پاورپوینت گیاه نعناع


عنوان : گیاه داروئی نعناع

اطلاعات آب و هواشناسی قوچان
گستردگی استان و عواملی مانند وجود رشته کوههای مرتفع و مناطق کویری ، دور از دریا و وزش بادهای مختلف موجب گوناگونی آب و هوا در مناطق آن گردیده است .
در بیشتر بررسیهای انجام گرفته از جمله مطالعات آمایش خراسان ، این سرزمین به سه منطقه آب و هوایی شمال ، مرکز و جنوب تقسیم می شود .
شمال خراسان بطور کلی دارای شرایط آب و هوایی معتدل و سرد کوهستانی است .این منطقه حاصلخیز ترین و متراکمترین بخش استان از نظر جمعیت ، فعالیتهای اقتصادی وامکانات زیر بنایی است . که شامل شهرستانهای بجنورد ، قوچان ، شیروان ، مشهد، درگز ، چناران و سرخس می شود .
مساحت این منطقه حدود پنجاه و هشت هزار کیلومتر مربع است که5/18% وسعت کل استان را تشکیل می دهد . بیشتر جمعیت و امکانات اقتصادی و زیر بنایی این منطقه در اطراف مشهد و در محور مشهد  –قوچان قرار دارد.
منطقه مرکزی استان شامل شهرستانها ی سبزوار ، اسفراین ، نیشابور ، تربت حیدریه ، کاشمر، تربت جام ،تایباد و خواف است . و مساحتی در حدود 85هزار کیلومتر مربع دارد که 2/27 %استان را در بر می گیرد .

گیاه نعناع
ص 1

رطوبت شهرستان قوچان
این ناحیه یبن 300 تا400 میلیمتر تغییر می کند ولی در مناطق جنوبی ، شرقی و مرکزی که بیش از 85% مساحت خراسان را شامل می شود میزان بارندگی در این مناطق تقریبا معادل 150 میلیمتر است .
تنوع آب و هوایی قوچان عبارت است از :
-آب و هوای سرد کوهستانی و نیمه صحرایی سرد در شمال و شمال غرب
-آب و هوای معتدل کوهستانی در مناطقی از شمال و شمال غرب و مرکز
-آب و هوای نیمه صحرایی ملایم در شمال شرق ، مرکز و مناطقی از غرب و نیز مناطق کوهستانی جنوب
-آب و هوای گرم صحرایی فراگیر مناطق مرکزی به طرف جنوب وجنوب غرب

گیاه نعناع
ص 2

Ph موجود در خاک قوچان
کربناتهای محلول معمولا وجود ندارد لکن مقادیر کمی بی کربنات ممکن است وجود داشته باشد . از جمله کاتیون های عمده این خاک ها می توان کلسیم، منیزیم و سدیم را نام برد. این خاک ها دارای pHکمتر از 8.5 هستند و مقدار سدیم قابل تبادل انها نیز کمتر 15 درصد می باشد.
(قبادیان،1373)اصلاح این خاک ها خروج املاح اضافی از منطقه توسعه ریشه مستلزم زهکشی مناسب است . چون برای اصلاح این خاک ها باید املاح محلول را به وسیله مقدار زیادی اب از نتحیه ریشه زای گیاهان سست و به اعماق خاک برد. اگر زهکشی مناسب نباشد ابیاری با این مقدار اب موجب بالا امدن سفره اب زیر زمینی می شود و نه تنها موجبات اصلاح خاک را فراهم نمی کند بلکه منجر به تجمع املاح در سطح خاک می گردد.(هنری .فوت،1377)

گیاه نعناع
ص 3

EC موجود در خاک قوچان
خاک های سدیمی ، در خراسان و در منطقه قوچان که درصد سدیم تبادلی انها ESP ر انها 15 یا بیشتر و یا نسبت جذب سدیم (SAR)در عصاره اشباع آنها 13 یا بیشتر می باشد . pH این خاک ها بین 8.5-10 می باشد سدیم قابل تبادل در این خاک ها از سطح کلوئید ها جدا ومقدار کمی کربنات سدیم در محیط تشکیل می گردد کلوئید ها به حالت انتشار در میایند و در نتیجه ساختمان خاک تخریب می شود.(مشکوه،1386). اصلاح خاک های سدیمی نیز همانند خاک های شور حداقل به همان میزان احتیاج به آب شویی و زهکشی دارد . البته در این خاک ها علاوه بر زهکشی و آب شویی املاح، جایگزین کردن سدیم جذب شده در سطح کلوئید ها با عناصری از قبیل کلسیم نیز ضروری می باشد. لیکن مصرف مواد شیمیایی گوناگون باعث تسریع در اصلاح خاک های سدیمی می گردد. برای این منظور مقادیر کافی سلفات کلسیم می توان استفاده نمود. سولفات های محلول آهن و آلمنیوم نیز دزر اصلاح این گونه خاک ها مفید واقع شده اند.(جعفری، سرمدیان،1382)

گیاه نعناع
ص 4

گیاه نعناع
گیاهان دارویی شهرستان قوچان
ص 5

نکته ضروری در مورد گیاه نعناع این است که با نعناع معمولی متداول در بازار که به عنوان سبزیجات کشت و استفاده می شود تفاوت دارد و گونه خاصی می باشد که ارزشهای صادراتی خوبی نیز دارد، دارای اسانس بالا و مواد موثره بالاتری است. این نعناع در ساخت داروهائی در ایران در حال حاضر نیز استفاده می شود. همچنین در ساخت خمیردندانها، آدامس، شکلات، و بسیاری طعم دهنده های خوراکی و داروئی به کار می رود استفاده داروئی آن به عنوان ضد نفخ نیز از قدیم در ایران و دیگر کشورها شناخته شده است، هم گیاه خشک و هم اسانس آن ارزشی صادراتی بالائی دارد. با توجه به تولید بالا و عملکرد بالای این گیاه بازاریابی خارجی آن در اولویت اولیه قرار دارد، در بازار داخل نیز هم اکنون بسیاری از فرآورده هایی که نیاز به اسانس مذکور دارند، این اسانس را از منابع وارداتی تامین می کنند. به هر تقدیر افزایش سطح کشت آن در سطوح وسیع نیاز به احتیاط دارد.
در مورد نعناع نیز (همانند گل همیشه بهار) جز در صورتیکه کشت بسیار محدود و کمتر از یکی دو جریب باشد، استفاده از دستگاه خشک کن ضرورت تام دارد و حتی در وسعت های کم نیز استفاده از دستگاه خشک کن جهت حفظ حداکثر کیفیت و اسانس توصیه می گردد.

گیاه نعناع
ص 6

بررسی اقتصادی کشت گیاه نعناع
مجموع هزینه های کاشت، داشت و برداشت و هزینه زمین جهت کشت نعناع (یک هکتار)
گیاه نعناع
ص 7

پیشنهاد کشت گیاه نعناع:
کشت این گیاه به صورت چند ساله صورت می گیرد. قسمت مورد استفاده آن سرشاخه های برگدار گیاه است. کاشت آن 15 فروردین الی 15 شهریور می تواند صورت گیرد.
سال اول کشت 1 تا 2 بار امکان برداشت دارد ودر سال بعد 2 تا 3 بار برداشت و 2 بار وجین می شود.
محصول برگ خشک آن در سال اول 6 تن و در سالهای بعد 8 تا 10 تن است. با احتساب قیمت هر کیلو سرشاخه خشک آن 6000 ریال و 9 تن رقم زیر برای سال دوم به عنوان قیمت محصول برای فروش محاسبه می شود.
ریال 54000000 = (6000 ریال قیمت محصول) * (9000 کیلوگرم محصول)

گیاه نعناع
ص 8

میانگین بارندگی شهرستان قوچان
در سال زراعی 90-91 مجموع بارندگی نرمال بوده است البته در برخی شهرستان ها مانند گناباد، تربت جام و کاشمر بر اساس آمار ایستگاه هواشناسی میزان بارندگی ها از میانگین بلند مدت اماری کمتر بوده به طوری که میزان بارندگی ها در گناباد و تربت جام 27 درصد و در کاشمر 11 درصد نسبت به میانگین بلند مدت کاهش داشته است.
در مشهد بارش ها 296 میلی متر بوده که نسبت به دوره آماری بلند مدت 23 درصد افزایش داشته است ادامه می دهد: در سال زراعی گذشته قوچان با 214 میلی متر بارندگی بیشترین میزان و گناباد با 96 میلی متر کمترین میزان بارندگی در کل استان را داشته اند.
یک میلیارد متر مکعب کسری منابع آب در هر سال

گیاه نعناع
ص 9

گیاه دارویی نعناع از کاشت تا برداشت

تاریخ و فواصل کاشت
نعناع مانند هر گیاه دورگ دیگر بذر تولید نمی کند و تکثیر آن رویشی و توسط ریشه رست، گرفتن قلمه ساقه و یا جدا کردن پا جوش از گیاه مادری انجام می گیرد. کشت وتکثیر نعناع از طریق اندامهای زیر زمینی را می توان در پائیز یا در بهار انجام داد. چون خاک در فصل پائیز از رطوبت کافی برخوردار است و تقریباً احتیاجی به آبیاری نیست اوایل پائیز (مهرماه) رازمان مناسبی برای کشت نعناع می دانند. گیاه پس از گذراندن دوره سرما اوایل بهار از رشد و نمو سریعی برخوردار می شود.مناسب ترین زمان برای کشت بهاره اواسط بهار (اواخر اردیبهشت اوایل خرداد) می باشد.اواخر بهار (خرداد) زمان مناسبی برای تکثیر نعناع از طریق قلمه های ساقه است. اواخر بهار (خرداد) نیز زمان مناسبی برای جدا کردن پا جوش ها از پایه های مادری و انتقال آنها به زمین مورد نظر است.
گیاه نعناع
ص 10

کاشت
تکثیر از طریق ریشه رست این روش مناسب ترین روش برای تکثیر نعناع است پس از بارندگی سبک‏ پایه های مادری 2 تا 3 ساله را از زمین خارج می کنند پایه های انتخابی باید عاری از هر گونه عواملی بیماریزای قارچی یا باکتریایی و علف های هرز باشند. ریشه گیاهانی که برای تکثیر نعناع استفاده می شوند باید دارای مشخصات زیر باشد.
الف) ریشه ها سالم و عاری از هر گونه علف هرز باشند.
ب) ریشه رستهایی که جهت تکثیر نعناع از پایه مادری جدا می شوند باید حداقل 70 درصد آن سفید و 30 درصد بقیه سبز رنگ باشد که هنگام کاشت این قسمت سبز رنگ خارج از خاک می ماند.
ج) رطوبت ریشه رستها از 80 درصد کمتر نباشد.
گیاه نعناع
ص 11

داشت
مراحلی که گیاه باید حتماً تحت آبیاری قرار گیرد عبارتند از : -پس از رویش گیاه وقتی که ارتفاع متوسط آنها به 8 تا 10 سانتی متر رسید -پس از تشکیل شاخه های جدید -در مرحله جوانه زنی -پس از اولین برداشت محصول -پس از رویش مجدد گیاهان ، بعد از اولین برداشت هنگامی که ارتفاع متوسط آن به 8 تا 10 سانتی متر می رسد. مقدار آبیاری بستگی به شرایط آب و هوایی و همچنین نوع خاک دارد در هر مرحله آبیاری نباید از 40 تا 60 میلی متر کمتر باشد. مبارزه مکانیکی و شیمیایی با علفهای هرز باید همواره مد نظر باشد. اوایل بهار زمان مناسبی برای برداشت مکانیکی علفهای هرز و برگردان کردن خاک بین ردیف ها جهت تهویه ریشه می باشد.
گیاه نعناع
ص 12

برداشت
در سال 2 تا 3 بار محصول را می توان برداشت نمود. روش و زمان برداشت بستگی به چگونگی استفاده از اندام های جمع آوری شده (استفاده از گیاه بعنوان سبزی یا برای استخراج اسانس) دارد.زمان مناسب برای اولین برداشت آخر خرداد تا 25 تیر، دومین مرحله 10 مرداد تا 15 مهر، سومین و آخرین مرحله برداشت تا 15 آذر می باشد. عملکرد سالانه وزن تازه گیاه 12 تا 20 تن در هکتار می باشد که از آن 30 تا 60 کیلوگرم اسانس استحصال می شود. در اولین برداشت مقدار محصول 8 تا 14 تن در هکتار وزن تازه است که مقدار اسانس 2 تا 4 کیلوگرم به ازای هر تن می باشد. در دومین برداشت بازده پیکر رویشی و اسانس آن بسیار کمتر از مرحله اول می باشد. یعنی عملکرد وزن تازه گیاه 4 تا 8 تن در هکتار می باشد که به ازای هر تن 1 تا 2 کیلوگرم اسانس استحصال می شود. اولین برداشت قبل از گل دهی انجام می گیرد و 5/2 تا 3 تن در هکتار وزن خشک گیاه (برگ و ساقه) حاصل می شود. اگر هدف از کاشت گیاه فقط استفاده از برگها باشد، برداشت آنها تنها با دست امکان پذیر است و انرژی و کار زیادی صرف آن می شود لذا برای این منظور قبل از گل دهی صبح زود برگها را با دست جمع آوری نموده ، سپس خشک می کنند. عملکرد برگ خشک 2/1 تا 8/1 تن در هکتار است.
گیاه نعناع
ص 13

آماده سازی خاک
چنانچه نعناع با غلات به تناوب کشت شده باشد در فصل پائیز پس از برداشت غلات 2 تا 3 تن در هکتار کودهای کاملاً پوسیده حیوانی به زمین اضافه نموده ‏ شخم عمیقی ( به عمق 25 تا 30 سانتیمتر) زده می شود. پس از شخم کودهای شیمیایی مورد نیاز را به خاک پاشیده و آنها را با دیسک به عمق خاک می فرستند افزودن کودهای شیمیایی به شرایط خاک بستگی دارد و بطورکلی در سال اول قبل از کشت 50 تا 90 کیلوگرم در هکتار اکسید فسفر و 60 تا 90 کیلوگرم در هکتار کودهای ازت باید به زمین اضافه شود هر سال اضافه کردن 90 تا 120 کیلوگرم در هکتار کود ازت (چنانچه خاک خشک و نیاز به آبیاری باشد مقدار ازت بیش از رقم ذکر شده خواهد بود) به زمینهای زیر کشت نعناع توصیه می شود.
پس از برداشت محصول سال قبل در فصل تابستان (شهریور) کودهای حیوانی مورد نیاز را به خاک افزوده و سپس زمین را شخم می زنند. بعد از افزودن کودهای شیمیایی زمین را تسطیح و بستر را برای کاشت نعناع آماده می نمایند.
گیاه نعناع
ص 14

بازار فروش گیاه نعناع
به نظر می رسد که شروع تقطیر و استخراج رایحه گیاهان با تولید گلاب از گل محمدی آغاز شده و کم کم به مرحله کنونی تولید صدها نوع عرق گیاهی رسیده است.یکی از معروف ترین و رایج ترین عرق های گیاهی موجود در بازار ایران، عرق نعنا است که سۆال های بسیاری در مورد آن مطرح است.
در شرکت گیاهان ایران انواع عصاره گیاهان نعناع فلفلی ، آویشن شیرازی ، بابونه و گیاه رزماری و عرقیات خریداری و به فروش می رسد.
نعنا فلفلی گیاهی از خانواده ی نعنا بوده و این گیاه کمتر به صورت خوراکی مصرف می شود چون دارای مقدار زیادی از ترکیب مهمی به نام منتول است . به دلیل دارا بودن این ترکیب دارای خاصیت ضد درد ، ضد درد موضعی و ضد احتقاق قوی تری نسبت به گونه های دیگر نعنا می باشد .
عصاره ی روغنی و یا افشره ی خوراکی آن برای هر دردی دواست و برای دردهای میگرنی نیز مناسب می باشد .
همچنین برای رفع ناراحتی های پوستی چون کهیر ، زونا این عصاره موثر است . این سبزی خوش طعم خواص مسکن را دارد و سریع باعث رفع خارش می شود .
مصرف عصاره آن برای خانم های باردار و شیرده و کودکان زیر 2 سال توصیه نمی شود .
گیاه نعناع
ص 15

با سپاس فراوان
پایان