بسمه تعالی
پرسشنامه تشخیص هیجان و احساسات
اقتباس از کتاب
Understanding Yourself
انتشارات
SIGNET
مترجم و تنظیم کننده :
ضیاءالدین رضاخانی
آیا فردی هیجانی و تابع احساسات هستید؟
تا چه اندازه قوه تعقل و نیروی منطق بر ما حکم می راند و چه میزان آن هیجانات " حیوانی" بر ما حاکم است؟
انسان ها برحسب میزان کنترلشان بر عواطف و احساسات خود و چیرگی احساسات برآنان متفاوتند. نقطه تعادل این دو به عوامل مزاجی بستگی دارد که (بیشتر ارثی هستند) و بخشی از آن بوسیله پدیده ای که روانشناسان آن را " سطح بیداری" می نامند تعیین می شود و بخشی با آموزش و بخش دیگری با تجربه مشخص می شود.
برای دستیابی به یک تعادل هیجانی ، باید قدرت احساسات خودرابشناسید و بر آن کنترل داشته باشید، بدین معنی که واکنش هیجانی شما نسبت به موقعیت های ایجاد شده متناسب باشد.
این پرسشنامه در تعیین نقطه تعادل شما کمک می کند که آیا احساسات به نفع یا علیه شما کار می کنند؟ پرسشها را با صداقت پاسخ دهید و در انتها با توجه به امتیاز خود ، تحلیل مورد نظر را مطالعه فرمائید.
1- اگر در ارتباط با شرایط کاری خود ، حق انتخاب باشما بود، کدام یک از موارد زیر را ترجیح می دادید؟
الف- کار کردن در ارتباط نزدیک با تعداد زیادی از افراد؟
ب- کار کردن با تعداد کمی از افراد؟
ج-کارکردن به تنهایی؟
2- وقتی برای استراحت مطالعه می کنید، آیا:
الف-کتابهایی با مضمون های واقعی ، تاریخی، سفرنامه ، زندگینامه یا اطلاعات عمومی را انتخاب می کنید؟
ب- رمانهای تاریخی یا اجتماعی را انتخاب می کنید؟
ج- بیش از همه از رمانهای عاشقانه یا تخیلی لذت می برید؟
3- واکنش شما نسبت به فیلم های ترسناک چیست؟
الف- از تماشای آنها حوصله ام سر می رود.
ب- وحشت وجودم راتسخیر می کند.
ج- از تماشای آنها سرگرم می شوم
4- کدام یک از جمله های زیر بیشتر در مورد شما صدق می کند؟
الف- فکرم را مشغول زندگی وروابط دیگران نمی کنم .
ب- دوست دارم از زندگی افرادی که به خوبی آنان را می شناسم ، سر در آوردم.
ج- به جزئیات زندگی دیگران بسیار علاقه مندم و دوست دارم آخرین خبرهای زندگی آنان را بشنوم.
5- آیا با دیدار از نقاط ییلاقی و یا ساحل دریا:
الف- از سکوت و آرامش نسبی آنها ، خشنود می شوید ؟
ب- از تماشای مناظر طبیعی احساس نشاط می کنید؟
ج- پیش خود می گوئید چرا بیشتر به این نقاط نمی آئید؟
6- آیا در سینماها گریه می کنید یا احساس گریه به شما دست می دهد؟
الف- اغلب ب- گاهی ج- هرگز
7- وقتی به دوستان خود خوش آمد می گوئید، آیا معمولاً:
الف- سر تکان می دهید و سلام می کنید؟
ب- لبخند می زنید، دست می دهید وسلام می کنید؟
ج- آنان را در آغوش می کشید؟
8- اگر در هواپیما با غریبه ای ملال آور آشناشوید و او سعی کند شما را به شنیدن داستان زندگیش ترغیب کند، آیا:
الف- با تاسف می گوئید که همیشه با افرادی مانند او برخورد می کنید؟
ب- با علاقه به حرفهایش گوش فرا می دهید؟
ج- سخنش را قطع می کنید و به مطالعه کتابتان مشغول می شوید؟
9- آیا در این مورد که ممکن است در صفحه مربوط به مشکلات مردم در روزنامه ها مطلبی بنویسید، می اندیشید؟
الف- مطمئناً خیر ب- شاید ج- بله
10- در یک مصاحبه شغلی ، سوالاتی شخصی وخصوصی از شما می شود ، آیا:
الف- ناراحت و خشمگین شده واز پاسخ دادن خودداری می کنید؟
ب-باآرامش ، آنچه را که مناسب تشخیص می دهید ، بیان می کنید؟
ج- با وجودی که ازمطرح شدن چنین سوالاتی دلخور می شوید ، اما به آنها پاسخ می دهید؟
11- به رستوران هتل می روید تا با خیالی آسوده یک فنجان قهوه بنوشید. متوجه می شوید خانمی که کنار میز شما نشسته است ، گریه کند. آیا :
الف- می خواهید چیزی بگوئید تا تسلی خاطرش باشد اما خجالت می کشید ؟
ب- از او می پرسید آیا برای کمک به وی کاری از دست شما ساخته است؟
ج- جای خود را تغییر می دهید؟
12- برای صرف شام به منزل دوستتان دعوت شده اید . پس از صرف شام ، او و همسرش به تندی با هم مشاجره می کنند .آیا:
الف- ناراحت می شوید و نمی دانید چه باید بکنید؟
ب- به سرعت آنجا را ترک می کنید؟
ج- سعی می کنید آنان را آشتی دهید؟
13- آیا به دوستانتان هدیه می دهید؟
الف- تنها به مناسبت تولد وسال نو
ب- هر وقت که میلتان بکشد ، به ویژه زمانی که نسبت به آنها احساس صمیمیت می کنید؟
ج- وقتی احساس گناه کرده یا نسبت به آنان غفلت ورزیده اید.
14- فردی که تازه با او آشنا شده اید از شما تعریف وتمجید می کند ، آیا:
الف- از اظهارات او خجل یا دست پاچه می شوید ؟
ب- با احتیاط بااو برخورد می کنید؟
ج- خشنود می شوید و نسبت به او مهر می ورزید؟
15- اگر به خاطر مشکلات مربوط به خانه ، با حالتی گرفته ودمق در محیط کارتان حاضر شوید ، آیا:
الف- همچنان ناراحت بوده و رنجش خودرا نشان می دهید؟
ب- در محیط کار ، مشکلات شخصی خود را فراموش می کنید؟
ج- سعی می کنید منطقی باشید اما خود را تحریک پذیر می یابید؟
16- وقتی رابطه مهمی در زندگی شما مختل شده و به هم می خورد ، آیا:
الف- ناراحت شده اما تا حد ممکن به زندگی معمولی خودادامه می دهید؟
ب- لااقل برای مدتی کوتاه احساس درماندگی می کنید؟
ج- نسبت به آن بی اعتنایی کرده ومانع احساسات غم و اندوه می شوید؟
17- درب را به روی بچه گربه ای ولگرد باز می کنید ، آیا:
الف-او را به داخل خانه برده و ازاو مواظبت می کنید؟
ب- بلا فاصله درب را می بندید؟
ج- او را به داخل راه می دهید وسعی می کنید خانه ای برایش بیابید، اما در نهایت اگر نتوانستید جایی برایش پیدا کنید او را به موسساتی تحویل می دهید که بدون تحمل درد معدومش می کنند؟
18- آیا شما:
الف- نامه ها و یادگاری های قدیمی را دور می اندازید؟
ب- آنها را برای سالیان دراز نگاه می دارید؟
ج- هر چند سال یک بار آنها را مرتب می کنید؟
19- آیا از احساسات گناه وپشیمانی ، رنج می برید؟
الف- بله ، حتی درباره وقایعی که مدتها ازآن می گذرد.
ب- گاهی اوقات
ج- خیر ، دلیلی برای افسوس و حسرت نمی بینید.
20- وقتی باید با کسی که خجالتی یاهیجان زده است ، صحبت کنید ، آیا:
الف- احساس پریشانی کرده و کمرویی آنان به شما نیز سرایت می کند؟
ب- همدلی کرده و سعی می کنید او را از این حالت خارج کنید؟
ج- کمی عصبانی و آزرده می شوید.
21- بچه ها را در چه شرایطی دوست دارید؟
الف- وقتی که خیلی کوچک و بی دفاع هستند ؟
ب- وقتی که بزرگ شده اند؟
ج- وقتی که می توانند حرف بزنند و شخصیت خود را نشان دهند؟
22- همسر شما از اینکه وقت تان را در محیط کار می گذرانید ، شکایت دارد. آیا:
الف- توضیح می دهید که این کاربه خاطر هر دو نفر شماست و در نهایت روال سابق را ادامه می دهید؟
ب- سعی می کنید وقت بیشتری را در خانه صرف کنید ؟
ج- احساس می کنید بین تقاضاهای متضاد خانه و محیط کار گرفتار شده ایدو سعی می کنید پاسخگوی نیازهای هر دو باشید.
23- در پایان یک نمایش بسیار خوب در تئاتر شهر،آیا :
الف- با تمام وجود دست می زنید؟
ب- احساس می کنید که مجبورید دست بزنید؟
ج- شما هم به همراه دیگران دست می زنید اما کمی احساس حماقت می کنید؟
24- وقتی خبرنامه مدرسه یا دبیرستان سابق شما به دستتان می رسد،آیا:
الف- قبل از دور انداختن آن ، نگاهی اجمالی به آن می اندازید ؟
ب- با دقت آن را مطالعه کرده وبرای خود نگاه می دارید؟
ج- نخوانده آن را در سبد آشغال می اندازید؟
25- کسی را در آن سوی خیابان می بینید که مطمئنید او را می شناسید،آیا:
الف- به راهتان ادامه می دهید ؟
ب- برای عرض سلام واحوالپرسی به آنسوی خیابان می روید؟
ج- دست تکان می دهید اما اگر او پاسخ نگفت به راهتان ادامه می دهید ؟
26- به گوشتان می رسد که یکی از دوستانتان درباره شما دچار سوء تفاهم شده و از دستتان عصبانی است ، آیا:
الف- بلافاصله با او تماس می گیرید تا توضیح دهید؟
ب- او را در حال خودش رها می کنید تا موضوع سوء تفاهم را خودش حل کند؟
ج- منتظر فرصتی مناسب می مانید تا با او تماس بگیرید اما درباره سوء تفاهم حرفی به میان نمی آورید؟
27- با هدایایی که خوشتان نمی آید ، چه کار می کنید؟
الف- بلافاصله آنها را سر به نیست می کنید ؟
ب- با لطف و عنایت ویژه ای آنها را نگهداری می کنید؟
ج- آنها را پنهان می کنید و صرفاً وقتی که هدیه دهنده برای دیدار شما می آید ، آنها را بیرون می آورید؟
28- آیا تظاهرات ، آئین های مذهبی یا مراسم ملی :
الف-هیچگونه احساساتی را در شما بر نمی انگیزند؟
ب- احساسات شما را برانگیخته واشک را در چشمانتان جاری می کنند؟
ج- موجب خجالت و شرمندگی شما می شوند؟
29- آیا بدون هیچگونه دلیل آشکار یا واقعی می ترسید؟
الف- اغلب ب- گاهی ج- هرگز
30- کدام یک از جملات زیر بیشتر در مورد شما صدق می کند؟
الف- در اعتماد به احساساتم محتاط عمل می کنم.
ب- احساساتم راهنمای اصلی رفتارم هستند.
ج- احساسات مهم نیستند بلکه نتایج مهم اند.
پاسخنامه آزمون
جنس: سن: سطح تحصیلات: وضعیت تاهل: شغل
سئوال
الف
ب
ج
سئوال
الف
ب
ج
1
16
2
17
3
18
4
19
5
20
6
21
7
22
8
23
9
24
10
25
11
26
12
27
13
28
14
29
15
30
پرسشنامه تشخیص هیجان و احساسات
امتیازات
( امتیازات را جمع کنید تا به تحلیل مورد نظر دست یابید)
سئوال
الف
ب
ج
سئوال
الف
ب
ج
1
3
2
1
16
2
3
1
2
1
2
3
17
3
1
2
3
1
3
2
18
1
3
2
4
1
2
3
19
3
2
1
5
1
3
2
20
2
3
1
6
3
2
1
21
3
1
2
7
1
2
3
22
1
3
2
8
2
3
1
23
3
1
2
9
1
2
3
24
2
3
1
10
3
1
2
25
1
3
2
11
2
3
1
26
3
1
2
12
2
1
3
27
1
3
2
13
1
3
2
28
1
3
2
14
2
1
3
29
3
2
1
15
3
1
2
30
2
3
1
تحلیل
امتیاز باید بین 30 و 90باشد . پس از محاسبه امتیاز ، آن را بر روی دماسنج هیجانی کنترل کنید تابطور تقریب از موقعیت آزمودنی در مقیاس هیجانی آگاهی یابید. امتیاز بدست آمده بر روی دماسنج هیجانی تنها یک شاخص تقریبی است وجهت اطلاعات بیشتر ، مطالب زیر را مطالعه فرمائید . البته می دانید که دستیابی به جزئیات دقیق و صریح در این باره با چنین پرسشنامه ای غیر ممکن است و به همین دلیل هم امتیازات در سه گروه طبقه بندی شده اند :
نمره
تشخیص
تفسیر
50-30
مغزی
اگر امتیاز آزمودنی در این گروه جای میگیرد ، اساساً فردی خونسرد ، آرام ، متین و خوددار می باشد . به ندرت درباره چیزی هیجان زده می شود و حتی دشوارترین یا شاق ترین موقعیت ها نیز وی را به اعمالی خشن وا نمی دارد.حتی اگر عصبانی هم شود، خشم وی به صورت کنترل شده نمود پیدا می کند . شاید این امر آزمودنی را از درگیریهای کلامی یا فیزیکی دور نگه دارد اما معنای دیگرش این است که خشم وی انباشته شده و برای مدتی طولانی دوام می یابد .ضعف عمده آزمودنی در این است که نسبت به احساسات دیگران ناتوان می باشد و احتمالاً زندگی عاطفی و عاشقانه محدودی برای خود درست کرده و ممکن است به " ماهی آب سرد " شهرت یافته باشد.
69-51
متعادل
این یک امتیاز متوسط است .آزمودنی نیز مانند بقیه افراد بشر ، فردی است که گاه احساسات بر او غلبه می کندو گاه او بر احساسات خود حاکم می شود. حتی در بدتترین شرایط ، اگر واقعاً دندان های خودرا به هم فشار دهد ، می تواند خشم خود راکنترل کرده و از کوره در نرود. بعید است که هرگز با کسی دعوای آنچنانی کرده باشد البته کج خلقی های خانگی مورد نظر ما نیست.احتمالاً در روابط عاطفی و عاشقی ، راحت و بی تکلف است و در برخی مواقع به سادگی دل می بازد و گهگاه نیز از اینکه تا چه اندازه می تواند " واقع بین " باشد ، موجب حیرت خودش می شود . آزمودنی از جمله افرادی است که مادام روابط عاطفی اش به خوبی جریان دارد ، از آن لذت می برد اما در صورت لزوم می تواند آن را رها کند.
90-70
هیجانی
شکی نیست آزمودنی فردی بسیار احساساتی است واجازه می دهد احساسات در زندگی او یکه تازی کنند. بسیاری از اوقات شاید به خود گفته باشد " چرا این چنین کرده ام؟" یا " چگونه توانسته ام چنین چیزی را بگویم؟" . اگر آزمودنی زن است ، به آسانی تحت تاثیر قرار گرفته و گریه می کند ولی خیلی سریع بر خود مسلط می شود. اگر آزمودنی مرد است، پرخاشگر و حکمران خواهد بود و تمایل به داد و بیداد خواهد داشت و می خواهد کارها به میل خودش صورت گیرد. همچنین ممکن است روابط عاشقانه طوفانی و پر تب و تابی داشته باشد که احتمالاً با همان سرعتی که شکل گرفته ، خاتمه می یابد و به همراه خود ، مشکلات فراوانی به بار می آورد.نمی توان به سادگی به آزمودنی گفت که خونسرد باشد، صرفاً در طبیعت اونیست ، اما اگر بتواند " عمل خود را بر قلبش حاکم کند"، زندگی برایش آرام تر ودلنشین تر خواهد شد و همچنین برخی از دوستان یا افراد نزدیک به وی نیز نفسی آسوده خواهند کشید!.
دماسنج هیجانی
شدیداً هیجانی -آزمودنی می تواند برای خود و دیگران خطرناک باشد.
بسیار هیجانی – و دیگران نیز این موضوع را می دانند!.
آزادانه اما عاقلانه احساسات خود را بیان می کند.
گاهی آزادانه احساسات خود را بر زبان می آورد و گاه آنها را سرکوب می کند.
در بیان احساسات خود مشکل دارد.
همیشه احساسات خود را در کنترل دارد و شاید از وجود احساسات در دیگران متنفر باشد.
ظاهراً آزمودنی کاملاً بی احساس می باشد ، شاید هم احساسات خود را سرکوب می کند.
9