پاورپوینت معماری روستای کندوان


معرفی-روستای-کندوان

استادمربوطه : مهندس
گرد آورنده : sajjadh

روستایی هفتصد ساله همانند کندوی عسل
کندوان در 62 کیلومتری جنوب غربی تبریز
و در 22 کیلومتری جنوب اسکو در یک
ناحیه ای با آب و هوای معتدل واقع شده
است، دارای جاذبه های گردشگری به
دلیل شکل خانه های آن که به مانند
کندوی عسل در دل کوه کنده شده اند
، می باشد. کندوان یکی از روستاهای استان
آذربایجان شرقی است که در دهستان
سهند، بخش مرکزی، شهرستان اسکو
واقع شده است. وقتی از سمت غرب
تبریز به طرف شهرستان اسکو حرکت
می کنی، پس از عبور از دره ای سر سبز با
رودخانه ای که البته امسال نشانه های کم آبی
در آن هویداست به منطقه کوهستانی سهند
می رسی که روستای تاریخی کندوان در آن واقع است.

بنای خانه های این روستا از نوع معماری صخره ای است و به قرن هفتم هجری و یا حتی قبل از اسلام مربوط است، بلندی این تپه های مخروطی و هرمی شکل بیش از 60 متر است و همانند کندوهای عسل در دل کوه کنده شده اند

در اثر فعل و انفعالات آتشفشانی کوه های سهند، ده ها کران چندتایی، جفتی، تکی، مخروطی شکل و دوک مانند، یکی از بهترین مناظر طبیعی ایران را مجسم ساخته است. از دهانه‏های آتفشان سهند و دیگر کوه های آتشفشانی اطراف، طی هزاران سال، مواد مذاب بیرون می‏جهیده است. این گدازه ها در طی قرون متمادی روی هم انباشته و به تدریج بر روی آنها پوسته‏ای از سنگ ایجاد گردیده است. توده ها و گدازه های مذاب آتشفشانی به وسیله باد و بوران طی هزاران سال متمادی تغییر شکل داده و به فرم کران در آمده است. به تدریج قسمت های کمتر سخت کران ها ریخته و قسمت های سخت‏تر باقی مانده و وضعیت کنونی را که بیشتر به معجزه طبیعی شباهت دارد، ایجاد نموده است. باد و باران مفرط به خصوص در کران های ناحیه ورودی روستا بیشتر موثر بوده و صدمه زیادی به آنها وارد آورده، در صورتی که در شرق و انتهای روستا به خاطر وجود تپه های مرتفع، کران ها بلندتر و سالم‏تر باقی مانده است.

کندوان جزو سه روستای شگفت انگیز دنیاست که توجه گردشگران داخلی و خارجی را به خود جلب کرده است، به طوری که سالانه ٣٠٠ هزار گردشگر از این روستای تاریخی بازدید می کنند. آثار معماری صخره ای در اغلب نقاط جهان به چشم می خورد که در اکثر آنها اکنون دیگر سکنه ای زندگی نمی کند. ولی معماری صخره ای از نوع کندوان فقط در یک منطقه دیگر در روی زمین ایجاد شده و آن در دره زیبای گورمه ترکیه است. البته وسعت منطقه معماری صخره ای در دره گورمه در حدود 15 الی 20 برابر کندوان آذربایجان شرقی است. گرچه به مانند روستای کندوان دو روستای صخره ای نیز در داکوتای امریکا و کاپادو ترکیه وجود دارد اما کندوان تنها روستای صخره ای جهان است که از شش هزار سال قبل تاکنون زندگی در آن جریان داشته و متروکه نشده است. بدین ترتیب معماری روستای کندوان و جاری بودن زندگی مردم در قالب بافت قدیمی آن یک استثنا در دنیا به حساب می آید.

کندوان، گوهر پنهان آذربایجان:امروزه ساکنان این روستا بیش از ۱17 خانوار هستند که جمعیتی حدود ۷۰۰ نفر را شامل میشود. داخل خانه ها کوچک و ساده اما تمیز است. هر کدام به فراخور صاحبش چند اطاق کوچک دارد که با طاقچه و پرده و چند پشتی تزیین گشته است. خانه ها عموما چند طبقه هستند. طبقه اول برای آغل حیوانان تعبیه شده و طبقه بعدی برای سکونت آماده میشود. خانه ها مانند روستاهای تپه ای بصورت پلکانی هستند و کوچه های باریک با شیب تند، آنها را به هم متصل میکند. خانه ها با پلهای چوبی و دیواره های آجری، کامل شده است و اتاقها، از درون با راهروهایی که در سنگ کنده شده، به هم راه می یابند.
در کندوان هر چه هست سنگ و صخره است. مردم کندوان زندگی خود را در حفره هایی سر می کنند که معماری حیرت آورش نام این روستای کوچک را زبانزد جهانیان کرده است و افسوس که کسی را دغدغه آن نیست تا این روستای شگفت را آنچنان که هست به دیگران معرفی کند. محلی ها کندوان را کندجان می گویند؛ استعاره از شباهت خانه های کله قندی شان به کندوی عسل. آنها خانه هایشان را هم کران می نامند

خصوصیات معماری بومی روستای کندوان v معماری صخره ای حاکی از صحنه های مبارزه و جدال انسان با طبیعت ودر خدمت گرفتن صخره های طبیعت است. درمعماری معمولی به وسیله مصالح ساختمانی گچ، آهک وضعیت اصلی بنا را به وجود آورده در صورتی که در معماری صخره ای فضای مورد نظر در درون توده سنگ طبیعی نیز مانند کالبدی، قشری مستحکم در اطراف این فضا ایجاد میکند. .

درباره تعداد خانه ها شاید به علت پیوستگی نتوان تعداد دقیق آنها را حدس زد، اما به نظر می رسد خانه های این روستا در حدود 100 واحد باشند که در هر کدام دو یا سه طبقه خانه ساخته شده و در هر طبقه معمولا یک خانواده زندگی می کنند. در بعضی خانه ها علاوه بر اتاقها، با دقت و حوصله بالکن وسیع و کشیده ای نیز جلوی پنجره ها کنده و درست کرده اند. درها و پنجره های باریک به این بالکن ها باز می شوند و زنان با ذوق روستا در قسمتهایی از این بالکن ها گلدان های شمعدانی قرار داده اند

تقریبا تمام خانه ها را با تیشه دستی کنده اند، ولی چنان با ظرافت و دقتی این کار را کرده اند که باور کردنی نیست. دیوارها، تاقچه ها، جای درها و پنجره ها چنان استادانه کنده شده اند که بیشتر به وهم می ماند تا واقعیت. خوشبختانه جنس سنگها چنان محکم است که با تراشیدن آنها باز هم می توانند چند طبقه روی هم را دوام بیاورند. بعضی خانه ها هم در کوههای بزرگ و به هم چسبیده و به صورت پشت به پشت یا پهلو به پهلوی هم ساخته شده اند که در مواردی، این خانه ها با یک دریچه کوچک به یکدیگر متصلند و ساکنان از طریق همین گذرگاه ها با یکدیگر ارتباط دارند

همه پوشش ها و زیراندازهای خانه ها اعم از فرشها، گلیم ها، پالازها، چهل تکه ها و پرده ها محصول دستان هنرمند زنان روستاست

طراحی اقلیمی شهر کندوان:
ما برای مقابله با سرما باید نکاتی را در طراحی های خود رعایت کنیم که گویی هزاران سال مردمان شهر کندوان از آن آگاهی کامل داشته اند که در ادامه این بحث به ان می پردازیم.ما با اشاره به هریک از نکاتی که باید در این اقلیم از نظر طراحی رعایت شود به طراحی شهر کندوان نیز اشاره می کنیم.
نکاتی برای مقابله با سرما درطراحی ساختمان:
1)سا ختمان ها در دل خاک فرو می رود.
2)ازایش جبهه جنوب ساختمان
3)ارتفاع سقف
4)پنجره و بازشو ها
5)عایق کردن بام و ساختمان
6)رنگ مصالح
7)جهت گیری سایت

1)سا ختمان ها در دل خاک فرو می رود
خاک نقش مهمی به عنوان عایق حرارتی و برودتی ایفا می کند.همانطورکه می دانیم یکی از بهترین خواص خاک این است که در زمستان درون خاک گرم و در تابستان نیز درون آن خنک می باشد.شهر کندوان نیز از این نکته به خوبی استفاده نمود و با قرار دادن ساختمان ها در درون کرانها و دل کوه از خاک به عنوان عایق حرارتی استفاده نموده اند.
2)ازایش جبهه جنوب ساختمان
بهترین نوع نور چه از نظر شفافیت و چه از نظر حرارت نور جنوب می باشد و اکثر معماران و طراحان امروزی سعی از استفاده بهینه از این نور را دارند.زیرا این نور در روزهای سرد سال (زمستان)بیشترین حرارت را نسبت به جبهه های دیگر دارا می باشد و با طراحی درست می توان استفاده زیادی از این حرارت در مقابله با سرما ساختمان برد.طراحی شهر کندان نیز به صورتی می باشد که کشیدگی ساختمان رو به جنوب بوده تا بتوانند از این نعمت طبیعت استفاده مناسبی برای بحث گرمایش خود استفاده کنند.

3)ارتفاع سقف
یکی از قسمت های ساختمان که بیشترین پرت حرارتی را دارد و نقش مستقیمی با گرمایش ساختمان را دارا می باشد سقف یا همان بام ساختمان است که امروزه با عایق کاری آن ازپرت حرارتی جلوگیری می کنند اما درگذشته همچنین در کندوان با کم نمودن ارتفاع سقف سعی به گرم کردن ساختمان  می کردند زیرا گرم نمودن این فضا آسانتر می باشد.ارتفاع سقف در کندوان از 2.5 متر تجاوز نمی کند .
4)پنجره و بازشو ها
در اقلیم سرد و کوهستانی ابعاد پنجره و بازشو ها نقش مهمی را ایفا می کند. معمولا در اقلیم سرد به دلیل دلشتن باد سرد سعی می شود ابعاد پنجره و بازشوها کوچک بوده یا جهت آن رو به باد نباشد و از مصالحی برای ساخت آن استفاده می شود که که جرم حرارتی مناسبی داشته باشند.
در شهر کندوان همانطور که در عکس می بینید از پنجره های کوچکی استفاده شده وکوشیدن که از پنجره های زاید استفاده نکنند.

5)عایق کردن بام و ساختمان
همانطور که در بالا اشاره شد یکی از قسمت هایی که در ساختمان پرت حرارتی بالا دارد سقف ساختمان می باشد که باید با عایق بندی مناسب از این امر جلوگیری کرد.در شهر کندوان از نزولا جوی که در این اقلیم بسیار زیاد است استفاده کرده است.
همانطور که می دانید برف یکی از بهترین عایق های حرارتی می باشد و در شهر کندوان به صورت طبیعی از این عایق استفاده می شود تا از ورد سرما از بام ساختمان جلگیری کرد.
6)رنگ مصالح
رنگ مصالح در جذب نور خورشید موثر است.شاید اکثر مواقع این نکته در مقابل بقیه نکات به چشم نیاید ولی به همان اندازه مهم است.رنگ های تیره همیشه نور و حرارت بیشتری را جذب خود کرده و ماندگاری حرارت در آنها بهتر است.
در شهرکندوان به دلیل آن که ازفعالیت آتشفشانی کران ها تشکیل شده اند و مصالح این شهرسنگ می باشد واین سنگها همه به طورتیره هستن پس ازحرارت خورشید استفاده کامل می برند.
تنها ایرادی که می توان به این نوع ساختمان گرفت این می باشد که دارای جرم حرارتی پایین تر نصبت به مصالح جدید است یا به اصطلاح دارای ضریب حرارتی
و ظرفیت حرارتی مناسبی نمی باشند.

7)جهت گیری سایت
جهت گیری در سایت  نقش مهمی در اقلیم سرد دارد.در این اقلیم باید ساختمان هابه طور پیوسته و متراکم  بوده تا از ایجاد کوران در شهر و پرت  حرارتی جلوگیری شود.همانطور که در عکس دیده می شود در شهر کندوان نیز این نکته
رعایت شده است و در ساختمانهایی که جدید ساختته شده اند سعی کرده اند که حجم
ساختمان را نیز به مکعب و مستطیل تغییر داده و سقف های مسطحی داشته باشند
و از جبهه نورگیر جنوب برای کاربی اصلی خود استفاده کرده اند.

مرغوب ترین کشتزارهای اهالی کندوان در مقابل روستا، بر روی دشتی مرتفع و زیر بنا قرار دارد. دره شمالی جنوبی سرسبز کندوان یکی از خوش آب و هوا ترین و زیباترین نقاط کوهستانی ایران به شمار می رود که دارای نهری نسبتا بزرگ است. همچنین مراتع سرسبز کوههای سهند از مهمترین مراکز دامداری و دامنه های اطراف کندوان یکی از بهترین نقاط پرورش دام در ایران به شمار می رود. انواع سبزی ها و گیاهان دارویی خشک و گردو و عسل و آلو و شاه دانه و شیره انگور و … از جمله محصولات کشاورزی این روستای تاریخی است و ناگفته نماند که عسل از مهم ترین سوغات این روستا است

وجود چشمه های زیبای آب معدنی برای بیماران کلیوی و آرامش و سکوت کوهستان به اضافه هوای بسیار پاک ٬گردشگران بسیاری را سالانه به سوی  این محل میکشاند.مراتع سرسبز عشایری فضای مناسبی را برای پرورش زنبور عسل و کشت گیاهان دارویی فراهم کرده که همین یک نوع محل درامدی برای روستاییان محسوب میشود.

آیا میدانید که
اولین هتل صخره ای
جهان در کندوان
(آذربایجان شرقی) است؟

هجوم گردشگران برای مشاهده این روستای تاریخی ایران، موجب شده تا در کندوان هتلی هم ساخته اند. هتلی به سبک همان "کران"های کندوان؛ از سنگ و صخره. می گویند سنگ های کوه را ۹ سال کنده اند تا بتوانند هتلی ۵ ستاره در آن بنا کنند. تراش سنگ با دست، آن هم درقرن ۲۱ ! این هتل ۱۰ اتاقه که یکی از ۳ هتل سنگی جهان است دارای یک ویژگی منحصر به فرد نسبت به دو هتل همتای خود در آمریکا و ترکیه است. هتل کندوان تنها هتل سنگی جهان است که در دل جمعیت و زندگی روزمره مردم بنا شده است چرا که دو هتل دیگر در نقطه ای دور از شهر و خانه ها ساخته شده اند. این هتل امروز به یکی از مهمترین جاذبه های کندوان بدل شده است

ساخت هتل توسط شرکت توسعه گردشگری ایران که جزو بخش خصوصی است، انجام شده است. یک میلیاردتومان تاکنون برای ساخت و فراهم کردن امکانات رفاهی آن هزینه شده است.

این هتل در فاز اول دارای جمعا ۱۰کران* اطاق سنگی طبیعی* به همراه جکوزی و روم سرویس سمعی بصری با تمام امکانات آماده بهره برداری شده است.کرانه ها شامل ۳ سوییت بزرگ و ۳ سوییت کوچک همراه با جکوزی و ۴ کرانه دیگر با دوش میباشد.کرانه ها در زمستان دارای سیستم گرمایشی از کف و تابستان به دلیل مطبوع بودن هوا نیاز به سیستم سرمایشی ندارد..

مینی بار و رستوران و کافی شاپ مجلل به همراه غذاهای محلی و ایرانی و فرنگی با ظرفیت ۱۲۰ مهمان از دیگر امکانات ویژه این هتل رویایی است.در فازهای بعدی برای توسعه هتل٬افزایش ۳۰ کران با امکانات رفاهی و تفریحی و تجاری از قبیل آسانسور با پله برقی استخر و سونا و… و ایجاد لابی هتل و پارکینگ پیش بینی شده است.