پرسشنامه استاندارد مدیریت دانش پاتریک و همکاران

پرسشنامه مدیریت دانش
شماره
نظر شما راجع به گویه های زیر چه می باشد
خیل زیاد
زیاد
متوسط
کم
خیلی کم
1
در سازمان من، کارکنان ویژه ای مسئول کسب دانش از منابع خارجی است

2
خروجی کار من بر ورودی دانش خارجی متکی است.

3
کارکنان با تجربه از خارج از سازمان استخدام می شوند.

4
درسازمان من، از چرخش شغلی حمایت می شود.

5
از کارکنان باتجربه دعوت می شود تا دانش و تجربه خود را ثبت کنند.

6
من پس از اتمام پروژه، درس هایی را ازآن یاد می گیرم.

7
من تشویق می شوم تا راحل های جایگزین را برای تخصیص های موجود در سازمان پیدا کنم.

8
از پیشنهادات مرتبط با کار در سازمان من حمایت می شود.

9
از دانش موجود جهت توسعه دانش جدید در سازمان استفاده می شود.

10
من تشویق می شوم تا بهترین اقدامات را برای استفاده آینده مشخص کنم.

11
من تشویق می شوم تا عوامل موفقیت را جهت غنی کردن دانشم، تحلیل کنم.

12
من تشویق می شوم تا خطاها و اشتباهات را جهت غنی کردن دانشم، تحلیل کنم.

13
قبل از اینکه داده ها و اطلاعات در سازمان ذخیره شوند، گزنیش و سازماندهی می شوند.

14
در سازمان من، دانش از طریق ابزار الکترونیکی ثبت می شوند.

15
در سازمان من، دانش در حافظه کارکنان قرار دارد.

16
دانش در فایل مرجع شخصی نگهداری می شود.

17
دانش در رویه های سازمان من قرار دارد.

18
دانش به شکل مستنداتی مانند دفترچه های اداری، اقدامات کاری، استاندارهای سازمانی، درس های آموخته شده و… ثبت می شود.

19
اطلاعات حساس/ محرمانه در سازمان محدود شده اند.

20
دستیابی برخی دانش ها ثبت می شود.

21
من می دانم دانش مورد نیازم را کجا پیدا کنم.

22
من می دانم که هنگام نیاز به داش، آنرا از چه کسی تقاضا کنم.

23
کارکنان با تجربه تشویق می شوند تا یک نقش مرید و مربی را برای کارکنان کم تجربه تر و جدید ایفا کنند.

24
دانش کسب شده از پروژه های مختلف، برای تمام اعضای سازمان قابل دسترسی می باشد.

25
دانش از طریق ابزارهای الکترونیک به کل سازمان انتقال داده می شود.

26
در سازمان من دانش ازطریق مستند سازی توزیع می شود

27
کارکنانی که دانش را تسهیم می کنند، پاداش دریافت می کنند.

28
دانش از طریق تعامل روزانه با همکاران در سازمان مانند: زمان های نهار، راهروها و تعاملات اجتماعی تسهیم می شود.

29
دانش در سازمان تنها از طریق تعاملات چهره به چهره انتقال داده می شود.

30
چیدمان و فضای اداره به گونه ای است که کارکنان را تشویق به تسهیم دانش می کند.

31
تسهیم دانش به عنوان یک مقیاس عملکرد کارکنان می باشد.

32
امکان دستیابی به پایگاه های داده سازمان از راه دور فراهم شده است.

33
به کارکنانی با تخصص ویژه، پروژه های ویژه واگذار می شود.

34
کارکنان ویژه ای در سازمان مسئول به روز کردن منظم دانش در پایگاه داده ها/ کتابخانه ها هستند.

35
کارکنان ویژه ای در سازمان مسئول حفظ قابلیت کاربرد دانش در پایگاه داده ها/ کتابخانه ها هستند.

36
من در صورت نیاز، قادر به کسب دانش لازم هستند.

37
یک پست مدیریتی یا یک کارمند ارشد، مسئول رسیدگی به نیازهای دانش در سازمان می باشد.

38
در زمینه چگونگی مدیریت دانش، یک استراتژی/ سیاست روشنی وجود دارد.

مقیاس مدیریت دانش
جهت بررسی مدیریت دانش از پرسشنامه مدیریت دانش پاتریک، همکاران (2009)، استفاده شد. این مقیاس از نوع لیکرتی و دارای 38 گویه می باشد. که پاسخ ها بر روی یک طیف پنج گزینه ای از خیلی کم (1) تا خیلی زیاد (5) نشان داده شده است. نحوه نمره گذاری مقیاس با توجه به مثبت و منفی بودن گویه ها به صورت متفاوت می باشد؛ بدین نحو که نمره گذاری گویه ها مثبت بصورت: خلیی زیاد=5، زیاد=4، متوسط=3، کم=2، خیلی کم=1 و نمره گذاری منفی به صورت عکس نمره گذاری مثبت (که شامل سوال 29 هست می باشد). در این پرسشنامه مدیریت دانش دارای پنج بعد زیر می باشد:
* اکتساب دانش: مسئول بودن کارکنان ویژه ای برای کسب دانش از منابع خارجی، متکی بودن خروجی کار بر ورودی دانش خارجی، استخدام کردن افراد با تجربه از خارج به سازمان، حمایت کردن از چرخش شغلی، دعوت کردن افراد با تجربه برای ثبت کردن دانش و تجربه و گرفتن درس پس از اتمام پروژه می توانند نشان دهنده اکتساب دانش به عنوان یکی از مولفه مدیریت دانش باشد.
* ایجاد دانش: تشویق کردن کارکنان برای پیدا کردن راه حل های جایگزین برای تخصیص های موجود، حمایت کردن از پیشنهادهای مرتبط با کار در سازمان، استفاده کردن از دانش موجود جهت توسعه دانش جدید در سازمان، تشویق شدن کارکنان برای مشخص کردن بهترین اقدمات برای استفاده آینده، تشویق کردن کارکنان برای تحلیل عوامل موفقیت جهت غنی کردن دانش آنها و تشویق کردن کارکنان برای تحلیل خطاها و اشتباهات شان جهت غنی کردن دانش آنها می توانند نمایانگر ایجاد دانش به عنوان مولفه دیگر مدیریت دانش باشد.
* ذخیره کردن دانش: گزینش و سازماندهی کردن داده و اطلاعات در سازمانن قبل از ذخیره شدن، قرار دادن دانش در حافظه کارکنان، نگهداری دانش در فایل مرجع شخصی، قرار داشتن دانش در رویه های سازمان، ثبت شدن دانش به شکل مستنداتی مانند دفترچه های اداری؛ اقدامات کاری؛ استاندارهای سازمانی؛ درس های آموخته شده و…، محدود شدن اطلاعات حساس و محرمانه، ثبت شدن دستبابی برخی دانش ها، دانستن نحوه پیدا کردن جای دانش مورد نیاز و دانستن آنرا از چه کسی تقاضا کردن هنگام نیاز به دانش می توانند نشان دهنده ذخیره دانش به عنوان یکی از مولفه مدیریت دانش باشد.
* توزیع دانش: تشویق کردن کارکنان با تجربه تا ایفای نقش یک مرشد و مربی را برای کارکنان کم تجربه تر و جدید، دسترسی بودن دانش کسب شده از پروژه های مختلف برای تمام اعضای سازمان، انتقال کردن دانش از طریق ابزارهای الکترونیک به کل سازما توزیع کردن دانش از طریق مستندسازی، دادن پاداش به کارکنانی که دانش را تسهیم می کنند، تسهیم دانش از طریق تعامل روزانه با همکاران در سازمان مانند: زمان های نهار؛ راهروها و تعاملات اجتماعی، انتقال دادن دانش تنها از طریق تعاملات چهره به چهره، تشویق شدن کارکنان به تسهیم دانش از طریق نحوه چیدمان فضای اداره، در نظر گرفتن تسهیم دانش به عنوان یک مقیاس عملکرد کارکنان، فراهم شدن راه دور به منظور امکان دستیابی به پایگاه های داده های سازمان و واگذار کردن پروژه ویژه به کارکنان با تخصص ویژه می توانند نشان دهنده توزیع دانش به عنوان یکی دیگر مولفه مدیریت دانش باشد.
* نگهداری دانش: مسئول بودن کارکنان ویژه در سازمان برای به روز کردن منظم دانش در پایگاه داده ها/کتابخانه ها، مسئول بودن کارکنان ویژه در سازمان برای حفظ قابلیت کاربرد دانش در پایگاه داده ها/ کتابخانه ها، قادر بودن کارکنان به کسب دانش لازم در صورت نیاز، در نظر گرفتن مسئول رسیدگی به نیازهای دانش در سازمان با پست مدیریتی و یا یک کارمند ارشد و وجود داشتن سیاست و استراتژی روشنی در زمینه چگونگی مدیریت دانش می توانند نمایگر نگهداری دانش به عنوان یکی از مولفه مدیریت دانش باشد.
سوالات اختصاص یافته جهت سنجش هر بعد از ابعاد مدیریت دانش در جدول زیر آمده است.
سوالات مربوط به ابعاد مدیریت دانش
ابعاد
اکتساب دانش
ایجاد دانش
ذخیره دانش
توزیع دانش
نگهداری دانش
سوالات
6-1
12-7
22-13
33-23
38-34

پایایی مقیاس مدیریت دانش
محققان با اجرای مقدماتی پایایی هر یک از ابعاد مدیریت دانش را به روش آلفای کرانباخ به ترتیب، اکتساب دانش با 6 گویه (78/0)، ایجاد دانش6 گویه (88/0)، ذخیره کردن دانش با 10 گویه (86/0)، توزیع دانش با 11 گویه (91/0)، نگهداری دانش با 5 گویه (86/0) و برای مقیاس مدیریت دانش (95/0) بدست آورند، روایی پرسشنامه با بهره گیری از روش روایی محتوایی و استفاده از دیدگاه متخصصان تعیین شد.

**************************************
فتحی جناقرد، ملیحه (1393). ارتباط مدیریت دانش و یادگیری سازمانی با رفتار شهروندی سازمانی در مدارس متوسطه، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه محقق اردبیلی.
*************************************