نواقص اجرایی در سازه های فولادی
استفاده از تیرآهن کهنه
استفاده از تیرآهن کهنه بدون زنگزدایی در اینجا محل استفاده از تیرآهن کهنه هم به نظر حساس میباشد. چون دهانه بادبندی است و تیرآهن کم و بیش در انتقال نیروی زلزله هم به صورت بار محوری مشارکت دارد. غیر از آن دیوار مجاور با بادبند هم اتصال چندان مناسبی با پروفیل فولادی بادبند ندارد. در اینگونه موارد بهتر است با استفاده از شاخک دیوار به بادبندها و یا ستونها متصل شوند.
استفاده از تیرآهن کهنه
اینهم یک نمونه دیگر از استفاده از تیرآهن کهنه بدون زنگزدایی
سوختگی در جوشکاری
همانطور که ملاحظه میشود در ستون نشان داده شده در شکل به علت گرمای زیاد جوشکاری که احتمالآ ناشی از آمپر بالای دستگاه بوده است در نزدیکی قسمتهای جوش شده ستون دچار گداختگی گردیده است .
استفاده از کارگر بی تجربه
عکس بالا یک کارگر با سن پایین (زیر 15 سال) را نشان میدهد. مطابق قانون کار به کارگیری افراد زیر 15 سال به طور کلی در کارگاهها (ساختمان و غیرساختمانی) ممنوع است. به کارگیری کارگر بین سنین 15 تا 18 سال هم تنها با مجور اداره کار و به طور خاص امکانپذیر است. علاوه براین بی تجربگی این افراد نیز مشکل ساز است .
اشکال در اتصال تیرهای فرعی به تیر
در شکل کناری اتصال تیرهای فرعی در سقف کامپوزیت به تیر اصلی لانه زنبوری نمایش داده شده است. با توجه به فاصله بین سوراخهای زنبوری عملآ تنظیم تیرهای فرعی به گونه ای که هیچگونه تداخلی با سوراخها نداشته باشند امکانپذیر نیست و به همین جهت چاره ای جز پوشاندن یکی از سوراخها در محل اتصال تیر فرعی به پل زنبوری وجود ندارد. عدم پوشش سوراخها باعث عدم تامین طول جوش مناسب و ایجاد اتصالی ضعیف میگردد. در شکل زیر هم چند نمونه از تیرها از نمایی نزدیکتر نمایش داده شده است:
اشکال در اتصال تیرهای فرعی به تیر
اشکال در اتصال تیرهای فرعی به تیر
به نوآوری در اتصالات زیر توجه نمایید: (یک ورق به کنار نبشی جوش شده است تا جوش به جان پل امکانپذیر شود)!!
اشکال در اتصال تیرهای فرعی به تیر
اشکال در اتصال تیرهای فرعی به تیر
اشکال در اتصال تیرهای فرعی به تیر
کیفیت جوش بسیار پایین
کیفیت جوش بسیار پایین اتصال است که به طور مشخصی لوچه در جوش دیده میشود .
کیفیت جوش بسیار پایین
لوچه در جوش، عدم جوش پیوسته
این عکس مربوط به اتصال یک ورق بادبندی (سمت چپ عکس) به ورق تقویتی یک ستون است. (در شکل فقط گوشه ورق بادبندی در سمت چپ قابل مشاهده است) در جوش ورقهای تقویتی به ستون باید توجه کرد که در محلهای زیر باید جوش به صورت پیوسته انجام شود: 1. در مجاورت اتصال تیر به ستون به ارتفاعی معادل ارتفاع تیر به اضافه ارتفاع نبشیهای نشیمن بالا و پایین. 2. در محل اتصال ورق بادبندی به ستون در تمامی ارتفاع ورق بادبندی. این مساله به خاطر اینست که ورق بتواند نیروی ناشی از تیر یا بادبند را به بهترین شکل به ستون منتقل نماید. در زیر یک عکس از همین اتصال البته از روبرو هم قرار داده شده است
لوچه در جوش، عدم جوش پیوسته
عدم آرایش مناسب لچکیها
در اینجا تنها استفاده از یک سخت کننده در زیر جان کفایت میکند و نیازی به استفاده از لچکی دوم نیست. پس توجه کنید که همیشه استفاده از تعداد سخت کننده زیاد بدون توجه به چیدمان صحیح آن کار محافظه کارانه ای نخواهد بود.
اجرای اشتباه ورق بادبند
در عکس فوق یک دهانه بادبندی البته قبل از نصب بادبند دیده میشود. برای تامین طول جوش افقی و عمودی لازم بهتر است ورق بادبندی دارای ابعادی باشد که پس از نصب بادبند محور بادبند تقریبآ از قطر ورق عبور کند. در اینجا همینطور که میبینید ورق بابدبندی که در سمت چپ بالای شکل وجود دارد با زاویه بادبندی که بعدآ نصب خواهد شد متناسب نیست. در اینحالت برای انتقال مولفه قائم نیروی بادبند طول جوش لازم تامین میگردد ولی برای انتقال مولفه افقی که با توجه به شکل بیشتر از مولفه قائم هم هست طول جوش کافی تامین نخواهد شد.
عدم رعایت درز انقطاع
درز انقطاع کم مطابق بند 1-6-3 آیین نامه 2800 لازم است که در تمامی ساختمانها در هر تراز به میزان یک درصد ارتفاع آن تراز بین ساختمانها درز انقطاع رعایت گردد. این فاصله با مصالح کم مقاومت که در زمان زلزله به راحتی خرد شده و بعدآ امکان بازسازی و بهسازی آن وجود دارد باید پر شود. در شکل بالا در قسمت بالای ستون در مجاورت دیوار همسایه به علت کمی عدم شاقول دیوار (و یا شاید ستون) مقدار درز انقطاع به صفر رسیده است.
اتصال نادرست تیر فرعی کج به پل
عکسهای روبرو اتصال یک تیر کج به پل را نشان میدهد. این اتصال تنها با استفاده از یک ورق به جای نبشی در داخل جان تیر فرعی انجام گرفته شده است.
اتصال نادرست تیر فرعی کج به پل
نمایش عکس قبل از نمایی دیگر
گود بدون حصارکشی مناسب
کناره یک گود بدون حصارکشی مناسب مطابق ضوابط مبحث دوازدهم و ایجاد علایم هشدار دهنده مطابق ضوابط مبحث بیستم را نشان میدهد. با توجه به مجاورت این گود در کنار یک خیابان با رفت و آمد عابرین و وسایل نقلیه احتمال ایجاد خطر علی الخصوص در ساعات شب زیاد است.
اجرای نادرست اتصالات پیچی
اجرای نادرست صفحه ستون
عدم جایگیری صحیح سوراخ اتصال
در این حالت سوراخ را با هوا برش لقی دار می کنند تا پیچ بتواند در جای خود قطعات را به یکدیگر متصل کند . گشاد کردن سوراخها با هوابرش مجاز نیست و تنها میتوان 15 درصد سوراخها را با برقوزنی و آنهم تا حداکثر 5 میلیمتر افزایش قطر داد .
اجرای نادرست جوشکاری
تابیدگی ورق
عکس بالا از ورقهایی است که قرار است به عنوان ورق تقویتی تیرها مورد استفاده قرار گیرند. اگر به ورق سوم از سمت راست توجه کنید مقداری تابیدگی در این ورق دیده میشود. قابل ذکر است که استفاده از این ورقها باعث انتقال تابیدگی به خود تیر هم که ورق به آن جوش میشود هم خواهد شد. معمولاً در ورقهای با نسبت عرض به ضخامت کم در اثر برشی که ورق زیر گیوتین میخورد این تابیدگی ایجاد میشود
قطع ورق تقویتی زیر تراز نبشی نشیمن
همیشه به خاطر داشته باشید که ورق تقویتی باید بالاتر از تراز بالای تیر قطع شود.
بریدگی لبه ورق در اثر جوش و لوچه
همانطور که میبینید در جوشهای انجام شده بریدگی لبه جوش (Undercut) و لوچه دیده میشود. این مساله احتمالاً در اثر عدم مهارت جوشکار و آمپر زیاد دستگاه جوش است.
طول رزوه کم بولت و ضعیف بودن صفحه
معمول اینست که بولتها باید 10 سانتیمتر طول رزوه داشته باشند. طول رزوه مناسب برای اینست که به مروز زمان در اثر اتفاقات پیش بینی نشده مهره ها از داخل بولت بیرون نیایند. ضمناً بعد از بتنریزی برای تراز کردن صفحه ستون لازم است کمی گروت در زیر صفحه ستونها اجرا شوند که این مساله باعث میشود که کمی صفحه ستون به سمت بالا جا به جا شود و بولتها باید طول رزوه کافی برای جبران این جابه جایی را داشته باشند.
اتصال نامناسب در مورد تیر گیردار
عکس فوق یک اتصال گیردار تیر به ستون را نشان میدهد. تیر نشانداده شده مایل است. برای آنکه اتصال به خوبی انجام شود و طول جوش کافی برای اتصال بالهای تیر به ورقهای پایین و بالا تامین گردد لازم است که ورقهای پایین و بالا اتصال بالهای تیر هم به صورت ذوزنقه ای به گونه ای برش داده شوند که زاویه ورق پس از جوش به ستون با زاویه تیر مایل یکسان شود. در اینجا همانطور که میبینید این طول جوش تامنی نگردیده است و عملاً این اتصال توانایی انتقال نیروها را ندارد .
اتصال بد ورق بادبندی
اینهم یک نمونه دیگر از اتصالات بد ورقهای بادبندی. همانطور که میبینید ورق با زاویه بادبند متناسب نیست. همانطور که در قسمتهای قبلی هم بیان شد برای تامین طول جوش کافی افقی و عمودی لازم است به طور تقریبی قطر ورق با خود بادبند تقریباً موازی باشند. احتمالاً به اشتباه ورق نود درجه چرخانده شده و طول عمودی آن به اشتباه به صورت افقی قرار داده شده است .
اشکال در بادبند برون محور
درباره بادبندهای برون محور حتمآ باید به نکات زیر توجه کنیم:
1.اگر در یک دهانه از این بادبند استفاده میکنیم در بقیه قابهای موازی این دهانه و بقیه طبقات نیز تنها همین نوع بادبند را مجاز به استفاده هستیم و در یک جهت در پلان و ارتفاع نمیتوان از دو نوع سیستم استفاده کرد. طبقه بام یا خرپشته و طبقه اول ساختمانهای 5 طبقه و بالاتر از این مساله مستثنی هستند. 2. تیری که بادبند به آن متصل میشود در ناحیه قطعه رابط باید شرایط اعضای فشرده را دارا باشد. همچنین تیر باید دارای فقط یک جان و بدون سوراخ باشد. به این ترتیب استفاده از تیرهای دوبل، زنبوری، تیرورق بدون اتصال جان و بال با جوش پیوسته در اینجا ممنوع است . 3. در محل اتصال بادبند به تیر باید حداقل یک جفت سخت کننده در داخل جان تیر اجرا گردد. در قطعه رابط نیز در صورت نیاز با توجه به ضوابط مبحث دهم باید این سخت کننده ها هم اجرا شود. 4.با توجه به اینکه ممکن است در تیرها نیروی قائم رو به بالا هم در اثر زلزله ایجاد گردد لازم است حتمآ اتصال تیر به ستون توانایی تحمل این نیروهای رو به بالا را هم داشته باشد. به این ترتیب استفاده از تنها یک نشیمن در زیر همانند تیرهای عادی قابل قبول نیست . با توجه به موارد بالا دیده میشود که دو خطا حداقل در اینجا رخ داده است: اول اینکه از تیر دوبل استفاده شده است. دوم اینکه سخت کننده استفاده نشده است البته غیر از آن اتصال بادبند به ورق نیز به جای آنکه به وسط ورق که مرکز ثقل جوش است متصل شود تقریبآ تمایل به گوشه ورق دارد
طول رزوه کم بولت اتصال صفحه ستون
برش قسمتی از ورق بادبندی در محل اتصال
برش قسمتی از ورق بادبندی در محل تلاقی با نشیمن اتصال تیر به ستون همانطور که دیده میشود گوشه ورق بادبندی به علت تلاقی با نشیمن اتصال تیر به ستون بریده شده است. اشکال عمده این مساله آن است که طول جوش اتصال ورق بادبندی برای اتصال به تیر و ستون کم میشود. برخی برای جبران این طول جوش ورق را پس از برش به نشیمن ها جوش میدهند.
اتصال نامناسب دستک به ستون
عکس فوق اتصال یک دستک (برای نگهداری تیر طره ) به ستون را نمایش میدهد. همانطور که مشخص است ورق اتصال به ستون جوش نشده است و تنها به تیر طره جوش شده است.
اجرای نامناسب ورق بادبندی
برش قسمتی از گوشه ورق بادبندی که باعث کاهش طول جوش افقی و عمودی شده است.
برش قسمتی از بال ستون در محل اتصال
همانطور که دیده میشود در محل اتصال تیرها به ستون برای اینکه تیرها دوبل هستند و تیرها به داخل جان ستون برده شوند و اتصال داده شوند بخشی از بال ستون در مجاورت محل اتصال تیر به ستون بریده شده است که به هیچ وجه لزومی به این کار نبوده است و به این ترتیب ستون در این ناحیه ضعیف شده است .
اتصال خارج از محور بادبند
عکس بالا اتصال وسط در یک بادبند شکل یا اصطلاحاً پرده ای است. جدا از آنکه کلاً اینگونه بادبندها به علت عدم مهار جانبی در وسط زیر سوال هستند ، در شکل همانطور که مشخص است محور سه بادبند با هم همرس نیستند و عملاً بادبندها نسبت به هم دارای خروج از محوریتی هستند که باعث ایجاد لنگر در اتصال میشود.
گداختگی ورقهای ستون در اثر گرما
گداختگی ورقهای ستون در اثر گرمای جوش عکس روبرو یک ستون تیرورقی را پس از جوشکاری نشان میدهد. همانطور که در شکل دیده میشود در اثر گرمای جوش ورقهای ستون دچار گداختگی شده اند. این مساله احتمالاً در اثر آمپر بالای دستگاه جوش و عدم مهارت جوشکار بوده است.
بریدن قسمتهایی از سخت کننده در صفحه ستون
بریدن قسمتهایی از سخت کننده در صفحه ستون به علت تداخل با بولتها در صفحه ستون بالا به علت بیدقتی طراح و یا بی توجهی در زمان اجرا بولتها و سخت کننده صفحه ستون در یک محل قرار گرفته اند که این مساله باعث شده است که برای رفع مشکل قسمتهایی از سخت کننده را در محل تداخل با بولتها بریده شوند. این مساله ضمن تضعیف سخت کننده باعث کاهش طول جوش اتصال سخت کننده به صفحه ستون هم میشود.
عدم تناسب ابعاد ورق بادبندی
عدم تناسب ابعاد ورق بادبندی با نمره بادبند در اتصال وسط بادبند ضربدری در مورد اتصال وسط ورقهای بادبندی در آیین نامه به طور خاص مطلبی آورده نشده است. ولی منطقی است که این اتصال نیز همانند بقیه اتصالات بادبندی برای ظرفیت کششی بادبندها طراحی شود و بر این اساس لازم است که سطح مقطع ورق بادبندی در جهت عرضی (یعنی حاصلضرب عرض ورق در ضخامت ورق) حداقل برابر سطح مقطع بادبند باشد. در اینجا همانطور که دیده میشود با توجه به عرض کم ورق که تقریبآ اندکی بیش از عرض مقطع بادبند است میتوان کم بودن سطح مقطع ورق را حدس زد.
عدم پوشاندن سوراخ زنبوری در محل اتصال تیر فرعی به پل زنبوری
در اینجا در محل اتصال تیرهای فرعی به پل زنبوری سوراخهای زنبوری پوشیده نشده اند.
عدم جوش پیوسته ستون در محل اتصال
عکس بالا یک اتصال بادبندی به تیر و ستون را نشان میدهد. همانطور که دیده میشود اجزای تشکیل دهنده ستون در مجاورت این اتصال دارای جوش پیوسته نیستند. غیر از آن به نظر میرسد که بعد جوش اتصال ورق بادبند به تیر هم کم باشد. قسمتهایی از ورق بادبند هم به علت مجاورت با نبشی بریده شده است.
استفاده از نبشی به عنوان برشگیر در سقف کامپوزیت
عکس بالا یک سقف کامپوزیت قبل از بتنریزی را نشان میدهد. همانطور که مشخص است به عنوان برشگیر از نبشی استفاده شده است. در این زمینه باید به مورد زیر توجه کرد: هر چند مبحث دهم به صراحت در مورد منع استفاده از نبشی به عنوان برشگیر صحبت نکرده است ولی هیچ بندی که به نوعی استفاده از مقاطع غیر از ناودانی و گلمیخ را تایید نماید نیز در آیین نامه دیده نمیشود.
اشکال در جوش ورق اتصال بادبند
به نظر میرسد که جوش اتصال دارای پیوستگی نمیباشد. آثار لوچه هم در جوش دیده میشود. قابل ذکر است که یک جوش خوب باید به صورت پیوسته و زنجیره ای دو قطعه را به هم اتصال دهد .
بدون شرح!!
عکس از یک ستون و وصله آن میباشد. به نظر خود عکس واضح است و نیازی به توضیح ندارد.
اتصال شمشیری پله به بادبند ضربدری
عکس روبرو یک شمشیری پله را نشان میدهد که در مجاورت یک بادبند ضربدری قرار گرفته است. در اینجا شمشیری به جای آنکه به یک تیر شمیری دیگر که بین دو ستون قرار میگیرد وصل شود به بادبند ضربدری مجاور وصل شده است. در واقع با این کار در استفاده از یک تیر دیگر صرفه جویی شده است!! قابل ذکر است که این کار باعث ایجاد نیروهای برشی و به تبع آن لنگر خمشی در بادبند میگردد که بادبند قطعآ برای تحمل آن طراحی نگردیده است.
اجرای نادرست ورق بادبند
عکس روبرو هم باز مربوط به یک ورق بادبندی است. به هر دلیل ورق بادبندی در تراز درست نصب نشده است و برای جبران این مساله یک تکه ورق در زیر ورق به ورق اصلی جوش شده است. این ورق همانطور که دیده میشود کمی کج به ورق اصلی متصل شده است و از طرف دیگر تنها از یک طرف به ورق اصلی جوش شده است. این در حالی است که حتی اگر به جای کندن ورق قبلی و جوش آن ورق در جای اصلی بخواهیم این را ه حل را هم انتخاب کنیم برای انتقال نیروها باید ورق وصله از دو طرف به ورق اصلی جوش شود و نه از یک طرف. چون در پایین این ورق به بال بالای تیر از دو طرف جوش میشود، برای انتقال نیروها باید ورق وصله به ورق بالایی هم از دو طرف جوش شود.
پایان