پرسشنامه سرمایه روانشناختی، لوتانز (2007) طراحی شده است. این پرسشنامه دارای 24 سوال و 4 مولفه امیدواری، تاب آوری، خوش بینی و خودکارآمدی می باشد و بر اساس طیف شش گزینه ای لیکرت با سوالاتی مانند (با اعتماد یک مساله طولانی را بررسی می کنم تا یک راه حل بیابم.) به سنجش سرمایه روانشناختی می پردازد.
تعریف عملیاتی متغیر پرسشنامه
در این تحقیق منظور از سرمایه روانشناختی نمره ای است که پاسخ دهندگان به سوالات 24 گویه ای پرسشنامه سرمایه روانشناختی می دهند.
مولفه های پرسشنامه و پرسشنامه
توزیع سوالات سرمایه روانشناختی
مولفه ها
تعداد سوالها
شماره سوالها
خودکارآمدی
6
1-6
امیدواری
6
7-12
تاب آوری
6
13-18
خوش بینی
6
18-24
مولفه
ردیف
عبارات
کاملاً مخالفم
مخالفم
تا حدودی مخالفم
تاحدودی موافقم
موافقم
کاملاً موافقم
خودکارآمدی
1
با اعتماد یک مساله طولانی را بررسی می کنم تا یک راه حل بیابم.
2
من با اعتماد کامل می توانم وظایفم را در کارهای جمعی معین کنم.
3
من با اعتماد می توانم در بحث های اساسی زندگی ام مشارکت کنم.
4
من با اعتماد کامل می توانم اهداف زندگی ام را تعیین کنم.
5
من با اعتماد کامل می توانم در بیرون با مردم روبرو شوم تا درباره مسائل و مشکلات بحث کنم.
6
من با اعتماد کامل می توانم اطلاعات مفیدی به سایر دانشجویان هم رشته ام ارائه کنم.
امیدواری
7
اگر من در کار و موقعیتی گیر بیفتم می توانم راههای زیادی برای خلاص شدن از آن بیابم.
8
در حال حاضر من به شدت اهداف تحصیلی ام را دنبال می کنم.
9
من فکر می کنم روشهای زیادی برای هر مشکل وجود دارد.
10
هم اکنون من خودم را به عنوان موفق ترین فرد در تحصیل می بینم.
11
من می توانم راههای زیادی برای رسیدن به اهداف جاری تحصیلم بیابم.
12
در حال حاضر من می توانم با اهداف تحصیلی که برای خودم مشخص کرده ام روبرو شوم.
تاب آوری
13
زمانی که با مانعی در امور تحصیلی ام روبرو می شوم با زحمت کمی آن را اصلاح می کنم و به کارم ادامه می دهم.
14
من معمولاً مشکلات متنوع را می توانم مدیریت کنم.
15
من اگر مجبور باشم، در حین انجام تکالیف با خودم حرف می زنم.
16
من معمولاً در مواقع فشار کاری یا تحصیلی قدم می زنم.
17
من می توانم بر مشکلاتم غلبه کنم، زیرا که قبلاً تجربه چنین مشکلاتی را داشته ام.
18
من احساس می کنم که می توانم در حین انجام امور تحصیلی چند فعالیت دیگر را نیز انجام دهم.
خوش بینی
19
من انتظار بهترین عملکرد را دارم، حتی زمانی که اهداف کاری ام در حین انجام آنها نامشخص باشند.
20
اگر چیز اشتباهی برایم پیش آید، سعی می کنم عملکرد عاقلانه و بهتری را از خود نشان بدهم.
21
من همیشه جنبه های مثبت کارم را می بینم.
22
من راجع به آنچه که برایم در آینده در ارتباط با کار و تحصیلم اتفاق می افتد خوشبین هستم.
23
در امور تحصیلی کارها هیچ وقت در مسیری که من می خواستم پیش نرفته است.
24
من به امور تحصیلی ام به عنوان بهترین وجه زندگی ام، نگاه می کنم.
به دو طریق می توان از تحلیل این پرسشنامه استفاده کرد
A. تحلیل بر اساس مولفههای پرسشنامه
B. تحلیل بر اسا س میزان نمره به دست آمده
تحلیل بر اساس مولفه های پرسشنامه
به این ترتیب که ابتدا پرسشنامهها را بین جامعه خود تقسیم و پس از تکمیل پرسشنامهها داده ها را وارد نرم افزار اس پی اس اس کنید. البته قبل از وارد کردن داده ها شما باید پرسشنامه را در نرم افزار اس پی اس اس تعریف کنید و سپس شروع به وارد کردن داده ها کنید.
چگونگی کار را برای شفافیت بیشتر به صورت مرحله به مرحله توضیح می دهیم
مرحله اول. وارد کردن اطلاعات تمامی سوالات پرسشنامه ( دقت کنید که شما باید بر اساس طیف لیکرت عمل کنید .
مرحله دوم. پس از وارد کردن داده های همه سوالات، سوالات مربوط به هر مولفه را کمپیوت(compute) کنید. مثلا اگر مولفه اول X و سوالات آن 1 تا 7 است شما باید سوالات 1 تا 7 را compute کنید تا مولفه x ایجاد شود.
به همین ترتیب همه مولفه ها را ایجاد کنید و پس از این کار در نهایت شما باید همه مولفه ها که ایجاد کردید را با هم compute کنید تا این بار متغیر اصلی تحقیق به وجود بیاید که به طور مثال متغیر مدیریت دانش یا … است.
مرحله سوم. حالا شما هم مولفهها را به وجود آورده اید و هم متغیر اصلی تحقیق را؛ حالا می توانید از گرینه آنالیز هر آزمونی که می خواهید برای این پرسشنامه( متغیر) بگیرید.
مثلا می توانید آزمون توصیفی( میانگین، انحراف استاندارد، واریانس) یا می توانید آزمون همبستگی را با یک متغیر دیگر بگیرید.
* نمره گذاری پرسشنامه:
مقیاس درجه بندی سوالهای پرسشنامه پژوهش مقیاس پنج درجه ای لیکرت
گزینه انتخابی
کاملاً مخالفم
مخالفم
تا حدودی مخالفم
تاحدودی موافقم
موافقم
کاملاً موافقم
امتیاز
1
2
3
4
5
6
* تحلیل ( تفسیر) بر اساس میزان نمره پرسشنامه
بر اساس این روش از تحلیل شما نمرههای به دست آمده را جمع کرده و سپس بر اساس جدول زیر قضاوت کنید.توجه داشته باشید میزان امتیاز های زیر برای یک پرسشنامه است در صورتی که به طور مثال شما 10 پرسشنامه داشته باشید باید امتیاز های زیر را ضربدر 10 کنید
مثال: حد پایین نمرات پرسشنامه به طریق زیر بدست آمده است
تعداد سوالات پرسشنامه * 1 = حد پایین نمره
حد پایین نمره
حد متوسط نمرات
حد بالای نمرات
24
60
120
امتیازات خود را از 20 عبارت فوق با یکدیگر جمع نمایید. حداقل امتیاز ممکن 20 و حداکثر 120 خواهد بود.
نمره بین 24 تا 40: میزان سرمایه روانشناختی در حد پایینی می باشد.
نمره بین 40 تا 80: میزان سرمایه روانشناختی در حد متوسطی می باشد.
نمره بالاتر از 80: میزان سرمایه روانشناختی در حد بالایی می باشد.
روایی و پایایی پرسشنامه
روایی ابزار جمع آوری داده ها
اعتبار یا روایی با این مسئله سر و کار دارد که یک ابزار اندازه گیری تا چه حد چیزی را اندازه می گیرد که ما فکر می کنیم( سرمد و همکاران،1390). در این پژوهش روایی پرسشنامه در پروژهش (بهادری خسروشاهی و همکاران، 1391) سنجیده شده است.
پایایی ابزارهای جمع آوری داده ها
قابلیت اعتماد یا پایایی یک ابزار عبارت است از درجه ثبات آن در اندازه گیری هر آنچه اندازه می گیرد یعنی اینکه ابزار اندازه گیری در شرایط یکسان تا چه اندازه نتایج یکسانی به دست می دهد( سرمد و همکاران،1390). ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شده در پژوهش ( بهادری خسروشاهی و همکاران، 1391 ) برای این پرسشنامه بالای 7/0 برآورد شد.
متغیر
آلفای کرونباخ
سرمایه روانشناختی
85/0
منابع:
سرمد، زهره، حجازی، الهه و عباس بازرگان (1390). روش تحقیق در علوم رفتاری، انتشارات آگاه.
بهادری خسروشاهی، جعفر و همکاران (1390). رابطه سرمایه روانشناختی با سرمایه اجتماعی دانشجویان دانشگاه تبریز، مجله تخصصی پژوهش و سلامت، 2(1): 153-145.
پرسشنامه استاندارد سرمایه روانشناختی لوتانز (2007) موسسه آنامیس مهرجنوب
@dr.reza_brm
تلفن: 07633680163