانه دانش آموزان ودادن نمره واما تشویق به تشویقی گوئیم که در قبال انجام کار مورد قبول از طرف دانش آموزان توسط معلم با گفتن کلامی مانند : بله خوب است . آفرین ، بارک اله خوشم آمد …. صورت می گیرد.
3 ) تشویق مادی :
به دادن چیزی که دارای ارزش یا کیفیت تجاری یا پولی باشد که معلم به منظور تایید وتمجید رفتار مزایایی مانند کتاب، خودکار، تابلو، ویا حتی پول به دانش آموز می دهد.
4) یادگیری :
ایجاد تغییر نسبتا پایدار در رفتار بالقوه یادگیرنده مشروط بر آنکه این تغییر بر اثر
اخذ تجربه رخ دهد. جامع ترین تعریفی که تا کنون از یادگیری به دست آمده تعریف
هیلگارد (Hilgard) ومارکیز (Marquis) می باشد.
5 ) پیشرفت تحصیلی :
پیشرفت تحصیلی اصطلاحی به معنای موفقیت است وبرابر تعیین پیشرفت آموزش بصورتی که از تستهای از قبیل حساب ودیکته وغیره حاصل می شود.

موانع ومحدودیت های تحقیق
بهترین وقطعی ترین نتایج از تحقیقی به دست می آید که دارای مشکلات ومحدودیت های کمی باشد و چنانچه این مشکلات زیاد باشد درنتیجه تحقیق تاثیر گذاشته ونتایج کاملاً بدست نخواهد آمد.
موانع این تحقیق عبارتند از :
1- عدم دسترسی کافی به منابع کتابخانه ای جهت مطالعات گسترده درباره موضوع.
2- عدم دسترسی به امکانات تایپ وتکثیر و وسایل نقلیه جهت توزیع و جمع آوری مقیاس های درجه بندی مناسب ومعتبر
3- همزمان بودن درس پروژه با سایر دروس دریک ترم.
4- انفرادی بودن تحقیق وعدم وجود دستیاران متخصص دراین پژوهش.

فصل دوم

ادبیات تحقیق
پیشینه تحقیق
نقد وبررسی تحقیقات انجام شده

پیشینه تحقیق
ایجاد شوق ودلبستگی به علم دانش شاگردان :
معلم باید شاگردان خود را به علم ودانش تشویق نماید وفضائل ومزایای علم وعلما را به آنان تذکر دهد ویادآور گردد که علما ودانشمندان وارثان انبیاء وپیمبران ودر پایگاههائی بلند وفرازنده ودرخشان جای دارند پایگاههای که مورد شک انبیاء وشهدا وجانبازان راه خدا می باشد. باید معلم اینگونه سخنان شوق آفرین را که در ملی آیات واخبار و آثار اشعار وامثال بچشم می خورد وبازگو کننده فضائل ومنازل ومقامات والای علم است بگوش آنها برسانند معلم باید از عواملی که او را در تشویق شاگردان به علم و دانش مدد می کند استفاده نماید و به آنها گوشزد کند باید نسبت به مسائل دنیوی به امکانات وبا اندازه کفایت قناعت وسنبده کنند تا ازاین طریق بتواند آنها را از انگیزه دنیا ثرانی که موجب دل مشغولی و پریشانی خاطر آنها می گردد … مدارد
مواسات ودلسوزی معلم نسبت به شاگردان
باید درباره شاگردان خواهان اموری باشد که نسبت به آنها در خور احساس علاقه ودوستی می نماید، واز هر گونه شر وبدی که برای خویش نمی پسند برای شاگردان نیز نپسندد زیرا اینگونه مواسات و برابر اندیشی به شاگردان خلی از کمال ایمان معلم وحسن رفتار وبرداری و نمایانگر روح تعاون و همبستگی معلم نسبت به آنان باشد.
در احادیث صحیح ومعتبر چنین امده است : هیچیک از شما نمی تواند عنوان مومن را ( بمفهوم واقعی آن ) احراز کند مکر آنگاه که نسبت به برادر ایمانی خود همان چیزی را بخواهد که درباره خود نیز بدان احسان علاقه ومحبت کند.
عامل لطف ومحبت ، موثرترین عوامل تعلیم وتربیت است :
بر معلم لازم وضروری است ( اهتمام خویش را در جهت اخلاقی شاگردان بکار گیرد، وآن را از اخلاق زشت وخوبیهایی ناستوده وارتکاب می سازد ویا موجب ترک اشتغالات علمی ویا اهانه ادب به دیگران می گردد جلوگیری کند. معلم باید مراقب باشد که سخنان بیهوده از شاگردان او سرنزند واز معاشرت آنان با اشخاص نا مناسب وامثال اینگونه اعمال ناروا جلوگیری و ممانعت نماید.
برای پیشگیری از سوء رفتار شاگردان وجلوگیری از ارتکاب خلاف لازم است معلم با ایجاد تعریض وکتاب راه گشای تربیت اخلاقی شاگردان بوده وا زتخلف آنها جلوگیری کند در صورتی که ضرورت ایجاد نکند باید از آشکار گوئی وتصریح به تخلف شاگرد خود داری نماید وهواره از عامل لطف ومحبت ومهر ومودت برای ارشاد شاگردان استفاده کند و آنرا بخاطر تخلف وسوء رفتار توبیخ ننماید. چون اولا تصریح و آشکارگویی پرده هیبت وابهت استاد را ار هم دردیده و موجب جرات وجسارت شاگردان در ارتکاب خلاف وسوء رفتار وتخلفهای اخلاقی امروزند راستی باید درباره مراتب مهر ومحبت پیامبر عزیز گرامی اسلام (ص) نسبت به آن مرد اعرابی وبیابانگر اندیشید – که مسجد رابا بول وپیشاب خود آلوده کرد – ( وپیامبر مهربان بجای توبیخ ودرشتخویی از در لطف ودلسوزی وارد شد وازراه محبت این مرد صحراگرد را متوجه زشتی ونادرستی رفتارش نمود آری باید دید که رسول اکرم (ص) با معاویه بن حکم آنگاه که در اثناء غار سخن گفت – چه نوع رفتاری را پیش گرفت ( آنحضرت در ارشاد واز لطف ومحبت استفاده کرد وازاین رهگذر او را به نقص واشکال کارش آشنا ساخت).
فروتنی ونرمش نسبت به دانش آموزان :
نباید معلم با شاگردان خویش رفتاری شکوهمندانه وبزرگ مابانه ای را در بیش گیرد بلکه باید فروتنی ونزمش را در برخورد با شاگردانش بکار برد خداوند متعادل به پیامبر خود می گوید : " واخض جناحک ، سمن اتمبک من المومنین "
پروبال خونین را برای پیروان خود( که با پیرمرد خویش در ایمان به تواظهار علاقه می کند) فروهشته ساز ( ونسبت به آنان متواضع وفروتن باش) رسول خدا (ص) فرمود:
" خداوند متعال به من وحی نمود ( که به شما اعلام کنم تا ) تواضع فروتنی را پیشه خود سازید " تواضع وفروتنی نسبت به تمام طبقات مردم در خور وظیفه اخلاقی هر انسان مومن ومسلمان است علیهذا باید در نظر گرفت که وظیفه معلم نسبت به شاگردان ازاین دیدگاه چگونه است – شاگردانی که همواره در معیت معلم بسر می برند وبه منزله فرزندان او هستند با توجه به این حقیقت که میان شاگردان ومعلم و ملازمت وهمبستگی جالبی برقرار است و شاگردان در پی جوئی از دانشها ومعارف سودمند بدوتکیه می کنند ورای نظر او را ملاک ومعیار ارزیابی علوم ودانشها می دانند وعلاوه براین میان معلم وشاگردان حقوق متقابل دیگری از قبیل : حقوق مصاحبت وهمنشینی صیانت واحترام در رفت وآمد و برخوردها وبشرافت محبت در سیستمهای راستین وعاری از هر شائبه کینه توزی ( وامثال آنها وجود دارد که این حقوق ومعیارها می تواند رابطه معلم وشاگردانش را بطرز جالب ودلنشین سازمان بخشیدن در حدیثی از پیامبر گرامی اسلام (ص) آمده است که فرمود : معلم و آموزگار باشید ( ودرس عشا زمزمه محبت باشد ). در تعلیم خود دشوار وسختگیر نباشید زیرا معلم و آموزگار
از انسان دشوار و سختگیر بهتر وبا ارزش تر است.
تشویق شاگردان به اشتغالات علمی وتحریص بر تکرار دروس :
معلم باید شاگردان را به اشتغالات – علمی در تمام اوقات واعاده و تکرار محفوظات در اوقات مناسب تشویق وتحریص نماید. و راجع به مباحث و مسائل مهمی که برای آنها بیان شده است. پرسش های مطرح سازد.
اگر ملاحظه کرد که شاگردی مسائل ومباحث مذکور را درک کرده وآنها ر ادقیقا بخاطر سپرده است از او احترام وتجلیل بعمل آورده وعلت در حضور دیگران – در صورتیکه بیم عجب و غرور وتباهی حال ومزاج روحی او در میان نباشد – اورا مورد ستایش وتقدیر قرار دهد.
واگر احساس کرد که شاگرد ودانشجویی در حفظ کردن درس ودقت در مباحث ومسائل مربوط به آن کوتاهی ورزیده اورا در نهان ودرغیاب دیگران هشدار داده وتوبیخ نماید. وچنانچه مصلحت چنین شاگردی ایجاب کند علت ودرحضور دیگران وی را بخاطر سهل انگاری مورد ملامت قرار دهد. و اگر این کار را با توجه به مصلحت خود شاگرد انجام گیرد بلامانع می باشد زیرا معلم وامت و وهمچون طبیب وپزشک می باشد که می داند دارو را در چه جائی بکار برد وآن دارو در چه شرایطی می تواند در بیمار موثر وسودمند افتد.
رعایت مساوات در توجه ومحبت به شاگردان :
معلم نباید در اظهار محبت وتوجه والتفات به شاگردان – در صورتی که از لحاظ سن و فظیلت و دینداری با هم برابر باشند تبعیض وتفاوتی را معمول دارد. زیرا تبعیض وعدم رعایت مساوات در محبت وتوجه به آنها با وجود … آنها در شرایط مذکور موجب ناراحتیهای روانی و….. وبیگانگی آنها از یکدیگر می گردند.
لکن اگر بعضی از لحاظ طرز تحصیل وسعی وکوشش وادب ونزاکت بر دیگران مزیت داشته باشد چنانچه معلم ازآنها احترام خاصی بعمل آورد وآن را از لحاظ محبت وتفقد به دیگران ترجیح دهد وضمنا یادآور گردد که علت احترام وتقدیر ویژه او بخاطر همین مزای وموجبات است. در این صورت تبعیض وتفاوت میان شاگردان مانعی ندارد زیرا تقدیر واحترام به شاگردان کوشا و با نزاکت عامل موثری درایجاد تحرک وشادابی وانگیزه مفیدی است که آنان ونیز سایر شاگردان را وادار می سازد تا در انصاف به چنین صفات مطلوب وامتیاز آفرین سعی وکوشش نماید.
( یعنی تقدیر وتشویق از شاگردان کوشا و وظیفه شناس ومودب حس وظیفه شناسی وادب ونزاکت وحسد وجهد در تحصیل ر ادر دیگران بیدار ساخته ونیز خود افرادی که مورد تقدیر واحترام قرار می گیرند با تحرک وشادابی وقدرت فزونتری در اداء وظایف وتکالیف درسی واخلاقی کوشش خواهند کرد.).
احترام به شاگردان وتوجه به مزایای آنها :
باید معلم بیش از آنچه درباره توده مردم اخلاق ورفتار خویش آمیزی را بکار می دارد نسبت به همنشینان وشاگردان خویش رفتار خوشی را در پیش گیرد وشاگردانی را که از لحاظ سن وعلمی ولیاقت وشایستگی شرافت روحی وامثال آنها بر دیگران امتیاز وبرتری دارند مورد … واحترام قرار داد و جایگاه والائی را در جلسه درس – بر حسب تقدم آنها در ورد به مجلس درس در نظر گیرد ونسبت به سایر نیز اظهار لطف ومحبت نمود. وبا سلام و درود صمیمانه وگرم چهره ای گشاده و سیمائی شاداب وقیافه ای متبسم وخندان مراتب خویش را ابراز کرده وبمنظور گرامی داشت مقدم آنها از جای برخیزد اگر چه در بعضی از اخبار واحادیث در مسئله به شاگردان ابهامی بچشم می خورد با این از مضمون این اخبار چنین استفاده می شود که اگر رفتار معلم ، نماینگر احترام به شاگرد باشد این رفتار بعنوان عملی مکروه وناستوده بشمار می آید. علیرغم چنین ابهام اثر طرز برخورد معلم با شاگردان حالی از احترام او باشد به هیچ وجه زشت وناستوده نمی باشد باید یادآور کردیم که تحقیق وبررسی اینگونه اخبار وکیفیت توجه آنها ب هصورتی ک هبا مسئله احترام معلم به شاگردان اصطکاکی پیدا نکند از حوصله این کتاب بیرون است هرانسانی علاقه دارد نزدیکترین محترم ومحبوب باشد بنابراین وظیفه هر فرد انسانی نشان دادن حسن خلق ومحبت واحترام به دیگران است ولی معلم بیش از دیگران موظف به این امر نسبت به شاگردان می باشد بهترنی صفات اخلاقی معلم این است که نسبت به کودکان وشاگردان عاطفه ومحبت نشان دهد چون کودک وشاگرد به توجه واعمال اخلاقی معلم محبت او شدیدا نیازمند است برای انکه شاگرد بتواند با معلم انس پیدا کند وبه او اعتماد نماید باید از محبت وتوجه او اشباح شود وو قتی شاگرد از معلم توجه و محبت و احترام مشاهده نکرد از معلم و استفاده او بیزار می گردد وفرق میان توجه معلم ودیگران از اینجا سرچشمه می گیرد که کودک وقتی از خانه ویا کودکستان و یا مکتب نمی شود و تبادلی دراین محبت انجام نمی گیرد در حالیکه پدر ومادر یا مربی مربی با او در منزل و کودکستان ویا مکتب خانه بارفق ونرمی ومحبت رفتار می کردند لذا ممکن است احیانا این تصور در او آید که معلم مدرسه به او جفا می کند.
روانشناسان در تقسیم نیازمندیهای کودک وخردسال آراء ونظرات گوناگونی اظهار کرده اند ولی بطور مسلم همگی معتقدند که یکی از نیازمندیهای قطعی کودک وشاگرد آن است که مورد محبت ودیگران ومعلم قرار گیرد تا معلم با دیگران بتواند اعتماد وعلاقه او را نسبت به خود و درس خویش جلب کرده وحس اطاعت ومحبت را در او بیدار سازند.
شهید ثانی می گوید : باید معلم به این نیاز روانی شاگرد عنایت داشته باشد وبخصوص هر چه بیشتر احترام ومحبت خود را متوجه شاگردان برجسته مجلس درس خود می نماید. چون انها از او انتظار بیشتری دارند واگر معلم به این حاجت روانی شاگرد آشنائی داشته باشد می تواند آن را در مسیر خوبی رهبری کرده واز ان امر آموزش بهره برداری نماید.
سوال :
مادری با داشتن سه فرزند که درمورد یکی از انها با مشکل مواجه می باشد. او کودکی است که در سنین اول ابتدایی تحصیل می کند همیشه برای ایجاد یک رفتار پسندیده در کودکم از تشویق ( اعم از کلامی وغیر کلامی ) استفاده می نمایم . اما شرایط لازم برای اجرای یک تشویق مفید را بطور کامل نمی دانم او می پرسد تشویق و پاداش مفید باید دارای چه ویژگیها وشرایطی باشد.
پاسخ :
ویژگیهای یک پاداش مفید عبارتند از :
1) متناسب با کاریا عمل انجام شده اند ( پرهیز از افراط وتفریط )
2) علت آن در صورت لزوم برای کودک بیان شده وروشن باشد.
3) تشویق بلافاصله انجام شود. ( پس از مشاهده عمل مطلوب اعمال گردد )
4) پاداش به رفتار مطلوب مربوط شده ودر غیر اینصورت این مورد از کل شخصیت کودک نباید تمجید نمود بلکه از عمل مشخصی که فرد انجام داد تشویق به عمل آید.
5) ترکیبی از پاداش کلامی مسئولیتی ومادی به کار گرفته شود. ( صرف متکی بر تشویق کلامی یا فقط مادی نباشد )
6) تشویق فرزند در خانواده از سوی والدین به صورت پیامهای هماهنگ انجام شود (به کودک پیامهای ضد ونقیض ارسال نکنیم ).
نسبت به دانش آموزان مهربان باشید وآنها ر ابه منزله فرزند خود بدانید. پیامبر اکرم (ص) می فرمود : بدرستی که من برای شما مانند پدر نسبت به فرزندم هستم نزدیکترین صفت به معلمی محبت است ( الرحمن علم القرآن ) کلیه کودکان احتیاج به محبت وسلامت وتملق داشتن وپذیرفته شدن واحترام دارند که شرط اصلی رشد آنها محسوب می شود.
مرغ برای جوجه های خود بال محبت می گشاید وآنها را زیر بال خود جمع می کند و تمام وجود خود را وقف سعادت آنها می کند معلم باید چنین باشد.
مگر نه این است که حسن سلوک وخلق وخود رفتار پیغمبر (ص) بهترین روش تعلیم وتربیت برای مردم بوده پیغمبر اسلام (ص) بدون ذره ای تکبر قیافه گرفتن واهانت کردن مردم رابه خدا می خواند. حسن … روی خوش سخن ملایم عفو واغماض خیرخواهی برای عموم حتی گناهکاران همفکری ومشورت با دیگران تفویض کارها به خدا وتوکل به او از خصوصیات معلم رهرو راه انبیا است. مرا به هیچ کتابی دگر حواله مکن که من حقیقت خود را کتاب می بینم البته شناخت حسد مطلوب دشوار ترین کار معلم است اما شناخت نسبی حتما لازم است ونخستین کام معلم بهتر وشناخت کودکان ونوجوانان را با هم خصوصیات ونیازهای جسمانی عقلانی واقتصادی انهاست باید زبان تکلم وزبان رفتاری کودک ونوجوانان آشنا شویم استعدادها را بشناسیم ودر جهت شکوفایی آن بکوشیم.
ظرفیت جوانان را از فرهنگ اصیل وغنی خودمان پرکنیم چرا اگر لیوانی پرباشد جائی دگر ندارد تاریخ سراسر آکنده است از یافتن کنج به بهای سعی ورنج از کامیابی فارابی در خواندن درس در زیر فانوس تاریخهای سی ساله دهقان طوس اما هرگز نشینیده ایم مرثیه تاریخ را درمرگ استعداد بالقوه کفش دوز زاده عصر ساسانی که به لطف عدل انوشیروانی از تحصیل بازماند کدام جرات یاغی مدعی است که کفش زاده نمی توانند که بوعلی ، فارابی، بیرونی و …. بشود چه کسی درسوک میلیونها کودک استعداد مرده می گردید؟ آری این چنین است استعدادهای مرده گوری ندارد که کسی برآن بگرید.
موضوع نقش مدیران در حل مشکلات عاطفی دانش اموزان از گسترده توانایی واقتدار مدیر می تواند مورد بررسی وارزیابی قرار گیرد. مدیر برای ایجاد هماهنگی وتعیین خط مشی اجرائی باید دارای ویژگیهایی باشد که بخشی از ان ذاتی بوده وبخش دیگر اکتسابی می باشد. در زمینه توانمندی تشخیص ( ادگار، اج، شاین) استدلال می کند که مدیر موفق باید یک تشخیص دهنده خوب باشد وبه روح تحقیق ارزش بگذارد اگر توانائیها ئانگیزه های افراد زیر دست بسیار متغیر است اوباید از چنان حساسیت و توانایی تشخیص برخوردار باشد که بتواند تفاوتهای آنها را احساس ودرک کند.
خداوند از 114 سوره قرآن کریم در 113 سوره به رحمانیت وارحمیت تکیه می کند فقط سوره برائت است که بسم الله در آغاز نیست چون برائت بیزاری واعلان جنگ است وبارحمان ورحیم هم آهنگی ندارد.
رحمان رحمت عامه خداوند ورحیم رحمت خاصه اوست. روی جاذبه ها بیشتر از دفعه ها کار کنید بدانید انچه جسم را تسلیم می کند زوار است و انچه عقل وروح ر اتسلیم میکند منطق وبرهان است سطح انتظارات خود را متناسب با ویژگیهای جسمی وروانی وظرفیت عاطفی وساختار شخصیتی دانش آموزان نمائید. دربرنامه ها روش کار خودتان باید اطمینان حاصل کرد که کودکان دانش اموزان با هیچگونه فشار و بی … عاطفی ویا عدم امنیت روانی مواجه نمی کردند. مهمترین کار معلم ایجاد پل ارتباط احساس است میان خود دانش اموز پلی که درنتیجه اعتماد میان آن دو بوجود می اورد معلم باید برای ساختن چنین پلی دقت کافی وصبر وحوصله وتوجه ودلسوزی صادقانه لازم دارد سعی کنید یا … بچه ها باشید نه خدای نکرده به خاطر آنها توجه داشته باشید که محبت مانند غذا است اگر به مقدار لازم ودرجای خود صرف شود واگر بیش از حد لزوم در مورد غیر متناسب باشد نه تنها سودمند نیست بلکه خطرناک هم است. عدم تعادل در محبت پایه انحراف بچه ها است هرگز سه اصل مهم تعلیم وتربیت آزادی انظباط محبت وعلاقه وامنیت خاطر ر افراموش نکنیم ابتدا در بهانه ای برای انضباط وآزادی را بهانه هرج ومرج قرار ندهیم.
آشنایی با روحیات دانش اموزان اختلاف فردی آنان وخانواده واجتماع و آداب ورسوم افراد برای معلم ضرورت دارد هر انسان یک کتاب است که فقط یک نسخه از او تهیه می شود زبان حال دانش اموزان ما این است :
که مدیر مجرب ضمن بردباری در جمع اوری شواهد وقراین انگیزه های اختلال رفتار در فراگیران باید بداند که آموزش وپرورش از دیر باز نقش اساسی در تداوم وبقای جوامع بشری ایفا کرده است آداب ورسوم اعتقادات وارزشها نگرشها ورفتار ها دانشها و ممارت ها جامعه از طریق فراگردههای پرورشی و آموزش قابل انتقال و دوام بوده اند. بنابراین درجریان تدریس ویادگیری احتمال تاثیر پذیری فراگیران از عوامل محیطی اداری، عاطفی روش تدریس وارتباطات بین فردی گروهی دانش آموزان ومدرسه فراوان می باشد همه این عوامل مورد وارسی قرار دهد تا به حل مشکلات فرد بپردازد.
مدیر روشن بین می تواند که منظومه خانوادگی وجایگاه فرد در بین افراد آن ومناسبات
عاطفی بین والدین وفرزندان چه تاثیری در شخصیت دانش آموزان داشته وزمینه سازگاری ویا عدم سازگاری او خواهد داشت مدیر باید بداند اختلال …. دانش اموز می تواند منشاء یادگیری داشته باشد.
چنانکه یک جامعه شناسی المانی درزمینه نقش رسانه های جمعی در تشدید پدیده جنایت معتقد است. وسایل ارتباط جمعی وبویژه تلویزیون با اشکار ساختن انگیزه های که رفتار غیر اخلاقی ر اتشویق می کنند ویا به حمایت از تخلیل گرایی بر مبنای رفتارهای خلاف وبیمار گونه اجتماعی می پردازند ریشه جنایت را بیش از پیش تقویت می کنند ودانش اموز بی تجربه ومقلد با استفاده از الگوهای بنیادین اینگونه فیلمها شیوه های اعمال قدرت وتوانمندی شخصیتی را بارز می سازد.
مدیر موفق می داند که کودک ونوجوانان از نظر احساسات تند ودرزمان حال زندگی می کند قدرت پیش بینی پیامبر رفتارهای فصلی خود را احتمالا ندارد. برهمین اساس تحت تاثیر عواطف گروه همسالان رفتارها کردارها وگفتاری را پیشیه خود می سازد که ممکن است با معیارها وهنجارهای اجتماعی مغایرت داشته باشد گروه همسالان برخلاف خانواده ومدرسه کاملا حول محور منافع و علایق اعضاء قرار دارد گروه همسالان از طریق اعطای پاداش یا انتقاد وتحریم در قبال همنوایی اعضاء با هنجارهای گروه تاثیر نیرومندی را بررفتار وشخصیت اجتماعی آنان اعمال می نمایند. مدیر توانا در بررسی وحل مشکلات دانش آموزان از تجارب کلیه همکاران مجرب ومتعهد ودلسوز خود استفاده می کند ومی داند که چگونه از روشها وابزار متناسب ومناسب می توان در حل مسایل دانش اموزی کوشید وی می داند که کانالهای پیگیری وبررسی شکل در درون مدرسه وخارج ازآن کدام است وسعی می کند که هر کدام به تناسب اثر بخشی آن اعتقاد نماید مدیر با تجربه با تنبیه بدنی وتوهین با دانش آموزان مشکلدار برخورد نمی کند اگر چه شاید چنین چیزی لازم گردد بلکه سعی می کند علل کردار ورفتار انها را مورد توجه قرار داده با استفاده از فرصتهای ایجاد شده به اصلاح رفتار دانش اموزان بپردازد.
معلم برای اینکه بتواند در تعلیم وتربیت نقش اساسی خونین را به نحو احسن ایفا نماید باید بکوشد که نخست با دانش اموز ودانشجو خویش رابطه برقرار سازد واو را همانند فرزند خویش درزیر چتر محبت بگیرد وبا او دوستانه رفتار کند. محبت آموزگار به شاگرد خویش می تواند به صورت پذیرش نوازش نرمی در گفتار برقرار فضای امن، حمایت تعریف وتحسین تشویق عفو واغماض، عذر پذیری و … آشکار شود.
این محبت باید بگونه ای باشد که متعلم این رابطه حسنه ومحبت آمیز را احساس
نماید ولی به معلم خویش وابستگی پیدا نکند.

محبت درست معلم به متعلم باعث می شود :
اولا – ترس واضطراب بی حوصلگی ، پرخاشگری، سهل انگاری، درانجام وظیفه واموری از این قبیل در متعلم ایجاد نشود ویا اگر داشته به صورت قابل ملاحظه ای کاهش یابد یا حتی از بین برود.
ثانیا – متعلم جدی تر درس می خواند وحرکت وجنب وجوش وی افزایش می یابد واز سوال کردن ودنبال نمودن بحث برای یادگیری استنکاف نمی کنند.
ثالثا – متعلم به معلم خویش اعتماد می کند ومشکلاتش را با او درمیان می گذارد وراهنمایی های اورا مورد توجه قرار می دهد واین امر به حل مشکلاتش می انجامد.
رابعا – متعلم به لزوم برقراری رابطه با دیگران پی می برد وراه صحیح چگونه محبت کردن را نیز عملا یاد می گیرد وبدینوسیله جامعه پذیری در او تقویت می شود وحتی معلم رابه عنوان اسوه خویش می پذیرد وازرفتارهای او سرمشق می گیرد وچگونه صحیح زیستن را می آموزد وشایستگی های اخلاقی ، معنوی واجتماعی او را بکار می بندد.
در فرهنگ تربیتی اسلام پروردگار رحیم وعطوف به عنوان اولین معلم انسان جلوه گر است وتاکید می کند که تعلیم وتربیت افراد را به عهده می گیرد باید خلیفه خدا …. دراین صفت باشد وبه همین جهت پیامبر اسلام که " رحمه اللعالمین " است به عنوان شایسته ترین معلم برای بشریت از ناحیه خداوند برگزیده شده است متعلم نیز باید با معلم خویش رابطه عاطفی پیدا کند واو را کاملا دوست داشته باشد زیرا وقتی متعلم معلم خود را محبوب خویش احساس نماید ازیک سو در یادگیری وتعلم با او همکاری می نماید وبه درس علاقمند می گردد ونه تنها ازتعلم استنکاف نمی کند بلکه تمام همتش این است که با موانع یادگیری مبارزه نماید از این رو در کلاس گوش می دهد وذهنش را به جز آنچه معلم آموزش می دهد معطوف نمی سازد و … از سوی دیگر علاقه حاکم به وجود او باعث می شود به رنگ معلم محبوبش در ایدو در آداب واخلاق اجتماعی و …. از او پیروی نماید وبرای خود شخصیتی بسازد که ممکون با شخصیت برجسته معلمش باشد.

تشویق دانش آموزان بی علاقه وسهل انگار :
عده زیادی از معلمان و والدین ازاینکه بخی از دانش آموزان تکالیف خود را در کلاس درس انجام نمی دهند گله مند بوده ازاین رو دچار تشویق ونگرانی هستند این نگرانی بجاست زیرا اگر دانش اموزی تکالیف خویش را انجام ندهد نمی تواند مطالب درسی
را بخوبی فرا بگیرد ودر نتیجه از همکلاسیهای خود عقب می افتد.
تحقیقات انجام شده نشان می دهد که یکی از علل مردودی دانش اموزان منحل نبودن آنها در کلاس درس ویا انجام ندادن تکالیف مورد نظر است. موارد زیر رهنمودهایی هستند که با به کار بستن آنها می توان دانش آموزان سهل انگار وبی علاقه را برای انجام تکالیف درسی برانگیخت . این قبیل دانش اموزان را با دقت زیر نظر داشته باشید و آنان را به خاطر کمترین کوشش و فعالیت در جهت شروع کار نوشتن تکالیف اشتغال به انجام آن ویا تکمیل تکالیف داده شده ترغیب وتشویق کنید. این روش را شکل دهی رفتار نیز می گویند که در آن هر پاسخی که نزدیک به پاسخ نهایی انجام تکالیف باشد مورد تقویت ….. می گیرد مثلا رفتن کودک به متابخانه نشستن پشت میز مطالعه برداشتن مداد وکاغذ و … همه جزو پاسخها ویارفتارهایی هستند که در جهت انجام تکالیف صورت می گیرند ومی بایست مورد تشویق وتقویت قرار گیرند شما می توانید این کار را با دادن مدا رنگی ، اسباب بازی ، خودنویس و ….. به عنوان جایزه به دانش اموز و یا انجام تشویقهای اجتماعی از قبیل تحسین دانش آموز لبخند زدن به او پرس وجو کردن از وضعیت درسی وی ویا حتی با توجه مهر امیزبه دانش اموز زمانی که وی مشغول انجام تکالیف عملی سازید.
تماس خودرا با دانش آموز حفظ کنید تا بتواند مرتبا اشتغال او را به انجام تکالیف را
تقویت نمائید به عنوان مثال شما می توانید کنار میز دانش آموز مورد نظر بنشینید تا براحتی او را به انجام تکلیف تشویق کنید.
ارتباط خود را با والدین دانش اموز حفظ کنید ( توسط نامه ، تلفن ، ملاقات حضوری وغیره) وایشان را از پیشرفت دانش اموزان درانجام تکالیف آگاه سازید همچنین از والدین دانش آموز بخواهید که وی را به خاطر دادن تکالیف در مدرسه تشویق وتحسین کنند.
نقد وبررسی تحقیقات انجام شده :
در پروهشی که توسط یکی از دانشجویان دانشکده علوم تربیتی تهران در رابطه با همین موضوع انجام شده نتایج زیر بدست امده است.
1) تاثیر تشویق والدین بر پیشرفت تحصیلی دانش اموزان به گونه ای است که دو گروهی که با معدل بالا وپائین به سوال جواب داده اند نظر مساعد ویکسانی را ابراز داشته اند معتقد بودند که از طرف والدین مورد تشویق قرار گرفته اند.
2) تشویق موجب علاقمند شدن دانش آموزان می شود یعنی هرچه قدر دانش آموزان با شوق و ذوق بیشتری درس را فرا گیرند. بیشتر به موضوع درس علاقمند خواهد شد وهمین امر نقش بسیار مهمی را در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارد.
3) معلیمن گرامی کمتر از تنبیه بدنی استفاده کنند ونونهالان را بیشتر مورد لطف ومحبت خود قرار دهند بطوریکه تعداد کمی از دانش آموزان مورد بی محبتی از طرف معلمین خود اقرار می گیرند پس باید روش تربیتی را پیشه کرد که این تعداد کم هم مورد تشویق ومحبت معلمین قرار بگیرند.
4) عواملی مانند حضور همیشگی در کلاس رفتن به گردش علمی وتفریح ومطالعه مرتب همه درسها تاثیر بسزایی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارد.
5) تشویق باید در صورت امکان در سر صف ودرحضور والدین انجام گیرد چون دراین صورت بیشتر نیازهای عاطفی تشویق دهند ارضاء خواهد شد.
6) علاوه بر توشیق نوع برخورد مدیر ومعلم وفهمیدن درس هم از جمله عواملی هستند که باعث رشد تحصیلی خواهد شد
7) 33% دانش آموزان مورد تحقیق ابزار داشته اند که هنوز مورد تشویق قرار نگرفته اند ؟!
8) مدارک گرفتن نمره بیست نباشد بلکه ممتاز شدن درمسائل اخلاقی وشرکت در کلاسهای فوق برنامه نیز مورد توجه قرار گیرد.
در تحقیق که توسط آقای مصطفی ایل جهت پایان نامه خود در فوق لیسانس انجام شده که در رابطه با تشویق وتنبیه در پیشرفت دانش آموزان سال 1370 از دانشگاه تهران دانشکده مدیریت وبرنامه ریزی آموزشی که دراین تحقیق نتایج حاصله ازاین تحقیق تائید فرضیه های آن بوده وثابت کرده که تشویق وتنبیه هردو میزان یادگیری دانش اموازان را افزایش می دهد ولیکن میزان یادگیری دانش آموزانی که مورد تشویق قرار می گیرند بیش از دانش آموزانی است که مورد تنبیه قرار می گیرند.
پایان نامه کارشناسی آقای مهربان سهرابی درمورد تشویق ونقش آن در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان درسال 70 ازدانشکده امور تربیتی برروی 90 تائید می باشد یعنی بین پیشرفت تحصیلی وتشویق دانش آموزان رابطه مستقیمی وجود دارد که این پروژه در بخش سوال برای جمع آوری اطلاعات طرح شده که یک نوع چند ارزشی ودیگری چند عاملی وهویتی می باشد.
پژوهش دانشجو علی عسگری کوچک زاده از دانشکده امور تربیتی درسال 1370 درمورد نقش تشویق درپیشرفت تحصیلی دانش آموزان که به روی یکصد نفر ازدانش آموزان کلاس اول راهنمایی گروه 10- 15 ساله پسر انتخاب شده وانجام گرفته ونتایج کلی اجرای این تحقیق بدین صورت است که سه فرضیه ای که درنظر گرفته شده بود فرضیه های اول و دوم آن به اثبات رسیده ورابطه معنی دار و مستقیمی وجود داشته ودرفرضیه سوم درمیان دو گروه تشویقهای مادی ومعنوی تشویقهای معنوی بیشتری مورد قبول دانش آموزان می باشد.
پژوهش آقای سیف اله قربانی دانشجوی دانشکده امورتربیتی درمورد علل پیشرفت تحصیلی دانش آموازن پس دوره متوسط درسال 1370 برروی 60 نفر از دانش آموزان دبیرستان با 50 فرضیه گرفته که نتایج حاصله ازاین پنج فرضیه به قرار ذیل است.
1) با توجه به اینکه میانگین سواد والدین 40 بوده تا حدودی می تواند علل موثری درپیشرفت تحصیلی باشد.
2) دررابطه با معلم خصوصی به دلیل اینکه 90% از معلم خصوصی استفاده نمی کنند این فرضیه رد می شود.
3) 60% از دانش آموزان از طریق تشویق والدین انجام می گیرد.
4) 90% از دانش آموزان در رشته هایی که تحصیل می کنند که اظهار علاقمندی کرده اند که خود می تواند عامل روانی مناسبی در ادامه تحصیل و موفقیت آنان باشد.
5) معمولا اکثریت افراد نمونه به مشاغل سطوح بالا مثال مهندسی ، پزشکی است
دانشگاه وغیر اشاره کرده اند.
در پژوهشی که توسط یکی از دانشجویان در دانشکده مدیریت وبرنامه ریزی تهران درسال 74 از مدارس ابتدایی منطقه 9 تهران صورت گرفته از دو گروه موفق وناموفق پرسشی دررابطه با لزوم تشویق به عمل آمده که گروه نا موفق 85% گروه موفق 100% جواب مثبت داده اند. این مسئله نشان می دهد که اولا افراد چه موفق وچه نا موفق به لزوم تشویق اعتراف کرده اند و ثانیا افراد نا موفق درتحصیل بیشتر از افراد موفق طالب تحسین هستند.
بررسی تشویق وتنبیه های معمولی درمدارس راهنمایی نیز به عنوان موضوع مورد تحقیق می باشد که توسط خانم نسرین حقیقی انجام گرفته ونتایج ذیل بدست آمده است.
1) تشویق بیشتر از تنبیه درامر یادگیری موثر است.
2) آموزگاران درمدارس دخترانه از تشویق بیشتر از تنبیه استفاده می کنند.
3) تشویقهایی که بیشتر معلمان بکار می برند از نوع کلامی است.
4) تنبیه هایی که معلمان بیشتر بکار می برند از نوع کلامی است
تحقیق دیگر که توسط خواهر آنیتا آزمایش یکی از دانشجویان دانشکده مدیریت وبرنامه ریزی تهران انجام شده دررابطه با همین موضوع نتایج ذیل بدست آمده است نمونه 141 نفری از معلمان شهرستان قم مورد پرسش قرار گرفتند که این تعداد 70 نفرازبخش یک و71 نفر از بخش دوم به صورت تصادفی ساده انتخاب وازآنان نسبت به نوع وکیفیت تشویق پرسش به عمل آمده نتایج ذیل بدست آمد :
1) معلمان ابتدایی بیشتر از تشویقهای کلامی مثل گفتن آفرین ،مرحبا، استفاده می کنند.
2) نمونه مورد نظر موافق تشویق کردن دانش آموزان درجمع بوده ومخالف تشویق بصورت فردی.
3) معلمان مدارس ابتدایی نسبت به استفاده از تشویقهای فاصله متغیر نظر موافق داشتند.
4) معلمان کاملا موافق تشویق های نسبی ثابت ونسبی متغیر می باشند.
5) معلمان نسبت به توشیق کردن دانش آموزان هم به صورت مادی وهم به صورت غیر مادی مواق هستند.
همچنین تحقیقی پیرامون همین موضوع توسط آقای علی اکبر جعفری یکی از دانشجویان دانشکده مدیریت و برنامه ریزی تهران درسال تحصیلی بهمن 75 از دوره راهنمایی مناطق بوئین زهرا بهعمل آمده است برای رسیدن به هدف تحقیق به تعداد 100 نفر از معلمین همین شهرستان ن مورد پرسش قرار گرفتند واین نمونه بصورت
تصادفی انتخاب شده اند ونتایج زیر از تحقیق بدست آمده است.
1 ) بین تشویق اولیای مدرسه درحضور والدین وپیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد.
2 ) تشویق مادی موثرتر از تشویق غیر مادی است
3 ) بین تشویق دانش آموزان وپیشرفت تحصیلی رابطه وجود دارد.
4 ) بین تجربه دبیران دراستفاده از تشویق وپیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد.
5) اندازه ونوع تشویق باید با توجه به روحیات دانش آموزان باشد تا موثر واقع شود.
با توجه به تحقیقاتی که انجام شده به این نتیجه می رسیم که تشویق یک وسیله مناسب برای پیشرفت تحصیلی دانش آموزان می باشد وهمچنین تشویق درحضور دانش آموزان ودرحضور والدین باعث پیشرفت تحصیلی آنها می شود وتشویق باید با توجه به روحیات دانش آموزان ومتناسب با فعالیتهای آنها انجام شود تا موثر واقع شود مطلب مبهم باقی مانده این است که آیا تشویق مستقیم وغیر مستقیم درپیشرفت تحصیلی دانش آموزان تاثیر دارد ویا نه با توجه به تحقیقات انجام شده مشاهده می شود که هردو نقشی درپیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارند.

فصل سوم

روش تحقیق
جامعه آماری
نمونه و روش نمونه گیری
وسایل جمع آوری اطلاعات
روش جمع آوری اطلاعات

روش تحقیق
دراین پژوهش به منظور تجزیه وتحلیل اطلاعات جمع آوری شده از آمار توصیفی بشرح زیر استفاده شده است :
1) تکشیل وتنظیم جداول توزیع فراوانی
2) رسم نمودار میله ای
3) تفسیر کیفی براساس اطلاعات بدست آمده
4) مقایسه پاسخهای نظرات معلمان ومربیان درباره شرایط ارائه گسترش ونتیجه گیری براساس این نظرات.

جامعه آماری :
جامعه مورد مطالعه دبیران ومربیان تربیتی مدارس راهنمایی دخترانه شهرستان نمونه می باشد که از کلیه دبیران دررشته های مختلف مدارس راهنمایی ومربیان پرورشی این شهرستان جهت پرکردن مقیاس درجه بندی به تصادفات انتخاب شده اند.

نمونه و روش نمونه گیری :
از تعداد کل 100 مدرسه راهنمایی موجود درشهرستان نمونه تعداد 50 نفر معلم و50
نفر مربی تربیتی به تصادفات انتخاب شده اند تعداد مقیاس درجه بندی تکمیل شده 120 برگ بود که فقط موفق به جمع آوری 100 برگ از آنها به انجام تحیقات شده ام.
وسایل جمع آوری اطلاعات :
دراین تحقیق برای جمع آوری اطلاعات دررابطه با اهداف وسوالات مورد مطالعه از مقیاس درجه بندی حاوی 30 گزاره که به صورت 5 ارزش می باشد تهیه شده است وهمچنین گزاره ها طوری انتخاب شده اند که با هم رابطه منطقی داشته باشند. تحقیقاتی را که انجام گرفت محقق به این نتیجه رسید که پرسشنامه را تبدیل به مقیاس درجه بندی وسوالات را هم تبدیل به گزاره بکند وبه این ترتیب 30 گزاره که با توجه به موضوع مورد بحث ما بود تهیه گردید.

روش جمع آوری اطلاعات :
برای پرکردن این مقیاس درجه بندی ما اولا 120 عدد مقیاس درجه بندی تکثیر نمودیم وبرای پخش کردن آنها بین دبیران ومربیان تربیتی از طریق آ – پ اقدام نمودم و آنها اجازه دادند. و آنها را در مدارسی که دردسترس خودم بود پخش کردم و آنهایی که دردسترس نبود به مدیران مدارسی که دراداره حضور داشتند پخش کردم. و سپس به مدارس ها مراجعه کردم و مقیاس درجه بندی ها را جمع آوری کردم. وبقیه آن را به اداره مراجعه کردم واز مدیران مدارس که در آنجا حضور داشتن تحویل گرفتم به این ترتیب توانستم از 120 عدد مقیاس درجه بندی فقط 100 عدد از آنها را جمع آوری کنم.

فصل چهارم

بررسی سوال اول تحقیق
بررسی سوال دوم تحقیق
بررسی سوال سوم تحقیق
بررسی سوال چهارم تحقیق
بررسی سوال پنجم تحقیق

یافته ها وتجزیه وتحلیل اطلاعات :
دراین پژوهش همانگونه که قبلا در فصول اشاره شد جامعه درمورد مطالعه دبیران ومربیان مقطع دخترانه شهرستان نمونه می باشد که ازمیان دبیران گروه نمونه 50 نفری انتخاب وهمچنین ازمیان مربیان گروه نمونه 50 نفری انتخاب شده است. هدف اصلی این پژوهش کشف اصول کلی مبتنی برروابط بین متغیرها است. وبه طور کلی با اتکاء به روش توصیفی درصد تعمیم یافته ها به کل جامعه مورد مطالعه هستیم.
توصیف مقدماتی داده های پژوهشی دراین بخش ارائه می شود وبا استفاده از روشهای آماری ( تشکیل جداول ونمودارها برحسب درصد ) صورت می گیرد در تحلیل داده ها که به روش مقایسه ای صورت می گیرد در پی این مطلب هستیم که کدام پاسخها برای این سوالات مطرح شده مناسب است آنها را تجزیه وتحلیل وتفسیر نمائیم.
بررسی سوال اول تحقیق
بنظر معلمان ومربیان در شهرستان نمونه تا چه اندازه تشویق در امر یادگیری دانش موثر است ؟
با توجه به گزاره های شماره 1،2،3،5،7،8،15 که به منظور پاسخگوئی به سوال فوق
تهیه شده است نتایج ذیل حاصل می گردد تشویق وسیله ای مناسب برای پیشگیری امر تعلیم وتربیت است وهمچنین اجرای تشویق در کلاس برای افزایش یادگیری مناسب است واکثر دبیران ومربیان از تشویق جهت پیشرفت تحصیلی ودانش آموزان استفاده می کند پس نباید این تشویق می تواند به عنوان یک عامل بسیار مهم در به کار انداختن ابتکار عمل در دانش آموزان باشد. وبرای اینکه دانش آموزان در حل مسائل جرات پیدا کنند باید از تشویق استفاده نمائیم چرا که مشکل اصلی در کلاس آوردن دانش آموزان پای تابلو وتوضیح خواستن از آنها در حل مسائل است که با انجام تشویقهای مناسب این مسئله برطرف خواهد شد بنظر معلمان تشویق مکرر بروی دانش آموزان از نظر آموزش وتربیتی اثر مثبت ندارد ولی بنظر مربیان تربیتی تشویق مکرر دانش آموزان از نظر آموزشی وتربیتی اثر مثبت دارد.

گزاره شماره (1) تشویق وسیله ای مناسب برای پیشبرد امر تعلیم وتربیت است.

جدول شماره : 4-1 لزوم تشویق در امر تعلیم وتربیت.
کاملا مخالفم
مخالفم
نظری ندارم
موافقم
کاملا موافقم
سطوح
پاسخها
ـــــ
1
1
17
31
تعداد
دبیران
ـــــ
2%
2%
34%
62%
درصد

ـــــ
ـــــ
ـــــ
19
31
تعداد
مدیران
ـــــ
ـــــ
ـــــ
38%
62%
درصد

نمودار شماره 4-1 نمودار میله ای مربوط به گزاره شماره (1)

با توجه به پاسخهایی که در سطوح مختلف به گزاره مذکور داده شده است واضح است که تشویق وسیله ای مناسب برای پیشرفت امر تعلیم وتربیت است چون درصد پاسخ دبیران ومربیان نسبت به بند اول از همه بیشتر است.
گزاره شماره (3) اجرای تشویق در کلاس برای افزایش یادگیری مناسب است.
جدول شماره : 3-4 افزایش یادگیری بر اثر تشویق
کاملا مخالفم
مخالفم
نظری ندارم
موافقم
کاملا موافقم
سطوح
پاسخها
ـــــ
ــــ
4
24
22
تعداد
ـــــ
ــــ
6%
50%
44%
درصد
ـــــ
ـــــ
4
24
22
تعداد
ـــــ
ـــــ
6%
50%
44%
درصد
نمودار شماره 3-4 نمودار میله ای مربوط به گزاره شماره 3

نتیجه گیری :
با عنایت به جدول مربوط به اجرای تشویق در کلاس برای افزایش یادگیری مناسب است چون اکثرا بند اول و دوم را انتخاب کرده اند.
گزاره شماره 5 من همیشه از تشویق جهت پیشرفت تحصیلی دانش آموزان اتسفاده می نمایم.
جدول شماره : 5-4 تشویق جهت پیشرفت تحصیلی
کاملا مخالفم
مخالفم
نظری ندارم
موافقم
کاملا موافقم
سطوح
پاسخها
ـــــ
7
5
27
11
تعداد
ـــــ
14%
10%
56%
20%
درصد
4
4
2
27
13
تعداد
8%
8%
3%
56%
25%
درصد
نمودار شماره 5-4 نمودار میله ای مربوط به گزاره شماره (5)
نتیجه گیری :
با توجه به پاسخهایی که به گزاره داده شده است مشخص است که اکثر دبیران ومربیان جهت پیشرفت تحصیلی دانش آموزان استفاده می نماید.
گزاره شماره 7 تشویق می تواند به عنوان یک عامل بسیار مهم در به کار انداختن ابتکار عمل دانش آموزان باشد
جدول شماره : 7-4 رابطه تشویق با ابتکار عمل
کاملا مخالفم
مخالفم
نظری ندارم
موافقم
کاملا موافقم
سطوح
پاسخها
ـــــ
1
3
26
20
تعداد
ـــــ
2%
4%
54%
40%
درصد
ـــــ
ـــــ
4
26
20
تعداد
ـــــ
ـــــ
8%
52%
40%
درصد
نمودار شماره 7-4 نمودار میله ای مربوط به گزاره شماره 7

گزاره شماره 8 یکی از عوامل مهمی که موجب جرآت در دانش آموزان برای حل مسائل می شود تشویق است.
جدول شماره : 8-4 لزوم تشویق برای جرات حل مسائل
کاملا مخالفم
مخالفم
نظری ندارم
موافقم
کاملا موافقم
سطوح
پاسخها
ـــــ
3
2
30
15
تعداد
ـــــ
6%
4%
28%
32%
درصد
ـــــ
2
2
30
16
تعداد
ـــــ
4%
4%
60%
32%
درصد
نمودار شماره 8-4 نمودار میله ای مربوط به گزاره شماره 8
نتیجه گیری :
با توجه به جدول فوق اکثر دبیران ومربیان کاملا موافقم وموافقم را انتخاب کرده اند به این نتیجه می رسیم که یکی از عواملی که موجب جرات در دانش آموزان برای حل مسائلی می شود تشویق است.
گزاره شماره 5 تشویق مکرر برروی دانش آموزان از نظر آموزش وتربیتی اثر مثبت دارد.
جدول شماره : 15-4 اثرات تشویق مکرر
کاملا مخالفم
مخالفم
نظری ندارم
موافقم
کاملا موافقم
سطوح
پاسخها
2
19
8
16
5
تعداد
4%
38%
16%
30%
12%
درصد
2
10
6
15
15
تعداد
4%
20%
12%
32%
32%
درصد
نمودار شماره (15-4) نمودار میله ای مربوط به گزاره شماره 15
نتیجه گیری :
با توجه به پاسخهای داده شده نشان می دهد که نظر دبیران ومربیان به گزاره شماره 15 تعادل است و 42% به کاملا موافقم وموافقم را انتخاب کرده اند و42% نیز مخالفم وکاملا مخالفم را انتخاب کرده اند واما نظر مربیان به تشویق مکرر بر روی دانش آموزان از نظر آموزش اثر مثبت دارد 64% مربیان کاملا موافقم وموافقم را انتخاب کرده اند و 24% مخالفم وکاملا مخالفم را انتخاب نموده اند.

بررسی سوال دوم تحقیق
به نظر معملمان ومربیان در شهرستان نمونه تشویق در چه شرایطی اثر بیشتری دارد؟
دراین پژوهش سوال فوق نیز تحقیق پیدا می کند با توجه به گزاره های 6،10،11،16،23 واضح است که تشویق در حضور دانش آموزان موثر از تشویق بدون حضور دانش آموزان خواهد شد پس بهتر است برای انجام تشویق دانش آموزان در سر صف را ترجیح می دهند بنظر معلمان دانش آموزان ضعیف باید به موقع تشویق شوند نه اینکه همیشه مورد تشویق قرار گیرند واز نظر مربیان هم نباید دانش آموزان ضعیف را همیشه تشویق کرد بنظر معلمان تشویق بصورت گروهی انجام شود.
گزاره شماره 6 تشویق در حضور دانش آموزان موثرتر از تشویق بدون حضور دانش آموزان است.
جدول شماره 6-4 نمودار میله ای مربوط به گزاره شماره 6
کاملا مخالفم
مخالفم
نظری ندارم
موافقم
کاملا موافقم
سطوح
پاسخها
ـــــ
ـــــ
2
17
31
تعداد
ـــــ
ـــــ
4%
34%
62%
درصد
ـــــ
ـــــ
ــــ
10
40
تعداد
ـــــ
ـــــ
ـــــ
20%
80%
درصد
نمودار شماره 6-4

نتیجه گیری :
جدول فوق گویای این مطلب است که تشویق در حضور دانش آموزان تا حد خیلی زیادی موثرتر از تشویق بدون دیگران است چون 96% از دبیران کاملا موافقم وموافقم را انتخاب کرده اند و همچنین 100 درصد پاسخ دهندگان مربی کاملا موافقم وموافقم را انتخاب نموده اند.
گزاره شمار ه10 تشویق در حضور والدین موجب افزایش پیشرفت دانش آموزان می شود.
جدول شماره : 10-4 تشویق در حضور والدین .
کاملا مخالفم
مخالفم
نظری ندارم
موافقم
کاملا موافقم
سطوح
پاسخها
ـــــ
ـــــ
2
17
31
تعداد
ـــــ
ـــــ
4%
34%
62%
درصد
ـــــ
ـــــ
ــــ
10
40
تعداد
ـــــ
ـــــ
ـــــ
20%
80%
درصد
جدول شماره 10-4 نمودار میله ای

نتیجه گیری :
جدول فوق نشان می دهد که 80 درصد دبیران کاملا موافقم وموافقم را انتخاب نموده اند. 84درصد مربیان کاملا موافقم وموافقم را انتخاب کرده اند پس به این نتیجه می رسیم که تشویق در حضور والدین موجب افزایش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان می شود.
بررسی سوال سوم تحقیق
بنظر معلمان ومربیان در شهرستان نمونه تشویق توسط چه کشانی صورت گیر اثر بیشتری دارد ؟
با توجه به گزاره های 2،12،19،28،29 واضح است تشویق باید توسط چه کسانی انجام شود.
که در مورد احترام دانش آموزان هستند وبا توجه به پاسخهای داده شده مشخص می شود که تشویق توسط والدین در منزل موثر از تشویق در مدرسه نیست چون پاسخها مخالف از تعداد پاسخهای موافق بیشتر است با توجه به پاسخها ی داده شده نشان می دهد محبت مسئولیت مدرسه به دانش آموزان موجب علاقه دانش آموزان به درس می شود وهمچنین یکی از مهمترین روشهای هرمعلم برای تشویق دانش آموزان تایید کردن آنها می باشد ونیز اظهار رضایت معلم یا والدین نسبت به دانش آموز در تشویق موثر است.
گزاره شماره 2 تشویق باید توسط کسانی انجام شود که مورد احترام دانش آموزان هستند
جدول شماره : 2-4 انجام تشویق افراد مورد احترام
کاملا مخالفم
مخالفم
نظری ندارم
موافقم
کاملا موافقم
سطوح
پاسخها
3
12
5
14
16
تعداد
6%
26%
8%
29%
31%
درصد
6
2
2
15
25
تعداد
12%
4%
4%
29%
51%
درصد
نمودار شماره (2)
نتیجه گیری :
با توجه به جدول فوق چون 31% دبیران جواب کاملا موافقم وهمچنین 51% مربیان جواب کاملا موافقم را انتخاب کرده اند مشخص می شود که تشویق اگر توسط کسانی انجام شود که مورد احترام دانش آموزان هستند تاثیر بیشتری خواهد داشت.
گزاره شماره 12 تشویق توسط والدین درمنزل موثر از تشویق درمدرسه است.
جدول شماره 12-4 تفاوت تشویق والدین درمنزل با تشویق در مدرسه.
کاملا مخالفم
مخالفم
نظری ندارم
موافقم
کاملا موافقم
سطوح
پاسخها

17
18
12
3
تعداد

34%
36%
25%
7%
درصد

29
10
10
3
تعداد

57%
20%
20%
3%
درصد
نمودار میله ای شماره 12
نتیجه گیری :
با توجه به پاسخهای داده شده 30% دبیران کاملا موافقم وموافقم را انتخاب کرده اند و 34% از آنها مخالفم را انتخاب کرده اند و23% مربیان کاملا موافقم وموافقم نظر دادند و 57% نظر مخالف را دارند نشان می دهد که تشویق توسط والدین در منزل از تظویق در مدرسه موثرتر نیست .

بررسی سوال چهارم تحقیق
بنظر معلمان مربیان در شهرستان نمونه کدامیک ازروشهای تشویق مشتقیم یا تشویق غیر مستقیم موثرتر است.
با توجه به گزاره های 4،18،24،25،26،27 خواهیم داشت تشویق کلامی به تنهایی در پیشرفت درسی دانش آموزان نمی تواند موثر واقع شود وهمچنین شرکت دادن دانش آموزان در مباحث کلامی نوعی تشویق خواهد بود وبنابراین تشویق مادی نمی تواند موثرتر از تشویق غیر مادی باشد ونیز تشویق کلامی نمی تواند اثر بیشتری از سایر شیوه های تشویق داشته باشد واما تشویق غیر مستقیم در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان اثر خواهد داشت وهمچنین بیشتر معلمان ومربیان تشویق مستقیم را به غیر مستقیم ترجیح می دهند.
گزاره شماره 4 تشویق کلامی به تنهایی در پیشرفت درس دانش آموزان موثر است.
جدول شماره : 4-4 تشویق کلامی به تنهایی در پیشرفت تحصیلی.

کاملا مخالفم
مخالفم
نظری ندارم
موافقم
کاملا موافقم
سطوح
پاسخها
5
25
5
13
2
تعداد
10%
50%
10%
26%
4%
درصد
8
22
2
12
6
تعداد
16
44%
4%
24%
12%
درصد

نتیجه گیری
با توجه به پاسخهایی که به گزاره داده شده است مشخص می شود که به تشویق کلای به تنهایی نمی تواند در پیشرفت درسی دانش آموزان موثر واقع شود.
گزاره شماره 18 شرکت دادن دانش آموزان در مباحث کلامی نوعی تشویق است.
جدول شماره : 18-4 لزوم بحث کلامی
کاملا مخالفم
مخالفم
نظری ندارم
موافقم
کاملا موافقم
سطوح
پاسخها
2
ـــــ
8
30
11
تعداد
2
ـــــ
16%
60%
22%
درصد
ــــ
ــــ
ـــــ
26
24
تعداد
ــــ
ــــ
ـــــ
52%
48%
درصد
نتیجه گیری :
با توجه به پاسخی وسطوح مختلف به گزاره ها داده شده نشان می دهد که 82% دبیران کاملا موافقم وموافقم را انتخاب کرده اند و2% درصد کاملا مخالفم را انتخاب کرده اند و 100% مربیان کاملا موافقم وموافقم را انتخاب کرده اند پس به این نتیجه می رسیم که شرکت دادن دانش آموزان در مباحث کلامی نوعی تشویق است.

بررسی سوال پنجم تحقیق
بنظر معلمان ومربیان در شهرستان نمونه با توجه به روحیات دانش آموزان اندازه ونوع تشویق باید چقدرباید تا موثر واقع شود.
با توجه به گزاره های 9،13،14،17،20،22،30 داریم تشویق باید متناسب با فعالیتهای دانش آموزان وانتظارات آنها باشد با توجه به پاسخهای ارائه شده به این نتیجه می رسیم که تشویق که تشویق زیاد موجب غرور خودپسندی می شود وهمچنین در هنگام تشویق باید به روحیات دانش آموزان توجه شود.
وبنابراین دانش آموزان خاطی با تشویق آرام نمی شوند وتشویق یک نوع احترام گذاشتن به دانش آموزان است ومحبت معلم به دانش آموزان یک روش بسیار موثر است وهمچنین توجه به رفتار مطلوب دانش آموزان باعث تقویت رفتار او می شود موثر مستلزم رعایت حد واندازه واصول است معنی در هر چیز زیاد حد واندازه واصول رعایت شود تا بتواند مثمرثمر واقع شود.

گزاره شماره 9 تشویق باید متناسب با فعالیتهای دانش آموزان وانتظارات آنها باشد.
جدول شماره 9 تطابق تشویق با فعالیتهای وانتظارات آنها.
کاملا مخالفم
مخالفم
نظری ندارم
موافقم
کاملا موافقم
سطوح
پاسخها
ـــــ
1
2
24
23
تعداد
ــــ
3%
7%
45%
45%
درصد
ــــ
ـــــ
ــــ
22
28
تعداد
ــــ
ــــ
ـــــ
43%
57%
درصد
نمودار شماره 9-4 نمودار میله ای

نتیجه گیری :
با توجه به پاسخهایی که به گزاره داده شده است مشخص می شود تشویق باید متناسب با فعالیتهای دانش آموزان وانتظارات آنها باشد.
گزاره شماره 13 تشویق زیاد موجب غرور وبخودپسندی می شود.
جدول شماره 13-4 اثرات تشویق زیاد
کاملا مخالفم
مخالفم
نظری ندارم
موافقم
کاملا موافقم
سطوح
پاسخها
1
4
6
21
18
تعداد
2%
8%
12%
42%
36%
درصد

4
6
26
14
تعداد

8%
12%
52%
28%
درصد
نمودار شماره 13-4 نمودار میله ای شماره 13
نتیجه گیری :
با توجه به جدول پاسخهایی که دبیران ومربیان داده اند می بینیم که 78% دبیران کاملا موافقم وموافقم را داده اند و10% آنها مخالفم وکاملا مخالفم را انتخاب کرده اند و 80% مربیان نظر موافقم وکاملا موافقم دارند و8% آنها نظر مخالفم دارند پس به این نتیجه می رسیم که تشویق زیاد موجب غرور و خودپسندی می شود.

فصل پنجم

خلاصه ونتیجه گیری
پیشنهادات
منابع و ماخذ

خلاصه ونتیجه گیری
با توجه به تحقیقات انجام شده از فصل یک تا فصل سوم دیدیم که در فصل سوالاتی مطرح وبرای سوالات مطرح شده وبرای سوالات حدود 30 گزاره تهیه وتنظیم گردید وبین دبیران ومربیان تربیتی شهرستان نمونه بخش وجمع آوری انجام گرفت ودر فصل دوم نیز پیشینه مطالعاتی ونقد وبررسی انجام شد ودر فصل سوم هم برای 30 گزاره تهیه شده وجدول نمودار رسم نمودیم واز آنها نتیجه گیری وتفسیر نمودیم واز فصل سوم با توجه به تجزیه وتحلیل هایی که انجام گرفت در فصل سوم ارائه شد.
جامعه آماری پژوهش حاضر را معلمان ومربیان مقطع راهنمایی شهرستان نمونه تشکیل می دهند که ازبین آنها 50 نفر دبیران و 50 نفر مربی تربیتی بصورت تصادفی انتخاب شده است ودراین پژوهش از روشهای آمار توصیفی ورسم جداول فراوانی ونمودار ستونی ونتایج بصورت مقایسه ای استفاده شده است ونتایج حاصل به صورت ذیل می باشد.
با توجه به سوالهای ارائه شده است که تشویق وسیله مناسب برای پیشرفت امر تعلیم وتربیت است وهمچنین تشویق توسط کسانی انجام شود که مورد احترام دانش آموزان هستند واجرای تشویق درکلاس برای افزایش یادگیری مناسب است واکثر معلمین ومربیان تربیتی از تشویق برای پیشرفت تحصیلی استفاده می کنند وتشویق در حضور دانش آموزان موثرتر از تشویق بدون حضور دانش آموزان است وتشویق می تواند یک عامل بسیار مهم در به کار انداختن ابتکار عمل در دانش آموزان باشد وتشویق موجب جرات دانش آموزان برای حل مسائل می شود وتشویق در حضور والدین موجب افزایش پیشرفت تحصیلی آنها می شود وتشویق دانش آموزان موجب علاقه دانش آموزان به درس می شود وهمچنین تشویق یک نوع احترام گذاشتن دانش آموزان گذاشتن به دانش آموزان می باشد ومحبت معلم به دانش آموزان یک تشویق بسیار موثر است وتوجه به رفتارو مطلوب دانش آموزان باعث تقویت رفتار او می شود و تشویق بهتر است بیشتر به صورت گروهی انجام شود وهمچنین تشویق مستقیم وغیر مستقیم در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان اثر بیشتری دارد وتشویق موثر مستلزم رعایت حدود اندازه واصول است.
وبطور کلی می توان گفت که تشویق موجی علاقمند نمودن دانش اموزان به درس می شود هر چند دانش آموزان با شوق وذوق بیشتری درس را فراگیرد بیشتر به موضوع درس علاقمند خواهند شد وهمین امر نقش بسیار مهمی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارد. تشویق محبتی است که ارضاء کننده نیاز است محبت تا آنجا برای انسان لازم وضروری است که اگر به موقع وبه اندازه متناسب در طول زندگی دریافت نکنند دربزرگی به علت احساس خلاء وناکامی رفتار نا بهنجاری پیدا می کند مسئله تشویق
امری است که در خانواده در مدرسه در تشکیلات نظامی کارایی مطلوب دارد.
در پایان ذکر این نکته نیز ضروری است که به جهت مشکلاتی از قبیل مشکلات مالی وزمانی تحقیق دارای محدودیت های نیز می باشد والبته بدیهی است که به غیر از تشویق عوامل متعددی نیز در پیشرفت تحصیلی موثر میباشد که دراین پژوهش فقط به تشویق پرداخته شده است ودر پایان با توجه به یافته های این تحقیق پیشنهاد می شود که تشویق را سر لوحه نظام آموزش و پرورش خود ساخته وسعی نمائید با نظارت صحیح خود این امر مهم جامعه بپوشانید.

پیشنهادات :
1) نتیجه پووهش بیانگر این مطلب که تشویق وشیوه های متداول آن در پیشرفت تحصیلی موثر است لذا پیشنهاد می شود در مقطع راهنمایی از تشویق استفاده شود.
2) دست اندرکاران تعلیم وتربیت باید عامل تشویق را سر لوحه نظام آموزشی وپرورشی خود ساخته وسعی نمایند با نظارت صحیح خود این امر مهم را در همه جا جامعه عمل بپوشانند.
3) به همه همکاران گرامی توصیه می شود تشویق را در اولویت قرار داده واز نتیجه استفاده نکنند تا با تشویق عامل پیشرفت دانش آموزان را در هر چه بیشتر فراهم نمایند.
4) به والدین نیز توصیه می شود برای پیشبرد اهداف تعلیم وتربیت وتاثیر این اهداف در فرزندانشان ازاین عامل در درجه اول استفاده کرده از تاثیرات آن با خبر شده ودر حد لازم ومطلوب از آن امور تحصیلی ویادگیری فرزندانشان کمک بگیرند.
5) با توجه به کمبود منابع وپیشینه ها واهمیت تشویق در نظام تعلیم وتربیت لازم است دراین زمینه تحقیقات کافی زیادی صورت بگیرد.
6) سعی شود به گونه ای با دانش آموزان برخورد شود که ایشان بتوانند آزادانه نظر خود را بیان کنند.
7) با دانش آموزان برخورد معلم گونه داتشه باشید ومواظب برخورد باشید تا شخصیت ایشان لکه دار نشود.

منابع و ماخذ
1) آذردشتی – امیر هوشنگ – مجله تربیت – سال 13 شماره هشتم اردیبهشت 76
2) بهشتی احمد – مجله تربیت شماره 2 – سال هشتم
3) دکتر افروز غلامعلی – چکیده ای از روانشناسی تربیتی – انتشارات کلینی چاپ اول
4) بیابانگرد اسماعیل – مجله تربیت شماره هشتم خرداد ماه 1372
5) شهید ثانی – اداب تعلیم وتربیت در اسلام – نگارش : دکتر محمد باقر حجتی
6) دادستان منصور – لغت نامه روانشناسی چاپ 1356
7) دکتر شرفی محمد – مجله تربیت سال سیزدهم – شماره هشتم – اردیبهشت 76
8) شریعتی رودسری مصطفی – مجله تربیت شماره هشتم – اردیبهشت 76
9) شکرف نجفی ایرج – مجله تربیت – شماره هشتم – اردیبهشت 76
10)دکتر سیف علی اکبر، روانشناسی پرورشی – یادگیری و آموزش چاپ اول 1355
11)دکتر غباری باقر – مجله پیوند شماره 74
12)فرهادیان رضا – مجله تربیت
13)فقیهی علی نقی – مجله تربیت
14)مبینی سیروس – مجله پیوند
15)مدیر عزیزی غلام رضا – مجله پیوند
16)نظیری – سیما – مجله پیوند.

تعداد پاسخهای داده شده دبیران 30 گزاره 5 ارزشی
کاملا مخالفم
مخالفم
نظری ندارم
موافقم
کاملا موافقم
ردیف

1
1
17
31
1
3
12
5
14
16
2

4
24
22
3
5
25
5
13
2
4

7
5
27
11
5

2
17
31
6

1
3
26
20
7

3
2
30
15
8

1
2
24
23
9
1
1
8
24
16
10
1
1
7
28
13
11

17
18
12
3
12
1
4
6
21
18
13

2
29
19
14
2
19
8
16
5
15
2
15
8
15
10
16

13
8
24
5
17
2

8
30
11
18

2
9
23
16
19

2
3
30
15
20

2
3
25
20
21

2
2
26
20
22
1
10
11
12
16
23
4
20
10
11
5
24
1
28
9
7
5
25

3
14
25
8
26

4
11
25
10
27
1
4
5
31
9
28
1
1
6
30
14
29

3
15
32
30
تعداد پاسخهای داده شده مربیان 30 گزاره 5 ارزشی
کاملا مخالفم
مخالفم
نظری ندارم
موافقم
کاملا موافقم
ردیف

19
31
1
6
2
2
15
25
2

4
24
22
3
8
22
2
12
6
4
4
4
2
27
13
5

10
40
6

4
26
20
7

2
2
30
16
8

22
28
9

8
16
26
10

2
2
26
20
11

29
10
10
3
12

4
6
26
14
13

4
17
29
14
2
10
6
15
15
15

16

18
12
24
6
17

26
24
18

2
4
20
24
19

2
2
30
16
20

2
4
30
14
21

2
4
30
24
22
2
20
6
12
10
23
2
28
6
8
6
24

22
4
12
10
25

7
9
23
11
26

6
4
30
10
27

2
8
27
13
28

4
2
30
14
29

4
10
36
30
منابع

[1] احمد بهشتی – مجله تربیت شماره (2) سال هشتم – ص 13
[2] دکتر غلامعلی افروز – چکیده ای از روانشناسی تربیتی چاپ اول – ص 43
[3] رضا فرهادیان – مجله تربیت شماره (1) سال هشتم – ص 19
[4] غلامرضا مدید عزیزی مجله پیوند شماره 74 – خرداد ص 18 – 17
[5] اسماعیل بیابانگر – مجله پیوند – شماره 74 مهر – 1374 ص 43
[6] سیما نظیری – مجله پیوند – شماره 74 اردبیهشت 1374 – ص 42
[7] سیروس ممبینی – مجله پیوند.
[8] تعلیم وتربیت – تربیت معلم، گردآوری وتدوین از محسن شکوهی
[9] دکتر اسماعیل بیابنگر – مجله تربیت – شماره هشتم – خرداد ماه 1372 ص 50
[10] روانشناسی پرورشی – روانشناسی یادگیری وآموزش – دکتر علی اکبر سیف چاپ اول 1355
[11] تعلیم وتربیت – تربیت معلم، گردآوری وتدوین از محسن شکوهی
[12] منصور دادستان – لغت نامه روانشناسی – چاپ 1356
[13] شهید ثانی – آداب تعلیم وتعلم در الام – نگارش – دکتر سید محمد باقر محبتی از ص 226 – 225
[14] از شهید ثانی – آداب تعلیم در الام – نگارش : دکتر سید محمد باقر محبتی ص 226
[15] از شهید ثانی – آداب تعلیم و تعلم در اسلام – نگارش – دکتر سید محمد باقر حجتی از ص 232 تا 231
[16] شهید ثانی – آداب تعلیم وتعلم در اسلام – نکراش دکترسید محمد باقر حجتی ص 243- 242
[17] شهید ثانی – آداب وتعلیم و تعلم در اسلام – نگارش دکتر سید محمد حجتی ص 246
[18] مجله تربیت – سال سیزدهم – اردبیهشت 76 ص 21 دکتر محمد رضا شرفی.
[19] مجله تربیت شماره هشتم – اردبیهشت 76 از ص 35 – 34
[20] مصطفی شریعتی رودسری – مجله تربیت – عشاره هشتم – اردیبهشت 1376 ص 41
[21] امیرهوشنگ آذر دشتی – مجله تربیت – سال سیزدهم – عشار هشتم – 76 ص 43
[22] علی نقی فقیهی – مجله تربیت سال دوازدهم – شماره هشتم اردیبهشت 76 ص 49 – 48
[23] مجله پیوند – دکتر باقر غباری – عشاره 74 – فروردین 76 – ص 30 –

فهرست مطالب
مقدمه : 2
بیان مسئله : 3
هدفهای تحقیق 4
ضرورت تحقیق ( اهمیت موضوع تحقیق ) 4
فرضیه های تحقیق 4
تعریف واژه ها واصطلاحات 5
موانع ومحدودیت های تحقیق 6
فصل دوم 7
پیشینه تحقیق 8
ایجاد شوق ودلبستگی به علم دانش شاگردان : 8
مواسات ودلسوزی معلم نسبت به شاگردان 8
عامل لطف ومحبت ، موثرترین عوامل تعلیم وتربیت است : 8
فروتنی ونرمش نسبت به دانش آموزان : 9
تشویق شاگردان به اشتغالات علمی وتحریص بر تکرار دروس : 9
رعایت مساوات در توجه ومحبت به شاگردان : 10
احترام به شاگردان وتوجه به مزایای آنها : 10
محبت درست معلم به متعلم باعث می شود : 15
تشویق دانش آموزان بی علاقه وسهل انگار : 15
نقد وبررسی تحقیقات انجام شده : 16
فصل سوم 21
روش تحقیق 22
جامعه آماری : 22
نمونه و روش نمونه گیری : 22
وسایل جمع آوری اطلاعات : 22
روش جمع آوری اطلاعات : 23
فصل چهارم 24
یافته ها وتجزیه وتحلیل اطلاعات : 25
بررسی سوال اول تحقیق 25
جدول شماره : 4-1 لزوم تشویق در امر تعلیم وتربیت. 26
جدول شماره : 3-4 افزایش یادگیری بر اثر تشویق 26
نتیجه گیری : 27
جدول شماره : 5-4 تشویق جهت پیشرفت تحصیلی 27
نتیجه گیری : 27
جدول شماره : 7-4 رابطه تشویق با ابتکار عمل 27
جدول شماره : 8-4 لزوم تشویق برای جرات حل مسائل 28
جدول شماره : 15-4 اثرات تشویق مکرر 28
بررسی سوال دوم تحقیق 29
جدول شماره 6-4 نمودار میله ای مربوط به گزاره شماره 6 29
نتیجه گیری : 30
جدول شماره : 10-4 تشویق در حضور والدین . 30
بررسی سوال سوم تحقیق 30
جدول شماره : 2-4 انجام تشویق افراد مورد احترام 31
نتیجه گیری : 31
جدول شماره 12-4 تفاوت تشویق والدین درمنزل با تشویق در مدرسه. 31
بررسی سوال چهارم تحقیق 32
جدول شماره : 4-4 تشویق کلامی به تنهایی در پیشرفت تحصیلی. 32
نتیجه گیری 32
جدول شماره : 18-4 لزوم بحث کلامی 33
بررسی سوال پنجم تحقیق 33
جدول شماره 9 تطابق تشویق با فعالیتهای وانتظارات آنها. 34
جدول شماره 13-4 اثرات تشویق زیاد 34
نتیجه گیری : 34
فصل پنجم 36
خلاصه ونتیجه گیری 37
پیشنهادات : 38
منابع و ماخذ 39
منابع 42

44