کمک های اولیه در شکستگی ها
تعریف شکستگی: ترک، شکافتگی و از بین رفتن تداوم بافت استخوانی را شکستگی گویند که می تواند بر اثر ضربه، برخی بیماری ها (مثل پوکی استخوان) و انقباض ناگهانی عضلات بدن ایجاد شود. انواع شکستگی: شکستگی باز : هرگاه قطعات شکسته استخوان باعث پارگی پوست گشته و به خارج از بدن راه یافته باشد، شکستگی باز گویند. شکستگی بسته : هرگاه قطعات شکسته شده به خارج از بدن راه نیابد، شکستگی بسته گویند
علائم شکستگی
– تغییر شکل عضو آسیب دیده – زخم باز که در محل شکستگی های باز در آسیب های شدید مشاهده می شود – حساسیت در اثر لمس و درد – تورم که به علت خونریزی و به سرعت بعد از شکستگی ایجاد می شود سایر علائم شکستگی ها عبارتند از : کبودی محل، ناتوانی کامل از انجام یک حرکت و یا دشواری در حرکت یک اندام، تولید صدای خش خش مانند بر اثر برخورد انتهاهای شکسته استخوان به یکدیگر که کریپتاسیون گفته می شود
عوارض شکستگی شوک ناشی از درد یا خونریزی 1- عفونت محل شکستگی 2- 3-آسیب رگ های خونی و اعصاب ناحیه شکستگی معیوب جوش خوردن 4- 5- ورود چربی استخوان به داخل رگ های خونی(آمبولی چربی)
کمک های اولیه
1-تعیین محل شکستگی : لباس های قسمت صدمه دیده را به ملایمت کنار بزنید و یا لباس را از محل درز ببرید و عضو را از نظر تورم، تغییر شکل، درد و … بررسی کنید
2-در صورت وجود شکستگی باز ابتدا خونریزی را کنترل کنید
3-عضو صدمه دیده را از لحاظ عصبی و وجود نبض در پایین محل شکستگی معاینه نمائید، زیرا از دست دادن طولانی مدت خون در دست یا پا به سرعت باعث آسیب غیرقابل برگشت می شود.
4-آتل بندی ناحیه شکسته به وسیله بانداژ یا آتل 5-در صورت امکان محل شکستگی را برای کاهش درد و تورم با کیسه یخ خنک نمائید 6-هیچ گاه سعی در جاانداختن دررفتگی یا شکستگی ننمائید. انتقال مصدوم به مرکز درمانی 7-
در مواردی که شک به دررفتگی یا پیچ خوردگی نیز وجود دارد , باید درست مثل موارد شکستگی عمل کنید و اقدامات لازم جهت بی حرکت کردن عضو را انجام دهید . استفاده از کمپرس آب سرد از تورم بیشتر و درد می کاهد . به یا داشته باشید که در این موارد نیز آتل بندی و بی حرکت کردن عضو لازم است . در کل بی حرکت کردن عضو آسیب دید هاصل مهم و اساسی در موارد شکستگی ها و دیگر آسیب های اسکلتی می باشد . برا یاین منظور از وسیله ای بنام آتل استفاده می شود
.آتل : وسیله ای است که برای بی حرکت کردن عضو آسیب دیده بکار می رود و انواع و اشکال گوناگونی دارد . مانند آتل خشک – نرم – کششی و بادی . توجه : آتل باید سالم و بدون زایده باشد . در آتل بندی از انتهای عضو ( دور از قلب ) به طرف ابتدای آن بانداژ می شود . قبل و بعد از آتل بندی نیز باید نبض کنترل شود . در آتل های بادی فشار باد نیز باید هر چند لحظه یکبار کنترل شود . در شکستگی ستون فقرات و شکستگی لگن حتما از آتلی استفاده شود که سفت و سخت باشد ( مانند برانکارد فلزی – نردبان آلومینیومی – لنگه در و … ) و از ابتدا تا انتهای بدن را پوشش دهد و مصدوم باید توسط چند امدادگر همزمان از زمین بلند شده و به آرامی به روی آتل مورد نظر گذاشته شود
شکستگی جمجمه , دنده ها , ستون فقرات , لگن و ران شکستگی های خطرناکی هستند که به مراقبت های ویژه نیاز داند
شکستگی جمجمه می تواند با خونریزی داخل جمجمه ای یا ضربه مغزی همراه باشد . بنابراین باید سطح هوشیاری مصدوم , وضعیت تنفس و گردش خون , واکنش تقارن مردمک ها و حس و حرکت اندام ها را بررسی کرد و در صورت لزوم و کمک های اولیه مناسب را برا ی مصدوم انجام داد . در این موارد ثابت کردن سر و گردن را فراموش نکنید
علائم شکستگی جمجمه و ضربه مغزی
بیهوشی بدین معنا است که احتمالا بافتهای مغزی
به علت تورم و یا خونریزی صدمه دیده اند.
طول مدت بیهوشی بطور تقریبی با شدت ضربه متناسب است. بنابراین اگر مدت بیهوشی کوتاه بود می توان گفت که صدمه
جدی به مغز وارد نشده است
سردرد و سرگیجه شدید
تهوع و استفراغ
خونریزی و یا خروج مایع شفاف و سفید از گوشها ، بینی ، دهان علامت شکستگی جمجمه است عدم پاسخ به نور و یا گشادی مردمک نشان دهنده آسیب حتمی مغز است. کبودی دور چشم و پشت گوش نیز از علائم شکستگی استخوان کف جمجمه می باشند تشخیص قطعی: سی تی اسکن
شکستگی دنده ها
گاهی با آسیب به ریه , قلب , کبد یا طحال همراه است . به تنفس , نبض و فشارخون مصدوم توجه کنید و ه دنبال علائم خونریزی داخلی باشید
شکستگی لگن و ران
به علت مجاورت با رگ های خونی بزرگ همیشه با خطر خونریزی شدید داخلی و حتی مرگ مصدوم همراه هستند . همچنین خطر دیررس دیگر حرکت چربی در خون (آمبولی چربی) به دنبال این شکستگی ها ( به ویژه شکستگی استخوان ران ) و انسداد رگ های ریه است که معمولاً در عرض 24 تا 72 ساعت بعد از شکستگی روی می دهد و با سرفه , تنگی نفس , احساس بی قراری و اضطراب , تند شدن تنفس و نبض مصدوم و علائم شوک همراه است . آتل بندی و ثابت کردن سریع شکستگی ران بلافاصله پس از وقوع حادثه , احتمال بروز این عارضه ی خطرناک را تا حد زیادی کاهش می دهد .
شکستگی مهره های ستون فقرات
شکستگی مهره های ستون فقرات ( به ویژه مهره های گردنی ) از اهمیت بالایی برخوردار است و نیاز به مراقبتهای خاص دارد . بنابراین به علائم و نشانه های آسیب به ستون فقرات (مثل زخم , کبودی یا سایر علائم ضربه به سر , گردن و ستون فقرات , دردناک بودن ستون فقرات هنگام لمس , ضعف , فلج یا عدم توانایی در حرکت دادن اندام ها و از دست دادن حس یا مورمور شدن قسمتی از بدن در زیر ناحیه صدمه دیده ) توجه کنید و در صورت لزوم کمک های اولیه زیر را برای مصدوم انجام دهید
1- مصدوم را در وضعیت ثابت نگه دارید و از هر گونه جابه جایی مصدوم به شدت پرهیز کنید 2- به سطح هوشیاری , راه هوایی , تنفس و گردش خون مصدوم توجه کنید . تنفس این بیماران ممکن است به صورت شکمی باشد (بالا و پایین آمدن شکم با هر بار تنفس) نبض , حس و حرکت اندام ها رابررسی کنید -3 کمکهای اولیه را برای سایر عوارض و صدمات جدی مصدوم را انجام دهید
جز برای انجام احیای قلبی –ریوی یا دور کردن مصدوم از محل ناامن و خطرناک , اقدام به جابجایی مصدوم نکنید با کمک تخته کمری کوتاه یا بلند , ستون مهره های مصدوم را ثابت کنید تا رسیدن نیروهای امدادی به محل , از هرگونه جابه جایی مصدوم به شدت خودداری کنید و به ارزیابی مداوم و یادداشت علائم حیاتی وی ادامه دهید
پایان