مروری بر بیماری بروسلوزو واکسن سویه RB51
نامهای دیگر
تب مواج
تب مالت
تب مدیترانه
سقط جنین مسری یا سقط جنین واگیر گاوان
سبب شناسی
این بیماری از بیماریهای مشترک بین انسان و دام است.
عامل بیماری باکتریهای خانواده بروسلا Brucellaمی باشند.
بروسلاملی تنسیس (در گوسفند و بز)BRUCELLA. mellitancis
بروسلا آبورتوس (در گاو) BRUCELLA.abortus
بروسلاسوئیس (در خوک)suis. BRUCELLA
باکتری گرم منفی ،بدون هاگ،غیر متحرک
علائم بیماری
انسان
عموماً دوره کمون بیماری یک تا 3 هفته طول می کشد، ولی ممکن است تا چند ماه نیز به طول انجامد. بیماری عمومی شبیه آنفولانزا با شروع ناگهانی و غافلگیر کننده که با تب مداوم، متناوب یا نا منظم همراه می باشد. در بروسلوز حاد، تب، لرز و عرق زیاد توام با دردهای عضلانی، بی قراری عمومی، ضعف، بی خوابی، سردرد، درد مفاصل، بی اشتهایی و یبوست تظاهر می کند. بیماری اثر زیادی بر سیستم عصبی داشته و به اشکال بی حوصلگی، عصبانیت و افسردگی متظاهر می شود. در بسیاری از بیماران هیپرتروفی غدد لنفاوی محیطی و بزرگ شدن طحال (اسپلنومگالی) و کبد (هپاتومگالی) و ندرتاً زردی اتفاق می افتد. طول دوره بیماری ممکن است از چند هفته یا ماه تا سال و در ارتباط با روشهای درمانی متفاوت باشد. در اشکال مزمن عوارضی جدی چون جراحات دریچه قلب، آندوکاردیت، آبسه های استخوانی، کبدی یا دیگر اعضاء، آنسفالیت، مننژیت، آرتریت چرکی، اسپوندلیت و غیره ممکن است ظاهر شود.
سردرد،بیخوابی ، عصبانیت
علائم بیماری
حیوانات
نشانی اصلی در تمامی حیوانات (به ویژه نشخوار کنندگان)، سقط جنین یا زایش زود رس است. دوره کمون متغیر بوده و نسبت معکوس با سیر تکاملی جنین دارد. هر چند آبستنی پیشرفته تر باشد، دوره کمون کوتاهتر است. عموماً سقط جنین در نیمه دوم دوره آبستنی اتفاق افتاده و غالباً با جفت ماندگی و بدنبال آن متریت همراه بوده که ممکن است به عقیمی منجر شود. خسارت حاصله از عفونت در نتیجه کوتاه شدن دوره شیرداری ناشی از سقط جنین و به تعویق افتادن باروری بعدی به میزان 20 تا 25 درصد تولید شیر تخمین زده می شود. به ویژه حیوانات نشخوار کننده به هنگام آبستنی بسیار حساس بوده، معمولاً آلوده و به سقط جنین دچار می شوند. احتمالاً عفونتهای مزمن سیستم ریتکولو-آندوتلیال، دستگاه تولید مثل، استخوان و دیگر نسوج اتفاق می افتد.
سقط جنین و آلودگیهای رحم(کوتیلودونهای رحم نکروتیک به رنگ زرد متمایل به خاکستری همراه با اکسودای قهوه ای)
جفت ماندگی و مشکلات دستگاه تناسلی بدنبال سقط جنین
موضعی شدن میکروب در بیضه ها
تورم مفاصل وموضعی شدن میکروب در درکیسه های مفصلی گوساله
افراد در معرض خطر
کشاورزان و دامپروران، دامپزشکان، دامداران، کارکنان کشتارگاه و بسته بندی گوشت و فراورده های حیوانی و صنایع تولید و تحویل شیر در معرض خطر ابتلای بیشتری هستند. دامپزشکانی که به درمان گاو اشتغال دارند بیش از سایر دامپزشکان در معرض خطر هستند(تماس نزدیک با گاو به خصوص هنگام زایمان).در ایران دو گونه بروسلاآبورتوس در گاو و بروسلا ملیتنسیس در گوسفند و بز شایع بوده که قابلیت انتقال متقاطع و انتقال به دیگر حیوانات را دارد.
پیشگیری و کنترل بیماری
واکسیناسیون دامها ،شناسایی کانونهای آلوده،رعایت بهداشت دردامداریها
تشخیص بیماری در حیوانات ،تست های منظم سالانه،معدوم کردن حیوانات ناقل
گزارش کردن بیماری در مناطق آلوده ومستند سازی
جلوگیری از تماس انسان با حیوان مبتلا یا حداقل رساندن آن
پاستوریزه کردن تمامی شیرها
روش تست وکشتار
روش تست و کشتار
ازآنجاییکه در این بیماری علایم بالینی خاصی در معاینه دام مشاهده نمی شود بایستی طبق برنامه ملی سازمان دامپزشکی کشور ،عملیات تست وکشتار انجام دهیم .
برای انجام این عملیات از سیاهگ دمی خونگیری میشود و سپس با آزمایشات سرولوژی بیماری تشخیص داده میشو د.
در موارد مثبت،دام به کشتارگاه ارجاع می شود.
نقش واکسیناسیون در مبا رزه بر علیه بیماری
در مبارزه علیه بروسلوز گاوی، واکسیناسیون نقشی اساسی دارد. تاکنون واکسن های متعددی از سویه های زنده یا کشته بروسلا آبورتوس، بروسلا ملی تنسیس و حتی بروسلا سوئیس جهت ایمن سازی گاو مورد استفاده قرار گرفته است. مهم ترین این واکسن ها را واکسن زنده سویه 19 بروسلا آبورتوس، واکسن زنده و کشته سویه 20/45 بروسلا آبورتوس، واکسن زنده سویه موکوئیدی 104M بروسلا آبورتوس، واکسن کشته H38 بروسلا ملی تنسیس، واکسن زنده سویه Rev.1 بروسلا ملی تنسیس، واکسن زنده سویه S2 بروسلا سوئیس و واکسن زنده S.105 بروسلا سوئیس شامل می گردند. از فراکسیون های آنتی ژنی سویه های مختلف بروسلا با موفقیت نه چندان چشمگیر نیز استفاده شده است
واکسن S19؟
.از بین واکسن های فوق الذکر، واکسن تهیه شده از سویه 19 بروسلا آبورتوس ( S.19) واکسن انتخابی ایمن سازی علیه بروسلوزگاوی بوده و با بالاترین میزان مصرف در سطح جهان، در مبارزه علیه بیماری موثر بوده است.
در ایران نیز واکسن سویه 19 از سال 1332 به بعد به طور وسیع در گوساله ها و در دهه 1370 به طور محدود در گاوهای بالغ و آبستن مصرف شده است. طی سال ها واکسن سویه 19 بر روی محیط جامد و در دو دهه اخیر بر روی محیط مایع و به وسیله فرمانتور تولید می شود .
سویه RB51چیست ?
در سال 1982 سویه جهش یافته ( موتانت ) راف تحت نام RB51 از سویه زهرآگین (حاد) 2308 بروسلا آبورتوس به وسیله دکتر گرهارت شورینگ از دانشگاه ویرجینیا تولید گردیده.
.سویه RB51 به وسیله سازمان دامپزشکی کشور از طریق یک شرکت خصوصی تهیه و در اختیار بخش بروسلوز موسسه رازی قرار گرفت. پس از بررسی های اولیه و تعیین محیط کشت مناسب، از کشت 48 ساعته این سویه با شیر بدون چربی در آمپول به صورت لیوفیلیزه تهیه و در یخچال 4+ درجه سانتی گراد نگهداری شد.
ویژگی های این واکسن
واکس زنده سویه RB51 بروسلا آبورتوس در محیط جامد آگار تولید شده و از نظر خلوص و بی ضرری مورد ارزیابی قرار گرفته است. سویه RB51 از طریق پاساژ مکرر سویه 2308 حاد بروسلا آبورتوس بر روی محیط آگار تری پتی کیس با غلظت های مختلف ریفامپین و پنی سیلین مشتق شده است. این سویه خشن ( راف ) بوده، رنگ کریستال ویوله را جذب نموده و در آکریفلاوین اتو آگلوتینه می شود. لیپوپلی ساکاراید سویه RB51 فاقد پروزامین زنجیره – O بوده و قابلیت تولید آنتی بادی هومورال را ندارد. علی رغم عدم وجود زنجیره – O لیپوپلی ساکاراید در سویه RB51 ، پروتئین های غشاء خارجی آن قابلیت ایمنی زایی مناسبی را دارا می باشند. سویه RB51 با ثبات بوده و عدم برگشت پذیری آن به شکل صاف ( اسموس ) در بررسی های آزمایشگاهی ( in vitro ) و بر روی حیوان زنده ( in vitro ) به ثبوت رسیده است. نیازهای رشد این سویه مشابه دیگر سویه های بروسلا آبورتوس و به ویژه والد خود سویه 2308 بوده و در Ph معادل 7 رشد مناسبی دارد. در آزمایش های کنترل کیفی 5 شماره واکسن، درجه خلوص، حالت راف ثابت، متوسط غلظت سلولی در میلی لیتر و کاهش 15 تا 20% در لیوفیلیزاسیون متناسب تشخیص داده شد. میزان درصد جرم سلولی حفظ شده بعد از خشک شدن به طور متوسط 80 تا 85% بوده است. آزمایش بی ضرری واکسن بر روی خوکچه هندی و در مقایسه با واکسن S.19 و استانداردهای مربوط به آن ارزیابی و مناسب شناخته شد. بررسی قابلیت ایمنی زایی واکسن در مدل آزمایشگاهی و میزبان اصلی ادامه دارد.
تهیه محیط کشت
محیط بروسلا آگار شرکت BBL و محیط پایه بروسلا از شرکت Oxoid به نسبت مساوی با افزایش گلوکز تا 9 گرم در لیتر و آگار تا 24 گرم در لیتر با pH معادل 8/6 تا 2/7 جهت کشت واکسن مورد استفاده قرار گرفت.
همچنین محیط سیب زمینی حاوی پپتون، گلوکز و گلیسیرین نیز در pH نهایی 2/7 به کار گرفته شده است.
جهت تهیه بذر اولیه از بروسلاآگار خالص یا محیط سیب زمینی استفاده شده است.
کشت واکسن نیز با مایع بروسلا براس شرکت Difco انجام گرفت.
محیط کشت کنترل
از محیط های بروسلا آگار، آگار معمولی، آگار سیب زمینی، آگار سابورو، آگار مک کانکی و تیوگلی کولات در لوله و همچنین آگار خوندار به نسبت 10% خون گوسفند و بروسلا آگار در بوآت دوپتری استفاده شده است.
آزمایش بی ضرری
برای هرشماره واکسن تعدادی خوکچه هندی با دز جرم زنده باکتری معادل تا دز گوساله تزریق شده و تحت بررسی قرار گرفته است.
زمایش بی ضرری به طور مقایسه ای با واکسن S.19 و به میزان استاندارد دز گوساله انجام شده است.
آزمایش بی ضرری با هر دونوع واکسن مایع و لیوفیلیزه انجام پذیرفت.
واکسن لیوفیلیزه
کشت مطلوب واکسن با مایع برداشتی نگهدارنده و برمنوال شمارش پرگنه و غلظت آن جهت لیوفیلیزه کردن در شرایط سرما، خلاء و خشک شدن قرار می گیرد.
نتایج
سویه RB51 در محیط های کشت جامد بروسلا آگار و سیب زمینی به خوبی رشد کرده و کشت 48 تا 72 ساعته آن مناسب می باشد این سویه قابلیت جذب رنگ کریستال ویوله را داشته و با آکریفلاوین اتوآگلوتینه می شود. سویه RB51 نیاز به گاز CO2 جهت رشد ندارد. در کشت های مکرر این سویه پس از 17 بار در محیط آزمایشگاهی ( in vitro ) هیچ گونه تغییر کیفی ایجاد نشده، هرچند که ثبات و عدم برگشت پذیری آن به وسیله بسیاری از پژوهندگان مورد تایید بوده است .
نیازهای رشد این سویه مشابه دیگر سویه های بروسلا آبورتوس، به وسیژه سویه والد 2308 بوده و در pH معادل 7 رشد مناسبی دارد. آزمایش های کنترل کیفی 5 شماره واکسن در حجم کم، درجه خلوص، حالت راف ثابت، متوسط غلظت سلولی در میلی لیتر و کاهش 15 تا 20% در لیوفیلیزاسیون متناسب تشخیص داده شده است. میزان درصد جرم سلولی حفظ شده بعد از خشک شدن به طور متوسط 80 تا 85% بوده است. باتوجه به این که سویه RB51 راف بوده، احتمالاً تولید آن در محیط مایع و فرمانتور مناسب به وسیله کادر مجرب نیز امکان پذیر خواهد بود. آزمایش بی ضرری و عدم زهرآگینی (حدت) واکسن بر روی خوکچه هندی و در مقایسه با واکسن S.19 و استانداردهای مربوط به آن سنجیده شد. هیچ گونه واکنش غیرطبیعی پس از تزریق واکسن با دز حتی جرم باکتری مشاهده نشده و حیوانات کاملاً طبیعی و وضعیتی مشابه خوکچه های تزریق شده با دز جرم واکسن سویه 19 داشتند. در آزمایش سرولوژی 11 روز پس از تزریق واکس RB51 هیچ گونه واکنش سرولوژی در آزمایش های رزبنگال و سروآگلوتیناسیون رایت مشاهده نگردید، در حالی که تمامی خوکچه های واکسینه با واکسن سویه 19 واکنش سرمی مثبت در هر دو آزمایش و حتی برخی از آن ها با تیتر متوسط 160 واحد بین المللی تیتر ضعیفی در آزمایش مرکاپتواتانول نشان دادند.
میزان جرم موجود در طحال خوکچه های هر دو گروه متعادل بوده و بر منوال استاندارد میزان جرم در حد معمول تا 10000 جرم در گرم طحال مورد پذیرش قرار گرفت. میزان جرم S.19 در حد متوسط 5000 در گرم طحال و میزان جرم RB51 در حد متوسط 8000 در هر گرم طحال خوکچه بوده، ضمن آنکه دز تزریقی واکسن RB51 در حد 5/1 تا 2 برابر دز گوساله بوده است. باکتری های جدا شده از طحال خوکچه های واکسینه با سویه RB51 راف بوده، با کریستال ویوله رنگ گرفته و در آکریفلاوین آگلوتینه شدند. بررسی قابلیت ایمنی زایی واکسن در مدل آزمایشگاهی و میزبان اصلی، و همچنین قابلیت دوام واکسن لیوفیلیزه ادامه دارد.
بحث
بعد از حدود 70 سال استفاده وسیع از واکسن S.19 بروسلا آبورتوس علیه بروسلوز گاوی در سطح جهان، برای اولین بار جایگزین مناسبی برای آن مطرح شده است. یکی از معایب واکسن S.19 تولید آنتی بادی های پس از واکسیناسیون بوده که مشکلات ناشی از آن همیشه مطرح بوده است. با وجودی که محدودیت سنی 3 تا 6 ماهه جهت تلقیح گوساله ها و زمان طولانی آزمایش سرولوژی پس از واکسیناسیون مورد تاکید بوده، لیکن مداخله واکنش های سرمی ناشی از واکسن ادامه داشته و هنوز آزمایش مناسبی جهت تفکیک این واکنش ها از آنتی بادی های ناشی از عفونت وجود ندارد. از طرفی دیگر، علی رغم تاثیر مطلوب واکسن در دزهای کاهش یافته برای گاوهای بالغ و آبستن، مشکلات ناشی از تولید آنتی بادی بعد از واکسیناسیون کماکان وجود داشته و مبارزه با بیماری را پیچیده تر ساخته است.
سویه راف RB51 از سویه اسموس زهرآگین (حاد) 2308 بروسلا آبورتوس مشتق شدهف با ثبات و از زهرآگینی ( حدت ) کمی برخوردار بوده، قابلیت برگشت پذیری به شکل اسموس را پس از 93 پاساژ آزمایشگاهی ( in vitro ) و 15 پاساژ بر روی حیوان زنده ( in vitro ) نداشته و فاقد پروزامین در ساختار آنتی ژنی لیپوپلی ساکاراید خود می باشد. از طرفی دیگر، این سویه پروتئین های ایمنی زای غشاء سلولی را همانند والد خود دارا بوده، ایمنی سلولی را محرک بوده و قابلیت ایمنی زایی آن در حیوانات مختلف به ثبوت رسیده است .
عدم تولید آنتی بادی ناشی از واکسیناسیون، سویه RB51 بروسلا آبورتوس را به عنوان نماینده ایده آلی برای تولید واکسن بروسلوز مطرح ساخته است.
واکسن تولید شده از این سویه از سال 1996 به بعد در سطح وسیعی در ایالات متحده آمریکا مورد استفاده قرار گرفته و در حال حاضر تقریباً تمامی ایالت های آن کشور واکسن جدید را جایگزین واکسن S.19 در گوساله ها کرده اند (29). به علاوه، تزریق واکسن در گاوهای بالغ نیز نقش برتر واکسن سویه RB51 را نسبت به واکسن S.19 در محافظت از سقط جنین ناشی از سویه حاد 2308 نشان داده است نیازهای رشد سویه RB51 مشابه دیگر سویه های بروسلا آبورتوس و به ویژه سویه واحد خود 2308 است. با سویه 19 نیز تنها در مصرف اریتریتول اختلاف دارد.
رشد سویه RB51 در محیط های بروسلا آگار و آگار سیب زمینی مطلوب بوده و نتایج تولید واکسن با ارزشیابی کیفی آن از نظر کنترل بر روی محیط های مختلف آزمایشگاهی و آزمایش بی ضرری بر روی حیوان زنده متناسب شناخته شده است. واکسن ساخت موسسه رازی به صورت لیوفیلیزه آماده گردیده، میزان درصد جرم سلولی بعد از خشک شدن به طور متوسط 80 تا 85% بوده است. بررسی قابلیت ایمنی زایی واکسن در مدل آزمایشگاهی و میزبان اصلی و همچنین تعیین مدت زمان قابلیت دوام واکسن لیوفیلیزه ادامه دارد.
References
Plommet M; (1991) – New animal vaccines. Symposium on Brucella and Brucellosis in Man and animals. 1991, Izmir, Turkey.
Nicoletti P; (1990) – Vaccination. in: k. Nielsen and J.R. Duncan. Animal Brucellosis. CRC Press Inc. Boca Raton, Fla.
Zavanella M; et al (1984) – production and control of freeze – dried B. abortus S.19 vaccine by using cells Produced by fermentation units. Appl. Microbiol. Biotechno 19: 229 – 231.
Alton G. G; et al (1988) – Techniques for the Brucella Laboratory, Paris, INRA.
Diaz R; et al (1968) – Surface antigens of Smooth brucellae. J. Bacteriol, 96: 893 – 901.
Nicoletti, P; (1981) – Prevalence and Persistence of Babortus S.19 infections and Prevalence of other biotypes in vaccinated adult dairy
نام عامل بیماری چیست؟
میزبانان اصلی آن را نام ببرید؟
راه های انتقال بیماری را توضیح دید؟
علائم مهم یماری در انسان کدامند؟
علائم مهم بیماری در دامها کدامند؟
کنترل بیماری چگونه است؟
روش تشخیص آزمایشگاهی بیماریرا توضیح دهید؟
نقش واکسیناسیون در مبا رزه بر علیه بیماریرا شرح دهید؟
محیط کشت ومحیط کشت کنترل واکسن RB59 چیست؟
آزمایش بی ضرری واکسن چگونه انجام میشود؟
پرسش پاسخ
مقالات پیوست
واکسیناسیون گاوهای بالغ و آبستن با واکسن سویه RB51
ارزیابی واکسن سویه RB51 در مدل آزمایشگاهی
ایمن سازی گوساله با واکسن سویه RB51
مقایسه ایمنی زایی ناشی از واکسن S19, RB51در موش