پروتکل درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد برای افسردگی
* این پروتکل خلاصه ای از کتابچه راهبرد افسردگی "راب زتل" می باشد. که جلسات درمانی آن را می بایست به شکل زیر دنبال کنید:
• بررسی خلق و به روز رسانی مختصر
• ارتباط دادن با جلسه قبلی
•تنظیم دستور جلسه
• نقد و بررسی تکلیف
• تمرینات حمایتی بالقوه
• خلاصه نهایی
• اختصاص تکلیف
• بازخورد
اطلاعات مربوط به جلسات: اهداف، راهبردهای ممکن ، تکالیف و تمرین های پیشنهادی
توجه: درمانگر باید با تلاش و حرکتی متوالی، به طور مناسب از طریق انجام قسمت های چک لیست زیر به مشکلات درمانجو بپردازد، ممکن است لازم باشد ترتیب
دقیق اجزاء را تغییر، و یا عنوان آن را حذف و یا دوباره اجزای خاصی را اضافه کند. لذا انتظار می رود که برخی از این اجزاء در جلسات متعددی مورد بحث قرار گیرد.
جلسه 1
• هدف:
O هدف از این جلسه معرفی درماندگی خلاق است. کشف اهداف و تلاشهای ناموفق و اینکه درمانجو به این بینش برسد که راهبردهای کنترل او در مقابله با افسردگی تا کنون ناکارآمد بوده است. درمانگر نیز به درک افسردگی از دیدگاه ACT )مانند همجوشی، راهبردهای کنترل عاطفی، فاصله از ارزشها( و ارائه آن می پردازد.
• تمرینات حمایتی بالقوه:
O کسب اهداف اساسی درمانجو
O کسب و آشنایی با تلاش های گذشته درمانجو برای به انجام رساندن اهداف
O استعاره گودال
O معرفی سیستم ناکارآمدی گذشته
O انتخاب گزینه و حرکت به سمت اینکه "کنترل به عنوان یک مشکل" است )اگر زمان اجازه دهد(
• تکلیف:
O ثبت تجربه های روزانه
جلسه 2
• اهداف:
O هدف از این جلسه شرح نتیجه جلسه قبل و اینکه حالت افسردگی مراجع نمایانگر پاسخ محدود به شیوه راهبردهای کنترل می باشد. تمرینات تجربی برای چالش با
اثربخشی راهبردهای کنترل مورد استفاده قرار گیرد. درمانگر باید به معرفی این ایده بپردازد که "کنترل مساله است، نه راه حل ." درمانگر نیز باید به آموزش رابطه بین
خلق و خوی و رفتار با استفاده از نمونه های از زندگی خود درمانجو بپردازد، هدف از آن افزایش تعامل درمانجو در فعالیت هایی است که موجب حس مهارت یا لذت
وی می شود .
• تمرینات حمایتی بالقوه:
O کنترل به عنوان مشکل/ کنترل رویدادهای درونی
O استعاره دروغ سنجی
O استعاره ژله شیرینی ]دونات ژله ای[
O استعاره تقلا درجنگ با هیولا
O منطق فعال سازی رفتاری )برای زندگی کاملتر و غنی تر، برای قطع الگوهای اجتناب به عنوان تغییر افکار و احساسات مخالف(
O تنظیم اولیه هدف رفتاری
O انتخاب تمایل/ پذیرش )اگر زمان اجازه دهد(
• تکلیف:
عملکردی از اهداف رفتاری اولیه و شناخته شده
O تشاددای هنازور لیامت شریذپ / ( ای رد تروص هب موزل قیوعت نتخادنا یارب هسلج 3 )
جلسه 3
• اهداف:
O هدف از این جلسه ادامه استخراج تجربه درمانجو برای تقویت این شناخت بوده که "کنترل یک مشکل است" و معرفی تمایل به تجربه افسردگی بعنوان یک
جایگزین برای کنترل است. درمانگر نیز باید مشکلات را ارزیابی و با فعال سازی رفتاری احتمال موفقیت درمانجو را افزایش دهد.
• تمرینات حمایتی بالقوه:
O درجه موفقیت ظاهری درکنترل عمدی احساسات
O برنامه نویسی از رویدادهای درونی: تمرین اعداد چه هستند؟
O درجه تمایل به عنوان یک جایگزین برای کنترل: استعاره دو مقیاس
O هزینه های عدم تمایل: ناراحتی ناپاک/ بازنگری
O استعاره جعبه پر از مسائل
O تشخیص ساده هدف رفتاری که نیاز به تمایل دارد.
• تکلیف:
O ناراحتی پاک در مقابل ناراحتی ناپاک
O عملکرد در هدف رفتاری تعیین شده
O خاطرات روزانه تمایل )اگر در جلسه 2 تکمیل نشده باشد(
جلسه 4
اهداف:
– هدف از این جلسه معرفی مفهوم گسلش از افکار و احساسات افسرده ساز می باشد. درمانگر باید راهبردهایی را برای گسلش و تغییر کلامی که در
خدمت افزایش به تمایل گرایی باشد را تسهیل کند.
تمرینات حمایتی بالقوه:
– تمرین ذهن شما دوست شما نیست)و نمی تواند بدون آن کار انجام دهد(
-تمرین شیر ، شیر، شیر
– مسافران دراتوبوس
– برگها در جویبار روان
شناسایی هدف ساده رفتاری که نیازمند تمایل و گسلش باشد. –
تکالیف:
– تمرین ذهن آگاهی
– برگه راهنمای "ذهن آگاهی چیست"
– شناسایی عملکرد هدف رفتاری تعیین شده
جلسه 5
اهداف:
– هدف از این جلسه سنجش توانایی درمانجو برای گسلش از افکار و احساسات افسرده ساز و نشان دادن سایر راههای عملی برای پرورش گسلش است.
تمرینات حمایتی بالقوه:
– به چالش کشیدن و یا تضعیف )استدلال بعنوان علتها( تمرین ظرف بستنی
– استفاده از حرف )و( در مقابل)اما(
– من این افکار رادارم
– تمرین دوباره ذهن آگاهی
– شناسایی هدف رفتاری که نیازمند گسلش و تمایل باشند.
تکالیف:
– استدلال بعنوان علتها
– ادامه تمرین ذهن آگاهی
– شناسایی عملکرد اهداف رفتاری تعیین شده
جلسه 6
اهداف:
– هدف دراین جلسه معرفی تمایز خود مفهوم سازی شده در برابر خود مشاهده گر است. خود مشاهده گر باید به عنوان یک چشم انداز شناخته شودکه از
این محدوده گسلش و ذهن آگاهی اتفاق می افتد.
تمرینات حمایتی بالقوه:
– تمرین قطبیت روان
– قیاس تخته شطرنج
– تمرین مشاهده گر
– شناسایی هدف رفتاری ساده که نیازمند گسلش و تمایل هستند.
تکالیف:
– ادامه تمرین ذهن آگاهی
– شناسایی عملکرد هدف رفتاری تعیین شده
جلسه 7
اهداف:
– هدف در این جلسه نشان دادن اهمیت ارزشها و تفهیم به مراجع که چگونه ارزشها "تمایل / پذیرش" را ارزشمند جلوه می دهند. درمانجو باید درک
کند که تمایل داشتن برای فعال سازی رفتاری ضروری است.
تمرینات حمایتی بالقوه:
– مقدمه ای بر ارزشها
ارزش به عنوان رفتار در مقابل ارزش به عنوان احساسات: تمرین جوراب –
– انتخاب ارزشها: انتخاب ها در برابر قضاوت ها/ تصمیم ها
– شناسایی ارزشها: تمرین مراسم دفن/ تمرین سنگ قبر
– شناسایی رفتارمبتنی بر ارزشها)هدف رفتاری(که در این هفته باید انجام شود.
تکالیف:
دستورالعمل مسیر مبتنی بر ارزشها –
– ادامه تمرین ذهن آگاهی،
– اقدام برای شناسایی ارزشهای تعیین شده
جلسه 8
اهداف:
– هدف در این جلسه کمک به درمانجو است که پیوسته حوزه های زندگی را که مطابق با ارزشهای فرد نیست را بشناسد. مراجع باید پیوسته ارزشهایش
را بعنوان منشا تعهد درک کند و آنها را در عملی کردن مفهوم)تمایل( و در خدمت فعال سازی رفتاری و اهداف شخصی خود به کار ببرد.
تمرینات حمایتی بالقوه:
– مطرح کردن ارتباط بین اهداف وارزشها
– مطرح کردن ارتباط بین فرآیند و نتایج: استعاره اسکی بازی
– شناسایی فعالیت مبتنی بر ارزشها)هدف رفتاری(که در این هفته باید انجام داد.
تکالیف:
– عملکرد فعالیت انجام شده مبتنی بر ارزشها
جلسه 9
• هدف:
O هدف از این جلسه کشف ارتباط بین اهداف، فعالیتها و استحکام بخشیدن به عوامل تمایل و گسلش، در خدمت دستیابی به اهداف رفتاری می باشد.
• تمرینات حمایتی بالقوه
O شناسایی ارزش ها )اهداف کوچکتر در خدمت اهداف بزرگتر(
O نقش انتخاب در اعمال متعهدانه )بررسی انتخاب در مقابل قضاوت ها/ تصمیم ها(: استعاره باغبانی
O موانع موجود اهداف و تمایل در پذیرش آنها: استعاره حباب در جاده
O شناسایی یک عمل ارزشی )هدف رفتاری( برای تکلیف در این هفته
• تکلیف:
O عملکرد و اقدام به عمل ارزش مشخص شده
جلسه 10 )و جلسات آینده بدون اختتام(
اهداف
• هدف:
O ادامه تاکید بر مولفه هایی که به مسائل مراجع مربوط می باشد. تکلیف را باید با توجه به ویژگی فعال سازی رفتاری در قالب متعهد کردن به فعالیتهای خاص که
توسط اهداف و ارزش های بزرگتر درمانجو مشخص شده ادامه داد.
• راهبردهای ممکن:
O مهمانان ناخواسته )استعاره معروف آدم بیکار و تنبل(
O ماهیت همه یا هیچ: تمرین جهش
• تکلیف:
O تکلیف را باید با توجه به ویژگی فعال سازی رفتاری در قالب متعهد کردن به فعالیتهای خاص که توسط اهداف و ارزش های بزرگتر درمانجو مشخص شده ادامه داد.
جلسه 00 ) جلسه قبل از اتمام(
• هدف:
O آموزش به درمانجو که خود یک درمانگر باشد. برای به حداکثر رساندن این احتمال که درمانجو مهارت های آموخته در درمان را پس از اتمام درمان بکار ببرد.
پرداختن به نگرانی های درمانجو در مورد خاتمه درمان و آمادگی برای مقابله با شکست های احتمالی بعد از خاتمه درمان.
• راهبردهای ممکن:
O آمادگی برای خاتمه
O شناسایی موانع الگوریتم FEAR
O عمل متعهدانه بر اساس الگوریتم ACT
• تکالیف پیشنهادی:
O گسترش یک برنامه بعد از درمان
O ثبت اهداف مراجع )به عنوان مثال، در 1 ماه، 6 ماه، 1 سال(
O فعال سازی رفتاری
جلسه 02
• هدف:
O منعکس کردن پیشرفت حاصل شده و اهداف پیوسته درمانجو.
• راهبردهای ممکن:
O استعاره دو کوه
O بحث وگفتگو و اصلاح برنامه بعد از درمان