مشاوره در ایدز
اصول مشاوره
مشاوره یک تعامل هدفمند است که طی آن مشاور با صرف وقت و توجه برای مراجع ، به او در جستجو و کشف روش هایی برای زیستن خلاقانه تر، تصمیم گیری و تغییر رفتارکمک می کند.
مشاوره در خصوص HIV/AIDS : یک مکالمه محرمانه بین مشاور و مراجع با هدف توانمندسازی مراجع برای مقابله با استرس و اتخاذ تصمیم شخصی در مورد HIV/AIDS می باشد ( 1994-WHO).
یک مشاوره صحیح به مراجع کمک می کند تا:
مشکل موجود را به درستی شناسایی کند
اطلاعات مورد نیاز را کسب کند
راه ها و امکانات مختلف را شناسایی کند
نتیجه و پیامد راه های مختلف را ارزیابی کند
تصمیم گیری کند
مسئولیت تصمیم و عملش را بپذیرد
نتیجه تصمیم را ارزیابی کند (بررسی علل موفقیت و شکست و استفاده آتی)
مشاوره صحیح :
توصیه کردن
دستورالعمل دادن
فقط ارائه آموزش و اطلاعات
گپ زدن
بازجویی کردن
اعتراف گرفتن
موعظه کردن
اطمینان بخشی غیر واقعی
دلداری دادن (کوچک نمایی مشکل موجود)
نیست
اجزای یک مشاوره صحیح
زمان کافی
پذیرش مراجع
در دسترس بودن مشاور
ثبات و صحت اطلاعات
رعایت رازداری
یک مشاوره موثرمبتنی است بر:
اعتماد
ارتباط
همدلی
درک متقابل
در نظرداشتن ویژگی های اجتماعی-فرهنگی
مهارت های اصلی مشاوره:
برقراری رابطه( Rapport)
اطمینان از رازداری و رعایت حریم خصوصی
احترام قایل شدن برای مراجع
نشان دادن همدلی
بجا آوردن احساسات دشوار
پذیرش
مهارت های ارتباطی
گوش دادن فعال و نشان دادن توجه
استفاده از زبان متناسب با سطح تحصیلات، سن و فرهنگ مراجع
استفاده از عبارات سوم شخص
استفاده از سئوال های باز پاسخ
عدم ارائه مستقیم راهکار و سوگیری
تکنیک های ویژه
روشن سازیclarifying
عبارت های مترادفparaphrasing
ارائه قالب جدیدreframing
انعکاس احساساتreflecting feelings
تکرار اطلاعاتrepeating information
تکنیک های ویژه…
خلاصه کردنsummarizing
کاوش و بررسیprobing
مواجه کردن confronting
خودآگاهی
برای انجام یک مشاوره موثر و مناسب ، مشاور باید از احساسات و نگرش خود مطلع باشد.
آیا نسبت به برخی مراجعان احساس ناخوشایندی دارم؟
آیا صحبت در مورد برخی مطالب برایم دشوار است؟
آیا نیاز دارم دایم شرایط را کنترل کنم؟
آیا از احساسات و نگرش خودم و نحوه تاثیر آن بر روند مشاوره آگاهم؟
خود(The Self)
روند مشاوره
مرحله آغازین(برقراری ارتباط)
مرحله میانی(گردآوری اطلاعات)
مرحله جمع بندی(حل مسئله و مدارا)
مرحله پایانی(ختم جلسه مشاوره)
با تشکر
مشاوره پیش از آزمایش
اهداف
بررسی میزان خطری که مراجع را تهدید می کند.
کمک به مراجع تا متوجه ضرورت انجام آزمایش شود و برای انجام آن تصمیم بگیرد.
ارائه توضیحات روشن در مورد آزمایش و نتیجه آن
توضیح در مورد محدودیت های نتیجه آزمایش
ارائه اطلاعات لازم در مورد روش های کاهش خطر آلودگی و انتقال
بررسی واکنش های احتمالی به نتیجه آزمایش
بررسی منابع و امکانات حمایتی مراجع
خطوط کلی مشاوره پیش از آزمایش
جستجوی علت مراجعه و جمع آوری اطلاعات مورد نیاز
درک موقعیت از دیدگاه مراجع
دستیابی به یک برنامه کاهش خطر و راهبردهای نیل به آن
مراحل مشاوره پیش از آزمایش
مرحله اول
برقراری ارتباط با مراجع
معرفی خود و نقش مشاور
توضیح در مورد مدت زمان جلسه و احتمال نیاز به جلسات بیشتر
توضیح و تاکید بر راز داری
اخذ اطلاعات اولیه از مراجع
علت مراجعه و احساس نیاز به انجام آزمایش
بررسی عوامل خطر
مرحله دوم
ارزیابی میزان اطلاعات مراجع در مورد HIV/AIDS و آزمایش HIV
شناسایی اطلاعات نادرست و سوء برداشت ها
ارزیابی آشنایی مراجع با آزمایش و نتیجه آن(مفهوم نتیجه مثبت و منفی، دوره پنجره و مثبت کاذب)
معرفی نحوه آزمایش و ارائه پاسخ
توضیح در مورد فواید مشخص شدن وضعیت بیماری
مرحله سوم
ارزیابی تاثیر نتیجه آزمایش بر روی فرد و افراد و جنبه های مهم زندگی وی
ارزیابی و صحبت در مورد منابع حمایتی مراجع
ارزیابی مکانیسم های دفاعی مراجع و نحوه برخورد با مشکلات پیشین
ارزیابی وضعیت روانی مراجع
مرحله چهارم
ارائه اطلاعات در مورد رفتارهای سالم (ارتباط جنسی ایمن،کاهش آسیب در مصرف کنند گان مواد ،…)
بررسی روش های کاهش آسیب و خطر با مراجع و دستیابی به راهبرد های عملی و منطبق با شرایط هر مراجع
بررسی امکانات و اقدامات مورد نیاز برای تغییر رفتارهای پر خطر
ارائه فرصت برای طرح سئوالات مراجع
مرحله پنجم
مرحله ششم
مراجع اعلام کند آیا می خواهد آزمایش دهد یا خیر.
در صورت اعلام رضایت مراجع برای انجام آزمایش، روند انجام آن توضیح داده شود.
زمان جلسه بعدی (ادامه مشاوره یا مشاوره پس از آزمایش) تعیین شود.
مشاوره پس از آزمایش
هدف
کمک به مراجع تا نتیجه آزمایش را درک کند و بپذیرد.
کمک به اداره هیجانات و واکنش های مراجع
کمک به مراجع برای تصمیم گیری های لازم و برنامه ریزی برای روش های کاهش آسیب و حذف رفتارهای پرخطر
ارجاع جهت دریافت خدمات تخصصی تر(در صورت نیاز)
مراحل مشاوره پس از آزمایش
اطمینان از اینکه مراجع در حد مطلوبی از مشاوره پیش از آزمون استفاده کرده است.
سئوال در مورد احساسات مراجع در مدتی که برای آزمایش اقدام کرده است.
دادن فرصت برای طرح سئوالات احتمالی
اعلام نتیجه آزمایش
اطمینان از اینکه مراجع نتیجه آزمایش و مفهوم آن را درک کرده است.
ارزیابی درک شناختی مراجع
ارزیابی هیجانی و روانی مراجع
کسب اطمینان از آمادگی مراجع
برنامه ریزی برای حذف رفتارهای پرخطر و کاهش آسیب
ارجاع در موارد لزوم
مشاوره پس از نتیجه منفی
ارزیابی مفهوم نتیجه منفی از نظر مراجع و در صورت نیاز ارائه توضیحات لازم
صحبت در مورد ”منفی ماندن“
توضیح کافی در مورد دوره پنجره و نیاز به آزمایش مجدد
تاکید بر اجتناب از رفتارهای پرخطر
برنامه ریزی منطبق با شرایط مراجع برای رفتارهای سالم
کمک به توانمندسازی مراجع در جهت اجرای برنامه تعیین شده
مشاوره پس از نتیجه مثبت
توضیح در مورد تفاوت بین آلودگی و بیماری ایدز( یادآوری)
فرصت دادن برای درک موضوع و استفاده از اطلاعات جلسه پیش از آزمایش
بررسی مفهوم نتیجه آزمایش از دیدگاه مراجع
توضیحات روشن در مورد بیماری و درمان های مربوطه وپیشگیری:
– معرفی سرویس های حمایتی درمانی موجود
توصیه برای رعایت اصول تغذیه سالم،ورزش و استراحت کافی
خودداری از مصرف الکل وسیگار
مراجعه به پزشک حتی برای بیماری های جزئی
توضیحات لازم در خصوص پیشگیری از انتقال
کمک برای اعلام نتیجه به شریک جنسی یا دیگران
بررسی شرایط ویژه و اقدامات لازم(مثل بارداری)
کمک برای تشویق شریک جنسی برای انجام آزمایش
بررسی وضعیت هیجانی- روانی مراجع
تهیه برنامه ای برای پذیرش و کنار آمدن با شرایط جدید
در صورت نیاز تعیین وقت برای جلسه یا جلسات بعدی مشاوره
در صورت نیاز ارجاع به روانپزشک
اعلام نتیجه آزمایش فرد به دیگران
همسر
محل کار و تحصیل
مراکز بهداشتی – درمانی
مشاوره دربحران
بحران:احساس تهدید و ناتوانی شدید در اداره شرایطی ناخواسته و ناگهانی
درک بحران توسط فرد باید مورد توجه قرار گیرد
تظاهرات بحران می تواندهیجانی یا بصورت رفتارهای تخریبی باشد
شرایطی که می تواند بحران زا باشد
دریافت نتیجه مثبت آزمایش HIV/AIDS
ورود به مرحله بیماری ایدز
فوت یک دوست مبتلا به ایدز
شکست درمانی
عناصر بحران
شوک متعاقب درک شرایط ناگوار
واکنش هیجانی
گوشه گیری و اندوه
پذیرش
نکات مهم مشاوره در بحران
مشخص کردن مشکل
اجازه بیان احساسات
نشان دادن توجه و گوش دادن فعال
پذیرش و درک موقعیت مراجع
کمک به مراجع تا احساس کنترل شرایط را کسب کند
بررسی خطر آسیب رسانی به خود یا دیگری و در موارد لزوم ارجاع به سرویس های تخصصی تر
تکنیک های مورد استفاده
طرح سئوالات ساختار یافته
حمایت عاطفی (پذیرش و همدلی)
تاکید براینجا و اکنون
تسهیل ابراز هیجانات
تکرار مطالب مهمی که توسط مراجع انکار می شود یا پذیرش آن دشوار است
استفاده از مهارت های کنترل خشم،حل مساله و تصمیم گیری
پرهیز از:
قضاوت
نصیحت
کوچک نمایی مشکل
با تشکر