پرسشنامه رفتار رانندگی منچستر (MDBQ) 1990
راننده گرامی:
با عرض سلام خسته نباشید، پرسشنامه ای که پیش رو دارید، صرفاً برای انجام یک کار پژوهشی است، از آنجا که نتایج این پژوهش در بهبود ارائه خدمات به شما موثر خواهد بود، لذا خواهشمند است پرسشنامه را به دقت بخوانید و پاسخ خود را تا آنجا که می توانید بطور دقیق در مقابل هر سوال نوشته و یا مشخص نمایید. از اینکه با ما همکاری می کنید نهایت تشکر و قدردانی را داریم.
جنس: مرد( زن( سن (به سال) شغل: تحصیلات
محل تولد: روستا( شهر( محل سکونت: روستا( شهر(
وضعیت تاهل: مجرد( متاهل( نوع خودرو
آیا گواهینامه رانندگی دارید؟ بلی( خیر(
اگر گواهینامه دارید:
در چه سنی گواهینامه دریافت کردید: چند سال سابقه رانندگی دارید:
میزان ساعات رانندگی در شبانه روز: تاکنون چند بار هنگام رانندگی تصادف کرده اید:
جملات زیر را به دقت مطالعه وگزینه ای را که به بهترین وجه ممکن با خصوصیات شما انطباق دارد، انتخاب کنید.
1- تلاش برای فرار از چراغ خطر با دنده 3
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
2- سرعت سنجتان را نگاه می کنید و متوجه می شوید نادانسته سرعتتان بیش از حد مجاز بوده است.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
3- در حالی که کلید خودرو هنوز داخل است، از ماشین خود خارج شده اید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
4- از راننده ای که آهسته رانندگی می کند، حوصله تان سر می رود و از او سبقت می گیرید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
5- در شب در جاده خارج از شهر با چراغ خاموش به سرعت رانندگی می کنید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
6- قبل از انکه خودرو روشن کرده باشید خواسته اید رانندگی کنید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
7- نزدیک اتومبیل جلویی رانندگی می کنید و مرتباً به آن چراغ میزنید تا از سر راه شما کنار برود.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
8- فراموش کرده اید که خودروتان را کجای یک پارکینگ چند طبقه پارک کرده اید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
9- به علت مشغله ذهنی تشخیص اینکه خودروی جلویی سرعت خود را کاهش داده یا نه برایتان مشکل شده و برای جلوگیری از تصادف مجبور هستید ترمز کنید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
10- خواسته اید برف پاکن را روشن کنید اما به جای آنچراغ را روشن کرده اید و به عکس
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
11- وسیله ای از پشت سر می آید که شما او را ندیده اید یا با سرعت آن را اشتباه تخمین زده اید و انحراف به چپ داشته اید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
12- در هنگام پارک ماشین، فاصله خود را از ماشین مجاور اشتباه تخمین زده و تقریباً به آن برخورده باشید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
13- ناگهان متوجه شده اید که نمی دانید در امتداد کدام جاده رانندگی کرده اید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
14- راه خروجی یک مسیر ماشین رو را گم کرده اید مجبور شده اید مسافت طولانی را دور بزنید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
15- فراموش کرده اید با چه دنده ای در حال رانندگی هستید و مجبور شده اید آن را چک کنید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
16- در یک مسیر دو طرفه که پشت سر یک ماشین که کند حرکت می کند گیر افتاده اید و تصمیم می گیرید در یک شرایط خطرناک از ماشین جلویی سبقت بگیرید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
17- تصمیم گرفته اید به مقصد A بروید اما ناگهان متوجه شده اید در مسیری به مقصد B قرار دارید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
18- از چراغ خطری که تازه قرمز شده است تازه عبور کرده اید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
19- از رفتار راننده عصبانی شده اید و او را تعقیب می کنید تا عصبانیت خود را به او نشان دهید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
20- قبل از آنکه آیننه خود را نگاه کنید تصمیم گرفته اید سبقت بگیرید که با شنیدن صدای بوق خودروی پشت سرتان متوجه می شوید که او قبل از شما سبقت خود را شروع کرده است.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
21- عمداً سرعت قانونی را در اواخر شب یا صبح زود نادیده گرفته اید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
22- اینکه چه موقع تاریخ بیمه یا مالیات جاده شما تماکم شده را فراموش کرده اید و متوجه شده اید که غیر قانونی رانندگی کرده اید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
23-فراموش کرده اید چراغ های خودرویتان را روشن کنید تا هنگامی که متوجه شده اید بقیه اتومبیل ها برای شما چراغ می زنند.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
24- در پیچیدن به سمت چپ با یک دوچرخه سوار در کنار شما بوده است برخورد کرده اید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
25- در حالی که خودروها در یک باند جاده به سمت چپ جاده ی اصلی می پیچند آنقدر حواستان به ترافیکی که از سمت راست می آید جلب شده که ناگهان با خودروی جلویی برخورد می کنید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
26- متوجه شده اید که به دلیل محدودیت های پزشکی خاص مانند افت قند خون یا بالا رفتن فشار خون وضعیت مناسبی برای رانندگی ندارید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
27- نسبت به بعضی از رانندگان بیزاری دارید ئو به هر صورتی که هست می خواهید خصومت خود را به آنها نشان دهید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
28- آنقدر در افکار خودتان غرق شده اید که به یک عابر پیاده در محل خط کشی یا ماشینی که از چراغ خطر قرمز عبور کرده توجهی نکرده اید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
29- در یک خطر زرد به صورت دوتایی که احتمال جریمه شدن هم وجود دارد پارک کرده اید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
30- در موقع سبقت گرفتن سرعت دخوروی جلویی خود را اشتباه تخمین زده اید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
31- در موقع عقب رفتن به کسی که او را ندیده اید برخورد کرده اید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
32- به کسی که از پشت یک اتومبیل یا وسیله ی نقلیه پارک شده ناگهان پیدا می شود توجه نکرده اید و برای ترمز کردن عمدی شده است.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
33- مسیری را اشتباه انتخاب کرده اید و ترافیکی از آن می توانسته اید اجتناب کنید برخورد کرده اید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
34- تنها برای اینکه بفهمید آیا وسایل نقلیه برای عبور از یک خیابان یک طرفه را چراغ های خطر جاده عبور کنند از روی خط کش ممتد از یک وسیله ی نقلیه کندرو سبقت گرفته اید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
35- در داخل یک کوچه یا یک مسیر سخت اتومبیل رو از یک وسیله ای که کند حرکت می کند سبقت گرفته اید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
36- به هنگام سبقت از سمت راست برای اجتناب از برخورد با ماشین رو به رو به طور سرسام آوری سرعت گرفته اید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
37- خطوط تقاطع را در جهت مسیر مخالف قطع کرده اید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
38- علامت رانندگی تالبلو را نتوانسته اید بخوانید و از تقاطع جاده به یک مسیر اشتباه رفته اید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
39- به اتوبوسی که دارد چراغ می زند راه نمی دهید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
40- برای اینکه به ترافیک برخورد نکنید از سمت راست جاده حرکت می کنید و سبقت می گیرید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
41- قبل از انکه به آیننه توجه کنید خواسته اید به سمت چپ یا راست بروید یا دور بزنید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
42- در سبقت گرفتن از وسیله ی نقلیه متوجه نشده اید که سرنشین آن برای گردش به راست علامت می دهد.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
43- در یک مسیر اشتباهی که به یک خیابان یک طرفه منتهی می شود عمداً رانندگی می کنید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
44- به چراغ قرمز موقعی که شب و دیر هنگام است توجه نمی کنید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
45- موقع رانندگی در حالی که حواستان به جاده است به چیزهایی دیگری مانند عوض کردن موچ رادیو یا گوشت کردن به موسیقی هم توجه می کنید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
46- موقع پیچیدن از جاده اصلی به جاده ی کنار متوجه عابر پیاده نبوده اید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
47- به راننده دیگری در خیابان به مسابقه پرداخته اید. (کورس گذاشتن)
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
48- با ماشین هایی که از عقب می ایند در یک مسیر باریک یا مسدود شده مسابقه می گذارید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
49- در یک جاده لغزنده سریع تر ترمز گرفته اید و یا در اثر سرخوردن وارد یک مسیر انحرافی شده اید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
50- موقع رفتن به سمت راست در تخمین فاصله عبوری اشتنباه کرده اید اما از آن موقعیت جان سالم به در برده اید.
هرگز( به ندرت( گاه گاهی( بیشتر اوقات( بطور مکرر( همیشه(
روایی پایایی و نمره گذاری
پرسشنامه رفتار رانندگى منچستر (MDBQ): در سال 1990 و در ساختمان روانشناسى دانشگاه منچستر، به وسیله ریسن و همکارانش تنظیم و تدوین شد. این مقیاس که در کشورهاى مختلف مانند انگلستان، استرالیا، چین و فنلاند اجرا و اعتباریابى شده است. این پرسشنامه شامل 50 سوال است و در یک طیف لیکرتى 1 تا 5 درجه بندى مى شود. سوالات در دو جنبه با یکدیگر فرق دارند؛ یکى در نوع رفتار و دیگرى در میزان خطرى که آن رفتار براى دیگر رانندگان دارد. رفتارهاى ناهنجار شامل 4 دسته هستند: خطاى سهوى، اشتباهات، تخلفات عمدى و تخلفات غیر عمدى. این پرسشنامه از مولفه هاى روانسنجى قابل قبولى برخوردار بود است. پارکر و ریسن (به نقل از عریضى و حقایق، 1388) در بررسى پایایى باز آزمایى 80 نفر راننده و در یک فاصله هفت هفته اى، ضرایب همبستگى 81/0 را برای خطاها و 75/0 برای تخلفات به دست آورده اند. نتایج تحلیل عامل اکتشافى (عریضى و حقایق، 1388) نشان داده که هر 4 عامل این مقیاس از ضرایب همسانى درونى زیادى برخوردارند. (لغزش ها: 77/0، اشتباهات 81/0 ، تخلفات عمدی 86/0 و تخلفات غیر عمدی 65/0).
منبع
عریضى، حمیدرضا؛ حقایق، سید عباس (1388). ویژگى هاى روان سنجى پرسشنامه رفتار رانندگى منچستر، فصلنامه پایش، سال نهم، شماره اول، صص 21-28.